Ndihmëtar për Kuptimin e Xhuzit të Tridhjetë

[Xhenneta-Morina]

SUREJA “KUREJSH “

(E zbritur në Mekë, me 4 ajete)
Ajetet 1 - 4
Me emrin e All-llahut, të Gjithëmëshirshmit, Mëshirëplotit
1. Për hir të garancisë që gëzojnë kurejshët!  2. Garan-cinë e udhëtimit të tyre të lirë të dimrit dhe të verës.  3. Le ta adhurojnë Zotin e kësaj Shtëpie,  4. I cili i ushqen pas urisë dhe i siguron prej çdo frike!
PËRMBAJTJA E SURES
Sureja flet për lëvizjet e kurejshëve tregtarë dhe për bega-titë që Zoti u kishte dhënë atyre.

KUPTIMI I FJALËVE
I siguron - I ruan.
Kurejshët - Banorët e Mekës.
KOMENTIM I PËRGJITHSHËM I SURES
Kjo sure flet për begatitë që All-llahu i Madhërishëm ua dhuroi banorëve të Mekës. All-llahu i Madhërishëm e dëshiroi udhëtimin e banorëve të Mekës dhe ua lehtësoi atë atyre. Ata udhëtonin dimrit për në vendet e Jemenit dhe verës për në vendet e Shamit (Siri, Palestinë, Liban etj.). Këto lëvizje ishin shumë të dobishme për idhujtarët kurejshë, sepse bënin tregti në to. All-llahu i Madhërishëm i furnizoi banorët e Mekës, kur i udhëzoi ata në këto lëvizje, ua lehtësonte atyre rrugën dhe ua largonte urinë. Ai e bëri vendin e tyre (Mekën) të siguruar; rru-gën e tyre për të qarkulluar, të sigurtë. Njerëzit i respektonin ku¬rejshët, sepse ata banonin në Qaben e Nderuar, i shërbenin asaj dhe e ruanin atë. All-llahu i Madhërishëm largoi urinë dhe frikën nga kurejshët dhe i begatoi ata me siguri, shpresë dhe risk. Të gjithë njerëzit kishin respekt për kurejshët.
Banorëve të Mekës iu dhuruan shumë mirësi nga All-llahu, prandaj ata duhej ta adhuronin All-llahun e Madhërishëm dhe të mos i bënin shok Atij. Ata nuk duhej të adhuronin idhujt, të ci-lët nuk i sillnin atyre as dëm e as dobi.
Ç’NA MËSOJNË AJETET
1. All-llahu i Madhërishëm i nderoi kurejshët me risk, sepse ata janë banorët e Mekës. (Shtëpisë së Tij të Shenjtë).
2. Për kurejshët kishte dy udhëtime, njëra në dimër, për në Jemen dhe tjetra në verë, për në vendet e Shamit.
3. Është detyrë për të gjithë njerëzit që të falënderojnë All-llahun e Madhërishëm për begatitë e Tij të shumta dhe t’ia drejtojnë adhurimin e tyre vetëm Atij.
PYETJE DHE USHTRIME
1. Për ku udhëtonin tregtarët kurejshë në verë?
2. Edhe i Dërguari i All-llahut (paqja dhe bekimi i All-llahut qof¬shin mbi të) ka udhëtuar me tregtarët kurejshë në udhë-timet e tyre. A e dini për ku?
3. Plotësoni fjalitë e mëposhtme me fjalët e përshtatshme që janë në sure:
a) Profeti Muhammed është prej .............. .
b) Në ......... bën më ftohtë se në stinët e tjera të vitit.
c) Frutat shtohen në ....... .
4. All-llahu i Madhërishëm i begatoi banorët e Mekës me dy mirësi. Cilat janë ato?
5. Çfarë kërkoi All-llahu i Madhërishëm prej banorëve të Mekës?

[Xhenneta-Morina]

SUREJA “EL MAUN “

(E zbritur në Mekë, ka 7 ajete)
Ajetet 1 - 7
Me emrin e All-llahut, të Gjithëmëshirshmit, Mëshirëplotit
1. A e ke parë atë, që përgënjeshtron përgjegjësinë dhe llogarinë në Botën Tjetër?  2. Po atë që e përze në mënyrë të vrazhdë jetimin  3. Dhe nuk nxit për të ushqyer të varfrin?  4. Të shkatërruar janë ata që falen,  5. Të cilët ndaj namazit të tyre janë të pakujdesshëm. 6. Ata që vetëm shtiren  7. Dhe nuk japin as gjënë më të vogël (as hua).
PËRMBAJTJA E SURES
Sureja flet për disa cilësi të njerëzve të poshtëruar.
KUPTIMI I FJALËVE
Të pakujdesshëm - Që nuk falen në kohën e duhur; që e lënë namazin pas dore.
KOMENTIM I PËRGJITHSHËM I SURES
Kjo sure sqaron se ai që nuk beson në Ditën e Gjykimit dhe të Shpërblimit bën veprime të shëmtuara; ai nuk mendon as-një¬herë për të bërë veprime të mira, por bën vetëm të këqija.
Prej punëve të këqija të këtij njeriu është: sjellja shumë e keqe me jetimët; atij nuk i vjen keq për ta dhe nuk i ndihmon asnjëherë ata. Një njeri i tillë nuk u jep ushqim dhe ndihmë të mjerëve dhe atyre që kanë nevojë dhe nuk i nxit njerëzit e tjerë që të ndihmojnë të dobëtit.
Për fat të keq, këto vese janë edhe në mesin e muslima¬në-ve. All-llahu i Madhërishëm përmend në këtë sure se Ai ka përgatitur një dënim shumë të rreptë për ata që nuk i japin rëndësi namazit dhe që nuk falen në kohën e duhur.
Në të vërtetë, ata që nuk i kryejnë namazet në kohën e du-hur dhe nuk janë të kujdesshëm dhe të përulur gjatë faljes, ja-në hipokritë. Të tillë njerëz i japin rëndësi vetëm dukjes, shfaq¬jes para njerëzve dhe nuk i kushtojnë fare rëndësi faktit që të këna-qet All-llahu me ta. Ata nuk besojnë se All-llahu i Madhë¬rishëm do t’u kërkojë llogari për punët e tyre. Edhe këta që fa¬len dhe që nuk i kushtojnë rëndësi faljes ose kohës së saj janë njerëz që nuk punojnë për hir të Zotit. Ata nuk i ndihmojnë njerëzit nevojtarë për nevojat që ata kanë.
Ç’NA MËSOJNË AJETET
1. Njeriu i keq nuk bën vepra të mira.
2. Islami na thërret për të shprehur keqardhje ndaj jetimit dhe për ta ndihmuar atë.
3. Muslimani i vërtetë i ndihmon nevojtarët dhe i nxit njerë-zit për t’i ndihmuar ata.
4. Ata, që nuk kujdesen për namazet e tyre janë për¬gënje-shtrues dhe për ta është përgatitur një dënim i rreptë.
5. Muslimanët e vërtetë e ndihmojnë njëri-tjetrin.
PYETJE DHE USHTRIME
1. Përmendni dy çështje që na mëson kjo sure.
2. Përmendni dy cilësi të njeriut që nuk beson në Ditën e Gjykimit.
3. Plotësoni fjalitë e mëposhtme me njërën prej fjalëve që janë në mes të kllapave:
a) Muslimani ............... të ndihmojë të varfrit. (dëshiron, nuk pranon, harron).
b) Dyfytyraku ............... në namazin e tij. (përqendrohet, shtiret)
c) Islami na porosit që të shprehim keqardhje dhe ta ndih-mojmë ............ (jobesimtarin, jetimin).

[Xhenneta-Morina]

SUREJA “EL KEUTHER “

(E zbritur në Mekë, ka 3 ajete)
Ajetet 1- 3
Me emrin e All-llahut, të Gjithëmëshirshmit, Mëshirëplotit
1. Ne, vërtet të dhamë ty Keutherin.  2. Prandaj, ti falu dhe bëj kurban për hir të Zotit tënd.  3. E s’ka dyshim se urrejtësi yt është farëhumbur.
PËRMBAJTJA E SURES
Sureja flet për nderimin që i bën All-llahu të Dërguarit të Tij.
KUPTIMI I FJALËVE
Keutheri - Lumë i madh në xhenet.
KOMENTIM I PËRGJITHSHËM I SURES
Në këtë sure, All-llahu i Madhërishëm e përgëzon të Dërgua¬rin: “Me të vërtetë, All-llahu të dha mirësi të shumta dhe prej këtyre mirësive është një lumë i madh në xhenet.” I Dërguari i All-llahut thotë: “Është një lumë në xhenet, që ma ka prem¬tu¬ar All-llahu i Madhërishëm, në të cilin ka mirësi të shumta.” (Muslimi) Nga uji i tij i shijshëm do të begatohen i Dërguari dhe muslimanët. All-llahu i Madhërishëm e ka nderuar shumë Pro¬fe¬tin (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të) dhe ka kër¬ku¬ar prej tij që ta falenderonte Krijuesin e vet dhe të falej për Të e të bënte kurban për hir të shpërblimit dhe të kënaqësisë së Tij.
Kështu duhet të veprojë çdo musliman: të falënderojë Zo-tin, të falë namazet dhe të bëjë kurban me bindje të plotë ndaj Tij.
All-llahu i Madhërishëm e ka nderuar të Dërguarin e Tij në këtë botë, kur e bëri të ftojë të tjerët për në rrugën e drejtë, dhe e ka vendosur emrin e tij pranë Emrit të Vet, që të kujtohet gjatë thirrjes së ezanit pesë herë në ditë, në çdo skaj të botës. Nuk kalon orë pa u përmendur i Dërguari i All-llahut (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të), sepse në vende të ndrysh¬me namazi falet në kohë të ndryshme.

[Xhenneta-Morina]

SUREJA “EL KAFIRUN “

(E zbritur në Mekë, ka 6 ajete)
Ajetet 1 - 6
Me emrin e All-llahut, të Gjithëmëshirshmit, Mëshirëplotit
1. Thuaj: “O, ju jobesimtarë!”  2. Unë nuk adhuroj atë që adhuroni ju!  3. As ju nuk adhuroni Atë që adhuroj unë.  4. Unë kurrë nuk do ta adhuroj atë që adhuroni ju.  5. Por dhe ju nuk do ta adhuroni Atë që unë adhuroj.  6. Ju keni fenë tuaj e unë kam fenë time.
PËRMBAJTJA E SURES
Kjo sure flet për propozimin që bënë jobesimtarët për adhu¬rimin e idhujve dhe se si Zoti nuk ua pranoi atë.
KOMENTIM I PËRGJITHSHËM I SURES
All-llahu i Madhërishëm dërgoi Profetin Muhammed (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të) te jobesimtarët kurej-shë, që t’i ftonte ata të linin adhurimin e idhujve dhe t’i ktheheshin All-llahut të Madhërishëm, që është Një e i Pashok. Por jobesim-tarët kurejshë nuk e pranuan ftesën e Muhammedit dhe vijuan të adhuronin idhujt. Pasi u menduan mirë, disa prej kryetarëve kurejshë i propozuan Pejgamberit (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të) që për një vit të pranonin Islamin dhe të bashko-heshin me muslimanët në adhurimin e Një Zoti të Vetëm; më pas, i Dërguari i All-llahut (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të) dhe muslimanët duhej të përqafonin fenë e jobesimta-rëve kurejshë dhe të merrnin pjesë me ta në adhu¬rimin e idhuj-ve të tyre, gjithashtu për një vit. Jobesimtarët men¬duan që kjo zgjidhje do t’i gëzonte muslimanët dhe me këtë rast do të shuh-ej konflikti midis tyre. All-llahu i Madhë¬rishëm i zbriti këtë sure Profetit (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të) dhe kërkoi prej tij që të mos e pranonte në asnjë mënyrë propozimin e jobesimtarëve kurejshë. All-llahu i Madhërishëm e urdhëroi të Dërguarin (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të) që t’u thoshte jobesimtarëve kurejshë se nuk mund të adhuronin idhujt që adhuronin ata. All-llahu i Ma¬dhë¬rishëm nuk pranon kurrë që të adhurohen së bashku me Të edhe idhujt.
Ç’NA MËSOJNË AJETET
1. Islami fton në adhurimin e All-llahut, që është Një.
2. Nuk lejohet që ta përziejmë Islamin me fetë e tjera boshe.
3. Gjykimi i njëanshëm i çonte femohuesit kurejshë në pro-po¬zime absurde.
PYETJE DHE USHTRIME
1. Çfarë adhuronin idhujtarët kurejshë?
2. Çfarë adhuronte i Dërguari (paqja e All-llahut dhe beki-mi i All-llahut qofshin mbi të)?
3. Çfarë i propozuan idhujtarët kurejshë të Dërguarit (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të)?
4. A e pranoi i Dërguari i All-llahut (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të) propozimin e idhujtarëve kurejshë? Pse?
5. Plotësoni fjalitë e mëposhtme me fjalët e përshtatshme që janë në sure:
a. Unë nuk ............... veç All-llahun e Madhërishëm.
b. Ruhuni nga .............. .

[Xhenneta-Morina]

SUREJA “EN NASR “

(E zbritur në Medine, ka 3 ajete)
Ajetet 1 - 3
Me emrin e All-llahut, të Gjithëmëshirshmit, Mëshirëplotit
1. Kur erdhi ndihma e All-llahut dhe çlirimi.  2. Dhe i pe nje¬rëzit që po hynin turma-turma në fenë e All-llahut.  3. Lar¬tësoje, pra, Zotin tënd duke e falënderuar dhe kërko falje prej Tij. Ai e pranon shumë pendimin dhe është Mëshirues i Madh.
PËRMBAJTJA E SURES
Sureja flet për ndihmën që All-llahu u dha muslimanëve për të çliruar Mekën dhe për të përqafuar Islamin.
KOMENTIM I PËRGJITHSHËM I SURES
Kanë qenë banorët e Mekës ata që patën adhuruar idhujt dhe që i kishin vënë ato brenda Qabes së Nderuar. Meka ishte kryeqendra arabe në kohën e Padijes (para Islamit), për arsye se shtëpia e Zotit qe ndërtuar atje. Jobesimtarët kurejshë nuk e pranuan Islamin qysh në fillim. I Dërguari i All-llahut (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të) dhe muslimanët e Mekës emig¬ruan në qytetin e Medines dhe pas tetë vjetësh i Dërguari i All-llahut (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të) u kthye në Mekë, në krye të muslimanëve. Kur u futën në Mekë, ata i thyen të gjithë idhujt. Në këtë kohë të gjithë banorët e Mekës e pranuan Islamin. Kur pjesa tjetër e popullit arab mësoi për këtë gjë dhe e njohu Islamin, filluan të vinin grupe-grupe duke e pranuar haptazi Islamin.
All-llahu i Madhërishëm i drejtohet Muhammedit (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të) që të përgatitet të takojë Krijuesin e tij, pasi e kishte transmetuar mesazhin dhe e kishte çuar në vend amanetin. All-llahu i Madhërishëm i thotë të Dër-guarit të Tij: “Zoti ta çliroi ty Mekën dhe t’i realizoi ty shpresat, bëri që arabët të largohen nga shirku dhe adhurimi i idhujve; ti i pe arabët të vinin si muslimanë të bindur; prandaj përmende All-llahun e Madhërishëm shpesh e më shpesh. Kërko falje prej Tij, falenderoje Atë për ndihmën dhe suksesin që të dha. All-llahu është Mëshirues i Madh; Ai i fal ata që pendohen.”
Pas kësaj sureje kanë zbritur vetëm pak ajete.
Ç’NA MËSOJNË AJETET
1. All-llahu i Madhërishëm ia dha të Dërguarit të Tij çfarë i pati premtuar; e ndihmoi atë kundër jobesimtarëve dhe ia çliroi Mekën e nderuar.
2. All-llahu i Madhërishëm kërkoi prej të Dërguarit të Tij që t’i shtonte falënderimet dhe të kërkonte falje nga All-llahu.
PYETJE DHE USHTRIME
1. Meka e nderuar është qyteti më i madh i shenjtë në rruzullin tokësor. A e di pse?
2. Cila është ajo shtyllë e Islamit, të cilën muslimanët mund ta plotësojnë vetëm duke shkuar në Mekë?
3. Plotësoni fjalitë vijuese me njërën nga fjalët e përshtat-shme: Meka, arabët, i tetë.
a) Njerëzit, të cilët përqafuan fenë e All-llahut grupe-gru-pe, ishin ................ .
b) I Dërguari i All-llahut (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të) hyri në Mekën e Nderuar në vitin ..............
c) Çlirimi më i madh i të Dërguarit (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të) është çlirimi i ............ .

[Xhenneta-Morina]

SUREJA “EL MESED”

(E zbritur në Mekë, ka 5 ajete)
Ajetet 1 - 5
Me emrin e All-llahut, të Gjithëmëshirshmit, Mëshirëplotit
1. Qoftë i shkatërruar Ebu Lehebi e i shkatërruar është ai!  2. Atij nuk i bëri dobi pasuria e vet e as ajo që fitoi.  3. Ai do të hyjë në një zjarr të ndezur flakë.  4. Edhe gruaja e tij, ajo që barti dru.  5. Në qafën e saj ajo do të ketë një litar të përdredhur.
PËRMBAJTJA E SURES
Kjo sure flet për femohuesin Ebu Leheb dhe për gruan e tij.
KUPTIMI I FJALËVE
Ebu Leheb - Emri tij i vërtetë është Abdul Izza, i biri i Abdul-Mutalibit dhe xhaxhai i Profetit (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të).
Gruaja e tij - Gruaja e Ebu Lehebit, Ummu Xhemileja.
KOMENTIM I PËRGJITHSHËM I SURES
I Dërguari i All-llahut (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të) ka pasur një xhaxha jobesimtar, që thërritej me emrin Ebu Leheb. Ebu Lehebi e luftonte të Dërguarin e All-llahut (paq-ja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të) me egërsi. Kur i Dërgu-ari i All-llahut (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të) dilte për të ftuar njerëzit në fenë e All-llahut, Ebu Lehebi i shkonte pas dhe u thoshte njerëzve se Pejgamberi na qenkësh gënje-shtar, prandaj të mos i besonin atij. Ebu Lehebi kishte një grua të keqe, jobesimtare, që e thërrisnin Ummu Xhemile. Edhe ajo e shqetësonte të Dërguarin (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të). Çfarë bënte ajo? Me një urrejtje të madhe, ajo vendos-te në rrugën para shtëpisë së Profetit (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të) ferra, gurë dhe mbeturina të ndrysh¬me dhe kur dilte i Dërguari (paqja dhe bekimi i All-llahut qof¬shin mbi të), e gjente rrugën të mbushur plot.
All-llahu i Madhërishëm i zbriti Pejgamberit (paqja dhe be-kimi i All-llahut qofshin mbi të) këtë sure që të sqaronte se Ebu Lehebi ishte i humbur, i shkatërruar dhe se do të hynte në Zjarr për shkak të mosbesimit e të punëve të tij të këqija dhe për armiqësinë që shfaqte ndaj të Dërguarit të All-llahut (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të). Ebu Lehebit nuk do t’i bënin dobi pasuria, dhe as djemtë e ndihmëtarët e tij. Për të ishte përgatitur dënimi i All-llahut. Edhe gruaja e tij, e cila vendoste ferra, gurë dhe mbeturina në rrugën e të Dërguarit (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të), do të ndëshkohet mjaft rreptë.
Engjëjt do t’i venë një litar në zverk dhe do ta tërheqin atë për në zjarrin e xhehenemit.
Ç’NA MËSOJNË AJETET
1. Kushdo që e lufton të Dërguarin (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të), do të hyjë në Zjarr.
2. Ditën e Kijametit, njeriut të keq nuk do t’i bëjë dobi as pasuria dhe as djemtë e tij edhe pse ka qenë i afërm i Profetit (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të).
3. Ebu Lehebi dhe e shoqja, Ummu Xhemilja, do të hyjnë në Zjarr.
PYETJE DHE USHTRIME
1. Çfarë lidhje farefisnore kishte mes Profetit dhe Ebu Lehe-bit?
2. A do t’i bëjë dobi lidhja farefisnore Ebu Lehebit?
3. Si e shqetësonte Ummu Xhemilja të Dërguarin (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të)?
4. Çfarë do t’i vihet në qafë Ummu Xhemiles në Ditën e Gjykimit?
5. Plotësoni fjalitë e mëposhtme me fjalë të përshta-tshme, që janë mes dy kllapave:
a) Ebu Lehebi ka qenë .......... i të Dërguarit (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të) (armik, shok)
b) Gruaja e Ebu Lehebit .......... të Dërguarin (paqja dhe be¬kimi i All-llahut qofshin mbi të) (e respektonte, e shqetëson-te).
c) Ebu Lehebi dhe e shoqja do të hyjnë në ............... (xhenet, Zjarr).

[Xhenneta-Morina]

SUREJA “EL IHLAS “

(E zbritur në Mekë, ka 4 ajete)
Ajetet 1 - 4
Me emrin e All-llahut, të Gjithëmëshirshmit, Mëshirëplotit
1. Thuaj: “All-llahu është Një.”  2. All-llahu është Ai, të Cilit i drejtohet (mbështetet) çdo krijesë për çdo nevojë.  3. Ai as nuk ka lindur kënd e as është i lindur.  4. Askush dhe asgjë nuk është si Ai.
PËRMBAJTJA E SURES
Kjo sure tregon për disa cilësi që i takojnë vetëm All-llahut të Madhërishëm.
KOMENTIM I PËRGJITHSHËM I SURES
I Dërguari i All-llahut (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të) i ftoi të gjithë njerëzit që të adhuronin All-llahun e Madhërishëm, që është Një e i Vetëm. Kurse, përpara Islamit, njerëzit i bënin shok All-llahut, duke adhuruar idhuj. Disa prej idhujtarëve e pyetën të Dërguarin (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të) për All-llahun e Madhërishëm. All-llahu i Madhë-rishëm zbriti këtë sure të madhe.
Sureja sqaron se vetëm All-llahu i Madhërishëm duhet të adhu¬rohet, se askush dhe asgjë nuk është si Ai, se vetëm All-llahut duhet t’i lutemi, se vetëm All-llahut duhet t’i bindemi.
Sureja sqaron gjithashtu, se All-llahu i Madhërishëm është Një. Për Të kanë nevojë të gjitha krijesat. Krijuesi është Ai, të Cilit të gjitha krijesat i drejtohen për plotësimin e nevojave të tyre e jo idhujt, të adhuruar e të deklaruar si zota.
Sureja sqaron po ashtu se All-llahu i Madhërishëm nuk ka fë-mijë, Ai nuk ka bashkëshorte. All-llahu i Madhërishëm nuk është i lindur, nuk ka as baba dhe as nënë dhe as nuk duhet çuar në-për mend se All-llahu është i lindur nga dikush. Këto cilësi të All-llahut të Madhërishëm tregojnë se Ai nuk ka asnjëfarë ngjash-mërie me krijesat.
I krijuari, i cili ka nevojë për të tjerët, është i dobët dhe nuk mund të jetë i adhuruar. I krijuari, i cili ngjan me të krijuar të tjerë, nuk mund të adhurohet. Ai që lind dhe formohet në barkun e së ëmës, nuk mund të adhurohet.
Ç’NA MËSOJNË AJETET
1. All-llahu i Madhërishëm është i Vetmi të Cilit i përket adhu¬rimi ynë; Ai ka krijuar çdo gjë që e shohim dhe që nuk e shohim.
2. Sureja “El Ihlas” barazohet me një të tretën e Kur’anit, siç ka thënë i Dërguari i All-llahut (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të).
3. All-llahu i Madhërishëm nuk ka as fëmijë, as baba e as nënë.
4. Askush dhe asgjë nuk i ngjan All-llahut të Madhërishëm.
PYETJE DHE USHTRIME
1. Plotësoni pikat me njërën prej fjalëve vijuese: Mesiu, ba¬ba, i ngjason.
a) Nuk ka ndonjë të krijuar që ........ All-llahut të Madhëri-shëm
b) Të krishterët thonë se .......... është biri i Zotit.
c) All-llahu i Madhërishëm nuk ka .......... dhe as nënë.

2. Tregoni se cila prej fjalive të mëposhtme është e saktë ose e gabuar:
a) All-llahu i Madhërishëm është Një; për të kanë nevojë të gjitha krijesat, kurse All-llahu i Madhërishëm nuk ka nevojë për ta.
b) Sureja “El-Ihlas”është e barabartë me një të tretën e Kur’anit.
c) Ai që thotë se krijesat i ngjajnë All-llahut të Madhëri-shëm, do të hyjë në Zjarr.

[Xhenneta-Morina]

SUREJA “EL FELEK “

(E zbritur në Mekë, ka 5 ajete)
Ajetet 1 - 5
Me emrin e All-llahut, të Gjithëmëshirshmit, Mëshirëplotit
1. Thuaj: “I mbështetem Zotit të agimit”  2. Prej dëmit të çdo krijese që Ai krijoi,  3. Prej errësirës së natës që Ai krijoi,  4. Prej dëmit të atyre që lidhin dhe fryjnë nyja  5. Dhe prej dëmit të smirëkeqit, kur sipas smirës vepron.
PËRMBAJTJA E SURES
Sureja tregon se, për t’u mbrojtur nga të këqijat e krije-save, duhet të kërkojmë ndihmë vetëm prej All-llahut të Madhëri-shëm.
KUPTIMI I FJALËVE
Mbështetem - Kërkoj mbrojtje
Fryjnë nyja - Bëjnë nyje për magji.
KOMENTIM I PËRGJITHSHËM I SURES
Në këtë botë ka shumë prej krijesave që u shkaktojnë njerëzve lëndime e të këqija të ndryshme. Në këtë sure musli-manët sqarohen se si të shpëtojnë prej këtyre të këqijave. All-lla¬hu i Madhërishëm mëson të Dërguarin e tij dhe të gjithë mus-limanët se si të ruhen prej krijesave që janë të prirura për t’u shkaktuar të këqija të tjerëve. Muslimani kërkon mbrojtje nga All-llahu i Madhërishëm, sepse Ai është Krijuesi dhe Sun¬duesi i tyre dhe është i Plotfuqishëm mbi to. Muslimani i mirë, që e ruan veten e tij prej të këqijave, e fillon ditën e tij duke kër-kuar ndihmën e All-llahut të Madhërishëm, sepse vetëm Ai është Krijues i çdo gjëje dhe Sunduesi i të gjitha krijesave.
Edhe kur vjen errësira e natës, muslimani përsëri kërkon mbrojtje prej All-llahut të Madhërishëm, sepse kafshët e egra dalin natën; njerëzit e këqinj dalin natën për të bërë të këqija. Prandaj muslimani mbështetet tek All-llahu i Madhërishëm dhe i lutet Atij me bindje e përkushtim, me qëllim që ta ruajë atë ditën dhe natën.
Kjo sure e porosit muslimanin që të kërkojë ndihmë nga All-llahu i Madhërishëm për të siguruar mbrojtjen e Tij edhe prej së keqes së magjisë, që e bëjnë njerëz të këqinj, me sjellje dhe moral të keq. Në qoftë se muslimani kërkon mbrojtje nga All-llahu i Madhërishëm prej magjisë, Ai do ta mbrojë dhe do ta ruajë nga e keqja e saj. Magjistarët u përpoqën që t’i bënin keq Pro¬fetit (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të), por All-llahu i Madhërishëm e ruajti atë nga e keqja që deshën t’i bënin dhe e shpëtoi atë nga ata.
Muslimani kërkon prej All-llahut të Madhërishëm dhe e lut Atë që ta mbrojë edhe nga e keqja e smirës dhe nga smirë¬kë-qinj¬të, të cilët nuk ua duan të mirën të tjerëve, madje edhe zymtohen kur i shohin ata të gëzuar. All-llahu i Madhërishëm do ta ruajë muslimanin, në qoftë se i drejtohet Atij dhe kërkon prej Tij.
Ç’NA MËSOJNË AJETET
1. Muslimani kërkon mbrojtje nga All-llahu i Madhërishëm dhe kthehet nga Ai që ta ruajë nga shqetësimet dhe të këqijat.
2. Muslimani mbështetet te mbrojtja e All-llahut të Madhë-ri¬shëm prej së keqes që vjen natën, nga kafshët dhe nga njerëzit e këqinj.
3. Magjia është e ndaluar dhe muslimani duhet të kërkojë mbrojtje nga All-llahu që ta ruajë prej saj.
4. Smira është e ndaluar dhe muslimani e ka për detyrë të kërkojë mbrojtje nga All-llahu i Madhërishëm që ta ruajë nga smira dhe smirëkëqinjtë.
PYETJE DHE USHTRIME
1. Bëni fjali me fjalët e mëposhtme:
a) Në All-llahun, prej sherrit mbrohem, te krijesat.
b) Njeri, smirëkeqi, urrejtësi i tij.
c) Ateist, magjistari, në All-llahun.
2. Vendosni fjalët e mëposhtme në vendin e duhur, në fja-litë vijuese: smira, magjistari, nata.
a) Mos i beso ................ .
b) ..... cilësi e keqe.
c) Kafshët e egra dalin ...........
3. Vendosni fjalët e grupit të parë (A), që t’u përshtaten fjalëve të grupit të dytë (B), kur lidhen:
A
Mbrohem në All-llahun
Smira
Magjistarët B
Gënjejnë njerëzit
Prej njerëzve të këqinj
E ndaluar

4. Gjeni hadithin e Profetit (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të) që flet për ndalimin e smirës ndër muslimanë dhe shkruajeni atë.

[Xhenneta-Morina]

SUREJA “EN NAS “

(E zbritur në Mekë, ka 6 ajete)
Ajetet 1 - 6
Me emrin e All-llahut, të Gjithëmëshirshmit, Mëshirëplotit
1. Thuaj: “Mbështetem (mbrohem) në Zotin e njerëzve.  2. Sunduesin e njerëzve.  3. Të adhuruarin e njerëzve.  4. Prej së keqes së cytësit që fshihet,  5. I cili cyt zemrat e nje-rëzve,  6. Qoftë ai (cytësi) nga xhinët ose nga njerëzit.
KUPTIMI I FJALËVE
Cytësi - Shejtani, i cili fut në zemrat e njerëzve mendime të këqija.
KOMENTIM I PËRGJITHSHËM I SURES
Sureja përmban udhëzime që All-llahu i Madhërishëm ia jep çdo muslimani. Njeriu kërkon mbrojtje nga All-llahu i Madhëri-shëm prej së keqes së shejtanëve, të cilët i ftojnë njerëzit në vep¬rime të liga dhe e nxisin njeriun për mendime të këqija, që bien në kundërshtim me fenë.
Në qoftë se muslimani kërkon mbrojtje nga All-llahu i Ma-dhë¬rishëm dhe e kujton Atë, Shejtani largohet dhe fshihet. E në qoftë se muslimani nuk kërkon mbrojtje nga All-llahu i Madhë¬rishëm, atëherë atij i vjen Shejtani e ia kujton punët e liga, e nxit për të bërë punë të tilla dhe e drejton atë në rrugën e së keqes. Ka edhe njerëz që i nxisin të tjerët në veprime të këqija dhe duke u treguar atyre rrugën drejt shkatërrimit. Këta janë shejtanët njerëz. Muslimani nuk duhet të shoqërohet me njerëz të tillë, sepse ata janë shkatërrimtarë. Muslimani duhet të mbro¬het me All-llahun e Madhërishëm dhe të kërkojë ndihmë nga Ai prej të keqes së tyre.
Ç’NA MËSOJNË AJETET
1. All-llahu është Krijuesi i njerëzve; është Ai që i rregullon punët e tyre.
2. Muslimani kërkon mbrojtje nga All-llahu i Madhërishëm, që ta mbrojë prej së keqes së Shejtanit.
3. Njerëzit që thërrasin për shkatërrim dhe nxisin për vepra të këqija janë shejtanë.
4. Kujto All-llahun e Madhërishëm, që të të largohet Shej-tani.
5. Kjo sure dhe sureja përpara saj (Sureja “El-Felek”) janë dy sure të mëdha.
I Dërguari i All-llahut (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të) ka thënë se vërtet këto dy sure kanë mirësi të madhe. Ai thekson: “A nuk i ke parë ajetet e All-llahut që më kanë zbri¬tur mbrëmë natën dhe që nuk janë parë asnjëherë më parë? Ato janë Sureja “El-Felek”dhe Sureja “En-Nas.” (Transmeton Musli-mi)
PYETJE DHE USHTRIME
1. Plotësoni pikat me fjalët që janë në sure:
a) All-llahu është Krijuesi i njerëzve, ……......... i njerëzve, ............... i njerëzve. b) Shejtani .......... njeriun të bëjë vepra të këqija. c) Shejtanët, të cilët i thërrasin njerëzit në shkatërrime, janë nga xhinë dhe nga .................
2. Çfarë ka thënë i Dërguari i All-llahut (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të) për suren “En Nas”?
3. Kur largohet Shejtani nga muslimanët?

[Xhenneta-Morina]

Titulli në original: El-Muin fi Fehmi Xhuz’i thelathin

Titulli: Ndihmëtar për kuptimin e xhuzit të tridhjetë

Autor: Zejd Omer Abdullah

Përkthyen: Sulejman Xhafa, Gentian Asllani, Shklëlzen Liçi

Redaktor: Arian Koçi

Faqosja & Kopertina: PLAKU DeSiGn – Bashkim Svirca

Boton: KOMITETI I BASHKUAR SAUDIT – NDIHMË KOSOVËS - Prishtinë