
Postuar mė parė nga
century
Fragmente tė shkėputura nga libri The Wahhabi Myth (Miti vehabi) i autorit Haneef James Oliver
Nė lidhje me raportet e mediave, tė cilat pa fije turpi pėrpiqeshin ta lidhnin vehabizmin me terrorizėm, Ingrid Mattson mohonte kėtė rrebesh kritikash tė mediave dhe e konsideronte atė si shpėrfillje tė shkaktarėve tė terrorizmit, gjė qė ėshtė evidente nė politikėn e jashtme tė gabuar.223 Pas ngjarjeve tė 11 shtatorit, njerėzit u munduan nė masė tė madhe ta kuptonin arsyen pse el Kaida kishte kryer sulme tė tilla. Kjo tendencė sė shpejti filloi tė zbehej duke u zėvendėsuar me njė orvatje mizore pėr ta gjetur me saktėsi ideologjinė fajtore qė qėndronte prapa kėtyre akteve. Gjatė kėsaj vėrsulje tė inatosur pėr ta zbuluar fajtorin, njerėzit qė u bėnė brenda natės ekspert tė Islamit e ngatėrruan metodologjinė e sotme tė kutbistėve harixhij224
Vetėm pse janė fundamentalist fetarė, nuk do tė thotė se janė tė prirė pėr terrorizėm. dhe grupimeve tjera tė tekfirit me atė tė selefėve ortodoksė, qė ishte burim kryesor i dijetarėve Islam qysh prej kohės sė Vulės sė Pejgamberėve, Muhamedit, salallahu alejhi ue selem. Edward Walker Jr, ish ambassador i SHBA-ve nė Egjipt dhe Izrael, tani kryetar i Middle East Institute, me seli nė Washington, institut ky i mendjeve tė ngritura, shpreh mendimet e tij ndryshe nga tė tjerėt (nga orientalistėt dhe mendimtarėt tjerė qė flasin rreth selefizmit/vehabizmit- shėnim i pėrkthyesit): Ka pasur tendenca pėr ta fajėsuar vehabizmin, por kjo ėshtė gabim. Walker, i cili njė kohė kishte mbajtur njė post diplomatik nė Arabinė Saudite, duket se zotėron njohuri tė drejta dhe elementare rreth vehabizmit dhe popullit tė Arabisė Saudite. Mė tej ai pohon se:ėshtė bėrė shumė e pėrfolur dhe ėshtė kthyer nė sinonim tė dhunės, por kuptimi i vėrtetė i fundamentalizmit ėshtė:Pasim i pėrpiktė i mėsimeve (mėsimit) tė cilėsdo fe Mattson pat thėnė:Ata ngritėn ēėshtjen e rolit tė Arabisė Saudite dhe ideologjisė qė mbretėron atje
Thėnė sinqerisht, ky ishte njė reagim ndaj shumė pėrpjekjeve tė njerėzve pėr tė kėrkuar rrėnjėt e terrorizmit nė politikėn e jashtme tė gabuar. Unė mendoj se nuk ia vlen aspak tė krijojmė njė kategori tjetėr me pėrmasa tė mėdha, qė do tė dhėndėrohej nė fajtor kujdestar pėr terrorizėm. (Ingrid Mattson, What is Islam? (Ēka ėshtė Islami?) Intervistė e CNN-it, 18 tetor, 2001
Ndonėse ky togfjalėsh sot u drejtohet muslimanėve, nuk do tė ishte gabim tė thuhet se Islami kėrkon nga ithtarėt e tij qė me pėrpikėri ti pėrmbahen disa parimeve tė caktuara fetare, dhe kjo nuk do tė ishte turp pėr muslimanėt, edhe nėse tė tjerėt do ti quanin ata fundamentalistė. Vallė, si do ti quanin sot njerėzit ata Profetė qė gjatė tėrė jetėve tė tyre i mėsonin njerėzit se si tė jenė tė sinqertė me Allahun, Zotin e Vetėm? A ishin edhe kėta fundamentalistė?
Vetė feja Islame thėrret njerėzimin tė kapet pas disa parimeve tė caktuara, ky fakt njėherėsh edhe zbulon maskaradėn e atyre qė thonė se kundėrshtojnė vehabizmin e jo Islamin. Pretendim se duhet toleruar Islamin, por jo vehabizmin, sėshtė gjė tjetėr pos pėrpjekje pėr ti larguar muslimanėt nga Kurani dhe Suneti. E nėse nuk arrihet kjo, sė paku ti largojnė nga kuptimi i drejtė i Islamit, apo rruga e selefėve.
Selefizmi ėshtė larg asaj ēfarė ata thonė
Islami dhe selefizmi janė akuzuar pėr shumė gjėra, por ata janė larg asaj ēfarė kundėrshtarėt thonė. Selefizmi nuk ėshtė rrymė ekstreme, por ėshtė rrugė mesatare, e cila qėndron mes sekularizmit dhe ekstremizmit fetar. Veē kėsaj, ėshtė e pamundur tė ndahet Islami nga selefizmi, pra, tė konsiderohen si dy entitete tė pavarura nga njėra-tjetra. Selefizmi ėshtė Islami ortodoks, ashtu siē Allahu ia kishte zbritur atė Pejgamberit, salallahu alejhi ue selm. Ėshtė larg teprimeve, qoftė tė atyre qė kanė rėnė nė neglizhencė, qoftė atyre qė janė zhytur nė ekstremizėm. Kjo karakteristikė e tė qenėt rrugė mesatare, e bėn selefizmin tė dallojė dukshėm nga grupimet e tjera, qoftė ato sekte, parti, apo lėvizje, pėr tė cilat na kishte paralajmėruar Profeti, salallahu alejhi ue selem.
Ngjarjet qė po i shohim sot nė botė, detyrojnė ēdo individ ta pyes veten se ēfarė ėshtė besuar tė ketė qenė e vėrtetė deri dje, mund tė jetė e njėjtė me atė ēfarė duhet besuar nesėr?
Nė ēfarė shpallje tjetėr do tė besojnė ata pas kėtij (Kurani)?! (Kuran, 77:50)
Fraza fundamentalizėm Islam
226 ėshtė bėrė shumė e pėrfolur dhe ėshtė kthyer nė sinonim tė dhunės, por kuptimi i vėrtetė i fundamentalizmit ėshtė:Pasim i pėrpiktė i mėsimeve (mėsimit) tė cilėsdo fe.227
223 Mattson pat thėnė:Ata ngritėn ēėshtjen e rolit tė Arabisė Saudite dhe ideologjisė qė mbretėron atje
Thėnė sinqerisht, ky ishte njė reagim ndaj shumė pėrpjekjeve tė njerėzve pėr tė kėrkuar rrėnjėt e terrorizmit nė politikėn e jashtme tė gabuar. Unė mendoj se nuk ia vlen aspak tė krijojmė njė kategori tjetėr me pėrmasa tė mėdha, qė do tė dhėndėrohej nė fajtor kujdestar pėr terrorizėm. (Ingrid Mattson, What is Islam? (Ēka ėshtė Islami?) Intervistė e CNN-it, 18 tetor, 2001.) 224 Harixhi: Ata qė pasojnė rrugėn e havarixhėve. 225 Charles M.Sennot Driving a Wedge: Saudi schools fuel anti-US anger (Nxitja e hasmėrisė: Shkollat saudite ndezin urrejtje ndaj SHBA-ve) Boston Globe,
Krijoni Kontakt