Emrat dhe emertimet e Profetit Muhamed a,s

[_Mersin_]

Kapitull
EMRAT E TIJ
(paqja dhe mëshira e Allahut qoftë me të)

Të gjitha ato janë cilësi e veti, e jo thjesht emra. Të gjithë emrat e tij janë të përfituar nga vetitë e tij, që të gjitha tregojnë lëvdata dhe përsosmëri.
Prej tyre: Muhamed, i cili është edhe më i shquari. Me këtë është emërtuar edhe në Teurat qartazi. Këtë e kemi qartësuar me argumente të qarta në librin “Xhelaul-efham fi fadlis-salati ues-selam ala hajril-enam”. Ai është edhe libri i vetëm në kuptimin e tij, asnjë libër s`ka pasur si ai në përfitimet e shumta. Në të qartësuam hadithin e transmetuar përsa i përket salavateve për Profetin (paqja dhe mëshira e Allahut qoftë me të), qartësuam hadithet e sakta, të mira e të dobëta. Qartësuam haptazi shkaqet e dobësisë. Më pas qartësuam sekretet e kësaj lutjeje, rangun e saj, si dhe përfitimet dhe gjykimin e saj. Më pas bëmë të qartë vendet dhe momentet e salavateve për të, pasiqë sqaruam edhe sasinë e obligimit prej tij. Bëmë të qartë diskutimin e dijetarëve në këtë çështje si dhe thënien më të saktë. Bëmë të qartë falcifitetin e mashtruesve. Libri është një laborator në fushën e vet që s`mund të cilësohet.
Qëllimi (nga e gjithë kjo) është të qartësojmë se emri i tij Muhammed është në Teurat i qartë, gjë për të cilën bie dakort çdo njeri i ditur prej besimtarëve të pasuesve të Librit.
Prej tyre: Ahmed. Ky është edhe emri me të cilin e emërtoi Mesihu Isa. Arsyen dhe sekretin e emërtimit e kemi përmendur në atë libër.
Prej tyre është Mutevekil, el-Mahi, el-Hashir, el-Akib, el-Mukafi, Profeti i pendimit, Profeti i mëshirës, Profeti heroik, Çlirimtari (El-Fatih), Besniku (El-Emin.)
Bashkë me ato emra janë edhe: Esh-Shahid (Dëshmuesi), El-Mubeshir (Përgëzuesi), El-Beshir (Përgëzuesi), En-Nedhir (Qortuesi), El-Kasim (Ndarësi), Ed-Dahuk (I buzëqeshuri), El-Katal (Luftuesi), Abdullah (Rob i Allahut), Es-Siraxh el-munir (Pishtar ndiriçues), Sejidul-veledi Adem (Zotëriu i njerëzve), Mbajtësi i flamurit të lavdërimit, i Zoti i vendit të nderuar, etj.
Emrat e tij nëse përfitohen prej cilësive, mund të nxjerrësh prej çdo cilësie të mirë emër për të (paqja dhe mëshira e Allahut qoftë me të). Porse këtu duhet të dallojmë se jo prej çdo cilësie mund të përfitojmë emër të veçantë (të përvetshëm) për profetin tonë, ato përfitohen prej cilësive të veçanta e jo prej atyre të përbashëkta.
Thotë Xhubejr ibnu ***`im: “Profeti (paqja dhe mëshira e Allahut qoftë me të), na ka treguar për disa emra të tij e tha: “Unë jam Muhammedi, Ahmedi, El-Mahi (Fshirësi), me mua e fshin Allahu mosbesimin, unë jam El-Hashir (Tubuesi), në këmbët e mia tubohen njerëzit Ditën e Gjykimit. Unë jam El-Akib (I fundit), pas meje s`ka më profet.”
Emrat e Profetit (paqja dhe mëshira e Allahut qoftë me të), janë dy llojesh:
Së pari: Emra të veçantë për të, s`i bashkangjitet ndonjë prej profetëve në to. Si Muhammed, Ahmed, el-Akib, El-Hashir, el-Mukafi, etj.
Së dyti: Emra që janë të përbashkët mes tij dhe profetëve të tjerë, porse për të janë më të plotë. E veçanta pra është se ai është i përvetshëm në plotësimin e tyre, jo thjesht në emërtim (origjinën e tyre). Si: I Dërguari i Allahut, Profet i Allahut, Rob i Allahut, Dëshmuesi, Përgëzuesi, Qortuesi, Profet i mëshirës, Profet i pendimit.
Nëse prej çdo cilësie të mirë, do t`i jepnim atij emër, atëherë numri i emrave të tij do t`i kalonte të dyqindat. Si: Es-Sadik (I Sinqerti), El-Mesduk (I Besueshmi), I Dashuri, I Mëshirshmi, etj si këto.
Për këtë arsye ka thënë Ebul-Hatab ibnu Dih`jeh: “Allahu ka njëmijë emra, po ashtu edhe Profeti i tij ka njëmijë emra.” Qëllimi i tij është për emrat e përfituar prej cilësive.


Kapitull
SHPJEGIMI I KUPTIMEVE TË EMRAVE TË TIJ
(paqja dhe mëshira e Allahut qoftë me të)

Përsa i përket emrit Muhammed: Ai është emër i përfituar prej foljes “hamide”, që do të thotë falenderoi. Atëherë, një person quhet Muhammed nëse posedon shumë cilësi për të cilat mund të falenderohet. Për këtë arsye si emër ai është më i goditur se emri Mahmud. Kuptimi i të parit (Muhammed) është: Ai që falenderohet më shumë se çdo kush tjetër prej njerëzve. Për këtë arsye -Allahu e di më së miri- është emërtuar me këtë emër në Teurat. Si edhe për vetë shkakun se ai, feja e tij dhe populli i tij kanë cilësi të shumta me anë të të cilave falenderohen. Derisa edhe Musai a.s. preferoi të jetë prej tyre. Të gjitha këto kuptime i kemi sqaruar me argumentet e tyre në librin e lartëpërmendur dhe qartësuam gabimin e Ebul-Kasim Es-Suhejli i cili e ktheu këtë çështje në të kundërt dhe tha se emri i tij në Teurat është Ahmed.

Përsa i përket emrit Ahmed: Ai është një emër që nënkupton cilësi të shkallës sipërore. Ai gjithashtu është i përfituar prej foljes “hamide” falenderoi. Në kuptimin e tij ka diskutime. Diskutimi qëndron: A është me kuptim të kryefjalës apo të mbiemrit. Një grup thotë me kuptim kryefjale pra “më falenderuesi”, që do të thotë se falenderimi dhe lavdërimi i tij për Allahun është më i madh dhe më i shumtë se falenderimi dhe lavdërimi i çdokujt tjetër. Atëherë kuptimi del: Më falenderuesi i gjithë falenderuesve të Zotit. Kësaj thënie i është dhënë më shumë përparësi, sepse në shumicën e rasteve emrat e shkallës sipërore (në arabisht), kështu përftohen.

Grupi tjetër kundërshton në këtë çështje dhe thotë se lejohet që kuptimi të jetë Aĥmed = më i falenderuari dhe i lavdëruari nga të gjithë. Argument për këtë është fakti se arabët e vjetër e kanë përdorur këtë gjë në gjuhën dhe poezitë e tyre.

Në bazë të thënies së parë kuptimi i emrit Ahmed është: Robi më falenderues për Zotin e tij. Kurse në bazë të thënies së dytë: Njeriu më i denjtë për t`u falenderuar. Në bazë të thënies së dytë emri Ahmed ka të njëjtin kuptim si Muhammed. Ndryshimi mes tyre është se Muhammed është ai që lavdërohet për vetitë dhe cilësitë e shumta që posedon, kurse Ahmed ai ai që lavdërohet më shumë se të tjerët. Muhammed është për volumin që përmban, kurse Ahmed për vetitë dhe mënyrën; kështu që meriton të lavdërohet më shumë sesa lavdërohen të tjerët. Lavdërohet më shumë e më mirë.

Kështu që të dy emrat janë të përfituar nga emri foljor. Kjo mënyrë është më e mirë në lavdërimin e tij (paqja dhe mëshira e Allahut qoftë me të) dhe më kuptimplotë. Nëse do të donim një emër të shkëputur nga emri kudrinor do ta emërtonim “Hamad” (falenderues i shumtë). Kjo për shkakun sepse në të vërtetë Profeti (paqja dhe mëshira e Allahut qoftë me të), ishte falenderuesi më i madh i Zotit prej gjithë krijesave. Nëse emri i tij Ahmed do të kishte kuptim falenderues i madh, do të ishte më parësore të emërtohej “Hamad”, i cili është më kuptimplotë në këtë drejtim, ashtu sikurse është emërtuar populli i tij me këtë emër.
Gjithashtu, këta dy emra janë shkëputur prej moralit dhe prej atributeve të tij të lavdëruara, për shkak të të cilave meritoi të quhej Muhammed dhe Ahmed, të cilin e lavdërojnë banorët e qiellit e të tokës, banorët e dynjasë e të ahiretit, për shkak të vetive lavdëruese të shumta të cilat i posedon, aq shumë sa s`mund të numërohen. Këtë kuptim e sqaruam në librin “Es-Salatu ues-selam”. Këtu përmendëm disa fjalë të pakta në këtë çështje të cilat na i detyroi gjendja jonë si udhëtarë, si dhe mospërqëndrimi me zemër e me vendosmëri. Allahun kemi Ndihmës dhe Atij i mbështetemi.

Përsa i përket emrit të tij El-Mutevekil (I Mbështeturi në Allah), transmetohet në librin e saktë të Buhariut nga Abdullah ibnu Amër i cili ka thënë: Lexova në Teurat cilësitë e Profetit (paqja dhe mëshira e Allahut qoftë me të): “Muhammedi është i dërguari i Allahut, robi dhe i dërguari im, e quajta el-Mutevekil, nuk është i vrazhdë as i ashpër, as i lëvizur nëpër tregje. Nuk e kthen të keqen me të keqe, porse fal shumë. Nuk do ta tërheq drejt vetes derisa ta drejtojë fenë e shtrembëruar, derisa të thonë “La ilahe ilAllah” Profeti (paqja dhe mëshira e Allahut qoftë me të), është njeriu që e meriton më shumë këtë emër. Sepse ai i është mbështetur Allahut të Madhëruar në përhapjen e fesë aq sa nuk i është mbështetur askush tjetër.

Përsa i përket emertimeve: El-Mahi, El-Hashir, El-Mukfi, el-Akib; të gjitha këto janë shpjeguar në hadithin e Xhubejr ibnu ***`im. El-Mahi është ai me anë të të cilit Allahu e fshiu mosbesimin, e kjo s`ka ndodhur me askënd, ashtu sikurse ndodhi me Muhammedin (paqja dhe mëshira e Allahut qoftë me të). Kur u dërgua ai si profet, të gjithë njerëzit ishin mosbesimtarë, me përjashtim të disa ithtarëve të Librit. Midis tyre kishte adhurues të putave, çifutë ndaj të cilëve Zoti ishte i zemëruar, të krishterë të humbur në fenë e tyre, ateistë, idhujtarë të kohës të cilët nuk njihnin as Zot e as ditë të gjykimit, e në krahun tjetër adhurues planetesh e yjesh, adhurues të zjarrit, filozofë që s`njihnin ligjet e profetëve e as i merrnin për bazë ato. Të gjitha këto Allahu i Madhëruar i fshiu me anë të të Dërguarit të tij, derisa triumfoi feja e Allahut mbi çdo fe` e derisa arriti të përhapet feja e Allahut atje ku arrinte dita e nata, derisa thirrja profetike ndoqi rrugën që ndjek dielli nëpër kontinente.

Përsa i përket El-Hashir: “hashr” do të thotë mbledhje dhe grumbullim. Është emërtuar kështu sepse njerëzit mblidhen përpara tij. Është njësoj si të jetë dërguar për të tubuar dhe grumbulluar njerëzit.
El-Akib: Është quajtur kështu sepse është ai që erdhi pas gjithë profetëve, e pas tij s`ka më profet. Pra ai është i fundit. Nga kuptimi ai është si vula e gjithë profetëve. Prandaj është quajtur i fundit i tyre.

El-Mukfi: Ai që pasoi gjurmët e atyre që ishin përpara tij. Po ashtu edhe njerëzit pasuan gjurmët e tij si dhe gjurmët e profetëve para tij. Ky lloj emërtimi është marrë prej foljes “pasoj” në arabisht. Profeti (paqja dhe mëshira e Allahut qoftë me të), është quajtur pasues i tyre ngase pasoi ata që ishin para tij prej profetëve dhe ai ishte vula dhe i fundit i tyre.

Nebijut-teubeh (Profet i pendimit): Është quajtur i tillë sepse me anë të tij, Allahu e ka hapur derën e pendimit për gjithë banorët e tokës. Profeti (paqja dhe mëshira e Allahut qoftë me të), ishte prej atyre që kërkonin së tepërmi falje tek Allahu i Madhëruar. Derisa në një tubim të vetëm ia numëronin të thoshte njëqind herë: “Rabigfir li ue tub aleje, ineke entet-Teuabul-Gafur” (Zot më fal dhe më prano pendimin Ti je Falës i Madh). Gjithashtu thoshte: “O njerëz pendohuni tek Allahu Zoti juaj, sepse unë pendohem tek Allahu njëqind herë në ditë.”
Pendimi i popullit të tij ka një formë më të plotë se pendimi i gjithë popujve të tjerë, pranohet më shpejt e përdoret më lehtë. Pendimi i atyre që ishin para nesh ishte në një formë e mënyrë tepër të vështirë. Derisa tek bijtë e Israilit (çifutët) pranimi i pendimit të tyre ishte të vrisnin vetveten. Ndërsa tek ky popull, Allahu i Madhëruar dha mirësi dhe u mjaftua që pendimi i tyre të ishte keqardhja për mëkatin si dhe largimi prej tij.

Përsa i përket emërtimit Profet Melhameh (heroik): Është emërtuar i tillë sepse ai është dërguar për luftimin me armiqtë e Allahut. Asnjë profet e asnjë popull s`ka luftuar aq shumë sa ka luftuar i Dërguari i Allahut dhe populli i tij. Luftërat e mëdha dhe heoizmat të cilat kanë ndodhur midis popullit të tij dhe qafirave nuk janë parë më parë. Muslimanët, në çdo kohë i luftojnë qafirat në çdo vend, u hapin luftë e tregojnë heroizëm, ndryshe nga gjithë popujt e tjerë.

Profet i mëshirës: Është quajtur i tillë ngase e dërgoi Allahu mëshirë për gjithë botërat. Me anë të tij, Allahu i mëshiroi gjithë banorët e tokës si besimtarët, ashtu edhe jobesimtarët. Besimtarët arritën të merrnin pjesën më të madhe prej mëshirës. Ndërsa përsa i përket qafirave: Ata që ishin prej ithtarëve të Librit jetuan nën hijen e tij, nën besën e tij. Ndërsa ata që u vranë u përshpejtuan për në zjarr, u ndanë prej jetës së gjatë me anë të të cilës vetëm se do t`u shtohej dënimi i ashpër për në ahiret.

El-Fatih (Çliruesi): Është emërtuar i tillë sepse me anë të tij e hapi Allahu derën e udhëzimit, pasiqë ishte e mbyllur. Çliroi dhe hapi me të, sytë e verbër, veshët e shurdhër dhe zemrat e mbyllura. Me anë të tij, Allahu çliroi qytetet dhe shtetet e qafirave, hapi dyert e xhenetit, hapi rrugët e diturisë dhe rrugët e veprave të mira. Me anë të tij, Allahu çliroi e hapi dynjanë dhe ahiretin, zemrat, dëgjimet, shikimet dhe vendbanimet.

El-Emin (Besniku): Atij i takon së tepërmi ky emërtim, i takon më shumë se çdokush tjetër. Ai është besniku dhe i besuari i Allahut në revelatën dhe në fenë e tij. Ai është i besuari i atyre që janë në qiej e në tokë. Për këtë arsye edhe përpara profetësisë e emërtonin “besnik”
Përsa i përket emërtimit i Buzëqeshuri Luftues: Janë dy emërtime të bashkangjitura të cilat s`mund të shkëputen nga njëra-tjetra. Ai është i qeshur në fytyrë të besimtarëve, nuk është i vrazhdë me ta, as i nxehur e as i ashpër. Është luftues për armiqtë e Allahut pa iu trembur syri e pa iu dridhur dora (pa marrë parasysh qortimet e qortuesve).

El-Beshir (Përgëzuesi): Është quajtur i tillë sepse ai është përgëzuesi me shpërblime për ata që e pasojnë. Në të njëjtën kohë është qortues me dënim për ata që e kundërshtojnë. Allahu i Madhëruar në shumë versete Kur`anore, e ka emërtuar si rob të tij: “Dhe se kur u ngrit robi i Allahut ta adhurojë Atë, ata gati hipnin njëri mbi tjetrin për ta dëgjuar.” (El-Xhin 19) “Ai që ia shpalli Furkanin robit të vet (Muhamedit)...” (El-Furkan 1) “Dhe i shpalli robit të tij atë që i shpalli.” (En-Nexhm 10) “E në qoftë se jeni në dyshim në atë që Ne ia shpallëm gradualisht robit tonë...” (El-Bekareh 23) Sikurse është saktësuar edhe në “Sahih” se ai (paqja dhe mëshira e Allahut qoftë me të), ka thënë: “Unë jam zotëriu i pasardhësve të Ademit ditën e Gjykimit, e kjo s`është për mburrje.”
Gjithashtu Allahu e ka emërtuar pishtar ndriçues, ashtu sikurse emërtoi edhe diellin ndriçues. Profeti (paqja dhe mëshira e Allahut qoftë me të) është emërtuar pishtar ndriçues me fjalën arabe “el-munir” sepse kjo fjalë përdoret për atë që ndriçon pa djegie, në të kundërt të “uehaxh” i cili edhe pse ndriçon, djeg.


Ibn Kajim el Xheuzije