Cila nga Fete dhe pse?

[Borix]

C'llogjike te shtyn te hapesh tema kot? Po neser ca teme do hapesh, "Si do ishte Shqiperia sikur Jezusi te ishte shqiptar?"

[babager]

Ofofofo?! akoma ka njerez qe besojne ne fe?! vertet mendoni se zotit iu kujtua qe pas aq e aq miliona vite te krijoje fete? me pare, nuk e dinte? ofofoooof?!

[babager]

a nuk duhet qe dale dale te krijojme fete tona individuale e te mendojme me "trurin" tone apo do te vazhdojme si na kane thene nena bile bile edhe gjyshja(te mendojme me trurin e tyre)?

[chino]

...

Rëndom përmendet kontributi i murgjve, në kulturë. Paj kush do ta zhvillonte kulturën tjetërkush? Druidët? Priftërinjtë ilirë? Jo, ata krishterimi i zhduku. Është njësoj si t'i vrash t'ëmën, t'a rritësh, dhe të lëvdohesh se e rrite e bëre burrë. Sigurisht po të ishin priftërinjtë ilirë, dhe në vend të kishës të ishte faltorja ilire, atëherë shkrimet e parë shqip nuk do të ishin Formula e Pagëzimit, Meshari, etj, por ndonjë libër me temë pagane.

Shume argument i mire. Te pakten ne thelb. I bindem shembullit shpjegues (i zhduk nenen dhe pastaj i thuaj se une te rrita), si dhe pohimit tend se shkrimi i pare ne Shqipe do ishte nje me teme pagane. Por nuk e di se a mos duhet te kuptohet pohimi se Katolicizmi sherbeu si mburoje e elementeve kombtare pak me gjeresisht sesa ti qe ben. Nuk qendrojne vetem rastet e Formules se Pagezimit dhe Mesharit si argumente per kete mendim, por edhe vepra tjera te autoreve dhe veprimtareve me perkatesi religjioze te krishtere. Periudha e pushtimit shumeshekullor osman duhet kuptuar ne fjalet e I. Qemalit si nje lufte per gjuhe dhe shpirtin e kombit. Elementet tona kombberese ishin te parapara te zhdukeshin. Sic ndodhi me sukses p.sh. me popujt brenda Turqise, te cilet sot jane "turqi". Sic ndodhi pjeserisht me boshnjaket, te cileve pos gjuhes nuk u mbeti ndonje element tjeter kombetar, e kaluara e tyre preislame u tret fare. Elementet kombtare shqiptare pergjat sundimit osman ishin pra ne lufte per ekzistence. Ne kete lufte Katolicizmi sherbeu si nje shtytje shtojce e shqiptareve per mbrojtje te elementeve kombtare. Si nje urdherese hyjnore. Nuk e di se sa eshte i pershtatshem Katolicizmi me kete interpretim, por ky interpretim behej nga mugjit tane katolik. Kete tregon p.sh. rasti i Gjergj Fishtes, i cili ne mendimet e tija pandashem lidhte ndjenjen kombtare, perdorte Katolicizmin si vehikel te ndjenjes kombtare, interpretonte fjalen e Zotit te krishter sikur te ishte ky nje stimulues per mbrojtje te elementeve te kombit shqiptar. Qe Katolicizmi eshte "kompatibel" me kete interpretim kombruajtes, kete e trgojne edhe kombet tjere te Europes, ku nje interpretim i tille njihet qe qe nga Mesjeta, e sidomos qe nga periudha e iluminizmit perendimor. Eshte spekulim, por besoj se pa Katolicizmin ne do kishim pesuar humbje edhe me te medha te elementeve kombtare sesa qe vec kemi pesuar.


*

[alibaba]

Kete tregon p.sh. rasti i Gjergj Fishtes, i cili ne mendimet e tija pandashem lidhte ndjenjen kombtare, perdorte Katolicizmin si vehikel te ndjenjes kombtare, interpretonte fjalen e Zotit te krishter sikur te ishte ky nje stimulues per mbrojtje te elementeve te kombit shqiptar.

Gjergj Fishta ka qenë katolik, aq sa jemi unë dhe ti muslimanë.

Gjithashtu unë mendoj se sikur të mos ishte katolicizmi, por sikur të ishte paganizmi, do të kryente të njëjtin funksion.

Dhe ja ku po lidhen fjalët kaq mirë, se ishim duke fol për Fishtën. A nuk ishte i frymëzuar nga Zanat, Gjergj Fishta?

Ishte frymëzuar nga Zanat apo nga Fryma e Shenjtë?

[chino]

Gjergj Fishta ka qenë katolik, aq sa jemi unë dhe ti muslimanë.

Japa une kometin tim ne kete replike tende paraprakisht. Thash:

Nuk e di se sa eshte i pershtatshem Katolicizmi me kete interpretim, por ky interpretim behej nga mugjit tane katolik.

A ishte apo nuk ishte katolik, ndoshta eshte ceshtje botekuptimi (atitude) dhe mund te mbetet pyetje e hapur. Kryesorja ishte murg katolik qe mesonte kombtarizem. E kam bindjen sa per nomi se ata qe pohojne se Katolicizmi mbrojti elementet kombtare nuk i referohen Krishtit e Papes, por ketyre murgeve qe i japin vetit te drejten te interpretojne fjalet e Zotit ashtu sic u thote "arsyeja" kombtare.

Gjithashtu unë mendoj se sikur të mos ishte katolicizmi, por sikur të ishte paganizmi, do të kryente të njëjtin funksion.

S'ka fjale, eshte argument. Edhe pse vetem "hipotetik".

Dhe ja ku po lidhen fjalët kaq mirë, se ishim duke fol për Fishtën. A nuk ishte i frymëzuar nga Zanat, Gjergj Fishta?

Ishte frymëzuar nga Zanat apo nga Fryma e Shenjtë?

E shoh qe jane pyetje retorike, por nuk kam njohuri ne kete drejtim, mirepo interesim per pergjegjet, po.


*

[Seminarist]

Po pse paganizmi ilir nuk do te vuante po aq sa thoni ju per fete abrahimike nga asimilimi prej nje paganizmi te huaj, qofte edhe aziatik, me te perparuar, fuqishem politikisht, pasur, te forte qe do ta detyronte te varej nga qendra te huaja pagane, gje qe do sillte zhdukjen e identitetit ilir e fisnor lokal?

[limbo]

Sepse ka karakter perjashtus kombetar, me baze ideologjine nacionaliste. Qe dmth qe nuk ka si te asimilohet per sa kohe eshte pjese perberese e kombit, si gjuha, raca etj.

[Adaes]

Mire do te ishte pagaizmi,sepse ajo eshte feja e pare ilire...Po perderisa sot ka me shum fe sesa njerez ne bote ...me mire pa fe fare,je rehat...

Pastaj kjo shprehje seshte per shqiptaret sepse pas fese se pare ilire,fese pagane...kan edhe nje fe dyte...FEJA E SHQIPTARIT ESHTE SHQIPTARIA!!!

[alibaba]

Po pse paganizmi ilir nuk do te vuante po aq sa thoni ju per fete abrahimike nga asimilimi prej nje paganizmi te huaj, qofte edhe aziatik, me te perparuar, fuqishem politikisht, pasur, te forte qe do ta detyronte te varej nga qendra te huaja pagane, gje qe do sillte zhdukjen e identitetit ilir e fisnor lokal?

Paganizmi ilir nuk mund të vuajë nga paganizmi i huaj. Mund të përjashtohet poqese ekziston forca, sikurse u përjashtua nga krishterimi dhe islami, ashtu do të mund të përjashtohej nga ndonjë paganizëm tjetër.

Por paganizmi ilir në vetvete është paganizëm ilir, paganizëm i pastër.