Teuhidi

[abdurrahman_tir]

Nga Shejh Nasir ud-Din el-Albani
Marrë nga Tehdhirus-Saxhid min Itikhadhil-Kuburi Mesaxhid





Prej asaj që është vendosur në Sheriat (ligjin e urdhëruar), është ajo se njerëzimi qe – në fillim – popull i vetëm në Teuhidin e vërtetë, pastaj Shirku (të drejtuarit e ndonjë forme të adhurimit, apo çfarëdoqoftë tjetër që është e drejtë ekskluzive e Allahut, tjetërkujt pos Allahut) gradualisht i kaploi ata. Bazë për këtë është thënia e Allahut – më të Bekuarit, më të Lartit:



“Njerëzimi ishte një Umet (popull), pastaj Allahu dërgoi pejgamberë që sollën përgëzime dhe paralajmërime.” (Bekare, 213)



Ibn Abas – radiallahu anhu – tha:



“Në mes Nuhut dhe Ademit qenë dhjetë gjenerata, të gjitha prej tyre qenë në Sheriat (ligj) të së vërtetës, pastaj ata u përçanë. Kështu që Allahu dërgoi pejgamber si prurës të lajmeve të mira dhe si paralajmërues” (1)



Ibn Urve el-Hanbeli (v. 837) tha:



“Kjo thënie i përgënjeshtron ata historianë nga Njerëzit e Librit, të cilët pohojnë se Kabili (Kaini) dhe të bijtë e tij qenë adhurues të zjarrit” (2)



Unë them: Kjo po ashtu është përgënjeshtrim ndaj disa filozofëve dhe ateistëve, të cilët pohojnë se baza (natyrore) e njeriut është Shirku, dhe se Teuhidi evuloi në njeriun! Ajeti që parapriu i bën këto pohime të rreme, dhe po ashtu edhe të dy hadithet që vijojnë:



Së pari: Thënia e tij (sallallahu alejhi ue selam), që ai transmetoi nga Zoti i Tij (Allahu):


“Unë i krijova të gjithë robërit e Mi në Fenë e vërtetë (në Teuhid, të pastër prej Shirkut). Pastaj atyre u erdhën djajtë dhe i devijuan ata prej Fesë së vërtetë. Ata ua bënë të palejuar njerëzve atë çka Unë ua kam lejuar atyre, dhe ata i urdhëruan të shoqërojnë në adhurimin Tim atë për të cilën Unë s’kam zbritur kurrfarë autoriteti.” (3)



Së dyti: Thënia e tij (sallallahu alejhi ue selam): “Çdo fëmijë lind në Fitre (natyrshmëri të pastër)(4) por prindërit e tij e bëjnë atë çifut, të krishter apo zjarrputist. Kjo është sikurse mënyra në të cilën një shtazë lind një pjellë natyrale. A keni vërejtur ndonjë të lindur të shtrembëruar, para se ju t’i keni shtrembëruar ato.”



Ebu Hurejra ka thënë: Lexoni nëse doni: “Fitra e Allahut me të cilën Ai krijoi njerëzimin. Nuk duhet të ketë ndryshim në krijesën (fenë) e Allahut.” (er-Rum, 30)(5)



Pas këtij shpjegimi, është me rëndësi të madhe për Muslimanin që ta di se si përhapet Shirku në mesin e besimtarëve, pasi që ata ishin muvehidin (njerëz të Teuhidit)



Në lidhje me thënien e Allahut – më të Përsosurit – për popullin e Nuhut (alejhis selam):



“Dhe ata thanë: ti s’do t’i braktisësh zotat tu, as që do të braktisësh Uedin, as Suvanë, as Jeguthin, as Ja’ukun, as Nesrin.” (Nuh, 23)



Është treguar nga një grup prej Selefit (paraardhësve të devotshëm), në shumë transmetime, se këto pesë perëndi qenë adhurues të drejtë. Sidoqoftë, kur ata vdiqën, Shejtani (Satana) u përshpëriti njerëzve të tyre që të tërhiqen dhe të ulen tek varret e tyre. Pastaj Shejtani u përshpëriti atyre që erdhën pas tyre se ata duhet t’i marrin ata si idhuj, duke ua zbukuruar atyre idenë se ju do t’i përkujtoni ata dhe me këtë t’i pasoni në sjelljen e mirë. Pastaj Shejtani i sugjeroi gjeneratës së tretë se ata duhet t’i adhurojnë këta idhuj krahas Allahut – më të Lartit – dhe ai u përshpëriti se kjo ishte ajo çka stërgjyshërit e tyre bënin!!!



Kështu që Allahu iu dërgoi atyre Nuhun (as), duke i urdhëruar ata që ta adhurojnë vetëm Allahun. Mirëpo, asnjë nuk iu përgjigj thirrjes së tij përveç disave. Allahu e tregoi tërë këtë incident ne kaptinën Nuh



Ibn Abasi tregon:



“Vërtet, këta janë pesë emra të njerëzve të drejtë prej popullit të Nuhut. Kur ata vdiqën, Shejtani iu përshpëriti popullit të tyre që t’u bëjnë statuja atyre dhe t’i vendosin këto statuja në vendtubimet e tyre si përkujtim për ta, kështu që ata vepruan kësisoj".



Sidoqoftë, asnjë prej tyre nuk i adhuroi këto statuja derisa ata vdiqën dhe qëllimi i statujave qe harruar. Pastaj (gjenerata tjetër) filloi t’i adhurojë ata.”(6)



E njëjta si kjo ka qenë treguar po ashtu nga Ebu Muteher, i cili tha: Jezid ibn el-Muhelleb i qe përmendur Ebu Xhafer el-Bakirit (v. 11H), kështu që ai tha: "Ai qe mbytur në vendin ku një tjetër pos Allahut qe adhuruar së pari. Pastaj, ai e përmendi Uedin dhe tha:



“Uedi qe një Musliman i dashur për popullin e tij. Kur ai vdiq, njerëzit filluan të mblidheshin rreth varrit të tij në vendin e Babilit (Babilonisë), duke qarë dhe vajtuar. Kështu që kur Iblisi (Satana) i pa ata duke qarë dhe vajtuar për të, ai mori formën e njeriut dhe u erdhi atyre, duke thënë: Unë shoh se ju jeni duke qarë dhe vajtuar për të. Pra, pse nuk e bëni një figurë të tij (d.m.th. statujë) dhe ta vendosni atë në vendtubimet tuaja që ta përkujtoni atë. Ata thanë: Po. Dhe ata e bënë një figurë të tij dhe e vendosën në vendtubimin e tyre, e cila i përkujtonte ata për të".



Kur Iblisi i pa ata sesi e përkujtonin atë (së tepërmi), ai tha: “Pse nuk e bëni secili prej jush nga një figurë të ngjashme që ta mbani në shtëpitë tuaja, ashtu që ta kujtoni atë (vazhdimisht).”



Ata thanë “po”. Dhe secila shtëpi e bëri nga një figurë të tij, të cilën ata e admironin dhe respektonin dhe e cila i përkujtonte vazhdimisht në të.



Ebu Xhafer tha: “Ata të gjeneratave të vona panë se çfarë kishin bërë (gjeneratat e mëhershme) dhe e morën këtë në konsiderim... deri në atë masë, saqë e morën atë si një ilah (perëndi) për adhurim krahas Allahut. Ai pastaj tha: “Ky ishte idhulli i parë që u adhurua pos Allahut, dhe ata e quajtën këtë idhull Ued. (7)



Kështu urtësia e Allahut – të Bekuarit, më të Lartit – qe përmbushur kur ai dërgoi Muhamedin (sallallahu alejhi ue selam) si pejgamberin e fundit dhe e bëri Sheriatin e tij plotësim të të gjitha Ligjeve të Urdhëruara hyjnore. Me këtë Ai ndaloi të gjitha mënyrat dhe shtigjet me të cilat njerëzit mund të bien në Shirk – i cili është mëkati më i madh.



Për këtë arsye, të ndërtuarit e faltoreve mbi varre dhe qëllimi që të udhëtohet posaçërisht te ato, duke i marrë ato si vende për kremta dhe tubime, dhe duke u betuar në banorin e varrit, të gjitha janë ndaluar.



E gjithë kjo çon në teprim dhe udhëheq për në adhurimin e të tjerëve pos Allahut – më të Lartit. Duke qenë ky rasti edhe më shumë në epokën në të cilën dituria është duke u pakësuar, injoranca është në rritje, ka pak këshillues të sinqertë (në të vërtetën) dhe shejtani është duke bashkëpunuar me njerëz dhe xhinë që ta devijojë njerëzimin dhe t’i largojë ata nga adhurimi i Allahut – të Bekuarit, më të Lartit.




Shënime:



(1) Tedhirus-Sexhid min Itikhadhil-Kuburi Mesaxhid (f. 101-106)


(2) Transmetuar nga Ibn Xherir et-Taberi ne tefsirin e tij (4/275) dhe el-Hakim (2/546) i cili tha: “Kjo është autentike sipas kriterit të el-Buharit.” Edh-Dhehebi po ashtu u pajtua.


(3) El-Kheuakibud-Durari fi Tertib Musnedul-Imam Ahmed’ela Ebuabil-Buhari (6/212/1), ende në formë manuskripte.


(4) Transmetuar nga Muslimi (8/159) dhe Ahmed (4/162) nga Ijadh ibn Himar el-Muxhashi’i radiallahu anhu.


(5) Ibn el-Athir tha në en-Nihaje (3/457): “El-Fitr: do të thotë të fillosh dhe të krijosh, dhe el-Fitre është gjendja që rezulton nga kjo. Domethënia është se njerëzimi qe lindur me një dispozitë dhe natyrë, e cila është e gatshme ta pranojë Fenë e vërtetë. Kështu që sikur ai të lihej në këtë, atëherë ai do të vazhdonte në këtë. Sidoqoftë, ata të cilët devijojnë nga kjo e bëjnë këtë për shkak të ndjekjes së dobësive njerëzore dhe pasimit të verbër të të tjerëve...”


El-Hafidh Ibn Haxher tha në El-Fet-h (3/248): “Njerëzit dallojnë në lidhje me atë se çfarë është menduar me el-Fitre, dhe thënia më e famshme është ajo se kjo do të thotë Islam. Ibn Abdul-Ber tha: Kjo ishte ajo që ishte mirë e njohur në shumicën e Selefit (paraardhësve të devotshëm), dhe dijetarët e tefsirit janë pajtuar se ajo çka është menduar në thënien e Allahut – më të Lartit – “Fitra e Allahut me të cilën Ai e krijoi njerëzimin” është Islami.


(6) Transmetuar nga el-Buhari (11/418) dhe Muslim (18/52)


(7) Transmetuar nga el-Buhari (8/534)


(8) Transmetuar nga Ibn Ebi Hatim po ashtu, siç është në el-Keuakibud-Durari (6/112/2) të Ibn Urve el-Hanbelit, së bashku me isnad i cili është Hasen, deri te Ebu Muteher. Sidoqoftë, s’është gjetur ndonjë biografi për të në el-Kuna uel-Esma të ed-Deulabit, as në el-Kuna të Muslimit, e as në të tjetërkujt. Dhe mangësia e fshehur këtu është se ai është prej Shi’ajve, por biografia e tij s’është përfshirë në el-Kuna të et-Tusit – prej indeksit të transmetuesve Shi’itë.

[abdurrahman_tir]

Nga Ibn el-Kajim, Medarixh us-Salikin (1/351)





Ibn el-Kajim (rahimehullah) ka thënë:



“Allahu i ka këputur të gjitha rrugët dhe shtigjet në të cilat mbahen idhujtarët (në arsyetimin e shirkut të tyre) në tërësi, absolutisht, dhe ai që soditë mbi këtë, do të shohë se kushdo që merr mbrojtës (ueli) krahas Allahut, apo ndonjë ndërmjetësues (shefi’), atëherë ai është “…sikurse shembulli i merimangës, e cila ndërton (për vete) shtëpi, por vërtet shtëpia më e thyeshme (e dobët) është shtëpia e merimangës” [Ankebut 29:41]



Kështu që Allahu, më i Lartësuari, ka thënë, “Thuaj: “Thirrni ata të cilët ju i pohoni (të jenë zota shoqërues) krahas Allahut, ata nuk posedojnë madje as sa pesha e atomit (apo bubrrec i vogël), as në qiej e as në tokë, as që kanë ndonjë pjesë në këtë, e as që ka për Të ndonjë përkrahës nga mesi i tyre”. Ndërmjetësimi tek Ai nuk bën dobi, përveç me atë të cilin Ai e lejon” [Sebe’ 34:22-23]





Kështu, idhujtari merr diçka si objekt adhurimi në llogari të asaj në çka beson ai, që në llogari të saj të arrijë dobi. Dhe dobia nuk mund të përfitohet, përveç prej atij i cili ka ndonjë prej këtyre karakteristikave:



a) Që të jetë posedues (malik) i çfarëdoqoftë që adhuruesi kërkon prej tij



b) Nëse ai s’është posedues, atëherë është ortak (sherik) i poseduesit (në atë që ai posedon)



c) Nëse ai s’është ortak me të (në atë që posedon), atëherë ai është asistent (mu’in) dhe ndihmues (dhehir) për të



d) Dhe nëse s’është ndihmues e as asistues, atëherë ai është i cili ndërmjetëson me të (d.m.th. poseduesi).



Pra, Ai, i Lartësuari, i ka mohuar të gjitha këto katër nivele, në mënyrë të njëpasnjëshme, duke u nisur nga ajo që është më e larta deri te ajo që është më pak se ajo. Ai mohoi sundimin, (mulk, d.m.th. pronë), ortakllëkun (sherike), ndihmën, asistimin (mudhahere), ndërmjetësimin (shefa’e) për të cilin idhujtari mendon se është ashtu (por në realitet është shirk). Pastaj Ai pohoi ndërmjetësimin (e vërtetë) në të cilin nuk ka pjesë për idhujtarin, dhe ky është ndërmjetësimi që ndodh me lejen e Tij.



Mjafton ky varg si dritë, dëshmi, shpëtim dhe dëlirësi në Teuhid, dhe për ndërprerjen e fundamenteve të Shirkut dhe rrënjëve të tij, për atë që e kupton këtë. Kur’ani është përplotë me atë që është e ngjashme dhe e njëjtë me këtë (varg). Sidoqoftë, shumica e njerëzve nuk e ndiejnë dhe nuk e kuptojnë se realitetet e tanishme hyjnë në këtë dhe janë të përfshira brenda kësaj (d.m.th. ajo çka paraqitet në Kur’an prej shpjegimit të shirkut). Dhe kështu ata mendojnë se kjo është vetëm i llojit të veçantë dhe gjindet vetëm në një popull që ka kaluar, dhe që nuk qenë pasuar nga ata të cilët trashëguan prej tyre (rrugët e tyre). Dhe kjo (mënyrë e të menduarit) është ajo që ndërhyn në mes zemrës dhe të kuptuarit e Kur’anit.



Dhe pasha Allahun, edhe nëse ata kanë kaluar, atëherë ata që janë sikur ata kanë trashëguar (rrugët e tyre) e tyre, apo ata të cilët janë më të këqinj se ata, ose që janë më pak të këqinj se ata. Sidoqoftë, çështja është siç ka thënë ‘Umer bin el-Hatab (radiallahu anhu), “Vërtet, vend-mbajtjet e Islamit do të largohen një nga një derisa personi të ngrihet (edukohet) brenda Islamit duke mos e ditur se çka është xhahilijeti (injoranca)”.



Dhe kjo është kështu sepse kur ai nuk e njeh el-Xhahilije (injorancën) dhe esh-Shirk, dhe atë çka Kur’ani ka kritikuar dhe qortuar, atëherë ai do të bie në të dhe do ta miratojë atë, do të thërrasë në të, dhe do ta konsiderojë atë si diçka të saktë dhe të mirë, derisa as që e kupton se kjo është ajo në çka kanë qenë njerëzit e xhahilijetit, apo që është e barabartë me të, ose më e keqe se ajo, ose më pak e keqe se ajo.



Pra, si rezultat i kësaj, vend-mbajtjet e Islamit do të zhvendosen nga zemra e tij, dhe kështu ajo që është e mirë do të shëndrrohet në të keqe dhe e keqja në të mirë, bidati (risia) në sunet dhe suneti në bidat. Dhe, njeriu do të shpallet mosbesimtar për arsye të imanit (të tij të shëndoshë, korrekt) dhe dëlirësisë në Teuhid, dhe do të shpallet risimtar për shkak të dëlirësisë në pasimin dhe imitimin e të dërguarit (salallahu alejhi ue selam), dhe do të largohen nga ai njerëzit e dëshirave dhe Risive (në fe).



Dhe kushdo që ka besire (depërtim, mendjeprehtësi) dhe zemër të gjallë, do ta shohë këtë qartazi dhe drejtpërdrejt, dhe e tërë ndihma kërkohet prej Allahut.”

[abdurrahman_tir]

Falënderimi dhe lavdërimi i takon vetëm Allahut Fuqiplotë i Cili thotë: “Unë nuk i kam krijuar xhinët dhe njerëzit përveç se të më adhurojnë” (Sure Dharrijat) Kurse përshëndetjet më të mira i takojnë Muhammedit, alejhi selam, i cili komunikoi shpalljen pa asnjë mangësi, familjes dhe shokëve të tij, si dhe të gjithë atyre që e pasojnë rrugën e tij deri në ditën e gjykimit.




- Kuptimi i fjalës teuhid



Fjala “Teuhid” domethënë: veçimi dhe përkufizimi i adhurimit vetëm ndaj Allahut dhe mos shoqërimi në këtë adhurim askënd krahas Tij.



Kjo ka qenë feja e të gjithë të dërguarve të Allahut, i Cili nuk pranon fe tjetër pos këtij teuhidi, e në të njëjtën kohë nuk pranohet te Allahu asnjë punë apo vepër pa të, d.m.th është bazë mbi të cilën ndërtohet çdo gjë, dhe aty ku nuk ka teuhid, puna nuk ka dobi dhe është e shkatërruar. Pra, teuhidi është kusht pa të cilin nuk mund të paramendohet ndonjë ibadet (adhurim).




- Ndarja e teuhidit



Teuhidi ndahet në tri grupe:



1.Teuhidi er-Rrububije


2.Teuhidi el-Esmau ues-Sifat dhe


3.Teuhidi el-Uluhije




1. Teuhidi er-Rrububije



Ky teuhid është të pranuarit dhe të besuarit se vetëm Allahu është Zoti i gjithë botëve, Krijues dhe Furnizues i tyre, Mbikëqyrës dhe Sundues i vetëm i tyre.



Këtë lloj të teuhidit e kishin pranuar dhe besuar edhe politeistët e kohës së Muhammedit, alejhi selam, ku të gjithë dëshmonin se Allahu është Zoti, Krijuesi, Furnizuesi, Mbikëqyrësi, Sunduesi, Dhënësi dhe marrësi i jetëve të krijesave, ku thotë Allahu në Kur’an: ”Në qoftë se i pyet ata (politeistët) se kush i ka krijuar qiejtë dhe tokën, dhe i detyroi diellin dhe henën (në rrugëtimin e caktuar)? pa dyshim se do të përgjigjen: Allahu. E si atëherë shmangen (nga e vërteta).” (Sure El-Ankebut, ajeti 61).



Mirëpo, ky pranim dhe besim i tyre nuk u bë shkak për hyrjen e tyre në islam, as për shpëtimin e tyre nga zjarri i xhehennemit, e as dhe për mbrojtjen e gjakut dhe pasurisë së tyre në këtë botë, ngase ata nuk e kishin vërtetuar dhe besuar teuhidin e adhurimit (el-Uluhije) të vetëm Allahut, por ata shoqëronin idhuj me Allahun në adhurimin e Tij.




2. Teuhidi el-Esmau ues-Sifat



Është të besuarit dhe te vërtetuarit e emrave dhe cilësive të Allahut dhe qenies së Tij, pa ndonjë shtrembërim ose përngjasim, formësim dhe keqkuptim të këtyre emrave dhe cilësive, por të besohet dhe cilësohet Allahu ashtu si e ka cilësuar Ai vetën e Tij, dhe ashtu si e ka përshkruar Atë i dërguari i Tij Muhammedi, alejhi selam (duke mos tejkaluar Kur’anin dhe sunnetin). Thotë Allahu në Kur’an: ”Asgjë nuk i përngjan Atij dhe Ai dëgjon dhe sheh” (Sure esh-Shura, ajeti 11), d.m.th ne nuk guxojmë që me zemrat tona, imagjinatat dhe gjuhët tona t’i krahasojmë cilësitë e Tija me cilësitë e krijesave të Tija si dhe të pyesim a thua si është qëndrimi i Allahut mbi Arsh ose si është dora e Tij, etj.




3. Teuhidi el-Uluhije



Është teuhidi i adhurimit, d.m.th njësimi dhe veçimi i vetëm Allahut me të gjitha llojet e ibadeteve (adhurimeve) që ka urdhëruar Ai: në lutje, frikë, shpresë, mbështetje, pendim, kërkim të ndihmës dhe mbrojtjes, betim dhe zotim, e shumë lloje të tjera të adhurimeve që jemi të urdhëruar në realizimin e tyre.



Thotë Allahu i Madhëruar: ”Dhe vërtet vendet për falje (xhamitë) janë vetëm për Allahun dhe mos lutni krahas Allahut asgjë” (Sure el-Xhinn, Ajeti 18). Andaj njeriu absolutisht nuk duhet që këto gjëra t’i bëjë për tjetërkë veç Allahut të Lartmadhëruar, as për ndonjë engjëll të afërt, as për ndonjë pejgamber të dërguar, as për evlijatë (njerëzit e mirë), sepse ibadeti absolutisht i takon vetëm Allahut, dhe kushdo që ia ofron ndonjë nga këto ibadete tjetërkujt pos Allahut, ai ka bërë shirk të madh ndaj Allahut dhe vepra e tij është shkatërruar plotësisht.



Duhet ditur çdo musliman se nuk mjafton në teuhid të thuhet dëshmia se nuk ka Zot tjetër pos Allahut duke mos dalluar dhe shmangur nga feja e kafirave (jo muslimanëve), dhe prej çdo lloj adhurimi të kotë të tyre ndaj Zotit, si lutja e të vdekurve për shërim ose besimi se ata kanë mundësi të sjellin dobi, apo largimin e dëmit, apo kërkimi i ndihmës dhe mbrojtjes prej tyre, gjëra këto që janë në kundërshtim me besimin e pastër islam.



Mirëpo, obligim për çdo musliman është adhurimi i Allahut me zemër, gjuhë dhe gjymtyrë, e pa këto nuk mund të paramendohet besimi në Allahun.


Vërtetimi i këtij lloji të teuhidit nuk arrihet me asgjë, përveç se me njohjen e Allahut dhe shtimin e diturisë mbi Të, dhe jetësimin e saj që është dorëzimi me zemër dhe shpirt ndaj Allahut, me shpresë dhe frikë nga Ai, pendim dhe mbështetje në Të, lutje dhe sinqeritet, madhërim dhe respekt, d.m.th nuk duhet të ketë në zemrën e njeriut asgjë nga këto për tjetërkë pos Allahut të Lartmadhëruar. Këtu hyn gjithashtu edhe mos urrejtja e realizimit të urdhërave të Allahut dhe dëshira për realizimin e ndalimeve të Allahut, qofshin të mëdha apo të vogla dhe kjo është e vërteta mbi kuptimin e fjalës “La ilahe ilallah”.




- Kuptimi i dëshmisë "La ilahe ilallah" (Nuk meriton askush të adhurohet pos Allahut)



Nuk meriton askush në tokë dhe në qiell të adhurohet përveç Allahut, i cili është Një, që s’ka ortak, ngase adhurimet e kota janë të shumta, por adhurimi i vërtetë është vetëm për Allahun.



Thotë Allahu i Madhëruar: “Kjo ngase Allahu është Ai i vërteti dhe ajo që lusin ata pos Tij është e kotë. Vërtet, Allahu është i larti, i madhi” (Sure el-Haxhxh, ajeti 62).



Kjo dekleratë nuk e ka kuptimin ”nuk ka krijues tjetër përveç Allahut”, si mendojnë disa injorantë, ngase jobesimtarët Kurejshitë, të cilëve u qe dërguar Muhammedi, alejhi selam, pranonin atë se Allahu është Krijues, mirëpo ata mohonin që të adhuronin vetëm Allahun një dhe ta përkufizonin adhurimin vetëm ndaj Tij. Allahu i Lartmadhëruar thotë, duke i përshkruar thëniet e tyre në Kur’an: “A mendon (Muhammedi) t’i shndërrojë zotat në një Zot? Vërtet kjo është shumë e çuditshme” (Sure Sad, ajeti 5). Politeistët e kishin kuptuar shumë mirë domethëniën e kësaj fjale dhe enkas për këtë arsye ata mohonin këtë realitet, sepse përndryshe do t’u shkonte huq ajo që kishin adhuruar me qindra vite. Mu për këtë arsye i luftoi ata Muhmmedi, alejhi selam, derisa dëshmuan se nuk meriton askush të adhurohet përveç Allahut, dhe praktikuan ashtu si duhet njësinë ndaj Tij, i cili është një dhe pa rival.



Ky besim i vërtetë e bën të kotë adhurimin e adhuruesve të varreve dhe të ngjashmen me këtë, të cilët mendojnë se “La ilahe ilallah” ka kuptimin se Zoti ekziston, Ai është Krijues, Fuqiplotë për çdo gjë, etj, dhe se kush beson në këtë vetëm se ka vërtetuar teuhidin e duhur, e pastaj le të bëjë ç’të dojë në të shoqëruarit Allahut në adhurim, si dhe në kërkimin e ndihmës nga tjetërkush pos Allahut, duke u ofruar te ta me betime, therrje të kurbaneve për ta, të sillurit rreth varreve në shenjë adhurimi, etj.



Dallimi mes adhuruesve të varreve të kohës së sotme dhe politeistëve të kohës së injorancës, është se politeistët e atëhershëm po që se e pranonin vetëm adhurimin e Allahut, ata e braktisnin çdo lloj adhurimi krahas Tij, për dallim nga këta adhurues të varreve, të cilët për fat të keq thonë “La ilahe ilallah” mirëpo këtë e kundërshtojnë me lutjen që ua bëjnë varrezave apo njerëzve të mirë, etj. Dhe fatkeqësi më e madhe është se Ebu Xhehli dhe Ebu Lehebi (dy politeistë të njohur të kohës së Pejgamberit) kanë qenë më të ditur për kuptimin e fjalës “La ilahe ilallah” se këta të mjerë.



Janë transmetuar edhe shumë hadithe (fjalë të pejgamberit), që aludojnë më qartë se kuptimi i fjalës “La ilahe ilallah” është njësimi i adhurimit për Allahun, të pastër nga çdo lloj adhurimi tjetër. E njësia e Allahut në adhurim është udhëzimi i plotë dhe feja e vërtetë, me të cilën Allahu i dërgoi të dërguarit e Tij dhe shpalli Librat e Tij. Mirëpo thënia e njeriut, ”La ilahe ilallah”, duke mos ia ditur kuptimin dhe duke mos vepruar sipas kërkesave të saja, apo pretendimi i tij se ai i përket teuhidit dhe është nga pasuesit e tij, mbjell dyshimin se ky njeri një ditë, adhurimin që i takon vetëm Allahut do ta bëjë për dikë tjetër pos Tij.



Ka thënë Ibn Rexhebi, Allahu e mëshiroftë: ”Në qoftëse e vërteton zemra kuptimin e fjalës “La ilahe ilallah” me sinqeritet, Allahu do ta forcojë në adhurimin e Tij, duke ia mundësuar më pastaj njohjen e madhështisë së Allahut dhe respektit ndaj Tij, frikën dhe shpresën në Të dhe mbështetjen te Ai në çdo gjë dhe duke larguar nga kjo çdo lloj adhurimi të kotë ndaj krijesave që njollos adhurimin e vërtetë. Dhe kur robi e arrin (adhuruesi i Allahut) këtë shkallë, atëherë nuk do të mbetet tek ai asnjë dëshirë a punë e që të mos e ketë bërë për Allahun dhe kënaqësinë e Tij, duke mohuar kjo zemër e shëndoshë më pas çdo epsh dhe dëshirë të shpirtit dhe cytjet e shejtanit.”



Andaj kush e do dikë dhe e respekton atë, duke urrejtur dhe shoqëruar vetëm për hir të tij, ai është adhuruesi i tij, ngase i sinqerti nuk e do dhe urren askë, e as që shoqëron dhe braktisë askë, vetëm se për hir të Allahut. Mirëpo, përsa i përket këtij të parit, i adhuruari i tij është epshi, ashtu sikurse thotë Allahu i Lartmadhëruar në Kur’an: ”A e ke parë atë i cili e ka zgjedhur si Zot të tij epshin dhe dëshirën e tij” (Sure el-Furkan, ajeti i 43)




- Vlerat dhe mirësitë e thënies së sinqertë LA ILAHE IL-LALLAH, e quajtur kelimetul ihlas



Fjala e sinqertë (dëshmia se nuk ka të adhuruar tjetër me meritë pos Allahut) përmbledh në vete shumë mirësi, mirëpo këto të mira dhe dobi nuk arrihen me një shqiptim të thjeshtë të saj dhe duke mos punuar me të, por këto i arrin ai që e thotë me bindje të fortë duke besuar dhe duke punuar me të. Nga mirësitë dhe vlerat e saja më të larta janë: Allahu i Lartmadhëruar ia ka ndaluar zjarrit djegien e atij i cili thotë këtë duke patur qëllim me këtë thënie Fytyrën dhe kënaqësinë e Allahut.



Transmeton Itbani, radijallahu anhu (Allahu qoftë kënaqur me të), se Muhammedi, alejhi selam, ka thënë:”Vërtet, Zoti ia ka ndaluar zjarrit (djegien) e atij i cili thotë LA ILAHE IL-LALLAH, duke pasur për qëllim Fytyrën e Allahut” (Transmeton Buhariu dhe Muslimi).



Mirëpo, disa njerëz nuk e thonë këtë thënie vetëm se për shkak të frikës që i kaplon ata që të mos sprovohen me momentin e vdekjes, e të shpëtojnë nga mëkatet e tërë jetës së tyre, për shkak të moskujdesit të tyre ndaj urdhërave dhe ndalimeve të Allahut të Lartmadhëruar, apo disa që e kanë së paku traditë dhe zakon. Mirëpo, sido që të jetë, këtyre personave ky besim nuk ua ka kapluar zemrat e tyre me sinqeritet në këtë thënie.



Shumica e njerëzve që sprovohen në çastin e vdekjes para daljes së shpirtit të tyre, janë ata të cilët harrojnë Zotin gjatë jetës së tyre, e pastaj në momentin e vdekjes e përkujtojnë, dhe vetëm në ato çaste.



Personi që e thotë këtë dëshmi me sinqeritet të plotë dhe bindje të paluhatshme, nuk vepron shumë mëkate për arsye se sinqeriteti dhe bindja arrijnë piedestalin dhe bëjnë që Allahu të jetë tek ai më i dashur se çdo gjë në këtë botë, duke mos mbetur në zemrën e tij asnjë urrejtje për atë çka ka ndaluar Ai, e mu këta Allahu do t’i shpëtojë nga zjarri i xhehennemit edhe nëse kanë pasur mëkate më herët, sepse i tërë ky besim, pendim, sinqeritet, bindje dhe dashuri e plotë për Allahun fuqiplotë që posedon ky njeri, e anulojnë çdo mëkat ashtu sikurse e anulon drita e mengjesit errësirën e natës.




- Konditat e fjalës LA ILAHE IL-LALLAH (nuk ka të adhuruar tjetër me meritë përveç Allahut)



Dëshmia islame ka dy kondita:



1. Mohimi dhe


2. Pohimi



Kur njeriu thotë: “La ilahe” (nuk ka të adhuruar), atëherë ka mohuar të gjitha adhurimet dhe besimet tjera pos Allahut, ndërsa kur thotë:”Il-lallah” (përveç Allahut), atëherë ka pohuar dhe pranuar adhurimin dhe besimin e vetëm, besimin në Allahun e Lartmadhëruar i cili është Një dhe pa ortak.



Dijetarët islamë në të kaluarën, si dhe në kohën e tashme, na bëjnë me dije se kjo fjalë apo dëshmi ka shtatë kondita, pa realizimin e të cilave nuk mund të plotësohet kuptimi dhe jetësimi i plotë i saj. Qëllimi i këtyre konditave nuk është vetëm mësimi përmendsh i tyre në mënyrë që të thuhen ashtu pa kuptim dhe duke mos e ditur qëllimin e tyre.



Këto kondita janë:



1. Dituria, domethënë posedimi i diturisë mbi dëshminë islame, nisur nga dy konditat e saj, pastaj rreth asaj se çka kërkon kjo dëshmi për ta punuar apo jetësuar në jetë.



Kur njeriu arrin njohjen dhe diturinë se vërtet Allahu i Lartmadhëruar është i merituari i vetëm për adhurim dhe çdo adhurim pos Tij është i kotë dhe punon më pas me këtë, atëherë e ka njohur kuptimin e vërtetë të kësaj dëshmie. Mirëpo në qoftëse nuk di se duhet adhuruar vetëm Allahun, duke menduar se lejohet adhurimi i tjetërkujt pos Tij, atëherë nuk e ka njohur kuptimin e saj të vërtetë. Allahu thotë në Kur’an: “Atëherë dije se nuk meriton të adhurohet askush tjetër pos Allahut. Kërko falje për mëkatin tënd…” (Sure Muhammed, ajeti 19). Gjithashtu thotë Allahu: “Ata që adhuruan pos Tij nuk mund të ndërmjetësojnë, përveç kush dëshmoi të vërtetën, e ata e dinë” (Sure ez-Zuhruf, ajeti 86), d.m.th e dinë se kur kanë dëshmuar “la ilahe il-lallah”, kanë dëshmuar me bindje të plotë dhe zemër të sinqertë.




2. Bindja



Kjo konditë ka për qëllim që kur të thuhet dëshmia, ajo duhet të thuhet me bindje derisa të pushojë zemra në të, duke larguar çdo lloj dyshimi që mund të lindë si pasojë e cytjeve të djajve njerëz dhe xhinnë, por duhet të thuhet me bindje të plotë dhe ngulitje në të, d.m.th me bindje të zemrës duke besuar vërtetësinë për atë çka thua se Allahu është merituesi absolut për adhurim dhe çdo gjë tjetër pos kësaj është e kotë. E në qoftëse dyshon si p.sh.: të thuash unë besoj se Allahu është i vetëm, mirëpo nuk e di se për çfarë arsye të mos adhurohet dikush tjetër; atëherë dije se thënia e dëshmisë nga ti nuk është e dobishme, ngase Allahu i Lartmadhëruar në Kur’an thotë: “Besimtarë janë vetëm ata që i besuan Allahut dhe të dërguarit të Tij, e mandej nuk dyshuan” (Sure el-Huxhurat, ajeti 15).




3. Pranimi



Kjo konditë kërkon nga thënësi i dëshmisë që të pranojë çdo gjë që përmban në vete kjo dëshmi, si p.sh. të pranojë çdo gjë që ka lajmëruar Allahu dhe i dërguari i Tij Muhammedi, alejhi selam, prej gjërave jo të dukshme, si dhe për ato që ndodhin në të ardhmen me një pranim të plotë dhe të padyshimtë në asgjë, duke mos refuzuar apo tallur me asnjë citat të Kur’anit ose të Muhammedit, alejhi selam, e as të komentojë citatet e Kur’anit dhe ato të Muhammedit, alejhi selam, nga mendja e tij apo të shtrembërojë kuptimin e vërtetë të ndonjë citati, sepse Allahu i Lartmadhëruar ka ndaluar një gjë të tillë duke thënë: “Thuani i besuam Allahut dhe asaj çka është zbritur për ne” (Sure el-Bekare, ajeti 136).



E kundërta e pranimit është refuzimi, sepse vërtet ka njerëz që dinë kuptimin e dëshmisë dhe është i bindur në atë çka përmban ajo, mirëpo refuzon atë me mendjemadhësi dhe zili. Thotë Allahu i Lartëmadhëruar: “Ne e dimë se ty të brengosë ajo që thonë, e ata nuk të përgënjeshtrojnë ty, por ata mizorë refuzojnë argumentet e Allahut” (Sure el-En’am, ajeti 33). Gjithashtu në refuzim hyn edhe kundërshtimi i normave të sheriatit dhe i kufijve të tij, si dhe urrejtja e atyre normave. Thotë Zoti i Lartmadhëruar në Kur’an: “O ju që besuat, hyni në islam tërësisht” (Sure el-Bekare, ajeti 208).




4. Nënshtrimi



Domethënë nënshtrimi në kërkesat e kësaj dëshmie dhe të islamit përgjithësisht dhe dorëzimi me punë. Thotë Allahu në Kur’an:“Pendohuni të gjithë tek Zoti i juaj dhe dorëzojuni Atij” (Sure ez-Zumer, ajeti 54).



Gjithashtu edhe të nënshtruarit dhe të dorëzuarit ndaj çdo gjëje e cila ka ardhur prej Muhammedit, alejhi selam, duke praktikuar porositë e tij, pa ndonjë shpirtngushtësi ose refuzim në këtë aspekt, për arsye se kur njeriu e di kuptimin e dëshmisë islame dhe është i bindur në të, mirëpo nuk është i nënshtruar dhe dorëzuar kërkesave fetare, atëherë nuk ka dobi pranimi dhe shqiptimi i saj, ngase mosnënshtrim është lënia e të gjykuarit me normat e islamit.




5. Vërtetësia



Vërtetësia në Allahun - dhe kjo nuk arrihet vetëm se atëherë kur njeriu është besnik në besimin e tij dhe në fenë e tij, e kur të jetë kështu, ai patjetër do të vërtetojë çdo gjë që ka ardhur nga Zoti në Kur’an dhe nga Muhammedi, alejhi selam, në sunnetin (traditën) e tij. Vërtetësia, pra, është esenca e fjalës, dhe nga vërtetësia është edhe përpjekja në të respektuarit e Allahut dhe ruajtjes së vetvetës nga tejkalimi i kufijve të Tij. Thotë Zoti në Kur’ an: ”O ju që besuat, kini frikë Allahun dhe jini me të drejtit” (Sure et-Teube, ajeti 119). E kundërta e vërtetësisë është të gënjyerit, sepse kur njeriu është gënjeshtar në imanin (besimin) e tij, ai nuk konsiderohet besimtar por hipokrit, edhe nëse e thotë dëshminë me gjuhën e tij, dhe si i tillë nuk do të shpëtojë nga dënimi i Allahut.




6. Sinqeriteti



Sinqeriteti është pastrimi i veprave nga çdo lloj shirku me qëllim të pastër për Zotin, meqë qëllimi i muslimanit me fjalët dhe veprat e tij duhet të jetë Fytyra e Allahut dhe arritja e kënaqësisë së Tij, e jo sy-e-faqësia apo interesi personal ose ruajtja e ndonjë posti a pozite të punës, apo për shkak të ndonjë medhhebi apo fraksioni, e që t’u nënshtrohet atyre pa udhëzim nga Zoti.



Thotë Allahu në Kur’an: ”Vëni re! Vetëm Allahut i takon adhurimi i sinqertë” (Sure ez-Zumer, ajeti 3). Gjithashtu thotë: ”Dhe nuk janë të urdhëruar vetëm se që të adhurojnë Allahun sinqerisht.” (Sure el-Bejine, ajeti 5).



E kundërta e sinqeritetit është hipokrizia, që është të pasurit për qëllim me vepra dhe fjalë të tij shikimin dhe lavdërimin e njerëzve, jo arritjen e kënaqësisë së Allahut. Ne qoftëse robi e humb sinqeritetin, atëherë dëshmia nuk i bën dobi. Thotë Allahu në Kur’an: ”Ne i kthehemi veprës që e bëjnë ata dhe e bëjmë atë hi e pluhur” (Sure el-Furkan, ajeti 23). Domethënë se nuk i bën dobi asnjë punë apo vepër e punuar jo për Allahun, për arsye të humbjes së sinqeritetit. S’ka dyshim se Allahu nuk fal mëkatin që t’i përshkruhet Atij shok, e përpos këtij e fal kë të dojë, për çka edhe thotë në Kur’an: ”Kush i përshkruan Allahut shok, ai ka trilluar një mëkat të madh” (Sure en-Nisa, ajeti 48).




7. Dashuria ndaj kësaj fjale



Dashja e shehadetit dhe çdo gjëje tjetër që kjo dëshmi përmban në vetën e saj, pikësëpari duke e dashur Allahun dhe të dërguarin e Tij, Muhammedin, alejhi selam, duke paraprirë dashuria ndaj tyre para çdo gjëje tjetër. E dashja e Allahut është madhërimi i Tij dhe lartësimi i Tij, frika dhe shpresa në Të, gjithashtu paraprirja e çdo gjëje që shkakton kënaqësinë e Tij, p.sh.: të urrehen mosbesimtarët dhe mosbesimi i tyre për shkak të urrejtjes së Allahut që është mbi ta, pastaj urrejtja e mëkateve dhe amoralitetit të tyre, etj.



Argument për dashurinë e tij ndaj Allahut dhe Muhammedit, alejhi selam, është nënshtrimi ndaj Allahut dhe pasimi i Muhammedit, alejhi selam, në çdo gjë. Thotë Allahu i Lartmadhëruar: ”Thuaj, nëse e doni Allahun, atëherë më pasoni mua që Allahu t’ju dojë dhe t'jua fal mëkatet tuaja, se Allahu është që fal shumë dhe mëshiron shumë” (Sure Ali- Imran, ajeti 31).



E kundërta e kësaj është urrejtja e kësaj dëshmie dhe kërkesave të saja ose dashja e dikujt tjetër krahas Zotit. Zoti thotë në Kur’an: ”Këtë për shkak se ata urrejtën atë që e zbriti Allahu, prandaj atyre ua zhdukë veprat” (Sure Muhammed, ajeti 9). Ajo çka e kundërshton këtë konditë është edhe urrejtja e Muhammedit, alejhi selam, të shoqëruarit e armiqve të Zotit dhe të armiqësuarit me njerëzit e devotshëm dhe të mirë.




- Konditat e pjesës së dytë të dëshmisë Islame “ve enne Muhammeden resulull-llah” (dhe se Muhammedi është i dërguar i Zotit)



Këto kondita janë:



1. Besimi me zemër në shpalljen e tij dhe pranimi i saj



2. Shqiptimi me gjuhë i këtij besimi



Argument i këtyre dy konditave është thënia e Lartëmadhëruarit:”Besimtarë janë vetëm ata që i besuan Allahut dhe të dërguarit të Tij, e mandej nuk dyshuan.” (Sure el-Huxhurat, ajeti 15).



Dhe thënia e Allahut: ”Këto janë argumentet e Allahut që po t’i lexojmë ty me saktësi, e s’ka dyshim se ti je prej të dërguarve.” (Sure el-Bekare, ajeti 252).




3. Pasimi i tij duke punuar me çdo gjë që të vërtetë që ka urdhëruar ai dhe të larguarit nga çdo e kotë që ka ndaluar ai.



Thotë Allahu i Lartëmadhëruar: ”Thuaj: (Muhammed) Nëse e doni Allahun, atëherë më pasoni mua që Allahu t’ju dojë dhe t’jua fal mëkatet tuaja, se Allahu është që fal shumë, mëshiron shumë.” (Sure Ali imran, ajeti 31).



Thotë Allahu azze ve xhel-le:"Mëshira Ime ka përfshirë çdo gjë. Atë (mëshirën Time) do ta caktoj për ata të cilët u ruhen (mëkateve), e japin zeqatin dhe për ata që në argumentet Tona janë të bindur; ata të cilët e pasojnë të dërguarin (Muhammedin), pejgamberin arab (që nuk shkruan e as nuk lexon), të cilin e gjejnë të cilësuar në Tevrat dhe Inxhil…” (Sure el-A’raf, ajeti 156,157).



Thotë Allahu i Lartëmadhëruar: ”…Pra besoni në Allahun dhe të dërguarin e Tij, pejgamberin e pashkolluar, që beson Allahun dhe fjalët e Tij; pasoni rrugën e tij që ta gjeni të vërtetën.” (Sure el-A’raf, ajeti 158).




4. Vërtetimi i çdo gjëje që ka lajmëruar ai, nisur nga urdhërat, ndalimet, gjërat e padukshme të kaluara dhe ato që do të ndodhin në të ardhmën etj.



Thotë Allahu i Lartëmadhëruar:”… atë çka jua jep i dërguari, merreni; atë çka ai jua ndalon, largohuni prej saj…” (Sure el-Hashr, ajeti 7). Transmeton ebu Seid el-Hudri, radijallahu anhu, se Muhammedi, alejhisselam, ka thënë: ”A nuk më besoni, përderisa unë jam i vërtetuar nga Ai që është në qiell? Mua më vie shpallja në mengjes e mbrëmje.” (Transmeton Buhariu, hadithi 4094 dhe Muslimi, hadithi 1064).




5. Dashja e tij më shumë se çdo gjë tjetër



Thotë Enes ibn Maliku radijallahu anhu: Ka thënë i dërguari i Allahut:”Nuk ka besuar askush prej jush përderisa të mos jem tek ai më i dashur se prindi i tij, fëmiu i tij, dhe njerëzit tjerë në përgjithësi.” (Transmeton Buhariu, hadithi 15 dhe Muslimi, hadithi 44).



Transemton Ebu Hurejra, kënaqësia e Allahut qoftë mbi të, se Muhammedi, alejhisselam, ka thënë:”Pasha Atë, në dorë të së cilit është shpirti i im, nuk ka besuar askush prej jush përderisa të mos jem tek ai më i dashur se prindi dhe fëmiu i tij.” (Transmeton Buhariu, hadithi 14).



Transmeton Abdullah ibn Hishami duke thënë: Ishim me të dërguarin e Allahut (paqja dhe shpëtimi i Allahut qofshin mbi të), e ai e kishte kapur dorën e Umerit dhe Umeri i tha: O i dërguari i Allahut, vërtet ti je më i dashur tek unë se çdo kush përveç vetës time. I tha atij Muhammedi, alejhissealm; ”Jo. Pasha Allahun, në dorën e të Cilit është shpirti im, përderisa të jem më i dashur se vetvetja yte.” I tha Umeri:”Vërtet, pasha Allahun, tani je tek unë më i dashur se vetvetja ime.” Atëherë Muhammedi, alejhisselam tha:“Tani, O Umer.” (d.m.th se tani t’u plotësua besimi). (Transmeton Buhariu, hadithi 6257).




6. Paraprirja e fjalës së tij para fjalës së çdokujt tjetër, pa marrë parasysh se kush është ai, dhe të punuarit me sunnetin e tij.



Thotë Allahu në Kur’an:”O ju besimtarë, mos bëni asgjë para (se të orientoheni në udhëzimet e) Zotit dhe të të dërguarit Tij. Kini kujdes Allahun, se me të vërtetë Ai dëgjon të gjitha dhe i di të gjitha.” (Sure el-Huxhurat, ajeti 1).




7. Respektimi dhe nderimi i tij si dhe madhërimi i çdo gjëje me të cilën ka ardhur ai nga Zoti i Lartëmadhëruar, që është Kur’ani dhe Sunneti.



E kjo nuk arrihet vetëm se kur punohet me këto dy burime, dhe dashja e tyre mbi të gjitha. Thotë Allahu azze ve xhel:”Ne të dërguam ty (Muhammed) dëshmitar, përgëzues dhe qortues, që ju (njerëz) t’i besoni Allahut dhe të dërguarit të Tij dhe ta përkrahni e ta respektoni atë, e (Allahun) ta madhëroni për çdo mëngjes dhe mbrëmje.” (Sure el-Fet'h, ajeti 9).




- Kuptimi i pjesës së dytë të dëshmisë “ve enne Muhammeden resulull-llah” (dhe se Muhammedi është i dërguar i Zotit)



Kjo pjesë e dëshmisë islame kërkon respektimin e Muhammedit, alejhi selam, në atë që ka urdhëruar dhe të besuarit në atë çka ka lajmëruar, dhe të larguarit nga ajo çka ai ka ndaluar, dhe që mos të adhurohet Allahu përveç siç ka porositur ai. Çdo musliman domosdo duhet të besojë dhe të vërtetojë konditat e kësaj dëshmie, ngase nuk arrihet plotësimi i saj përderisa njeriu ta shqiptojë me gjuhë dhe me bindje në zemër edhe këtë pjesë të dëshmisë.



Thotë Muhammedi, alejhi selam:”Kush më respekton mua, e ka respektuar Allahun; kush më kundërshton mua vetëm se e ka kundërshtuar Allahun” (Transmeton Buhariu). Po ashtu ka thënë Muhammedi, alejhi selam:”Kush shpik ndonjë gjë në çështjen tonë (fenë tonë) që nuk është prej saj, ajo është e refuzuar” (Transmeton Buhariu dhe Muslimi).



Dhe nga kërkesat e kësaj dëshmie është edhe që mos të besojë njeriu se Muhammedi, alejhisselam, ka ortakllëk me Allahun në krijimtari ose furnizim, apo sundim të gjithësisë, por të besojë se ai është rob i cili nuk adhurohet dhe i dërguari i Allahut që nuk përgënjeshtrohet, që nuk posedon dobi ose dëm për veten e tij ose për të tjerët, përveç çka dëshiron Allahu i Lartmadhëruar.




Allahu di më së miri. Paqja dhe shpëtimi i Allahut qofshin mbi Muhammedin, alejhi selam, mbi shokët e tij dhe mbi të gjithë ata që e pasojnë atë deri në ditën e Gjykimit.




Përktheu: Abdulmelik - Besfort Maxhuni
Redaktor gjuhësor - korrektor: Dren Boshnjaku
Recenzent: Ilir Osmani

[abdurrahman_tir]

nga shejh Abdullah bin Humejd
shkëputur nga libri mësimor i tij, 'et-Teuhid', f.15-20





I gjithë falënderimi i qoftë Atij që krijoi robërit për qëllimin e adhurimit të Tij, dhe i cili urdhëroi që ta veçojnë Atë në adhurim dhe bindje. Dëshmoj që s'ka perëndi që meriton të adhurohet përveç Allahut, të vetmit, që s'ka ortak, qoftë në zotërimin e Tij [Rububije] apo robërim ndaj Tij [Uluhije], dhe dëshmoj që Muhamedi është robi dhe i dërguari i Tij; Allahu dërgoftë paqe dhe bekime mbi të, mbi familjen e tij, shokët e tij, dhe këdo që ndjek shtegun e tij dhe ngjitet për thirrjen e tij, deri në ditën e Pagimit. Më tej:



Përpara jush është një broshurë, e cila shpjegon kredon e dëlirë selefite, të lirë nga gjithçka që gabimisht është përzier në të nga konceptet dhe bidatet e rreme. Kjo është kredo e ndjekësve të Sunetit dhe Xhematit sipas selefit [paraardhësve] të këtij Umeti, i cili përbëhet nga shoqëruesit [sahabët], ndjekësit e tyre [tabi'in] dhe ata që erdhën pas tyre nga dijetarët e mirëfilltë, rreth të cilëve muslimanët janë pajtuar njëzëshëm, si dhe për udhëzimin dhe të kuptuarit e tyre.



Ta dish se Teuhidi [njësia e Allahut] që është treguar në Kur'an dhe Sunet, dhe për të cilën selefi i këtij Umeti është pajtuar njëzëshëm, mund të ndahet në tre kategori:



1. Teuhid er-Rububije [Njësia e zotërimit të Allahut]


2. Teuhid el-Uluhije [Njësia e Allahut në adhurim]


3. Teuhid el-Esma ues-Sifat [Njësia e Allahut në Emrat dhe Cilësitë e Allahut]




Shpjegim i Teuhid er-Rububije [Njësia në zotërim]



Përsa i përket njësisë së zotërimit, atëherë idhujtarët [Arabë], të cilëve u qe dërguar pejgamberi, e njohën dhe e pranuan atë por kjo s'ishte e mjaftueshme që ata të hynin në Islam. Ata vërtetuan që Allahu është i vetmi Krijues, Furnizues, Dhënës i jetës dhe vdekjes, Rregullues i të gjitha çështjeve në botë, gjë që e bën të nevojshme urtësinë dhe dëshirë e Tij. Mirëpo, ky lloj vërtetimi s'mjafton për ta bërë personin musliman. Allahu thotë:"Thuaj:Kush ju furnizon nga qielli dhe toka? Apo, kush është pronar i shikimit dhe dëgjimit? Dhe, kush e sjell të gjallin nga i vdekuri dhe të vdekurin nga i gjalli? Dhe, kush i rregullon çështjet? Ata do të thonë: Allahu. Atëherë thuaj: pra, a s'do t'i shërbeni Atij?" [Junus, 31]



Kjo do të thotë: "A s'do ta veçoni Atë në adhurim, dhe ta lini adhurimin e të tjerëve krahas Tij?"



Thënia e Allahut:"Thuaj: Kush ju furnizon nga qielli dhe toka?" do të thotë: "Kush është Ai që e zbret shiun nga qielli, dhe kështu e bën tokën të hapet nëpërmjet aftësisë dhe dëshirës së Tij, dhe prodhon në të drithëra, hardhi, tërfil, ulli, palma të hurmave, kopshte të mbushura me drunj të shumtë, dhe fruta e barishte? A ka zot tjetër pos Allahut?" Ata do të thonë: "Allahu [e bën këtë]"



Thënia e Allahut:"Apo, kush është pronar i dëgjimit dhe shikimit?" do të thotë: "Ai që jua dhuroi këtë mundësi të dëgjimit dhe aftësinë për të parë?" Dhe po të donte Ai, do t'ua heqte ato, siç qëndron në thënien e Allahut:"Thuaj: Është Ai që ju krijoi dhe ju pajisi me dëgjim, shikim dhe zemra. Shumë pak po falënderoni." [el-Mulk, 23]



Dhe Allahu thotë:"Thuaj [mosbesimtarëve]: Më thoni, sikur Allahu t'jua merrte dëgjimin dhe shikim tuaj, dhe sikur t'jua vuloste zemrat, kush pos Tij do t'jua kthente ato?" [el-En'am, 46]



"Dhe, kush e sjell të gjallin nga i vdekuri dhe të vdekurin nga i gjalli?" nëpërmjet aftësisë madhështore të Tij dhe mëshirës gjithpërfshirëse.



"Dhe, kush i rregullon çështjet?" do të thotë: "Kush është Ai, në dorën e të cilit është pushteti mbi gjithçka? Dhe Ai i mbron të gjithë, kurse kundër Tij s'ka mbrojtës?" Dhe Ai është Rregulluesi i të gjitha çështjeve, Sunduesi, sundimi i të cilit është i pafund. Ai nuk pyetet për çfarë bën, kurse ata [krijimi] do të pyeten. "Çdonjëri në qiej dhe tokë kërkon [i lutet] prej Tij. Çdo ditë Ai është i angazhuar në ndonjë çështje." [er-Rahman, 29]



Pra, i gjithë sundimi, qoftë në qiej apo në tokë apo çfarë gjindet mes tyre, nga engjëjt, njerëzimi apo xhinët, të gjithë kanë nevojë për Të, i janë nënshtruar Atij dhe e përulin veten para Tij. "Ata do të thonë: Allahu." Kjo do të thotë që ata e njohin dhe vërtetojnë se Ai është Allahu [të cilit i takojnë të gjitha]. "Atëherë thuaj: pra, a s'do t'i shërbeni Atij?" do të thotë: "A s'do të frikësoheni nga Ai, që ju po adhuroni tjerë krahas Tij bazuar në opinionet dhe paditurinë tuaj?"



Shumicën e herave kur Allahu prezanton një argument kundër idhujtarëve, Ai përdor kundër tyre faktin që ata e njohin dhe pranojnë njësinë e Tij në zotërim [Rububije] përkundër faktit që ata nuk pranojnë njësinë e Tij në adhurim [Uluhije].



Ka shumë ajete që mbartin këtë kuptim:



Allahu thotë:"Thuaj: Kujt i përkasin toka dhe çkado që gjindet në të, nëse vërtet e dini? Ata do të thonë: I përket Allahut. Thuaj: A s'do të përkujtoni atëherë? Thuaj: kush është Zoti i shtatë qiejve dhe Zoti i Fronit madhështor? Ata do të thonë: Allahu. Thuaj: A s'do të frikësoheni nga Allahu pra? Thuaj: kush është Ai, në dorën e të cilit është pushteti mbi gjithçka, dhe Ai mbron të gjithë, kurse kundër Tij s'ka mbrojtës, nëse vërtet e dini? Ata do të thonë: e gjithë kjo i përket Allahut. Thuaj: e si pra po mashtroheni dhe po ia ktheni shpinën të vërtetës?" [el-Mu'minun, 84-89]



Zemrat e qenieve njerëzore janë përcaktuar dhe modeluar që vetë prej natyre ta pranojnë dhe vërtetojnë Teuhid er-Rububije. Kështu që askush nuk e refuzon këtë, përveç disa individëve të pakët nga njerëzimi. Shikojeni Faraonin dhe se si ai pat thënë:"Unë jam zoti juaj, më i larti" [en-Naziat, 24] Dhe:"Unë e di që ju [komandantët e tij] keni zot tjetër pos meje" [el-Kasas, 38]



Por megjithkëtë, njëkohësisht, ai pranonte ekzistencën e Krijuesit dhe Shpikësit të krijimit, siç rrëfen Allahu rrëfimin lidhur me të në thënien e Tij:"Dhe ata [Faraoni dhe populli i tij] i mohuan ato [shenjat që i qenë dhënë Musait] padrejtësisht dhe me arrogancë, ndonëse vetat e tyre ishin të bindur me anë të tyre [shenjave]" [en-Nahl, 14]



Dhe Allahu rrëfen çfarë pejgamberi i Tij, Musai, i pat thënë Faraonit:"Ju me të vërtetë e dini që këto shenja janë zbritur nga askush tjetër pos Zotit të qiejve dhe tokës" [el-Isra, 102]

[abdurrahman_tir]

Bazuar (përshtatur) në librin "Ielam el-Sunneti el-Menshura li-Iatikat el-Taifetu el-Naxhiha el-Menshura" të el-Shejh Hafith bin Ahmed el-Hakimi





Duke u nisur nga ajo se teuhidi (njësia) ndahet në tri lloje, e këto janë:



1-Teuhidi Uluhije: që do të thotë të veçuarit e All-llahut në të gjitha adhurimet, të fshehtat dhe të dukshmet, me fjalë dhe me vepra, si dhe refuzimi i çdo lloj adhurimi pos adhurimit të All-llahut, kushdo qoftë e çfarëdo qoftë. Siç na ka treguar All-llahu në librin e Tij:"Zoti i yt ka urdhëruar që mos të adhurohet tjetër veç Tij" (el-Isra, 23), dhe në ajetin tjetër:"Adhurojeni All-llahun dhe mos i shoqëroni asgjë" (en-Nisa, 36), si dhe shumë ajete tjera që flasin për këtë çështje.



Duhet të kemi parasysh se e kundërta e teuhidit Uluhije është Shirku, dhe ky Shirk ndahet në dy lloje: a) Shirku i madh, b) Shirku i vogël.



Shirku i madh: Është mohues i tërësishëm i teuhidit uluhije, ndërsa Shirku i vogël e bën këtë lloj të teuhidit të mangët (të pakompletuar).


Pasi kuptuam dhe mësuam se çka do të thotë teuhidi uluhije dhe çka e kundërshton këtë lloj të teuhidit, duhet ta dimë detyrimisht se çka është Shirku i madh dhe Shirku i vogël.



Shirku i madh: Është kur Robi i bën Krijuesit të Tij, All-llahut, shok dhe e konsideron atë (njeriun, apo idhullin, apo hoxhen e tij) të barabartë me All-llahun, si psh ta dojë atë siç e do All-llahun, t'i frikësohet siç i frikësohet All-llahut, t'i lutet, t'i drejtohet atij dhe të ketë shpresë në të siç i lutet dhe i drejtohet All-llahut, dhe siç shpreson në All-llahun. Pikërisht vjen fjala e All-llahut:"Vërtet, All-llahu nuk fal që t'i bëhet shok Atij. Përveç këtij mëkati, Ai ia fal mëkatet tjera kujt të dojë" (en-Nisa, 116). Po ashtu dhe fjala e pejgamberit, alejhi selam:"E drejta e All-llahut ndaj robërve të vet është që ata ta adhurojnë Atë dhe mos t'ia shoqërojnë në (adhurim) askë e asgjë, kurse e drejta e robërve ndaj All-llahut është që All-llahu mos t'i dënojë ata që nuk i bëjnë shok All-llahut". (Këtë hadith e transmeton Buhariu dhe Muslim, si dhe Tirmidhiu dhe Ibn Maxhe nga hadithi i Muadhit, All-llahu qoftë i kënaqur me të).



Shirku i vogël: Është hipokrizia (rija), për çka All-llahu thotë:"E kush shpreson ta takojë Zotin e tij, le të bëjë vepra të mira e në adhurimin e Zotit të Tij mos ta përziejë askë" (el-Kehf, 110), si dhe fjala e të dërguarit të All-llahut, ku thotë:"(Për juve) Më së shumti ia kam frikën shirkut të vogël. U pyet për këtë (se ç'është kjo) dhe ai tha:"Rija (hipokrizia)", dhe e shpjegoi atë:”Ngritet njeriu për namaz dhe e zbukuron atë kur njeriu tjetër e shikon". (Hadithin e transmeton Ahmedi dhe Ibn Maxhe; është hadith i mirë).



Dhe, prej Shirkut të vogël është betimi në dikë tjetër pos All-llahut, siç është betimi në prindër, betimi në Qaben, etj.




2-Teuhidi Rububije: Është të besuarit (të pohosh) se All-llahu i madhëruar është Zoti, Sunduesi, Krijuesi, si dhe kujdestari i gjithçkaje dhe nuk ka ortak në sundimin e Tij, dhe se Ai nuk ka dobësi apo mangësi dhe rival. Thotë All-llahu në librin e tij:"Falënderimi i takon All-llahut, i cili krijoi qiellin dhe tokën, errësirën dhe dritën" (el-En’am, 1); dhe në ajetin tjetër:"Falënderimi i takon All-llahut, Zotit të botëve" (el-Fatiha, 1); si dhe në ajetin tjetër:"Thuaj: All-llahu është krijuesi i gjithçkaje; Ai është i vetmi ngadhënjyes" (er-Rra’d, 16).



Ajo që e kundërshton këtë, është (besimi i padobishëm që të çon në zjarr) se dikush apo diçka tjetër vepron bashkë me All-llahun në përkujdesjen ndaj gjithësisë, si psh në krijimin, shkatërrimin, ngjalljen, vdekjen, furnizimin, të mirën, dhe largimin nga e keqja.




3-Teuhidi në emrat dhe cilësitë e All-llahut (esma ve sifat): do të thotë të besuarit në emrat dhe në cilësitë e All-llahut, që Ai, All-llahu, i ka vënë në veten e Tij në Kur’an dhe në atë që na ka treguar nëpërmjet të dërguarit të Tij, Muhamedit, alejhi selam. Po ky besim duhet të jetë ashtu siç ka ardhur në Kur’an dhe në Sunnet pa pyetur si (?). Thotë All-llahu:"Askush dhe asgjë nuk është si Ai. Ai është dëgjuesi, shikuesi" (esh-Shura, 11); dhe thotë All-llahu:"All-llahut i takojnë emrat më të bukur, prandaj luteni Atë me këto emra e largohuni nga ata që i shtrembërojnë ato (emra)" (el-Araf, 180).



Po ashtu, siç ka ardhur në hadith, ku thotë pejgamberi, alejhi selam:"Vërtet, All-llahu ka nëntëdhjetë e nëntë emra. Kush i mëson ata, do të hyjë në xhenet". (Hadithin e transmeton Buhariu dhe Muslimi nga hadithi i Ebi Hurejres, si dhe Tirmidhiu e Ibn Maxhe). Dhe (lidhur me këtë ka) shumë ajete dhe hadithe, që flasin për emrat dhe cilësitë e All-llahut; për më shumë kthejuni librit të lartpërmendur.



Mirëpo, këtë teuhid e kundërshton të mohuarit e emrave dhe cilësive të All-llahut, dhe ky mohim është tri llojesh:



a) Mohimi i mushrikëve (idhujtarëve) të Mekes, të cilët ia veshën emrat dhe cilësitë e All-llahut idhujve të tyre, duke u shtuar emra të rinj dhe duke vënë shumë emra të tjerë, si psh: për idhullin e tyre me emrin "Latë", emrin e kanë marrë nga "Ilah", që do të thotë Zot. Pastaj emrin e idhullit "Uzza" nga "el-Aziz", që do të thotë Fuqiplotë. Dhe, emrin e idhullit "Mennat", që do të thotë: që jep shumë.



b) Mohimi i përngjasuesve, të cilët interpretuan Cilësitë e All-llahut sipas dëshirës së tyre, duke i përngjasuar ato me emrat e krijesave.



c) Mohimi i muatilëve, të cilët ndahen në dy grupe:



1) Ata që pranojnë emrat e All-llahut si terme por mohojnë cilësitë dhe kuptimet që lidhen me të (këtij grupi i takojnë Mu'atezilitë).


2) Ata që mohojnë emrat dhe cilësitë e All-llahut në tërësi (këtij grupi i takojnë Xhehmitë).



Mirëpo, duhet të kemi parasysh detyrimisht se, një njeri i cili kundërshton njërin prej këtyre tri llojeve te teuhidit, të cilat i cekëm më lart, ka kundërshtuar (mohuar) të tri llojet, kështu që të tri llojet e teuhidit janë të detyrueshme për robin dhe s'bën ta kundërshtojë asnjërën.




Përshtati: Lirim Sadiku

[abdurrahman_tir]

Nga dijetari bujar, dr.Salih Ibn Feuzan el–Feuzan
Silsiletu Sherhu-Resail [fq. 168-174]





Të gjitha falënderimet i takojnë vetëm Allahut, Zotit të Botëve, dhe paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi profetin tonë Muhamed dhe mbi Familjen dhe Shokët e tij.



"Vërtet, Allahut nuk i vjen zor që të sjellë shembull qoftë edhe një mushkonjë, apo aq më tepër kur ajo është më e madhe se kjo. Dhe sa për ata që besojnë, ata e dinë se ajo është e vërteta nga Zoti i tyre; sa për ata që nuk besojnë, ata thonë: Çfarë don të na thotë Allahu me këtë shembull? Me këtë Ai bën që shumë të humbasin, ndërsa shumë të tjerë i udhëzon. Dhe Ai i humb ata që janë të pabindur ndaj Tij. Ata që e thyejnë Besën e dhënë Allahut pasi që e kanë pranuar atë dhe e ndërpresin atë çfarë Allahu ka urdhëruar për të mbajtur lidhje dhe bëjnë çrregullime në tokë, mu këta janë të humburit".(Suretul-Bekare, 2:26-27)



Allahu Subhanehu ue Te’ala ka paraqitur shembullin e muwehidit (atij që adhuron vetëm Allahun) dhe mushrikut (atij që adhuron të tjerë në vend të Allahut apo bashkë me Allahun). Allahu Subhanehu ue Te’ala thotë:



"Allahu ju sjell një shembull: një rob që e kanë në bashkëpronësi disa pronarë së bashku, që hahen me njëri tjetrin, dhe një rob i cili i përket plotësisht një pronari të vetëm. A janë këta të dy të barabartë në krahasim? Gjithë lavdërimet dhe falënderimet i takojnë Allahut! Por shumica e tyre nuk e dinë". (Suretu-Zumer , 39 : 29)



Mushriku ka shumë zota. Ai adhuron shumë idhuj dhe nuk e di se cilin prej tyre ta kënaqë. Gjendja e tij është si ajo e robit që ka shumë zotërinj dhe të gjithë ata janë pronarët e tij. Çdonjëri prej tyre do që robi t’i bindet dhe të zbatojë dëshirat e tij edhe pse dëshirat e tija bien në kundërshtim me dëshirat e zotërinjve të tjerë. Kjo gjë e lë të shastisur robin e varfër mes gjithë këtyre zotërinjve, duke mos ditur se cilin prej tyre ta kënaqë.



Megjithatë, sa i përket muwehidit, shembulli i tij është si shembulli i atij robit që zotërohet krejt nga një person i vetëm, plotësisht i qetësuar nga dëshirat dhe tekat e tija. Ai është në harmoni totale me zotërinë e tij, i pastër nga pasja e konfliktit, mosmarrëveshjes dhe shqetësimit. Ai është një rob që zotërohet nga një njeri i vetëm. Kjo është gjendja muwehidit i cili është rob i një zoti, dhe ai është Allahu Subhanehu ue Te’ala. Ai i përmbush detyrat e tija fetare ndaj Allahut dhe largohet nga ato që e zemërojnë Atë.




A janë këta të dy të barabartë në krahasim?



Kjo pyetje është bërë për të tërhequr vëmendjen. Padyshim që këta të dy nuk janë të barabartë! Allahu Subhanehu ue Te’ala e paraqit këtë shembull për të treguar dallimin midis shirkut dhe teuhidit. Dhe Allahu jep më tej një tjetër shembull për të treguar kotësinë e shirkut në thënien e Tij:



"Dhe kushdo që i emëron shokë e të barabartë Allahut, kjo është sikur ai të kishte rënë nga qielli dhe ta kishin kapur zogjtë, ose sikur era ta kishte hedhur në një vend të largët e të humbur". (Suretu–Haxh, 22: 31)



Muwehidi ka një pozitë të ngritur dhe një gradë të lartë tek Allahu Subhanehu ue Te’ala. Sa i përket mushrikut, shembulli i tij është si i atij që bie nga një lartësi. Duke i bërë shirk Allahut, ai bie nga lartësia në të cilën janë njerëzit e teuhidit dhe nga vendi më i ngritur. Kështu që mushriku bie nga një lartësi jashtëzakonisht e madhe. Si mendon se do të jetë gjendja e tij duke rënë? Allahu na ruajt nga një gjë e tillë! Nëse ai do të ndeshet në ajër me ndonjë shpend, shpendi do t’ia shqyejë e copëtojë mishin atij në ajër. Dhe nëse ai do të ishte i aftë që të mbijetonte prej atij shpendi, atëherë era do ta çonte në një distancë të largët, në një tokë të vetmuar, duke e hedhur atë në një vend të shkretë e të pabanuar, ku nuk ka as ujë, ose më saktë, aty nuk ka hiçgjë tjetër për të.



Po ashtu mushriku e paraqet veten e tij tek dëshirat, rrugët dhe idetë, të cilat kanë për ta copëtuar e shkapërderdhur atë dhe përfundimisht kanë për ta shkatërruar. Ky është shembulli i muwehidit dhe mushrikut. Muwehidi është në një vend të lartë e të ngritur tek Allahu Subhanehu ue Te’ala për shkak të teuhidit dhe të sinqeritetit të tij. Mushriku, nga ana tjetër, është në rënie të lirë nga vendi i lartë dhe është në rënie të lirë nga teuhidi, duke e ekspozuar veten e tij para çdo shkatërrimi e humbje. Kjo është gjendja e mushrikut i cili është i ekspozuar para çdo shkatërrimi e epshi dhe para çdo fitneje e shejtani, Allahu na ruajt nga një gjë e tillë! Çdo sprovë i shkakton atij mjerim dhe dyshim. A është i barabartë i pari (muwehidi) me të dytin (mushrikun)?



Në fund të së njëjtës sure, Allahu na jep një tjetër shembull, ku na tregon kotësinë e shirkut dhe thotë:



"O njerëz! Është thurur një përngjasim për ju, kështu që dëgjoni mirë: me të vërtetë ata, të cilëve ju u drejtoheni në vend të Allahut, nuk mund të krijojnë kurrë, madje as edhe një mizë, edhe sikur të mblidheshin të gjithë së bashku për këtë qëllim. Dhe nëse miza rrëmben diçka prej tyre, ata nuk do të kenë aspak fuqi për ta rimarrë atë prej mizës. Kështu pra, i dobët është edhe lutësi edhe i luturi". (Suretu–Haxh, 22:73)



Të gjithë idhujt dhe çdo gjë që adhurohet veç Allahut nuk mund të krijojnë qoftë edhe një mizë. Kështu që si mund të adhurohen ata në vend të Allahut kur ata nuk mund të krijojnë qoftë edhe një mizë, e cila është gjëja më e vogël e më e pavlerë? Nuk u kërkua prej tyre që ata të krijonin tokë, ose të krijonin një mal, ose të krijonin një deve, ose një lopë, ose një njeri, por veçse një mizë, gjëja më e parëndësishme. Kjo është një sfidë nga Allahu Subhanehu ue Te’ala për idhujt e mushrikëve. Kështu që nëse ata nuk janë të aftë që të krijojnë një mizë, atëherë si mund të adhurohen ata bashkë me Krijuesin i cili krijoi çdo gjë, i madhëruar e i lartësuar qoftë Ai? Allahu është Krijuesi i gjithçkaje, Krijuesi i Gjithëdijshëm. Askush nuk mund t’i kundërshtojë aftësitë e Tija. Kështu që si mund të krahasohet Ky (Krijuesi) dhe ata (idhujt)? Ky është një shembull i qartë i kotësisë së shirkut dhe se ai nuk ka asnjë themel, bazë apo shtrirje.



"Nuk mund të krijojnë kurrë …"



Vë re te shprehja "Nuk mund të krijojnë kurrë …", e cila përfshin të ardhmen deri në Ditën e Ringjalljes. Kjo është një sfidë e vazhdueshme deri në Ditën e Ringjalljes. Kështu që çdo mushriku, që u lutet të tjerëve veç Allahut, i duhet thënë: Ajo gjë që ti po adhuron, a është e aftë që të krijojë një mizë? Ky shembull është për gjithçka që adhurohet, përfshi statujat, idhujt, shenjtorët, njerëzit e mirë, varret, pemët, gurët, etj. Për sa kohë që këta (të adhuruar) janë të paaftë që të krijojnë qoftë edhe një mizë, atëherë si mund të meritojnë ata që të adhurohen?



"A është njësoj Ai i Cili krijon me atë që nuk mund të krijojë? A nuk do të përkujtoni atëherë?" (Suretu–Nahl, 16:17)



"Ata që ju u luteni në vend të Allahut, nuk kanë krijuar ndonjë gjë, porse ata vetë janë të krijuar. Ata janë të vdekur, të pajetë". (Suretu–Nahl, 16:20–21)



"Më thoni, çfarë mendoni për (të ashtuquajturit prej jush) zotat/shokë të cilëve ju u luteni në vend të Allahut, më tregoni çfarë kanë krijuar ata nga toka? Apo mos kanë ata ndonjë pjesë në qiej?" (Suretu–Fatir, 35:40)



Mushrikët nuk kanë mundësi që të deklarojnë se të adhuruarit e tyre (idhujt) kanë krijuar qoftë një mizë dhe as nuk do të kenë mundësi që ta bëjnë një gjë të tillë në të ardhmen. Madje edhe tani, në një kohë kur teknologjia ka përparuar dhe ka ndryshuar, zanatçiu më i mirë në botë dhe doktorët më profesionistë në botë janë të paaftë që të krijojnë qoftë edhe një mizë. Ata janë të aftë që të prodhojnë një aeroplan, i cili mban pasagjerë, duke bashkuar pjesë të ndryshme (mekanike, elektronike). Ky është një produkt i qëndrueshëm për të cilin njeriu ka mësuar për të dhe ka arritur ta njohë atë. Sidoqoftë, është Allahu i Cili e bëri të mundur këtë njohuri për ne, që ne ta vëmë në punë këtë njohuri dhe të kemi dobi prej saj. Po, është e mundur që njeriu të bëjë një aeroplan apo anije. Mirëpo, sa për krijimin, jo, ai nuk mund të krijojë qoftë edhe një mizë! Kjo është nga të drejtat që i takojnë vetëm Allahut Subhanehu ue Te’ala.



"A është njësoj Ai i cili krijon me atë që nuk mund të krijojë? A nuk do të përkujtoni atëherë?" (Suretu–Nahl, 16:17)



Dhe më pas Ai thotë:



"Dhe nëse miza rrëmben diçka prej tyre …"



D.m.th. nëse miza, më e dobëta e krijesave, do të rrëmbente diçka, si për shembull parfum apo flori që janë vendosur tek ky idhull. Dhe është nga praktikat e mushrikëve që të vendosin sende (me vlerë) tek ata që i adhuronin, si për shembull xhevahire, flori, parfum dhe temjan. Kështu pra, nëse një mizë vjen e rrëmben diçka të vogël që është vendosur te këta idhuj, a janë të aftë këta idhuj që ta rikthejnë atë që rrëmbeu miza? Ata janë të paaftë që vetë ta ruajnë copën më të vogël nga miza. "Dhe nëse miza rrëmben diçka prej tyre, ata nuk do të kenë aspak fuqi për ta rimarrë atë prej mizës. Kështu pra, i dobët është edhe lutësi …" i cili është mushriku, "… edhe i luturi" i cili është i adhuruari në vend të Allahut, i lartësuar qoftë Ai. Një mizë i mposhti ata të gjithë! Ky është një nga shembujt më madhështorë të kotësisë së të bërit shok Allahut, i lartësuar qoftë Ai (nga kjo gjë).



Megjithatë është e mundur që mushrikët të thonë:"Ne nuk themi se ata që ne i adhurojmë janë krijues bashkë me Allahun. Allahu është Krijuesi i vetëm dhe ne e pranojmë këtë. Ai është Krijuesi, Furnizuesi, i Vetmi që jep jetë dhe vdekje, dhe i Vetmi që i rregullon të gjitha çështjet. Ne e besojmë këtë gjithashtu. Por këta që ne i adhurojmë janë robër të mirë të Allahut dhe ne vetëm se dëshirojmë që ata të ndërmjetësojnë për ne tek Allahu. Ne i marrim ata thjesht si një mënyrë afrimi (teuesul). Ne vetëm i adhurojmë ata që të na sjellin më afër tek Allahu. Ne e dimë se ata nuk mund të krijojnë apo furnizojnë. Megjithatë ata janë robër të mirë të Allahut të cilët kanë një vend të lartë tek Ai dhe ne dëshirojmë që ata të na sjellin më afër tek Allahu e t'i luten Atij për ne dhe të veprojnë si ndërmjetës për ne". Kështu që në këtë përfundim ata presin kurban për ata dhe zotohen në emrat e tyre. si dhe bëjnë tauaf në varret e tyre dhe mblidhen rreth tyre. Ata u kushtojnë atyre llojet e ndryshme të adhurimit dhe në të njëjtën kohë ata e pranojnë se të adhuruarit e tyre nuk mund të krijojnë, furnizojnë ose të rregullojnë çështjet në çfarëdo forme apo mënyre. Më saktë, ata duan prej tyre vetëm që ata të ndërmjetësojnë në llogari të tyre tek Allahu. Allahu, i lartësuar qoftë Ai, e shkatërron këtë dyshim me shembullin e mëposhtëm:



"Ai ju sjell shembull nga vetë vetja juaj. A keni ju të barabartë nga ata të cilët i mban dora juaj e djathtë (robërit tuaj), që t'i keni të barabartë në pasurinë që Ne ju kemi dhuruar juve? A ua keni frikën (atyre) siç ia keni njëri-tjetrit? Kësisoj i shpjegojmë Ne treguesit (shenjat) me imtësi për popullin që kupton". (Suretu–Rum, 30:28)



Kështu pra, nëse ti nuk do të jesh i gëzuar që dikush të ndajë me ty robërit e tu, si mund të jesh atëherë i lumtur për Allahun që një prej robërve të Tij po i shoqërohet Atij (në adhurimin e Tij). Dhe ata, mushrikët, thoshin në telbijen e tyre (në haxh):"Ja ku jam (o Allah)! Ti nuk ke shokë përveç atij shoku që është për Ty. Ti e zotëron atë dhe atë që zotëron ai". Prandaj Allahu ka thurur këtë përngjasim për ta.



Dhe udhëzimi (teufik) është prej Allahut. Paqja dhe bekimet qofshin mbi Profetin tonë Muhamed, dhe mbi familjen dhe shokët e tij.



Përktheu: Alban Malaj

[abdurrahman_tir]

Prej shirkut është mbartja e byzylykëve dhe e penjve, me qëllim të largimit të fatkeqësisë dhe mbrojtjes nga ajo
Transliterim i shpjegimit të kaptinës së shtatë të Kitab et-Teuhid [Libri mbi Njësinë e Allahut i Imam Muhamed ibn AbdulUehab]:
Nga shejh Abdullah el-Gudejan
Marrë nga një audio incizim i salafipublications.com





Imami [Muhamed ibn AbdulUehab] përmend disa shembuj të këtyre gjësendeve, të cilat janë përdorur gjatë kohës së tij, me qëllim të zmbrapsjes së fatkeqësive. Ai përmend byzylykët që vendoseshin në dorën e personit, për të larguar sëmundjet apo për t'i parandaluar ato. Shembulli i dytë janë penjtë që përdoreshin për të njëjtin qëllim. Rëndësia e kësaj kaptine është se përmend disa çështje që kundërshtojnë teuhidin, siç është rasti me këta byzylykë, për të cilët besohej se, krahas Allahut, e largojnë apo e parandalojnë dëmin. Dhe kjo kaptinë është menduar të paralajmërojë kundra kësaj.



Para se të shqyrtohet ajeti, shejhu [Abdullah el-Gudejan] përmend thënien "Prej shirkut", gjë e cila përdoret për t'iu referuar një pjese të ndonjë gjëje, pra, jo tërë shirkut, por një pjese prej tij. Kështu, të bësh atë çfarë përmend Imami, është prej kategorive të shirkut. Ai përmend që, nëse besohet se këto gjëra nga vetvetja shkaktojnë dëm apo sjellin dobi, atëherë ky është shirk i madh. Kurse, për sa i përket besimit se kjo gjë është një shkak për largimin e dëmit apo sjelljen e dobisë, porse vendimi përfundimtar për këtë i takon Allahut, ky është shirk i vogël.



Pra, thënia e Imamit se mbartja e byzylykëve dhe e penjve si dhe e gjëra të ngjashme me këto nënkupton që mbartja e çfarëdo gjëje që bëhet për këtë qëllim, ka vendimin dhe ndalimin e njëjtë si për byzylykët dhe penjtë. Për sa i përket thënies së Imamit "largimit të fatkeqësive", kjo do të thotë largimin e fatkeqësive, pasi të kenë ndodhur ato, kurse parandalimi ka të bëjë me pengimin e dëmit, para sa ai të ndodhë. Më pas, përmend thënien e Allahut:



"A po i shihni ata që po i lutni krahas Allahut? Nëse Allahu ka për qëllim të më dëmtojë, a janë të aftë ata ta largojnë dëmin, dhe, nëse ai ka për qëllim të më mëshirojë, a janë të aftë ata ta parandalojnë këtë? Thuaj: Më mjafton Allahu dhe Atij i mbështeten ata që mbështeten në Zot".



Pra, Imami përmend që domethënia e "a janë të aftë ata ta largojnë dëmin" është se ata nuk mund ta bëjnë këtë. Pra, edhe pse kjo është një pyetje, qëllimi i saj është mohimi.



Qëllimi i përgjithshëm i këtij ajeti është që pejgamberi t'ua parashtrojë idhujtarëve një pyetje, një pyetje kundërshtuese, lidhur me atë çfarë ata bënin me idhujt e tyre [që i adhuronin krahas Allahut]. Pra, ata duhej gjithsesi të pranonin se idhujt nuk mund ta largonin dëmin, dhe, nëse ata do ta bënin këtë, atëherë kjo në vetvete do ta anulonte adhurimin që ata ua bënin idhujve. Pra, rëndësia e këtij ajeti në këtë kaptinë është se në këtë ajet ka dëshmi për kotësinë e natyrës së shirkut, dhe se mbartja e byzylykëve dhe e penjve, po ashtu, është shirk, i cili as nuk e largon dëmin e as nuk e parandalon atë.



Përfitimi më i rëndësishëm nga ky ajet është anulimi i shirkut, dhe kjo është gjithçka që adhurohet krahas Allahut.



Së dyti, kemi paralajmërimin kundra mbartjes së gjërave të ngjashme me këto, më qëllimin e largimit të dëmit apo sjelljes së ndonjë dobie, ngaqë kjo është shirk dhe e ngjashme me atë çfarë mendonin idhujtarët me idhujt e tyre. Pra, qëllimi i atyre që mbartin byzylykë dhe penj, është i ngjashëm me qëllimin e idhujtarëve me idhujt e tyre, të cilët adhuroheshin për largimin e dëmit dhe sjelljen e dobive.



Së treti, përmend natyrën e ligjëruar të diskutimit me idhujtarët, me qëllim të përgënjeshtrimit të shirkut të tyre. Kjo, sepse ajeti mbart një pyetje të cilën Imami e përdori. Pra, mënyra në të cilën shtrohet pyetja në ajet, është mënyrë diskutimi.



Së katërti, përmendet natyra detyruese e mbështetjes në Allahun dhe e kthimit të të gjitha çështjeve tona tek Ai.



Më pas, përmendet hadithi i Imran Ibn Husejn, radijallahu anhu, ku i dërguari i Allahut, salallahu alejhi ue selam, pa një njëri të mbarte një byzylyk të pambukut në dorë. Pejgamberi e pyeti:

"'Çka është kjo?"



"Kjo është nga el-Uahina [sëmundje që shtrihet nga qafa e deri të dora]" – u përgjigj ai.



Pejgamberi ia ktheu:"Largoje, sepse kjo nuk të shton veçse sëmundje. Dhe, nëse vdes me të, kurrë s'do të kesh sukses". [Shënuar nga Ahmed, me një zinxhirë transmetimi pa të meta].



Shejhu përmend lidhur me Imran Ibn Husejn se ai është Imran ibn Husejn ibn Ubejd ibn Khalef ibn Khuzai, që ishte një bir sahabiu, i cili përqafoi Islamin gjatë vitit të betejës së Hajberit dhe vdiq 52 vite pas hixhres në Basra.



Pra, kur i dërguari i Allahut, salallahu alejhi ue selam, e pyeti individin se çfarë ishte ajo, kjo pyetje ishte një pyetje qortuese. Dhe ai e urdhëroi që ta hiqte atë, duke i thënë se kjo s'do t'i shtonte gjë tjetër veç sëmundjes që tashmë e kishte. Termi [në arabisht] me të cilin pejgamberi e urdhëroi ta hiqte byzylykun, nënkupton një heqje të furishme. Ai, po ashtu, ia përmendi këtij individi se, po të vdiste me këtë, ai kurrë s'do të kishte sukses. Termi që përdoret në hadith për sukses është felaah, të cilit i referohet për të përshkruar suksesin në arritjen e synimeve.



Pra, kjo kaptinë dhe ky hadith tregojnë për ndalimin e mbartjes së byzylykëve në dorë, me qëllim të largimit të së keqes apo dëmit, ngaqë kjo është shirk që pengon suksesin. Së dyti, në hadith gjendet ndalimi për t'u mjekuar me diçka që është haram. Në lidhje me këtë, shejhu përmend thënien e pejgamberit:



"Mjekoni sëmundjet tuaja dhe mos u mjekoni me atë që është haram, se vërtet Allahu nuk e ka lënë ilaçin tuaj në atë që jua ka ndaluar".



Së treti, kemi një refuzim të së keqes dhe mësimin e të paditurit. Po ashtu, në të gjendet dëmi i shirkut si në këtë botë, ashtu edhe në tjetrën. Dobi tjetër në hadith kemi mësimin se myftiu, apo ai që i jep fetua dikujt, duhet të kërkojë sqarim nga individi të cilit do t'i japë fetua, me qëllim që ta konstatojë qëllimin e tij dhe ta kuptojë me saktësi realitetin e asaj për çka do të japë fetua.



Së gjashti, shirku i vogël është më i madhi nga mëkatet e mëdha.



Së shtati, individi nuk arsyetohet nga të qenit injorant lidhur me çështjet e shirkut. Gjithashtu, kemi një qortim të ashpër ndaj personit që bën shirk, me qëllim që të zmbrapset nga shirku, ngaqë teuhidi është prej të drejtave të Allahut dhe shirku e kundërshton teuhidin në origjinë apo në përmbushjen e tij.



Më pas, Imami përmend një hadith nga Ukbe ibn Amir radijallahu anhu, ku i dërguari i Allahut thotë:



"Kushdo që mbart hajmali, Allahu mos ia përmbushtë nevojat, dhe, kushdo që mbart guacë [hajmali në formë guace], Allahu mos e mbrojt atë".



Dhe, po ashtu kemi thënien e të dërguarit:



"Kushdo që mbart hajmali, ai vërtet ka bërë shirk".



Transmetuesi i hadithit është Ukbe ibn Amir el-Xhuheni, sahabi që ka qenë i njohur, dijetar, i virtytshëm, i cili qe vendosur për tre vjet përgjegjës i Egjiptit gjatë kohës së Muauijes, radijallahu anhu, dhe ka vdekur afër moshës 60 vjeç.



Po ashtu, kemi një transmetim tjetër nga Musned-i i Imam Ahmed, ku përmendet se, kushdo që mbart hajmali, ai ka bërë shirk.



Sa i përket thënieve të të dërguarit:"Kushdo që mbart hajmali...", atëherë i pari nga këto hadithe gjendet në Musned-in e Imam Ahmedit, në vëllimin e katërt, faqe 154; në librin e Ibn Hibanit el-Meuarid, hadithi 1413, dhe, po ashtu, në Mustedrek të Imam Hakim, vëllimi i katërt, faqe 414, 417. Transmetimi i dytë gjendet në Musned-in e Imam Ahmedit, vëllimi i katërt, faqe 156, dhe në Mustedrek të Imam Hakim, vëllimi i katërt, faqe 417.



Pra, thëniet e të dërguarit:"Kushdo që mbart hajmali...", dmth kushdo që e bën këtë me qëllim të caktuar, qoftë në vetvete apo në dikë tjetër, ka besuar në të. Hajmalia mbartej nga arabët dhe u vihej fëmijëve, për t'i mbrojtur nga mësyshi. Njëlloj, për këtë qëllim përdorej edhe hajmalia në formë guace.



Thënia e të dërguarit:"Allahu mos ia përmbushtë nevojat" do të thotë: Allahu mos e qetësoftë apo mos ia largoftë frikën nga ajo nga e cila druan, siç është sëmundja. Kjo, në vetvete, thekson faktin që i dërguari i Allahut u lut kundra atij që mbart gjëra të ngjashme me këto hajmalia.



Për sa i përket kuptimit të përgjithshëm të hadithit, i dërguari u lut kundra atij që i mbart këto hajmali me besimin se ato kanë mundësinë t'ia largojnë dëmin që Allahu t'ia japë të kundërtën e asaj për çka lutet dhe që Allahu të mos ia përmbush nevojat atij. Po ashtu, ai u lut kundra atij që mbart guacë për të njëjtën arsye që Allahu mos ta lë të qetë. Pra, qëllimi i kësaj lutjeje është paralajmërimi kundra një veprimi të tillë, siç përmend në hadithin tjetër, ku thuhet se ai që e bën këtë, ka bërë shirk. Rëndësia e këtyre dy haditheve në këtë kaptinë është se në të dyja ka ndalim për mbartjen e hajmalive apo guacave, me qëllim që të largohet dëmi. Kjo konsiderohet shirk, sepse ai që e mbart atë, mbështetet në tjetër gjë veç Allahut.



Pra, ajo çfarë përfitojmë në rend të parë nga hadithi është se të mbartësh hajmali, është shirk.



Së dyti, kushdo që mbështet në tjetër gjë veç Allahut, Ai ia jep të kundërtën e asaj për çka është lutur.



Së treti, kemi lutjen e të dërguarit të Allahut kundra atij që mbart hajmali dhe të ngjashme me të që ai të mos e arrijë synimin e tij, por të kundërtën e asaj për çfarë ka synuar apo është lutur.



Pastaj, Imami përmend nga Ibn Ebi Hatim, radijallahu anhu, i cili përmend se Hudhejfe, radijallahu anhu, pa një njeri të mbarte në dorën e tij një pe, për ta mbrojtur atë nga ethet, dhe Hudhejfe ia këputi atë prej dore dhe ia tha fjalët e Allahut:



"Dhe shumica e tyre nuk besojnë vetëm se duke bërë shirk".



Për sa i përket këtij transmetimi, ky vjen nga Hudhejfe. Ky është Hudhejfe Ibnul-Jeman el-Absi, që ishte nga Ensarët, sahabiu fisnik, nga më të shquarit, që vdiq 60 vjet pas hixhres.



Ai përmend thënien "nga ethet", se kjo do të thotë që ata i mbartnin hajmalitë për t'i parandaluar ethet dhe sëmundjet e tjera. Dhe ai e citoi ajetin "Dhe shumica e tyre nuk besojnë vetëm se duke bërë shirk", me qëllim që ta qortojë dhe ta përgënjeshtrojë atë çfarë gjendej tek ai individ.



Pra, hadithi tregon rastin kur Hudhejfe hasi në një person që po mbarte hajmali, për të parandaluar sëmundjen, dhe ai ia heq atë nga dora, duke e qortuar me ajetin e Allahut, në të cilin Ai na informon që idhujtarët, krahas pohimit dhe vërtetimit të zotërimit të Allahut [teuhid er-rububije], ata i bëjnë Allahut shirk në adhurim [në teuhid el-uluhije]. Rëndësia e këtij hadithi në këtë kaptinë është bërja me dije se mbartja e perit, me qëllim të parandalimit të sëmundjes, është shirk, të cilin individi duhet ta refuzojë e ta përgënjeshtrojë. Po ashtu, nga hadithi mësojmë se është e detyrueshme largimi i së keqes, nëse për këtë ka mundësi, dhe kjo duke u bazuar në thënien e të dërguari të Allahut:



"Kushdo prej jush që sheh ndonjë të keqe, le ta largojë atë me dorën e vet. Nëse s'ka mundësi për këtë, atëherë me gojën e vet. Dhe, nëse as për këtë s'ka mundësi, atëherë me zemrën e vet [dmth, së paku ta urrejë të keqen]".

Në hadith ka lejim që të përdoret ajo çfarë është shpallu lidhur me shirkun e madh për çështjet që konsiderohen shirk i vogël. Veç kësaj, del në pah fakti se, ndonëse idhujtarët e pranojnë zotërimin e Allahut [teuhid er-rububije], megjithëkëtë, ata nuk janë të sinqertë në teuhid uluhije apo çështjet e adhurimit.



Pyetje në fund të ligjëratës



Pyetja 1: Nëse dikush përdor tableta për shërim, apo ndonjë formë tjetër mjekimi, e cila është e padobishme, duke menduar se kjo do ta shërojë nga sëmundja, a është kjo formë shirku.



Përgjigje nga shejhu: Për sa i përket mënyrave për arritjen e synimeve të dëshiruara, njerëzit ndahen në tre kategori:



a] Ata që i zbatojnë këto mënyra dhe konsiderojnë se janë të dobishme në vetvete dhe se Allahu nuk ka hise në këtë. Pra, ata që e bëjnë këtë dhe besojnë në të, janë idhujtarë.



b] Grupit tjetër janë ata që i zbatojnë mënyrat për arritjen e synimeve dhe konsiderojnë me një bindje të fortë që këto, sigurisht, kryejnë punë me lejimin e Allahut. Pra, nëse Allahu do që ta bëjë atë mjet si shkak për shërimin e sëmundjes, kjo i kthehet Allahut, se vërtet nuk është i ligjëruar çdo mjet apo mënyrë që Allahu e ka bërë për ta arritur një përfundim. Prej mjeteve për arritjen e një qëllimi janë edhe ato që përbëjnë shirk, siç janë penjtë dhe byzylykët që u përmenden në kaptinë. Pra, diskutimi ynë sillet rreth gjërave që janë të ligjëruara për arritjen e një përfundimi.



c] Kategoria e tretë janë njerëzit që i zbatojnë këto mënyra a mjete dhe besojnë që, nëse Allahu dëshiron t'i bëjë të dobishme, do të jenë të tilla; nëse Allahu nuk do që të jenë të dobishme, atëherë nuk do të jenë.



Këto janë kategoritë e njerëzve për sa përket zbatimit të mënyrave a mjeteve dhe besimit në to.



Pyetja 2: A ka arsyetim për personin që bën shirk duke mos e ditur, dhe a duhet konsideruar atë idhujtar apo musliman?



Përgjigje: Nëse personi e sheh dikë të bëjë shirk apo të thotë fjalë që përbëjnë shirk dhe ka mundësi ta sqarojë këtë, atëherë ai njeri duhet ta ketë kuptuar këtë çështje. Sepse ka shumë njerëz që besojnë se diçka është haram, por nuk qëndron puna ashtu, apo se diçka është shirk e ajo, në të vërtetë, s'është shirk. Kështu, ai që ka për qëllim të këshillojë apo ta largojë atë të keqe [shirkun], është kusht që të jetë i dijshëm rreth asaj çështjeje dhe, po ashtu, të qëndrojë larg nga ajo. Për shembull, të mos jetë i tillë që paralajmëron kundra shirkut ndërsa e bën vetë atë. Ai duhet të ketë urtësi në mënyrën sesi e sqaron atë të keqe si edhe të jetë i butë në qasjen e tij ndaj këtij problemi. Kjo, sepse Allahu ka thënë:



"Thirr për në rrugën e Zotit tënd me urtësi e këshillë të mirë, dhe debato me ta në mënyrën që është më e mira".



Po ashtu, thënia tjetër e Allahut:



"Po të ishe i ashpër dhe zemërfortë, ata do të ikni nga ti".



Pra, personi duhet të ketë dije rreth kësaj çështjeje dhe të veprojë në përputhje me të, apo të largohet nga ajo, nëse dija e kërkon këtë. Pastaj duhet të ketë urtësi në tërë këtë si edhe të jetë i butë në qasjen e tij.



Pyetja 3: Nëse dikush përdor një formë mjekimi e cila dihet të jetë e padobishme, siç është tableta, dhe shpreson që Allahu ta shërojë nëpërmjet kësaj, a është kjo shirk i vogël.



Përgjigje: Për sa u përket mjeteve a mënyrave për arritjen e përfundimeve apo qëllimeve, personi duhet të përdorë vetëm ato mënyra që dihet të jenë të ligjëruara. Pra, s'prish punë që personi ta përdorë këtë, për sa kohë që në zemrën e vet beson se Allahu është ai që sjell dobinë prej saj. Por, nëse personi beson se kjo PATJETËR do t'i bëjë dobi me lejen e Allahut, ky është shirk i vogël. Personi duhet të besojë se, nëse do Allahu, ajo do t'i bëjë dobi; nëse nuk do Allahu, ajo s'do të jetë e dobishme. Pra, jo se ajo MEDOEMOS do t'i bëjë dobi.

[abdurrahman_tir]

Shejh Muhamed ibn Salih el-Uthejmin [Allahu e mëshiroftë] ka thënë:



"Fjala arabe tijarah është përftuar nga fjala tetejur, e cila i referohet besëtytnisë rreth një gjëje që dëgjohet apo shihet. Dhe është thënë se i referohet çdo besëtytnie, qoftë ajo diçka që shihet e dëgjohet apo një koha a vendi. Kjo është më përfshirëse, meqë përmban gjëra që nuk shihen e nuk dëgjohen, si besëtytnia rreth kohëve të caktuara.



Kuptimi themelor i tetejur është pesimizmi, por këtu u referohet zogjve [tajr], sepse shumica e besëtytnive arabe kane të bëjnë me zogjtë, kështu që ky term është lidhur për ta. Mirëpo, përkufizimi i përgjithshëm është besëtytnia e bazuar në diçka që shihet, dëgjohet apo dihet.



Arabët konsideronin se disa zogj të caktuar, disa kohë e disa persona sillnin fat të keq. Kjo është shirk, siç ka thënë pejgamberi [salallahu alejhi ue selam].



Nëse personi ia hap dyert besëtytnisë, bota do të bëhet një vend i vështirë për të dhe ai çdo gjë do ta mendojë si ogur të keq. Madje, ka disa njerëz të cilët, nëse zgjohen në mëngjes dhe e takojnë një njëri me një sy, e konsiderojnë këtë si ogur të keq dhe thonë: 'Sot është ditë e keqe', kështu që i tilli e mbyll dyqanin e tij dhe nuk shet apo blen ndonjë gjë. Allahu na ruajt! Disa prej tyre e konsideronin ditën e mërkurë si ta pafat dhe thoshin se kjo është një ditë e ogureve të këqija. Disa të tjerë e konsideronin muajin sheual si të pafat, posaçërisht për martesa. Rasti i Aishes [radijallahu anha] dëshmon se kjo besëtytni është e gabuar, sepse pejgamberi [salallahu alejhi ue selam] u martua me të në muajin sheual, dhe ajo thoshte:"E, cili person është më i dashur për të sesa unë?" [Muslim]. Përgjigja: Askush.



Gjëja me rëndësi është se askush s'duhet t'i kushtojë vëmendje një besëtytnie, sepse ajo do t'ia prish jetën. Ajo çfarë duhet të bëjmë është ta ndjekim shembullin e pejgamberit [salallahu alejhi ue selam], i cili e pëlqente optimizmin, siç është transmetuar nga el-Buhari dhe Muslim. Ne duhet të jemi optimistë e jo pesimistë, si disa njerëz që përpiqen të bëjnë ndonjë gjë kohë pas kohe e pastaj bëhen pesimistë dhe mendojnë se kurrë s'do ta arrijnë atë, kështu që heqin dorë. Kjo është gabim, sepse, nëse mendoni se diçka është e mirë, nuk duhet të hiqni dorë në orvatjen e parë. Përpiquni vazhdimisht, derisa Allahu t'jua lehtësojë". [El-Kaul el-Mufid Sherh Kitab el-Teuhid (2/39-41); Mexhmu Fetaua el-Shejh Ibn Uthejmin (9/515, 516)]



El-Hafidh ibn Haxher [Allahu e mëshiroftë] ka thënë:



"El-Bejheki ka cituar nga el-Halimi në el-Shu'eb, çka mund të përmblidhet siç vijon:



'Gjatë xhahilijetit [injorancës para-islamike], tetejur [oguri me zogj] bëhej atëherë kur arabët i trazonin zogjtë, kur donin të niseshin në ndonjë udhëtim të domosdoshëm... Ata, po ashtu, e konsideronin zërin e sorrës dhe parakalimin e gazelave si ogure të këqija, por i quanin tetejur sepse oguri zanafillor kishte të bënte me zogjtë [tajr]'.



Ai tha:'Gjithashtu, ka pasur besëtytni edhe midis jo-arabëve. Nëse një person shihte një fëmijët të shkonte tek mësuesi, e konsideronte atë si një ogur të keq, kurse, nëse e shihte fëmijën të kthehej, e konsideronte si një ogur të mirë. Nëse e shihnin një deve të mbartte një ngarkesë të rëndë, e konsideronin si një ogur të keq; nëse e shihnin devenë pa ngarkesë, e konsideronin si ogur të mirë dhe kështu me radhë.



Islami i ka shfuqizuar të gjitha këto'". [Fet'h el-Bari (10/215)]



Ibn el-Kajjim [Allahu e mëshiroftë] ka thënë:



"Allahu nuk e përmend besëtytninë veçse në anën e armiqve të të Dërguarve, meqë ata u drejtoheshin të Dërguarve:



» Sa për neve, në po shohim ogur të keq në juve. Nëse nuk ndaleni, me siguri, do t'ju vrasim me gurë dhe do të keni një ndëshkim të rëndë prej nesh «



» Ata [të Dërguarit] thanë:'Oguret e këqija qofshin në ju! A [E quani ogur të keq] vetëm sepse po këshilloheni?! Kurrsesi!, por ju jeni që tejkaloni kufijtë në mosbindje « [Ja-Sin, 18-19]



Allahu na tregon rreth ithtarëve të Faraonit:



» Por, kurdo që u ndodhnin gjëra të mira, thoshin:'Këtë e bëmë ne', e nëse i godiste e keqja, e përshkruanin si ogur të keq, që kishte të bënte me Musën dhe ata me të. Ta dini se oguret e tyre të këqija janë nga Allahu « [el-Araf, 131] [Miftah Dar es-Se'adeh (3/231-232)]



El-Hafidh ibn Haxher [Allahu e mëshiroftë] ka thënë rreth njerëzve të xhahilijetit:



"Shumica prej tyre besonin në ogur zogjsh dhe mbështeteshin në këtë, ndërsa kjo, zakonisht, u dilte e vërtetë atyre, sepse shejtani e bënte këtë tërheqëse për ta. Disa gjurmë të kësaj ende janë të pranishme midis shumë muslimanëve". [Fet'h el-Bari (10/213)]



Ibn Kajjim ka thënë:



"Tetejur i referohet besëtytnisë rreth një gjëje që shihet apo dëgjohet, nëse personi e ndjek këtë dhe e ndërron mendjen për udhëtimin apo refuzon të bëjë diçka që paraprakisht kishte vendosur të bëjë. Kjo është shirk dhe kundërshton mbështetjen në Allahun. Kështu, ai i hap derën frikës dhe mbështetjes në diçka tjetër veç Allahut. Besëtytnia e bazuar në diçka që ai sheh apo dëgjon e nxjerr atë nga pozita që përmendet në ajetin vijues:



» Vetëm ty të adhurojmë dhe vetëm prej Teje ndihmë kërkojmë « [el-Fatiha, 1];



» Adhuroni Atë dhe zini besë Atij « [Hud, 123];



» Në Atë besoj dhe Atij i pendohem « [Hud, 88]



Kështu, zemra e tij lidhet për diçka tjetër veç Allahut, në kuptimin e adhurimit dhe varësisë. Zemra dhe besimi i tij prishen, vazhdimisht shqetësohet nga këto ide besëtyte dhe shejtani nga kjo e çon tek gjërat që do ta dëmtojnë interesin e tij fetar dhe të kësaj bote. Sa e sa njerëz janë shkatërruar nga kjo dhe kanë humbur, si në këtë botë, ashtu edhe në tjetrën. Si mund të krahasohet kjo me optimizmin e drejtë, i cili i sjell lumturi zemrës, forcon shpresën, shtyp frikën, e rehaton dhe e motivon njeriun për të kërkuar ndihmë nga Allahu, t'i zë besë Atij dhe jetë i gëzuar. Kjo bie ndesh me besëtytninë, sepse optimizmi e çon personin në bindjen ndaj Allahut dhe besimin vetëm në Të [teuhid], kurse besëtytnia e çon personin në mosbindje ndaj Tij dhe të shoqërojë të tjerë në adhurimin ndaj Tij [shirk]. Prej këtu, pejgamberi [salallahu alejhi ue selam] e pëlqente optimizmin, ndërsa besëtytninë e ka shpallur të pavlefshme". [Miftah Dar el-Se'adeh (2/246-247)]

[abdurrahman_tir]

(El Exhuibetu el mufidetu an es ileti el manaixhi el xhedideti i shejh Salih el Feuzan, f. 110-112)




Është pyetur dijetari i madh, shejhu i nderuar, Salih el Feuzani (Allahu e ruajt!):"Muhamed Kutub në librin e tij "Haule tetbike esh Sheriah", në lidhje me kuptimin e fjalës "La ilahe il lAllah", thotë:'D.m.th. nuk ka të adhuruar tjetër përveç Allahut dhe nuk ka Ligjvënës (Hakim) tjetër përveç Allahut'. A është i saktë ky shpjegim?



Shejhu u përgjigj: Kuptimin e fjalës "La ilahe il lAllah" Allahu i Madhëruar e ka qartësuar në Librin e Tij dhe po ashtu e ka qartësuar atë i Dërguari i Tij (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!). Allahu i Madhëruar thotë:



"Adhuroni Allahun dhe mos i vini Atij shok në adhurim." [En Nisa, 36]



I Madhëruari thotë:



"Dhe me të vërtetë që Ne kemi dërguar te çdo popull të Dërguar (duke shpallur): Adhuroni vetëm Allahun dhe shmanguni dhe i rrini larg tagutit." [En Nahl, 36]



Po ashtu thotë:



"Dhe ata nuk u urdhëruan për tjetër pos asaj që duheshin të adhuronin vetëm Allahun dhe të mos adhuronin tjetër përveç a përkrah Tij, të adhuronin Atë me besim të vërtetë e me përkushtim të plotë." [El Bejjine, 5]



Dhe Fjala e Allahut të Madhëruar në lidhje me mikun e Tij, Ibrahimin (alejhi selam), i cili i tha popullit të vet:



“Me të vërtetë që unë jam i pafajshëm nga çfarë ju adhuroni në vend të Atij i Cili më krijoi mua." [Ez Zukhruf, 26-27].



Ky pra, është kuptimi i drejtë i fjalës "La ilahe il lAllah". Allahu i Madhëruar thotë:



"Dhe Unë (Allahu) nuk i krijova njerëzit dhe xhindët, veçse që ata duhet të më adhurojnë vetëm Mua." [Edh Dharijat, 56]



Ndërsa i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) ka thënë: "Jam urdhëruar që t'i luftoj njerëzit derisa të thonë: La ilahe il lAllah." Kurse në një transmetim tjetër thuhet: "Derisa ata ta njësojnë Allahun." Buhariu 1335-2786 dhe Tirmidhiu 2606.



Pra, i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) na e qartësoi se kuptimi i fjalës "La ilahe il lAllah" është: veçimi i Allahut të Madhëruar me të gjitha adhurimet, jo vetëm me konsiderimin e Tij si i vetmi Ligjvënës. Kuptimi i fjalës "La ilahe il lAllah" d.m.th. Nuk ka të adhuruar tjetër me të drejtë përveç Allahut, dhe me këtë është për qëllim përkushtimi i adhurimeve vetëm Atij, dhe në të hyn të gjykuarit me sheriat. Ndërsa kuptimi i fjalës "La ilahe il lAllah" sigurisht që është më gjithëpërfshirëse se kjo, më e rëndësishme se sa të gjykosh me Kuran në mosmarrëveshjet e njerëzve. Shumë më e rëndësishme dhe më parësore është heqja (largimi) i shirkut prej tokës dhe përkushtimi i adhurimit vetëm Allahut të Madhëruar. Ky pra, është shpjegimi i saktë i fjalës "La ilahe il lAllah". Ndërsa të mendosh se me këtë është për qëllim çështja e të gjykuarit me ligjin e Allahut, ky është shpjegim i mangët (jo i plotë) dhe nuk e jep kuptimin e drejtë të fjalës "La ilahe il lAllah". Gjithashtu shpjegimi se "Nuk ka krijues tjetër përveç Allahut" është shpjegim i papranueshëm dhe jo vetëm i mangët. Pasi fjala "La ilahe il lAllah" nuk erdhi për të aprovuar faktin që nuk ka krijues tjetër përveç Allahut, sepse këtë gjë edhe vetë mushrikët e aprovonin. E sikur me këtë të ishte për qëllim "Nuk ka krijues tjetër përveç Allahut", atëherë do të na duhej që edhe idhujtarët t'i konsideronim njësues. Po ashtu dhe shpjegimi se "Nuk ka të adhuruar tjetër përveç Allahut" është shpjegim i papranueshëm. Është detyrë që të thuhet: "Nuk ka të adhuruar tjetër me të drejtë përveç Allahut." Ashtu siç ka thënë i Madhëruari:



"Kjo ngaqë Allahu, Ai është i Merituari, Ai është i Vërteti dhe gjithçka që ata lusin në vend të Allahut ose përkrah Tij është batil (e rreme, e kotë)." [Lukman, 30]




Përktheu: Xhabir SHEME

[abdurrahman_tir]

Komentim i kaptinës 22 të Kitabut-Teuhid nga shejh Abdullah el-Gudejaan [audio ligjëratë]
Salafipublications.com




Lavdi Allahut. Paqja dhe mëshira qofshin mbi pejgamberin më besnik, Muhamedin [salallahu alejhi ue selam], mbi familjen e mbi shoqëruesit e tij.



Kjo kaptinë flet rreth asaj që të ndodhë në këtë umet, rreth adhurimit që ata do t'u bëjnë idhujve. Allahu i lartësuar ka thënë:



« A nuk i sheh ata që u është dhënë një pjesë e Shpalljes sesi besojnë në el-xhibt dhe në et-tagut » [en-Nisa, 51]



Sa i përket përshtatjes së këtij ajeti në këtë libër [Kitabut-teuhid], ajo është se autori [rahimehullah], duke pas qenë se tashmë e kishte përmend teuhidin [njësinë e Allahut] dhe rastet e shirkut që tërësisht e anulojnë teuhidin ose e bëjnë të mangët atë, na tregon se ky shirk do të ndodhë në këtë umet. Me anë të kësaj, ai ka synuar t'i hedh poshtë qëndrimet e atyre që adhurojnë varre, që bëjnë shirk dhe thonë se shirku s'do të ndodhë në umetin e Muhamedit [salallahu alejhi ue selam], për sa kohë që ata të thonë la ilahe ilaAllah Muhammedun resulullah.



Sa u përket fjalëve që duhet sqaruar në këtë ajet, e para prej tyre është el-euthan, shumësi i uethan/idhull, që nënkupton cilëndo gjë të cilës i drejtohet ndonjë formë adhurimi, qoftë ai varr apo tjetër veç kësaj.



Thënia e Tij « Elem tera ile ledhine/A nuk i sheh ata ... » u referohet çifutëve dhe të krishterëve.



« ... utu nesijben ... », domethënë, u është dhënë një pjesë Shpalljes.



« ... ju'minun ... », domethënë, jusadikuun apo se ata besojnë, sepse ne gjuhën arabe të kesh tesdik do të thotë të besosh, të kesh iman apo të afirmosh diçka. Kurse, në legjislacionin islamik, imani nënkupton besimin me zemër, thënien me gjuhë dhe veprimin me gjymtyrë, që do të thotë shprehje me zemër, veprim me gjuhë e me gjymtyrë.



« ... el-xhibt ... » është fjalë që përdoret për idhull, për falltar e për magjistar. Pra, fjala el-xhibt i mbulon të gjitha këto.



« ... et-tagut ... » vjen nga et-tugiaan, që do të thotë të kalosh kufijtë. Pra, gjithçka lidhur me të cilën personi tejkalon kufijtë e caktuar, është tagut. Këtu, ajo që mendohet me tagut këtu, është Shejtani.



Sa i përket domethënies së përgjithshme të këtij ajeti, ajo është se Allahu i lartësuar, duke shfaqur habinë dhe duke kritikuar, i thotë të dërguarit të Tij: A nuk i sheh, o Muhamed, këta çifutë e të krishterë - çifutëve që u është dhënë Teurati dhe të krishterëve që u është dhënë Inxhili -, të cilët kanë Libra që e dallojnë të vërtetën nga pavërtetësia, dhe, pavarësisht nga kjo, ata ende deklarohen për pavërtetësi, për adhurimin e idhujve, për parashikimin e fatit e magjinë, dhe se në këtë ata i binden Shejtanit.



Sa i përket lidhjes mes këtij ajeti dhe kësaj kaptine, ajo qëndron në atë se këta njerëz nga çifutët dhe të krishterët, të cilëve u është dhënë një pjesë e Shpalljes, besojnë në el-xhibt dhe në et-tagut, pra, në adhurimin e idhujve, në parashikimin e fatit dhe në magjinë. Ndaj, edhe për këtë umet, të cilit i është dhënë Kur'ani, nuk është larg mendsh që të adhurojnë el-xhibt dhe et-tagut. Sepse i dërguari [salallahu alejhi ue selam] informoi se në këtë umet do të ketë të atillë që do të veprojnë ashtu siç kanë vepruar më parë çifutët dhe të krishterët, duke u pajtuar me ta, edhe nëse i urren ata dhe e njeh pavërtetësinë në të cilën gjinden ata. Pra, mu siç ka thënë i dërguari [salallahu alejhi ue selam]:



"Ju, me siguri, do të ndiqni aq ngushtësisht rrugët/mënyrat e atyre që erdhën para jush, saqë do të jeni [të njëjtë] sikur puplat e një shigjete, që i ngjasojnë njëra-tjetrës".



Ka një numër rregullash/vendimesh që përftohen nga ky hadith. Së pari, në këtë umet do të ketë njerëz që adhurojnë idhujt, mu siç ndodhi me çifutët dhe të krishterët. Së dyti, besimi dhe deklarimi për adhurim idhujsh, për parashikim fati dhe për magjinë në këtë ajet nënkupton pajtimin me njerëzit që bëjnë këso gjëra, edhe nëse i urren këta njerëz dhe e njeh kotësinë në të cilën janë ata. Së treti, refuzimi i el-xhibt dhe et-tagut është obligim dhe ka qenë obligim në të gjitha Librat e shpallura, çka domethënë se shirku asnjëherë nuk ka qenë i ligjshëm në asnjë nga ligjet e shpallura. Dhe së katërti, tregon në obligimin e të vepruarit bazuar në dije, dhe se kushdo që nuk vepron duke u bazuar në dije, ai u ngjason çifutëve dhe të krishterëve.



Allahu i lartësuar ka thënë:



« Thuaj: A t'ju informoj për diçka më të keqe se kjo, lidhur me dënimin nga Allahu: ata që i ka mallkuar Allahu dhe mbi të cilët ka rënë hidhërimi i Allahut, ata që Ai i bëri majmunë e derra, dhe ata që adhuruan idhuj » [el-Ma'ide, 60]



Sa u përket fjalëve në këtë ajet, shprehja « Kul/Thuaj... » i adresohet Muhamedit [salallahu alejhi ue selam].



« ... hel unebiukum ... », domethënë, a t'ju informoj.



« ... bi sherri min dhelike ... » për diçka më të rëndë se kjo, domethënë, ajo që ju, o ithtarë të Librit, keni përmendur lidhur me ne [për pejgamberin dhe sahabët] nga akuzat e rreme, akuzat ofenduese.



« ... methubeten inde Allah ... », domethënë, dënim të rëndë nga Allahu në Ditën e Ringjalljes. Dhe se kjo ka të bëjë me ju, o ithtarë të Librit. Pra, kjo vlen për ata që i kanë këto cilësi, dhe s'ka të bëjë me ne kjo.



« ... men leanehu Allah ... », domethënë, ai është mallkuar nga Allahu, që është refuzuar dhe larguar nga mëshira e Tij. Sepse kuptimi i el-leaneh është të largosh, të zmbrapsësh.



« ... ue gadibe alejhi ... », domethënë, mbi të cilin është hidhërimi. Një hidhërim pas të cilit Ai kurrë më s'do të jetë i kënaqur me të/ta. Ky hidhërim i Allahut, që përmendet këtu, është një hidhërim që i përshtatet madhështisë së Allahut të lartësuar.



« ... ue xheale minhum kiradeh ... », domethënë, Ai i bëri ata majmunë. Shejh Feuzan ka thënë:"Ata që u transformuan në majmunë, janë ata nga çifutët që nuk respektuan të Shtunën".



« ... uel khanazijr ... », domethënë, Ai i bëri derra ata. Këta kanë qenë nga të krishterët që mohuan Sofrën që iu zbrit Isës [alejhi selam]. Dhe është thënë se të dyja këto transformime kanë ndodhur tek çifutët që nuk respektuan të Shtunën. Kështu, të rinjtë prej tyre u transformuan në majmunë, kurse të vjetrit prej tyre u transformuan në derra.



« ... ue abede tagut ... », dhe adhurues idhujsh, domethënë se Ai i bëri ata adhurues të Shejtanit, që iu binden atij lidhur me atë që ai ua paraqiti si të mirë.



Sa i përket kuptimit të përgjithshëm të ajetit, ai është se Allahu i madhërishëm i tha të dërguari të Tij [salallahu alejhi ue selam]: Thuaju atyre - të krishterëve dhe çifutëve - që e kanë marrë fenë e tyre për lojë: A t'ju informoj për ata që do të marrin dënimin më të rëndë në Ditën e Ringjalljes? Janë ata që i kanë këto cilësi [si tuajat], që është largimi nga mëshira e Allahut dhe fitimi i hidhërimit të përjetshëm të Allahut, si dhe ata, forma e jashtme e të cilëve u bë si ajo e majmunëve dhe e derrave, ndërsa gjendja e brendshme e tyre u ndryshua për t'iu bindur Shejtanit dhe për t'ia kthyer shpinën Shpalljes së zbritur nga me i Mëshirshmi. Dhe këto cilësi gjenden vetëm tek ju, o ithtarë të Librit, dhe tek ata që ju ngjasojnë juve. Kjo nuk ka të bëjë me ne [muslimanët].



Sa i përket vendit të përshtatshëm për këtë ajet në këtë kaptinë, kjo ka të bëjë me atë se, meqë midis ithtarëve të Librit ka pasur të atillë që adhuruan Shejtanin krahas Allahut, atëherë njëlloj edhe tek ky umet do të ketë të atillë që do ta veprojnë kësisoj.



Sa i përket vendimeve që mund të nxirren nga ky ajet, kjo është siç vijon. Së pari, shirku do të ndodhë në këtë umet, ashtu siç ka ndodhur tek çifutët dhe tek të krishterët, tek ata që adhuruan et-tagut [Shejtanin]. Së dyti, tregon për argumentimin dhe sqarimin ndaj njerëzve të devijuar, dhe sqarimin e pavërtetësisë që gjendet tek ata, nëse ata i abuzojnë ithtarët e së vërtetës me gjëra që nuk gjenden tek ata [besimtarët]. Së treti, tregon se dënimi do të jepet në përputhje me llojin e veprimit të bërë. Së katërti, e përshkruan Allahun me cilësinë e hidhërimit, dhe Ai i mallkon të pabindurit. Sa i përket hidhërimit të Allahut, ky është një hidhërim që i përshtatet madhështisë së Tij. Dhe së pesti, tregon se bindja ndaj Shejtanit është shkaku kryesor që njerëzit kanë bërë shirk krahas Allahut në të gjitha kohët.



Allahu ka thënë:



« ... Ata që grindeshin rreth çështjes së tyre, thanë: Do ta marrim për vend-falje këtë vend të tyrin » [el-Kehf, 21]



« ... eledhine galebu ala emrihim ... », domethënë, ata që polemizuan rreth djemve të shpellës, ata që kishin autoritet dhe ndikim.



« ... lenettkhidhenne alejhim mesxhiden ... », domethënë, do të bëjmë një xhami në atë vend, ku njerëzit do të falen dhe do të vijnë për të kërkuar bekime nëpërmjet tyre.



Sa i përket kuptimit të përgjithshëm të ajetit, Allahu na tregon për njerëzit që polemizuan rreth djemve të shpellës, duke folur për ta në kontekst negativ e duke thënë se do të ndërtojnë një xhami aty, ku do të vinin njerëzit për kërkimin e bekimeve.



Sa i përket mënyrës së përshtatjes së këtij ajeti në këtë kaptinë, kjo flet për faktin se në këtë umet do të ketë njerëz që do të ndërtojnë xhami mbi varre, mu siç vepruan njerëzit para tyre.



Po ashtu, nga ky ajet ka një numër vendimesh që mund të nxirren. Së pari, ndalimi për ndërtimin e xhamive mbi varre dhe paralajmërimi kundër kësaj, sepse kjo çon në shirk. Së dyti, tregon së në këtë umet do të ketë njerëz që do të ndërtojnë vend-falje mbi varre, ashtu siç vepruan ata që erdhën para tyre. Së treti, përmban paralajmërim kundër gulu/teprimit lidhur me njerëzit e devotshëm/të drejtë. Së katërti, lidhur me njerëzit e drejtë, ndërtimi i xhamive mbi varre është një teprim.



- Pyetje-përgjigje



Shejhu u pyet për punën e disa të rinjve që janë përfshirë në dauet dhe thonë për çifutët e sotshëm se janë majmunë e derra. A është me vend që të thuhet kjo sot në Perëndim? Dhe a është e saktë se çifutët e sotshëm janë majmunë e derra?



Përgjigje: Allahu i lartësuar përmendi çfarë përmendi lidhur me këtë rast në Kur'an. Ajo që është e obligueshme për ne, është që të kemi iman [të besojmë] në atë çfarë na ka informuar Allahu. Ajo që është e mirënjohur, është se ky legjislacion është i përgjithshëm, për njerëzimin dhe për xhinët, deri në Çastin e fundit, siç është thënë nga Allahu:



« Thuaj: Ky Kur'an më është zbritur që të paralajmëroj Nënën e qyteteve [Mekën] dhe këdo që e mbërrin kjo »;



« Ne nuk të dërguam veçse si përgëzues dhe si paralajmërues për tërë njerëzimin »



Po ashtu, thënia e të dërguarit [salallahu alejhi ue selam]:



"Jam dërguar te të bardhët e të zinjtë, kurse pejgamberët e mëhershëm janë dërguar vetëm tek popujt e tyre".



Sa i përket bërjes së duetit, ai që bën dauet, është si doktori me personin e sëmurë: ai duhet të shikojë se çfarë do të jetë më me vend për njerëzit. Pra, ai duhet të zgjedhë fjalët që do t'i inkurajojnë ata ta pranojnë Islamin, jo të përdorë thënie që do t'i bëjë ata të ikin nga ai dhe të jenë armiqësor e të mos pranojnë asgjë prej tij. E gjejmë pejgamberin [salallahu alejhi ue selam] në rastin e të krishterëve nga Nexhrani, kur ata erdhën te ai dhe, pas ikindisë, ata falën namazin e tyre të veçantë dhe pejgamberi ua lejoi këtë. Po ashtu, rasti i beduinit i cili hyri në xhami dhe urinoi aty, kurse pejgamberi [salallahu alejhi ue selam] e lejoi ta vazhdonte këtë. Dhe siç thuhet në ajetin e mirënjohur kur'anor, ku thuhet:



« Thirr për në rrugën e Zoti tënd me urtësi dhe me predikim të mirë » [en-Nahl, 125]