Pergjigje ndaj atyre qe jane kundra Medh'hebeve.

[Acid_Burn]

Argumenti i gjashtë:

Supozimi se lindja e katër medhhebeve ka qenë për shkak të politikave tirane dhe sundimit të të huajve që kishin aspirata për sundim. Këtë supozim autori i broshurës e mbështetë në librin “Mukaddimetu Ibn Haldun”, ku ka thënë: “Nëse dëshiron të dish shkaqet e lindjes së medhhebeve dhe të fraksioneve, lexo librin “Mukaddimetu tarihi Ibn Haldun”, sepse ai ka qenë shumë i përpiktë në sqarimin e kësaj çështje. Allahu e shpërbleftë. Ka sqaruar se lindja dhe përhapja e medhhebeve ka qenë për shkak të politikave tirane dhe sundimit të të huajve që kishin aspirata për sundim”.(broshura f. 45).

Them: E bëmë atë që e propozoi autori i broshurës, e morëm librin “Mukaddimetu Ibn Haldun”, e lexuam temën që flet për shkaqet dhe lindjen e medhhebeve fjalë për fjalë, mirëpo për fat, nuk gjetëm asnjë fjalë që flet për këtë supozim të cilin autori i broshurës ia mvesh atij,. Përkundrazi, gjetëm të kundërtën e saj, gjetëm të vërtetën që e pranon xhumhuri i muslimanëve, gjë e cila nuk i pëlqen autorit të broshurës, qoftë pak ose shumë.

Në faqen 216, (shtëpia botuese: Bulak) duke biseduar për fikhun dhe mënyrën e lindjes dhe të zhvillimit të medhhebeve ka thënë: “...të gjithë sahabët nuk kanë pasur aftësi për të dhënë fetva dhe dispozitat e fesë as që merreshin prej të gjithëve. Kjo ishte veçori për njohësit e Kur’anit, që i njihnin ajetet deroguese dhe të deroguara, të qarta dhe të paqarta dhe të gjitha kuptimet e tij me atë që e kanë mësuar prej Muhamedit a.s. ose prej atyre që e kanë dëgjuar nga ata. Për këtë edhe njiheshin me emrin El-Kurra’. Kështu ishte çështja në fillim të islamit. Më pas, tokat islame u zgjeruan shumë, analfabetizmi humbi prej arabëve, e arritën gradën e istinbatit (nxjerrjen e dispozitave prej burimeve të sheriatit N.R.), u kompletua fikhu derisa u bë shkencë në vete. Dijetarët që merreshin me këtë shkencë njiheshin me emrin fukaha dhe ulema. Me anë të këtyre dijetarëve fikhu është ndarë në dy grupe (metoda): metoda e ra’jit dhe kijasit (racionalistët) që përfaqësohej nga dijetarët e Irakut, dhe metoda e hadithit (tradicionalistët) që përfaqësohej nga dijetarët e Hixhazit. Hadithi ishte i pakët te dijetarët e Irakut. Për këtë më shumë përdorën analogjinë (kijasin), ku ishin shumë të suksesshëm. Për këtë edhe janë njohur me emrin Ehlur-ra’ji (racionalistë). Prijësi i këtij grupi, ku edhe e mori emrin e tij ky medhheb është Ebu Hanife En-Nu’man. Prijësi i dijetarëve të Hixhazit është Malik ibn Enesi dhe pas tij imam Shafiiu. Më pas një grup dijetarësh nuk pranuan analogjinë (kijasin) dhe veprimin me të. Ata janë Dhahirijtë, të cilët pranonin vetëm Kur’anin, sunnetin dhe ixhmain Prijësi i këtij medhhebi ishte Davud ibn Aliu, djali i tij dhe shokët e tyre. Në atë kohë këto ishin medhhebet e shpërndara në mesin e popullatës”.

Më pas Ibn Halduni ka sqaruar se si disa prej shiitëve kanë shpikur disa medhhebe për vete. Të njëjtën e thotë edhe për havarixhët, dhe se si këto dy grupe janë larguar nga rruga e xhumhurit të muslimanëve dhe medhhebet të cilat i kanë pranuar të gjithë. Më pas sqaron se medhhebi i dhahirive është zhdukur me zhdukjen e imamëve të tij, me përpilimin e bazave dhe rregullave të nxjerrjes së dispozitave prej teksteve dhe logjikës së shëndoshë si dhe për shkak të kundërshtimit të xhumhurit ndaj ithtarëve të tij. Më pas thotë: “Nuk ka mbetur (medhhebi dhahirij) përpos në disa libra, ku ndoshta disa prej kërkuesve të cilët angazhohen për të mësuar këtë medhheb prej këtyre librave më në fund kthehen me asgjë. Me këtë, ata kundërshtojnë xhumhurin dhe është e mundur që të konsiderohen prej atyre që shpikin risi, sepse diturinë e marrin prej librit, pa ndërmjetësimin e dijetarëve”.

Më pas Ibn Halduni shkruan për biografinë e secilit prej imamëve të katër medhhebeve. Sqaron vlerën dhe diturinë e tyre, mënyrën e të mësuarit të fikhut dhe bazat e disave prej tyre. Tregon se si shokët e Ebu Hanifes e kanë bashkuar metodën e dijetarëve të Hixhazit me metodën e dijetarëve të Irakut e me këtë janë bashkuar të dy shkollat (metodat) juridike. Më pas, tregon se sa janë përhapur këto medhhebe dhe vendin se ku janë përhapur më shumë. Më pas ka thënë: “Pastaj njerëzit e mbyllën derën e mosmarrëveshjeve kur u shtua shumë ndarja e terminologjive në shkenca, kur u bë e pamundur arritja e gradës së ixhtihadit dhe kur u bë frikë që e gjithë ajo të mbështetet tek ata që nuk e meritojnë dhe tek ata që nuk janë të besueshëm në mendimet dhe fenë e tyre”.

Kjo ishte shkurtimisht ajo që e ka thënë Ibn Halduni rreth lindjes së medhhebeve dhe zhvillimit të tyre. Në tërësi është i llojit që nuk i pëlqen autorit të broshurës dhe i llojit që nuk i ndihmon për ta përforcuar qëndrimin e tij. Kërkoj prej lexuesit të nderuar që të marrë librin “Mukaddimetu Ibn Haldun” e të lexojë këtë temë në tërësi, mandej të mundohet sa të jetë e mundur që të gjejë së paku një fjalë që flet për politikat tirane të cilat kanë shkaktuar lindjen e katër medhhebeve, siç thotë autori i broshurës. Më pas lexuesi le ta emërtojë këtë vepër të autorit të broshurës si të dojë me emra që i ngërthen gjuha arabe dhe joarabe. Le të më falë lexuesi nëse unë nuk e kam bërë këtë sepse kam marrë përsipër në parathënien e këtij libri, të mos shkruaj në të përpos studim shkencor dhe objektiv si dhe të mos shkruaj asnjë shprehje ose cilësi që bie nën këtë nivel, edhe pse broshura është e mbushur përplot me kësilloj shprehje dhe cilësime.


vazhdon...

[referi_1]

Më fal nji pyetje acid bërn :
A është ky autori i librit : Muhammed Seid Ramadan El- Buti,ose mos është fjala për ndonji tjetër?Dhe mos ka ky sajtin e vet në internet?

[rapsod]

Imami Muxhtehid Abdullah ibn Wehb r.a. (v. 197 h) ka thene: "Kam takuar 360 dijetare e nese nuk do te ishte Maliku dhe Lejthi do te isha i humbur" [transmeton Ibn Hibban, Mukaddimeh El-Mexhruhijn, 1/42]

Ka thene gjithashtu Ibn Wehb: "Kam marre dituri prej kater njerezish: dy ne Kajro dhe dy ne Medineh. El-Lejth ibn Sa'd dhe Amr ibn El-Harith ne Kairo, Malik dhe El-Maxhishun ne Medineh. Nese nuk do te ishin keta do te ishim te humbur" [trns. Ibn Hibban po aty 1/42]

Shkaku qe Ibn Wehb ka deklaruar se Maliku dhe Lejthi e kane shpetuar ate prej humbjes eshte sikurse ai deklaron: "Nese nuk do te ishte Malik ibn Enes dhe Lejth ibn Se'ad do te isha shkaterruar (ne nje transmetim: do te kisha humbur), mendoja se çdo gje qe kishte ardhur prej Profetit s.a.v.s. mund te punohej me te" [shih Tarijh Dimashk, Ibn Asakir, 50/359; Tarijh Bagdad, 13/7; Tehdhijb El-Kemal, 24/270-271; Sherh El-Ilel, Ibn Rexheb El-Hanbelij, 1/413]

Ne transmetimin e Ibn Asakir ne Tarijh Dimashk, 50/359, Ibn Wehbi ka permendur divergjencave te hadithit dhe divergjencat e njerezve dhe tha: "Nese nuk do te isha takuar me Malikun dhe Lejthin do te kisha humbur, per shkak te divergjencave te hadithit", perfundoi.

Ne nje transmetim tjeter: "Nese nuk do te ishte Allahu ai qe do te me orientonte permes Malikut dhe Lejthit do te isha ne humbje, u pyet: si ka mundesi? tha: punova setepermi me hadithin dhe me flustroi, me pas i kthehesha Malikut dhe Lejthit e ata me thonin: Merre kete dhe ler kete" perfundoi [Tertijb El-Medarik, Kadi Ijad, 2/427]

Shkaku i shumellojshmerise se shprehjeve te cituara nga Imam Ibn Wehbi vjen per shkak se ai e tregonte shpesh here historine e tij. Keshtu Ibn Abdulbirr ne librin Et-Temihjd, 1/26, transmeton prej linjes se Xha'fer El-Ejlij, tha: kam degjuar prej Ibn Wehb ate qe nuk e kisha llogaritur: "Nese nuk do te me kishte shpetuar Allahu permes Malikut dhe Lejthit do te isha ne humbje" perfundoi

Thote Ibn Wehbi: "Hadithi eshte deceptiv perveçse tek dijetaret" [Tertijb El-Medarik, Kadi Ijad, 1/96]

Imami Sufjan Ibn Ujejneh r.a. ka thene: "Hadithi eshte deceptiv pervec se tek fukahate (Juristet)" [cituar prej Ibn Ebi Zejd El-Kajreuaniju dhe ka thene ne sqarimin e kesaj thenie: "Deshiron te thote se te tjeret i permbahen ndonje gjeje ne baze te asaj qe eshte siperfaqsore duke mos ditur se ka interpertim prej nje hadithi tjeter, ose argument qe i eshte fshehur, ose i lene (metruk) ne menyre obligative gje te tille mund ta dine vetem ata qe jane te thelluar dhe kane te zhvilluar te arsyetuarit", shih El-Xhami'a, Ibn Ebi Zejd, fq.150]

Ibn Wehb ka thene: Maliku shikoi drejt El-Attaf ibn Khalid dhe tha: "Me kane informuar se ju merrni prej ketij", thame: sigurisht, tha: "Nuk merrnim asnje here pervec se prej Fukahave" [Tertijb El-Medarik, Kadi Ijad, 1/124-125]

Imam Shafiu r.a. ka thene: "I eshte thene Malik ibn Enesit: Tek Ibn Ujejneh ka transmetime prej Ez-Zehrij qe nuk gjenden tek ty, Maliku tha: Une çdo hadith qe e kam degjuar prej tij e kam trajtuar. Atehere une dashkam t'i coj ne humbje ata?!" [transmetoi El-Khatijb ne El-Xhami' li Akhlak Er-Rauij we Adab Es-Sami', 2/109]

Muhamed ibn Jahja El-Kattan ka thene: "Nese nje njeri pason prej hadithit cdo lejeveprim do te ishte ndaj tij Fasik (imoral)" [El-Ilel, Imam Ahmed, 1/219]

Ebu Nu'ajm El-Fadl ibn Dukijn r.a. nje nder shejhet me te shquar te Buharijut ka thene: "Po kaloja perpara Zuferit (nje nder me te medhenjte e fukahave hanefi) qe kish hedhur ne njerin krah nje rrobe dhe me tha: "O vëngarash (sy-shtrember, qe i ka syte e çakerrisur ) hajde ketu te t'i shoshis (t'i pastroj) hadithet e tua". Dhe i tregoja se çkisha degjuar, e me thoshte: "Prej keti hadithi merret dhe prej keti hadithi nuk merret, Ky hadith eshte Nasikh dhe ky tjetri eshte Mensukh" [El-Fekijh we El-Mutefekih, El-Khatijb, 2/123]

[Acid_Burn]

Argumenti i shtatë:

Thënia e autorit të broshurës: “I thuhet imituesit: Në çfarë gjendje kanë qenë njerëzit para se të gjendet filani dhe filani, të cilët i keni imituar dhe i keni konsideruar thëniet e tyre të të njëjtit nivel me atë të Kur’anit dhe të sunnetit. Njerëzit para ekzistimit të tyre a kanë qenë në humbje (dalalet) apo udhëzim (hidajet)? Është patjetër që ata të pranojnë se kanë qenë në hidajet. Atëherë u thuhet atyre se çka kanë bërë ata përpos se e kanë përcjellur Kur’anin, sunnetin dhe gjurmët e sahabëve, si dhe i kanë dhënë përparësi fjalëve të Allahut, të Dërguarit të Tij dhe gjurmëve të sahabëve para atyre që i kundërshojnë. Po ashtu kanë nxjerrë dispozitat prej tij e jo prej filanit dhe filanit që kanë folur me mendjen e tyre. Nëse ky është hidajeti, atëherë pas hidajetit nuk ka pos dalaletit. Për çka largohen prej të vërtetës?!.” (broshura, f. 38).

Duke zbuluar këtë argument të çuditshëm, përgjigjemi në vend të imituesit , të cilin e pyet autori i broshurës këtë pyetje dhe themi: Njerëzit para se të gjendeshin filani dhe filani bënin ashtu siç thotë Ibn Halduni në pjesën të cilën je mbështetur ti vetë në fjalët e tij. A nuk ka thënë Ibn Halduni në të njejtin vend: “... të gjithë sahabët nuk kanë pasur aftësi për të dhënë fetva e as që merreshin dispozitat e fesë prej të gjithëve. Kjo ishte e veçantë për njohësit e Kur’anit, që i njihnin ajetet deroguese dhe te deroguara, të qarta dhe të paqarta dhe të gjitha kuptimet e tij” Çfarë domethënie ka kjo thënie e qartë?

Nëse pranojmë se ata që kanë pasur mundësi për fetva dhe ixhtihad prej sahabëve kanë qenë një grup i kufizuar që janë dalluar në mesin e tyre dhe se të tjerët kanë qenë nën këtë gradë, atëherë këta të tjerët prej kujt i kanë marrë dispozitat e fesë? Nuk ka dyshim se dispozitat e fesë i kanë marrë prej këtij numri të kufizuar që dalloheshin prej tyre për nga aftësia për ixhtihad dhe istinbat (nxjerrje të dispozitave). Atëherë imitimi a është diç tjetër pos kësaj?!. Pra, çështja nuk ka ndryshuar mes dy periudhave. Njerëzit e rëndomtë në kohën e sahabëve imitonin ata që ishin të njohur dhe kishin aftësi për fetva dhe ixhtihad. Të njejtën e bënin në kohën e tabiinëve. Po ashtu edhe në periudhën që pason. Ebu Hanifeja, Shafiiu, Maliku dhe Ahmedi nuk janë diç tjetër pos një grup prej këtyre muxhtehidëve që u lejohet njerëzve të rëndomtë t’i imitojnë ata, sikur që i është lejuar njerëzve të rëndomtë para tyre që t’i imitojnë muxhtehidët e kohës së tyre, po ashtu sikur që u është lejuar njerëzve të rëndomtë prej sahabëve që t’i imitojnë muxhtehidët e tyre sikur që ishin Ibn Abbasi, Ibn Mes’udi, Zejd ibn Thabiti, hulefairr-rrashidinët etj.

A nuk ekziston konsensus nga ana e të gjithë dijetarëve të historisë dhe të historisë së të drejtës së sheriatit, se në periudhën e tabiinëve kanë ekzistuar dy medhhebe të mëdha: medhhebi i ehlul-hadith (tradicionalistëve) në Hixhaz dhe medhhebi i ehlir-ra’ji (racionalistëve) në Irak. Të gjithë banorët e rëndomtë të Hixhazit kanë imituar medhhebin që dominonte tek ata dhe të gjithë banorët e rëndomtë të Irakut kanë imituar medhhebin që dominonte në mesin e tyre. Po ashtu ky medhheb ka pasur prijësit e tij po edhe medhhebi tjetër ka pasur prijësit e tij?!.

Çfar ka ndodhur që kundërshton këtë realitet me lindjen e katër medhhebeve? Nuk ka ndodhur diç e re. E gjithë ajo që ka ndodhur është se imamët e katër medhhebeve kanë caktuar metodologji për nxjerrjen e dispozitave, metodologji të cilën e kanë nxjerrur nga argumentet e Kur'anit dhe sunnetit. I kanë caktuar kriteret për përdorimin e ra’jit (logjikës) dhe kijasit (analogjisë) të drejtë dhe e kanë dalluar nga ra’ji dhe kijasi i papranuar. Me anë të kësaj janë bashkuar të dy medhhebet: ai i ra’jit dhe ai i hadithit dhe në mënyrë graduale janë zhdukur gabimet e të dy palëve. Kjo ishte ndër motivet kryesore që i mundësuan katër medhhebeve një pozitë të lartë si dhe njerëz të grupeve dhe klasave të ndryshme t’i imitojnë ato. Ky realitet është i njohur, mendoj se nuk ka nevojë për ta argumentuar.

Pra, çfarë ndryshimi ndodhi në esencën e ixhtihadit dhe teklidit (imitimit) që autori i broshurës të ketë të drejtë të thotë: Në çfarë gjendje kanë qenë njerëzit para se të gjendet filani dhe filani. Ai me këtë mendon se e ka hedhur kundërshtarin në një rrugë që nuk ka rrugëdalje prej saj?!. Në çfarë dalaleti kanë ra imituesit e katër medhhebeve, kur ata nuk kanë bërë diçka tjetër pos asaj që e kanë bërë imituesit e medhhebit të ra’jit ose të hadithit para tyre, ose sikur ata që i kanë imituar imamët dhe muxhtehidët e sahabëve më parë?!.

vazhdon...

[rapsod]

Acid vella!
Te gjitha do t'i nxjerrim ketu? Leri ca per botim o rob Zoti!!!

[Acid_Burn]

rapsod djali

mos u merzit se vetem po bejme pak muhbet ... na njofin neve mesuesit e ketyre kolopuceve ju kemi dhene boll "dajak" per sa e sa vjet,por nuk shkon ashtu me te keq eshte me mire te ulemi e te bejmemuhabet avash avash


Vazhdojme me librin

NUK KA IKJE (RRUGËDALJE) PREJ IMITIMIT
-nuk ka diçka që ndalon imitimin e një medhhebi të caktuar-
-argumenti për të-

Më lartë, në mënyrë të shkurtër treguam argumentet me të cilat autori i broshurës tenton që të vërtetojë supozimin e tij dhe sqaruam në atë mënyrë që nuk le dyshim për çdo njeri objektiv se ato nuk janë argumente, por autori i broshurës i konsideron ashtu. Gjithashtu, ato janë thënie që nuk mund të konsiderohen si argumente e as pjesë të argumentit që i pranon realiteti shkencor. Emërtimi i autorit të broshurës se këto thënie janë si “argumente”, nuk ndryshon asgjë nga realiteti.

Për gjërat, të cilave nuk iu kemi përgjigjur, të gjitha ato përfshihen në tri gjërat të cilat i pranojnë të gjithë dijetarët dhe i kemi larguar prej temës së diskutimit.

Megjithatë, nuk mjafton që të vërtetojmë të kundërtën e asaj që e supozon autori i broshurës vetëm me anë të konsiderimit të argumenteve të tij si falso, por është patjetër që ta obligojmë veten tonë pas kësaj, që të sjellim argumente të reja dhe pozitive, që vërtetojnë pasaktësinë dhe rrezikun e supozimeve të autorit të broshurës dhe të cilat vërtetojnë të kundërtën e asaj.

Atë që autori i broshurës orvatet ta vërtetojë, përkufizohet në dy çështje, për të cilat nuk dimë se si mund të bashkohen, bile nuk dimë se si mund të bashkohen në mendjen e autorit të broshurës.

Çështjen e parë, të cilën autori e supozon dhe e përsëritë në më shumë se një vend në broshurën e tij, është se imitimi në mënyrë absolute është haram, duke argumentuar se muxhtehidi nuk mund të jetë i pagabuar, ndërsa Kur’ani dhe sunneti janë të pagabuar. Në këtë rast, imitimi i të pagabuarit është më mirë se imitimi i të gabuarit. Po ashtu, për arsye se ixhtihadi është i lehtë dhe që nuk ka nevojë për njuriun më shumë se t’i posedojë Muvettaun e imam Malikut, dy sahihet e Buhariut dhe Muslimit, Sunenin e Ebu Davudit dhe Xhamiun e Tirmidhiut. (shih broshurën: f.12,40).

Çështjen e dytë të cilën po ashtu e supozon dhe e përsëritë autori i broshurës është se imituesi nuk e ka për obligim që të imitojë një medhheb të caktuar. Nëse vepron kështu, atëherë ai është i devijuar dhe konsiderohet prej gomarëve frikacakë. (shih f. 24,25).

Nuk e di se si mund të bashkohen këto dy çështje!. Nëse imitimi në esencë është i papranuar, sepse është imitim i të gabuarit, atëherë për çka ndalon prej imitimit të një llojit të veçantë e që është imitimi i një medhhebi të caktuar?!. Po nëse prej imitimit vetëm ky lloj është i papranuar, atëherë për çka të hedhet anash imitimi në tërësi, e të argumentohet për të se është imitim i asaj që gabon ose që nuk gabon?!.

Nuk e di pamjen e këtij gjykimi në tërësi ashtu siç është në mendjen e autorit të broshurës, mirëpo unë para lexuesit do të sjellë argument se imitimi në mesin e muslimanëve është i pashmangshëm dhe se është i lejuar. Po ashtu do të argumentoj se nëse imituesi dëshiron që gjithnjë t’i përmbahet një medhhebit të caktuar, ka të drejtë për këtë dhe se nuk ka bërë ndonjë gjë të ndaluar e as ndonjë haram.


E para: Nuk ka ikje (rrugëdalje) prej imitimit (teklidit) dhe se është i lejuar sipas konsensusit të të gjithë muslimanëve

Imitim është përmbajtja (kapja) për fjalën e një njeriut pa e ditur argumentin për saktësinë dhe vlefshmërinë e asaj fjale, edhe pse dihet argumenti se imitimi është i lejuar dhe i saktë. Imituesi, mund ta dijë se imitimi i një dijetari muxhtehid është i saktë, mirëpo nuk e di argumentin për saktësinë e asaj që e imiton muxhtehidin.

Nuk ka dallim që kjo vepër të emërtohet me emrin teklid ose ittiba’. Që të dyjat kanë të njëjtin kuptim. Nuk është vërtetuar asnjë dallim gjuhësor mes tyre. Allahu xh.sh për teklidin (imitimin) është shprehur me ittiba’ në llojin më të keq. Allahu xh.sh. thotë:
{إِذْ تَبَرَّأَ الَّذِينَ اتُّبِعُوا مِنَ الَّذِينَ اتَّبَعُوا وَ رَأَوُا الْعَذَابَ وَ تَقَطَّعَتْ بِهِمُ الْأَسْبَابَ وَ قَالَ الَّذِينَ اتَّبَعُوا لَوْ أَنَّ لَنَا كَرَّةً فَنَتَبَرَّأَ مِنْهُمْ كَمَا تَبَرَؤُوا مِنَّا} البقرة: 166-167.
“Përkujto kur do të largohen ata që u prinin prej atyre që i ndiqnin, e të gjithë e shohin dënimin dhe këputen lidhjet e tyre. E ata, të cilët u patën shkuar pas do të thonë: Ah, sikur të na lejohej një kthim e të largohemi prej tyre siç u larguan ata tash prej nesh”. Nuk ka dyshim se qëllimi i fjalës ittiba’ këtu është imitimi i verbët i paarsyetuar.

Pa marrë parasysh se a sjell ndonjë ndarje të re mes këtyre dy nocioneve apo jo, sidoqoftë ndarja e njerëzve bëhet në dy, sepse hulumtuesi ose është i njohur mirë me argumentet dhe me mënyrën e nxjerrjes së dispozitave prej tyre, e në këtë rast ai është muxhtehid, ose të mos jetë i njohur me argumentet dhe mënyrën e nxjerrjes së dispozitave prej tyre, e në këtë rast është imitues i muxhtehidit. Numri i madh i termeve dhe i nocioneve nuk ndryshon realitetin.

Cili është argumenti se imitimi (teklidi) është i legalizuar dhe obligativ në rast kur nuk mund të bëjë ixhtihad?!

Argumenti është në disa aspekte:

Aspekti i parë: Fjala e Allahut xh.sh. në Kur’anin Famëlartë: {فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ} “Pyetni dijetarët nëse nuk e dini”. Ekziston konsensus nga ana e dijetarëve se ky ajet është urdhër për ata që nuk e dinë as hukmin (dispozitën) e as argumentin e tij, që të imitojë atë që e dinë. Të gjithë dijetarët e usulit këtë ajet e konsiderojnë si mbështetje kryesore se njeriu i rëndomtë (i padituri) ka për obligim që të imitojë dijetarin muxhtehid.

Kuptim të ngjashëm me këtë ajet ka edhe ajeti kur’anor:
{وَ مَا كاَنَ الْمُؤْمِنُونُ لِيَنْفِرُوا كَافَّةً فَلَوْ لا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طَائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا في الدِّينِ وَ لِيُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ}
“Nuk është e nevojshme që të dalin në luftë të gjithë besimtarët. E përse nga çdo grumbull i tyre të mos shkojnë një grup për t’u aftësuar në diturinë fetare, për ta mësuar popullin e vet kur të kthehen te ata, në mënyrë që ata të kuptojnë (e të ruhen). Allahu xh.sh. ka ndaluar që të gjithë njerëzit të dalin për në luftë si dhe ka urdhëruar që një grup të mbetet dhe të merren me të mësuarit e fesë së Allahut, në atë mënyrë që kur të kthehen vëllezërit e tyre prej luftës të gjejnë kush t’ua mësojë hallallin e haramin dhe kush t’ua sqarojë vendimet e Allahut xh.sh.



vazhdon...

[Acid_Burn]

Aspekti i dytë:

Sipas konsensusit (ixhmait) të dijetarëve, është vërtetuar se sahabët (shokët) e Muhamedit a.s. nuk kanë qenë të njëjtë në përvetësimin e diturive. Nuk kanë qenë të gjithë që kanë mundur të japin fetva -siç thotë Ibn Halduni- e as që dispozitat e fesë janë marrë prej të gjithëve.

Në mesin e tyre ka pasur mufti muxhtehid, të cilët kanë qenë pakicë në krahasim me të tjerët. Po ashtu ka pasur imitues, të cilët kanë qenë të nevojshëm për fetva. Këta kanë qenë shumica absolute në mesin e tyre. Muxhtehidi prej sahabëve nuk ka qenë i obliguar që krahas vendimit (hukmit), imituesit t’ia tregojë edhe argumentin e tij. Muhamedi a.s. dërgonte ndonjë fekih prej sahabëve në ndonjë vend ku banorët e tij nuk dinin prej islamit pos besimit dhe bindjet në konditat e tij. Ata e imitonin në të gjitha fetvatë, qofshin ibadat, muamelat dhe të gjitha çështjet e hallallit e haramit. Ndoshta ndonjëherë ndodhte që të ndodhë ndonjë çështje për të cilën nuk kishte argument nga Kur’ani dhe sunneti, e në këtë rast bënte ixhtihad dhe u jepte fetva në bazë të ixhtihadit të tij, ndërsa ata e imitonin në të.

Imam Gazaliu në librin e tij “El-Mustesfa” në temën e teklidit (imitimit) dhe kërkimin e fetvasë, duke argumentuar se njeriu i rëndomtë (i padituri) nuk ka rrugë tjetër pos imitimit, thotë: “Për këtë argumentojmë në dy mënyra: e para: konsensusi i sahabëve. Ata u jepnin fetva avamëve (të paditurve) prej tyre dhe nuk i urdhëronin që të arrijnë gradën e ixhtihadit. Kjo gjë është e njohur në mënyrë të saktë (mutevatir) prej dijetarëve dhe avamëve të tyre”.

Amidiu në librin e tij “El-Ihkam” thotë: “Ekziston ixhma’ (konsensus) se avamët (të paditurit) në kohën e sahabëve dhe tabiinëve, para lindjes së kundërshtarëve, kanë kërkuar fetva prej muxhtehidëve. I imitonin në dispozitat e sheriatit. Dijetarët u përgjigjeshin pyetjeve të tyre pa e treguar argumentin si dhe nuk i ndalonin prej imitimit. Kjo ishte ixhma’ se lejohet që njeriu i rëndomtë (i padituri) të imitojë muxhtehidin në mënyrë absolute”.

Prijësit për fetva në kohën e sahabëve ishin disa individë në numër të kufizuar. Ishin të njohur në mesin e sahabëve për nga njohuria, transmetimi dhe aftësia për nxjerrjen e dispozitave. Më të njohur në mesin e tyre ishin: katër hulefairrashidinët, Abdullah ibn Mes’udi, Ebu Musa El-Esh’ariu, Muadh ibn Xhebeli, Ubej ibn Ka’bi, Zejd ibn Thabiti. Ndërsa imituesit e tyre në medhheb dhe fetva ishin shumë.

Ndërsa, në kohën e tabiinëve rrethi i ixhtihadit u zgjerua më shumë. Muslimanët në këtë periudhë iu kishin përmbajtur të njëjtës rrugë që iu kishin përmbajtur më parë sahabët, vetëm se ixhtihadi në këtë periudhë është ndarë në dy medhhebe kryesore: medhhebi i ra’jit dhe medhhebi i hadithit edhe atë për shkak të faktorëve të ixhtihadit të cilët i cekëm kur cituam fjalët e Ibn Haldunit.

Prej prijësve të medhhebit të ra’jit në Irak: Alkame ibn Kajs En-Nehaij, Mesruk ibn El-Exhda’ El-Hemedhanij, Ibrahim ibn Zejd En-Nehaij dhe Said ibn Xhubejr. I tërë populli në Irak dhe përreth tij imitonin këtë medhheb pa kundërshtuar askush.

Prej prijësve të medhhebit të hadithit në Hixhaz: Said ibnul- Musejjib El-Mehzumij, Urvetu ibn Zubejr, Salim ibn Abdullah ibn Omer, Sulejman ibn Jesar dhe Nafiu, shërbetori i Abdullah ibn Omerit. I tërë populli i Hixhazit dhe përreth tij imitonin këtë medhheb pa kundërshtuar askush.

Në disa raste, mes prijësve të këtyre dy medhhebeve kishte diskutime të ashpra, mirëpo avamëve dhe atyre të cilët ishin në nivel më të ulët në dituri nuk u interesonin këto diskutime. Ata imitonin kë të donin ose ata që ishin afër tyre pa i kundërshtuar askush. Diskutimet e muxhtehidëve mes veti nuk reflektojnë asnjë përgjegjësi për të paditurin.

Aspekti i tretë:

Argumenti i qartë logjik. Këtë e shprehim me fjalët e dijetarit të famshëm Abdullah Draz ku thotë: “...argumenti logjik është se ai i cili nuk posedon aftësi për ixhtihad, nëse ndodhë ndonjë ndodhi anësore, atëherë ose të mos realizohet me të adhurimi në esencë e që është në kundërshtim me ixhmain, ose të realizohet. Në rastin kur realizohet, ajo bëhet ose me anë të hulumtimit të argumentit që e vërteton hukmin ose me anë të imitimit. Obcioni i para është i pamundshëm, sepse kjo do të thotë që të gjithë njerëzit të merren me të studiuarit e argumenteve e t’i lënë anësh të gjitha punët tjera të kësaj bote që rezulton me shkatërrimin e jetës së kësaj bote. Po ashtu ky obcion synon çrrënjosjen e imitimit, gjë që është e pamundur. Atëherë, nuk mbetet gjë pos obcionit të dytë e që është imitimi, me anë të të cilit realizohet adhurimi”.

Kur kanë parë dijetarët se ekziston argument nga Kur’ani, sunneti dhe logjika se njeriu i rëndomtë (i padituri) ose dijetari, i cili nuk ka arritur gradën e ixhtihadit, nuk ka rrugëdalje tjetër pos të imitojë ndonjë muxhtehid që njeh mirë argumentet, kanë thënë se fetvaja e muxhtehidit për njeriun e rëndomtë (të paditurin) është sikur argumenti nga Kur’ani dhe sunneti për muxhtehidin, sepse Kur’ani sikur që e ka obliguar dijetarin që t’i përmbahet argumenteve të tij, po ashtu e ka obliguar xhahilin (të pa diturin) që t’i përmbahet fetvasë së dijetarit dhe ixhtihadit të tij.

Në lidhje me sqarimin e kësaj të vërtete, imam Shatibiu thotë:
“Fetvatë e muxhtehidëve për avamët (njerëzit e rëndomtë) janë sikur argumentet e sheriatit për muxhtehidët”.

“Argument për këtë është se ekzistimi ose mosekzistimi i argumenteve për imituesit është i barabartë, përderisa ata nuk mund të përfitojnë asgjë prej tyre. Studimi i argumenteve nuk është punë e tyre e as nuk lejohet për ta në asnjë mënyrë. Allahu xh.sh. ka thënë: {فَسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ} “Pyetni dijetarët nëse nuk e dini”. Imituesi nuk është dijetar dhe nuk i lejohet atij pos t’i pyesë dijetarët. Imituesi dispozitat e fesë i kërkon prej dijetarëve, sepse ata për të janë në vend të sheriatit dhe fjalët e tyre janë në vend të ligjvënësit”.

Patjetër të përkujtoj edhe citatet të cilat i cekëm më parë nga Ibnul-Kajjimi, Dehleviu, El-Izz ibn Abduselami dhe El-Kemal ibn El-Hummami duke iu përgjigjur argumenteve të autorit të broshurës. Të gjitha këto citate përmbajnë argumente që legalizojnë imitimin për atë person, i cili nuk ka arritur gradën e ixhtihadit dhe nxjerrjes së dispozitave prej burimeve kryesore.

Nëse ke vërejtur argumentin e qartë që ngritet mbi bazat e teksteve kur’anore, ixhmait (konsensusit) të prerë dhe logjikës së shëndoshë për legalizimin e imitimit, bile obligueshmërinë e tij në rast kur mungon aftësia për ixhtihad, atëherë çfarë dallimi ka mes asaj që muxhtehidi të jetë një person prej sahabëve, prej medhhebit të ra’jit ose hadithit, ose një prej imamëve të katër medhhebeve, për derisa të gjithë janë muxhtehidë dhe për derisa të tjerët janë imitues dhe injorantë me mënyrën e nxjerrjes së dispozitave prej argumenteve.?!.

Çfarë kuptimi ka thënia se lindja e katër medhhebeve është bid’at (risi) dhe se imitimi i tyre është po ashtu bid’at (risi)?.

Për çka lindja e katër medhhebeve të konsiderohet bid’at, ndërsa lindja e dy medhhebeve: atij të ra’jit dhe të hadithit të mos konsiderohen si të tilla?!.

Për çka imituesi i Shafiiut dhe i Hanefiut të jetë bid’atxhi, ndërsa imituesi i Nehaiut në Irak dhe Said ibnul-Musejjibit në Hixhaz të mos jetë i tillë? Bile, për çka imitimi i katër medhhebeve të konsiderohet bid’at, ndërsa imitimi i Abdullah ibn Abbasit, Abdullah ibn Mes’udit ose Aishes radijellahu anhum të mos konsiderohet si i tillë?!

Çfarë bid’ati kanë bërë imamët e katër medhhebeve që ta ndalojmë popullatën e rëndomtë prej imitimit të tyre, e nëse e bëjnë atë t’i akuzojmë se janë bid’atxhi?. Çka kanë shtuar më shumë se muxhtehidët e sahabëve dhe tabiinëve që kanë qenë para tyre? Gjithë ajo që mund të konsiderohet si e re në veprat e tyre është se ata në një anë kanë përmbledhur sunnetin dhe fikhun, ndërsa në anën tjetër kanë caktuar bazat, rregullat dhe metodologjinë për nxjerrjen e dispozitave, gjë që rezultoi me ngushtimin e mosmarrveshjeve mes dy medhhebeve: atij të ra’jit dhe atij të hadithit që ishin më parë. Më pas, që të dy grupet u pajtuan që t’i përmbahen kësaj metodologjie, e cila po ashtu mbështetet në argumentet e Kur’anit, sunnetit dhe ixhmait. Me anë të kësaj metodologjie u përforcuan shtyllat e këtyre katër medhhebeve, u thelluan rrënjët e tyre, u kodifikuan bazat dhe degët e tyre si dhe dijetarët iu kishin kushtuar kujdes të veçantë. Ky ishte sekreti i afatgjatësisë së tyre, përhapjes së burimeve të tyre dhe interesimit të dijetarëve për t’i mbrojtur ato në të gjitha kohërat. Të gjithë këta dijetarë ishin të mendimit se çdo dijetarë që kupton hukmin dhe argumentin e tij si dhe posedon aftësi për ixhtihad, nuk ka të drejtë që të imitojë ndonjërin prej këtyre imamëve në atë hukm.

Kjo ishte e gjithë ajo që mund të konsiderohet si e re, me të cilat janë dalluar katër medhhebet prej medhhebeve të tjera. Çfarë bid’ati përmbajnë këto katër medhhebe dhe në çfarë dalaleti kanë rënë ata miliona njerëz, të cilët i imitojnë ato. Me çfarë shkaku shkencor ose gjysëmshkencor autori i broshurës supozon se këto medhhebe janë çështje të shpikura dhe se imitimi i tyre është bid’at që ka lindur pas shekullit të tretë hixhrij. Si dhe me çfarë të drejtë sheriatike imituesit e këtyre medhhebeve i përshkruan si gomarë që ikin?!.

Pasi që sqaruam realitetin e imitimit dhe argumentet e tij, pozitën e katër medhhebeve ndaj medhhebeve të tjera si dhe realitetin e muslimanëve në kohën e këtyre katër medhhebeve dhe para tyre, mjafton që para lexuesit të mençur dhe objektiv t’i parashtroj këto pyetje që nxisin çudinë e autorit të kësaj broshure.

Nuk do të përgjigjem unë ndaj këtyre pyetjeve, sepse në objektivitetin dhe drejtësinë e çdo lexuesi të mençur ekziston çka e bind për devijimin e kësej broshure dhe autorit të saj nga e vërteta e qartë.

Pas kësaj le të kalojmë në argumentimin për çëshjen e dytë:




vazhdon...

[Acid_Burn]

E dyta: Nuk i ndalohet imituesit që gjithnjë të imitojë një medhheb të caktuar:

Pasi që mbaruam në pjesën e mëparshme se i padituri, i cili nuk ka arritur gradën e ixhtihadit, nuk ka rrugëdalje pos imitimit (teklidit), gjë të cilën e vërtetuam me argumente të qarta, pas kësaj pyesim:

A ka për obligim që imituesi çdo ditë të ndërrojë medhhebin e tij e të kalojë në medhheb tjetër? Ose a ka për obligim që këtë ta bëjë p.sh. çdo muaj apo çdo vit?

Nëse imituesi është i obliguar që ta ndërrojë medhhebin e tij prej kohës në kohë, atëherë cili është argumenti që e obligon këtë?
Duke u përgjigjur në këto pyetje themi: Obligim për të paditurin sipas argumentit, është që ai të imitojë, siç theksuam më parë. Urdhëri për këtë është i përgjithshëm, siç shihet qartë në ajetin kur’anor: {فَسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ} “Pyetni dijetarët nëse nuk e dini”. Sa herë që i paditurii pyet dijetarët dhe i imiton ata, ai me këtë ka zbatuar urdhërin e Allahut për veten e tij. Për imituesin është e njëjtë ose të imitojë një imam të caktuar ose jo, si dhe është e njëjtë që imitimi të jetë për shkak të afërsisë me të ose lehtësimi i të mësuarit të medhhebit të tij ose për shkak të rehatisë që e posedon në mendimet dhe medhhebin e tij.
Nëse ka bindje se ai e ka për obligim që ta imitojë një medhheb të caktuar, saqë nuk heq dorë prej tij e as që e zëvendëson me dikë tjetër, atëherë ai është gabimtar. Por nëse ka bindje për këtë se është vendim prej anës së Allahut xh.sh. pa e imituar në këtë bindje ndonjë muxhtehid që ka gabuar në ixhtihadin e tij, konsiderohet mëkatar.
Nëse ka bindje se ai e ka për obligim që ta ndërrojë imamin e tij çdo ditë ose brenda çdo kohe, ai po ashtu është gabimtar. Po nëse ka bindje për këtë se është vendim i zbritur nga ana e Allahut xh.sh. dhe nuk është i mashtruar me mendimin e ndonjë personi që e konsideron veten si muxhtehid, ai po ashtu është mëkatar, sepse e gjithë kjo është tepër urdhërit dhe hukmit të Allahut xh.sh.
Ai duhet ta dijë se obligim i tij është që të imitojë ndonjë muxhtehid në çdo gjë që nuk mund ta kuptojë prej argumenteve bazë. Allahu xh.sh. nuk e ka obliguar me diçka më shumë se kjo. Do të thotë se Allahu nuk e ka obliguar as që t’i ndërrojë imamët e as që t’i përmbahet gjithnjë ndonjërit prej tyre.
Ky është vendimi, të cilin e pranojnë të gjithë dijetarët dhe imamët. Argumenti për këtë shihet në disa aspekte:

Aspekti i parë: Se obligueshmëria e imitimit të një imamit gjithnjë ose ndërrimit të imamëve, është vendim tepër asaj që duhet, do të thotë tepër obligueshmërisë së imitimit. Në këtë rast është patjetër që të ketë argument, ndërsa argumenti mungon.
Argumenti që ekziston, sqaron se ai që nuk ka mundësi që t’i analizojë argumentet dhe të nxjerrë dispozitat prej tyre, e ka për obligim që të imitojë ndonjë imam që ka aftësi për ixhtihad. Çdo kusht që është tepër kuptimit të këtij argumenti është risi që nuk duhet të merret parasysh. Muhamedi a.s. në hadithin e vërtetë që transmetohet prej tij thotë: (كُلُّ شَرْطٍ لَيْسَ في كِتاَبِ اللهِ فَهُوَ رَدٌّ وَ إِنْ كَانَ مِائَةَ شَرْطٍ) Çdo kusht që nuk është në Librin e Allahut është i papranuar qofshin edhe njëqind kushte).
Është për çudi se autori i broshurës, supozimin e tij se është haram imitimi i një medhhebi të caktuar gjithnjë e argumenton me këtë që po e themi, se nuk ka argument që njeriu e ka për obligim që të imitojë atë gjithnjë. Megjithatë më pas ai urdhëron imituesin që të ndërrojë imamin që e imiton, duke harruar se është kontradiktor dhe se ai vetë para pak kohe ka thënë se nuk ka argument që obligon një gjë të tillë.
Nëse obligueshmëria e iltizamit (imitimit) është urdhër për të cilin siç thamë nuk ka argument, atëherë ç‘është dallimi mes asaj që imituesi të obligojë veten e tij që të ndërrojë imamin ose të mos e ndërrojë? Për çka e para është obligim i patjetërsueshëm, ndërsa e dyta haram që nuk lejohet?!
Pra, imituesi që ka arsyetim në imitimin e tij nuk ka obligim tjetër pos që të dijë se këtë e ka obligim. Nëse ka bindje se e ka për obligim që duhet të imitojë gjithnjë një imam pa hequr dorë prej tij ose e ka për obligim që të kalojë prej një imami në tjetrin çdo ditë, ai ka gabuar në bindjen e tij dhe duhet t’i tërhiqet vërejtja dhe të udhëzohet në vendimin e vërtetë. Po nëse e di se Allahu nuk e ka obliguar me asnjërën prej këtyre dy gjendjeve, atëherë ai është në të drejtë, pa marrë parasysh se nga ana praktike i përmbahet një imami të caktuar ose ka për traditë që të kalojë prej një imami në tjetër.


vazhdon...

[alDI]

Subhan Allah, po pse i beni keto pyetje o vlla!!!

Me gjej nje alim qe gjat 1400 viteve i ka bere keto pyetje duke pasur per qellim te kundershtoj ndjekjen e medh`hebit

Te thirrurit e njerzve ne bojkotim te medhhebeve eshte risi qe nuk eshte njohur me pare, a mos valle dijetaret e me parshem kan qen injorant rreth kesaj ceshtje?!!!!

Ja te jap nje shembull une ty:
Si falen 80% e rinise muslimane ne shqiperi? a falen simbas librit te albanit?!! a eshte kjo ndjekje e nje shejhu qe ne gjuhen e sheriat quhet medhheb!!
Vjen pyetja: sa nga ata qe ndjekin albanin ne menyren e faljes se namazit e kane verifiku librin e albanit, dmth qe ajo qe thot albani eshte sahih....as 0.01% sepse te verifikosh nje liber duhet te kesh dije te fort rreth islamit.
Muslimani i thjeshte nuk i shpeton dot ndjekjes se nje medhhebi....

p.s une vet falem ne ate menyre.

Vet shejh Albani kur e kan pyetur per medhhebin eshte pergjigj kshu : Dijetaret i kan ndare njerzit ne 3 grupe
Dijetaret
Nxenesit e dijes
dhe njerzit e thjeshte
Dijetaret dhe nxenesit e dijes duhet me u kap mbas delilit kurse njerzit e thjeshte le te kapen mbas medhhebit.

[Acid_Burn]

Ti perzish meselet e te gjithe muxhtehideve nuk eshte serioze, kjo i vjen se po luan me sheriatin.

T'i perzihesh meselet mes medh'hebeve apo te arrish te thuash se ketu Shafiu nuk e ka pasur mire dhe se Hanbeliu ka delil me te forte se Hanefiu ne kete meselen tjeter ... do te thote qe te kesh arritur shkallen e muxhtehidid. Te nxjerrurit e dispozitave direkt prej Kur'anit dhe Sunnetit te ben ty muxhtehid.

Mirpo te nderuar dardha kabisht. Kur thua qe Fjalla e Allahut eshte e ruajtur prej gabimit e po ashtu Sunneti i Resulit a.s duhet te kuptosh qe:

E RUAJTUR PREJ GABIMIT ESHTE AJO QE ALLAHU KA DASHUR QE TI TE KUPTOSH PREJ FJALES SE TIJ. E RUAJTUR PREJ GABIMIT ESHTE AJO QE RESULI KA DASHUR QE TI TE KUPTOSH PREJ SUNNETIT TE TIJ.


A thua valle ti qe paske mundesi te nxjerresh dispozitat direkt prej Kur'anit dhe sunnetit ke kuptuar ate qe Allahu dhe Resuli ka dashur te thoje ???? Eshte kollaj te thuash se une kapem pas Kur'anit dhe Sunnetit, pyetja eshte a di ti te kuptosh Kur'anin dhe Sunnetin? E nese thua qe filan dijetar ka thene keshtu apo ky dijetari tjeter ka thene keshtu... ti nuk po ben asgje tjeter vetem se po merr per baze fjalen e te gabushmit si argument spjegues te fjales se Pa Gabushmit. Kjo bie ne kundershtim me principin tend kur thua qe duhet te kapesh vetem pas fjales se Allahut dhe Sunnetit te Resulit qe eshte plotesisht e drejte por qe nuk duhet te merret bukfalisht.

kapish??