Doracake i gjuhes shqipe nga Albert Dozon 1878

[K.i EPERM]

Per te interesuarit me ne fund hapa nje site free ku mund te shkarkohen libra te ndryshem.

Fjalori nga Albert Dozon 1873

shkarkoni ketu;
http://www.4shared.com/account/file/...RR8HczKN0AFBDN

Faleminderit ; kalofsh mirë

[Kreksi]

VAJZA QE IU ISHTE PREMTUA DIELLIT (copy-paste)



VAJZA QE IU ISHTE PREMTUAR DIELLIT

Iç mos iç, fç îïoe mbretoeréçoe kyoe noûkoe kiçfoemiyoe, délyte
edhé i bcênte ridjâ Peroendisoe edhé dielhit edhé fâlyey edhé
lyoûtey t"i yâpoe noe diâlyoe mâkar noe tçoûpoe, edhé kour toe
boenetoe dûmboedhyétoe vyétç (vyét), t'a mârhoe poersoeri dielhi.
Pôlhi mbretoeréça noe tçoûpoe, kyoe vinte noe çkolyô gyithinoe.
Noe dit tek vinte noe çkolyô, i thâ dielhi, « thoûay noenesoe toe
moe yâpoe atoe kyoe moe ka tâksour. » Vâte tek e éma edhé i
thâ kyoe, « kçoû moe thâ dielhi. » Edhé ayô i thâ, « thoûay dielhit
kyoe oeçtoe e vôgely; » edhé kyô, kour vâte noe çkolyô, i thâ
dielhit. Noe dit kour mhoûçi toe dûmboedhyétoe vyét, tek vinte
noe çkolyô, dôlhi dielhi edhé e rhoembéou edhé e çpoûri noe
çtoepi toe tiy. Prêt e éma tçoûpoenoe, po si noûkoe érdhi, koupoetôi
kyoe e môri dielhi, pas fyâlyoesoe kyoe kiç thoenoe. Ngyéou noe toe
zéza toe toeroe çtoepinoe edhé mbûlhi pôrtoenoe, edhé noûk' e hâpte koiirhoe, po kyânte edhé oulyoerinte broenda vétoemoe.
Dielhi kiç dhé noe koutçédroe noe çtoepi. Ayô koutçédra, si
koupoetôi tçoûpoenoe, thâ, « moe bie éroe sôy mbrét, » edhé
dielhi i thâ, « oeçtoe tçoûpa ime, po môs e ngf. » Doergôi noe dit dielhi tçoûpoenoe noe bâtçoe toe mârhoe noe lyâkoer, edhé ayô vâte.
Kour préou lj'âkoernoe thâ, « kyûç kyô h'âkra, kçoû koertsét edhé
thrét zoemoera e noenes' sime, »edhé kyânte. Dielhi, si e pâ kyoe k} r
ânte, e pûeti edhé i thâ, « psé kyân? môs toe môri mâlhi poer
noenenoe? »
Edhé ayô i thâ, « moe môri çoûmoe ; » edhé au i thâ, « noe dô
toe vétç noe çtoepi toende, toe thrétç çpésatoe toe toe çpienoe noe
çtoepi. »
Si thiri dhé ayô tsâ çpésoera thiri edhé koutçédroen dielhi edhé
i thâ, « noe toe mârhtoe ouria, ç to toe hâtç? » — « Koetoé to toe
hâ. » — « Noe toe mârhtoe étia, ç to toe pitç? » — « Gyâknoe e
koesây to toe pi. » Edhé dielhi, si pâ kyoe noûk' to t'a çpinte noe
çtoepi, i thâ asây, « thiroe tyétoer çpésoe, » edhé ayô thiri
drédhinoe, edhé e pûeti dielhi, « çpie koetoe tçoûpoe noe çtoepi? » —« E çpie, » thâ. — Kour toe toe mârhoe ouria, e to toe hâtç? » —
« Bâr toe nômoe. » — « Kour toe toe mârhoe étia, ç to toe pitç ?»
—« Oûyoe toe ftô' toe, po kour t'a çpie noe çtoepi, toe moe yâpoe e
éma tri ôkoe bâr. »
Môri drédhi tçoûpoenoe edhé e ngarkôi noe briroe. Atyé tek
tçâpoente, e môri ourla edhë i thâ teoûpoesoe, « hipoe noe atoe
lyisedhé noe ârtoe neri edhé toe thôtoe, » zbritpoerpôç, « ti mos
toe zbrétç, gyersâ toe vin oûnoe; » hipi dhé ayô noe lyis. Aère
çkôi noe koutçédroe edhé si voeçtôi andéy koetéy, pâ troûpoenoe
noe lyls edhé i thâ, « zbrit poerpôç, toe kouvoendôimoe, » edhé ayô i
thâ, « noûkoe xbrés, se moe vyén frikoe se mos moe hâte. »
Edhé kontçédra i thâ, « noûkoe toe hâ. « Edhé tçoûpa i thâ, « tçâp
noe çtoepi edhé kthéou toe moe mârhtç. » Çkôi koutçédra, aère
vinte drédhi, edhé i thiri, se pâ koutçédroenoe kyoe vinte, « hâyde
çpéyt toe moe mârhtç, se vyén noe koutçédroe toe moe hâyoe. »
E môri drédhi edhé ndzitôn, edhé çdoneri pikyte noe oûdhoe i thônte,
« noe çkôftoe nônoe koutçédroe, môs toe roefénoe oûdhoenoe, po
t'i thôtoe kyoe tçoûpa edhé drédhi çkoûanoe nga tyétoer oûdhoe. »
Arhitnoe noe pôrtoe toe noenes edhé troengoelhitnoe, po koeyô
noûkoe hâpte pôrtoenoe. Aère troengoelhit edhé i thâ tçoûpa,
« hâp, o noene, se yâm tçoûpa toende. » Hâpi pôrtoenoe aj'ô edhé ougoezoûa si pâ tçoûpoenoe e sây. Tçoûpat' e mâ'Jhoes, si digyoûanoe kyoe érdhi tçoûpa e mbretoeréçoes', érdhoe edhé i thânoe soemoesoe, « lyoe-na tçoûpoenoe t'a goezôimoe koetoû e atyé, » edhé ayô ou a dhâ. Atô, si e moûaroe e çpoûnoe moe noe bâtçoe, n' atoe bâtçoe iç noe pôrtoe e mâclhe, kyoe noûkoe hâpey. Zoûnoe toe toera tçoûpat edhé çtûtnin pôrtoenoe, po noûkoe moûndnin t'a hâpinoe. Aère vâte dhé koeyô edhé si çtûti pôrtoenoe ouhâp, edhé, posa rûri ayô broenda, se kiç mârhoe çoûmoe talâs kyoe toe hâptoe pôrtoenoe, oumbûlh (porta), edhé koetô tçoûpat si pânoe kyoe noûkoe hâpey porta kyoe toe mârhinoe tçoûpoenoe, iknoe douk helymoûar edhé vânoe noe çtoepi toe sây edhé i thânoe soemoesoe, kyoe kçoû kçoû gyâou. Edhé e éma, si digyôi koetoe fyâlyoe, kyânte pa pouçim. Atyé broenda tek rûri tçoûpa gyéti néroez edhé çpésoera kyoe için boeroe si mérmer, gyéti akôma edhé noe mbrét kyoe iç boeroe si mérmer edhé mbânte noe dôrhoe iïoe kârtoe toe çkroûar edhé toe hâpour edhé koeyô e koendôn, edhé thônte (kârta) kçoû, « tsilya oeçtoe e zona môs toe flyéroe tri dit e tri net edhé tri yâvoe, atoe to t'a mârh groûa, se to toe ngyâlhem. » Edhé ayô rhinte pa gyoûmoe (pa flyéytour) edhé mérhte kârtoera edhé koendônte. Kour çkoûanoe toe tri nétet edhé toe tri ditat edhé du yâvoe, aère çkôi noe neri kyoe cite husmekyàrka. Dôlhi dhé ayô noe parathire edhé e pùeti, v > « se paré koerkôn poer noe husmekyârkoe? »
Edhé au i thà.« se toe doùatç. » Edhé koeyô ndzôri noe lyopâtoe me
flyorifi edhé i a hôdhi edhé zbriti iïoe toerkoùzoe edhé ouvâr husmekyàrka edhé e ngriti. Pastây i thâ koesây, « môs toe flyétç
dû a tri dit. po toe flyé oûnoe noe tçikoe, se kâm çoûmoe kôhoe pa
gyoùmoe, pas koesây kârtoes kyoe mbân mbréti noe dôrhoe, edhé
kour toe ngyâlhet mbréti, toe moe zgyôntçedhé moûa; » edhé i
roeféou toe toera atô kyoe thônte kârta e mbrétit edhé râ e
flyéyti. Edhé koeyô husmekyàrka zoûri edhé i ndzôri rôbatoe asay edhé i voiiri vétoe, kyoe kour toe ngyâlhet mbréti toe mârhoe atoe
groûa.
Si çkoûanoe toe tri yâvoetoe, oungyâlh mbréti. « Tç yé ti? » i thâ.
— « Oûnoe yâm, » i thâ, « kyoe kâm tri dit e tri net e tri yâvoe
pa gyoûmoe, » edhé au e mûri groûa. Pastây e pûeti, « koeyô
kyoe flyé, tç oeçtoe?» Edhé ayô i thâ, « oeçtoe noe husmekyârkoe kyoe e nuira,
se moe viute frikoe. » Aère ouzgyoûa dhé koeyô. I thôtoe mbréti groûasoe,
« koetoe husmekyârkoe, ç t'a boeimoe? » Edhé ayô -i digyôi, i thâ,« toe moe voetç toe roûaiï pâtet, » edhé
mbréti e voûri edhé i boeri noe kalhlve poer toe ndcéntour.
Atyé tek rhinte kyânte pa pouçfm edhé noemoerônte ncê nga
noe hâlhoetoe e sây. Mbréti, si digyôi dû tri héroe atoe kyoe
kyânte, vâte edhé i thâ, « psé kyân? » Edhé ayô i thâ kyoe, « kçoû
kçoû moe gyânoe. » Pastây mbréti môri atoe groûa edhé husmekyàrkoenoe e vràou
edhé e boeri tsôpoera, m'e mâdhya tsôpoe iç kâkyoe (ou : e boeri tsingra mingra).

[Kreksi]

Shkrimi shqip i A.Dozon permes alfabetit dhe rregullave te frengjishtes i botuar në vitin 1878, një vepër e pasur për historinë e gjuhës shqipe "Gjuha shqipe" para daljes në dritë te alfabetit shqip.

Në këtë Tem pra do ngarkojmi disa tregime te vjetra, përralla si dhe këngë të këndura në gjysmën e shekullit XIX-të, permbledhje origjinale njashtu si i ka dëgjuar autori nga rrefyesit e rrethit të Permetit si dhe viseve tjera në Sqhpëri.

Është i vështirë teksti te lexohët në fillim por me pak vullnet mund te lexohët lehtë pasi te keni lexuar një faqe, do e shihni se syri dhe mendja vetvetiu e gjëjnë sinkronizimin nga gjuha e dikurshme shqipe deri tek kjo gjuha e sotme shqipe do vrejmi se sa qasje janë bërë brenda këtyre 150 vitësh dhe lexuesit i mbetet të ndërhyje, korrigjoje si dhe pershtati në gjuhën shqipe te unisuar.

Permbajtja e temes:

Titujt me Përralla janë këto:

1.Dy vjedhsit
2.Vajza qe iu premtua diellit
3.Djali i mashtruar
4.Guri i mrekullueshëm
5.Ishte dhe nuk ishte
6.Gjarpêri mirnjohës
7.Luani me monedha floriri
8.Princesha e Kinës
9.Vathi i floririt
10.Dy vëllëzerit
11.Vajza e shëndrruar në djalë
12.Arusha dhe dervishi..etj..

=======================================


=Vathi i floririt=

Iç noe mbrét i ri, dônte toe martôney, po koerkôute nôiïoe tçoûpoetoe boûkour çoûmoe. Kfç noe zôk kyoe e doergônte noe noe bâtçoe toe noe groûe kj-oe iç e pâsouroe, kiç dhé tri tçoûpa. Vinte zôgou kyoe noe moengyés noe bâtçoe edhé thônte, « tçoûpoen e mâdhe t'a martôntç, tçoûpoen e mésme t'a martôntç, po tçoûpoen e vôgoely môs t'a martôntç. » Koetâ tçoûpatNoe dit, si pâ zôgoun kyoe vinte. moengyés poer moengyés e Ihé thônte atô fyâlyoe, vâte moe noe gitône edhé i roeféou atoe kyoe gyânl edhé ayô e pûeti, « ti tç i thoûa, kour thôtoe zôgou kyoe tçoûpoen e yôgoely môs t'a martôntç?»
— « Hitç gyoe-kâfçoe,» i thé ayô. Pastây i (hà. « t'a pûetç edhé t'i thoûatç, ç t'a boeii? »
Erdhi zôgou noe moengyés pas zakônit kyoe kiç, edhé thâ atô fyâlyoe.
Aéro ayô e pûeti, edh i i thâ, « t'a ndziertç moe noe mâly me nie husmekyârkoe, se to toe vinoe atyé mbréti poer toe mârlioe atoe groûa. » Edhé koeyô e doergôi me noe husmekyârkoe kyoe t'a çpi sroe atyé edhé toe présin gyersâ toe vinoe mbréti pas fyâlyoesoe kyoe thônte zôgou.
Pc ayô husmekyârka, tç boeri? Si érdhoe noe mâly edhé pâ mbrétinoe poer soe lyârgou kyoe vinte, çtûti atoe tçoûpoenoe edhé si e çtûti, douke rhougoulhisour râ broénda moe noe poûs toe noe mbretoeréçe, po koeyô iç arâpkoe, se atyé iç noe kasabâ. Noe atoe kasahâ rhinin arâpoe edhé arâpka, po kyénoe toe pâsour çoûmoe. Si râ noe poûs ayô, noûk' oumbût po ndoenti moe noe voent tek iç noe brimoe. Arâpka e zôiïa e poûsit doergôi noe husmekyârkoe toe ndzieroe oûyoe, edhé tçoûpa si zbriti ayô husmekyârka kôvoenoe, zoûri toerkoûzoenoe edhé noûk' e lyinte.
Zoe ayô toe ndzieroe kôvoenoe, po noûkoe moûndi t'a ndzirte, edhé lyâ toerkoûzoen edhé ndzitôi e vâte tek e zôfïa edhé i thâ, « kyoe kçoû broenda noe poûs oeçtoe noe tçoûpoe e bârdhoe edhé noûkoe moe lyoe toe ndzier kôvoenoe. » Vête zôiïa edhé i thôtoe, « tç yé ti broenda noe poûs? » Edhé ayô i thâ, « toe kâm ridjâ çoûmoe toe ndziertç kôvoenoe kadâlye kadâlye edhé kour toe dâly yâçtoe , to toe toe roeféiï kyûç râçoe koetoû broenda noe poûs. » Edhé si e ndzôri nga poûsi, e môri broenda noe çtoepi, edhé ayô i roeféou toe toera kyoe i gyânoe.
Pastây ayô, kyûmkyoe iç e bârdhoe é e boûkour çoûmoe, e dônte çoûmoe edhé i dhâ hâpset' toe kasélhavet edhé toe râftevet edhé toe dolhâpevet.
Au mbréti oumartoûa edhé môri groûa atoe husmekyârkoen', se atoe gyéti noe mâly, po tçouditey gyithinoe, se noûkoe kyé kâkyoe e boûkour sa i thônte zôgou.

Pas dû a tri vyét ouboe ayô me bârhoe edhé i ouçtû poer kôpsa toe flyoriiîtoe, edhé au mblyôdhi sa flyorin kyoe kiç edhé thiri kouyoundjivet edhé ou thâ, « çini koetâ flyorin edhé moe thôni, dâlyin' âpo yô poer toe boeroe kôpsa toe flyorinta? » Edhé kouyoundjitoe i thânoe kyoe noûkoe dâlyinoe edhé kûy tek vinte moe çdô kasabâ koerkônte floyrin, po noûkoe i yépnin. Erdhi dhé n' atoe kasabâ tek kyénoe toe pâsour. I thâ pastây arâpkoes', se e dinte çoûmoe toe pâsour, « toe kâm ridjâ toe moe yâptç tsâ flyorin, se i ouçtû groûasoe poer kôpsa toe flyoriiita, edhé ayô thiri tçoûpoen e bârdhoe, « tçap te bâkti im, edhé mbrû ùoe koulyâtç edh' i a çpyéroe edhé thoùay, noem tsâ flyorin. » Mbréti, si pâ atoe t'.-oûpoenoe, pûeti atoe arâpkoen edhé i thâ, « koiï gyéte tçoûpoen ky' oeçtoe e bârdhoe? » Edhé ayô i thâ, « kçoû kçoû, dôlhi moe noe niâly me noe husmekyârkoe, se to toe délyte noe mbrét t'a mérhte groûa, po husmekyârka e çtûti edhé ra qoe poûs tim edhé husmekyârka mbéti atyé edhé e môri mbréti groûa. « Mbréti, si érdhi ayô tçoûpa me noe plhâkoe toe flyorihtoe, i tlià, » ti yé groùaya ime, si moe thâ zôha, hâyde toe vémi noe çtoepi edhé to toe toe mârh groûa, « i boeri ridjâ dhé arâpkoesoe edhé ayô i a dhâ.
Vânoe toe dû noe çtoepi, edhé atoe husmekyârkoe, kour psùi kyoe e kie moundoùaroe, e môri edhé e boeri tsôpoera.

[Kreksi]

=Dy motrat gjeloze=

Kyé nos mbrét, na kiç tri tçoûpa. Pas vdékiyes' koetiy hipoen noe tâktoe noe tyétoer, edhé kûy voe telyâly kyoe, atoe nâtoe kyoe hipi noe tâktoe, kyoe toe môs toe gyéndet' ndoneri me dritoe. Si thoeriti telyâlyi na boenet' teptily mbréti edhé dély vétoe. Si gyesdisi andéy koetéy na vyén dhé noe çtoepi toe tçoûpavet mbrétit. Me toe hyâsouroe doegyôn kyoe lhafôseçin fiera me yâtoernoe, é thâ m'e mâdhya kyoe. « Sikoûr toe moe mérhte moûa mbréti groûa, to t'i boene noe sidjadé kyoetoe rhinoe gyith'askyéri edhé toe tepoerônoe.» :
Edhé atâ rairoe edhé néve mnc miroe, môs iç...

E mésmya thôtoe kyoe, « toe moe mérlite moûa groûa mbrét,i to t'i boene noe tçadoere kyoe toe mboulyônet' i toeroe askyéri edhé toe tepoerônoe.

M'e vôgoelya thôtoe kyoe,« toe moe mârhoe moûa, to t'i boene noe diâlyoe é noe tçoûpoe me ûlh. noe bâlhoe, edhé me hoenoezoe n.i' krahoeroùar. » Me toe digyoûar koetô, toe nésermen' na i thoecsél yoe toe tria edhé na i mérh grâ. M'e mâdhya, pas fyâlyoes' kyoe kiç thoenoe na boen sidjadénoe, edhé rhi noe "toe gyithoe askyéri, edhé tepoerôn dhé noe tsôpoe. Edhé e dûta prâpoe boen tçadoerénoe, edhé mboulyônet' gyithoe askyéri.
Pas tsa kôhoe oumbârs edhé e vôgoelya edhé na i vyén kôha kyoe toe pilhte. Noe ditoe kour'to toe pilhte ayô, mbréti kiç dâlyoe (s na kyé atû). Me toe ârdhour' pûet, tç pôlhi? Nai thônoemôtrat' e tyéra kyoe, « koelyûç mâtse koelyûçmi. » Me toe digyoûar' koetô na porosit kyoe t'a vinin' atoe noe çkâlhoe, kyoe kouçdô kyoe toe rûnte t'a pçûtey.

Edhé môtrat' atoe diâlyin' kyoe pôlhi m'e vôgoelya bâçkoe me tçoûpoen', na i mbûlhin' moe noe kasélhoe edhé i doergôinoe me noe kopilye moe noe stréhoe lyôurni. Noe dit' na frûn noe éroe e kékye edhé na héth kasélhoen' moe toe poertéyme.
M'ânoe toe'téymekyé noe moulin kyoe rhinte noe plyâk me îïoe plyâkoe. Koetoe kasélhoen' me toe pâroe plyâka e mérh é e cpie noe moulin. Hâpin' kasélhoen' edhé çônoe diâlyin' edhé tçoûpoen' me ûlh noe bâlhoe edhé me hoenoezoe noe krahoeroùar; me noe tçouditoe mâdhe i ndzierin' ga kasélha, edhé me atoe kyoe kiçin' i ouçkyéninoe.

Pas pâk na vdés plyâka ; s ndçénti çoûmoe kôhoe edhé na i vyén vdékiya dhé plyâkout, po noe sahât toe vdékiyes i thoerét diâlyit e i thôtoe kyoe, « oûnoe, o bir, toe roeféîi kyoe moe âkoetç çpélhoe kâm noe fré, po koetoe çpélhoe pa mboûçour' duzét dit' môs t'a hâptç, noe dô kyoe toe boeiïoe fréri tç toe doûatç. »
Diâlyi, si mboûçi duzét dit', vête noe atoe çpélhoe edhé me toe hâpour' na gyén frénoe.
Posâ kyoe e môri noe dôroe frénoe i thôtoe kyoe, « doua du koûay, » edhé atoe tçast na boenen' du koûay, ou hipin' kyoe toe dû edhé vénoe me noe frûmoe noe voent toe babâit tûre. Koetoû na zoûri kûy diâlyi îïoe kafené, edhé tçoûpa na rhinte moe noe çtoepi.

Noe koetoe kafené, si kyé m'e miroe, na vâte mbréti, edhé me toe rûroe çé koetoe diâlyin' me ûlh noe bâlhoe. Nga boukouri' e atiy na mbodhiset' mbréti toe vinte noe çtoepi moe tépoer nga zakôni. Vête noe çtoepi edhé e pûesin', psé ombodhis? Thôtoe kyoe kiç hâpour' noe kafené fice diâlyoe, kyoe kyé kâkyoe i boûkour' kyoe s kiç boeroe vaki, edhé m'e tçouditesme kyé noe ûlli kyoe kiç noe bâlhoe. Me toe digyoûar' koetô môtrat' (kyoe e kiçin' hédhour' noe stréhoe)koupoetoûanoe kyoe au oeçtoe diâly'i môtroesoe tûre. Helymônen'me foùnt edhé atoe tçast meytônen kyûç toe gyénin' ndôiïoe trôpo kyoe toe vdiste diâlyi.
Tç boeinoe? na doergôinoe noe plyâkoe iule môtra atiy diâlyit, edhé i thôtoe ayô plyâka asây kyoe, « voelliâi lit s toe dû tû, se au toe toeroe ditoen' rlii noe kafené edhé çoefrén edhé toe Iyoe vétoem; po noe kyôftoe kyoe toe dô, t'i thoûatç kyoe toe toe sfelhoe nga e boûkour' e dhéout noe lyoûlye, kyoe toe Lyôtç edhé ti me 'toe. Mbroemavet kthénet' voelhâi noe çtoepi edhé çémôtroen'toe sihisour'.
E pûet,pse oeçtoe kâkyoe sihisour'?

I thôtoe kyoe, « koû mos toe yém? moûa moe lyoe mbûlhtour', edhé ti andéy koetéy moe gyesdfs, po noe moe dô moûa, hiky nde e boûkour' e dhéout toe moe mârhtç noe lyoûlye kyoe toe goezônem edhé oûnoe si ti. » Kûy i thôtoe kyoe, « môs kf kyedér kour moe ké moûa, » edhé atoe tçast mérh frérin' edhé i boenet' iïoe kâly, poûn' e mâdhe, i hipoen kâlyit, edhé tek étsoente na i dély poepâra noe koutçédroe. Me toe pâroe i thôtoe koutçédra kroe, « moe vyén kéky toe toe hâ, pandây toe dourôiî yétoenoe toende. » Edhé diâlyi e pûet kyoe, « ngâ toe vête nde e boûkour' e dhéout? »

Koutçédra i thôtoe kyoe, « o bir, oûnoe s di, po hiky nde môtra ime e mésme. » Çkôn çkôn kûy diâlyi edhé vête nde môtr' e mésme. Koeyô i dély poerpâra me niet kyoe t'a haute, po me toe pâroe e lyâ nga boukouria kyoe kiç edhé i thâ kyoe, « koû vête? » Edhé kûy troegôn edhé i thôtoe kyoe, « se a di oûdhoenoe e toeboûkoursoe dhéout? » Po edhé koejrô e doergôn nde môtr' e mâdhe. I dérdhet' kyoe t'a liante, po prâpoe edhé koeyô, nga boukouria i érdhi kéky edhé e lyâ. Pastây si e pûeti diâlyi poer toe boûkourn' e dhéout, i thôtoe kyoe, « si toe veto nde port' e asây, toe fçitç pôrtoenoe kyoe toe toe hâpet' me çami toende, edhé si toe rûntç, broenda, to toe cote noe aslhân edhé noe kyénky; aslânit t'i héthtç trou edhé kyéngit bâr. »
Vête dhé kûy edhé boen gyith' atô kyoe e porositi koutçédra ; fçfou pôrtoen' edhé ouhâp, i hôdhi aslânit trou edhé kyéngit bâr edhé atoe tçast i lyânoe oûdhoe. Vête dhé kùy edhé mérh lyoûlyen' edhé me toe mârhoe moe iïoe dakiké vête edhé i a çpie môtroesoe.

Gugoezoûa môtra edhé zoûri toe lyônte me 'toe. Po s çkôn as noe ditoe edhé toe nésoermen' na doergôinoe plyâkoenoe môtrat' edh koeyô e pùet kyoe, « a t'a sôlhi lvoûlyenoe? » edhé koeyô, si i thâ tçoûpa kyoe e sôlhi, i thôtoe, « miroe miroe yé, môy biyoe, po toe kéçe dhé çaminoe e toe boûkoursoe dhéout, to toe yéçe moe miroe. »
Koeyô me toe ârdhour' i voelhâi, na zoé edhé kyân.
E çé voelhâi edhé e pùet kyoe, tç kiç? Koeyô i thôtoe kyoe, «sadô toe eglendisem me lyoûlye, pa pâtouroe dhé çaminoe e toe boûkoursoe dhéout, noûkoe eglendisem si lyipset'. » Kûy kyoe môs toe priçte kyéyfin' môtroesoe, na i îiipoen, kâlyit, edhé kyoe toe môs toe dzgyâtemi, vête è c mérh edhé kthénet' nde môtra.

Toe nésoernen' si vâte diâlyi noe kafené, na plyakôs edhé çtriga plyâka, edhé gyéne e pûeti poer çami. Pastây i thôtoe kyoe, « lyoûm ti kyoe ké toe tilhoe voelhâ kyoe tçdô toe doûatç, t'a sielh, po kyoe toe çkôntç ûmoer si paçéçoe, toe toe mérhte dhé toe sônoen'eçamisoe. » Prâpoe nisetoe voelhâi poer hatoer toe môtroesoe, edhé si vâte nde koutçédr, e mâdhe, i thôtoe kyoe, « ti o bir, to toe vétç atyé, po toe mârhte ti zônoenoe vétoe, s oeçtoe kâkyoe kolhây ; po voeçtrô miroe toe gyéntç ounâzoen', se noe atoe e kâ gyithoen'çpirtin' esây. »
Vête prâpoe, rûn broenda edhé si çkôi nga aslâni edhé kyéngi, vâte moe lyârk edhé afrônet' noe toendâroe toe boûkoursoe dhéout.
Me toe kyâsour' e gyén atoe kyoe flyintey, i vête dhé nga dâlye nga dâlye, i mérh ounâzoenoe. Me toe mârhoe ounâzoen' dzgyônet edhé pâ véten' kyoe iç lyidhouroe, se i kiç mârhoe ounâzoenoe.
Edhé niset' diâlyi bâçkoe me atoe edhé vénoe noe çtoepi me noe tçâst, edhé me toe pâroe ougoezoûa çoûmoe môtra e tiy.

Toe nésoermen' vâte prâpoe noe kafené mbréti edhé moe toe kthûeroe noe çtoepi na porosit toe boenin' dârkoe, si kiç ziafét dialyin'gyithoe çtoepin' e tiy. Môtratoe porositin' aktçintoe kyoe
toe boeninoe gyélhoerat' me hélym edhé e boenoe.
Edhé diâlyi, si ouérh, na vâte me gyithoe toe boûkourn' e dhéout kyoe e môri groûa edhé môtroen' e tiy, Po diâlyi me gyithoe toe çôkyen' edhé môtroenoe s voûri noe gôyoe, ndonoese mbréti i thôçte kyoe toe hâyoe, se e boûkour' e dhéout i kiç thoenoe kyoe gyélhoerat' yânoe hélym, po vétoem du héroe nga oçâfi mbrétit.
Si sôsoenoe nga boûka, thôtoe mbréti toe thôçte gyithoe koûç nga noe poerâlhoe. Si na i érdhi râdha diâlyit, troegôn tç i kiç gyâroe ; aère koupoetôi mbréti kyoe au diâlyi kyé nga groûaya e vôgoelyoe, kyoe nga toe kalhoezoûant' e môtravet tyéra e kiç hédhour' noe çkâlmoe, atoe tçast na i mérh kyoe toe dû môtratoe edhé na i boéni kâtoer miyoe tsôpoera, edhé na e mérh prâpoe groûa, edhé koetcê diâlyinoe na e vcë noe kcémboe toe tiy.

Oumblyâk edhé outraçigoûa.

[Kreksi]

=Vathi i floririt=Permirsuar nga Jarigas

Ish një mbrét i ri, dônte të martôhej, po kërkônte një çùpë të bùkur shùmë. Kish një zôk që e dërgônte në një bâçë të një grùe që ish e pâsurë, kish dhé tri çùpa. Vinte zôgu që në mëngjés në bâçë edhé thônte, « çùpën e mâdhe t'a martônç, çùpën e mésme t'a martônç, po çùpën e vôgël môs t'a martônç. » Këtâ çùpat një dit, si pâ zôgun që vinte. mëngjés për mëngjés edhé thônte atô fjâllë, vâte(shkoi) më një gjitône edhé i rëféu atë që ngjân(ndodh) edhé ajô e pyeti, « ti ç i thùa, kur thôtë zôgu që çùpën e vôgël môs t'a martônç?»
— « Hiç gjë-kâfshë,» i thé ajô. Pastâj i thà. « t'a pyeç edhé t'i thùaç, ç t'a bëi? »
Erdhi zôgu në mëngjés pas zakônit që kish, edhé thâ atô fjâllë.
Atehér ajô e pyeti, edh i i thâ, « t'a nxierç më një mâll me nie hysmeqârkë, se do të vinë atjé mbréti për të mârrië atë grùa. » Edhé këjô e dërgôi me në hysmeqârkë që t'a shpierë atjé edhé të présin gjersâ të vinë mbréti pas fjâlësë që thônte zôgu.
Po ajô hysmeqârka, ç bëri? Si érdhë në mâll edhé pâ mbrétinë për së llârgu që vinte, shtyti atë çùpënë edhé si e shtyti, duke rrugullisur râ brënda më një pùs të një mbretëréshe, po këjô ish arâpkë, se atjé ish në kasabâ. Në atë kasabâ rrinin arâpë edhé arâpka, po qénë të pâsur shùmë. Si râ në pùs ajô, nùk' u mbyt po ndënjti më një vënt tek ish në brimë. Arâpka e zônja e pùsit dërgôi në hysmeqârkë të nxierrë ùjë, edhé çùpa si zbriti ajô hysmeqârka kôvënë, zùri tërkùzënë edhé nùk' e llinte.
Zë ajô të nxierë kôvënë, po nùkë mùndi t'a nxirte, edhé llâ tërkùzën edhé nxitôi e vâte tek e zônja edhé i thâ, « që kshù brënda në pùs është në çùpë e bârdhë edhé nùkë më llë të nxier kôvënë. » Vête zônja edhé i thôtë, « ç jé ti brënda në pùs? » Edhé ajô i thâ, « të kâm rixhâ shùmë të nxierç kôvënë kadâlle kadâlle edhé kur të dâll jâshtë , do të të rëfénj qysh râshë këtù brënda në pùs. » Edhé si e nxôri nga pùsi, e môri brënda në shtëpi, edhé ajô i rëféu të tëra që i gjânë.
Pastâj ajô, qymqë ish e bârdhë é e bùkur shùmë, e dônte shùmë edhé i dhâ hâpset'(çelesat) të kaséllavet edhé të râftevet edhé të dollâpevet.
Ay mbréti u martùa edhé môri grùa atë hysmeqârkën', se atë gjéti në mâl, po çuditi gjithinë(boten mbare), se nùkë qé kâqë e bùkur sa i thônte zôgu.

Pas dy a tri vjét u bë ajô me bârrë edhé i u shty(i ka shkuar mideja) për kôpsa të fllorinjtë, edhé ay mbllôdhi sa fllorin që kish edhé thiri kujunxhivet edhé u thâ, « shini këtâ fllorin edhé më thôni, dâllin' âpo jô për të bërë kôpsa të fllorinta? » Edhé kujunxhitë(arpunuesit/orafët) i thânë që nùkë dâllinë(mjaftojne) edhé kûj tek vinte më çdô kasabâ kërkônte flojrin, po nùkë i jépnin. Erdhi dhé n' atë kasabâ tek qénë të pâsur. I thâ pastâj arâpkës', se e dinte shùmë të pâsur, « të kâm rixhâ(te falem) të më jâpç câ fllorin, se i u shty grùasë për kôpsa të fllorinjta, edhé ajô thiri çùpën e bârdhë, « çap te bâkti im, edhé mbrûj një kullâç edh' i a shpjérë edhé thoùaj, nëm câ fllorin. » Mbréti, si pâ atë çùpënë, pyeti atë arâpkën edhé i thâ, « konj gjéte çùpën q' është e bârdhë? » Edhé ajô i thâ, « kshù kshù, dôlli më në mâl me në hysmeqârkë, se do të déllte një mbrét t'a mérrte grùa, po hysmeqârka e shtyti edhé ra që pùs tim edhé hysmeqârka mbéti atjé edhé e môri mbréti grùa. « Mbréti, si érdhi ajô çùpa me në pllâkë të fllorihtë, i thià, » ti jé grùaja ime, si më thâ zônja, hâjde të vémi në shtëpi edhé to të të mârr grùa, « i bëri rixhâ dhé arâpkësë edhé ajô i a dhâ.
Vânë të dy në shtëpi, edhé atë hysmeqârkë, kur psùi(mësoi) që e kie mundùarë, e môri edhé e bëri côpëra.

P.S. Jam munduar qe te ndikoj sa me pak ne shqiptimin origjinal e shpresoj qe te jete e kuptueshme per te gjithe!! Pra, nuk eshte nje pershtatje ne gjuhen e sotme, por vetem nje pasqyrim sa me afer origjinalit. Nese ju pelqen, do te mundohem te rishkruaj edhe te tjerat!

[Kreksi]

=Luani me monedha floriri=(versioni origjinal, shikoni poshtë versioni letrare nga jarigas)


Iç môs iç, na kyé noe myéçtoer, na kiç noe groûa edhé noe diâlyoe, pô kyénoe toe vârfoer çoûmoe edhé rhônin me tsâ gomâroe, kyoe i ngarkônte au me goûroe. Na kiç zakôn kyoe koûr toe dâlyoe me gomâroe poer toe ngarkoûaroe, môs toe dâlyoe moe lyârk ngâ noe sahât oûdhoe. Noe dit me toe dâlyoe kyoe t'i ngarkônoe, si vâte n'atcê voent kyoe i ngarkônte dit poer dit, pâ poer soe lyârgou noe aslhân kyoe iç çtritour moe noe plhâkoe toe mâdhe edhé ngrôhev moe dielh. Me toepâroe kûy atoe kyoe oungrit,i drithtoerôi zoemoera edhé ontroemb çoûmoe. Pastây au aslhàni, si e pâ koetoe kyoe noûkoe kiç noe moent t'a ngâsoe gyoe-kâfçoe, pô i érdhi frikoe me toe pâroe toe, râ edhé ouçtrit. Myéçtoeri, si pâ kyoe noûkoe i oudérth t'a hâyoe, çkôi noe tçikoe toûtye, pô aslhàni poersoeri oungrit edhé râ, edhé kûy thôtoe me véten e tiy, « pâ dâlye te vête âfoer, toe çô ç to toe moe boeiîoe, se, noe kiç niet kyoe toe moe liante, to toe dérdhey posa moe pâ, pô moe gyân to toe moe boenoe nônoe toe miroe. » Me toe afroûaroe kûy, oungrit aslhàni, hâpi gôyoenoe edhé ndzôri noe flvori kyoe çkônte noe miyoe grôç edhé râ poersoeri. Môri kûy atoe flyorinoe douke goezoûar edhé ngarkôi gomâroetoe edhé çkôi toe vinte noe çtoepi. Si érdhi noe çtoepi edhé çkarkôi goûroetoe, ndoefïti edhé kyé çoûmoe ikyéçour edhé gyithoe gâs. Vyén groûaya edhé i thôtoe, « psé yé gyithoe kyéif? »

Edhé kûy i ndzôri atcë flyorinoe edhé i thâ kyoe, « kçôu kçôu, m'a dhâ koetoe noe aslhân, kyoe gyéta noe tçikoe moe lyârk ngé au voendi kyoe ngarkôn gomâroetoe, pô noe moe dhoentoe gyithinoe, to toe boenemi zenginoe, o groûa. » Nésoermet vête poersoeri me gomâroe edhé môri poersoeri noe flyori. Si çkoûanoe tsâ dit i thâ groûaya, « di setç toe boentç? atoe voendinoe tek gyéndet aslhâni t'a mbûlhtç me noe avlhi edhé me parmâkoe toe hékourtoe kyoe môs toe rûnoe neri, t'i boentç edhé noe pôrtoe, pô kyûmkyoe au na yép koetâ flyorin dit poer dit, lyipset edhé néve t'i a poerdzblyéimoe edhé t'i çpietç kâtoer ôkoe miç edhé tri ôkoe kyoûmoeçtoe. » Pastây i boeri gyithoe atoe sa thâ groûaya edhé i çpinte atô dit poer dit edhé mérhte flyorinoe.

Pas dû tré vyét zoûri é boeri çtoepi toe moedhâ edhé ouboe me husmekyâroe.

Dumiâya, si e pânoe koetoe kyoe ouboe 'zengin , ndôfïoe iç myéçtoer, outçoudinoe edhé thônin, « kûy me dhyétoe a me noezét gomâroe sadô para kyoe toe ndzieroe, noûkoe moûnt toe boenoe gyithoe koetoe çtoepi edhé toe yétoe kâkyoe i pâsour, pô dikou kâ gjétour nônoe aziné me para. » Pô pastây koupoetoûanoe kyoe kiç gj'étour noe aslliân edhé i yépte flyorin. Noe dit diâly' i tûre, tek rhinte me voersnikoetoe e tiy edhé lyônin, i thânoe atâ dyémtoe, « ti godjâ diâlyoe yé boudalhâ, edhé yé frikatsâr, pô môs nakatôsou ti me né, se ut-ât kâ gyétour noe voent tek oeçtoe noe aslhân edhé i yép dit poer dit ngâ tsâ flyorin, pô tû noûkoe toe thônoe, se toe dinoe kyoe yé boudalhâ. »

Aère kûy , s'i érdhi inât (ouinatéps) edhé voûri sédroe, kyûç môs toe thônoe edhé moûa babalhâroetoe kyoe kçoû kçoû kémi noe aziné, pô noûkoe moe voûnoe hitç noe noûmour, vâte teke éma edhé i thâ, « môy noene, moe thânoe voersnikoetoe e mi, kyoe néve kyémoe toe vârfoeroe poerpâra edhé babâi im kyé myéçtoer edhé ouçkyéney me tsâ gomâroe kyoe i ngarkônte me goûroe, pô oûnoe tani çô kyoe im-âtoe oeçtoe i pâsour, kâ çtoepi si palhâte, oûnoe gyesdis me husmekj^âroe, koû gyéti im-âtoe gyith' koetoe gyoe? môs kini thoûrour noe voent me parmâkoe toe hékourtoe edhé atyé oeçtoe noe aslhân kyoe i kâ roefûeroe nônoe aziné? psé moûa noûkoe m' a roeféni ? noûkoe yâm edhé oûnoe diâlyi yoûay?»
— Edhé e éma i thâ, « voertét néve kémi thoûrour noe voent me moi'ir, edhé atyé oeçtoe noe aslhân kyoe na yép ngâ noe flyori ditoenoe, pô ti noûkoe moûnt toe vétç atyé, se toe çkyûen kyûmkyoe noûkoe toe né. »
— « Oûnoe, môy noene, » i thâ, « totoe vête edhé to toe mârh ârmoetoe, kyoe pô toe moe dérdhet toe moe hâyoe, t'a vrâs, pô ti toe moe nitc noe husmekyâr me noe kâly edhé môs kf frikoe edhé kyedér, se moûa noûkoe moe hâ dôt kolhây.»
Kyânte e éma edhé oulyoerinte, se me toe vâtour diâly' i sây te aslhâni, to t'i dérdhey edhé to t'a boente noe mfyoe tsôpoera, malhoekônte voersnikoetoe e tiy kyoe i thânoe açtoiï. Pastây i thôtoe diâlyit, « daly' toe pues edhé toet-âtoe, edhé ç toe moe thôtoe au, atoe toe bcéntç edhé ti. »

I thâ toe yâtit kyoe kçoû kçoû, « ut-bir koerkôn toe véyoe te aslhâni, se e çânoe voersnikoetoe e tiy tek lyônin. » Thiri pastây i yâti diâlyinoe edhé i thâ, « psé koerkôn toe vétç n' atoe voent tekoeçtoe aslhâni ? noûkoe di kyoe me toe pâroe tû au, to toe toe dérdhet toe toe hâyoe? psé noûkoe na lyoe toe mârhimoe dit poer dit tainoe kyoe na kâ vcénoe, gyôya flyorinoe? »

— « Oûnoe, » i thâ au diâlyi, «to toe vête; sadd kyoe thoûatç ti, oûnoe noûkoe ndâhem (tçkoepoûtem), to toe vête toe çô tç oeçtoe atyé, se moe gyân moe goenéni, pô noemoe hâpsinoe me toe miroe, se noe môs m'a dhoentoe to t'ou zoe me toe kéky kyoe t'a mârh. »
Si çtroengôi t'oemoenoe edhé i thônte kyoe, « noe môs moe dhoentç hâpsinoe to toe toe vrâs, » ayô i a dhâ.

Mérh kûy noe husmekyâr edhé noe kâlyoe edhé vâte. Me toe hâpour pôrtoenoe aslhâni oungrit noe koemboe, pô si e nôhou kyoe kyé diâlyi atiy kyoe vinte dit poer dit edhé mérhte flyorinoe, ouçtrit poersoeri. Si ouafroûa pastây me kôrdhoe noe dôrhoe, oungrit aslhâni kyoe t'a hânte, pô kûy posa kyoe i oudérth, i râ me kôrdhoe edhé i môri noe tçikoe biçtinoe, pô aslhâni e boeri atoe noe miyoe tsôpoera. Prêt husmekyâri toe dâlyoe diâlyi, pô moe toe kôt prite, se kiç vdékour; môri moe soe foûndi kâlyinoe edhé ikou.

Me toe ârdhour noe çtoepi na i thôtoe e ém' e dialyit, « koû Vtoe im-bir? psé mbéti atyé? » Edhé kûy i thâ kyoe, « kçoû kçoû, e tçkyéou aslhâni, se i préou biçtinoe. » Me toe digyoûar ayô atoe fyâlyoe oulyoeriti edhé kyânte me gazép. Érdhi pastây i çôkvi edhé si psôi kyoe i vdiky diâlyi, zoûri edhé au é kyânte.

Pas dû yâvoe, si i boenoe vârhin n'atoe voent, vâte i yâti te aslhâni me tainoe kyoe e çpinte edhé koerkônte flyorinoe, pô aslhâni, si ouinatéps, se vinte moe moent kyoe moûnt kyoe t'a kiç psoûaroe diâlyin au, noûkoe i yépte flyorinoe. Noe dit vâte poersoeri, i boente ridjé edhé i thônte douke kyâroe, « toe kâm ridjâ toe m'a yâptç atcé flyorinoe, se oûnoe ouvarfoerôva edhé s kâm boûkoe toe hâ ; ndofioe moe tçâve diâly inoe pô oûnoe noiîkoe t'a boen poer moeri.»

Edhé aslhâni i thâ, « oûnoe vojrtét to toe toe yâp flyorinoe edhé ti
toe moe sielhtç tainoe, pô daçouria yônoe toe yétoe koetoû é toûtye lyârk ngâ néve, se edhé ti me toe pâroe vârhin e diâlyit koetoû, to toe moe malhoekôntç edhé to toe moe moerzitç edhé to toe toe dridhet zoemoera, edhé oûnoe, douke pâroe gyâknoe kyoe moe rôdhi ngâ biçti im, moe vyén môs toe toe çô me su edhé noûkoe toe doua, pô noe moe sielhtç tainoe edhé oûnoe to toe toe yâp flyorinoe. »
—Oumblyâk edhé outraçigoûa.

=========Versioni në formen letrare =nga =Jarigas=============


=Luani me monedha floriri=


Ish môs ish, na qé një mjéshtër, na kish një grùa edhé një diâllë, pô qénë të vârfër shùmë edhé rrônin me câ gomârë, që i ngarkônte ay me gùrë. Na kish zakôn që kùr të dâllë me gomârë për të ngarkùarë, môs të dâllë më llârk ngâ një sahât ùdhë. Një dit me të dâllë që t'i ngarkônjë, si vâte n'atcê vënt që i ngarkônte dit për dit, pâ për së llârgu një asllân që ish shtritur më një pllâkë të mâdhe edhé ngrôhev më diell. Me tëpârë ky atë që ungrit,i drithtërôi zëmëra edhé ontrëmb shùmë. Pastâj ay asllàni, si e pâ këtë që nùkë kish një mënt t'a ngâsë gjë-kâfshë, pô i érdhi frikë me të pârë të, râ edhé ushtrit. Mjéshtëri, si pâ që nùkë i udérth t'a hâjë, shkôi një çikë tùtje, pô asllàni përsëri ungrit edhé râ, edhé kûj thôtë me véten e tij, « pâ dâlle te vête âfër, të shô sh to të më bëiîë, se, një kish niet që të më liante, to të dérdhej posa më pâ, pô më gjân to të më bënjë nônjë të mirë. » Me të afrùarë kûj, ungrit asllàni, hâpi gôjënjë edhé nxôri një flvori që shkônte një mijë grôsh edhé râ përsëri. Môri kûj atë fllorinjë duke gëzùar edhé ngarkôi gomârëtë edhé shkôi të vinte një shtëpi. Si érdhi një shtëpi edhé shkarkôi gùrëtë, ndëfïti edhé qé shùmë iqéshur edhé gjithë gâs. Vjén grùaja edhé i thôtë, « psé jé gjithë qéif? »

Edhé kûj i nxôri atcë fllorinjë edhé i thâ që, « kshôu kshôu, m'a dhâ këtë një asllân, që gjéta një çikë më llârk ngé ay vëndi që ngarkôn gomârëtë, pô një më dhëntë gjithinjë, to të bënemi zenginjë, o grùa. » Nésërmet vête përsëri me gomârë edhé môri përsëri një fllori. Si shkùanjë câ dit i thâ grùaja, « di seç të bënç? atë vëndinjë tek gjéndet asllâni t'a mbûllç me një avlli edhé me parmâkë të hékurtë që môs të rûnjë neri, t'i bënç edhé një pôrtë, pô qûmqë(meqe) ay na jép këtâ fllorin dit për dit, llipset edhé néve t'i a përçblléimë(shperblejme) edhé t'i shpieç kâtër ôkë mish edhé tri ôkë qùmështë. » Pastâj i bëri gjithë atë sa thâ grùaja edhé i shpinte atô dit për dit edhé mérrte fllorinjë.

Pas dy tré vjét zùri é bëri shtëpi të mëdhâ edhé ubë me hysmeqârë.

Duniâja, si e pânë këtë që ubë 'zengin , ndôjsë(ndonese) ish mjéshtër, uçudinjë edhé thônin, « kyj me dhjétë a me njëzét gomârë sadô para që të nxierë, nùkë mùnt të bënjë gjithë këtë shtëpi edhé të jétë kâqë i pâsur, pô diku kâ gjétur nônjë aziné(thesar) me para. » Pô pastâj kupëtùanjë që kish gj'étur një aslliân edhé i jépte fllorin. Një dit diâll' i tûre, tek rrinte me vërsnikëtë e tij edhé llônin(loznin), i thânjë atâ djémtë, « ti goxhâ diâllë jé budallâ, edhé jé frikacâr, pô môs nakatôsu ti me né, se yt-ât kâ gjétur një vënt tek është një asllân edhé i jép dit për dit ngâ câ fllorin, pô ty nùkë të thônjë, se të dinjë që jé budallâ. »

Aère kyj , s'i érdhi inât (uinatéps) edhé vùri sédrë, qysh môs të thônjë edhé mùa baballârëtë që kshù kshù kémi një aziné, pô nùkë më vùnjë hiç një nùmur, vâte teke éma edhé i thâ, « môj nëne, më thânjë vërsnikëtë e mi, që néve qémë të vârfërë përpâra edhé babâi im qé mjéshtër edhé ushqénej me câ gomârë që i ngarkônte me gùrë, pô ùnjë tani shô që im-âtë është i pâsur, kâ shtëpi si pallâte, ùnjë gjesdis me husmekjârë, kù gjéti im-âtë gjith' këtë gjë? môs kini thùrur një vënt me parmâkë të hékurtë edhé atjé është një asllân që i kâ rëfûerë nônjë aziné? psé mùa nùkë m' a rëféni ? nùkë jâm edhé ùnjë diâlli jùaj?»
— Edhé e éma i thâ, « vërtét néve kémi thùrur një vënt me mur, edhé atjé është një asllân që na jép ngâ një fllori ditënë, pô ti nùkë mùnt të véç atjé, se të shqyen qymqë nùkë të njéh. »
— « Ùnjë, môj nëne, » i thâ, « dotë vête edhé do të mârr ârmëtë, që pô të më dérdhet të më hâjë, t'a vrâs, pô ti të më nitc një hysmeqâr me një kâll edhé môs kij frikë edhé qedér, se mùa nùkë më hâ dôt kollâj.»
Qânte e éma edhé ullërinte, se me të vâtur diâll' i sâj te asllâni,do t'i dérdhej edhé do t'a bënte një mijë côpëra, mallëkônte vërsnikëtë e tij që i thânjë ashtuj. Pastâj i thôtë diâllit, « dall' të pyes edhé tët-âtë, edhé ç të më thôtë ay, atë të bénç edhé ti. »

I thâ të jâtit që kshù kshù, « ut-bir kërkôn të véjë te asllâni, se e shânjë vërsnikëtë e tij tek llônin. » Thiri pastâj i jâti diâllinjë edhé i thâ, « psé kërkôn të véç n' atë vënt tekështë asllâni ? nùkë di që me të pârë tû ay, to të të dérdhet të të hâjë? psé nùkë na llë të mârrimë dit për dit tainjë që na kâ vcénjë, gjôja fllorinjë? »

— « Ùnjë, » i thâ ay diâlli, «to të vête; sado që thùaç ti, ùnjë nùkë ndâhem (çkëpùtem), to të vête të shô ç është atjé, se më gjân më gënéni, pô nëmë hâpsinë me të mirë, se një môs m'a dhëntë to t'u zë me të kéq që t'a mârr. »
Si shtrëngôi t'ëmënjë edhé i thônte që, « një môs më dhënç hâpsinjë to të të vrâs, » ajô i a dhâ.

Mérr kûj një husmeqâr edhé një kâllë edhé vâte. Me të hâpur pôrtënë asllâni ungrit një këmbë, pô si e njôhu që qé diâlli atij që vinte dit për dit edhé mérrte fllorinjë, ushtrit përsëri. Si uafrùa pastâj me kôrdhë në dôrë, ungrit asllâni që t'a hânte, pô kyj posa që i udérth, i râ me kôrdhë edhé i môri një çikë bishtinjë, pô asllâni e bëri atë një mijë côpëra. Prêt hysmeqâri të dâllë diâlli, pô më të kôt prite, se kish vdékur; môri më së fùndi kâllinë edhé iku.

Me të ârdhur një shtëpi na i thôtë e ém' e diallit, « kù Vetë im-bir? psé mbéti atjé? »
Edhé kûj i thâ që, « kshù kshù, e çqéu asllâni, se i préu bishtinë. » Me të digjùar ajô atë fjâllë ullëriti edhé qânte me gazép(deshperim). Érdhi pastâj i shôqi edhé si psôi që i vdiq diâlli, zùri edhé ay é qânte.

Pas dy jâvë, si i bënjë vârrin n'atë vënt, vâte i jâti te asllâni me tainjë që e shpinte edhé kërkônte fllorinjë, pô asllâni, si uinatéps, se vinte më mënt që mùnt që t'a kish psùarë diâllin ay, nùkë i jépte fllorinjë. Një dit vâte përsëri, i bënte rixhé edhé i thônte duke qârë, « të kâm rixhâ të m'a jâpç atcé fllorinjë, se ùnjë uvarfërôva edhé s kâm bùkë të hâ ; ndofië më çâve diâllinë pô ùnjë nukë t'a bënj për mëri.»

Edhé asllâni i thâ, « ùnë vërtét to të të jâp fllorinjë edhé ti të më siellç tainjë(per te ngrene), pô dashuria jônë të jétë këtù é tùtje llârk ngâ néve, se edhé ti me të pârë vârrin e diâllit këtù, to të më mallëkônç edhé to të më mërziç edhé to të të dridhet zëmëra, edhé ùnjë, duke pârë gjâknë që më rôdhi ngâ bishti im, më vjén môs të të shô me su edhé nùkë të dua, pô një më siellç tainjë edhé ùnjë to të të jâp fllorinjë. »
—Umbllâk(u plak) edhé u trashigùa.

[Kreksi]

=Fatimja=


Kyénoe tri môtra, iïoe nga atô ra'e vôgoelya kyoe kyoûhey Fatiraé, içte m'e boûkouroe nga toe dûa. Doûalhoe noe ditoe é pûetnoe dielliinoe, « dielk moré dielh, tsilya oeçtoe m'e boûkouroe? »

« Fatiméya, » E lyûenoe me tçemtçé é pûesinoe prâpoe dielliinoe
ditoenoe e nésoerme; dielhi Fatiménoe poelykyéou.
Meytônenoe môtratoe tç t' i boeinoe, tliônoe me vétoe toe ti'ire, « nésoer toe boeimoe sikoûr to toe vémi poer droû, edhé néve toe dâlyimoe moe poerpâra nga Fatiméya, edhé t' i thémi kyoe : koû toe vârimoe néve koûngoulhinoe, atyé toe na gyéntç. » Koeçtoû e gyétnoe me djais edhé toe nésoermenoe i thônoe Fatimésoe, « fçi çtoepinoe edhé hâyde toe présimoe droû, edhé néve yémiatyé koû toe kémi vârtouroe koûngoulhinoe.»

Çkoûanoe môtratoe edhé Fatiméya, si fçiou çtoepinoe, vâte atyé tek kiçinoe vârtouroe koûngoulhinoe. Me toe vâtouroe koerkôn koetoû koerkôn koetyé, s moûnt toe gyénte môtratoe, se môtratce nga fioe oûdhoe tyétoer Içinoe kthûeroe noe çtoepi. Noepoer nul h érdhi rhotoulh toe gyénte ndônoe oûdhoe; po s gyéti dot gyérsa ouérh. Aère hipi noe mâyoe toe noe lyizi edhé poer soe lyargon çé noe çkoendiye, nga hâlhi vâte atyé edhé me çoûmoe ridjâ rûri broenda moe noe çîoepi.
Po ayô çtoepi kyé konâk duzét kapedâneve; atâ nâtoenoe vithninoe edhe ditoenoe kthéneçinoe noe atoe çtoepi. Pas zakônit kyoe kiçinoe, érdhoe noe çtoepi edhé atoe ditoe edhé me toe roenoe pôrtoesoe me dufek ouhâp edhé rûnoe broenda, edhé me toe ndoentouroe érdhi kôha e boûkoesoe, çtroûanoe miroe miroe edhé voûnoe gyelhoeratoe.

Metoe voenoe noe gôyoe koupoetoûanoe kyoe gyélhoeratoe s kyénoe nga dora e husmekyârit 'se kûy kiç voenoe toe boente gyelhoeratoe Fatiménoe, kyoe i kyé dhé sevdalisouroe). I thônoe husmekyârit kyoe, « ti ké neri broenda? » Kûy noûkoe dôntey toe troegôntey, po moer soe foûndi ou thôtoe toe voertétoenoe.

Aère dôninoe sitsilyido t'a mérhte groûa, po kyoe môs toe boeninoe ndônoe çérh, i a dhânoe husmekyârit, edhé kyoe aère délyte edhé husmekyâri me 'ta, edhé Fatiménoe duzét kapedânetoe e dôninoe si môtroe, edhé i silhinoe noe miyoe toe mira.
Digyoûanoe môtratoe e sây kvyoe Fatiméya oeçtoe edhé oumartoûa âkoe-koû. Ouhelymoûanoe çoûmoe edhé apofa-isnoe me ndônoe trôpo t'a vdisninoe. Noe ditoe i doergoûanoe fioe gyerdân toe flyorintoe me noe husmekyârkoe (e kiçinoe farmakôsouroe) kyoe, posa t'a virtey toe vdistey. Vétehusmekyârka e i thôtoe, (sikoûndroe e kiçinoe porositouroe môtratoe), fâlyoe me çoendét, edhé i dhâ gyerdânoe edhé me toe dhoenoe e yoûri, edhé atoe tçastvdiky. Viynoe kapedânetoe edhé dzbrâsinoe dufékoe kyoe toe hâpte pôrtoenoe, po moe soe foûndmi e tçânoe me pahir si s digyoûanoe gyoe-kâfçoe, edhé rûnoe broenda, po me toe rûroe çônoe Fatiménoe çtritouroe noe mes toe ôdoesoe.

Lyekoûnt andéy lyekoûnt koetéy, moe soe foûndmi i hékyinoe gyerdânoe edhé me n-éroe oungyâlh. Pastây ou troegôn ayô nga se vdiky, edhé me toe digyôuaroe i thônoe kyoe tyétoer héroe toe môs toe dhéksinoe gyoe nga môtratoe.
Po ditoenoe e dûtoe, si digyoûanoe môtratoe kyoe s vdiky, i doergôinoe fioe sôçoe me flyorin me atoe husmek ârkoenoe, edhé me tsâ lyâyka kyoe e kiçinoe psoûaroe môtratoe, e goenéou edhé e môri Fatiméya, edhé si tsitôsi flyorintoe noe rôboe toe sây, prâpoe vdiky.
Oukthûenoe nga toe vyédhouritoe kapedânetoe me toe çôkyinoe e
sây, edhé prâpoe e gyénoe toe vdékouroe, prâpoe e koerkôinoe nga toe kâtoer ânoetoe edhé i gyéinoe flyorintoe kyoe i kiç tsitôsouroe noepoer gvi toe sây. Prâpoe e koertôinoe tsâ moe tépoer, kyoe tçdô kyoe doergôinoe môtratoe môs t'a kyâsiiïoe, po prâpoe ougoenûe, se ditenoe e trétoe i doergoûanoe môtratoe (si digyoûanoe kyoe prâpoe s vdiky) noe ounâzoe, edhé môri Fatiméya edhé prâpoe vdfky me toe voenoe noe gyiet. Oukthiienoe nga toe vyédhouritoe kapedânetoe edhé prâpoe e gyénoe toe vdékouroe; e koerkoûanoe andéy koetéy, po s ou vâte noe mcént toekoerkôninoe noe dôroe edhé zoûnoe é e kyâninoe.
Pastây e voûnoe broenda moe noe kasélhoe edhé si e mboulyoûanoe e voûnoe moe noe lyis kyoe poerpôç kyé noe goûrhoe.

Noe ditoe seizi i mbrétit vâte noe atoe goûrhoe t'i épte oûyoe kâlyit, po kâlyi moe toe kyâsonroe noe pélhk ikoen edhé s moûnt toe pint oûyoe (se broenda noe oûyoe doûkey hiyeya e kasélhoesoe). Kthénetoe seizi ta mbréti edhé i troegôn te gyâou ; vête dhé mbréti vétoe, edhé me toeikouroe kâlyi hôdhi sûtoe noe oûyoe, edhé doûkeyhiyeya e kasélhoesoe.

Porositi t'a dzbritninoe edhé e môri (si pâ kyoe broenda kyé noe groûa boûkouroe), edhé e çpoûri é e mbûlhi noe noe toe ndâroe toe tiy edhé ayô, si kiç çoûmoe kôhoe, zoûri é lyigey edhé pas pâkoe ditoe i râ ounâza ga dora, edhé me toe roenoe oungyâlh Fatiméya, edhé e môri mbréti groûa.

[Kreksi]

Gjuha shqipe në shekullin XIX-të nga Alebrt Dozon
=Morri...=

Na kyé noe, mbrét, kûy kiç noe tçoûpoe. Noe dit na i thôtoe tçoûpoes kyoe, a noûhoe moe morhit noe tçikoe? « edhé tçoûpa vête edhé zoûri t'a morhite. Me toe morhitour na i gyén noe môrh noe myékoer; outçoudit tçoûpa edhé e troegôn mbrétit. Mbréti i thôtoe kyoe, « voer-e gjoekoûnt toe çômoe, se kûy môrh dite to toe yétoe, kour gyér diyé s kâm gyétour as noe ; tani toe gyén, dite troegôn.»
Koeyô pas fyâlyoes mbrétit e voe seftedén moe hoe kouti, po pas pâk na ourhit kâkyoe sa noûkoe e ndzoûri dôt koutia. E ndzierin andéy edhé voénoe moe noe dolhâp, po dhé noe atoe ourhit pas pâk sa me zamét e ndzirte.

E ndzier moe soe foùndi edhé voe telyâly kyoe, « koûç t'a fiinte atcémôrhin toe mârhoe tçoûpoen e mbrétit. » Gvithoe duniâya oumblyôdhoenoe, po s kj é ndônoe iïeri kyoe t'a iïinte, ne kûy s kyé si môrh, po kyé si tsiyâp me myékoer.

Moe noe foûnt vête dhé diâlhi; kûy me toe pâroe thôtoe kyoe oeçtoe môrh. Mbréti ouboe çupelhi e thôtoe me vétoe toe tiv kyoe, « kûy noûkoe to toe yétoe neri, » edhé s déç t'i a yépte atiy. Toe nésoermen prâpoe mblyéth gvithoe duniâloekn', po gyéne s iç ndônoe kyoe t'a fiinte.

Moe soe foùndi doûket au çeytân kyoe oudoûk ditoen e pâroe, po véçour me rôba toe tyéra, po edhé ditoen e dûtoe s i a dhâ.
Edhé ditoen e trétoe, kyoe môs toe dzgyâtemi, ndônoese ouvéç me rôba toe tyéra s i a dhà. Po diâlhi i thôtoe kyoe, « ndzir-m'-a noe tçikoe, » edhé
atoe tçast na e rhoembén edhé na e çpie noenoe dhé koû rhinte vétoe.

Mbréti posakyoe ourhoembûe tçoûp' e tiy voûri telyâly kyoe toe mostoe kétoe iïeri dritoe nâtoen, po koetoe porosi noûk' e mbâiti noe groûa. I thoerésin koesây toe nésoermen noe sarây e i thônoe kyoe, « psé noûkoe mbâite porosin e mbrétit? « Koeyô thôtoe kyoe, « oûnoe kâm çtâtoe dyém edhé kyoe toe çtâtoe kyoe kâm nâtoen moe vinoe edhé ditoen ikin ; pandây si toe môs toe goezônem nâtoen, koûr toe goezônem? »

I thôtoe plyâkoesoe mbréti kyoe, « tç zanât toe kânoe dvémtoe? »

— « As oûnoe s di, » thôt' ayô, « po kour toe vinoe mbroeinoe, i pues. » Mbréti i thôtoe kyoe, « kour toe vinoe toe na i doergôntç. »
Kthénen mbroemavet noe çtoepi toe plyâkoes kyoe toe çtâtoe dyémtoe, si bitisnoe nga poûna edhé me toe vâtour ou thôtoe kyoe, « ou koerkôn mbréti. » Edhé koetâ ngrihen e vénoe toe nésermen nde mbréti.

Si e pûeti seftedén toe koûyt biy yânoe, pastây ou thôtoe kyoe, tç zanât kiçin?
Noeéri thôtoe kyoe, « oûnoe kâm zanât kyoe toe doegyôn sa
lyârk kyoe toe yétoe neriou. »
I dûti thôtoe kyoe, « oûnoe kâm zanât kyoe t'ithém dhéout toe
hâpet, edhé me toe pares hâpet. »
I tréti kyoe, « oûnoe toe mârh noe plyâtçkoe ga tçdô neri edhé toe
môs toe koupetôfïoe. »
I kâtoerti thôtoe gyéne kyoe, « oûnoe yâm kyoe e héth koepoûtsoen noe ânoe toe duniasoe. »
I pésoeti kyoe, « moe tçdô voent kyoe toe yétoe, toe thém oûnoe
toe boenet koûryoe, atoe tçast boenet. »
I gyâçtoeti thôtoe kyoe, « oûnoe kâm zanàt sadô lyârtkyoetoe ('te gyoe-kafçoe, me noe toe çtûroe e çtie pôçtoe.»

I foùnti thôtoe, « makâr noe kyiey toe yétoe gyoe-kâfçoe, oûnoe e.»

Si doegyôi mbréti zanâtet koetûre, ou thôtoe kyoe toe vinin t'ij (Miin tçoûpoen kyoe i a kiç mârhoe diâlhi, edhé i nisi me kâkyoe
tôrba me fllyorin.
Na nisen koetâ, edhé si na étsin ngapés' a gyâçtoe dit, thôtoe noe ga atâ, « koû yé ti kyoe doegyôn? pa voeroe véçin, a ou afroûam ? »
Voûri véçin edhé thôtoe kyoe, « s yémi afroûar akôma, po doûam dhé tsâ. » Pas pâk voe prâpoe véçin edhé thôtoe kyoe, « oukyâsm'. »

Çkoûan dhé noe tçikoe edhé i thônoe atiy, kyoe hâpte dhénoe, kûy me iïoe fyâlyoe kyoe thâ, hâpet dhéou edhé na rûri au tyétoeri kyoe toe mérlite tçoûpoen e mbrétit. Po kyoe t'a médite préps kyoe t'i gyénte noe gyoûmoe. Ndoentoen iïoe tçikoe gyer-sâ fléytoen edhé nga dâlye nga dâlye mérh tçoûpoen e mbrétit, kyoe e kiç voenoe noe sisoe diâlhi, edhé voûri andis tçoûpoesoe mbrétit noe kakoerzôzoe. Vête dhé au tyétoeri edhé na i mérh iïoe koepoûtsoe edhé na e héth noe ânoe toe duniasoe, edhé ounisnoe kyoe toe kthéneçin bâçkoe me tçoûpoe.

Diâlhi pas îïoe tçikoe na oungrit. Me toe ngritour voeçtrôn andéy voeçtrôn koetéy, s çé tçoûpoen e mbrétit. Ngrihet kyoe t'i çinte atâ kyoe kiçin mârhoe tçoûpoen, po koerkôn kyoe toe gyénoe koepoûtsoet, na gyéti noe vétoem. Héth sûtoe andéy koetéy, na e çé koepoûtsoen edhé versoûlhet t'a mérhte. Po koetâ kyoe kiçin tçoûpoen, sa vâte diâlhi gyér noe ânoe toe duniasoe, oulyargoûan çoûmoe.
Po diâlhi nga toe ndzitoûarit e tépoer, pas tsâ na i afrôn. I thônoe atiy kyoe toe boente koûlyoen, se îïoe mcént i arhinte. Atoe tçast boenet îïoe koûlyoe kyoe kyé nga toe kâtoer ânet mbûlhtour, s kiç
as ndônoe brimoe , as ndôîïoe parathûre. Diâlhi vinte rhôtoulh koûlyoes edhé ou boente ridjâ kyoe t'a ndzirnin îïoe tçikoe t'a çinte.
Hâpnoe noe brimoe noe moûr edhé e ndzierin iïoe tçikoe nga ayô
brima kâkyoe sa i doûkeçin sûtoe. Me toe pâroe prâpoe e rhoembén edhé ngrihet me gyithoe 'toe kâkyoe lyârt sa s doûkey. Aère au kyoe çoenônte mlroe i çtie hoe héroe diâlhit edhé e héth pôçtoe toe vdékour, po au tyétoeri s e lyâ tçoûpoen toe binte, po me toe afroûar dérdhet é e prêt.
Si çpoetoûanoe gyéne nga çeytâni nisen edhé vénoe ndek i âti i sây. Me toe pâroe mbréti tçoûpoen e tiy porositi noe gyithoe mbretoeri tcc bcénin donoemâ edhô toe goezôneçinoe poer tçoûpoen toe tiy kyoe ougyént. Edhé pastây pûet mbréti tçoûpoen kyoe, « koûç toe ç.poetôi ûmoerin moe tépoer? » Koeyô thôtoe kyoe , « gylthoe moe çpoetoûan, po moe tépoer e moe tépoer kûy kyoe moe priti (kûy kyé ni'i vôgoely edhé m'i boûkour, s' e harôva t'ou thôçne), pandây mbréti idhâ tçoûpoen e tiy groûa edhé pasvdékiyes koetoe e voûri noe koemboe toe tiy edhé voelhézoerit e tyéroe i voûri moe boûk' »

p.s:boûk'=k'=kë, pra acenti(')=ë, një sistem i lehtë për ne kosovaret ...lol !

[Kreksi]

=Ariu dhe dervishi=


Kvè noe tçobân kyoe hiç noe kopé me dhoen ; kûy kiç ndézour me noe ari kyoe i vinte dita nga dit' edhé i mérhte nga pésoe nga gyâçtoe dhoen. Noe dit' na çkôn noe derviç nga ayô kopé; koetiy (si oupoerçoendôç me tçobânoe) i thôtoe tçobâni kyoe, « noe ari s na Ivoe noe hâlh toenoe, po dita nag dit' na vyén edhé to na màrhoe, s oeçtoe tçaré, nga pésoe nga gyâçtoe dhoen. » Derviçi i thôtoe kyoe, « fét poer fét oûnoe t'a vrâs, edhé gyoe-kâfçoe pa vrâroe s doua po vétçme tre çékouy me gyizoe; » edhé tçobâni i dhâ çékouytoe kyoe koerkôi derviçi.

Ariou pas zakônit kyoe kiç érdhi kyoe toe mérhtey dhoen. Me toe ârdhour i dély poerpâra ariout derviçi edhé si e pôkyi zoûri toe hâhey me arinoe . tsilyi oeçtoe m'i çoendôçoe. Ariou thôçtoe véten' e tiy moe toe çoendôçoe.

Derviçi gyéne i thôtoe kyoe, « oûnoetroe trét si edhé koetoe goûrin', » edhé atoe tçast ndzôri nga tôrb' e tiy (me noe tertip kyoe môs t'a çinte ariou) noe tôp gyizoe, pastây edhé tyétoerin' edhé tyétoerin' edhé kyoe toe tré iboeri si mielh. Outçoudit ariou çoûmoe edhé môri dhé au noe goûr toe bârdhoe, po noûk' e boeri dôt therime si edhé derviçi.

Aère ouboenoe voelhâmoekyoetoe dû.

Pas noe tçikoe e môri ouria arinoe edhé i thôtoe derviçit toe inérhte ndôiïoe kâ toe hânin' edhé kûy toe vinte noe pûlh toe prite droû. Derviçi i thôtoe kyoe, « hiky ti poer kâ, se oûnoe s e boen kaboûlh toe mérh noe kâ, se oûnoe doua si ndôiïoe aslân. » Me koetà tertipe çpoetôi derviçi nga zaméti kyoe to toe hikyte me kâ, edhé vâte poer droû ariou. Me te vâtour moe noe ergelyé rhoembéou noe kâ edhé e hôdhi noe krâ'. Po derviçi posakyoe vâte poer droû, tç boeri, mérh noe pe edhé Ij'ith gyithoe lyizat' edhé boeney sikoûr dônte t'i tçkoûlyte me noe héreç (me noe toe hékyour). Hrét ariou derviçin', po moe s doûkey. Oungrit e vâte vétoe noe pûlh edhé e gyén derviçin' kyoe boeney hazoer gyôga toe tçkoûlytey me noe héroe lyizat'. Tcouditey ariou me vétoe toe tiy edhé thôçtoe kyoe, kûv kyoenga iï" 1 miyoe héroem'i miroe nga oûnoe.

I thôtoe pastây derviçit, « tç dô gyithoe koetô droû kyoe ko niet t'itçkoûlytç mérh s'a dû déga edhé hâyde. » Po au i thôtoe kyoe, «oûnoe s yâm i tilhi toemârh dû droû,po noe (16 mérh ti, » edhé atoe tçast tçkoûlyi ariou du déga nga Boe lyis, edhé kthénon' tek kiçin' kânoe, ezoûri ariou edhé e préou kânoe.

Po pastây lyipsey kyoe t'apikyin'. I thôtoe àriout derviçi kyoe, « oûnoe toe vête poer oûyoe edhé ti drith miç toe kyoe toe môs toe lyôdhetç, » (i thé koetoe, se s moûnte toe dritlite noe kâ kâkyoe toe mâth), mérh noe lyekoûroe edhévâte moe noe goûrhoe (ayô goûrhoe kyé moe noe çkoemb), mboûç lyekoûroen', po me toe hédhour noe krâhoe, noûkoe moûntey t'a mbântey é lyeçôn lyekoûroen' nga krâhatoeedhé e mbân sa toe mos toe tçpôn'ey. Priti ariou noe sahât, toe dûtoen', moe soe foûndmi ounis vétoe edhé vête noe atoe goûrhoen' kiç vâtour edhé derviçi. Me toe vâtour i thôtoe, « psé oumbodhise kâkyoe çoûmoe? »

Derviçi i thôtoe kyoe, « meytônem kyoe ngré goûrhoen' me gyithoe çkoemb, po s'e sielh dot miroe, se toe vin vétoem me lyekoûroen' moe vyén toûrp, po ngri-e tî mâkar lyekoûroen', » edhé ariou e héth noe krâhoe edhé nisen' kyoe toe dû. Tek étsin' i thôtoe ariou derviçit, « hâ}tde toe zihemi, » po derviçi i thôtoe kyoe, « ikoekoetéy, se s e hâ clôt me moûa, » po moe soe foûndi zihen'. E çtroengôn ariou derviçinoe noe héroe me kâkyoe foukyi sa i koetsûen' sûtoe, e çé ariou derviçin' ga sourâti k}'oe kyé i koûkjr posi gyâk edhé sût'-e tiy i kiçin' koetsûer. E pûet é i thôtoe, « psé ouboere koeçtoû?»

I thôtoe derviçi kyoe, « edhé oûnoe s di setç toe boen, toe toe héth nga k'yô ânoe, boenè tsôpoera, toe toe héth nga tyétoera tsâ moe kéky. » I thôtoe aère arion, « aman l}rér-moe, » edhé e lyâ.

Pas pâk vânoe tek kiçin kânoe edhé çtroûan' é hânoe. Me toe ngroenoe dû kâfçitoe derviçi oungôp, é e pûet ariou kyoe, « psé noûkoe hâ? »

Poergyigyet kyoe' « tani s kâm iïoe tçikoe kyoe hoengra kâkyoe dhoen kour vâita poer oûyoe (pa lyé toe môs toe kiç ngroenoe as iïoe). Si sôsnoe nga boûka, i thôtoe derviçit ariou, « hâyde toe vémi noe çtoepi time si mîky kyoe }-émi, » edhé e rnôri noe çtoepi. Me toe vâtour porositi arion noenen' edhé môtroen' kyoe kiç toe mbréinoe soepâtoen', se to toe vrinte miknoe k}-oe sôlhi, k}-oe toe çpoetônte nga au kyoe içtey m'i çoendôçoe nga vétoe e tiy, edhé môtr' e ariout me toe doegyoûar vét' e i thôtoe derviçit koeçtoû dhé koeçtoû.
Si oungris porositi ariou éçtroûanoe soûfroen' edhé si hoengroe mfroe iniroe rânoe e fléytnoe. Derviçi boeri sikoûr vàte atyé koû kîçin1 çtroûar, pokûy vât' e oupçé noe iioe samâr t': ' fioe gomâri kyoekfçin'. Oungrit ariou noe mes toe nâtoes', edhé me toe mârhoe soepâtoen' i ép tri kâtoer soepâta edhé pandéou see préou edhé vàte prâp'e rà.

Pa ngdMroe miroe ngrihet' ariou edhé vâte poer droù. Me toe kthùer çé derviçin' kyoe i dôlhi poerpâra. Posakyoe e pâ hâpi sûtoe edhé outçoudft me foûnt. E piiel kyûç çkôi atoe nâtoe; i thôtoe kytr,« fort mfroe çkôva, po vétçme n'a du plyéçta noe mes toe nâtoes' moe gyoemboûan'.» Outçoudlt me vétoe toe tiy çoûmoe ariou, ky'oe soepâtat' i doûkeçin' si plyéçta, edhé moe s dourôi po i troegôn moe soe foùndi atâ kyoe i boeri ariou atiy nâtoen' kyoe çkôi, edhé i boen ridjâ derviçit kyoe t'a boente dhé atoe toe çoendôçoe si véten'. Edhé derviçi i thôtoe kyoe, « kyô poûnoe oeçtoe kolaytçime, po vétçme noe lyekoûroe me kyoùmeçt toe doua. » Niset ariou edhé vête ga kopé e tçobânit. Me ta} vâtour atyé ouhelymoùa çoûmoe tçobàni kyoe s e kiç ngôrdhour akôma. Kthénet' ariou nde derviçi me Lyekoûroe me kyoùmeçt edhé pasporosisoe derviçit ndézi zyârh edhé voûripoermbi zyârh noe kazân mboûçour me kyoùmeçt. Si zieou kyoùmeçt i miroe miroe, i thôtoe derviçi kyoe, « voeroe kôkoen' broenda kyoetoe çoendôçetç, » e voùri héroen' e pâroe kôkoen', po e dôgyi, e voûri dhé toe dùtoen', po me toe voenoe dhé toe trétoen' i ép derviçi noe toe çtûtour, edhé koeçtoû oudôky broenda noe kazân.

Pastây kthénet' nde tçobâni derviçi e i troegôn kyoe e vrâou arinoe; aère tçobâni s dinte sétç t'i boente (i s diy se koû t'a viy"), edhé i thôtoe tç dôyoe. Po derviçi gyoe-kâfçoe tyétoer s i môri po vétçme noe kéts, edhé çkôn soe andéysmi me gyithoe kéts, edhé e zoûri nâta moe iïoe grûkoe oûykou. Oûykou nâtoen', si fléyti derviçi irhoembéou kétsin' edhé e hâ.

Derviçi ngâ inâti dzbâth brékoet' edhé zcé vrimoen' e çpélhoes' oùykout. Me toe dâlyoe oûykou e lyith noe brékoe edhé çkôn me gyitkoe'toe.

Çkôn edhé degdiset moe noe fçât ditoen' e dielyoe. Me toe dâlyoe kiça e çé prifti koetoe toe hoûay edhé e pûet nga érdhi edhé pse érdhi. Kùy i thôtoe kyoe, « érdha poer toe çitour noe tçobân, edhé kûy tçohân oeçtoe çoûm' i miroe edhé vétç hamies' s dô gyoe-kâfçoe. » Prifti e pûet, « koû e ké tçobânoe?»

I thôtoe kyoe, « e kâm broenda noe brékoe, » edhé e dhâ priftit (tçobânoe), edhé prifti me toe pâroe e mérh é e çpie noe voent toe tiy. Kûy derviçi çkôn nga au fçâti edhé i lyâ priftit tçobânoe.

Toe nésoermen' prifti hâp kanâtet' kyoe toe çfnte tçobânoe e ri, se a i ki; odzler dhoentoe poer toe koulhôsour, po me toe hâpour kanâtet' noûkoe çé gyoe-kâfçoe, se tçobâni si oûyk kyoe kyé, s kiç lyc&noe ndônoe dhoen. Vête n'atcé voent kyoe kiç bagetinoe, po noûkoe çé as noe dhoen. Atoe tçast mérh noe dufék noe krâhoe edhé niset' toe gyénte derviçin'.

Po derviçi noe mes toe oûdhoesoe na gyéti tsâ haydoûtoe koe s dinin' se-kyûç toe ndânin' tsâ para kyoe kiçin' vyédhour. Me toe pâroe derviçin' i âpin' parâtoe kyoe t'i ndânte au si derviçi kyoe kyé. Po derviçi ou thâ kyoe, « oûnoe s doua çérh. po oeçtoe moe miroe kyoe t' ou lyith yoûve kyoe yini moe noe bûthoe lyizi. » Si i lyidhi mérh isénoe e nérit edhé e héth noe djép toetiy,mérh dhé isénoe tyétoerit, dhé koeçtoû si môri isénoe e gyithoeve, e héth noe djép edhé koertsét.
Prifti si çkôn andéy koetéy na degdiset tek kyénoe atâ haydoûtoe kyoe i kiç lyidhour derviçi. I pûet prifti atâ kyoe, « a çkôi noe derviç nga koeyô oûdha? se kûy moe dhâ noe tçobân kyoe moe hoengri gyithoe dhoéntoe. » Koetâ i thônoe kyoe, « çkôi edhé au na lyidhi edhé néve, po dzgyith-na kyoe toe vémi t'a zoemoe gjoekoûnt.»

Nisen' koetâ me gyithoe priftin' edhé si e koerkoûan' poerpâra s'e gyétnoe, vénoe edhé plyakôsin' noe çtoepi toe derviçit.

Derviçi posakycé i pâ i thoerét fçâtit, edhé fçâti me toe doegyouâr plyakôs noe çtoepi toe derviçit edhé i zoûnoe atâ edhé i Wanisnoe.

[Kreksi]

=Djali mosmirënjohës=


Içte edhé noûk içte.

— Moe noe kasabâ na içte noe neri çoûmoe i ndértçem edhé reçpér, kiçte çoûmoe konoçti moe reçperit me tsâ mikye toe tia noe atoe kasabâ. Tuk me friktçoûaroe se bekyim atâ i hânoe kréroet' e mâlhit (se kiçte voen' edhé kûy noe ortakoerit), oundâ edhé boeri miroe kyoe ikou ngâ ayô kasabâya, edhé vâiti moe noe tyâtoer me groûan edhé me toe birin e tia toe vétoeminoe.

Si zoûri noe voent toe mir' noe koetoe kasabâ, hâpi noe reçperi toe vôgoely edhé pâk ngâ pâk pô i vinte mbâroe reçperia . edhé rhônte me rehatlhoek.

Si çkoûanoe noezét vyét kyoe pounônte atyé, pô voeçtrônte se pô i afrôhoeç môti kyoe noe atu'1 mot do pouçônte ngâ poûnoet'. Nâ naksafis i vdiky e çôkiya. Tridhyét vyét kiçin çkoûar bâçkoe kyoe as néri poer tyâtoerin noûk ktçin dhoenoe sebéb poer fâyat' e tûre.
Çoûmoe mir' e koupoetôn çdoneri si sa i çtrùdhi zoemboeroen1 koetiy reçpérit koeyô vdékiya e toe çôkyoes tia Mi atô tuk me parce se edhé i bir' i tly Içte i helymoùaroe, e lyâ moe-n'-ân' (noe ânoe) hélymin e tiy kyoe toe hadjfste atoe.

I thôtoe, « moema yôte vdiky, edhé fçtoe boe poûnoe kyoe noûkoe ndertôhet' dot, pô t'i boeimoe ridjâ zôtit poer çpûrtin e sây, lyôtoet' tôna noûkoe do t'a ngyâlhin, koetoû s kâm tyàtoer Seri kyoe toe mce dônoe sikoûndoer ti, se mîkyet' e mi ndénoen noeatoe kasabâ kyoe fçim poepâra; ti noe kyôft' se do toe yéç i mir' edhé i oûrtoe, pounô edhé doua toe tçalhtis poer toe martoûar tu me nânoe tçoûpoe toe arâdhoes' toenoe.»

Edhé voertét plyâkou kyoe m' atoe sahât zoûri toe tçalhtisin' poer toe martoùari» toe birin e tiy.

Afoer çpis' tia rhinoen' tré voelhézoer, i mâdh'i atûre kiçte fioe gôtsoe. Koetâ toe tré voelhézoer poerpâra için çoûmoe zengin, pastây rânoe ngâ zenginlhoekou edhérhônoen'noe ûmoer çoûmoe toe kékv. Ki'iv plyâkou çoûmoe héroe içte moendoûaroe poer tçoûpoen e koetûre, kour noe dit, kour véçi rôbat e tia toe réatoe, vâiti toe koerkoiïoe tçoûpoen poer toe birin e tiy. Thôçte me véften e tia kyoe, kyô tuk me kyénoe e vârfoeroe do t' i yét' e ndértçme.

Atoehéroe koetâ toe tré voelhézoerit' i thônoe, « tçoe mâlh kâ i biri ? » edhé plyâkou oupoergyiti, « plyâtçka edhé para moe boehen' nér noe miyoe lyira, gyûsmat' e koetûre do fia yâp naçti, toe tyérat' do t'i mârliin' pas vdékiyes sime. » Atâ oubcén' boçnoûk edhé e martôi diâlyin e tiy.

Pas tsâ kôhoe diâlyi boeri tçoûuoe, kyoe içte çoûm' i moentçem edhé me çoûmoe nasillât. Plyâkou moe koetoe kôhoe rhônte me atâ noe çpi, pastây yô, sepsé noûsiya noûk e dônte; poerpâra kiçte iïoe tçik toûrp tek i vyérhi, pastây si i dôlhi toûrpi zoûri t'akoertônte, hér' hér' noûk i yipte boûkoe. Derdiméui plyâkou çartinte me véfte edhé noûkoe koulhdzônte toe thôçtoe koetô tek nânoe.

Mo: toe sôsourit ngyôi kyoe i thôçte noûsiya toe çôkyit kyoe, « noûk dourôn moe toe rhôn me atcé moe noe çpi. » Noe dit i thôtoe i biri plyâkout kyoe toe gyénoe tyâtoer voent edhé t'i pagoûan' hârdjoen' e toe voeçtroûarit.

Si ngyôi koetô derdiméni plyâkou ouvert h edhé zoi'iri toe dridhet. « Tçcê, o biri im, i thôtoe, ti moe thoûa koeçtoû? toe tcèra koetâ kyoe ké sot, koûç t'i lyà? Me gyith koetô môs moe toebô, yô yô, ném rïoe voent koetoû nér sa toe vdés, moendôhou, biri ira i dâçouroe, sa hâlhe hôkya poer tû kyoe toe ouçkyén.»

Ngâ koetô fyâlyoet' kyoe i tliâ plyâkou i érth çoûmoe kéky.

E çôkiya noûk dônte t'a çihte moe me su. Atoehéroe i thôt plyâkou, « koû dô ti kyoe toe vête? do toe moe kyàsin' toe hoûaytoe kour im-bir moe toebôn? » Si thâ koetô fyâlyoe e iyâiti sourânoe e tiy me lyôt. Me gyith koetô i vârfoeri môri çkôpinoe edhé oungrit tuk me boeroe ridjâ zôtit kyoe t' i ndiéiïoe toe birin e tiy, pastây i thôtoe, « dimoeri pô afrôhet', dhé noe kyôft se Peroendia moe moundôn é rhon iïér atoe héroe, s kàm naiîoe rôboe kyoe toe mboulyôhem, toe kâm ridjâ ném noe rôboe toe vyétoeroe, atoe kyoe noûk e véç moe ti. » Noûsiya e ngyôi é i thôtoe me toe kékye kyoe, « noûkoe ké rôbat poer toe dloen' » Atoehéroe koerkôi kyoe fi âpin noe ngâ toe mboulyoûarat' e kâlyit. I biri i boen me niçarét tçoûnit tiy, kyoe t' i byéroe noe ngâ toe mboulyoûarat e kâlyit. Tçoûni, si ngyôi toe toera fyâlyoet çtriti moe grâjdit kâlyit, môri atoe moe toe miroen' e toe mboulyoûaravet, e préou moe dû, proûri noe gyûsmoe te plyâkou. « Toe toeroe doûanoe, si doûket', vdékiyen time, thâ plyâkou, kâky' sa edhé ai tçoûni i vôgoely moe kâ asét. »

I biri e koertôi tçoûnin e tiy, sepsé noûkoe mbarôi porosinoe sikoûndoer kyoe i thâ. « Fyéita, baba, i thâ tçoûni, pô oûnoe oumoendoûaçoe noe tyâtoer pôûnoe, kyoe atoe gyûsmoen kyoe preva do t'a rouan poer tû kour toe boeheç edhé ti plyâk. » Kûy toe koertoûarit' e tçoûnit i râ noe kôkoet, e koupoetôi zoulhoûmin e tiy, pouçôi toe çôkyoen, i râ noe koemboet toe babâit tiy edhé i boeri ridjâ kyoe toe rhinoe noe çpi.

— Atâ miroe edhé néve moe çoûmoe miroe ngâ atâ.