Edhe demagogjia ka disa kufij zoti Nano!
Nga Teodor LAĒO
Zhvillimet e fundit nė kampin e mazhorancės dėshmojnė para sė gjithash krizėn qė po kalon qeverisja e vendit. E paaftė pėr tė pėrmbushur detyrimet e saj programore, e zbuluar nė dėshtimet e njėpasnjėshme ndaj angazhimeve para bashkėsisė ndėrkombėtare, e bunkerizuar nė propagandė ku mungesa e brumit mbulohet nėpėr performanca mediatike, qeveria qė hė pėr hė na na hedh nė short tė gjithėve, duket nė agoni.
Nė analizėn e 6-mujorit tė jetės sė saj, duke u munduar tė vendosė njė lloj balance midis "sukseseve" dhe dėshtimeve, vetė kryeministri Nano u detyrua tė pranojė se ecuria e ekonomisė nuk ka qenė ajo qė pritej, se nė shumicėn e dikastereve qendrore ekzistojnė probleme tė mprehta tė korrupsionit, mefshtėsisė, zvarritjeve dhe inkompetencės. Gati tė gjitha mediat dhe politikanėt e gjithė spektrit iu vėrsulėn Nanos pėr kėtė lloj analize tė parė "nga jashtė" dhe nga lart, me akuzėn se kishte harruar qė nė kėtė tabllo tė errėt tė vendoste vetveten, pėrgjegjėsitė e tij. Ky ishte pozicioni klasik i Ponc Pilatit qė lan duart. Megjithatė, duke parė ca mė thellė dhe pavarėsisht nga motivet qė e shtyjnė, nuk mund tė mohohet se pas steriotipeve tė analizave alla enveriste tė qeverive tė mėparshme qė trumpetonin vetėm pėr arritje dhe suksese, Nano u detyrua ti zbulojė ca nga ca petėt e lakrorit dhe tė tregojė publikisht lakrat me tė cilat ėshtė gatuar. Nėse ky ėshtė njė stil i ri apo ėshtė thjesht trokitje paralajmėrimi pėr ndryshime tė thella tė kabinetit, kjo mbetet pėr tu parė nė tė ardhmen, ama ajo qė duhet nėnvizuar ėshtė pikėrisht forca imponuese e njė realiteti tė zymtė, e njė gjendjeje kaotike tė punėve, e cila nuk mund tė fshihet mė. Sepse po tė fshihej do tė ishte edhe mė keq. Edhe demagogjia ka disa kufij. Pėrtej tyre ajo shfaqet me fytyrėn e vėrtetė edhe pėr pasuesit mė fanatikė tė partisė, pra si mashtrim...
Nano u pėrpoq tė shkaktojė njė tronditje frikėsuese brenda kabinetit qė kryeson dhe pavarėsisht se kėtė herė u duk sikur i kursen titullarėt dhe i shkarkoi bateritė tek strukturat dytėsore, pėr ata qė kanė nuhatje, kėmbanat ranė pikėrisht pėr deshtė dhe jo pėr shelegėt. Kryeministri ynė shpesh luan si njė bankier: Jep borxhe pa patur garancira tė dukshme, por nė hipotekė ėshtė vėnė karriera, e ardhmja e gjithsecilit nga bashkėpunėtorėt e tij. Vjen njė ditė dhe ai i hap defterėt, i bėn publike detyrimet, borxhet e mėkatet dhe pėr pasojė, rreshtimi riformohet. Mund tė jenė edhe hamendje kėto, dhe ndoshta pamja ėshtė mė e thjeshtė se sa duket, mirėpo preēedenti i mbledhjeve tė pėrsėritura tė Komitetit Drejtues tė PS nė fund tė vitit 2001 tė bind pėr tė kundėrtėn.
PS, bllokuese e
reformave
Nė fazėn e parė tė saj, qeveria Nano mori njė lloj pėrkrahjeje morale edhe nga opozita. Kjo pėrkrahje nuk iu dha pėr shkak tė ndonjė besimi iluzor, se ajo do tė bėnte njė kthesė nė situatėn ekonomike dhe nė emergjencat qė lindin prej saj si papunėsia, kriza energjitike, etj., por duke u nisur nga interesat madhore tė vendit qė kishin tė bėnin me integrimin dhe me reformat e brendshme, qė kushtėzonin hapjen e negociatave pėr Stabilizim-Asociim me Bashkimin Europian. U duk sikur opozita sakrifikoi diēka nga objektivat e saj dhe tė elektoratit qė e mbėshtet nė betejėn drejt pushtetit, por pėr mua ky ka qenė njė nga veprimet mė largpamėse dhe mė "kombėtare", do ta quaja, tė opozitės. Rezultatet e njė klime tė tillė bashkėpunimi dhe besimi tė dyanshėm, qė ska pse tė mungojė nėse jemi tė ndershėm e tė papėrlyer nė afera tė pista (vetėm mėkatarėt ia kanė gjithmonė me hile njėri-tjetrit), u dukėn veēanėrisht nė zgjedhjen e Presidentit Moisiu si figurė e pranuar nga tė gjithė. Kurse dobia e kėsaj atmosfere ėshtė dukur gjatė, ndėrkohė qė presidenti po sillet dhe po provon se ėshtė pėrfaqėsues i tė gjithėve.
Marrėveshja, ndonėse e padetajuar, me sa dimė, nėnkuptonte njė zinxhir reformash institucionale, tė cilat do tė vendosnin njėherė e mirė ekuilibre tė qėndrueshme pėr detyrimet e tė dyja palėve si dhe pėr tė arritur pavarėsitė e parashikuara nė Kushtetutė. Ky zinxhir u kėput nga vetė socialistėt, tė cilėt duhet tė ishin mė tė interesuarit pėr ta ruajtur marrėveshjen. Arsyet janė shumė, por midis tyre nuk duhet harruar lufta e brendshme e klaneve brenda dhe jashtė PS, nė radhėt e aleatėve tė saj tė vegjėl, tė cilėt procesin e reformave e sulmuan me sllogane tė pėrsėritura me ngulm, sikur ēdo lėvizje kuadri apo ndryshim i pėrbėrjes rrezikonte institucionet kushtetuese. Demek, kėto institucione na qenkan formėsuar kaq mirė sa ēdo cėnim i tyre, ishtė cėnim i demokracisė. Kėtu u luajt me mbrojtjen e llogoreve tė zėna. "Mosdorėzimi" i tyre dhe tėrheqja e PS nga procesi i nisur, shpjegohet edhe me korrupsionin e thellė ku janė zhytur njė pjesė e tyre. Dihet se ēdo ndryshim, rrezikon para sė gjithash tė lėvizė nga vendi ujin qė ėshtė qelbur.
Qeveria Nano,
nė shėnjestrėn e
ndėrkombėtarėve
Kėtė herė vėrejtjet janė aq konkrete dhe vendimet kaq tė hapura, sa nuk mbetet vend pėr manovra politike. Nuk duhet harruar se FMN zakonisht i ka mbėshtetur programet qeveritare dhe politikat monetare tė PS, kjo edhe sepse qeveritė e kaluara kanė pranuar pa kundėrshtime gjithė sugjerimet e kėtij organizmi me peshė tė madhe nė vendet nė tranzicion.
Sikur vonesa e marrėveshjes financiare tė buronte nga politika tė reja e tė ndryshme tė qeverisė aktuale nė raport me FMN, shtyrja do tė ishte e pakuptueshme, por me sa dimė, nė kėtė aspekt asgjė nuk ka ndryshuar. Pra, pozicioni i ri i FMN, qoftė edhe i pėrkohshėm, nuk rrjedh nga diferencat e politikave tė saj me ato tė qeverisė Nano, por nga zhgėnjimi i saj prej paaftėsisė sė qeverisė nė luftėn kundėr plagės mė tė madhe tė ekonomisė, korrupsionit. Dhe kur paratė e tua zhduken nėpėr brima tė zeza, askush nuk ka mė dėshirė tė rrijė e tė bėjė sehir. Aq mė tepėr njė organizėm i tillė, i cili ēdo gjė ka detyrė ta vėzhgojė me imtėsi. Kėtė herė, sharra e qeverisė duket se zuri nė gozhdė.
Do tė thyhet apo jo, do ta provojė koha. Sidoqoftė, opozita shqiptare nuk besoj tė ketė mė nerva, durim dhe kohė pėr tė humbur, duke i bėrė fresk njė qeverisje qė thuajse pėr gjashtė vjet nuk ka mundur ta ēojė asnjė hap mė tej mirėqenien e njerėzve. Dhe vetėm ky argument, varfėria kronike qė po sjell trauma tė thella psikologjike, braktisje, arratisje vetėvrasėse dhe krime tė pėrditshme, do tė ishte i mjaftueshėm pėr tė kėrkuar ndryshime.
--------
Drejtori i Institutit tė Monumenteve tė Kulturės, Gazmend Muka hedh poshtė dek-laratat e kryebashkiakut: "Nuk dhamė leje pėr shembjen e Kinema "17 Nėntorit"-
Edvin Rama, dhunues dhe mashtrues
Muka: "Edi Rama dhe Bashkia e Tiranės nuk kanė denjuar asnjėherė gjatė kėtyre viteve tė marrin miratimin e Institutit tė Monumenteve tė Kulturės pėr objektet qė duhen prishur apo jo nė Tiranė"
"Ne nuk jemi institucion qė japim viston pėr prishjen ose jo tė objekteve nė Tiranė. Ne jemi institucion qė evidentojmė vlerat historike, kulturore dhe arkitektonike tė qytetit tė Tiranės"
"Deklaratat e Ramės janė thjesht njė opinion i kėtij tė fundit, por ato nuk kanė lidhje me Institucionin e Monumenteve tė Kulturės"
Drejtori i Institutit tė Monumenteve tė Kulturės, Gazmend Muka, ka pėrgėnjeshtruar dje deklaratat e Edi Ramės, sipas tė cilit, bashkia e Tiranės I kishte marrė leje Institutit tė Monumenteve pėr prishjen e kinema 17 Nėntorit. Muka u shpreh dje se "deklaratat e Ramės janė thjesht njė opinion i kėtij tė fundit, por ato nuk kanė lidhje me Institucionin e Monumenteve tė Kulturės". Sipas drejtorit Muka, Edi Rama dhe Bashkia e Tiranės nuk kanė denjuar asnjėherė gjatė kėtyre viteve tė marrin miratimin e Institutit tė Monumenteve tė Kulturės pėr objektet qė duhen prishur apo jo nė Tiranė. Nga ana tjetėr, drejtori i Institutit tė Monumenteve pohon faktin qė objekti nė fjalė ndodhet nė zonėn e shpallur "Ansambėl MonumentKulture", e cila mbrohet nga shteti. Sipas tij, kjo ėshtė njė zonė qė duhet studiuar pėr vlerat monumentale, historike dhe kulturore qė ka. Nga ana e tij, Muka mohon faktin tė ketė dhėnė miratimin e tij pėr prishjen e objektit nė fjalė. "Ne nuk jemi institucion qė japim viston pėr prishjen ose jo tė objekteve nė Tiranė. Ne jemi institucion qė evidentojmė vlerat historike, kulturore dhe arkitektonike tė qytetit tė Tiranės", pėrfundon fjalėn e tij drejtori i Institutit tė Monumenteve tė Kulturės Tiranė.
Mashtrimi i
Edvin Ramės
Pėrmes njė deklarate kontradiktore, Bashkia e Tiranės deklaroi dje se Kinema "17 Nėntori" nuk ishte shpallur Monument Kulture dhe nė tė njėjtėn kohė deklaroi gjithashtu se pėr shembjen e kėtij objekti kishte marrė edhe lejen e Institutit tė Monumenteve tė Kulturės. Vetėm kjo frazeologji kontradiktore e bėn tė qartė tė vėrtetėn e prishjes sė Kinema "17 Nėntori"-t. Nė rast se kjo kinema nuk do tė ishte njė Monument Kulture, ashtu sikurse deklaroi dje njė studente e kryebashkiakut e punėsuar nė Bashki, atėherė kjo bashki nuk do tė kishte asnjė arsye se pėrse duhej tė kėrkonte leje nga ana e Institutit tė Monumenteve tė Kulturės pėr tė shembur kėtė kinema. Ky objekt sikur tė kishte qenė ashtu sikurse deklaron Edvin Rama do tė shembej, ashtu si shumė shtėpi tė tjera, tė cilat janė kthyer nė sheshe ndėrtimi.
Specialistė tė Institutit tė Monumenteve tė Kulturės shprehen se kinemaja ekzistonte nė planet e kėtij dikasteri si objekt Monument Kulture, por ngrenė supet pėr prishjen e saj, megjithėse pohojnė se Ministrisė sė Kulturės i janė dėrguar relacionet pėr vlerat e veēanta qė mbart kjo kinema. Nga ana e saj, Ministria e Kulturės ka heshtur dhe vazhdon tė heshtė ndaj kėsaj masakre qė i ėshtė bėrė kulturės dhe nė veēanti historisė sė kryeqytetit.
Specialistėt e Institutit tė Monumenteve pranojnė dhe nxjerrin nė pah vlerat arkitektonike tė kinemasė, duke i shtuar edhe vjetėrsinė e saj, si dhe rolin historik qė ka luajtur ajo nė jetėn kulturore tė kryeqytetit shqiptar. "Kjo kinema nuk duhej tė ishte shembur, por duhej tė njehsohej me monumente tė tilla si Xhamia e Ethem Beut apo Ura e Tabakėve", thotė njėri prej specialistėve tė Monumenteve tė Kulturės.
Rama kėrkoi tė kalojė pėrgjegjėsinė tek drejtuesit e Institutit tė Monumenteve
Edvin Rama, i ndėrgjegjshėm pėr pasojat qė e presin atė nga pėrballja me ligjin pėr prishjen e kėtij Monumenti Kulture, po pėrpiqet qė tia kalojė pėrgjegjėsinė Institutit tė Monumenteve. Punėtorja e Ramės tha dje se ishte pėrgjegjės pėr kėtė shembje pikėrisht Instituti i Monumenteve, i cili, sipas saj, kishte dhėnė edhe lejen pėr shembjen e kėtij objekti. Ligji pėrcakton qartė se personi qė ndėrmerr veprime tė tilla shkatėrruese pėr Monumentet e Kulturės, ndiqet penalisht. "Kur nė Monumentet e Kulturės kryhen punime pa autorizimin e institucioneve tė ngarkuara pėr kėtė qėllim, organi nėn juridiksionin e tė cilit ndodhet Monumenti i Kulturės urdhėron kthimin nė gjendjen e mėparshme tė Monumenteve tė Kulturės shtetėrore ose private. Urdhėri ėshtė titull ekzekutiv. Shpenzimet pėr kthimin e objektit nė gjendjen e mėparshme pėrballohen nga dėmtuesi. Nė rast se shkaktohen dėme, dėmtuesi ndiqet penalisht" , thuhet nė ligjin "Pėr mbrojtjen e pasurive kulturore tė luajtshme dhe tė paluajtshme".
----
Degjenerimi i institucionit tė bashkisė
Institucioni i bashkisė dhe kryetarit tė saj gjithnjė dhe mė shumė po degjeneron nė sytė e opinionit jo vetėm si njė institucion nė shėrbim tė mafies sė ndėrtimit, por dhe si njė institucion, i cili mund tė mashtrojė pėr cdo gjė. Edvin Rama ėshtė i njėjti person qė po hedh poshtė njė vendim tė cilin ai e ka inicuar vetė pėrpara se ai tė bėhej Kryetar i Bashkisė sė Tiranės. Nė atė kohė Rama, nė postin e ministrit tė Kulturės nuk e mendonte se mund tė bėhej njė ditė kryebashkiak dhe nxori vendimin pėr shpalljen Ansambėl Monument Kulture tė zonės ku gjendej kinema, 17 Nėntori. Por tre vjet pas atij vendimi, njeriu qė inicoi vetė atė vendim u kthye nė dhunesin e vetė emrit tė asaj qeverie qė e mori kėtė vendim. Eshtė e kuptueshme ky pozicionim i Ramės, i cili vjen si pasojė e interesave tė tij tė lidhura ngushtė me mafien e ndėrtimeve , por dhe krushqive politike me kryeministrin.Kėtu nuk mund tė flitet mė pėr asnjė lloj morali, por vetėm pėr njė degjenerim tė institucionit tė bashkisė dhe kryetarit tė saj.
Ajo qė ėshtė kthyer prej kohėsh nė njė model tė punės sė kryebashkiakut ėshtė mashtrimi qė ai i servir me guzhinėn e tij tė shpifur opinionit. Ky kryebashskiak nuk e ka pėr gjė qė tė deklarojė se mund tė shembė pallate 15 katėshe pasi janė tė ndėrtuara mbi kolektor dhe njė ditė mė vonė tė dalė nė tė njėjtat media dhe tė deklarojė se ai asnjėherė nuk e ka bėrė kėtė deklaratė. Kryebashkiaku mund tė mashtrojė se do tė shpėrblejė tė gjithė banorėt e pėrmbytur prej institucionit tė tij dhe mė pas tė pėrzejė nga bashkia hallexhinjtė qė shkojnė dhe i kėrkojnė dėshpėrblimin. Kryebashkiaku mund tė mashtrojė duke thėnė se ka marrė leje nga Instituti i Monumenteve pėr tė prishur njė kinema historike tė kryeqytetit nė njė kohė qė nė kėtė deklaratė nuk ka asgjė tė vėrtetė.
Ky ėshtė degjenerimi i institucionit tė bashkisė dhe kryebashkiakut, i cili e prezanton Edvin Ramėn si njė njeri ordiner, ku opinioni konsiderohet si 20-vjet mė parė, qė duhet tė gėlltisė gjithshka dėgjonte nga "burrat e shtetit" tė atėhershėm.
------ marre nga RD------
Krijoni Kontakt