DOSJE: DISKRIMINIMI i SHQIPTARVE NE IRJM - FAKTE

[Modesti]

Shqiptarët të “zhveshur” nga buxheti për kulturë

19/03/2009 10:40:38


Favorizimi i kulturës maqedone dhe dekompozimi brutal i kulturës shqiptare është stimuluar kohëve të fundit edhe nga Qeveria e cila ka përkrahur botimin e shumë librave në gjuhën maqedone, por jo edhe në atë shqipe. Ky është shembulli më i keq se si mund të ndahen mjetet buxhetore dhe si kultura shqiptare është lënë nën mëshirën e talljeve maqedone, theksojnë publicistët dhe personalitetet e letrave shqipe

Shqiptarët këtë vit do të jenë të zhveshur nga projektet kulturore dhe kjo krejt kjo për shkak të buxhetit të reduktuar në Ministrinë e Kulturës. Si në të gjitha segmentet tjera të poshtërimit shqiptar, gjithashtu edhe në sferën e kulturës shqiptarët do të përballen me një reduktim të tmerrshëm kulturor. Në buxhetin voluminoz për kulturë që parasheh zhvillim dhe promovim të kulturës maqedonase, shqiptarët do të përfshihen vetëm në projekte zhgënjyese dhe të reduktuara botuese. Gati thuajse shqiptarët do të mbeten të harruar nga kjo ministri, madje të nënçmuar, e cila tashmë pa ndonjë person vendimmarrës për kulturën shqiptare nuk do të ketë sinjale pozitive se do të ndryshojë diçka në këtë drejtim.

Kjo zhveshje kulturore mund të dëshmohet me financimin e vetëm disa botimeve gati me shifra qesharake, ndërkohë që mungojnë projektet të cilat thithin pjesë më të madhe nga buxheti i Ministrisë së Kulturës. Në krahasim me mega-projektet maqedonase siç janë ajo e filmit, e restaurimeve, gërmimeve arkeologjike, e dokumentarëve dhe teatrove si dhe shumë të tjera, financimet në kulturën shqiptare për këtë vit duken qesharake dhe të lëna në mëshirën e institucioneve mospërfillëse që nuk japin as sinjalin e vetëm se do të ndryshojnë diçka në këtë drejtim. Në vijë të kësaj nuk ka pasur deri tani as një reagim nga ndonjë institucion kulturorë shqiptarë apo ndonjë individ që ka konkurruar në këto projekte.

Duket se në njëfarë mënyre shqiptarët kanë filluar të pajtohen me këtë fat të caktuar nga lart duke vazhduar të jenë pjesë të shkretëtirës kulturore. Reagimet e tyre më shumë bëhen nëpër biseda miqsh dhe aty përfundon gjithçka.

Favorizimi i kulturës maqedone dhe dekompozimi brutal i kulturës shqiptare është stimuluar kohëve të fundit edhe nga Qeveria e cila ka përkrahur botimin e shumë librave në gjuhën maqedone, por jo edhe në atë shqipe. Ky është shembulli më i keq se si mund të ndahen mjetet buxhetore dhe si kultura shqiptare është lënë nën mëshirën e talljeve maqedone.

Halimi: Anashkalimi total i kulturës shqiptare

“Sa i përket ndarjes së mjeteve financiare në kulturë, kjo definitivisht varet nga ata se kush janë në krye të kësaj ministrie” thotë publicisti Avni Halimi.

Sipas tij, derisa para dy viteve të kaluara 2006 -2008 kur ishte ministri nga shqiptarët nuk ishte keq me aktivitetet kulturore të shqiptarëve dhe ndahej buxheti tamam në mënyrë proporcionale ndërkohë edhe 25 përqindëshi ndahej në çdo aktivitet duke filluar që nga sektori i botimeve, i filmit, pastaj sektori i arteve pamore dhe deri te gjurmimet arkeologjike.

“Tani në këto muaj, meqë partia shqiptare në pushtet mendon se prioritetet e saj janë në objekte dhe jo në kulturë, atëherë kemi një disbalancim total si të aktiviteteve kulturore, po ashtu edhe ndarjes së mjeteve financiare”, theksoi Halimi.

Ai ka shtuar se me keqardhje mund të konstatohet dhe shihet se aty nuk është arritur të merret as 19 përqindëshi i buxhetit ndërsa nëpër sektorët tjera as edhe nuk mund të flitet .

”Totalisht është një frenim i gjithë aktiviteteve kulturore shqiptare, saqë është për keqardhje” theksoi Halimi.

Sipas tij, partia në pushtet dhe kuadrot e saj jo që nuk ka angazhuar asnjë funksionarë shqiptarë në këtë ministri, por edhe ata që ishin në udhëheqjet e njësive apo sektorëve u degraduan, kështu që shqiptarët nuk kanë asnjë qasje jo vetëm në ministri të kulturës, por as në aktivitete kulturore.

Ata si duket vazhdon Halimi ndahen të kënaqur me iniciativa individuale , me aktivitete personale të kulturës dhe mendojnë se kjo është kultura.

I pyetur nëse duhet të ngrihet ose jo zëri i intelektualëve dhe i njerëzve të tjerë të kulturës, publicisti Halimi tha se disa njerëz që në periudhën 2006-08 ishin shumë të zëshëm , sot heshtin sepse siç u shpreh ata me ndikim funksionarëve partiak në pushtet kanë arritur të marrin “nga një kockë dhe kanë hyrë në kështjellën e tyre dhe heshtin duke mos pasur as reagim , nuk nxisin as probleme dhe shqetësime për devalvimin e kulturës shqiptare”.

Sipas tij, këta njerëz kanë marrë nga një projekt dhe ca lekë dhe heshtin dhe nuk ka asnjë reagim.”Në periudhën 2006 e këndej derisa lulëzonte kultura shqiptare dhe derisa merrnin lakmi Ministria e Kulturës së Kosovës dhe Shqipërisë , kishte reagime tepër tendencioze , ndërsa tani është një letargji totale, një gjumë dhe këta njerëz përpos përfitues të rastit, nuk mund të jenë njerëz të kulturës” tha Halimi.

Edhe botuesit të revoltur dhe pakënaqur

Botuesi Halil Zendeli vlerëson se derisa në Ministrinë e Kulturës nuk ndërtohen edhe disa kritere e standarde për veprimtarinë botuese, të cilat do të parashiheshin edhe në konkurset, dhe jo vetëm për veprimtarinë botuese, vazhdimisht do të ketë vërejtje dhe do të shprehen pakënaqësi pas shpalljes së rezultateve.

Zendeli ka vërejtje edhe në mënyrën e vendosjes, por edhe në përzgjedhjen e përfaqësuesve shqiptarë në këtë ministri, të cilët propozohen nga partia në pushtet.

”Kështu ndodhi sivjet, ku anëtari shqiptar i komisionit, që nuk di ç’është kultura e libri, bëri keqpërdorime të mjeteve, duke i favorizuar disa nga anëtarët e ashtuquajtur shoqatë e botuesve”, thotë Zendeli.

Sipas tij, pa një platformë për zhvillimin e veprimtarisë botuese , vazhdimisht do të ketë pakënaqësi dhe fërkime ndërmjet botuesve të mirëfilltë dhe botuesve profiterë dhe ankesat ndaj Ministrisë së Kulturës nuk do të mungojnë.

“Po t’u hidhet sy dhe analizohen mirë rezultatet nga konkursi për këtë vit, do të vërehet se shumicën nga ata që marrin mjete nga Ministria e Kulturës nuk i di dhe i njeh kush, as veprën e autorin dhe as botuesin”, thotë ai.

Zendeli thotë se ka raste kur një familje ka të regjistruar edhe nga dy-tri shtëpi botuese e shoqata. “Më mirë mos dimë se çka ndodh e fshihet pas rezultateve, atje ku nuk kemi qasje, me diferenca të mëdha mjetesh për libër, pavarësisht vlerave, ku vijnë në shprehje edhe shumë faktorë të tjerë të natyrës subjektive”, shton ai.

Fushata zgjedhor pa cekur problemet dhe anashkalimin kulturor

Analistët thonë se në fushatën zgjedhore është përmendur shumë pak problemi i çështjeve kulturore.

Analisti Sefer Tahiri shprehet me këtë rast se në fushatën për zgjedhjet lokale të 22 marsit, partitë politike duke u përqendruar në çështje politike por edhe në çështjet e infrastrukturës si zakonisht anashkaluan kulturën dhe projektet konkrete për jetësimin e jetës kulturore në komunat me shumicë shqiptare. “Kandidatët për kryetarë të komunave shumë pak kanë shpalosur idetë dhe konceptet se si mund të gjallërohet jeta kulturore meqë nuk dëgjuam ndonjë kandidat që të thotë se do të angazhohet për funksionimin e shtëpive të kulturës, teatrove profesioniste në qytetet më të mëdha ose biblioteka” theksoi analisti Tahiri.

Ky në fakt sipas tij duhet të jetë prioritet i drejtuesve të rinj të komunave pasi shqiptarët nuk kanë nevojë vetëm për politikë por edhe kulturë dhe për kultivimin e vlerave shpirtërore në mënyrë institucionale, pasi sipas tij, ka deficit të madh të institucioneve kulturore në komunat e shqiptarëve. (INA/SHM)

[Modesti]

Në shtator, nxënësit maqedonisht!?

Hajrie AZEMI

Shkup, 23 mars - Edhe vitin e ardhshëm shkollor, 2009/ 2010 rrezikohet hapja e paraleleve shqipe në shkollën fillore "Petar Petroviç-Njegosh" në Idrizovë, ngase gjysma e banorëve të fshatit, çuditërisht, janë të mendimit se fëmijët e tyre procesin edukativo arsimor në klasë të pestë duhet ta vazhdojnë në paralelet me mësim në gjuhën maqedonase. Kështu informon Nazmi Mani, kryetar i Këshillit të prindërve, duke theksuar se pas dhjetë ditëve, është caktuar edhe një mbledhje, në të cilën do të merret vendim përfundimtarë. Nuk i di arsyet, shprehet Mani, mirëpo gjysma e fshatarëve thonë se fëmijët do t'i dërgojnë në paralele maqedonase.

Sipas tij, qëndrimi i këtillë rrezikon hapjen e paraleleve shqipe në Idrizovë.
"Nuk di çka të them. Kemi ngelë 50 për qind për paralele maqedonase dhe 50 për qind për paralele shqipe. Thonë se më lehtë fëmijët e tyre e kanë të mësojnë në gjuhën maqedonase, siç kanë mësuar deri tani", shprehet Mani, duke shtuar se "nëse vendosin gjysma për paralele maqedonase, përsëri gjysma e nxënësve do të duhet të vazhdojnë në shkollat e kryeqendrës". Ai thotë se pas zgjedhjeve duhet të fillojnë punimet ndërtimore në objektin e ri shkollor, i cili iu premtua nga Ministria e Arsimit dhe Shkencës.

"Askush asgjë nuk u premtoi. Vetë prindërit e ndryshuan mendimin. Edhe një herë në mbledhje do të japë maksimumin t'i bindi se patjetër duhet të hapen paralele shqipe dhe fëmijët të vazhdojnë mësimin në gjuhën amtare. Por, fundja nëse nuk binden, nuk kam zgjidhje tjetër, sepse ata kanë të drejtë të zgjedhin për fatin e fëmijëve të tyre. Unë personalisht nëse nuk hapen paralele shqipe, fëmijën tim do ta dërgojnë në shkollën fillore 'Kongresi i Manastirit' në Shkup", thekson Mani, duke përkujtuar se edhe pas një bojkoti të gjatë kundër mësimit në paralele maqedonase, askush nga kompetentët nuk i vizitoi nxënësit dhe prindërit në Idrizovë.

"Të gjithë i informuam me shkrim, përfshirë edhe zëvendëskryeministrin Abdylaqim Ademi, Ervan Fuere, OSBE...", tregon Mani.

Ndërkohë, Ministria e Arsimit është zotuar se ka siguruar mjete financiare, që në shtator të vitit të ardhshëm shkollor, të ndërtohet objekt i ri shkollor vetëm për nxënësit shqiptarë. Ndryshe, nxënësit e klasës së pestë të Idrizovës gjysmë vjetorin e dytë shkollor të këtij viti u tërhoqën nga shkolla fillore "Petar Petroviç Njegosh", me qëllim për të vazhduar mësimin në gjuhën shqipe në shkollën e fshatit Ognjancë. Bojkoti mësimor zgjati një gjysmë vjetor të plotë, meqë kryetari i Gazi Babës, Koce Trajanov refuzoi që të hapen paralelet shqipe.

[Faik]

Policët e detyruan të fshijë fotot e Gruevskit

25/03/2009 08:32:16


Fotoreporteri i njohur, Vedat Xhymshiti i angazhuar nga agjencia amerikane Zuma Press për zgjedhjet në Maqedoni ka theksuar për agjencinë INA se pasi që kishte fotografuar kryeministrin Nikolla Gruevski pas konferencës së tij pasmesnate për zgjedhjet në Maqedoni, është urdhëruar nga policë civil që të shlyejë tërë fotografitë, ose në të kundërtën do të dërgohej në polici.


“Pas mesnate më 22 .-23 mars '09, derisa të gjitha mediat po prisnim rezultatet e fundit të zgjedhjeve në qendrën mediale të partisë në pushtet VMRO-DPMNE-së, në lokalet e “Holiday INN” pas dhënies së deklaratës së tij, Kryeministri Gruevski i IRJM-së, po largohej nga qendra e medias. Si një fotograf profesional konsiderova, se ishte e nevojshme për të ndjekur nga afër Kryeministrin Gruevski, ndërsa ai ishte duke shkuar nga qendra e medias, ajo ishte një mundësi e mire për të marrë disa foto ekskluzive për përdorim editorial. Më pas jam ndaluar nga disa civil që më pyesnin për pasaportën time, pasi që burri kryesor i civilëve me tregoi mua se ishin nga policia civile të shtetit të Maqedonisë, unë ju tregova atyre pasaportën time dhe dokumentacionin e rregullt të akreditimit tim për aktivitetin tim ligjor medial në IRJM”, ka theksuar fotoreporteri nga Kosova. Sipas tij, ai është detyruar të shlyejë të gjitha fotografitë, pas kërcënimeve verbale të policëve se do të dërgohej në stacion policor.

“Unë kërkoj nga të gjitha organizatat e mundshme ndërkombëtare e vendore si të Kosovës ashtu edhe të Republikës së Maqedonisë, që kanë të bëjnë me mbrojtjen e lirisë së medias, të reagojnë kundër këtij akti të brishtë të policisë shtetërore të Maqedonisë, ngjarje kjo e cila u zhvillua gjatë zgjedhjeve presidenciale në IRJM këto ditë”, ka apeluar fotoreporteri nga Prishtina.(INA)

[Faik]

Qeveria aplikon diskriminimin fetar me paratë e popullit

25/03/2009 13:10:23


“Çdo bekim fetar duhet të behët edhe nga ana e Bashkësisë Islame, jo vetëm nga nja bashkësi fetare në Maqedoni. Këtë e themi duke marrë parasysh se pas Kishës Ortodokse vjen Bashëksia Islame. Ne do të vazhdojmë betejën tonë për të luftuar këtë diskriminim fetar”, ka theksuar sekretari i përgjithshëm i BFIM-së, Afrim Tahiri

Diskriminim i rëndë fetar por edhe tendenca për nxjerrjen në shesh të elementeve sllavo-ortodokse është vlerësuar ceremonia e vënies së gurëthemelit të ndërtimit të objekteve të reja shtetërore në afërsi të Urës së Gurit në Shkup, ku organizator ka qenë kryeministri Nikolla Gruevski.

Gjykata Kushtetuese, Arkivi Shtetëror dhe Muzeu Arkeologjik janë tre institucionet e reja që filluan të ndërtohen nga buxheti i shtetit, që janë para të qytetarëve të këtij shteti.

Bashkësia Islame Fetare në Maqedoni ka reaguar ndaj kësaj dukurie, e cila po merr hov të madh nga qeveria aktuale, ku në ceremoninë e gurëthemelit, bekimi i këtyre institucioneve është bërë vetëm nga prifti ortodoks.

“Duke marr parasysh se institucionet që ndërtohen janë për të gjithë qytetarët, për të gjithë besimtarët e vendit pavarësisht se cilës fe i takojnë dhe duke marrë parasysh se ato ndërtohen me të hollat të qytetarëve të Maqedonisë, Bashkësia Islame mohoi pjesëmarrjen pasi që nuk ishte ftuar me status të barabartë me Kishën Ortodokse Maqedonase. Çdo bekim fetar duhet të behët edhe nga ana e Bashkësisë Islame, jo vetëm nga nja bashkësi fetare në Maqedoni. Këtë e themi duke marrë parasysh se pas Kishës Ortodokse vjen Bashëksia Islame. Ne do të vazhdojmë betejën tonë për të luftuar këtë diskriminim fetar”, ka theksuar sekretari i përgjithshëm i BFIM-së, Afrim Tahiri.

Po ashtu dr Metin Izeti, ekspert i filozofisë dhe njohës i çështjeve fetare ka theksuar se rasti i mosprezencës së Bashkësisë Islame në gurthemelin e objejtit administrativ është shqetësues.

“Rasti i fundit i mosprezencës së kreut të Bashkësisë Islame në gurëthemelin e ndërtesave të gjyqit, arkivit etj është një pasqyrë reale e asaj që Qeveria e Maqedonisë ka dëshirë ta bëjë me Maqedoninë. Mosprezenca e kreut të Bashkësisë Islame, pa marrë parasysh se dikush e dëshiron ose jo atë, pajtohet me botëkuptimet, mënyrën e veprimit të tij ose jo, është injorim dhe margjinalizim i elementit mysliman në Maqedoni , i cili nëse jo më tepër e paraqet gjysmën e popullatës së Maqedonisë”, ka theksuar dr.Metin Izeti. (INA/SHM)

[Faik]

Gruevski filharmoninë e ndërton në vakëfin e BFI-së

27/03/2009 13:13:00


Gruevski ka vendosur gurthemelin e filharmonisë mbi pronën e BFI-së. Edhe pse procedura gjyqësore për denacionalizimin e tokës që më parë i ka takuar vakëfit të BFI-së ende nuk ka përfunduar, qeveria ka vendosur të fillojë punimet për ndërtimin e këtij objekti. Rijaseti i BFI-së në mbledhjen urgjente të saj ka kërkuar që urgjentishtë të ndërpriten punimet në këtë lokacion sepse pikërishtë në këtë vend dikur ka qendruar xhamia e njohur Ibni Pajko.
Bashkësia Fetare Islame është e çuditur dhe shqetësuar nga veprimi i Qeverisë së Maqedonisë e cila vendos gurthemel në pronë të huaj, në vendin e xhamisë së njohur Ibni Pajko, emrin e së cilës e mban edhe vetë mëhalla e njohur në Shkup bashkë me pronën e saj përcjellëse të vakëfit. Me këtë veprim, Qeveria seriozisht po i cënon dhe prish marrëdhëniet ndërkonfesionale, ku klerikë të lartë të një konfesioni tjetër bëjnë shenjtërimin e themeleve të një objekti i cili padrejtësisht ndërtohet në themelet e xhamisë Ibni Pajko dhe pronës së saj të vakëfit thuhet në reagimin e Rijasetit të BFI-së.
Nga ministria e Kulturës ndërkohë thonë se procedura e denacionalizimit tani më ka përfunduar dhe se kjo pronë tani i takon shtetit dhe BFI-së do ti paguhet dëmshpërblim duke mos përmendur faktin se pas vendimit të këtillë të komisionit të shkallës së dytë për denacionalizim BFI ka paraqitur aktpadi deri tek gjykata administrative e cila ende nuk ka marë kurfarë vendimi.
"Ministria e Kulturës posedon fletëpronësi ku vërtetohet se parcella ku do ndërtohet objekti i filharmonisë është në pronësi të Maqedonisë", tha zëdhënësja e Ministrisë së Kulturës, Anita Jovanovska.
BFI më datën 26 shkurt 2009 ka paraqitur aktpadin e saj në Gjykatën administrative ndaj vendimit të komisionit të shkallës së dytë për denacionalizim të marrë më 29 janar të këtij viti ku thuhet se kjo pronë nuk i kthehet BFI-së. Rijaseti i Bashkësisë Islame mëtej në reagimin e saj thotë se pas ndërtimit të Pallatit të Drejtësisë mbi themelet e xhamisë Jelen Kapan dhe përpjekja e tanishme për ndërtimin e Filharmonisë mbi themelet e xhamisë Ibni Pajko dhe vakëfit të saj, haptazi po bëhet përpjekje për ta çrrënjosur Kulturën Islame nga Shkupi dhe zëvendësimin e saj me objekte të tjera. Nga Qeveria kërkojmë që ta ndërpres urgjentisht këtë akt, pronën e përmendur tia kthejë BFI-së, ndërsa në këtë drejtim kërkojmë përkrahjen e opinionit të gjërë në Maqedoni, subjekteve politike që i takojnë konfesionit islam, si dhe nga organizatat e huaja më relevantë që janë të pranishme në vendin tonë.
Valmir Kuçi

[Faik]

Zgjohu: Incidenti i djeshëm, dëshmi për Albanofobinë

29/03/2009 13:33:00


Incidenti i djeshëm në sheshin e Shkupit, për Lëvizjen qytetare ‘Zgjohu’ dëshmoi albanofobinë e skajshme te një pjesë e bashkëqytetarëve maqedonas. ‘Zgjohu’ shpreh shqetësimin se parullat antishqiptare që u brohoritën në shesh mund ta kthejnë disponimin antishqiptar të një dekade më parë.
Ismail Krifca nga kjo lëvizje thotë se më brengosëse se dhuna që u shfaq gjatë kësaj përleshjeje ishin fyerjet ndaj shqiptarëve.
“Edhe më e rëndë se kjo është satanizimii shqiptarëve në këtë shoqëri, siç e dëgjuat edhe vet dje në media, një grup maqedonas grupit tjetër maqedonas i brohoriste ‘shiptari, shiptari’. Edhe më tutje trashëgimia jonë, kultura jonë po satanizohet në këtë mënyrë nga të rinjtë apo nga maqedonasit, madje mund të them edhe nga qeveria te ne”, deklaroi Ismail Krifca, nga Lëvizja qytetare ‘Zgjohu’.
Krifca shpreh habinë se as LSDM e as VMRO DPMNE nuk e dënuan këtë shprehje të ultranacionalizmit në qendër të Shkupit.

Kurse Shoqata e Historianëve Shqiptarë thotë se këto incidente ngjanin me luftërat e kryqëzatave që zhvilloheshin midis luftëtarëve të kryqit dhe heretikëve.

“Ne si shoqëri civile dhe historianë ngrejmë zërin e protestës që ti jepet fund kësaj periudhe që e kthen Maqedoninë në mesjetë, në vend se të shkojë përpara drejt integrimeve euro-atlantike neve na kthejnë në mesjetë”, tha Skender Hasani, nga Shoqata e Historianëve Shqiptarë.

‘Zgjohu’ dhe historianët vlerësojnë se akoma më skandaloze është fakti se kisha planifikohet të ndërtohet në vendin ku ka ekzistuar shtëpia e Nënës Terezë. Zgjohu pyet qeverinë se pse vendosjen e gurthemeleve e kryen vetëm me bekimin e kishës ortodokse, kur dihet se ato objekte ndërtohet me të hollat edhe të taksapaguesve, shqiptar, turk, boshnjakë, romë, maqedonas mysliman, që përbëjnë gjysmën e popullatës së vendit.

Naim Vrenezi

[Modesti]

CIA: Gjenocid zgjedhor me shqiptarët


Evis HALILI

Shkup, 29 mars - Lista zgjedhore me emrat e shqiptarëve në Maqedoni përbën gjenocid zgjedhor. Kështu ka akuzuar eksperti amerikan i CIA-s, Steven Segal, në një Konferencë për sigurinë e zgjedhjeve të zhvilluar para një muaji në Majami të SHBA-ve.

Në Konferencën, e cila u mbajt me rastin e sistemeve elektronike zgjedhore, Segal ka konstatuar se në Maqedoni, emrat e shumë votuesve shqiptarë mungojnë në lista, ndërsa vendin e ka krahasuar njëjtë me Ukrainën dhe Venezuelën, ku çdo herë fiton Hugo Chavez. Kur Segal kontrolloi emrat e shqiptarëve, u konstatua se shumë emra mungojnë në lista, që sipas tij, paraqet një gjenocid të sofistikuar. Ai ka përmendur edhe ankesat e shqiptarëve lidhur me këtë problematikë, të cilët konfirmojnë mungesën e tyre në listat zgjedhore. Në analizën e Segal, nuk theksohet nëse bëhet fjalë për gabim teknik të Qeverisë së Maqedonisë ose pse një pjesë e qyteteve dhe komunave shqiptare shkruhen me toponimet maqedonase. Nga ana tjetër, derisa shumë emra të votuesve shqiptarë mungojnë në listat zgjedhore, është jashtëzakonisht i madh numri i votuesve maqedonas.
Mbi 200 mijë votues fiktiv te maqedonasit kanë vërejtur edhe vëzhguesit ndërkombëtar të ODIHR-OSBE, të cilët në raportin preliminar menjëherë pas zgjedhjeve të 22 marsit. Dhe, derisa partitë politike shqiptare heshtin për këtë fenomen, demografët shqiptarë japin alarmin. "Manipulimet në listat e zgjedhjeve janë shumë të dukshme, për shkak se dihet që rreth 200 deri në 250 mijë votues janë fiktivë që nuk ekzistojnë fare në territorin e vendit tonë. Po ashtu, ata persona që aktualisht janë shtetas të Maqedonisë, por gjenden jashtë vendit tonë, për disa vite me radhë vazhdojnë të figurojnë nëpër listat e votuesve. Manipulimi me shifra në listat e zgjedhjeve nuk është i tanishëm, por ndodh që prej viteve 90-të. Listat e vërteta të votuesve të vërtetë asnjë herë nuk janë përpiluar si të tilla nga policia. Faji në këtë rast qëndron te Enti i Statistikës, i cili duhet të mbledhë të gjitha informacionet që disponon të pastrojë lista dhe të nxjerrë shifra të sakta.

Kontigjenti i votuesve realë në Maqedoni nuk numëron më shumë se 1 milionë e 480 mijë persona", ka thënë demografi Asllan Selmani, duke u shprehur se me këtë, numri i votuesve shqiptarë është ulur dukshëm, dhe kjo nuk ndodh tani, por që pas pavarësisë së Maqedonisë.

Disproporcionet mes numrit të votuesve në zonat zgjedhore me rrjedhjen e votave për shqiptarët vërehen në Njësinë zgjedhore numër dy, ku numërohen 303.120 votues, në Zonën e tretë zgjedhore numri i votuesve është 288.585, ose 14.535 votues më pak.

Dallimi është i thellë, po të krahasohet Zona tre me Zonën gjashtë, ku numri i votuesve te kjo e fundit arrin deri në 311.729 persona ose 23.144 më shumë votues. Këto dallime të mëdha vërehen në katër zonat ku garojnë shqiptarët, ndërsa dallimi në zonat kryesisht të ashtuquajtura maqedonase, disprporcionet janë minimale.

Ekspertët e rregullativës zgjedhore thonë se lëshime janë bërë gjatë krijimit të njësive zgjedhore vite më parë. Megjithëse në takimet e muajve më parë katër liderët u dakorduan që dallimi i votuesve nëpër njësi zgjedhore të mos kalojë 3 përqindëshin, megjithatë në disa nga njësitë ku kryesisht votuesit janë shqiptarë, kjo diferencë arrin në mbi 5 për qind. Kështu, shqiptarëve në katër njësitë zgjedhore që garojnë u digjen mbi 37 mijë vota. "Kjo mospërputhshmëri pasqyrohet me anomali dhe disporpocione në njësitë zgjedhore dhe fatkeqësisht edhe me humbjen e votave", thotë ish-anëtari i Komisionit Shtetëror Zgjedhor, Xhemali Saiti. Shqiptarëve u humbin vota edhe për shkak të mosazhurimit të listave zgjedhore, ndërsa Saiti pohon se anomalitë tjera vijnë si pasojë e mungesës së kujdesit dhe rifreskimit të të dhënave të regjistrimit.

Koha

[Faik]

Kuadrot shqiptarë në shifra simbolike

Evis HALILI

Shkup, 2 prill - Shifrat e ulëta të përfaqësimit të drejtë të kuadrove shqiptarë nëpër dikasteret shtetërore, kamuflohet me mungesën e një pasqyre të të dhënave që do të zbardhte në formë të detajuar numrin dhe pozicionet e tyre në hierarkinë shtetërore. Edhe pse i paralajmëruar që në tetor të vitit të kaluar, afati i fundit për realizimin e analizës së përfaqësimit të drejtë është shtyrë deri pas mbarimit të zgjedhjeve, pohojnë nga kabineti i zëvendës kryeministrit për zbatimin e marrëveshjes së Ohrit, Abdylaqim Ademi. Atëherë pritet që të bëhen publike në mënyrë të sistemuar të dhënat, të cilat rëndom janë tepër të kufizuara dhe të mbledhura nga institucione të veçanta. Analiza po ashtu do të përfshijë edhe segmentet e decentralizimit, pjesën normative dhe arsimin në mënyrë që të dihet qartë se sa është implementuar ky dokument, sa zbatohen në praktikë dhe çka do të duhej të ndryshohej. Pas zgjedhjeve pritet që të punësohen edhe 240 administratorët që pas konkursit të mbajtur në dy muajt e fundit të vitit të kaluar, përfituan vetëm vendimet e punës, por jo sistemimin nëpër vendet e punës.

Po pas zgjedhjeve, pritet që të vijohet me dy shkallët e tjerat të konkurseve të punësimit të dytë dhe të tretë, pohojnë në kabinet. Të dhënat që do të konfirmonin zbatimin ose jo të drejtë të një prej pikave të marrëveshjes së nënshkruar shtatë vjet më parë, në të shumtën e rasteve janë objekt i spekulimeve qoftë nga pozita apo opozita, të parët pretendojnë për rritjen e numrit të punonjësve shqiptarë, të dytët për reduktimin në masë të kuadrit dhe diskriminim në baza etnike dhe partiake.

Duke iu referuar të dhënave parciale, konstatohet se gjyqësori, policia, presidenca, kultura dhe financat janë disa prej segmenteve që më së paku numërojnë shqiptarë, në gjuhën e shifrave përqindja e tyre nuk arrin më shumë se dy deri në katër për qind, ka edhe raste ku kalohet dhjetë përqindëshi, ndërsa më rrallë arrihet përqindja e duhur e përfaqësimit.

Në Gjykatën Themelore numër 1, numërohen vetëm dhjetë shqiptarë që përbëjnë katër për qind të totalit. Por përqindja e ulët shpjegohet edhe me deklaratën e kreut të saj, Dobrilla Kacarska, e cila pat vërejtur se nuk janë të obliguar ta plotësojnë 25 përqindëshin, pasi ligjërisht janë të çliruar nga një detyrim që buron nga marrëveshja. Numri i vogël është edhe në dikasterin e kulturës, sidomos në pozicionimin e kuadrove në poste drejtuese. Sekretariati për implementimin e Marrëveshjes së Ohrit gjatë këtij viti, u angazhua se prioritet do të ketë përfaqësimin e drejtë dhe adekuat të bashkësive në administratën shtetërore me punësimin e mbi një mijë personave edhe nga etnitete të tjera.

[Faik]

Qeveria e Maqedonisë nuk lejon librin shqip në panairin e Shkupit

Tre ditë të tëra libri shqip që vinte nga Tirana për në Panairin ndërkombëtar të librit në Shkup mbahet në Doganën e Maqedonisë dhe nuk lejohet të hyjë në shtetin fqinj. Në ditën e panairit, më tetë prill, vetëm stenda e “Toenës” ishte bosh. Libri shqip në vend që t’i prezantohej lexuesve, mbahet peng në Doganën e Maqedonisë.

I irrituar për këtë veprim, drejtori i Shtëpisë Botuese “Toena”, Fatmir Toçi thotë se kurrë nuk do të vijnë më në këtë panair. “Burokracia maqedonase, administrata e poshtër maqedonase ka tre ditë që e sorollatin makinën tonë të ngarkuar me libra. Është hera e fundit që vijmë në këtë palo panair. Ne vijmë në Shkup vetëm për hir të shqiptarëve që jetojnë atje”, tha për “Lajm” Toçi. Ai thotë se me këto veprime që bën, Maqedonia kurrë nuk do të hyjë në Bashkimin Evropian. “Nuk e di në është politikë, apo ka doganier të pakualifikuar që nuk dinë ta kryejnë punën e tyre”, tha Toçi, duke shtuar se i kanë në rregull të gjitha dokumentacionet e nevojshme. “Nëse nuk duan që të vijmë në atë panair, le të mos na sjellin ftesë”, tha ai. Ndërsa organizatorët e panairit thonë se gjithnjë botuesit nga Shqipëria mbërrijnë me vonesë, për shkak të disa formaliteteve doganore. Drejtoria e Doganave të Maqedonisë nuk është e informuar për rastin në fjalë. “Nuk kemi asnjë lloj informate për ndalesën e librave nga Shqipëria. Kontrolloni se në cilin stacion doganor të Shkupit gjenden librat dhe do t’ju tregojmë se çfarë problemi ka”. Kështu është përgjigjur zëdhënësja e Drejtorisë së Doganave, Lupka Mindoshevska.

Ndryshe, kjo nuk është hera e parë që libri shqip pengohet të hyjë në Maqedoni. Ndonjëherë për disa orë, ndonjëherë për një ose dy ditë, por kurrë nuk mbahet mend që libri shqip të ketë kaluar pa problem në Maqedoni, ashtu siç hyjnë librat që vijnë nga shtetet e tjera, ose siç shkon libri shqip në vende të tjera, përjashtuar Maqedoninë. Botuesit e Shqipërisë marrin pjesë në dhjetëra panaire ndërkombëtare që organizohen në vende të ndryshme të Evropës dhe asnjëherë s’kanë pasur probleme si në Maqedoni. Për shkak të këtyre formaliteteve doganore dhe disa arsyeve të tjera, botuesit nga Kosova kanë hequr dorë nga Panairi i Shkupit. Panairi i 21-të i librit që u hap të mërkurën do të qëndrojë i hapur deri të dielën.

[Faik]

Me para të shqiptarëve ushqehet nacionalizmi maqedonas

Zejnulla VESELI

Shkup, 9 prill - Është koha që Qeveria e Gruevskit pas përfundimit të zgjedhjeve të pranojë se vendi është futur në një krizë të rëndë ekonomike. Këto fakte janë mbajtur fshehtë nga kryeministri i Maqedonisë për shtresat e painformuara, porse qarqet profesionale vazhdimisht kanë dhënë mendimin e tyre se harxhimet e rezervave devizore për nevoja të politikës ditore të një partie e vë në pikëpyetje kursin valutor të denarit dhe realizmin e buxhetit për vitit 2009. Të vetmin shpëtim për të tejkaluar këtë krizë, ekspertët ekonomik të vendit e shohin përmes një infuzioni financiar nga Fondi Monetar Ndërkombëtar. Refuzimi i bashkëpunimit nga ana e partisë VMRO-DPMNE, sipas ish ministrit të Financave, Xhevdet Hajredini, daton shumë më herët.

Gjithmonë kur në pushtet kanë qene ministrat e VMRO-së e kanë satanizuar praninë e FMN-së, gjegjësisht kontrollin e tyre për mënyrën si harxhohen paratë e qytetarëve", thotë Xhevdet Hajredini, ish ministër i Financave. "Prania e FMN-së do të thotë kontroll të plotë mbi harxhimet e parave të buxhetit. Siç ka filluar kjo qeveri, të jeni të sigurt se nuk do të mund të qëndrojë edhe gjatë kohë në pushtet, për shkak se të gjitha harxhimet që i bën kjo qeveri, janë të destinuara që t'i mashtrojë shtresat nacionaliste në Maqedoni", thotë Hajredini. Në kohën kur pothuajse të gjitha vendet e botës janë në recesion për shkak të krizës ekonomike globale, Hajredini thotë se është absurde të harxhohen parat e qytetarëve, gjegjësisht parat e shqiptarëve në ndërtimin e kishave, muzeve, apo ngritjen e përmendoreve për ish aktivistët e VMRO-së me ide fashiste.

"Është absurde që në pushtet të qëndrojë një qeveri që rejtingut e kanë baras me përqindjen e të papunëve në Maqedoni ose të uljes së kostos së jetesës. Numri i madh i të papunëve dhe ulja e kostos së jetës, janë dy indikatorë të fuqishëm për një shtet demokratik që qeveria të jep dorëheqje", thotë Hajredini. Mirëpo, Hajredini shton se në Maqedoni ndodh e kundërta nuk bie qeveria, por përkundrazi, Gruevski nxit nacionalizmin, krime antishqiptare dhe në mënyre arrogante harxhon edhe parat e shqiptarëve për të financuar objekte që i dedikohen fesë, kulturës dhe historisë vetëm të maqedonasve. "Ka ardhur momenti që partia shqiptare në pushtet t'i thotë stop këtij ministri të financave që ka qenë një student me nota nën mesatare dhe që vjen nga Fakulteti i Prilepit. S'duhet që me aminin e ministrave të saj t'i harxhojë parat e shqiptarëve", thotë Hajredini.

Se kjo Qeveri e VMRO-së nuk dëshiron të ketë kontroll nga FMN-ja, kjo u shpreh haptazi në vitin 2006, kur vendosi t'i kthejë borxhin para kohe këtij institucioni financiar. "Një vendim shumë i gabuar, kur dihet se cili ishte qëllimi. Me këtë hap të pamatur, qeveria e VMRO-së dëshironte t'u sinjalizojë investitorëve të huaj se Maqedoni është vend i sigurt për investime të huaj. Jo që nuk ndodhi kjo, por për këto tre vite se janë në pushtet investimet e huaj janë ulur për 50 për qind, krahasuar me vitin 2005", thotë Hajredini. Edhe përkundër qëndrimit të fortë të ministrit Slaveski se nuk dëshiron bashkëpunim me FMN-n,ë përfaqësuesi i këtij institucioni në Maqedoni, në takimin e fundit më përfaqësues të Qeverisë, ka deklaruar se në një kohë kur Maqedonia është në krizë të rëndë ekonomike janë krijuar të gjitha parakushte që FMN-ja t'i ndajë aranzhman të ri në vlerë prej 500 milion euro.