"Jezu Krishti është Zot" (Rm 10,9)

[torrkerry]

TEMA ËSHTË: JEZU KRISHTI ËSHTË ZOT.
PERSONI I JEZU KRISHTIT NË BIBLËN. KËTU POHOJMË SE NË BIBLËN JEZUSI SHPALLET SI HYJ.
PËR TË KUPTUAR MIRË BIBLËN KUR FLET PËR JEZUSIN, BIRIN E NJERIUT, DO TË SHTUDIOJMË KËTË FJALË.

BIRI I NJERIUT.

Në Ungjijtë Jezusi i jep vetes zakonisht titullin e Birit të Njeriut, shprehje enigmatike kjo që sugjeronte edhe pse e mbuluar me vel, aspektin më trashendent të fizionomisë së vet.
Për të kuptuar rëndësinë e saj, duhet t’u referohemi përdorimeve të saj në BV e në judaizëm.

I) Gjuha e zakonshme e Biblës.

Shprehja hebraike dhe aramaike “Bir njeriu” (ben-adam; bar enas) shumë shpesh del si sinonim i njeriut. Ajo tregon një anëtar të racës njerëzore.
Duke pasur parasysh që ai është Ati i gjithë racës dhe mban emrin e saj, mund të përkthehet “bir i Adamit”.

Përdorimi i shprehjes nënvizon gjendjen e pasigurt të njeriut

[Is 51,12: “Unë, unë jam Ngushëlluesi juaj!
Kush je ti që të trembesh nga njeriu i vdekshëm,
nga biri i njeriut që është si bari?”;

Job 25,6: “Deri hëna para tij s’bën dritë, para tij as yjet të pastër s’janë,
aq më pak njeriu kalbësirë, i njeriut bami - ky krimb”!],

vogëlsinë e tij përpara Zotit

[Ps 11,4: "Zoti është në Tempullin e vet të shenjtë,
Zoti fronin e ka në qiell.
Sytë e tij vëzhgojnë të vobektin,
qerpikët e tij shqyrtojnë bijtë e njerëzve].

Nganjëherë gjendjen e tij mëkatare

[Ps 14,2v: "Prej qiellit Zoti vëren
drejt bijve të njerëzve
që të shohë në ka ndonjë njeri të mençëm,
ndonjë që e kërkon Hyjin.

Të gjithë e lanë rrugën,
të gjithë së bashku u prishën,
s’kanë mbetur nga ata që bëjnë mirë,
‑ s’mbeti asnjë!

A thua s’do të zënë mend ata që bëjnë keq,
ata që përpijnë popullin tim siç e hanë bukën?
Nuk e thërrasin në ndihmë Emrin e Zotit"


Ps31,20: "Oh, sa e madhe është mirësia jote, o Zot,
të cilën e ruan për ata që të druajnë,
e ke përgatitur për ata që shpresojnë në ty
në sy të bijve të Adamit],


që është caktuar për të vdekur

[Ps 89,48: "Të të bjerë në mend sa e shkurtër është jeta ime!
Vallë, thua kot i krijove njerëzit?

Ps 90,3: "Ti e kthen njeriun në pluhur
duke thënë: “Kthehuni, bijtë e Adamit!”]


Kur Ezekieli, njeri i adhurimit të heshtur, i përmbysur para lavdisë hyjnore, thirret prej Jahveut si “bir njeriu”
[Ez 2,1.3...: “Më tha: “Biri i njeriut, ngrihu se dua të të flas!”;

Ai më tha: “Biri i njeriut, unë po të dërgoj te bijtë e Izraelit,
te një popull kryengritësish që kanë çuar kokë kundër meje.
Ata dhe etërit e tyre kanë mëkatuar kundër meje deri në ditën e sotme”].

Fjala tregon largësia dhe i kujton profetit gjendjen e tij të vdekshme.Mirësia e Zotit për për “bijtë e Adamit” është më se admirueshme:
Ai shumëfishon për ata mrekullitë e veta (Ps 107,8) dhe Urtisë së tij i pëlqen të nanojë me ta (Fu 8,31).

Është për t’u habitur sesi një qenje kaq e dobët të jetë kurorëzuar prej Tij si mbreti i gjithë krijimit: “Çka është atëherë njeriu që ta kujtosh,
biri i Adamit që të përkujdesesh për të?” (Ps 8,5).

E gjithë antropologjia fetare e BV qëndron këtu: përpara Zotit, njeriu s’është veçse një frymë dhe mëgjithatë Perëndia e ka mbushur me dhumtitë e veta.

Torrkerry

[torrkerry]

JEZU KRISHTI ËSHTË ZOT. PERSONI I JEZU KRISHTIT NË BIBLËN. KËTU POHOJMË SE NË BIBLËN JEZUSI SHPALLET SI HYJ.
PËR TË KUPTUAR MIRË BIBLËN KUR FLET PËR JEZUSIN, BIRIN E NJERIUT, DO TË SHTUDIOJMË KËTË FJALË.

BIRI I NJERIUT.


II: Gjuha e apokalipseve.

a) Libri i Danielit.

Për të paraqitur konkretisht vazhdimësinë e perandorive njerëzore që do të rrëzohen dhe do t’i leshojnë vendin Mbretërisë së Zotit, apokalipsi i Danielit 7 përdor imazhe rrëqethëse.
Perandoritë janë Egërsira që dalin prej Detit.Janë të zhveshura nga fuqia e tyre kur dalin përpara gjykatës së Perëndisë, që paraqitet me tiparet e një plaku.
Atëherë vjen mbi (ose me) retë e qiellit si një “Bir Njeriu”; ai ecën deri te gjykata e Zotit dhe merr mbretërinë universale

[Dan 7,13v: “Unë po shikoja kështu në vegimin e natës:
dhe ja, në retë e qiellit,
po vinte dikush si Biri i njeriut!
Arriti deri tek i Tejetlashti i motit
dhe qe paraqitur para tij.

Ai i dha pushtetin, nderin e mbretërinë.
Të gjithë popujt, fiset e gjuhët
u shtruan nën shërbimin e tij:
pushteti i tij pushtet i amshuar
që kurrë s’do të merret,
mbretëria e tij
kurrë nuk do të prishet].

Burimi i këtij koncepti është i pasigurt.
“Biri i njeriut” në Psalmet ose tek Ezekieli nuk mjafton për ta shpjeguar.

Disa përmendin mitin iranian të njeriut të parë që kthehet si shpëtimtar në mbarimin e kohërave.
Ndoshta, duhet kërkuar nga ana e traditave që nënkuptojnë Urtësinë hyjnore të personifikuar ose Adamin e Zan 1 dhe të Ps 8, të krijuar në shëmbëllesën e Zotit dhe “pak më postë se Zoti”.

Në Dan. 7, Bir Njeriu e Egërsira kundërvihen me njeri-tjetrin si hyjnorja me sataniken.
Në interpretim që vjen nga vegimit, mbretërimi i takon popullit të “Shenjtorëve të shumë të Lartit

[Dan 7, 18.22.27: “do ta marrin veç prej tyre mbretërinë dhe do ta mbajnë për shekuj të shekujve shenjtërit e Hyjit të Tejetlartë.”;

“derisa arriti i Tejetlashti i motit dhe u dha të drejtën Shenjtërve të të Tejetlartit. Erdhi koha dhe Shenjtërit e fituan mbretërinë”;

“Mbretëri e pushtet e madhëria e mbretërive do t’i jepen popullit
të Shenjtërve të të Tejetlartit, mbretëria e të cilit
është mbretëri e amshueshme dhe të gjithë mbretërit atij do t’i shërbejnë,
atë do të dëgjojnë”].

Pra në pamjen e jashtme duket se është ky që e përfaqëson Biri Njeri, sigurisht jo në gjendjen e tij si i përndjekur

[Dan 7,25: “Ky do të jetë më i fuqishëm se të parët,
tre mbretër do t’i mposhtë,
blasfemi do të flasë kundër të Tejetlartit,
do t’i ndrydhë Shenjtërit e të Tejetlartit,
do të kujtojë se mund t’i ndërrojë kohët e Ligjin,
e Shenjtërit do të bien në dorë të tij
për një kohë, disa kohë e gjysmë kohe”],

por në lavdinë e tij përfundimtare.

Megjithatë Egërsirat i pasqyronin po aq mirë perandoritë sa edhe krerët e tyre.
Prandaj, nuk mund të përjashtohet plotësisht mundësia që të bëhet aluzion për kryetarin e popullit të shenjtë, të cilit do t’i dorëzohet perandoria për të marrë pjesë në Mbretërinë e Zotit.

Sidoqoftë privilegjet e Birit Njeri i kapërcejnë ato të Mesisë, biri të Davidit: i gjithë konteksti e vet në marrëdhënje me botën hyjnore dhe thekson trashendencën e tij.
Torrkerry

[torrkerry]

JEZU KRISHTI ËSHTË ZOT. PERSONI I JEZU KRISHTIT NË BIBLËN. KËTU POHOJMË SE NË BIBLËN JEZUSI SHPALLET SI HYJ.
PËR TË KUPTUAR MIRË BIBLËN KUR FLET PËR JEZUSIN, BIRIN E NJERIUT, DO TË SHTUDIOUJMË KËTË FJALË.

BIRI I NJERIUT.


II: Gjuha e apokalipseve.

b) Tradita gjudaike.

Apokaliptikja judaike që vjen pas Librit të Danielit e ka rimarrë me dashje simbolin e Birit Njeri, por duke e interpretuar në mënyrë individuale e duke theksuar atributet e tij trashendente.
Në “Shëmbëlltyrat e Henokut” (pjesa më e re e librit) është një qenie e mistershme, që rri pranë Zotit, pronar i drejtësisë dhe zbulues i të mirave të shëlbimit të ruajtura mënjanë për mbarimin e kohëve; atëherë ai do të qëndrojë mbi fronin e vet të lavdisë si gjykatës universal, si shpëtimtar dhe si shpaguesi i të drejtëve, të cilët do të jetojnë pranë tij pas ngjalljes së tyre.
Atij i jepen disa celësi të Mesisë mbretëror e të shërbëtorit të Jahveut:

Ai është i Zgjedhuri i drejtësisë

[Is 42,1: “Ja, Shërbëtori im që unë e përkrah,
i Zgjedhuri im, në të cilin kënaqet shpirti im,
mbi të e kam ndikuar Shpirtin tim:
ai do t’ua japë të drejtën popujve],

por nuk flitet për vuajtjen e tij dhe ai nuk ka prejardhje tokësore.Megjithëse data e "Shëmbëlltyrave të Henokut" është e diskutueshme, ato paraqesin një zhvillim doktrinor, që në disa ambiente judaike duhet të jetë përvetësuar përpara ministerit të Jezusit.
Tek e fundit, interpretimi i Dan 7 ka lënë gjurmë në Librin 4 të Esdrës e në literaturën rabinike.
Besimi në këtë shpëtimtar qiellor, që është gati për t’u zbuluar, përgatit përdorimin ungjillor të shprehjes “Bir i Njeriut”.

Torrkerry

[torrkerry]

JEZU KRISHTI ËSHTË ZOT. PERSONI I JEZU KRISHTIT NË BIBLËN. KËTU POHOJMË SE NË BIBLËN JEZUSI SHPALLET SI HYJ.
PËR TË KUPTUAR MIRË BIBLËN KUR FLET PËR JEZUSIN, BIRIN E NJERIUT, DO TË SHTUDIOUJMË KËTË FJALË.

BIRI I NJERIUT NË BESËLIDJEN E RE

I. UNGJIJTË.

Në Ungjijtë shprehja “Bir i Njeriut” (kalku grek i aramishtes, që duhej të ishte përkthyer “Bir njeriu”) gjendet 70 herë.

Nganjëherë ajo është vetëm baravlerësi i përemrit vetor “unë”

[Mt 16,13: ““Kur Jezusi arriti në krahinën e Cezaresë së Filipit, i pyeti nxënësit e vet: “Ç’thonë njerëzit, kush është Biri i njeriut?”;


Lk 6,22L: “Të lumët ju kur njerëzit do t’ju urrejnë,
kur do t’ju përjashtojnë prej rrethit të tyre, kur do t’ju poshtërojnë,
kur do ta çmojnë emrin tuaj për të pandershëm për shkak të Birit të njeriut!”].

Britma e Shtjefnit që sheh “Birin e njeriut” në këmbë në të djathtën e Zotit (Vap 7,56), mund të tregojë se ky koncept ishte i gjallë në disa mjedise të Kishës që po lindte.
Por ndikimi i tyre nuk mund të shpjegojë të gjitha përdorimet ungjillore të kësaj shprehjeje.

Fakti që ajo duket vetëm në gojë e Jezusit, nënkupton se është ruajtur si një prej shprehjeve tipike të tij, atëherë kur feja paspashke i jepte më shumë tituj të tjerë.

Ndodh që Jezusi nuk njëtësohet shprehimisht me Birin e Njeriut

[Mt 16,27: “Do të vijë, për të vërtetë, Biri i njeriut në lavdinë e Atit të vet bashkë me engjëjt e vet dhe atëherë do t’i paguajë të gjithë sipas veprave të tyre”;

Mt 24,30: “Atëherë do të duket në qiell shenja e Birit të njeriut; atëbotë të gjitha fiset e dheut do qajnë dhe do ta shohin Birin e njeriut duke ardhur mbi retë e qiellit me fuqi dhe me madhëri të madhe”];

por gjietkë duket qartë se ai e bën këtë

[Mt 8,20: “Jezusi iu përgjigj:

“Dhelprat kanë strofuj e zogjtë e qiellit çerdhe, kurse Biri i njeriut nuk ka ku ta mbështesë kokën”;

Mt 11,19: “Erdhi Gjoni: ai s’ha as s’pi e thonë: ‘Është i djallosur! Erdhi Biri i njeriut: ai ha e pi, e thonë: ‘Ja, grykësi e pijaneci! Miku i tagrambledhësve dhe i mëkatarëve!’ Por dija përligjet nga veprat e veta!”;

Mt 16,13: ““Kur Jezusi arriti në krahinën e Cezaresë së Filipit, i pyeti nxënësit e vet: “Ç’thonë njerëzit, kush është Biri i njeriut?”;

Gjn 3,13v: “Askush nuk u ngjit në qiell, përveç Birit të njeriut
që zbriti nga qielli”;

Gjn 12,34: “Atëherë populli iu përgjigj:
“Ne dëgjuam nga Ligji se Mesia mbetet për gjithmonë. Si ti atëherë thua: ‘Biri i njeriut duhet të lartësohet’? Kush është ky: ‘Biri i njeriut’?”].

Ka mundësi që ai të ketë zgjedhur këtë shprehje për shkak të dykuptimësitë së saj: krahas me një kuptim të zakontë (“njeriu që unë jam”), ajo përfshinte edhe një aluzion të qartë për apokaliptiken judaike.
Torrkerry

[torrkerry]

JEZU KRISHTI ËSHTË ZOT. PERSONI I JEZU KRISHTIT NË BIBLËN. KËTU POHOJMË SE NË BIBLËN JEZUSI SHPALLET SI HYJ.
PËR TË KUPTUAR MIRË BIBLËN KUR FLET PËR JEZUSIN, BIRIN E NJERIUT, DO TË SHTUDIOJMË KËTË FJALË.

BIRI I NJERIUT.

NË BESËLIDJEN E RE

I. UNGJIJTË.

1) Sinoptikë.

a) Tablotë eskatologjike të Jezusit lidhen me apokaliptiken:
Biri i Njeriut do të vijë mbi retë e qiellit
[Mt 24,30: “Atëherë do të duket në qiell shenja e Birit të njeriut; atë botë të gjitha fiset e dheut do qajnë dhe do ta shohin Birin e njeriut duke ardhur mbi retë e qiellit me fuqi dhe me madhëri të madhe”].

do të rrijë mbi fronin e lavdisë së tij
[Mt 19,28: “Jezusi u tha:
“Për të vërtetë po ju them: ju që erdhët pas meje, në ripërtëritje të botës - kur Biri i njeriut të rrijë mbi fronin e lavdisë së vet - edhe ju do të rrini mbi dymbëdhjetë frone dhe do të gjykoni dymbëdhjetë fiset e Izraelit”],

do të gjykojë të gjithë njerëzit

[Mt 16,27: “Do të vijë, për të vërtetë, Biri i njeriut në lavdinë e Atit të vet bashkë me engjëjt e vet dhe atëherë do t’i paguajë të gjithë sipas veprave të tyre”].

Por gjatë gjyqit të tij, i marr në pyetje nga Kryeprifti për të kuptuar nëse ai është “Mesia, Bir i të Bekuarit” Jezusi përgjigjet tërthorazi pyetjes, duke u njëjtësuar me atë që rri në të djathën e Perëndisë

[Ps 110,1: “I tha Zoti Zotit tim: “Rri në të djathtën time,
derisa t’i vë armiqtë e tu shtrojë për këmbët e tua!”]

e vjen mbi retë e qiellit

[Dan 7,13: “Unë po shikoja kështu në vegimin e natës:
dhe ja, në retë e qiellit, po vinte dikush si Biri i njeriut!
Arriti deri tek i Tejetlashti i motit dhe qe paraqitur para tij”;

Mt 26,64: “Jezusi iu përgjigj:
“Ti the! E unë po ju them: Pas kësaj do ta shihni
Birin e njeriut duke ndenjur në të djathtën e të Gjithëpushtetshmit
dhe duke ardhur mbi retë e qiellit”].

Ky pohim e bën që të dënohet për blasfemi.

Në fakt duke mënjanuar çdo koncept tokësor të Mesisë, Jezusi ka lënë të duket trashendenca e tij.
Titulli i Birit të Njeriut, sipas përdorimeve të tij të mëparshme, përshtatej këtij zbulimi.

Torrkerry

[Rroni01]

[Rroni01]

http://video.google.com/videosearch?...emb=0&start=10

[Rroni01]

http://video.google.com/videosearch?...ne&hl=en&emb=0

[torrkerry]

JEZU KRISHTI ËSHTË ZOT. PERSONI I JEZU KRISHTIT NË BIBLËN. KËTU POHOJMË SE NË BIBLËN JEZUSI SHPALLET SI HYJ.
PËR TË KUPTUAR MIRË BIBLËN KUR FLET PËR JEZUSIN, BIRIN E NJERIUT, DO TË SHTUDIOUJMË KËTË FJALË.

BIRI I NJERIUT.

NË BESËLIDJEN E RE

I. UNGJIJTË.

2) Sinoptikë.

b) Përkundrazi Jezusi i ka bashkëngjitur kërij titulli gjithashtu një përmbajtje, që tradita apokaliptike nuk e parashikonte drejtpërdrejt.Ai vjen të realizojë në jetën e vet tokësore thirrjen e Shërbëtorit të Jahveut, të flakur e të dënuar me vdekje, për të qenë më në fund i lavdëruar dhe për të shpëtuar turmat.

Por ai duhet të pësojë atë fat si Biri i Njeriut

[Mk 8,31: “Atëherë filloi t’u shpjegojë se Birit të njeriut i duhet të pësojë shumë; se pleqtë, kryepriftërinjtë e skribët do ta përbuzin; se do të vritet dhe se do të ngjallet pas tri ditësh”;

Mt 17,9: “Ndërsa po zbrisnin nga mali, Jezusi i urdhëroi:
“Mos i tregoni askujt çka patë, para se Biri i njeriut të ngjallet prej së vdekuri”;

Mt 17,22v: “Kur u bashkuan në Galile, Jezusi u tha:
“S’do të vonojë e Biri i njeriut do t’u lihet në duar njerëzve
dhe ata do ta vrasin e të tretën ditë do të ngjallet”.
Ata u pikëlluan së tepërmi”...].

Para se të shfaqet në lavdi në ditën e fundit, Birit të Njeriut i duhet të bëjë një jetë tokësore, ku lavdia e vet është mbuluar me poshtërim dhe vuajtje, po ashtu në Librin e Danielit, lavdia shenjtorëve të Shumë të Lartit parakupton përndjekjen e tyre.

Prandaj, për të përcaktuar të gjithë karrierën e tij, Jezusit i pëlqen më shumë titulli i Birit të Njeriut sesa ai i Mesisë
[Mk 8,29vv: “Atëherë i pyeti ata:
“Po ju, kush thoni se jam?”
“Ti je Mesia!” - iu përgjigj Pjetri.
Ai u urdhëroi rreptësisht të mos ia tregonin askujt këtë gjë për të.
Atëherë filloi t’u shpjegojë se Birit të njeriut i duhet të pësojë shumë; se pleqtë, kryepriftërinjtë e skribët do ta përbuzin; se do të vritet dhe se do të ngjallet pas tri ditësh. Ua tha këto krejt haptas. Atëherë Pjetri e ndau në një anë e zuri ta qortojë. Jezusi u soll, shikoi nxënësit e vet dhe i bërtiti Pjetrit: “M’u hiq sysh, he djall, se nuk ke ndër mend punët e Hyjit, por punët e njerëzve!”],

Që është futur shumë në këndvështrimetkohore të shpresës çifute.

Torrkerry

[torrkerry]

JEZU KRISHTI ËSHTË ZOT. PERSONI I JEZU KRISHTIT NË BIBLËN. KËTU POHOJMË SE NË BIBLËN JEZUSI SHPALLET SI HYJ.
PËR TË KUPTUAR MIRË BIBLËN KUR FLET PËR JEZUSIN, BIRIN E NJERIUT, DO TË SHTUDIOUJMË KËTË FJALË.

BIRI I NJERIUT.

NË BESËLIDJEN E RE

I. UNGJIJTË.

1) Sinoptikë.

c) Në përuljen e kësaj gjendjeje të fshehur

[Ma 8,20: “Jezusi iu përgjigj:

“Dhelprat kanë strofuj e zogjtë e qiellit çerdhe, kurse Biri i njeriut nuk ka ku ta mbështesë kokën”],

që mund të falë blasfemitë e bëra kundër tij

[Mt 12,32: “E nëse ndokush thotë ndonjë fjalë kundër Birit të njeriut, mund t’i falet faji, por nëse ndokush thotë ndonjë gjësend kundër Shpirtit Shenjt, nuk do t’i falet as në këtë botë as në botën e ardhshme”],

Jezusi fillon megjithate të ushtrojë disa nga pushtetet e Birit të Njeriut: faljen e mëkateve

[Mt 9,6: “‘Por që ta dini se Biri i njeriut ka pushtet të falë mëkatet mbi tokë ‑ i tha atëherë të paralizuarit ‑ Çohu në këmbë, merre vigun tënd dhe shko në shtëpinë tënde!”],

zotërimin e së shtunës

[Mt 12,8: “Biri i njeriut është me të vërtetë i zoti i të shtunës!”]

dhe predikimin e Fjalës

[Mt 13,37: “Ai u përgjigj: “Ai që e mbjell farën e mirë, është Biri i njeriut”].

Kjo shfaqje e dinjitetit të tij të fshetë, lajmëron në një farë mase atë të ditës së fundit.

Torrkerry