Gruaja në Islam

[rapsod]

Poligamia?
Poligamia ka ekzistuar ketu e kohe perpara, qe nga Ademi e deri ne ditet tona!
Me Ardhjen e Muhammedit a.s. Poligamia iu shtruanje sistemi legjislativ i cili kohe perpara (musaike,) Jehudet martoheshin me sa gra te donin, aq sa edhe Sulejmanit nuk i dihet se sa gra kishte, kete gje Isai (krishti) nuk e ndaloi, por krishterimi si sistem religjoz e ndaloi dhe venosi si kusht per njerezit monogamine, pra ky nje produkt human dhe jo hyjnor, mire po ashtu sic dihet se veprat me te mira jane ato te mesmet, ardhja e Muhammedit me legjislacion universal te ri e beri poligamine te kufizuar dhe jo te ndaluar, per vet natyren mashkullare. Deri ne posluften e 2 boterore u vu si ligj ne Gjermaninen e posluftes perdorimi i poligamise, per shmangjen e shume pasojave humane dhe sociale ne vend. Te ndalosh poligamine do te thote ne rradhe te pare se i ke mohuar te drejten natyrore mashkullit.
Pse poligamia vetm per mashkullin?
Vetem per mashkullin per nje arsye shume te thjeshte sociale, une po sjell vetem nje shembull: Cili eshte ai qe mund te ndaj nga nje ene qumshtrat e perzier te Lopes, Dhise dhe Deles? Nga kjo kuptohet se problemet e poligamise femerore jane te dukshme, nje thenie e nje filozofi perendimor eshte : "S'ka me turp per nje femer e cila nuk njeh se te kujt e ka femijen e saj"
Pershendetje!

[~Geri~]

Mbulesa nëpër kohëra


Flokët e mendjelehtësisë

Koha që mbahet mend, është periudha e filmave historikë rreth historisë së Britanisë, ku kur shihej në to një grua e mbuluar me shami ishte gjë mjaft normale. Nëse surfojmë në internet, mund të fillojmë të besojmë se shamia (mbulesa, velloja) fillon dhe përfundon me Islamin, ose se është një pjesë përbërëse e fustanit të martesës. اështja e ndalesës për të mbajtur shami në Francë shërbeu vetëm për të treguar se sa shumë ajo është e bazuar në reagimin emocional, aq të thellë sa që ka një të kaluar në të. Një keqinterpretim tjetër është se shkaku që kryetari i Francës Jacques Chirac i ndaloi të gjitha simbolet religjioze, është se ai është një njeri i dëshpruar që përpiqet të shtyp valën e pakontrolluar në rritje të anti-semitizmit në Francë. Hebrenjët lokalë të Lindjes së Mesme janë të të njëjtës racë semite si ata që ndjehen superiorë ndaj palestinezëve (edhe muslimanë edhe krishterë)!. Si të tilla, sulmet në rritje kundër hebrenjëve anembanë Evropës, në Britani, Gjermani, Itali, Belgjikë, etj., janë të disejnuara të kthehen kundër muslimanëve. Kjo simbolizon se sa larg duhet të shkojë humaniteti para se të bëhet humane, ku burrat, gratë dhe fëmijët kanë dalë nëpër rrugë në shekullin XXI për të marshuar për të drejtat e tyre individuale.

E drejta për të votuar, dikur luftoi për të drejtat e gruas, që vetëm e burgosën gruan në robëri të bukurisë së trupit, kundër diktateve të Evropës krishtëre që burgosi gruan përjetë ndaj lakmive të mendjes dhe trupit, kur Islami i ka dhënë gruas muslimane të drejtat e saja.

Ky rregull (diktat) rrjedh nga bibla krishtere, në 1 e Korintasve:

”Më imitoni mua, ashtu si unë jam imitues i Krishtit. Dhe unë po ju lavdëroj, vëllezër, që më kujtoni në të gjitha gjërat dhe i zbatoni porositë ashtu siç ua kam transmetuar. Por dua që të dini se kreu i çdo njeriu është Krishti, edhe kreu i gruas është burri; edhe kreu i Krishtit është Perëndia. اdo burrë, kur lutet ose profetizon kokëmbuluar, turpëron kryet e tij. Edhe çdo grua, që lutet ose profetizon kokëzbuluar, turpëron kryet e saj, sepse është njëlloj sikur të ishte e rruar. Sepse në qoftë se gruaja nuk mbulohet, le t`ia presin flokët; por në qoftë se për gruan është turp të qethet a të rruhet, le të mbulojë kryet. Sepse burri nuk duhet të mbulojë kryet, sepse është shëmbëllimi dhe lavdia e Perëndisë, kurse gruaja është lavdia e burrit, sepse burri nuk është nga gruaja, por gruaja nga burri, edhe sepse burri nuk u krijua për gruan, por gruaja për burrin”.

Një sqarim i mëtejshëm është dhënë në 1 e Timoteut 2:

“Për të cilin unë u vura predikues dhe apostull (them të vërtetën në Krisht, nuk gënjej), mësues i johebrenjve në besim dhe në të vërtetë. Dua, pra, që burrat të luten në çdo vend, duke ngritur duar të pastra, pa mëri dhe pa grindje. Në mënyrë të njëjtë dua që edhe gratë, të vishen hijshëm, me cipë dhe modesti dhe jo me gërsheta a me ar, a me margaritarë, a me rroba të shtrenjta, po me vepra të mira, si u ka hije grave që i kushtohen perëndishmëri. Gruaja le të mësojë në heshtje dhe me çdo nënshtrim. Nuk e lejoj gruan që të mësojë, as të përdori pushtet mbi burrin, por të rrijë në heshtje”.

Kështu, në rregullat e hershme të krishterizmit është shkruar se gruaja duhet të mbulohet me shami. Jo shumë larg në të kaluarën, shamia është përdorë për ta shtypur gruan në krishterizëm. Teologu i parë Latin i shekullit II dhe III, Quinus Septimus Florens Tertullianus me entuziazëm ka shkruar për shaminë e gruas:

”Për atë praktikë që kundërshtojnë virgjinet përderisa i shfaq ato, asnjëherë nuk do të ishte miratuar pa asnjë përjashtim nga disa burra të cilët duhet të kenë qenë të ngjashëm në karakter me vetë virgjinet. Sytë e tilla do të dëshironin që virgjinja të shihet si një virgjine e cila dëshirontë të shihet ashtu. Të njëjtat sy në mënyrë reciproke janë përplot epsh për njëri-tjetrin. Të shikuarit dhe të qenurit, i takojnë epshit të njëjtë…

اështja që është lënë të zgjedhet, për secilën virgjine të mbulohet me shami, siç do të kishte zgjedhur, njëjtë sikur (ajo të kishte liri të barabartë)… Por kur fuqia e diskriminimit filloi të përparojë, leja e fituar për cilëndo modë ishte duke u bërë mjet, ku shenja e pjesës së mirë u paraqit; përnjëherë sfiduesi i madh i gjërave të mira dhe të shumë institucioneve të mira iu kthyen punës së tyre…

اdo ekspozim publik të një virgjine të ndershmë është (për të) një vuajtje nga përdhunimi; në të njëjtën kohë vuajtja nga përdhunimi është më pak e keqe, për shkak se vjen nga një mënyrë natyrore. Por kur vetë shpirti i një virgjineje dhunohet nga abstraktja e mbulimit të saj, ajo ka mësuar të humbë atë që ka mësuar ta mbajë…”

Këndvështrimi perëndimor patriarkal për gruan mund të përputhet me shkrimet e Tertullianusit:

“Nuk është e lejuar që gruaja të flet në kishë; por poashtu (nuk i lejohet saj), të ligjerojë, as të baptizojë, e as të udhëheqë.

Kështu që na mbetet neve t’ju kthehemi (virgjineve), t’i përfshijmë ato të pranojnë këto (sugjerime) me sa më shumë vullnet…Por ne ju paralajmërojmë edhe juve poashtu, gra të (shkallës së) modestisë së dytë, të cilat keni ra në martesë, të mos ta rrisni disiplinën e vellos, madje edhe as për një moment të orës, për shkak se, ju nuk mund ta refuzoni atë, as të merrni mjete tjera për ta anuluar atë, duke shkuar as të mbuluara e as të zbuluara…. Femrat e pakonvertuara (në besim në zotin e biblës) nga Arabia do të jenë gjykueset e juaja, të cilat nuk mbulojnë vetëm kokën, por edhe fytyrën, aq shumë sa që ata janë të kënaqura, me një sy të lirë, për t’ju gëzuar ose gjysmës së dritës, ose ta prostituojnë tërë fytyrëm. Një femër më mirë të sheh se sa të shihet”.

E mbështjellur në percepcionin perëndimor të gruas si “Rënia e Havës”, që ka formuar normat shoqërore perëndimore nëpër shekuj. Dijetari krishter Leland Haines thotë: “Ishin vetëm të pasurit ata që kanë hulumtuar ndjenjën e tyre të seksualitetit jashtë rregullave shoqërore. Mos mbajtja e shamisë implikon liri nga nënshtrimi ndaj burrit (Haine fq. 3)

Epoka mesjetare

Gratë e ndershme e kanë mbuluar kokën me shamia dhe vello, sidomos pasi kisha lëshoi një urdhër që gratë duhet të mbajnë flokët e tyre të mbuluara.

Frustrimi i shumë grave të Perëndimit ndaj gjinisë mund t’i atribuohet kishës, siç i kundërshtohet krishterizmit dhe këndvështrimit të përgjithshëm të gruas në shoqëri. Gjatë kësaj periudhe, gratë e ndershme, të vetmet ose të ndara nga burri kishin të drejtë të posedojnë pronë, një e drejtë që është humbur kur ato janë martuar. Gratë kanë mundur të bëjnë tregti, të ruajnë të holla dhe ishin përgjegjëse para ligjit deri atëherë. Nën “Ligjin Salik” francez në shekullin VI dhe VII, gratë kanë mundur të trashëgojnë tokë, përderisa nuk ka pasur ndonjë të afërm burrë. Kjo ishte një kombinim i teologjive të Aristotelit dhe Augustinit që ka kulminuar në ato të Toma Akuinit, kreut të kishës Angleze, që fuqishëm kanë vendosur në këtë periudhë besimin se roli i gruas ka qenë vetëm për martesë, lindje dhe rritje të fëmijëve. اdo ndjekje intelektuale ishte privilegj i burrave. Gratë kanë qenë inferiore dhe shkak i të këqijave. Kjo rriti rrjedhën e grave që të bëhen murgesha, ku ato do të kishin njëfarë shkalle të kontrollit mbi jetën e tyre. (usm, fq.1,2).


Periudha Elizabetiane

Shamia (rrjetë) që u paraqit gjatë periudhës Tudoriane, u bë një mllef për udhëheqësen e veshjes ditore, Mbretëreshën Elizabeta. Të mbledhura ose të lëshuara, shamitë i kanë mbajtur flokët të mbledhura dhe të pastra. Ato edhe sot janë mjaft të famshme.


Periudha Viktoriane


Shpesh e konsideruar si periudha më shtypëse ndaj gruas në historinë Perëndimore, periudha e shekullit XIX ishte periudha kur flokët filluan të mbahen të lëshuara pas shpine, me nyje, bisht, kurdela dhe të gjitha stilet e ‘qendisjes’ së flokëve. Revolucioni bujqësor ofroi më shumë ushqim se sa më herët, ndërsa revolucioni industrial ofroi punësime të reja, qytete të reja, shoqëri të reja, si dhe komoditete të shumta. Prezentimi i fustanit martesor nga Mbretëresha Viktoria i dha një jetë të re vellos. Ajo vendosi një trend që është bërë ëndërr për shumë vajza.


Shekulli XIX

Me renovime të mëdha që ndodhnin në Paris, mjekët fuqishëm rekomandonin që gratë të mbajnë kapela-shami për ta mbrojtur veten nga pluhuri dhe nga sëmundjet (infektimet) nga ajri. Në fjalë, ishte aq moderne sa që gratë e shihnin vellon si një simbol i klasit të lartë dhe respektit. Historiani i artit Dr Marni Kessler, si mashkull, mbante këndvështrime kundërshtuese për këtë çështje, por ka theksuar se velloja ofronte një barrierë ndërmjet gruas dhe qytetit. “Ajo nuk ishte e verbuar nga velloja, por ajo e mbante atë mbrapa, e mbronte dhe e ruante atë nga jeta moderne”. (Barker, fq.1).

Për këtë shkak, gratë vareshin nga burrat, si dhe nga pronat e burrit, pa të drejta të pronës së saj, siç është e bashkangjitur në mësimet krishtere.

A është kjo e ngjitur dikund në memorien e tyre çdoherë që ata e shohin ndonjë grua muslimane? A nuk mund të shihet se, ndryshe nga mësimet krishtere, shamia në Islam nuk është rreth nënshtrimit ndaj burrit, por rreth mos-nënshtrimit ndaj trupit. A nuk mund të shihet se të drejtat e gruas në Islam janë të shkruara në Islam dhe nuk janë të ndikuara nga askund?

Gratë e Perëndimit ishin të shmangura nga çdo lloj i të drejtës deri në shekullin XIX. Ajo e kaluar ishte duke u thyer me përparimin e industrializimit, që respekton vetëm profitet, e jo të drejtat. Nëpërmjet automjetit të lëvizjes për fitimin e të drejtave të gruas, gratë u liruan nga një formë e robërisë dhe hynë në një robëri të trupit. Duke besuar se janë të lira, gratë Perëndimore nuk ishin të varura më nga burri. Ndryshimet e shpejta, për disa ishin shumë. U paraqit kisha e lirë, një pjesë e të cilës është grupi krishter Amishët, që e ndanë veten nga bota të cilën nuk e pranonin dhe pasuan rregullat e ashpra kundër involvimit ushtarak; madje anëtarët më të vjetër janë edhe kundër përdorimit të rrymës elektrike. Shamia ishte pjesë e veshjes së përditshme të gruas së Amishit (Headcoverings, fq.1) dhe disa komunitete edhe më tej i mbahen atyre traditave.

Dehumanizimi: اoroditja pas flokëve

Për shumë gra sot, flokët janë bërë shumë të rëndësishme; esenca e feminitetit është shoqëruar me flokët. Por, në Perëndim, deri në shekullin XX rregullimi i flokëve ishte e kufizuar vetëm për përkatësit (përkatëset) e klasit të lartë. Asnjëherë nuk mendojmë se sa shumë i ndotim (helmojmë) flokët tona me kimikaliet e shumta që gjenden në shamponat dhe zbutësit modernë. Në përgjithësi, në çfarëdo tradite qoftë, flokët rregullohen dhe stilizohen së bashku me rrojen, prerjen dhe mbështjelljen – me përjashtim të atyre ku çdo lëvizje (strategji) ishte përdorë për të tërhequr mashkullin, për shkak se flokët e gjata provokojnë më shumë. Ndryshe, lëshimi i flokëve pas shpine konsideroheshte si jo-higjienike dhe jo-praktike.

Për të treguar se sa të preokupuar jemi bërë, tregon një anketë nga Yankelovich Partners e zhvilluar në vitin 2001, që tregon se 69 për qind të amerikanëve kanë thënë se veshja, flokët dhe makiazhi ishin faktorët më të rëndësishëm dhe vendimtar për të vendosur nëse personi do të pranohet në punë, 67 për qind kanë thënë se paraqitja e një personi ndikon nëse ai do të fiton ndonjë sfidë të re, përgjegjësi apo gjasë. A mund të besoni se 78 për qind e amerikanëve thonë se veshja, flokët dhe makiazhi ndikojnë në aftësinë e personit për ta kryer punën? Sidoqoftë, nuk duhet të harrojmë se ata ishin sponzoruar nga Asociacioni Kozmetik, Tualetik dhe Parfemik (amerikan) për të zhvilluar anketën! (womenwork.org, fq.1).

Ata që marrin rastet për të sulmuar Islamin nëpërmjet çështjes se gruas, ose përdorin gruan muslimane për të shkarkuar atë që edhe më tej gjendet e ngjitur në psikën e tyre nga e kaluara e shtypjes, e kanë shoqëruar shaminë Islame si një mjet i shovinizmit mashkullor nën pretekst të “Fundamentalizmit Islamik”. Mirëpo, ata nuk kanë ndonjë alternativë praktike për ta vendosur në vend të saj! Ata përdorin lojën e vjetër të “etiketimit” në kishë. “Teknika e etiketimit përdoret për të diskredituar një person që kundërshton besimet e një personi religjioz. Etiketimi përpiqet të dehumanizon personat, në mënyrë që kundërshtimi i tyre dhe i opinioneve të tyre të jetë më i lehtë. Duke zgjedhur që të mos i drejtohet ndonjë personi që ka dyshim në fenë toksike në mënyrë individuale, personi religjioz vendos një etiketë të zbrazët negative në të gjithë ata që nuk pajtohen me shprehitë personale të tij ose të saj. Në vend se të thuhet se personi ka bërë një gjë negative ose ka një qëndrim negativ, personi religjioz thotë se ekzistojnë “armiq”, “tradhëtarë” ose “keqbërës” që do ta shkatërrojnë organizatën. Etiketimi bëhet një pikë mbledhjeje nën të cilën pasuesit tjerë mund të veprojnë për të heshtur revoltën”! (spiritualbase, fq.1). Për këtë shkak, si të tilla, ankesat e mbledhjeve janë bërë dhe ne ngrisim zërat tonë, pyetja është jo nëse, por kur do të arrihet suksesi të mposhtet gruaja muslimane? Në fund të fundit, ideja (plani) është që të bëhet gruaja muslimane të ndjehet si e prapambetur, dhe kështu ta bëjnë atë të reagojë emocionalisht rreth asaj që po ndodh dhe pa vetëdije të humë të gjithë atë që përkrah bazat dhe mirëqenien e shoqërisë muslimane-familjen. Tregimi i Rapunzelit ishte tërheqës vetëm për disa, për shkak të gjatësisë së flokëve, nëpërmjet të cilave kalorësi në veshje të ndritshme është ngjitur drejt zemrës së saj. Njerëzit janë bërë të ndjehen inferiorë për shkak të flokëve:

”Ne edhe më tej jemi të robëruar në mendimet tona.

Shoqëria na ka formuar në të folurit.

Kam problem me fjalën shkumë, për shkak se ajo nuk shoqërohet me identitetin tonë të vërtetë si të lumtur.

Pse duhet të kem kimikalie në flokë?

Nuk dua të pajtohem me asnjë standard të tyre.

Ata janë ata që imponojnë ndjenjat e tyre të shtypura tek të rinjët e pashtypur.

Të cilët janë duke mësuar të dojnë vetveten brenda dhe jashtë.

Të rinjë të cilët vetëm dëshirojnë të përputhen në kompletin e standardeve të bukurisë, pa dyshim.

Ne si njerëz duhet të bashkohemi në këtë.

Shumica janë duke jetuar në lumturi për shkak se injoranca është kënaqësi.

Ata nuk e dinë se nëse thuhet “flokë të mira” është degraduese si përdorimi i shkronjës N, si një term i kënaqësisë.

Duke ndryshuar mendimet tona, ne jo vetëm që mund të dalim nga errësira mentalisht, por mund të dalim nga represioni!” (nappyhair. com)


Shumica distancohen nga të tjerët për shkak të humbjes së flokëve gjatë sëmundjeve. Një adoleshente ka shkruar:

Flokët e saja. Flokët e saja ishin si një oqean me rrudha dhe rrudha dhe valë. Kishte vija të kuqe, në flokët e gjata të saja ngjyre kafe; sytë e saj ishin smaragd, lëkura e saj bronzë ari. Ajo është shoqja ime më e mirë. Do të bëja çmos t’i kem flokët e saja – mënyra se si lëshohen në shpinën e saj, si një kornizë prej ari në një fotografi të bukur. “اka është hemo (terapia)?” pyeta, përderisa nëna më tërhoqi anash. Shpresoj se ajo nuk do të vdesë. Shpresoj se ajo sërish mund t’i ketë flokët e saja. Por; ajo nuk mund, ato i ranë. Ajo e kishtë sëmundjen e Hodgkinsit dhe ajo i humbi flokët e saja. E shihja atë të shtrirë në spital me disa gypa të dhimbshme të ngjitura në gjoksin e saj, me disa maqina ngjyrë hiri të ngjitura për të – pa flokë. Ishtë rëndë të shihet. Të shihet ajo duke vuajtur aq keq, më bëri edhe mua të vuaj, më lëndoi, kështu që i preva flokët. Nga Ashley Nestor, New City, NY” (Ashley, teenink. com).


اmimi i lartë i seksploatimit

Jemi në refuzim, mendoj, deri në atë shkallë që floka ka ndikim vendimtar në atë se kush jemi, jo për shkak të asaj se çka bën floka aktualisht, por për disa domethënie më të thella. Ajo ka një ndikim alogjik në qeniet njerëzore që mund ta bëjë dikë të dojë, urrejë, pëlqejë ose refuzojë dhe pa asnjë shkak. اdo karakteristikë fizike në trupin e gruas duhet të ketë një apel vizuel që disa gra jo-perëndimore përpiqen të imitojnë. Ai apel vizuel është paketuar si seks; seksi si komoditet. Gratë e bukura janë bërë vizuelisht të afta për të shitur të pashiturën. Seksploatimi i fton burrat të posedojnë me sytë e tyre atë që ata nuk mund ta posedojnë me duar, duke luajtur me ndjenjat e burrave, duke i ngritur ndjenjat e tyre deri në atë shkallë që shumica e kanë vështirë të mos marrin atë në të cilën janë ”ftuar” ta marrin. Iluzioni i të drejtave të grave në perëndim është zhvilluar në dëm të të drejtave të burrit, që vetëm ka shërbyer në robërimin e të dyja gjinive në të drejtën e pakontestueshme ”për të poseduar”.

Forma tjetër e saj është ”konsumatorizmi” – konsumatorizmi i njëjtë që është edhe çerdhe e industrializimit perëndimor, kolonializmit dhe globalizimit; dhe që ka çuar deri te të gjitha format e dhunës që paraqiten në shoqërinë civile.

Organizata RAINN që ofron ndihmë telefonike (hotline) për Keqtrajtime Seksuale në shtetet amerikane jep këto të dhëna: “اdo dy minuta, diku në Amerikë, dikush seksualisht keqtrajtohet”. Në vitin 2002 ka pasur 247.370 viktima të përdhunimit, 44.000 e të cilave ishin të moshës nën 18-vjeçare. 93 për qind e viktimave adoleshente të keqtrajtimeve seksuale i njihnin sulmuesit e tyre, 34 për qind ishin anëtarë të familjes dhe vetëm 7 për qind të sulmuesve ishin të huaj (rain. org, fq. 1, 2) Kjo shërben vetëm për të treguar se sa është ndryshkur madje edhe koncepti individual i familjes.


Shpërbërja e një miti

Kur gratë zgjodhën të neglizhojnë të drejtat e tyre, të pranuara nga Islami, ato poashtu u bënë neglizhente edhe ndaj pasojave të mundshme, jo vetëm për vetveten, por poashtu edhe për familjet e tyre, dhe shoqërisë si tërësi. Shamia është mbrojtës i atyre të drejtave, që shumë pak (gra) jo-perëndimore kanë filluar të zgjohen. Për transferimin e percepcionit të zakonshëm perëndimor të gruas muslimane me shami (të mbuluar), që ishte formuar nga e kaluara e tyre, Mary Walker, koordinatore e produksionit për serialin “Living in Islam” (Jeta në Islam) në televizionin BBC2, për revistën Impact ka thënë: “Për mua mbulesa ka simbolizuar shtypje të gruas, duke i bërë ato të padukshme, anonime dhe të pazëshme, dhe shkaku i kësaj shtypje qëndronte në vullnetin për të ndikuar në familjen dhe për të mbajtur një kornizë patriarkale – bazë e shoqërisë Islame. Mendoja se gratë ishin tërësisht të shtypura nga arsyetimi Hyjnor i rolit të tyre si grua, nënë… “Jeta në Islam” është gjiruar gjatë dy vjetëve në 19 shtete të ndryshme, dhe në terren unë isha gruaja e vetme në një ekip përplot meshkuj… Gruan e parë muslimane që e njoftova në Mali ishte shumë larg nga parakonceptimi im i gruas muslimane. Ajo ishte grua e një sheikut të dedikuar konvertimit të fshatarëve të paganë, në Islam. Një grua e sofistikuar, e edukuar dhe e arsimuar, paraprakisht e martuar për një diplomat, ajo kishte hequr dorë nga jeta e stilit perëndimor për një jetë në vetmi…

Gruaja e emancipuar në perëndim ballafaqohet me konfliktin ndërmjet konfirmimimit të feminitetit të saj dhe privilegjeve që ajo i sjell, dhe refuzimit të kufijve të rolit të saj femëror dhe të gjitha kufizimeve të tjera që burri dëshiron ajo ti merr. Nga vendi ku qëndroja, kjo grua i kishte transformuar këto kufizime në privilegje… Në udhëtimin e ardhshëm në Nigerinë veriore, njoftova edhe dy gra, të cilat do të mi ndryshonin këndvështrimet e mia edhe më tej... Sërish, ata kishin refuzuar jetën e stilit perëndimor, të cilat unë i konsideroja aq superiore ndaj Islamit në trajtimin ndaj gruas... Gratë flisnin, dhe në përgjigjet e tyre, pash fillimin e ri-vlerësimit tim personal. Ata argumentuan se mbulesa sinjalizonte një refuzim të një sistemi të papranueshem të vlerave që poshtëronin gruan, ndërsa Islami ngrit gruan në një shkallë të nderit dhe respektit. ’Nuk është liri ku mund të thuash se gratë mund të shkojnë lakuriqe’. Njëjtë si mbulesa që na simbolizon neve shypjen muslimane, për ato fundet e shkurta dhe gjokset e hapura përfaqësojnë shtypje. Thonë se në perëndim burrat i tradhëtojnë gratë. Ata na lënë të besojmë se jemi të lira, të çliruara, por në të vërtetë na robërojnë në vështrimet e burrave...”.


Flokët e mendjelehtësisë ranë me një vallëzim tërheqës,

Për të shkëlqyer trupin e saj në diellin e ndritshëm.

Ato flokë nuk tërheqin vetëm syrin e tij, por edhe ndjenjat dhe nuk mund,

Nuk do të, ngritet mbi atë ëndërr,

Imagjinata e tij zgjëroi pasione brenda, nga të cilat nuk brengoseshte,

Sepse gjith atë që e pa në atë moment

Ishte nevoja për të plotësuar atë se çka qëndronte brenda asaj që e pa –

Kush ishte ajo

Nuk ishte me rëndësi, e as nderi i saj.

[~Geri~]

Këtë ata e quajnë “çlirim të gruas”


Si gratë u mashtruan që të dalin nga shtëpitë e tyre në Shtetet e Bashkuara të Amerikës?

Nga 1800 deri në kohën tonë jeta familjare në Perëndim ka ndryshuar dukshëm. Ndërsa Perëndimi e quan këtë ndryshim, pjesë të lëvizjes së grave për liri, një vështrim i shkurtër mbi historinë e kësaj, do të na shfaq diçka më ndryshe.

Amerika përpara 1800 ishte një vend fermer dhe 90 për qind e popullsisë jetonin dhe punonin në ferma private. Familjet kishin furnizim të vetëmjaftueshëm, gati çdo gjë e prodhonin në shtëpi. Disa gjëra të pakta të cilat nuk mund të prodhoheshin në shtëpi i blenin. Disa gjëra të tjera, veçanërisht importet nga Europa, bliheshin në dyqane. Meshkujt kujdeseshin për fushat dhe femrat kujdeseshin për shtëpinë. Ato merreshin me thurje me shtizë, thurje me kashte dhe kujdeseshin për kafshët e fermave.

Revolucioni industrial

Revolucioni industrial, i cili filloi afërsisht rreth 1800, solli një ndryshim shumë të madh në këtë mënyrë jetese. Në 1807, me fillimin e luftës midis Britanisë së madhe dhe Francës, Presidenti Jefferson nënshkroi Aktin e Embargos, i cili ndalonte tregtinë midis Europës dhe Amerikës. Akti nënkuptonte që mallrat europiane nuk do të ishin më në tregjet Amerikane dhe Amerikanët do të duhej t’i prodhonin vetë. Importi më i madh Europian në Amerikë ishin rrobat dhe kështu tregëtarët e përdorën këtë mundësi për të krijuar një industri veshjeje në Amerikë.

Në 1814, Francis Cabot Lowell, një qytetar nga Bostoni hapi fabrikën e parë moderne. Puna këtu duhej të bëhej shumë më shpejt sesa më përpara. Në vend që t’i bënin gjërat nëpër shtëpia, në dorë, gjërat filluan të bëheshin me një shpejtësi të madhe në fabrikë dhe të gjithat hapat e punës kompletoheshin nën të njëjtën çati. Tani çfarë Lowell kishte nevojë ishin punëtorë. Ai pa se gratë, veçanërisht vajzat e pamartuara të fermerëve, ishin më ekonomike për tu përdorur për punë. Ata kishin dëshirë gjithashtu të punonin si njerëz me rroga në fabrikë.

Por Lowell duhej ta bënte punën jashtë shtëpisë, të pranueshme në një shoqëri e cila nuk ishte e mësuar me diçka të tillë. Ai i siguroi prindërit se vajzat e tyre do të ishin nën kujdes dhe do t’i mbanin nën një disiplinë të rreptë. Dhe ai ndërtoi një ndërtesë në shoqëri ku gratë punëtore jetonin dhe punonin së bashku.

Së shpejti, më shumë e më shumë fabrika dolën në të gjithë Amerikën. Pronarët e fabrikave ndjekën shembullin e Lowell-it duke punësuar gra të pamartuara. Që nga 1850 pjesa më e madhe e mallrave të vendit prodhoheshin në fabrika. Siç prodhimet e mallrave lëviznin nga fshatet në qytet, njerëzit gjithashtu lëviznin nga fshatet në qytet.

Për të fituar para, njerëzit linin shtëpiat e tyre. Kur gratë punonin në fermë, ishte shumë e mundshme për të kombinuar punën dhe familjen. Kur puna për gratë lëvizi jashtë shtëpisë, megjithatë, vetëm gratë që mund ta ndjeknin atë ishin ato pa përgjegjësi familjare ose ato të cilat nuk kishin bashkëshortë ose nuk kishin të ardhura. Andaj, vetëm gratë të cilat kujdeseshin për familjet e tyre ishin ato që nuk punonin.

Puna jashtë shtëpisë u bë pjesë e jetës për gratë e pamartuara. Ata do të punonin derisa martoheshin. Por koha kaloi, gratë e gjenin jetën familjare se ndërhynte me aktivitetin e tyre në punë dhe në vend që ta shikonin punën jashtë shtëpisë si të mundshme (ose dytësore), ata e shikuan jetën familjare si të tillë. Shumë gra filluan të vononin martesën edhe më shumë, dhe disa vendosën të qëndronin beqaresha.

Gratë e martuara megjithatë qëndronin në shtëpia dhe ia dedikonin jetën e tyre fëmijëve të tyre. Tani që nuk kishte më punë nëpër ferma, gratë kishin edhe më shumë kohë për fëmijët. Në 1900 më pak sesa 5.6% e grave të martuara punonin jashtë shtëpive. Nëse një grua do të punonte do të konsiderohej sikur burri i saj ishte invalid ose që ajo ishte e varfër.

Lufta e parë Botërore

Hyrja e parë me grumbuj e grave në fuqinë punëtore erdhi gjatë Luftës së Parë Botërore në 1914. Burrat shkuan për të luftuar dhe vendi kishte nevojë për punëtorë nga ata që kishin lënë mbrapa. Gratë e pamartuara nuk ishin të mjaftueshme për nevojat e fuqisë punëtore, kështu pronarët filluan të ftonin gartë e martuara gjithashtu. Më 1919, 25% e grave në fuqinë punëtore ishin të martuara. Por ky ishte vetëm fillimi.

Në tjetër rast që soli Lufta e parë botërore ishte hyrja e grave në ushtri. Rreth 13.000 gra u regjistruan në Flotën Amerikane (US Navy), më së shumti duke bërë punë të vogla- kto ishin dhe gratë e para në historinë Amerikane që u aprovuan me rang të plotë ushtarak.

Depresioni i madh

Depresioni i madh erdhi në 1930. Përqindja e papunësisë u ngrit nga 3.2% në 1929 deri në 23.6% në 1932. Punët u bënë më të pakta për njerëzit e aftë dhe burrat. Baballarët shkonin për të kërkuar punë. Disa nga dëshpërimi dezertonin familjet e tyre. Ashtu në shumë familje përgjegjësia ra mbi nënat.

Pjesa më e madhe e grave dhe e fëmijëve, megjithatë, gjenin punë më lehtë sesa burrat për shkak të ndarjes së punës në kategori për burra dhe për gra. Megjithëse 80% e burrave gjatë depresionit të madh i kundërshtuan gratë e tyre për të hyrë në punë, nën çdo rrethanë, faktorët ekonomik e bënë të nevojshme për gratë që të punojnë. Orët ishin të gjata dhe paga ishte e ulët. Njëzet përqind e grave të bardha ishin në fuqinë punëtore.

Lufta e dytë Botërore

Lufta e dytë botërore erdhi në 1940. Burrat ishin duke luftuar dhe Amerika kishte nevojë për punëtorë dhe për furnizime (për të përmbushur nevojat). Përsëri, pronarët shikonin drejt grave për punë. Gratë e pamartuara dhe të martuara ishin të ftuara në punë, ashtu siç u bë në luftën e parë botërore.

Por ende, opinioni publik ishte në përgjithësi kundër punës së grave të martuara. Media dhe qeveria filluan një fushatë propagande të ashpër për të ndryshuar këtë opinion. Qeveria federale i tha grave që fitorja nuk mund të arrihet pa hyrjen e tyre në fuqinë punëtore. Puna ishte e konsideruar pjesë e të qenurit një qytetar i mirë, një grua punëtore ishte një person patriotik.

Qeveria themeloi Magazine Bureau në 1942. Bureau-ja publikoj Magazine War Guide, një udhëzim për revistat se çfarë temash duke të trajtonin në editorialin e tyre çdo muaj për të ndihmuar propagandën e luftës. Në shtator 1943, tema ishte “Gratë në Punë”. Slogani për këtë ishte “Sa më shumë gra që punojnë, aq më shpejt ne do të fitojmë”. Revista publikonte tregime që e madhëronin dhe e ngrinin vendosjen e grave në punë jotradicionale, ku kishte nevojë për punëtorë. Ideja ishte që nëse punët e vogla dhe të patërheqëshme të ishin portretizuar si tërheqëse dhe të ndershme, më shumë gra do t’i bashkangjiteshin fuqisë punëtore.

Mediat krijuan Rosie the Riverter, një karakter mitik për t’i inkurajuar gratë që të hynin në fuqinë punëtore. Rosie portretizohej si një grua patriotike, një heroinë për të gjitha gratë amerikane. “Gjithë ditën, nën shi e në diell, ajo është pjesë e fuqisë punëtore. Ajo është duke bërë historinë, duke punuar për fitore, Rosie Riverter...”.

Përpjekjet e propagandës arritën efekte të konsiderueshme. Më tepër sesa 6 milionë gra iu ngjitën forcës punëtore, maxhoranca e tyre e martuar. Në 1940, përpara luftës, vetëm 36% e grave punëtore ishin të martuara. Në 1945, pas luftës, 50% e grave punëtore ishin të martuara. Tabuja e klasës së mesme kundër një gruaje punëtore u shkatërrua.

Pas luftës së dytë botërore

1950 shënoi një epokë të prosperitetit në jetën e familjeve amerikane. Burrat u kthyen nga lufta dhe kishte nevojë për punë. Përsëri, qeveria dhe media u bashkuan të ndërronin opinionin publik. Këtë herë, megjithatë, i inkurajuan gratë të ktheheshin nëpër shtëpia, e cila tregon që gratë ishin nxjerrë jashtë (nga shtëpitë e tyre) jo për liritë e tyre por sepse kishte nevojë për punëtorë.

Por kjo përpjekje nuk ishte e sukseshme dhe u la në mënyrë të shpejt. Së pari, gratë nga rrangjet e ulta ekonomike u duhej të qëndronin në fuqinë punëtore për shkak të nevojës ekonomike. Dhe së dyti, erdhi ngritja e kulturës konsumatore.

Bumi i fëmijëve ndodhi gjatë 1950 gjithashtu. Gratë u kthyen nëpër shtëpia për t’iu dedikuar jetët e tyre edhe njëherë fëmijëve të tyre. Por rreth të njëjtës kohë një ndryshim i rëndësishëm kishte hyrë në jetën amerikane. Ky ishte përhapja e televizionit. Në 1960 90% e popullatës kishte në pronësi një të tillë. Familjet do të grumbulloheshin rreth ekranit për zbavitje. Më përpara, çdo gjë duke përfshirë edhe reklamat, ishin të shikuara me interes të madh.

Pjesa më e madhe e familjeve të mesme nuk mund t’i përballonin standartet të deklaruara nga televizioni apo nuk ishin në gjendje që me një rrogë të arrin cilësinë e jetës. Shumë gra u kthyen për të punuar që kështu të jetonin sipas “standarteve të jetesës amerikane”, çfarëdo që kuptohej me të nga ana e tyre.

Numri i grave Amerikane në fuqinë punëtore që nga 1940 deri në 1950 u rrit në nëntë përqind. Nga 1930 deri në 1940 ka patur vetëm tre përqind rritje.

Efektet

Ashtu si nënat ju kthyen punës, televizori u bë kujdestari më i rëndësishëm i fëmijës. Fëmijët në 1950 shpenzonin pjesën më të madhe të orëve kur nuk flinin, përballë televizorit.

Në 1940, më pak se 8.6% e nënave me fëmijët nën moshë tetëmbëdhjetë vjeçare punonin. Në 1987, 60.2% e grave me fëmijë nën moshë tetëmbëdhjetë vjeçare punonin.

Ashtu si gratë (e martuara) morën rol më të madhe në mbështetjen finaciare të familjeve, ata e panë të justifikueshme që të kërkonin që burrat e tyre të merreshin me fëmijët dhe të bënin punë shtëpie. Përmes viteve, përqindjet e divorcit u dyfishuan duke arritur në një nivel ku një nga dy martesa ishte e prirë të përfundon me divorc. Përqindja e divorcit dhe lindja e fëmijëve u zvogëluan. Numri i nënave si prindër të vetëm në familje u rrit më shpejtësi. Njerëzit rriteshin të pakënaqur me jetët e tyre, duke u krahasuar me jetët e njerëzve në televizion.

Gratë punëtore patën një ndikim në shoqëri në shumë mënyra të ndryshme. E para dhe më e rëndësishmja nga këto ishte që fëmijët me nënat punëtore ishin të lënë pa kujdesin e një nëne. Ashtu si numri i nënave që punonin rritej, numri i fëmijëve që rriteshin të pakontrolluar u rrit, dhe me këtë rritje u rrit edhe krimi midis adoleshentëve.

Përderisa pjesa më e madhe e grave e vendosën karrierën e tyre përpara familjes së tyre, edhe jeta familjare ishte shumë e ndikuar nga gratë e pamartuara që ishin të afta të fitonin më shumë para sesa gratë e martuara. Për shembull, sipas një studimi të një ekonomisti të Havardit, gratë (doktoresha) të cilat ishin të pamartuara dhe që nuk kishin fëmijë fitonin 13% më tepër në vit sesa ata të cilat ishin të martuara dhe 15% më tepër sesa ato që kishin fëmijë.

Sot

Maxhoranca e grave ende punojnë në nivelet më të ulëta të piramidës ekonomike. Pjesa më e madhe e punësuar në punë shitblerje, punë në fabrika apo shërbime. Rreth 50% e fuqisë punëtore janë gra. Ndërsa 78% e të gjithë shitësve dhe 99% e të gjitha sekretareve sot janë gra, vetëm 31 pëqind e menaxhereve dhe administratorëve janë gra. Barazia në fuqinë punëtore ka qenë një mirazh por i ka bërë miliona gra që të lëjnë shtëpiat e tyre dhe duke shkatërruar strukturën e familjes.

Ishte vetëm kur faktorët ekonomik apo politik e bënë të nevojshme për të marrrë më shumë punëtorë, që gratë u thirrën për të punuar. Revolucioni industrial, depresioni i madh dhe luftërat botërore, të gjitha këtë ngjarje të mëdha rritën proporcionin e grave punëtore, në ato kohë kur kapitalistët kërkonin më shumë punëtorë në mënyrë që të bëheshin të sukseshëm në planet e tyre dhe kështu ata përdorën gratë.

Lëvizja e grave nga shtëpitë në forcën punëtore publike ka qenë graduale. Së pari gratë punëtore filluan të punonin, pastaj gratë e pamartuara dhe pastaj gratë pa fëmijë dhe pastaj gratë e martuara me fëmijë dhe pastaj të gjitha gratë. E njëjta gjë mund të shihet se po ndodh në vendet në zhvillim rreth botës, ashtu siç Perëndimi po përhap propagandën e tij të lirisë për gratë për të punuar.

Rezultatet e kësaj lëvzjeje medoemos do të jenë të njëjtat.





Bibliografi:

-Hawes, Joseph M., ed. American families:A research Guide and historical handbook. New York: Greenwood Press, 1990.

-Mintz, Steven. Domestic revolutions. New York: the Free Press, 1988.

-Gary B. Nash, American Odyssey. New York: Glencoe McGraw-Hill, 2002.

-Wilson, Margaret Gibbons. American Woman inw transition. Conneticat: Greenwood Press, 1979.

-Goldstein Joshua S War and Gender: How Gender Shapes the War System dhe Vice Versa. Cambridge University Press, 2001.

-Us department of labor, Women’s Bureau. Women in the force, 1900-2002.

-Library of congress Rosie the riverter: Real women workers in the World War II.

[~Geri~]

Trupi im është puna ime


Unë shpesh mendoj nëse njerëzit më shohin si një "fundamentaliste" muslimane që mban një AK-47 [kallashnikovë], armë kërcënuese brenda veshjes time të gjatë. Ose ndofta ata më shohin si një foto vajzë e grave të shtypura anekënd botës. Nuk jam e sigurtë në të cilën prej këtyre të dyjave më vendosin.

Unë vërshohem me shikimet më të ashprat, vështrime të çudishtmet dhe të habitshme. Shihni, unë vesh hixhabin një shami që mbulon kokën dhe fytin tim.

Unë veproj kështu sepse jam një grua muslimane e cila beson që trupi i saj është një çështje që i përket vetëm asaj.

Shumë gra muslimane të reja janë duke thirrur për vendosjen e hixhabit dhe duke e riinterpretuar atë në; për ti kthyer grave kontrollin absolut mbi trupave të tyre.

Kur’ani na mëson ne që burrat dhe gratë janë të barabartë që individët nuk gjykohen sipas gjinisë, bukurisë, pasurisë ose privilegjit.

Gjëja e vetme që e bën një person më të mirë se një tjetër është karakteri i atij. Megjithatë njerëzit e kanë të vështirë të më kuptojnë. Pas së gjithash, unë jam një vajzë e re kanadeze me origjine dhe e rritur atje e edukuar në Universitet, përse do t’ja bëja unë vetes një gjë të tillë, pyesin ata.

Ata pyesin në mënyrë të rafinuar si mund të pëlqeja të jetoja në Kanada dhe të ftohtët nuk më mërzit mua?! Nëse unë jam në disponim për humor, ai mund të jetë shumë madhështorë.

Por pse po bëja këtë unë, një grua me të gjitha avantazhet e një edukimi amerikano-verior papritur në moshën 21 vjeçare dëshiron të mbulojë veten e saj kështu që e veshur me hixhab dhe rroba te tjera të cilat i zgjodha të vesh, vetëm të paraqes fytyrën dhe duart e mija? Sepse ato më japin lirinë.

Të huajt më flasin me zë të trashë, një anglisht të ngadaltë dhe shpesh paraqiten si duke bërë shakara.

Grave i është treguar në fëmijërinë e tyre që vlera e tyre është proporcionalisht me tërheqshmërinë në paraqitjen e tyre. Ne ndihemi të dhunuara për të pranuar nocionet abstrakte të bukurisë duke e kuptuar që një pranim i tillë është i pavlefshëm, domethënë i kotë.

Kur gratë refuzojnë këtë formë shtypjeje, ata përballen me përbuzje dhe sharje.

Në rastin që këto gra të cilat refuzojnë të zbukurohen [të bëjnë makiazh në publik] ose te rruajnë këmbët e tyre ose të ekspozojnë trupat e tyre, shoqëria, të dy edhe burrat dhe gratë e kanë vështirë të merren me to.

Në botën perëndimore hixhabi kuptohet si simbolizimi ose i dhunës në heshtje ose përdorimi i dhunës në menyrë të pa arsyeshme.

Kjo është një pohim i gruas që gjykimi i personit të saj fizik është të mos luaj një rol sidoqofte në shoqërinë e bashkëpunimit.

Veshja e hixhabit më ka dhënë mua lirinë nga shikimi i vazhdueshem i vetes time në formën e saj fizike.

Sepse paraqitja ime nuk është subjekt i shikimeve kritike të publikut, bukuria ime ose ndofta e kunderta e saj janë hequr nga sfera e asaj çfarë mund të diskutohet në mënyrë legjitime.

Askush nuk e di nëse unë mund të kem një nishan prej dhjete centrimetrash ose madje nëse unë kam njolla te shëmtuara.

Dhe kjo është sepse askush nuk e di, askush nuk do t’ia di.

Ndjenja që ka femra kur takon mashkullin, i cili kërkon të pamundshmën në standartet e bukurisë është ë lodhshme dhe shpesh poshtëruese.

Unë e di këtë sepse kam shpenzuar tërë adoleshencën time duke u përpjekur ta arrija atë.

Unë isha një vajzë që përdorte shumë makiazhet dhe unë kam shpenzuar shumë para në pudra e kremra me shpresë që të bëhesha Cindy Cravvford [fotomodeliste] e ardhshme.

Përkufizimi i bukurisë është në ndryshim: Klasikja është e mirë, klasikja është e keqe, eleganca është e mirë, eleganca është e keqe. Vetulla të holla shumë të mira? Vetulla të holla shumë të këqija?

Gratë nuk janë duke arritur barazinë me të drejtën për të shfaqur gjokset e tyre në publik si disa njerëz duan t’ju bëjnë të besojnë. Kjo do të na bëjë ne vetëm qesharake të vetë personit tonë.

Barazi të vërtetë do të ketë vetëm kur gratë nuk do të kenë nevojë të zhveshin vetet e tyre për të tërhëqur vëmendjen e të tjerëve dhe nuk do të kenë nevojë për të mbrojtur vendimin e tyre për të mbajtur trupat e tyre për vetet e tyre.

[~Geri~]

Puna e gruas në Islam


Islami është një fe e cila e nderon femrën dhe e mbron atë duke pasur për qëllim sigurinë dhe celibare sepse kjo mbron tërë shoqërinë. Kështu gruaja i ofron rehati burrit dhe është konfidentja dhe mjekja e tij ajo që i jep gji fëmijës dhe e mjekon atë. Kështu nëse ajo është e drejtë atëhere ajo përgatit një gjeneratë për të ardhmen.

Shtëpia është kështjella e gruas baza a saj e veprimit në jetë. Kurani dhe Sunneti i urdhëron gratë të qëndrojnë në shtëpiat e tyre. Allahu i ka dhënë të dy bashkëshortëve të drejtat e tyre dhe i ka vendosur të dyve detyra, kështu që struktura e familjes dhe e shoqërisë mund ta plotësojë njëra tjerën. Kështu burri duhet të punojë dhe të kërkojë të fitojë jetesën dhe të shpenzojë për familjen e tij dhe gruaja duhet të kujdeset për gjidhënien ,të ushqyerit dhe rritjen e fëmijëve. Nëse ajo i largohet detyrave shtëpiake atëhere e tërë familja vuan emocionalisht dhe fizikisht.

Në kohën e Pejgamberit, salallahu alejhi ves sel-lem dhe Hulefa el-Rashidinëve gratë morën pjesë me burrat në fusha të ndryshme të tilla si kërkimi i dijes. Kishte gra të cilat transmetonin hadithe dhe raporti me gra të shkolluara dhe poetesha dhe gra të cilat ishin të pajisura mirë me njohuri shkencore dhe punime artistike.

Gratë e Pejgamberit, salallahu alejhi ves sel-lem dhe gratë e sahabeve, radiallahu anhum, shkonin në ekspedita ushtarake me burrat duke i sjellur ujë dhe përgatitur ushqim,duke u kujdesur për të sëmurët dhe duke i inkurajuar ushtrinë të luftojë të gjitha brenda mbulesës së rregullt dhe sjelljes së përmbajtur.

Ka lloje punësh të cilat janë esenciale dhe janë shumë të nevojshme që të kryhen nga gratë të tilla si mësimdhënia. Nëse ne nuk do t'i lejojmë gratë të mësojnë vajzat e reja kush do t'i mësojë ato? A duhet t'i lëmë ata injorante apo duhet t'i sjellim burra për t'i mësuar ato me gjithë risqet që janë të përfshira?

Kjo gjithashtu aplikohet praktikës së mjeksisë dhe infermjerisë. Nëse gratë i mësojnë vajzat ka më pak rrezik të përfshirë sesa të mësohen nga burrat.

Fushat e shërbimeve shoqërore dhe punëve vullnetare për gratë janë zonat të cilat duhet të ndërmerren nga gratë kështu që ne mund të bëhemi të vetmjaftueshëm dhe të kemi një fuqi punëtore femërore të specializuar.

Koncepti i punës së gruas në islam është më i kuptueshmi dhe më i thelli sesa proklamimi nga ata që mbrojnë idenë që gruaja duhet të çlirohet nga shtëpia se vetëm kështu ata mund të paguhen. Puna e nënës është punë, rritja e fëmijëve është punë, punët e shtëpisë janë punë, mbajtja e vlerave të shoqërisë është punë.

[~Geri~]

Gratë po punojnë sepse punëtorët kanë dalë në grevë


Lëvizja për të nxjerrë gruan nga shtëpia ka filluar me përmasa të mëdha në botën perëndimore pas revolucionit industrial i cili çoi në migrimin e burrave në qytete kështu që gratë morën pjesën e punës tyre ndër fshatra. Kur sindikatat dolën, pronarët e ndërrmarrjeve i përdorën gratë për t'iu kundërvënë këtyre sindikatave. Kjo siç studiuesit dhe historianët do ta kofirmojnë ishte plani i ca elementëve çifut që patën për qëllim shkatërrimin e shoqërisë, duke shkatërruar familjen për të marrë në kontroll shoqërinë.

Roli i grave në punë u rrit më pas si një rezultat i luftërave të mëdha të cilat çuan tek humbja e shumë burrave të rinj. U rrit edhe nga mediat të cilat propoganduan idenë e grave për të punuar dhe i premtuan asaj “liri” dhe një rrugëdalje, në kohëra të shtangjes së intelektit dhe prapambetjes sociale, gjatë së cilës gratë kanë qenë shërbëtore më të bindura duke marrë përsipër punët e shtëpisë pa asnjë status të tyrin. Gratë gjithashtu u përdorën si materiale të fitimit dhe përmbushjes së prostitucionit dhe korrupsionit.

ثshtë thënë se koncepti i punës së gruas dhe interesi në këtë koncept shkojnë mbrapa tek revolucioni industrial në Europë kur punëtorët e ndërmarrjeve filluan grevat për shkak të lodhjes së tyre të shkaktuar nga orët e gjata të punës për një pagë të kufizuar.

Gratë në perëndim nuk hynë në fuqinë punëtore pos vetëm pasi burrat e tyre nuk mund ti bënin ballë nevojave atëhere ata ishin të detyruara të punojnë.

Dr Jusuf Musa, rahimahullah, tregon se gjatë qëndrimit të tij në Francë familja në të cilën ai qëndroi për një farë kohe kishte një shërbyese e cila nga sjelljet dhe paraqitja dukej qartë se ishte nga një familje e mirë. Unë e pyeta zonjën e shtëpisë: "Pse ne e kemi këtë vajzë si shërbëtore? A nuk ka ajo ndonjë të afërt për ta mbajtur, kështu duke e shpëtuar atë nga puna? Ajo u përgjigj që vajza vjen nga një familje e mirë në qytet dhe ajo ka një xhaxha të pasur por ai nuk kujdeset për të. Unë e pyeta: "Pse nuk e hedh ajo çështjen në gjyq kështu që gjykatësi mund ta urdhërojë atë për të shpënzuar për të? Zonja ishte e madhëngjyer nga kjo dhe më tha që nuk ishte e lejuar me ligj.

Kur unë i thashë asaj për gjykimin e islamit në të tilla çështje ajo tha: "Kush do të sjell këtë legjislacion të këndshëm tek ne? Nëse ne do ta kishim këtë lloj legjislacioni ne nuk do të kishim vajza dhe gra të punonin në kompani dhe fabrika?"

Babai në vendet perëndimore nuk është i obliguar nga shteti ose tradita për të shpenzuar për vajzën e tij kur ajo arrin moshën 18 vjeç. Kështu baballarët i detyrojnë vajzat e tyre të gjejnë punë kur ata arrijnë këtë moshë ose të paguajnë qiranë e shtëpisë në të cilën ata jetojnë.

Puna e gruas në perëndim ka rezultuar në dizintegrimin e familjes dhe bredhia e fëmijëve.

Kjo është ajo që ka çuar akademitë e perëndimit dhe mendimtarë të ngrejnë zërat e tyre për të paralajmëruar shoqëritë e tyre kundër rrezikut të gruas që punon jashtë shtëpisë.

Anna Rhode ka thënë: "Puna e vajzave të tyre në shtëpitë e të tjerëve si shërbëtorë dhe të ngjajshme me këte është më e mirë dhe më me pak rrezik sesa puna e tyre në fabrika ku ata ndonten dhe humbin bukurinë e tyre përgjithmonë. Sa mirë do ishte nëse vendi ynë do të ishte si vendet muslimane! ثshtë një turp që Anglia i ka bërë vajzat e saj një shembull të imoralitetit dhe poshtërsisë. Pse ne nuk përpiqemi për ti gjetur vajzave tona një punë që i përshtatet natyrës së tyre".

Aleksis Carrel ka thënë: "Shoqëria moderne ka bërë një gabim të madh me zëvendësimin e mësimeve të familjes tërësisht me mësime të shkollës".

Dr VVayne Dennis ka thënë: "Inteligjenca e fëmijës dhe aftësia për të folur dhe zhvilluar dhe bëhet i fuqishëm kur ai rritet midis prindërve ë tij dhe nuk i është lënë kujdesi i edukuesve, sherbëtorëve dhe mësuesve".

Bernard Russell e ka konfirmuar: "Familja është dizintegruar për shkak të punësimit të grave në publik. Jeta reale na tregon që gratë rrebelohen nga traditat e moraleve të mira dhe refuzojnë për të qëndruar besnik burrave të tyre kur ata fillojnë të bëhen financiarisht të pavarura".

Futja e gruas në fuqinë punëtore është e shoqëruar me ndryshime sociale në strukturën e familjes dhe në marrëdhënie midis burrave dhe grave, fëmijëve dhe prindërve.

Disa studiues akademik kanë dalluar konfliktin midis punës së gruas dhe rolin e saj si nënë dhe si grua, gjë e cila ndikon shumë tek ata emocionalisht dhe fizikisht kështu që ata duhet të kërkojnë ndihmë të tjerëve për të rritur fëmijët e tyre.

Ka fakte shkencore për të treguar që gjidhënia e bën fëmijën më të shoqërueshëm. Pra fëmija ka nevojë për nënën për t'iu përkushtuar një kohë të mjaftueshme për t'i dhënë gji kështu që ai do të jetë më vetëkonfident dhe të rritet natyralisht.
Si shtesë për të mësipërmen ka rrjedhoja të tjera negative të shkaktuara nga gratë jashtë shtëpisë për në punë. Këto përfshijnë :

Mungesa e gjatë e nënës e cila punon e pret periudhën e gjidhënies dhe redukton rrjedhjen e qumështit. Disa gra kanë qenë të detyruara për t'i lënë mënjanë fëmijët në një moshë të vogël sepse puna e tyre nuk i jep mundësi atyre për t'i ushqyer vetë, e cila gjë është esenciale gjatë kohës së periudhës së gjidhënies.

Kur gratë shkojnë në punë me ore te zgjatura kjo i dobëson lidhjet e dashurisë midis anëtarëve të familjes dhe mund të çojë në dizintegrimin dhe kolapsin e saj. Ngritja e numrit të divorcuarve ndër ata gra që shkojnë në punë është i mirënjohur.

[~Geri~]

Kur karavanin e udhëheq i verbëri


“A është i njëjtë ai që e di se ajo që t'u shpall ty nga Zoti yt është e vërtetë, si ai që është i verbër? Vetëm njerëzit e arsyeshëm që kanë mendje të shëndoshë e kuptojnë të vërtetën”. (Er-Rad: 19).


Kur të përzihen gjërat, kur pamundësohet shikimi i qartë, përzihen llambat e mbetet në mëdyshje kapiteni i anijes, arti i shpëtimit qëndron në kthimin e gjërave të paqarta në bazat e veta, përcellja e mëdyshjeve në rrënjët e saja. Vetëm në këtë rast dallohen të kundërtat, sqarohen të paqartat, shikimi bëhet më i qartë, për ate që dëshiron shpëtim.

Nëse i kthehemi bazave historike të lëvizjes për emancipimin e gruas në europë dhe amerikë, ku është burimi i kësaj lëvijze dhe ku kanë ndodhur hapat e para të saja, do të shohim se perendimi para shekullit të njëzetë e ka kufizuar në mënyre ekstreme gruan me gjëra që as fetë e devijuara nuk e aprovojnë. Shoqëritë laike në perendim pas luftës historike mes kishës dhe shkencës kanë dalur me shkollë të re, e cila thërret në ndarje të plotë nga feja dhe izolimi i fetarëve në qoshe të caktuara për rite fetare. Si alternativë e kësaj ishte edhe nxjerja e ligjeve të çuditshme pozitive, që në brendësi kanë bartur, ate që e kanë pasur të zakonshme burrat që nga shekujt e parë në drejtim të gruas dhe epsheve të tyre të pakontrolluara. Kjo na solli para disa ligjeve abnormale, revolucioni kundër tyre ishte një pjesë e revolucionit të madh kundër të kaluarës në europë. Për ta sqaruar këtë do të sjellim disa shembuj të ligjeve të Shteteve të Bashkuara të Amerikës që kanë të bëjnë me gruan:

1- Nëse burri i jep dhurata gruas, rroba ose stoli, pronësia e tyre nuk kalon te gruaja me aktin e dhuratës, por mbetet pronë e burrit, pa marë parasyh sa zgjatë kjo vepër, saqë edhe me ligj i lejohet që ta mer prapë kur të dëshirojë, duke mos iu lejuar gruas që ta pengojë nga ky veprim.

2- Burrit amerikan i lejohet me ligj ta rrah gruan e tij kur të dëshirojë, me kusht që të përdorë shkop, kurse një e treta e trashësisë së shkopit nuk duhet të jetë me e trashë se sa gishti i madh i tij.

3- Në një të tretën e shteteve të Amerikës nuk i është lejuar gruas të posedojë prona në emër të sajë. Ligji nuk i ka njohur asaj asnjë pronësi, edhe nëse ka qenë në gjendje të jashtëzakonshme, nëse ka punuar për tu kujdesur për burrin e saj të paaftë, sepse çdo gjë që ka të bëjë me punën e sajë, nuk konsiderohet pronë e saj, sipas ligjit.

4- Në një prej ligjeve të Oksfordit, në shtetin Ohajo, i ndalohet gruas të çveshet para fotografisë së ndonjë burrit.

5- Një ligj tjetër ia ndalon gruas të blejë kapelë, përveç nëse së pari e provon burri i saj.

6- Gratë e Sanfransiskos e kanë të ndaluar ti lagin rrobat të cilat do ti hekurosin me ujë që e stërpikin nga goja e tyre.

7- Gratë e Njujorkut e kanë të ndaluar pirjen e duhanit publikisht. Në vitin 1904 është burgosur një grua që i është kundërshtuar kësaj ndalese.

8- Deri në vitin 1984 gruaja ka qenë pronë e burrit, me ligj.

9- Deri në këto ditë gruaja kur martohet thirret me mbiemrin e burrit, e jo me mbiemrin e sajë.

Këto ligje, për komentin e të cilave nuk do të humbim shumë kohë, këto dhe të tjerat si këto kanë qenë shkak i revolucionit entuziast brenda revolucionit të përgjithshëm kundër fesë dhe zakoneve atje. Pasiqë të mençurit janë të pajtuar se krahasimi kërkon përputhje të plotë mes degës dhe bazës në pikën e krahasimit, atëherë thirrësit në emancipim në shoqërite muslimanë nuk kanë bazë ku të mbështeten për këtë aktivitet. Pa marrë parasysh se a u pëlqen sherijati atyreve ose jo, dallimi mes dy gjërave ekziston dhe është i dukshëm, në atë formë saqë nuk mund ta mohojë askush tjetër përveç atij që është i verbër.

Edhe pse kjo logjikë është shumë e qartë saqë çdo refuzim e anulon që në fillim, ata edhe më tej i mbyllin sytë para këtyre fakteve me qëllim dhe i lan pas shpine.

Ata edhe pse të verbër mundohen të udhëheqin karavanin mes luginave dhe maleve. Kjo gjë na kthen në logjikën e mendjelehtëve dhe fëmijëve, andaj në mënyrë shumë të thjeshtë u parashtrojmë pyetjen:

“Nëse gruaja amerikanë e ka pasur obligim të ngritet në revolucion sepse ia kanë ndaluar lagien e rrobave duke stërpikur me ujë nga goja, pse të ngritet në revolucion gruaja muslimanë kundër Islamit, kur në Islam këtë e ka të lejuar?!!!

All-llahu [subhanehu ve teala] thotë:

وَاللَّهُ يُرِيدُ أَنْ يَتُوبَ عَلَيْكُمْ وَيُرِيدُ الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الشَّهَوَاتِ أَنْ تَمِيلُوا مَيْلاً عَظِيماً (27)

“All-llahu dëshiron t'ju pranojë pendimin, e ata që ndjekin dëshirat e epsheve, dëshirojnë që ju të shmangeni në tërësi (nga rruga e drejtë)”. (En-Nisa: 27).

[~Geri~]

Gruaja në kohërat e injorancës


Gruaja në xhahilijetin (periudha para ardhjes se Islamit, injorancë. sh.p.) arab ishte e mjerë dhe pa vlerë, në familje dhe shoqëri, qoftë ajo fëmijë apo e re, nuk kishte asnjë të drejtë e as respekt, nuk llogaritej as për t’ju mar mendimi e as bile egzistenca e saj, ishte si shtroje e kasollave dhe shtëpive, ate e bwnë rrob burrat në mjerim dhe poshtërim; edhe nëse pyetej nuk guxote të përgjigjej, edhe nëse nevojitej për diç, nevojitej për bartje të ujit, të drunjve për larje të enëve dhe për të ushqyer qent, e nëse duhej duhej duhej për ftohjen e ngrohtësisë së epsheve dhe për shiqim të këndshëm.

Dita që ajo vinte në botë ishte ditë kur nxiheshin ftyrat dhe ngushtoheshin zemrat me brenga dhe shqetësime, të mbahet në shkop apo të futet e gjallë në dhe?!!!

Gezimi i atij që përgëzohej me te ishte hidhërimi dhe nevrikosja, kurse përgëzimi për te ishte vorosja e saj e gjallë në dhe. Mendje këto që u ishte larguar kthjelltësia shkaku i distancës kohore me dritën e qiellit dhe udhëzimin e pejgamberlerëve…, njerëz këto që mjeshtri e kishin idhujtarinë, kurse zotësi të qenurit fallxhor, u njëllos pastërtia e rrënjëve dhe u bë qartësia e gjuhës dhe nderi i duarve edhe guximi i trupave kohw që çilet por nuk shkëlqen, që vetëton e që nuk sjellin shi.

Thotë All-llahu i Lartmadhëruar: “Kur ndonjëri prej tyre lajmërohet me (lindjen) vajzë, fytyra e tij i prishet dhe bëhet plot mllef. Fshihet prej njerëzve, për shkak të asaj të keqeje me të cilën u lajmërua (e konsideron bela, e jo dhuratë prej Zotit). Mandej, (mendon) a do ta mbajë atë, ashtu i përulur, apo do ta mbulojë atë (të gjallë) në dhe. Sa i keq është ai gjykim i tyre”. (Nahl: 58-59)

Dhe thotë I Lartmadhëruari: “Dhe kur të pyeten ato vajza të vorrosura të gjalla, për çfarë mëkati ato janë mbytur”. (Tekvir: 8-9)

Katadeja e komenton këte dhe thotë (ndonjëri prej tyre e ushqente qenin e vet kurse e voroste të gjallë vajzën e tij); dhe e komenton Sa’di këte poashtu dhe thotë: (arabët e mbytnin foshnjën femër që ju lindte dhe e futnin ate në dhe duke qenë ajo e gjallë).

I përshkruan prijësi i besimtarëve Omer ibn Hatabi, All-llahu qoftë i kënaqur me te, arabët e xhahilijetit me keqardhje dhe mallëngjim dhe thotë: (në xhahilijet nuk i llogaritnim gratë dhe as që i përzienim ata në diç prej qështjeve tona bile ne që ishim në Meke nuk i folte askush gruas së vet, kur kishte nevojë për te i binte në këmbët e saja… dhe kryente nevojën e tij me te, dhe kur All-llahu solli Islamin i vëndoi në pozitën në të cilën i vëndoi, dhe u dha atyre të drejta).

Groposja e femrës për së gjalli te këta bëhej nga disa shkaqe:

1- Friga për mos rënien në turp, kur të prishet morali i saj dhe kur të bëjë ajo diç të keqe!!?.

2- Kur të bie në robëri prej lufte, dhe ta mare armiku ate, e të bëhet monedhë në duart e tij.

3- Friga prej skamjes dhe fukarallëkut.

Transmetohet se Kajs ibn Asim el-Munkarij fliste para Pejgamnberit sal- se ai ka voros të gjalla gjatë xhahilijetit dymbëdhjetë vajza të tij dhe i tha atij ai (alejhi salatu ve selam): “Kush nuk mëshiron nuk mëshirohet” dhe mandej e urdhëroi që të lirojë për çdonjërën prej tyre nga një robëreshë besimtare.

Prej këtyre peripecive të cilat ilustrojnë realitetin (pozitës) e femrës në xhahilijetin arab, kuptojmë se deri në cilën shkallë u zbrit pozita e saj dhe u zhvlersoi njerëzia e saj dhe u shaktërua respekti për te, dhe e kaploi xhahilijeti shoqërinë arabe, dhe lakoi nga rruga e drejtë dhe shkoi e u fundos në fundrinat e jetës derisa e shpëtoi ate dora e kujdesit hyjnor me mesazhin e Islamit dhe pejgamberllëkun e Muhammedit alejhi selam, thotë All-llahu i Lartmadhëruar:

“Dhe kapuni që të gjithë ju për litarin (fenë dhe Kur’anin) e All-llahut, e mos u përçani! Përkujtomie nimetin e All-llahut ndaj jush, kr ju (para se ta pranonit fenë islame) ishit të armiqësuar, e Ai bashkoi zemrat tuaja dhe ashtu me dhuntitë e Tij aguat të jeni vëllezër. Madje ishit në buzë të greminës së Xhehennemit, e Ai ju shpëtoi prej tij. Po kështu All-llahu ua shqaron juve argumentet e veta që ju të gjeni të vërtetën e lumtur”. (Ali Imran: 103)

[~Geri~]

Intervistë me gazetaren Ridley


Yvonne Ridley, gazetare e dikurshme e gazetës Sunday Express, e cila ishte kapur nga Talibanët në Afganistan dhe më vonë është bërë muslimane, ka dhënë një intervistë ekskluzive për Arab News në Jeddah. Ajo ka thënë se përvoja e mbajtjes së saj në Afganistan ia ka larguar mbulesën e fanatizmit dhe paragjykimeve që ajo i ka pasur ndaj Islamit.

Ridley, e cila ka pëshkruar Haxhxhin e sivjetëm për Islam Channel, është përgjigjur në pyetje të ndryshme si dhe në pyetje rreth librave të saj, “In the hands of the Taleban” (Në duart e Talibanëve) dhe “Ticket to Paradise” (Bileta për në Xhennet)


Pyetje: A mendon se do të bëheshe muslimane nëse nuk ishe kapur nga Talibanët?


Përgjigje: Dyshoj. Mendoj se do të vazhdoja të raportoj nga Lindja e Mesme pa e kuptuar Islamin tërësisht, siç bëjnë shumica e gazetarëve. Kjo është keq, pasi Islami është më shumë mënyrë e jetës se sa religjion. Prandaj gazetarët duhet të përpiqen shumë që të kuptojnë Islamin. Nëse nuk do të kisha përvojën e kapjes, me siguri se do të mbetesha krishtere. Shpesh kam thënë se më parë kam mbajtur mbulesë - një mbulesë të fanatizmit dhe paragjykimeve ndaj Islamit, dhe me siguri se edhe më tej do ta mbaja atë nëse nuk do të kaloja nëpër përvojën e kapjes.


Pyetje: اka mendon për mënyrën se si kanë shkruar mediat Perëndimore për përvojën tënde?


Përgjigje: Mediat Perëndimore nuk kanë ide (janë të humbur) në mënyrën e sqarimit të kthimit tim në Islam. Shumica e kritikëve e përmendin Sindromin e Stockholmit* dhe thonë se ky është një rast klasik i atij sindromi. Por realiteti është se unë nuk jam lidhur me kapësit e mi. Unë isha e dhunshme ndaj tyre, pështyeja në ta dhe i shaja ata. Njerëzit e vëtem me të cilët u lidha ishin gjashtë fundamentalistët krishterë me të cilët isha e mbyllur në burgun e Kabulit.


Pyetje: Ke folur me zero-tolerancë rreth qëndrimeve kundër-Islame. اka mund thuash për këtë?


Përgjigje: Duhet të ketë zero-tolerancë për njerëzit që janë islamofobë të zhurmshëm. Nëse dikush i ofendon muslimanët vetëm për shkak se ata janë muslimanë, ata mënjëherë duhet të paraqiten tek autoritetet. Për fat të keq, shumica e muslimanëve në Evropë janë të gatshëm të kalojnë dhe të lëshojnë pe për shkak se nuk dëshirojnë ta bëjnë të madhe. Mirëpo, ata vërtetë duhet ta bëjnë të madhe, sepse, mendoj se njerëzit do të shokohen nga ekzistimi i islamofobisë aq të madhe.

Vazhdimisht dëgjojmë për rritje të anti-semitizmit, mirëpo një studim i zhvilluar paradokohe nga Komisioni Islam për të Drejtat e Njeriut tregon se 80 për qind e muslimanëve në Britani hasin në përvoja të islamofobisë. Të kthyerit në Islam janë të nënshtruar më shumë islamofobisë dhe këtë problem autoritetet do ta trajtojnë seriozisht vetëm nëse i paraqesim këto raste. Duhet të përgatitemi mirë për t’u marrë me kritikët dhe duhet t’ua kthejmë atyre edhe logjikisht edhe sistematikisht.


Pyetje: Je duke përgatitur një film të bazuar në librin “Në duart e Talibanëve”? اfarë porosie dëshiron të japish?


Përgjigje: Një regjisor i Hollywoodit ka shprehur interesim për të bërë një film në lidhje më ketë. Kisha biseda me të, dhe shumë shpejt u bë e qartë se filmi do të jetë një trillim i plotë dhe do të djallëzonte talibanët. Nuk jam përkrahëse e talibanëve por nuk dëshiroj t’i shoh ata të djallëzuar dhe të keqkuptuar.


Pyetje: Ku qëndron projekti tani për tani?


Përgjigje: Edhe më tej bisedojmë rreth tij, mirëpo përderisa nuk shoh të fillojnë të nënshkruhen kontratat, nuk do ta marr shumë seriozisht. Do të doja të bëhet një pasqyrim i drejtë i ngjarjeve si dhe një përshkrim i drejtë i trajtimit tim, që as për së afërmi nuk ka qenë si trajtimet në Abu Ghraib ose Guantanamo. Ta them drejt: Hollywoodi nuk do të bëjë një përshkrim shëndritës të kapjes sime. Ata do ta kidnaponin tregimin dhe do ta shndërronin në një pakuptimësi.


Pyetje: E libri tjetër, “Bileta për në Xhennet”?


Përgjigje: Libri tjetër është një melodramë e imagjinuar. Bazohet në ngjarjet e 11 shtatorit dhe ka personazhe të imagjinuar. Ngjarja fillon në New York dhe e çon lexuesin në një udhëtim nëpër Londër dhe Lindje të Mesme me një qëndrim të kërkimit të shpirtit në gjith çështjen e operacioneve të dëshmorëve. Në faqen e parë gjendet një luftëtar i Hamasit, ndërsa libri i dedikohet banorëve të Xheninit dhe dëshmorëve të tyre. Libri është refuzuar në Izrael. Unë shpesh bëj apel për refuzim të prodhimeve izraelite, e tani ata si duket janë duke ma kthyer.


Pyetje: A mendon se Afganistani tani është më mirë se sa ishte?


Përgjigje: Amerika është dëshmuar se nuk është ndërtuese e shteteve. Shikoni Afganistanin. Tani Afganistani është i përçarë, i paligjshëm dhe i pasigurtë. Madje edhe vitin e kaluar në kryeqytet kishte kidnapime dhe sulme nga rezistenca. Hamid Karzai nuk mund t’ju besojë as njerëzve të vet për ta mbrojtur atë. Ai duhet të ketë truproje amerikanë. Mund të ketë pak shpresa në kryeqytet, mirëpo pjesa tjetër e vendit është tollovi. Kam qenë katër-pesë herë atje, dhe çdoherë kur shkoj, njerëzit më thuan se ata vuajnë për sigurinë që e kanë pasur në kohën e talibanëve. Kur isha herën e dytë, qelitë e burgut ku isha e mbajtur unë në Kabul, tani ishin të mbushura me vajza të reja të moshave 12-16 vjeçare, krimi i vetëm i të cilavë ishte se ato kanë ikur nga shtëpitë për shkak se nuk kanë dashur të jenë gratë e dyta ose të treta të burrave dy herë më të vjetër se ato. Tregimi i vetëm i suksesshëm atje, janë fushat e opiumit që kanë bërë Afganistanin prodhuesin më të madh të opiumit në botë. Në rrugët e Perëndimit, kjo shndërrohet në heroin. Industria pornografike është duke lulëzuar – pornografi që zakonisht pritet të shitet nga nën-tavolina, ndërsa në Jalalabad dhe Kabul është shfaqur haptaz. Amerikanët u kanë dhënë një liri afganëve që është në formë të seksit, drogës dhe ‘rock and rollit’.


Pyetje: Si mendon se do të përfundojnë ngjarjet që filluan pas 11 shtatorit? Ose a mendon se do të përfundojnë ndonjëherë?


Përgjigje: Nuk mendoj se ngjarjet e 11 shtatorit ishin fillimi i ndonjë gjejë; ato ishin vazhdimi. Dëshiroj që populli amerikan të ngrihet dhe të pyesë se pse ndodhi 11 shtatori? Druaj se 11 shtatori është shenjë për gjërat që do të pasojnë. Përderisa politika e jashtme amerikane nuk ndryshon dramatikisht, mendoj se për fat të keq, do të ndodhin edhe katastrofa tjera. Kjo është një luftë pa përfundim.


Pyetje: Sa i ka ndryshuar 11 shtatori mediat botërore, sidomos ato perëndimore?


Përgjigje: Mediat amerikane janë bërë histerike. Kanë humbur ditët e mrekullueshme të gazetarisë hulumtuese amerikanë. Me përjashtim të disa gazetarëve si Seymour Hersh, mediat amerikane janë të paguximshme. Mediat nuk ia japin të vërtetën popullit amerikan. Për fat të mirë, deri tani, mediat evropiane nuk kanë rënë aq poshtë, mirëpo ekzistojnë disa shenja se ajo mund t’ju ndodhë edhe atyre.


Pyetje: E mediat muslimane?


Përgjigje: Bota Arabe ka filluar të pranojë gazetarinë si një profesion fisnik. Ekzistojnë shumë gazetarë heronj në botën Arabe. Në të vërtetë isha e befasuar për të mirë nga raportimi në Arabinë Saudite. Gazetat atje duken mjaft të lira, të hapura dhe të fuqishme në raportimin e tyre për ngjarjet.


Pyetje: Ke qenë në Haxhxh menjëherë pas pranimit të Islamit. Pse?


Përgjigje: Momentalisht punoj për Islam Channel që është television satelitor evropian dhe afrikan me seli në Londër dhe me ambicie globale. Vendosëm të dërgojmë një ekip të gazetarëve dhe prezenterëve në Haxhxh dhe unë isha mjaft me fat që të jem ndër ta. Arrita të kryej edhe Haxhxhin edhe angazhimet e punës. Haxhxhi vetvetiu është një përvojë mahnitëse për shkak të numrit jashtëzakonisht të madh të muslimanëve që gjenden aty. Ajo është e pabesueshme. Nëse dikush nuk ka shkuar në Haxhxh duhet të shkojë sa më shpejt. Haxhxhi të bën të vetëdishëm për rrënjët tua si musliman. Përvoja e Haxhxhit për mua ishte e paharrueshme dhe shumë prekëse.

Një ditë isha vonë për namaz dhe shpejtoja nëpër rrugët që të arrij në kohë. Nëpër rrugë kishte me dhjetëra-mijëra haxhilerë. Ishte kaotike – çdokush shpejtonte nëpër atë ngjeshje të njerëzve për të arritur në kohë. Papritmas filloi ezani dhe njerëzit u ndalën, filluan të rradhiten nëpër rreshta të vogla. I thash vetes, nuk ekziston ndonjë ushtri në botë që do të kushtonte (përqëndronte) vëmendjen kaq shpejtë. Mu kujtua se kjo ishte ushtria e Allahut, subhanehu ve te'ala dhe se unë isha pjesë e saj. Kur më kujtohet se çfarë kalova atje, sytë më mbushen me lotë.

Isha shumë krenare që isha pjesë e atij grupi aq të madh të njerëzve. Aty ishim të gjithë ne, raca të ndryshme, kombësi dhe gjuhë. Filloi të thërret ezani dhe të gjithë ne u bashkuam. Kaosi u shndërrua në një rregull të bukur.


Pyetje: Na trego për Islam Channel.


Përgjigje: Islam Channel ka filluar me punë para disa muajve dhe ka një program mjaft interesant 24-orësh në gjuhën angleze. Tani për tani transmetimi mbulon Evropën dhe Afrikën Perëndimore, mirëpo kemi një vizion global dhe kemi plane të mbulojmë gjith botën. Qëllimi kryesor i televizionit është përhapja e fesë. Për këtë kemi dijetarë që na ndihmojnë në realizimin e emisioneve në gjuhën angleze. Poashtu planifikojmë të kemi edicione të lajmeve ndërkombëtare. Planifikojmë të realizojmë emisione dokumentare si dhe emisione për çështjet aktuale. Vetëm pas disa muajve transmetim, kemi arritur një sukses të jashtëzakonshëm. Para se të nisemi për në Haxhxh, gjatë një emisioni të drejtë për drejtë diskutues, u paraqit një grua irlandeze. Ajo aq shumë ishte e frymëzuar nga Kur’ani sa që ajo e tha Shehadetin – dëshminë e pranimit të fesë – në telefon. Kjo është përshkruar si Shehadeti i parë në botë i bërë nëpërmjet teknologjisë së lartë. Për fat të mirë në studio kishim një dijetarë dhe ai u pajtua se është plotësisht e pranueshme për të që ta thotë shehadetin në telefon. I thash: “Nëse je duke më ndjekur, kape telefonin dhe thuaje shehadetin”. Ajo e bëri atë. Kjo ishte një përvojë jashtëzakonisht prekëse. Emocionohem shumë kur shoh njerëzit duke thënë shehadetin sepse ata më kujtojnë kur unë e thash atë, më 30 qershor, 2003, dhe u bëra muslimane - që ishte një përvojë shumë emocionale për mua.


Pyetje: Ke një vajzë. Sa vjeçare është?


Përgjigje: Vajza ime është 12 vjeçare dhe ajo është mjaft e interesuar për Islamin. Ta shoh vajzën time të bëhet muslimane, do të jetë arritja ime më e madhe pas kthimit tim në Islam. Ajo rritet me vlerat Islame. Mirëpo është pak vështirë sepse unë jam muslimane vetëm 18 muaj. Kjo do të thotë se është vështirë ta mësoj atë kur edhe unë kam nevojë për të mësuar aq shumë…


* Në vitin 1973 katër suedezë, që janë mbajtur në një bankë për gjashtë ditë gjatë një plaçkitje, u janë bashkangjitur kapësve të tyre – kanë filluar të identifikohen me ta. Ky fenomen quhet Sindromi i Stockholmit. Sipas psikologëve, të keqtrajtuarit, të kapurit etj, identifikohen me kapësit ose keqtrajtuesit e tyre me qëllim të shpëtimit nga situata. (sh.p.)

[~Geri~]

Roli i gruas në arkitekturë


Që nga ditët e para të Islamit, gratë muslimane kanë krijuar disejne të mrrekullueshme të brendisë dhe të pamjeve të jashtme që ishin unike për shoqërinë dhe kulturën Islame.

“Siç u janë dhënë meshkujve aftësitë dhe mjeshtëritë natyrore që kanë ndikuar në rolet dhe kontributet e tyre, njëjtë edhe femrave u janë dhënë aftësitë dhe mjeshtëritë përshtatëse”, ka thënë zonja Afaf Badran, arkitekte dhe konsultatne e disejnit të brendshëm në Arabinë Saudite, për 19 vjet. Ajo thotë se shumica e femrave janë vëzhguese, të vetëdishme për detajet, posedojnë imagjinatë dhe shprehin brenga për nevojat, sigurinë dhe shëndetin e familjeve të tyre.

Këto cilësi, përveç origjinalitetit, kreativiteti dhe njohuria për të bukurën dhe ambientin që kënaq shqisat, i bëjnë shumë femra disejnuese të talentuara. Badran ka qenë e inkuadruar në programe arsimore që kanë pasur për qëllim të nxisin dhe promovojnë kreativitetin tek femrat dhe promovojnë talentet dhe aftësitë e tyre në zhvillimin dhe përforcimin e ambientit të tyre.

Përveç ligjeratave rreth arkitekturës së brendshme para studentëve të tyre, Badran ligjeron poashtu edhe për artin dhe arkitekturën Islame në forma të ndryshme, duke u fokusuar në shprehjen e të bukurës, vlerave dhe etikës.

Esenca e arkitekturës shtëpiake muslimane është privacia: mbajtja e familjes dhe grave të sigurtë në botën e tyre private, larg dhomave publike të shtëpisë dhe syve publikë.

Fasadat e jashtme të shtëpive ishin të disejnuara tradicionalisht me një numër të vogël të dritareve të vendosura në pjesën e epërme të katit. Dritaret janë vendosur thellë në muret e trasha ose janë mbuluar nga jashtë me mbulesa të ndryshme druri. Përderisa këto mbulesa kanë ndihmuar në mbrojtjen e brendive nga nxehti, fuksioni i tyre primar ka qenë mirëmbajtja e privacisë të banorëve ndërsa në të njëjtën kohë lejimi i depërtimit të dritës dhe ajrit natyror.

Burrat dhe gratë tradicionalisht kanë pasur pjesë të ndara për musafirët e tyre, por kuptohet kanë ndarë dhomat e njëjta familjare. Mikpritja dhe zemërgjërësia e muslimanëve është reflektuar në dhomat e mëdha të ditës në të cilat ka pasur poashtu një pjesë për musafirët.

Shtëpitë janë ndërtuara rreth një oborri të brendshëm, të mbrojtur nga rruga me mur solid ose vegjetacion të lartë. Shtëpitë është dashur të duken të thjeshta nga jashtë por të rrespektuara.

As madhështia e as ekstravaganca nuk janë theksuar në pjesët e jashtme ndërsa komfori dhe bukuria kanë mbushur brendinë.

”Arti musliman është shumë i ngjashëm për nga shpirti anë e mbanë botës muslimane, por është edhe i mrrekullueshëm për nga vlera estetike dhe thirrjes sublime për bukuri dhe paqë. Kjo është lloj-llojshmëria brenda unitetit”, ka thënë Badran.

Sot në botën muslimane, ekzistojnë një numër i konsiderueshëm i arkitekteve dhe disejnueseve.

Badran ka qenë arkitekte praktikuese për 20 vjet, ndërsa 19 prej tyre në Mbretëri. Gjatë udhëtimeve dhe punës së saj, ajo ka njoftuar arkitekte nga Maroko, Egjipti, Jemeni, Iraku, Jordani, Siria, Irani, Pakistani, Indonezia dhe Arabia Saudite.

“Paradokohe jam njoftuar me dy disejnuese profesioniste saudite të cilat kanë praktikuar 15 vjet e më shumë”.

Kontributet e grave dhe dallimet e tyre nga burrat shihen në qasjen e tyre ndaj hapësirës, ndërtesave dhe mobilieve. Sipas Badranit, arkitektet, planifikueset dhe disejnueset mund të jenë më të kuptueshme dhe më të vetëdishme për nevojat e disejnit për daljet urgjente – për shembull, shkallët dhe shërbyeset për gratë shtatëzëna, fëmijët dhe pleqët.

“Shumë arkitektë (meshkuj) kanë tendencë të disejnojnë një ndërtesë si monument dhe pastaj të punojnë për përshtatje të brendisë. Nga ana tjetër, disejnueset (femra) anojnë nga disejnimi prej brenda jashtë”.

Madje edhe në shkretirë, gratë beduine në mënyrë aktive kanë kontribuar në krijimin e arkitekturës së butë dhe të thjeshtë. Sipas Badran, në Jemen dhe Asir në pjesën jugore të Arabisë Saudite, gratë kontribuojnë në ndërtim, në rregullim dhe lyerje të shtëpive të tyre.

Nëpër fshatrat egjiptiane, gratë ndihmojnë në ndërtim dhe aktualisht në formimin, organizimin dhe dekorimin, madje edhe mirëmbajtjen e shtëpive të tyre.

Në vendbanimet përdhese ose zhvillimet joformale që paraqiten pas fatkeqësive natyrore, luftërave ose për shkaqe tjera shoqëore-ekonomike, efektiviteti i këtyre zhvillimeve është i bazuar në rolin thelbësor të gruas.

“Për fat të keq, roli dhe kontributet e gruas shumë rrallë janë dokumentuar”, ka thënë Badran. Madje edhe në shtetet perëndimore, roli i gruas si arkitekt nuk publikohet shumë shpesh, thekson ajo.

Arkitektura dhe disejni janë profesione që kërkojnë një përcaktim kohë-plotë dhe gratë arkitekte janë ballafaquar me sfidën e zgjedhjes ndërmjet një profesioni të ngjeshur dhe dedikimit ndaj familjeve të tyre, ose edhe përpjekjeve për t’i balancuar të dyja.