Close
Faqja 0 prej 3 FillimFillim 12 FunditFundit
Duke shfaqur rezultatin -9 deri 0 prej 21

Tema: Teuhidi

  1. #1
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    20-01-2009
    Postime
    454

    Teuhidi

    Prezantim i Teuhidit





    Pėrsa i pėrket Teuhidit, atėherė dije – Vėlla dhe Motėr Muslimane – se Selefi jonė e ka ndarė nė tri kategori; secila duke qenė e varur nė tjetrėn – duke mos qenė Imani i robit i plotė derisa tė gjitha prej kėtyre tė pėrvetėsohen:



    Teuhid ur-Rububije, Teuhid ul-Uluhije, Teihid ul-Esma ue-Sifat




    Teuhid ur-Rububije



    Kjo ėshtė: Pranimi dhe besimi i fortė se Allahu i Lartėsuar ėshtė i vetmi qė



    - Krijon,


    - Posedon dhe


    - Rregullon/drejton Krijimin.



    Ai nuk ka ortak nė ndonjėrėn prej kėtyre akteve dhe ato janė konfirmuar vetėm pėr Tė.



    Ju po ashtu duhet ta dini se pabesimtarėt nė kohėn e tė dėrguarit (sallallahu alejhi ue selam) i kanė pranuar tė gjitha kėto, por kjo nuk i futi ata nė Islam. I dėrguari (sallallahu alejhi ue selam) luftoi kundėr tyre.



    "Thuaj (O Muhamed): Kush ju furnizon nga qielli dhe Toka? Apo kush e posedon dėgjimin dhe tė pamėt? Dhe kush e nxjerr tė gjallin nga i vdekuri dhe tė vdekurin nga i gjalli? Dhe kush rregullon ēėshtjet? Ata do tė thonė: “Allahu”. Thuaj: A s’do t’i frikoheni atėherė dėnimit tė Allahut (pėr atė se i pėrshkruani ortak Allahut nė adhurim)" [Junus 10:31]



    dhe po ashtu thėnia:



    "Thuaj: Kujt i takon toka me tėrė atė ēka gjindet nė tė? Nėse e dini! Ata do tė thonė: Allahut. Thuaj: a s’do tė pėrkujtoni pra? Thuaj: Zoti i shtatė qiejve dhe Zoti i Fronit madhėshtor? Ata do tė thonė: Allahu. Thuaj: A s’do t’i frikoheni pra atėherė Allahut? Thuaj: Nė duart e kujt ėshtė sundimi i ēdo gjėje. Dhe Ai mbron derisa kundėr Tij nuk ka mbrojtės, nėse e dini? Ata do tė thonė: (E tėrė kjo i takon) Allahut. Thuaj: Si pra atėherė devijoni nga e Vėrteta?" [Mu’minun 23:84-89]




    Teuhid ul-Uluhije



    Kjo ėshtė: Unifikimi i tė gjitha veprave tė robėve, siē ėshtė Lutja, betimi dhe ofrimi i sakrificės (kurbani), Shpresa, Frika, Synimi, Pendimi dhe tė gjitha aktet tjera tė adhurimit tė zemrės, gjuhės apo gjymtyrėve, vetėm pėr Allahun e Lartėsuar. Mu pėr kėtė kategori qe paraqitur kundėrshtimi nė kohėrat e lashta dhe nė ato moderne, nė mes tė dėrguarve dhe komuniteteve tė tyre.



    Dėshmia gjindet nė fjalėt e Allahut:



    "Dhe Zoti juaj thotė: Mė thirrni Mua, Unė do tė pėrgjigjem (nė lutjet tuaja). Vėrtet! Ata tė cilėt e pėrēmojnė adhurimin Tim, me siguri do tė hyjnė tė nėnēmuar nė Zjarr." [Gafir 40:60]




    Teuhid ul-Esma ues-Sifat



    Kjo ėshtė: Besimi i fortė nė ēdo gjė qė gjindet nė Librin e Allahut dhe qė ėshtė transmetuar nė Sunetin Autentik nė lidhje me Emrat dhe Atributet e Allahut me tė cilat Allahu e ka pėrshkruar Veten apo me tė cilat i dėrguari (sallallahu alejhi ue selam) e ka pėrshkruar Atė – duke i afirmuar ato me tė kuptuarit e Shoqėruesve (radiallahu anhum), pa e mohuar ndonjė prej tyre me Tekjif (duke hulumtuar nė modalitetin e tyre), apo Temthil dhe Teshbih (duke ia gjasuar ato atyre tė krijimit), Te’uil (duke i interpretuar ato nė mėnyrė qė nuk pėrkon me Librin e Allahut, Sunetin autentik dhe tė kuptuarit e Selefit), ose Te’til (mohimi apo kundėrshtimi i domethėnies qė ėshtė dėshmuar me burimet e lartpėrmendura).



    Kjo po ashtu pėrfshin besimin se asgjė nuk i gjason Atij dhe Ai ėshtė Dėgjuesi, Shikuesi.



    Allahu i Lartėsuar thotė:



    "Thuaj: Ai ėshtė Allahu, i Vetmi. Ai ėshtė Samed (Zoti Vetėmjaftueshėm pėr tė Cilin kanė nevojė tė gjitha krijesat. Ai as nuk han as nuk pin) Ai nuk lind, e as qė ėshtė i lindur. Dhe askush s’ėshtė i barabartė me Tė."[Ihlas 112]



    Dhe Ai po ashtu thotė:



    "Dhe Allahut i takojnė Emrat mė tė mirė, pra thirreni Atė me ta. Dhe largohuni nga ata tė cilėt i pėrgėnjeshtrojnė apo mohojnė Emrat e Tij. Ata do tė shpėrblehen (me dėnim) pėr atė qė bėnin." [A’raf 7:180]



    Dhe Ai po ashtu ka thėnė:



    "Askush s’ėshtė sikur Ai dhe Ai ėshtė Dėgjuesi, Shikuesi". [Shura 42:11]




    --------------------------------------------------------------------------------
    Shėnime:


    Rububije: Term qė tregon sundimin absolut dhe mbretėrinė e Allahut mbi qiejt dhe Tokėn, dhe ēfarėdo qė ka nė mes tyre. Folja ‘rabbe’ (dhe emri ‘Rabb’ i pėrkthyer si ‘Zot’) ėshtė i derivuar nga kjo, qė do tė thotė: “tė kultivohen, tė realizohen, tė krijohen dhe bashkohen tė gjitha elementet e domosdoshme pėr ekzistencė dhe mirėqenie tė ndonjė gjėje ose dikujt”. Kjo i ka tri aspekte:



    - KHALK (Kreativiteti): Allahu pa ndihmėn e askujt bėn ēdo gjė prej asgjėje


    - MULK (Posedimi): Vetėm Allahu ėshtė pronar i ēdo gjėje


    - AMR (Administrim): Vetėm Allahu kontrollon dhe drejton ēdo gjė qė Ai krijon dhe posedon.



    Disa nga dėshmitė pėr kėtė janė:



    "Ai (Allahu) e ka krijimin dhe e Tij ėshtė komanda/drejtimi. I bekuar qoftė Allahu, Rabb i Botrave". [A’raf 7:54]



    “Allahu ėshtė Rabb-i juaj. Ai posedon ēdo gjė dhe ata tė cilėt i thirrni krahas Tij nuk posedojnė as njė fije tė hurmės” [Fatir 35:13]



    Ibn el-Kajjim shpjegon se disa Emra tė Allahut janė tė lidhur pėr Rububijetin e Tij dhe janė mė specifikė se Emri er-Rab. Pėr shembull: er-Rezak (Furnizuesi), el-Muhji (Ai qė jep jetė). Ngjashėm, janė disa vepra tė caktuara tė cilat janė tė lidhura me Rububijetin e Tij dhe janė mė specifike se emri er-Rabb. Pėr shembull: zbritja e shiut, ndarja e farės, dhėnia e nderit dikujt, pėrulja e dikujt, udhėzimi apo humbja e dikujt etj. (el-Medarixh)



    Uluhije: Term qė tregon se Allahu ėshtė i Vetmi tė cilit duhet t’i drejtohen tė gjitha format e adhurimit, qofshin ato vepra tė zemrės (ndjenja), fjalė, thėnie, si dhe vepra tė gjymtyrėve. Fjala ilah ėshtė derivuar prej kėsaj, qė do tė thotė: Diēka qė admirohet, adhurohet d.m.th. njė objekt i adhurimit, pėrulje dhe admirim. Asgjė s’ka krahas Allahut qė meriton kėtė dhe kjo ėshtė domethėnia e dėshmisė La ilahe illallah (Nuk ka Ilah qė meriton tė adhurohet pėrveē Allahut), tė vėrtetėn dhe sigurinė e sė cilės ēdo i dėrguar erdhi ta vendosė.



    Allahu i Lartėsuar thotė:



    “Ilahu yt ėshtė vetėm njė Ilah” [Nehl 16:20]



    “Dhe vetėm Ai ėshtė Ilah nė Qiej dhe Tokė” [Zuhruf 43:84]



    “Mos i kėrkoni as mos ju lutni ndonjė Ilahu krahas Allahut. Nuk ka Ilah pos Tij” [Kasas 28:88]

  2. #2
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    20-01-2009
    Postime
    454

    Rėndėsia e Teuhidit

    Shejh Muhamed bin Xhemil Zeinu





    1. Ėshtė shtylla mbi tė cilėn ėshtė ngritur Islami. Pejgamberi (sallallahu alejhi ue selam) ka thėnė: “Islami ėshtė ngritur mbi pesė: Teuhidin e Allahut….(Transmetuar nga Muslimi)



    2. Nevoja mė e madhe e njerėzimit, pasi qė nuk ka jetė pėr zemrat e as kėnaqėsi dhe rehati pėrveē duke e njohur Zotin e tyre, Atė qė duhet tė adhurohet, Krijuesin.



    3. Ėshtė prej degėve mė bujare tė diturisė. Siē e ka pėrmendur Imam Ebu Hanife, kur ai e quajti librin e tij tė cilin e pėrmblodhi nė lidhje me Usul ud Din (bazat e fesė) “fikh el ekber” (fikhu mė i madh)



    4. Ky ishte ēelėsi dhe esenca e thirrjes sė tė dėrguarve “Vėrtet, Ne kemi dėrguar te ēdo popull tė dėrguar duke u thėnė atyre, adhurojeni Allahun dhe largohuni nga adhurimi i zotave tė rrejshėm” (16:36)



    5. Sepse Allahu na ka krijuar neve qė ta adhurojmė Atė, “Unė nuk i kam krijuar xhinėt dhe njerėzimin pėr tjetėr, pėrveē qė ata tė mė adhurojnė”, atėherė si mund ta adhurojmė Allahun nėse nuk e dimė se kush ėshtė Ai? Vetėm pėrmes diturisė mbi Emrat dhe Atributet e Tij ne mund tė mėsojmė pėr Allahun.



    6. Qėndrueshmėria nė fe, epėrsia nė kėtė botė dhe shpėtimi nė Jetėn e Pėrtejme ėshtė e ndėrtuar mbi kėtė. a) Sepse kur ta njohėsh Allahun, Emrat e Tij, Atributet dhe Veprat, kjo kėrkon dashurinė ndaj Tij, frikėn ndaj Tij, tė mbėshteturit nė Tė etj. b) kur e dini se ēka do Allahu dhe me ēka ėshtė i kėnaqur Ai, apo me ēka hidhėrohet dhe iritohet, ju do tė nxitoni qė tė pėrmbushni atė qė Ai do dhe t’i shmangeni asaj ēka Ai urren.



    7. Pėrmendja e shpeshtė e tij nė Kur’an. Kur’ani fillon me Teuhid (el-Fatiha) dhe pėrfundon mė Teuhid (el-Ihlas). Nė kėtė mėnyrė ajeti mė madhėshtor nė Kur’an e pėrshkruan Teuhidin (e diturisė)



    8. Pejgamberi (sallallahu alejhi ue selam) fillonte ditėn e tij me Teuhid, duke recituar suren el-Kefirun dhe Ihlas nė sunetin e mėngjesit, dhe e pėrfundonte me recitimin e kėtyre dy sureve nė namazin e uitrit. (Transmetuar nga Muslimi)



    9. Pejgamberi (sallallahu alejhi ue selam) e pėrmendi atė gjatė sėmundjes sė tij tė fundit (tregon rėndėsinė e tij), kur ai tha “Mallkimi i Allahut qoftė mbi Ēifutėt dhe tė Krishterėt pėr atė se i morėn varret e pejgamberėvė tė tyre si vend adhurimi” (Buhari)



    10. Ėshtė gjėja e parė nė tė cilėn thirri Pejgamberi (sallallahu alejhi ue selam) dhe predikoi pėr trembėdhjetė vite. “Thuaj, askush s’ka tė drejtė tė adhurohet dhe kėshtu tė jetė i sukseshėm” (Ahmed 4/63)



    11. Dhe ai i urdhėroi Shoqėruesit e tij qė tė predikojnė Teuhid kur i dėrgoi ata nėpėr komunitete tė ndryshme. Ai e dėrgoi Muadh ibn Xhebelin nė Jemen duke thėnė “Vėrtet, ti je duke shkuar tek njerėzit e Librit, kėshtu qė gjėja e parė nė tė cilėn do t’i thirrėsh le tė jetė Teuhidi i Allahut” (Buhari 1/13)



    12. Ju duhet t’i akordoni tė tri aspektet sė bashku, e jo tė besoni vetėm nė njė, vetėm me domethėnien “Ai i Cili ka fuqi tė krijojė dhe tė shpikė”, siē pajtoheshin mushrikėt (idhujtarėt) Arabė se vetėm Allahu ėshtė krijues i ēdo gjėje, mirėpo pėrkundėr kėsaj ata ishin mushrikė. Pėrveē kėsaj ky s’ishte realiteti i vėrtetė me tė cilin Allahu i dėrgoi tė dėrguarit. Por mė saktė, ne duhet tė besojmė nė Rububijetin e Tij, Uluhijetin dhe Esma ues Sifat sė bashku.



    13. Kur tė besoni nė tri aspektet e Teuhidit d.m.th. Rububijetin, ju do tė mohoni ēfarėdo burimi tjetėr tė dėmit, bekimit, fuqisė, pėrveē tė Allahut. Uluhijeti – kjo do t’ju ndalojė nga tė bėrit shirk. Esma ues Sifat – dituria korrekte mbi kėtė do t’ju parandalojė nga tė shtrembėruarit e Emrave dhe Atributeve tė Allahut, tė shpjeguarit e tyre, tė mohuarit e tyre apo tė pyeturit se si janė ata.



    14. Nėse njeriu vdesė nė kėtė, ai do tė hyjė nė Parajsė. Kur djaloshi Ēifut e pranoi Islamin, Pejgamberi (sallallahu alejhi ue selam) tha, “I tėrė lavdėrimi i takon Allahut, i Cili e shpėtoi kėtė djalosh prej Zjarrit.” Ndonėse ky person s’kishte vepra tė mira. (Buhari)



    15. Teuhidi ėshtė kusht qė njė vepėr tė pranohet, sepse qė tė pranohet njė vepėr kėrkohen dy kushte, a) Qėllimi tė jetė vetėm pėr Allahun (Teuhid el Ibade) b) Ajo duhet tė jetė nė pajtim sheriatin e Muhamedit.



    16. Ai e forcon zemrėn e njeriut dhe e bėn atė mė tė qėndrueshėm dhe tė rrėnjosur mirė. Pastaj si rezultat, veprat e njeriut do tė shumėfishohen dhe ngjashėm me kėtė adhurimi i tij i Allahut do tė jetė mė i madh.



    17. Kjo e bėn pėrmbushjen e urdhėrave tė Allahut dhe lėnien e ndalesave tė Tija mė tė lehtė, ashtu siē A’isha (radiallahu anha) ka thėnė: “Sikur shpallja e parė tė ishte mos pini (alkool) dhe mos kurvėroni apo mos bėni tradhti bashkėshortore etj, ata do tė thoshin, ne s’do tė heqim dorė nga kėto” (Buhari prej Jusuf ibn Malik)



    Sepse, vetėm pasi qė Teuhidi qe kuptuar nga Shoqėruesit (sahabėt) dhe qe vendosur nė zemrat e tyre, Allahu filloi t’i urdhėrojė ata me urdhėra tė ndryshėm.

  3. #3
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    20-01-2009
    Postime
    454

    Akideja e Teuhidit

    Sqarimi i asaj qė e kundėrshton dhe e dėmton atė, prej shirkut
    tė vogėl, te’tilit (mohimit) dhe bid’atit (risisė)
    Prej Shejhut bujar,
    Dr. Salih bin Feuzan bin Abdullah el-Feuzan





    Pjesa e parė



    1.1 Akideja dhe rėndėsia e saj nė lidhje me tė qenit e saj fundament mbi tė cilėn ėshtė ngritur feja.
    1.2 Burimet e Akidesė dhe menhexhi (metodologjia) e Selefit nė mėsimin e saj.
    1.3 Mėnyrat nė tė cilat ndodhin devijimet nė akide dhe mėnyrat pėr vetėmbrojtje.




    Hyrje



    I tėrė lavdėrimi i takon Allahut, tė Gjithfuqishmit, Zotit tė Botave. Paqja dhe bekimet e Tij qofshin mbi Pejgamberin, tė sinqertin, besnikun, dhe familjen e tij dhe Shoqėruesit e tij.



    Ky libėr ka tė bėjė me diturinė e teuhidit dhe unė e kam mbushur atė me shkurtėsi dhe lehtėsim tė shpjegimit. Jam mbėshtetur nė shumė burime prej librave tė imamėve fisnikė, veēanėrisht nė librat e shejh ul-Islam ibn Tejmije dhe al-lame Ibn ul-Kajim, si dhe librat e shejh ul-Islam Muhamed ibn Abdul Uehab dhe studentėve tė tij nga imamėt e kėtij da’ueti (thirrjeje) tė bekuar.



    Nuk ka dyshim se dituria mbi akiden Islame ėshtė dituri themelore, e cila meriton vėmendje tė plotė me qėllim qė tė mėsohet dhe tė veprohet sipas saj, kėshtu qė veprat tė bėhen korrekte dhe tė pranueshme pėr Allahun, tė Gjithfuqishmin dhe Mirėbėrėsin ndaj vepruesve. Veēanėrisht pasi qė jemi duke jetuar nė kohėn nė tė cilėn janė pėrhapur lėvizje devijante, siē ėshtė ajo e heresisė, Tesavuf (sufizmi) dhe monasticizmi, adhurimi i idhujve dhe varreve, si dhe risitė tė cilat kundėrshtojnė udhėzimin pejgamberik.



    Sidoqoftė, tė gjitha kėto lėvizje tė rrezikshme nuk mund ta dėmtojnė muslimanin i cili ėshtė i armatosur me akide korrekte tė bazuar nė Librin dhe Sunetin dhe nė tė cilėn qe Selefi i kėtij Umeti. Kėshtu qė muslimanėt duhet tė kujdesen qė mos tė fshihen nga faqja e dheut prej lėvizjeve devijante, dhe kjo kėrkon pėrkujdesje tė plotė dhe preokupim nė tė mėsuarit e akides korrekte rinisė muslimane prej burimeve autentike tė saja.



    Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi Pejgamberin tonė Muhamed, familjen e tij dhe Shoqėruesit e tij.



    Dr. Salih el-Feuzan




    1.1 Akideja dhe rėndėsia e saj nė lidhje me tė qenit e saj fundament mbi tė cilėn ėshtė ngritur feja



    Domethėnia e akides nė gjuhė: Ėshtė e derivuar nga ‘el-‘akd’, qė do tė thotė tė jesh fort i vendosur mbi diēka. “Itekedtu’ kėtė dhe kėtė, do tė thotė zemra dhe mendja ime janė tė vendosura fort nė tė.



    Akideja ėshtė ajo ēka personi e konsideron si fe tė veten. Thuhet se: “Akideja e tij ėshtė e shėndoshė”, qė do tė thotė e pastėr nga dyshimet. Akideja ėshtė vepėr e zemrės dhe besimi e konfirmimi i njė gjėje brenda zemrės.



    Domethėnia e akides ne Sheriat: Ėshtė besim nė Allahun, engjėjt e Tij, Librat, tė dėrguarit, Ditėn e Fundit dhe besimin nė Kader (paracaktimin hyjnor), tė mirėn dhe tė keqen. Kėto janė tė njohura si shtyllat e imanit.



    Sheriati ėshtė i ndarė nė dy kategori: Besimet dhe Veprat.



    Besimet: Ato ēėshtje tė cilat s’janė tė lidhura me atė se si kryhet njė vepėr, siē ėshtė besimi nė rububijetin (zotėrimin) e Allahut, tė Gjithfuqishmit, detyrimi qė tė adhurohet vetėm Ai dhe besimi nė shtyllat tjera tė imanit tė pėrmendura mė lart. Kėtyre u referohet si fundamentet themelore.



    Veprat: Ēėshtjet qė kanė tė bėjnė me atė se si bėhen veprat siē ėshtė namazi, zekati, agjėrimi dhe veprat tjera. Kėtyre u referohet si degėt, sepse janė tė ngritura mbi besimet korrekte apo tė gabuara.



    Pra, akideja korrekte ėshtė fundamenti mbi tė cilin ėshtė ngritur feja dhe me tė cilėn vepra bėhet e shėndoshė apo korrekte, ashtu siē Ai, mė i Lartėsuari, ka thėnė:



    “Pra kushdo qė shpreson nė takimin me Zotin e Tij, le tė bėjė vepra tė mira dhe mos tė shoqėrojė askė si ortak nė adhurimin e Allahut.” [el-Kehf 18:110]



    “Dhe vėrtet, ty tė ėshtė shpallur ashtu siē u qe shpallur atyre para teje: “Nėse adhuroni tė tjerė pėrveē Allahut, me siguri (tė gjitha) veprat tuaja do tė jenė tė kota, dhe ju me siguri do tė jeni prej tė humburve.” [ez-Zumer 39:65]



    “Pra adhurojeni (vetėm) Allahun duke bėrė vepra fetare sinqerisht vetėm pėr hir tė Allahut. Me siguri se adhurimi i takon vetėm Allahut.” [ez-Zumer 39:2-3]



    Pra, kėto vargje fisnike dhe transmetime tė shumta na lidhje me domethėnien e tyre, dėshmojnė se veprat janė tė pranueshme vetėm kur janė tė pastra dhe tė lira prej shirkut. Kjo ėshtė ajo tė cilės tė dėrguarit i dhanė rėndėsi duke i pastruar besimet sė pari. Kėshtu qė gjėja e parė nė tė cilėn e thirrėn popullin e tyre ishte adhurimi i Allahut, tė Gjithfuqishmit, dhe largimi nga adhurimi i tė tjerėve pėrveē Tij. Siē Ai, mė i Lartėsuari, ka thėnė:



    “Dhe vėrtet, Ne kemi dėrguar nė mesin e ēdo populli tė dėrguar (duke thėnė): “Adhurojeni vetėm Allahun dhe largohuni prej tagutit.” (1) [en-Nehl 16:36]



    Gjėja e parė nė tė cilėn ēdo Pejgamber e ka thirrur popullin e tij ishte:



    “Adhurojeni Allahun, ju nuk keni tjetėr ilah (perėndi tė denjė pėr adhurim)” [el-A’raf 7:59]



    Dhe siē u pat thėnė Nuhu, Hudi, Shu’ajbi dhe tė gjithė pejgamberėt tjerė popujve tė tyre.



    “Dhe (njerėzve tė) ‘Adit (Ne ia dėrguam) vėllanė e tyre, Hudin. Ai tha: “O populli im! Adhurojeni Allahun, ju nuk keni tjetėr ilah (perėndi tė denjė pėr adhurim) pos Tij.” [el-A’raf 7:73]



    “Dhe (njerėzve tė) Medjenit (Ne ia dėrguam) vėllanė e tyre, Shu’ajbin. Ai tha: “O populli im! Adhurojeni Allahun, ju nuk keni tjetėr ilah (perėndi tė denjė pėr adhurim) pos Tij.” [el-A’raf 7:85]



    Pejgamberi (sallallhu alejhi ue selam) qėndroi nė Meke pėr trembėdhjetė vite duke i thirrur njerėzit nė teuhid dhe pastrimin e akidesė, sepse kjo ėshtė fundamenti mbi tė cilin feja ėshtė ngritur.



    Thirrėsit dhe reformistėt Selefi, nė ēdo kohė i kanė pasuar hapat e pejgamberėve dhe tė dėrguarve tė cilėt filluan me thirrjen nė teuhid dhe pastrimin e akidesė, pas ēka ata vazhduan me ēėshtje tjera tė fesė.




    1.2 Burimet e akidesė dhe menhexhi i Selefit nė tė mėsuarit e saj.



    Akideja ėshtė ‘teukifije’, qė do tė thotė se ėshtė e vendosur vetėm pėrmes dėshmisė nga Sheriati. Nuk ka hapėsirė nė tė pėr mendime apo supozime. Kėshtu, burimet e saja janė tė kufizuara nė atė ēka ėshtė transmetuar nė Librin dhe Sunetin, pasi qė askush s’ėshtė mė i dijshėm se Allahu pėr detyrimet qė i takojnė Atij dhe pėr atė nga e cila Ai ėshtė i pastėr, dhe pas Allahut askush s’ėshtė mė i dijshėm pėr Tė se i dėrguari i Allahut (sallallahu alejhi ue selam). Kėshtu qė menhexhi i Selef us-Salih dhe atyre qė i pasuan ata nė mėsimin e akidesė, qe kufizuar nė Libėr dhe Sunet.



    Ata besuan dhe vepruan mbi ēfarėdo qė qe dėshmuar nga Libri dhe Suneti nė lidhje me tė drejtat e Allahut. Ata refuzuan dhe mohuan ēfarėdo qė s’ishte dėshmuar nė Librin e Allahut dhe Sunetin e tė dėrguarit tė Tij (sallallahu alejhi ue selam). Pėr kėtė shkak, ata nuk u dalluan nė akide, por akideja e tyre ishte njė dhe xhemati i tyre ishte njė. Kjo sepse Allahu, i Gjithfuqishmi, e garanton kėdo qė mbahet me Librin e Tij dhe Sunetin e tė Dėrguarit tė Tij (sallallahu alejhi ue selam), me njė pozitė tė bashkuar, akide tė shėndoshė dhe menhexh tė vetėm. Ai, mė i Lartėsuari, ka thėnė:



    “Dhe mbahuni fort, tė gjithė ju sė bashku, pėr Litarin e Allahut (d.m.th. kėtė Kur’an).” [al-‘Imran 3:103]



    “Nėse ju vjen udhėzim prej Meje, kushdo qė e pason atė nuk do tė humbė e as nuk do tė bie nė pikėllim dhe vuajtje,” [Ta Ha 20:123]



    Kėshtu ata qenė emėruar ‘grupi i shpėtuar’, sepse pejgamberi (sallallahu alejhi ue selam) dėshmoi pėr sigurinė (nga Zjarri) e tyre kur ai pėrmendi ndarjen e Umetit nė shtatėdhjetė e tri grupe, tė gjitha prej tyre nė Zjarr pėrveē njėres. Kur ai u pyet pėr kėtė grup tė vetėm, tha: “Ajo nė ēka jemi unė dhe Shoqėruesit e mi sot.” (2)



    Pra, ajo qė ai pėrmendi ka ndodhur pasi qė disa njerėz e kanė ngritur akiden e tyre mbi tjetėr pos Librit dhe Sunetit, siē ėshtė retorika dhe parimet e logjikės tė trashėguara nga filozofia greke. Ata ranė nė devijim dhe pėrēarje tė akides, e cila rezultoi me dallime nė qėndrime, ndarjen e xhematit dhe shkatėrrimin e strukturės sė shoqėrisė Islame.




    1.3 Mėnyrat nė tė cilat ndodh devijimi nė akiden korrekte dhe mėnyrat pėr vetėmbrojtje.



    Devijimet nga akideja korrekte shkaktojnė shkatėrrim dhe rrėnim, pasi akideja korrekte ėshtė forcė e madhe shtytėse drejt veprave tė dobishme. Individi pa akide korrekte bėhet pre e dyshimeve, tė cilat grumbullohen nė tė. Kėshtu qė pikėpamja korrekte pėr shtigjet drejt njė jete tė lumtur errėsohet pėr tė, derisa jeta e tij tė bėhet deprimuese dhe ai kėrkon qė t’i jep fund kėtij depresioni duke bėrė vetėvrasje. Ky ėshtė rasti me ata individė, tė cilėt humbin udhėzimin e akidesė korrekte.



    Shoqėria e cila nuk drejtohet kryesisht nga akideja korrekte, ėshtė njė shoqėri animaliste e cila i ka humbur tė gjitha komponentet e lumturisė. Dhe ndonėse posedon shumė elemente tė jetės materiale, ajo pėrfundimisht udhėheqet pėr nė shkatėrrim, siē mund tė dėshmohet nė shoqėritė mosbesimtare. Kjo sepse kėtyre elementeve materiale u duhet drejtim dhe udhėzim me qėllim qė tė pėrfitohet prej kualiteteve dhe pėrparėsive tė tyre, dhe nuk ka drejtim pėr to pėrveē pėrmes akides korrekte.



    Ai, mė i Lartėsuari, ka thėnė:



    “O tė dėrguar! Hani prej Tajjibat (ushqimit tė lejuar) dhe bėni vepra tė mira.” [el-Mu’minun 23:51]



    “Dhe vėrtet, Ne i kemi dhuruar mėshirė Daudit nga ana Jonė (duke thėnė): “O ju male e shpezė, lartėsojeni (Allahun) me tė. ”Dhe Ne e bėmė hekurin tė butė pėr tė, (duke thėnė): “Bėni gjoksore metalike duke i balancuar unazat e parzmores sė hekurt, dhe bėni vepra tė mira. Vėrtet, Unė shoh ēdo gjė qė bėni ju.” Dhe Sulejmanit (Ne ia nėnshtruam) erėn. Mėngjesi i saj (avancimi prej lindjes sė diellit deri nė mesditė) ishte njė muaj (udhėtim), dhe pasditja e saj (avancimi prej mesditės deri nė perėndim tė diellit) ishte njė muaj (udhėtim d.m.th. mbrenda njė dite, ai mund tė udhėtonte sa njė udhėtim dy-mujor). Dhe Ne i bėmė njė burim tė tunxhit (metal qė del nga bashkėdyzimi i bakrit me zink) qė tė rrjedhė pėr tė dhe kishte xhinė qė punonin para tij, me Lejen e Zotit tė tij, dhe kushdo prej tyre qė largohej prej urdhėrave Tonė, Ne do ta bėjmė atė qė tė shijojė torturen e Zjarrit flakėrues. Ata punonin pėr tė ashtu siē dėshironte ai, (duke bėrė) dhoma tė larta, fotografi, legena tė mėdhenj sa rezervoaret, dhe kazana (pėr zierje) tė vendosur (nė vendet e tyre). “Punoni! O familja e Daudit, me falenderime.” Por vetėm disa nga robėrit e Mi janė falenderues.” [Sebe’ 34:10-13]



    Pra, ėshtė e domosdoshme qė mos ta ndajmė forcėn nė akide prej forcės materiale. Se nėse akideja devijon dhe bėhet e rrejshme, atėherė forca materiale bėhet mjet pėr shkatėrrim dhe shpėrbėrje, ashtu siē ėshtė situata sot nė vendet mosbesimtare tė cilat posedojnė tė mira materiale por jo edhe akide korrekte.



    Devijimi prej akidesė korrekte ka shumė arsye, tė cilat doemos duhet t’i dimė. Ndėr mė tė rėndėsishmet janė:



    1) Tė qenit injorant pėr akiden korrekte pėr shkak tė largimit nga tė mėsuarit e saj, apo pėr shkak se nuk i jepet rėndėsi dhe vėmendje e duhur. Prej kėtu, njerėzit janė edukuar duke mos e ditur akidenė apo atė qė e kundėrshton apo dallon prej saj. Pra, e vėrteta konsiderohet gėnjeshtėr, ndėrsa gėnjeshtra si diēka e vėrtetė. Umeri ibn Hatab (radiallahu anhu) ka thėnė: “Vėrtet, detyrimet e Islamit do tė shkatėrrohen njė nga njė, derisa tė paraqiten njerėz nė Islam tė cilėt nuk e dinė apo njohin xhahilijetin (injorancėn).”



    2) Partishmėria (te’esub) ndaj asaj nė ēka kanė qenė stėrgjyshėrit dhe mbajtja me atė, edhe nėse ėshtė e pavėrtetė, si dhe lėnia e asaj qė e kundėrshton rrugėn e tyre, edhe nėse ėshtė e vėrteta.



    Ashtu siē Ai, mė i Lartėsuari, ka thėnė:



    “Kur u thuhet atyre: “Pasoni atė qė e ka zbritur Allahu. “Ata thonė: “Jo! Ne do ta ndjekim atė qė e ndiqnin etėrit tanė.” (A do ta bėnin kėtė!) Ndonėse etėrit e tyre nuk kuptuan asgjė, e as qė qenė tė udhėzuar?” [el-Bekare 2:170]



    3) Pasimi verbėrisht i thėnieve tė njerėzve nė ēėshtjet e akides pa e ditur dėshminė, apo shkallėn e autenticitetit. Kėshtu ėshtė rasti me sektet e Xhehmive (3), Mu’tezilėve (4), Esha’rive (5) dhe Sufive, me anė tė tė cilave ata pasojnė verbėrisht udhėheqėsit e tyre tė devijuar, tė cilėt u kanė paraprirė atyre. Pra, ata qenė tė humbur dhe devijuan nga akideja korrekte.



    4) Ekzagjerimi nė lidhje me eulijatė (tė afėrmit e Allahut) dhe tė drejtėt, duke i ngritur ata mbi statusin e tyre derisa duke besuar se ata mund tė sjellin tė mirėn dhe ta largojnė tė keqen, nė mėnyrėn tė cilėn vetėm Allahu ka mundėsi, si dhe marrja e tyre si ndėrmjetėsues te Allahu, i Gjithfuqishmi, dhe kėrkimi i afėrsisė ndaj tyre tek varret e tyre duke sakrifikuar, betuar, lutur, kėrkuar furnizim dhe ndihmė. Pikėrisht kjo ishte ajo qė ndodhi nė popullin e Nuhut (alejhi ue selam) nė lidhje me tė mirėt, kur njerėzit thanė:



    “Dhe ata thanė: “Ju s’duhet t’i lini zotat tuaj, e as qė duhet ta lini Uadin, Suanė, Jeguthin, Nesrin (emra tė idhujve).” [Nuh 71:23]



    Ky ėshtė rasti me adhuruesit e varreve sot nė shumė vende.



    5) Mangėsia nė tė medituarit pėr shenjat e pėrbotshme dhe ajetet Kur’anore tė Allahut, tė Gjithfuqishmit, dhe tė mahniturit me atė qė i ėshtė dhėnė civilizimit material deri nė atė masė, saqė mendohet se kėto gjėra janė vetėm prej mundėsive tė njerėzimit. Kėshtu qė njerėzit e kėtillė i madhėrojnė njerėzit dhe ua atribuojnė kėto gjėra pėrpjekjeve tė tyre dhe krijimit, ashtu siē thanė gjeneratat e kaluara:



    “Ai tha: “Kjo mė ėshtė dhėnė vetėm nė saje tė diturisė qė unė posedoj.” [el-Kasas 28:78]



    Siē thotė njeriu:



    “Kjo ėshtė pėr mua (pėr shkak tė meritave tė mia).” [Fusilet 41:50]



    “Vetėm pėr shkak tė diturisė (qė unė posedoj) e kam fituar kėtė.” [ez-Zumer 39:49]



    Ata nuk persijatėn dhe nuk shikuan nė madhėshtinė e Atij i Cili krijoi universin dhe vendosi gjėra tė shkėlqyera nė tė, Ai i cili krijoi njerėzimin dhe u dha atyre mundėsi qė tė nxjerrin dhe tė pėrfitojnė prej kėtyre gjėrave.



    “Dhe Allahu ju ka krijuar juve dhe atė qė bėni ju.” [es-Safat 37:96]



    “A nuk shikojnė ata nė sundimin e qiejve dhe tokės dhe tė gjitha gjėrat qė Allahu ka krijuar.” [el-A’rafė 7:185]



    “Allahu ėshtė Ai i cili krijoi qiejt dhe tokėn dhe e zbret ujin (shiun) prej qiellit, dhe nė kėtė mėnyrė solli frutat si furnizim pėr juve. Dhe, Ai ka bėrė qė anijet tė jenė nė shėrbimin tuaj, qė ato tė mund tė lundrojnė nėpėr det me Urdhėrin e Tij. Dhe, Ai (po ashtu) ka bėrė qė lumenjtė tė jenė nė shėrbimin tuaj. Dhe, Ai ka bėrė diellin dhe hėnėn, tė dyjat duke ndjekur vazhdimisht kursin e tyre, qė tė jenė nė shėrbimin tuaj. Dhe, Ai e ka bėrė natėn dhe ditėn, qė tė jenė nė shėrbimin tuaj. Dhe, Ai ju dha prej tėrė asaj qė ju kėrkuat, dhe ju nėse mundoheni t’i numėroni bekimet e Allahut, kurrė s’do tė mund t’i numėroni ato.” [Ibrahim 14:32-34]



    6) Shtėpia kryesisht ėshtė e zbrazėt nga direktivat e shėndosha. Pejgamberi (sallallahu alejhi ue selam) ka thėnė: “Ēdo fėmijė lind nė fitre (me natyrshmėri tė pastėr), pastaj prindėrit e tij e bėjnė Ēifut, tė Krishter ose Mexhus” (6). Pra, prindėrit kanė njė rol tė madh nė drejtimin e fėmijėve.



    7) Mosdhėnia e rėndėsisė mėnyrave tė mėsimit dhe pėrhapjes sė diturisė nė pjesėn mė tė madhe tė botės Islame. Pra, mėnyrat e mėsimit nuk i jepin rėndėsi tė madhe fesė apo fundamenteve tė saj. Mėnyrat e transmetimit tė diturisė qoftė vizuele, audio apo verbale janė bėrė kryesisht mjete tė shkatėrrimit dhe devijimit, dhe mė shumė tė preokupuara me lukset materiale.



    Ata nuk u jepin rėndėsi atyre gjėrave tė cilat e vendosin karakterin dhe sjelljen e mirė dhe rrėnjosin akidenė korrekte, e cila i reziston rrjedhės sė devijimit saqė njerėzit rriten tė pambrojtur dhe tė paarmatosur pėrballė ushtrive tė herezisė, nė pamundėsi qė tė ofrojnė ēfarėdo rezistence.



    Mėnyrat e mbrojtjes prej kėtyre devijimeve mund tė pėrmbledhen siē vijon:



    1) Kthimi nė Librin e Allahut dhe Sunetin e tė dėrguarit tė Tij (sallallahu alejhi ue selam). Tė marrim akidenė korrekte prej tyre, ashtu siē e derivonin Selef es-Salih. Pjesa e fundit e kėtij umeti kurrė s’do tė pastrohet, pėrveē me atė e cila e ka pastruar pjesėn e hershme tė tij. Po ashtu ėshtė e domosdoshme qė tė studiohen besimet e sekteve tė devijuara dhe tė njihen dyshimet dhe ngatėrrimet e tyre, me qėllim qė tė pėrgėnjeshtrohen ata dhe tė tėrheqet vėrejtja kundėr tyre. Kjo ngase ekziston frika se ai qė nuk e njeh tė keqėn, do tė bie nė tė.



    2) Interesimi pėr mėsimin e akidesė korrekte – akidenė e Selef es-Salihit – nė nivele tė ndryshme edukative, duke dhėnė mėsime tė mjaftueshme nė programin mėsimor dhe duke i dhėnė rėndėsi vendosjes sė kontrollimeve strikte nė kėtė temė.



    3) Tė zbatohet studimi i librave tė dėlira tė Selefit dhe tė qėndrohet larg prej librave tė grupeve tė devijuara siē janė Sufitė, risimtarėt, Xhehmitė, Mu’teizilėt, Esharitė, Maturiditė, si dhe tė tjerėt, pėr arsye tė studimit tė tyre pėr hir tė pėrgėnjeshtrimit tė sė keqės qė kėto pėrmbajnė dhe paralajmėrimit kundėr tyre.



    4) Vendosja e thirrėsve tė cilėt pastrojnė dhe ringjallin akidenė e Selefit pėr njerėzit, dhe refuzimi i ēorientimit tė atyre tė cilėt devijojnė prej saj.




    --------------------------------------------------------------------------------
    Fundnota:


    (1) Tagut: Ēdo gjė qė adhurohet krahas Allahut, derisa ėshtė i/e kėnaqur me atė adhurim.


    (2) Transmetuar nga et-Tirmidhi (2641) dhe el-Lalika’i nė Sherh ‘Itikad Ehl-us-Sunet (147) dhe tė tjerė.


    (3) Xhehmitė – Mohuesit e Emrave dhe Atributeve tė Allahut.


    (4) Mu’tezilėt – Racionalistėt


    (5) Esharitė – sekti i cili mohon atributet e Allahut, duke qenė komentimi shenjė dalluese e tyre.


    (6) Transmetuar nga Buhari (2/262 nr.4760) et-Tirmidhi dhe tė tjerėt.

  4. #4
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    20-01-2009
    Postime
    454

    Dobitė e Teuhidit

    Autor: Shejh Muhamed bin Xhemil Zeinu





    Kur Teuhidi i pastėr aktualizohet nė jetėn e njė individi apo njė shoqėrie, kjo prodhon rezultatet mė tė mira.


    Prej rezultateve tė tija janė kėto qė vijojnė:



    1. Ēlirimi i njerėzimit nga adhurimi dhe nėnshtrimi ndaj tjetėr pos Allahut. Krijimi s’mund tė krijojė asgjė, por ata vetė janė tė krijuar. Ata s’kanė mundėsi qė tė shkaktojnė vdekje apo tė japin jetė, e as qė kanė mundėsi t’i ringjallin tė vdekurit. Pra, Teuhidi e ēliron njeriun nga ēdo adhurim, pėrveē ndaj Zotit tė tij, Atij i Cili e krijoi atė. Ai e ēliron inteligjencėn prej devijimit dhe mashtrimeve.



    Ai e ēliron mendjen e tij nga bindja, pėrulja dhe nėnshtrimi ndaj tjetėr pos Allahut. Ai e ēliron jetėn e tij nga zotėrimi i sunduesve, falltorėve dhe atyre qė e mendojnė veten si caktim hyjnor mbi robėrit e Allahut.



    Pėr kėtė shkak, udhėheqėsit e shirkut dhe shtypjes nė kohėrat e injorancės, u ngritėn kundėr thirrjes sė pejgamberėve nė pėrgjithėsi dhe nė veēanti kundėr tė dėrguarit (salallahu alejhi ue selam), pėr shkak tė faktit se ata e kuptuan domethėnien e “Le ilahe ile Allahu” tė jetė njė deklarim universal pėr ēlirimin e njerėzimit dhe pėrmbytjen e tiranėve prej froneve tė rreme tė tyre, si dhe ngritjen e fytyrave tė besimtarėve, atyre qė nuk i pėrulen askujt pos Allahut, Zotit tė Botrave.



    2. Personaliteti mbetet i balancuar. Teuhidi ndihmon formimin e personalitetit tė balancuar, qėllimin e rekomanduar dhe drejtimin e kėsaj jete, dhe ai e bashkon dhe konsolidon qėllimin e tij. Pra, personaliteti nuk i drejtohet tjetėrkujt pos Atij qė ėshtė i denjė pėr adhurim, dhe i kthehet Atij privatisht dhe haptas, dhe thėrret nė Tė privatisht dhe haptas, dhe e lut Atė nė rehati dhe fatkeqėsi. Si kundėrshtim me atė qė bėn mushriku (pagani), i cili e ndanė zemrėn e tij nė mes atyre tė cilėt adhurohen krahas Allahut, nganjėherė ai i kthehet tė gjallit e nganjėherė i kthehet tė vdekurit; dhe Jusufi (alejhi selam) ka thėnė:



    "O ju dy shokėt e mi tė burgut, a ėshtė mė mirė shumė zota tė ndryshėm apo Allahu, i Vetmi, i Papėrballueshmi?" [12:39]



    Pra, besimtari adhuron Njė Zot. Ai e di se ēka e kėnaq Atė dhe ēka jo; gėnjeshtra ndalet nė ēfarėdoqoftė qė e kėnaq Atė dhe zemra e tij qetėsohet.



    Sa i pėrket mushrikut, gėnjeshtra adhuron perėndi tė shumta, njė e merr kėtu e njė atje, dhe ai ėshtė i ndarė nė mes tyre dhe nuk ka rehati.



    3. Teuhidi ėshtė burim i sigurimit tė njerėzve, sepse e mbush shpirtin e individit me paqe dhe kėnaqėsi. Ai nuk i frikohet tjetėrkujt pėrveē Allahut dhe Teuhidi bllokon rrugėt e frikės pėr humbjen e furnizimit, shpirtit dhe familjes, frikės ndaj njerėzimit, vdekjes dhe tjetėr pos kėtyre gjėrave prej tė cilave frikėsohet.



    Besimtari i cili adhuron vetėm Allahun nuk i frikėsohet askujt pos Tij dhe pėr shkak tė kėsaj, ai ndihet i sigurt derisa pjesa tjetėr e njerėzimit frikėsohet, dhe ai ndjen kėnaqėsi derisa njerėzit janė tė shqetėsuar. Kjo ėshtė domethėnia qė tregohet nė Kur’an nė thėnien e Tij:



    "Ata tė cilėt besojnė dhe besimin e tyre nuk e pėrziejnė me dhulm [shirk], ata janė mbi tė cilėt ėshtė siguria dhe ata janė tė udhėzuarit." [6:82]



    4. Teuhidi ėshtė burimi pėr forcimin e shpirtit, sepse ai i jep individit njė qėndrim tė fortė mental dhe tė frikshėm, me tė cilin ai e mbush shpirtin e tij me shpresė nė Allahun, besim nė Allahun dhe mbėshtetje nė Allahun, kėnaqėsi me Paracaktimin e Tij, i jep atij durim nė sprovat e Tij dhe liri nga krijimi. Ky individ ėshtė fort i vendosur, sikurse malet, dhe kur e godet ndonjė fatėkeqėsi, ai e lut Zotin e tij qė t’ia largojė atė, e jo tė vdekurin. Pejgamberi (salallahu elajhi ue selam) e bėri me dije kėtė nė thėnien e tij: “Kur tė luteni, luteni Allahun dhe kur kėrkoni ndihmė, kėrkoni vetėm prej Allahut.” [Hasen Sahih – Tirmidhi]



    “Nėse Allahu ju godet me ndonjė tė keqe, askush s’mund t’ua largojė atė pėrveē Tij.” [6:17]



    5. Teuhidi ėshtė baza e vėllazėrisė dhe barazisė, sepse ai nuk lejon qė tė pasohen ata tė cilėt marrin zota tjerė krahas Allahut, pasi qė adhurimi ėshtė vetėm pėr Allahun dhe adhurimi vetėm ndaj Allahut duhet tė bėhet nga i tėrė njerėzimi, dhe kryesori i tyre ėshtė Muhamedi (salallahu alejhi ue selam), i dėrguari i Tij dhe i zgjedhuri i Tij.

  5. #5
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    20-01-2009
    Postime
    454

    Shpjegim i dėshmisė sė Teuhidit

    nga Shejh-ul-Islam Muhamed ibn Abdul Uehab
    (Allahu e mėshiroftė)





    I tėrė lavdėrimi i takon Allahut, lavdėrimi dhe bekimet e Tija qofshin mbi Pejgamberin e Tij.



    Shejh Muhamed (Allahu qoftė i kėnaqur me tė) qe pyetur pėr domethėnien e La ilahe ill Allah, dhe ai u pėrgjigj:



    Dije, Allahu tė mėshiroftė, se kjo thėnie ėshtė dallimi nė mes kufrit (mosbesimit) dhe Islamit. Ėshtė thėnie e takuas (frikės ndaj Allahut) dhe vend-mbajtja mė e fortė, siē ėshtė bėrė nga Ibrahimi (alejhis selam):



    “Dhe ai e bėri atė [d.m.th. La ilahe il Allah] njė fjalė tė pėrhershme nė mesin e pasardhėsve tė tij, ashtu qė ata tė kthehen (t’i pendohen Allahut apo ta pranojnė kėshillėn).” [ez-Zuhruf 43:28]



    Sidoqoftė, ajo ēka ėshtė menduar kėtu s’ėshtė vetėm fjalė e gojės derisa nė anėn tjetėr tė jemi injorant ndaj domethėnies sė saj. Se vėrtet, hipokritėt thonė La ilahe ill Allah, falin namaz dhe japin lėmoshė, por ata do tė jenė nėn pabesimtarėt, nė pjesėn mė tė ulėt tė Xhehenemit. Mė saktė, ajo ēka ėshtė patur pėr qėllim ėshtė tė thuhet deklarata derisa tė ketė pranim tė saj nė zemėr, duke e dashur atė dhe njerėzit e saj si dhe duke patur urrejtje dhe armiqėsi ndaj ēfarėdoqoftė apo kujtdoqoftė qė e kundėrshton atė, siē ka thėnė Pejgamberi (sallallahu alejhi ue selam): “Kushdo qė thotė La ilahe ill Allah sinqerisht ….”, nė njė transmetim tjetėr: “….sinqerisht nga zemra e tij…”, dhe nė njė transmetim tjetėr: “Ēiltėrsisht prej zemrės sė tij…”, dhe nė njė tjetėr transmetim: “Kushdo qė thotė La ilahe ill Allah dhe mohon tėrė atė qė adhurohet krahas Allahut…”, si dhe shumė hadithe tjera tė cilat tregojnė se shumica e njerėzve janė injorantė ndaj kėsaj dėshmie.



    Pra dije se kjo delaratė pėrmban njė mohim dhė njė konfirmim.



    Mohimin e adhurimit tė tjerėve pos Allahut nga krijimi, madje edhe Muhamedin (sallallahu alejhi ue selam) dhe Xhibrilin, si dhe shumė tė tjerė prej eulijave (tė afėrmit e Allahut) dhe tė drejtėve.



    Pra kur ta keni kuptuar kėtė, atėherė sodisni uluhijetin (robėrimi), tė cilėn Allahu e ka konfirmuar pėr Veten e Tij dhe e ka mohuar pėr Muhamedin (sallallahu alejhi ue selam) dhe Xhibrilin, deri nė atė masė saqė ata nuk kanė madje edhe sa pesha e atomit pjesė nė tė.



    Dije se ky uluhijet ėshtė ajo ēka njerėzit e rėndomtė tė kohės sonė e kanė emėruar ‘sekreti’ dhe ‘uilaje’ (besnikėria). Dhe domethėnia e ‘ilah’ (sipas tyre) ėshtė ‘ueli’, ai i cili posedon sekretin (e tė padukshmes) dhe ai ėshtė tė cilin e quajnė el-fekir, shejh (dijetar) dhe sejjid (zotėri) etj. Kjo pėr shkak se ata mendojnė se Allahu ėshtė i kėnaqur me dhėnien disave prej krijimit tė Tij njė statut me tė cilin personi u drejtohet atyre mė shpresė, duke kėrkuar ndihmė prej tyre dhe duke i bėrė ata ndėrmjetėsues nė mes vetes dhe Allahut. Kėshtu qė idhujtarėt e kohės sonė pohojnė se kėta shenjėtorė janė ndėrmjetėsuesit e tyre, dhe ata i quajnė ‘el-euelun el-alihe’ (perėnditė kryesore) sepse sipas tyre ndėrmjetėsues ėshtė njė ‘ilah’ (perėndi).



    Sidoqoftė, kur personi thotė La ilahe ill Allah, atėherė kjo mohon ndėrmjetėsuesit e tyre dhe me qėllim qė tė keni tė kuptuar tė plotė tė kėsaj, ju duhet t’i dini dy ēėshtjet vijuese:



    E para: qė ta dini se pabesimtarėt tė cilėt i Dėrguari i Allahut (sallallahu alejhi ue selam) i luftonte, ua merrte pasurinė dhe e lejonte marrjen e grave tė tyre, e konfirmonin teuhid-er-Rububije pėr Allahun, e cila ėshtė se askush nuk krijon, nuk furnizon, nuk jep jetė, nuk shkakton vdekje dhe nuk rregullon ēėshtjet pėrveē Allahut, siē Ai, mė i Lartėsuari thotė:



    “Thuaj: “Kush ju furnizon prej qiellit dhe tokės? Apo kush e nxjerr tė gjallin nga i vdekuri dhe e nxjerr tė vdekurin nga i gjalli? Dhe kush i rregullon ēėshtjet?” Ata do tė thonė: “Allahu.” Thuaj: “A s’do tė frikėsoheni atėherė nga dėnimi i Allahut (pėr atė se bėni rivalė nė adhurimin e Allahut)?” [Junus 10:31]



    Ky ėshtė njė parim i madh dhe i rėndėsishėm, pasi qė pabesimtarėt i konfirmonin dhe i pranonin tė gjitha por pėrkundėr kėsaj kjo nuk bėri qė gjaku dhe pasuria e tyre tė jetė e ndaluar. Ata po ashtu jepnin lėmoshė dhe pėrmbaheshin prej akteve tė ndaluara pėr shkak tė frikės ndaj Allahut, por:



    Ēėshtja e dytė ėshtė: ajo qė i bėri ata pabesimtarė dhe bėri qė gjaku dhe pasuria e tyre tė jenė tė lejuara ishte fakti se ata nuk e konfimuan teuhi-el-Uluhije pėr Allahun, e cila ėshtė tė lutemi dhe tė kemi shpresė nė Allahun pa ndonjė ortak, jo tė kėrkojmė ndihmė, tė sakrifikojmė dhe tė betohemi nė tjetėr pos Tij, as nė ndonjė engjėll as nė ndonjė pejgamber, se kushdo qė e bėn kėtė, ai ka mohuar (ka bėrė kufėr).



    Pėrfundimi i kėsaj ėshtė qė tė dihet se idhujtarėt, tė cilėt i Dėrguari i Allahut (sallallahu alejhi ue selam) i luftoi, u luteshin tė drejtėve siē janė engjėjt, Isa (alejhis selam), Uzejri dhe eulijatė e tjerė dhe kjo ishte arsyeja pėr kufrin e tyre, pėrkundėr konfirmimit tė tyre se Allahu ėshtė Krijuesi, Furnizuesi dhe Rregulluesi i tė gjitha ēėshtjeve.



    Kur ta dini kėtė, atėherė ju do ta kuptoni domethėnien e La ilahe ill Allah dhe do ta kuptoni se ai i cili i lutet njė pejgamberi, apo njė engjėlli, apo mbėshtetet nė ta apo kėrkon ndihmė prej tyre, ėshtė dalė prej Islamit. Ky ėshtė kufri pėr tė cilin Pejgamberi (sallallahu alejhi ue selam) i luftoi pabesimtarėt.



    Pra, sikur njėri prej idhujtarėve tė pyeste: “Ne e dimė se Allahu ėshtė Krijuesi, Furnizuesi dhe Rregulluesi, por kėta njerėz tė drejtė mund tė jenė mė afėr Allahut, kėshtu qė ne u lutemi, betohemi nė ta, u kėrkojmė ndihmė dhe u afrohemi atyre, sepse na nevojiten ata pėr tė ndikuar dhe ndėrmjetėsuar. Pėrndryshe, ne kuptojmė se Allahu ėshtė Krijuesi dhe Rregulluesi.”



    Atėherė u thuani atyre: “Thėnia e juaj ėshtė medhhebi (rruga apo shtegu) i Ebu Xhehlit dhe tė tjerėvė si ai, pasi qė ata i luteshin Isait (alejhis selam), Uzejrit, engjujve dhe eulijave derisa kishin pėr qėllim tė njėjtėn gjė. Siē Ai, mė i Lartėsuari, ka thėnė:



    “Vėrtet, feja ėshtė vetėm pėr Allahun. Dhe ata tė cilėt marrin eulija (mbrojtės dhe ndihmės) krahas Tij (thonė): “Ne i adhurojmė ata vetėm qė ata tė na ofrojnė mė shumė te Allahu.” Vėrtet, Allahu do tė gjykojė nė mes tyre lidhur me atė pėr ēka ata s’pajtoheshin. Vėrtet, Allahu nuk e udhėzon atė qė ėshtė gėnjeshtar dhe pabesimtar.” [ez-Zumer 39:3]



    “Dhe ata adhurojnė krahas Allahut gjėra tė cilat nuk i dėmtojnė e as qė kanė dobi prej tyre, dhe thonė: “A e njoftoni Allahun pėr atė tė cilėn Ai nuk e di nė qiej dhe nė tokė?” I Madhėruar dhe i Lartėsuar qoftė Ai mbi tėrė atė qė ata ia pėrshkruajnė si ortakė Atij!” [Junus 10:18]



    Pra, kur plotėsisht tė mendoni pėr kėtė dhe ta dini atė se pabesimtarėt konfirmuan teuhid-er-rububije pėr Allahun, derisa i luteshin Isait (alejhis selam), engjėjve dhe eulijave pėr afėrsi dhe ndėrmjetėsim te Allahu dhe atė se ata, veēanėrisht tė Krishterėt, kanė nė mesin e tyre njerėz tė cilėt bėjnė akte tė adhurimit ditė dhe natė, pėrmbahen nga kjo botė, e japin lėmoshė tėrė atė ēka posedojnė nė kėtė botė derisa jetojnė tė izoluar prej njerėzve nė manastire, por pėrkundėr kėsaj ata janė pabesimtarė, armiq tė Allahut pėrgjithmonė nė Zjarr pėr shkak tė besimit tė tyre nė Isain (alejhis selam) dhe nė eulija tė tjerė tė cilėve u luten, u sakrifikojnė dhe nė tė cilėt betohen.



    Pra, kur tė kuptoni tėrė kėtė, atėherė pėrshkrimi i Islamit dhe thirrja e Pejgamberit tonė (sallallahu alejhi e selam), do tė bėhet e qartė dhe ju do tė kuptoni se shumė njerėz janė larguar prej saj. Dhe ju do tė kuptoni qartė domethėnien e thėnies sė tij (sallallahu alejhi ue selam): “Islami ka filluar si i huaj dhe do tė kthehet si i huaj ashtu siē ka filluar…..” (1)



    O vėllezėrit e mi, mbahuni pėr fundamentin e fesė suaj, fillimit dhe fundit tė tij, bazės dhe kokės sė saj: dėshmisė se askush s’ka tė drejtė tė adhurohet pos Allahut.



    Dije kuptimin e tij, duaji njerėzit e tij dhe bėj ata vėllezėrit e tu edhe nėse janė larg. Dhe mohoni teuaghit(2), armiqėsoni dhe urreni ata qė i dojnė ata, argumentoni nė emėr tė tyre, mos i mohoni ata apo tė thoni: “Unė s’kam asgjė kundėr tyre” apo tė thoni: “Allahu nuk mė ka bėrė pėrgjegjės tė tyre.” Atėherė, vėrtet, ata kanė sajuar gėnjeshtėr kundėr Allahut, pasi qė Allahu i ka bėrė ata pėrgjegjės dhe i ka detyruar ata qė ta mohojnė teuaghit dhe tė ndahen prej tyre, edhe nėse ata janė vėllezėrit apo fėmijėt e tyre. Pra, mbahuni me kėtė me qėllim qė ta takoni Zotin tuaj pa i shoqėruar Atij ndonjė gjė.



    O Allah na bėn qė tė vdesim si Muslimanė dhe na bashko me tė mirėt.



    Dhe e pėrfundojmė kėtė shqyrtim me njė varg tė pėrmendur nga Allahu nė Librin e Tij, i cili do t’ua sqarojė juve atė se kufri i idhujtarėve tė kohės sonė ėshtė mė i vrazhdė se kufri i atyre tė cilėt i Dėrguari i Allahut (sallallahu alejhi ue selam) i luftoi. Allahu, mė i Lartėsuari, thotė:



    “Dhe kur ju gjen ndonjė fatkeqėsi nė det, ata tė cilėt i lutni krahas Tij zhduken prej jush pėrveē Atij (vetėm Allahut). Por kur Ai ju sjellė tė sigurt nė tokė, ju largoheni (prej Tij). Dhe njeriu ėshtė pėrherė mosfalėnderues.” [el-Isra’ 17:67]



    Pra, keni dėgjuar se Allahu ka pėrmendur atė se kur pabesimtarėt ishin nė vėshtirėsi, ata i linin udhėheqėsit dhe dijetarėt e tyre dhe nuk kėrkonin ndihmė pėrmes tyre. Mė saktė, ata tregonin sinqeritet vetėm ndaj Allahut, pa i shoqėruar ndonjė ortak dhe kėrkonin ndihmė vetėm prej Tij. Sidoqoftė, kur vinin lehtėsimi dhe ndihma, ata prapė bėnin shirk.



    Ju mund tė shihni se kur idhujtarėt e kohės sonė, disa prej tė cilėve pohojnė se janė dijetarė qė posedojnė zuhd (asketizėm) dhe pėrpiqen shumė, janė tė shqetėsuar, ata fillojnė tė kėrkojnė ndihmė prej tė tjerėve pos Allahut siē ėshtė Marufi apo Abdul Kadir Gjelani, ose ata qė janė mė tė mėdhenj se kėta si, Zejd bin el-Hatab dhe ez-Zubejr, ose ata qė janė mė tė mėdhenj se kėta si i Dėrguari i Allahut (sallallahu alejhi ue selam). Dhe mė e vrazhdė dhe mė katastrofike se kjo ėshtė fakti se ata kėrkojnė ndihmė prej teuaghit: pabesimtarėve dhe renegatėve si Shemsani, Idrisi (po ashtu i quajtur el-Eshker), Jusufi dhe tė ngjashėm me kėta.



    Allahu e di mė sė miri. Lavdėrimi i qoftė Atij nė fillim e mbarim, dhe paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi krijesat mė tė mira, Muhamedin, familjen e tij dhe Shoqėruesit e tij.




    --------------------------------------------------------------------------------
    Fundnota:


    (1) Transmetuar nė Sahih Muslim (1/270) dhe Ibn Maxhe (2/320)


    (2) Shumėsi i Tagutit – ēdo gjė qė adhurohet pėrpos Allahut, derisa i/e adhuruari ėshtė i kėnaqur me tė.

  6. #6
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    20-01-2009
    Postime
    454

    Realiteti i Teuhidit

    Muhamed bin Sulejman et-Temimi (v.1206)





    Nėse do tė thuhej ty: Kush ėshtė zoti yt?



    Atėherė, pėrgjigju duke thėnė: Zoti im (Rab) ėshtė Allahu.



    ***

    Nėse do tė thuhej ty: Cili ėshtė kuptimi i fjalės Zot?


    Atėherė, pėrgjigju duke thėnė: I Vetmi i Cili ėshtė i adhuruar me tė drejtė, Zotėruesi (el-Malik); i Vetmi, nėn urdhrat e tė Cilit ėshtė gjithēka (el-Mutesarrif).



    ***

    Nėse do tė thuhej ty: Cila ėshtė vepra mė madhėshtore dhe mė e shquar qė ke parė ti nga ato qė Ai i ka krijuar?


    Atėherė, pėrgjigju duke thėnė: Qiejt dhe Toka.



    ***

    Nėse do tė thuhej ty: Si ke arritur nė njohjen e Zotit tėnd?


    Atėherė, pėrgjigju duke thėnė: Nėpėrmjet shenjave tė Tij dhe ato qė Ai i ka krijuar.



    ***

    Nėse do tė thuhej ty: Cila ėshtė gjėja mė e rėndėsishme dhe mė e shquar qė ke parė ti nga shenjat e Tij?


    Atėherė, pėrgjigju duke thėnė: Nata dhe Dita dhe argument pėr kėtė ėshtė thėnia e Tij, tė Lartėsuarit:



    “Vėrtet Zoti juaj ėshtė Allahu, i Cili krijoi Qiejt dhe Tokėn nė gjashtė ditė dhe pastaj Ai u ngrit nė Fronin e Tij (nė njė mėnyrė qė i pėrshtatet Madhėshtisė sė Tij). Ai sjell natėn si mbulesė tė Ditės dhe secila duke synuar tjetrėn pandėrprerė. Ai krijoi dhe Diellin, Hėnėn dhe Yjet tė nėnshtruar ndaj urdhrit tė Tij. Padyshim qė i Tij ėshtė Krijimi dhe Urdhėrimi1. I shenjtėruar dhe i Lartėsuar ėshtė Allahu, Zoti (Rab) i gjithēkaje qė ekziston!” Araf, 7:54



    --------------------------------------------------------------------------------
    1.Dhe Ai, i Lartėsuari thotė:
    “Padyshim qė i Tij ėshtė Krijimi dhe Urdhėrimi.”
    Sufjan bin Ujejneh e tė tjerė veē tij kanė thėnė nė lidhje me kėtė ajet: “Krijimi ėshtė gjithēka qė ka krijuar Allahu Tebareke ue Te’ala, kurse Urdhėrimi ėshtė Kur’ani”.
    Vėr re nė kėtė ajet, se Allahu ka bėrė njė ndarje midis Krijimit dhe Kur’anit. Ky ėshtė njė argument qė tregon se Kur’ani nuk ėshtė i krijuar pasi Allahu nuk e ka pėrfshirė Kur’anin nė kėtė ajet si pjesė tė Krijimit tė Tij. Allahu i Lartėsuar thotė:
    “Dhe nė qoftė se ndonjė prej mushrikėve kėrkon mbrojtjen tėnde, atėherė siguroji atij strehim, me qėllim qė ai tė dėgjojė Fjalėn e Allahut (Kur’anin).” Teube, 9:6
    Esh-Shafi’ij ka thėnė: “Kur’ani ėshtė fjala e Allahut (Kelam) dhe nuk ėshtė i krijuar. Kushdo qė thotė se ai ėshtė i krijuar ėshtė Kafir (prej atyre qė nuk besojnė nė Allahun).” [Esh-Sheri’ah]
    Ebu Hatim er-Razij dhe Ebu Zur’ah er-Razij, tė dy kėta kanė thėnė: “Kushdo qė pretendon se Kur’ani ėshtė i krijuar ėshtė Kafir (mosbesimtar) ndaj Allahut tė madhėruar, dhe ky Kufr e nxjerr atė nga Islami. Kushdo qė ka dyshim nė Kufrin e tij (duke menduar se ai nuk ka bėrė Kufr) nga mesi i atyre qė e kuptojnė ēėshtjen, atėherė ai gjithashtu ėshtė Kafir. Kushdo qė ka dyshim nė lidhje me fjalėn e Allahut dhe ėshtė i lėkundur nė tė, duke thėnė plot dyshim: “Nuk e di nė ėshtė Kur’ani i krijuar apo jo?”, ai ėshtė Xhehmi. Sa pėr atė qė ngurron tek kjo me injorancė nė lidhje me Kur’anin, ai duhet mėsuar, ai ka rėnė nė Kufr, porse ai nuk ka dalė nga Islami (d.m.th. nuk bėhet Tekfir mbi tė). [Parimet e Sunetit dhe Besimit tė Fesė]
    Ahmed bin Hambel ka thėnė: “Kur’ani ėshtė fjala e Allahut dhe nuk ėshtė i krijuar. Nuk ka qė tė jetė kaq i dobėt pėr tė thėnė se ai nuk ėshtė i krijuar. Vėrtet, fjala e Allahut nuk ėshtė e ndarė nga Ai, dhe asnjė nga veprimet e Tij nuk ėshtė e krijuar.” [Parimet e Sunetit]
    Umeri, radij’Allahu anhu, ka thėnė: “Kur’ani ėshtė fjala e Allahut. Mos e shtrembėroni dhe mos e ndryshoni atė me mendimet tuaja.” [Esh-Sheri’ah]
    --------------------------------------------------------------------------------

    Nėse do tė thuhej ty: Cili ėshtė kuptimi i fjalės Allah?


    Atėherė, pėrgjigju duke thėnė: Ai i Cili i Vetėm e ka tė gjithė tė drejtėn e adhurimit mbi tė gjithė krijimin e Tij.



    ***

    Dhe nėse do tė thuhej ty: Pėrse tė ka krijuar Allahu ?


    Atėherė, pėrgjigju duke thėnė: Unė jam krijuar me qėllimin qė ta adhuroj Atė (pa i shoqėruar Atij askėnd, nė ēdo formė tė adhurimit, domethėnė pa i bėrė Shirk Atij).



    ***

    Nėse do tė thuhej ty: Ēfarė ėshtė adhurimi2 qė i bėhet Atij?


    Atėherė, pėrgjigju duke thėnė: Teuhidi3 dhe bindja ndaj Tij (Ta’ah)4.



    ***

    Dhe nėse do tė thuhej ty: Cili ėshtė argumenti pėr kėtė?


    Atėherė, pėrgjigju duke thėnė: Thėnia e Tij, tė Lartėsuarit:



    “Nuk i kam krijuar Xhinėt dhe Njerėzit veē qė ata duhet tė mė adhurojnė (vetėm) Mua.” Dharijat, 51:56



    ***

    Nėse do tė thuhej ty: Cila ėshtė gjėja e parė qė Allahu e ka bėrė obligim pėr ty?


    Atėherė, pėrgjigju duke thėnė: Mosbesimin total nė Tagutin5 dhe besimin total (Iman)6 nė Allahun, dhe argument ėshtė thėnia e Tij, tė Lartėsuarit:



    “Nuk ka shtrėngim nė Fe. Ėshtė sqaruar rruga e drejtė nga rruga e gabuar. Dhe kushdo qė nuk i beson Tagutit dhe beson nė Allahun , atėherė ai ėshtė kapur pėr lidhjen mė tė fortė e cila nuk do tė kėputet kurrė. Dhe Allahu ėshtė Gjithėdėgjuesi, i Gjithėdijshmi.” Bekare, 2:256



    --------------------------------------------------------------------------------
    2.Ibn Tejmijeh e ka pėrkufizuar adhurimin (ibadeh) si: Njė emėr gjithėpėrfshirės qė pėrmbledh gjithēka qė Allahu e do dhe ėshtė i kėnaqur me tė, nga thėniet dhe veprat, qofshin ato tė hapura apo tė fshehta. [El-Ubudijeh]
    3.Teuhijdi ėshtė pėrkufizuar si: Ta njėsosh, ta veēosh Allahun tė Vetėm nė tė gjithė adhurimin. [Tri Parimet Themelore]
    4.Ta’ah ėshtė pėrkufizuar si: Bindje ndaj Allahut nė atė qė ka urdhėruar Ai dhe largim nga ajo qė ka ndaluar Ai. [Shpjegimi i Katėr Parimeve]
    5.Ibn Kajjim e ka pėrkufizuar Tagutin duke thėnė: “Et-Tagut ėshtė pėr cilindo pėr tė cilin robi (abd) i kalon kufijtė duke e adhuruar atė, duke e ndjekur atė apo duke iu bindur atij.”
    Muhamed bin Abdul-Uehab vazhdon duke thėnė: “Tagutėt janė tė shumtė porse kokat e Tagutėve janė pesė: Iblisi, Allahu e mallkoftė atė; kushdo qė adhurohet dhe ėshtė i kėnaqur me atė adhurim, kushdo qė i thėrret njerėzit qė ta adhurojnė atė, kushdo qė pretendon se ka ndonjė farė dije mbi tė fshehtėn (Gajb) dhe kushdo qė gjykon me tjetėr veē asaj qė ka shpallur Allahu.” [Tri Parimet Themelore]
    6.Selefėt dhe Imamėt e Umetit e kanė pėrkufizuar Imanin si: Deklaratė e zemrės dhe e gjuhės, dhe veprim me gjymtyrė. Pra ėshtė thėnie me fjalė, veprim dhe besim. Shtohet me bindje (Ta’ah) dhe pakėsohet nga gjynahet. [Et-Teuhijd uel-Bejan Shexheratul-Iman]

    Nga argumentet qė dėshmojnė pėr shtimin e Imanit janė ato qė vijojnė:

    Allahu i Lartėsuar ka thėnė:
    “Qė atyre t’u shtohej Besimi bashkė me Besimin qė kishin.” Fet’h, 48:4
    Dhe Ai, i Lartėsuari, ka thėnė:
    “Dhe kjo veē ua shtoi Besimin dhe nėnshtrimin (ndaj Allahut ).” Ahzab, 33:22
    Dhe Ai, i Lartėsuari, ka thėnė:
    “Dhe qė atyre qė besojnė t’u shtohet Besimi.” Mudethir, 74:31

    Dhe argumentet qė dėshmojnė pėr uljen apo pakėsimin e Imanit janė si mė poshtė:

    Transmetohet nėn autoritetin e Ebu Hurejres, radij’Allahu anhu: I Dėrguari i Allahut, sal-Allahu alejhi ue sel-lem, ka thėnė: “Imani i ka shtatėdhjetė e disa degė. Pjesa mė e lartė e tij ėshtė deklarata La ilahe il-la Allah, dhe pjesa mė e ulėt e tij ėshtė largimi i njė pengese nga rruga. Edhe turpi (Haja) ėshtė njė degė e Imanit.” [Transmetuar nga Bukhari dhe Muslim]
    Nėn autoritetin e Ebu Se’id el-Khudrij, radij’Allahu anhu: E kam dėgjuar tė Dėrguarin e Allahut, sal-Allahu alejhi ue sel-lem, duke thėnė: “Kushdo nga ju qė e sheh njė tė keqe, le ta ndryshojė atė me dorėn e tij. Nėse nuk ėshtė i aftė qė ta bėjė kėtė, atėherė le ta ndryshojė me gjuhėn e tij, e nėse nuk ėshtė i aftė qė ta bėjė kėtė, atėherė ai duhet ta urrejė atė me zemrėn e tij, porse ky ėshtė Imani mė i dobėt.” [Transmeton Muslim]

    Thėniet e selefėve pėr Imanin janė tė shumta, prej tyre:

    Abdullah bin Ahmed bin Hambel ka thėnė: "E kam dėgjuar babanė tim kur u pyet pėr Irrxhanė (besimin e Murxhi’ve, atyre tė cilėt thonė se Imani nuk shtohet e nuk pakėsohet por ėshtė i njėjtė, konstant), dhe ai tha: “Ne themi se Imani ėshtė fjalė dhe vepėr, dhe ai shtohet dhe pakėsohet. Nėse dikush bėn zina dhe pi alkool, Imani i tij do tė pakėsohet.” [Kitabus-Suneh, Abdullah bin Ahmed bin Hambel]
    Jahja bin Me’in ka thėnė: “Imani ėshtė fjalė dhe vepėr, Ai shtohet dhe pakėsohet.” [Es-Sunetul-Khalal]
    I ėshtė thėnė Sufjan bin Ujejnes: "A shtohet e pakėsohet Imani?" Dhe ai u pėrgjigj: “A nuk e lexoni Kur’anin?: “Por kjo vetėm ua shtoi Besimin (Imanin)” Ali-Imran, 3:173. Dhe tė ngjashme me kėtė janė pėrmendur mė tepėr se njė herė nė Kur’an.” Pastaj atij iu tha: "Po pėr pakėsimin e tij? Dhe ai u pėrgjigj: “Nuk ka gjė qė shtohet e qė ajo tė mos pakėsohet.” [Transmetuar nga Axhurrij me zinxhir tė saktė transmetimi]
    Ibn Mes’udi, radij-Allahu anhu, ka thėnė: “Allahumme zidna Imanan ue Jekinan ue Fik’han (O Allah shtona Imanin, Bindjen dhe tė Kuptuarin).” [Transmetuar nga el-Hafidh nė el-Fet’h dhe ai e shpalli sahijh]
    Abdu-Rrahman bin Ebij Hatim ka thėnė:"E pyeta babanė tim (Ebu Hatim er-Razij) dhe Ebu Zur’ah (er-Razij) pėr Medh’hebet e Ehli-Sunetit nė lidhje me themelet e Fesė, ēfarė dinin ata nga dijetarėt e tė gjitha krahinave pėr kėtė, dhe ēfarė besonin ata tė dy nė lidhje me kėtė. Tė dy ata u pėrgjigjėn: “Ne dimė nga tė gjithė dijetarėt e tė gjitha krahinave, nga Hixhazi, Iraku, Egjipti, Shami dhe Jemeni se ėshtė prej Medh’hebit tė tyre qė: Imani ėshtė fjalė dhe vepėr. Shtohet dhe pakėsohet.” [Parimet e Sunetit dhe Besimi i Fesė]

    --------------------------------------------------------------------------------

    Dhe nėse do tė thuhej ty: Ēfarė ėshtė lidhja mė e fortė e cila nuk do tė kėputet kurrė?


    Atėherė, pėrgjigju duke thėnė: (Fjala) La ilahe il-la Allah.7 Kuptimi i (pjesės sė parė) La ilahe (Nuk ka tė adhuruar) ėshtė mohimi dhe (kuptimi i pjesės sė dytė) il-la Allah (pėrveē Allahut) ėshtė pohimi.”



    ***

    Dhe nėse do tė thuhej ty: Ēfarė ėshtė ajo qė po mohon ti dhe ēfarė ėshtė ajo qė po pohon ti?


    Atėherė, pėrgjigju duke thėnė: Mohimi ėshtė mohimi i ēdo gjėje qė adhurohet veē Allahut dhe pohimi ėshtė njė pohim se i gjithė adhurimi ėshtė njė e drejtė qė i takon vetėm Allahut, pa i pėrshkruar ndonjė shok Atij.



    ***

    Dhe nėse do tė thuhej ty: Kush ėshtė argument pėr kėtė?


    Atėherė, pėrgjigju duke thėnė: Thėnia e Tij, tė Lartėsuarit:



    “Dhe (kujto) kur Ibrahimi i tha babait tė tij dhe popullit tė tij: “Me tė vėrtetė unė jam i pafajshėm nga ēfarė ju adhuroni veē Tij, (unė e adhuroj vetėm Atė, Allahun) i Cili mė krijoi mua dhe padyshim qė Ai do tė mė udhėzojė mua.” Zukhruf, 43:26,27



    --------------------------------------------------------------------------------
    7.Fjala La ilahe il-la Allah i ka shtatė kushte tė cilat janė: Dija (‘Ilm), Bindja (Jekijn), Sinqeriteti (Ikhlas), Vėrtetėsia (Sidk), Dashuria (Mehabeh), Nėnshtrimi (Inkijad) dhe Pranimi (Kubul). Disa thonė se janė tetė kushte, dhe kushti i tetė ėshtė Kufri (mohimi total) nė Tagutin.

    --------------------------------------------------------------------------------

    Dhe nėse do tė thuhej ty: Ēfarė ėshtė mohimi dhe pohimi nė kėtė ajet?


    Atėherė, pėrgjigju duke thėnė: Argument pėr mohimin ėshtė:



    “Dhe (kujto) kur Ibrahimi i tha babait tė tij dhe popullit tė tij: “Me tė vėrtetė unė jam i pafajshėm nga ēfarė ju adhuroni.” Zukhruf, 43:26



    Dhe argument pėr pohimin ėshtė:



    “Veē Tij (unė e adhuroj vetėm atė, Allahun) i Cili mė krijoi mua dhe padyshim qė Ai do tė mė udhėzojė mua.” Zukhruf, 43:27



    ***

    Nėse do tė thuhej ty: Cili ėshtė ndryshimi midis Teuhidit Rububijeh dhe Teuhidit Uluhijeh?


    Atėherė, pėrgjigju duke thėnė: Teuhidi Rububijeh ėshtė (Teuhidi) nė veprat e Zotit (Rab), pėr shembull: krijimi, sigurimi, furnizimi, dhėnia e jetės dhe e vdekjes, zbritja e shiut, rritja e bimėve dhe e gjelbėrimit, si dhe sistemimi e rregullimi i tė gjitha ēėshtjeve (pra, tė cilat i pėrkasin vetėm Allahut). Teuhidi Uluhijeh ėshtė (Teuhidi) nė veprat e robit, pėr shembull: lutja, frika nga dėnimi i Tij, shpresa pėr mėshirėn e Tij, mbėshtetja tek Ai, kthimi tek Ai me pendim, dashuria, frika, zotimi, kėrkimi i ndihmės prej Tij dhe tė tjera lloje adhurimi (qė i pėrkasin vetėm Allahut).



    ***

    Dhe nėse do tė thuhej ty: Kush ėshtė feja jote?


    Atėherė, pėrgjigju duke thėnė: Feja ime ėshtė Islami8. Themeli dhe parimi i saj pėrfshin dy ēėshtje:



    E para: Adhurimin e vetėm tė Allahut (d.m.th. Teuhidi), pa i pėrshkruar Atij ndonjė shok, tė ftosh e tė nxitėsh nė kėtė, ta bazosh miqėsinė dhe shoqėrinė nė tė, dhe tė deklarosh Kufrin (mosbesimin) pėr atė qė e braktis Teuhidin.



    E dyta: Tė paralajmėrosh dhe tė kėshillosh kundra Shirkut9 nė adhurimin e Allahut tė Lartėsuar dhe tė jesh i palėkundur nė kėtė, ta bazosh armiqėsinė dhe urrejtjen nė tė, dhe tė deklarosh Kufrin pėr atė qė bėn Shirk.



    Feja Islame ngrihet mbi pesė shtylla: Tė dėshmosh se askush nuk ka tė drejtė qė tė adhurohet me tė drejtė pėrveē Allahut dhe tė dėshmosh se Muhamedi, sal-Allahu alejhi ue sel-lem, ėshtė i Dėrguari i Allahut, falja e namazit, dhėnia e zekatit, agjėrimi i muajit tė Ramazanit, dhe kryerja e Haxhit (tė paktėn njė herė nė jetė pėr atė qė ka mundėsi)10. Dhe argument pėr Shehadetin ėshtė thėnia e Tij, tė Lartėsuarit:


    “Allahu dėshmon se la ilahe il-la Huve (nuk ka tė adhuruar tjetėr me tė drejtė veē Tij). Dėshmojnė edhe engjėjt, edhe ata qė kanė dije. Ai e mban krijimin e Tij nė Drejtėsi. La ilahe il-la Huve, i Gjithėfuqishmi, mė i Urti Gjithėgjykues.” Ali-Imran, 3:18



    --------------------------------------------------------------------------------
    8.Islami ėshtė pėrkufizuar si: Nėnshtrim total ndaj Allahut me Teuhid dhe dorėzim ndaj Atij me bindje (Ta’ah), si dhe tė mohosh e tė mos e pėrziesh veten me Shirk dhe me njerėzit e tij (mushrikėt). [Tri Parimet Themelore]
    9.Shirku ėshtė pėrkufizuar si: T’i lutesh tė tjerėve ndėrkohė qė i lutesh edhe Allahut.[Tri Parimet Themelore]
    10.Nė hadithin e famshėm tė Xhibril, Xhibrili i tha tė Dėrguarit tė Allahut, sal-Allahu alejhi ue sel-lem: “Mė trego pėr Islamin.” Dhe i Dėrguari i Allahut, sal-Allahu alejhi ue sel-lem, u pėrgjigj: “Islami ėshtė tė dėshmosh se nuk ka tė adhuruar tjetėr me tė drejtė veē Allahut dhe se Muhamedi ėshtė i Dėrguari i Allahut, falja e namazit, dhėnia e Zekatit, agjėrimi i muajit tė ramazanit, dhe kryerja e Haxhit (njė herė nė jetė) pėr atė qė ka mundėsi qė ta kryejė.” [Transmetuar nga Muslim]

    --------------------------------------------------------------------------------

    Argument se Muhamedi, sal-Allahu alejhi ue sel-lem, ėshtė i Dėrguari i Allahut11, ėshtė thėnia e Tij, tė Lartėsuarit:



    “Muhamedi nuk ėshtė babai i ndonjė burri prej jush, por Ai ėshtė i Dėrguari i Allahut dhe i fundit (vula) i Profetėve.” Ahzab, 33:40



    Argument pėr sinqeritetin (Ikhlas)12 nė adhurim dhe argument pėr namazin dhe zekatin ėshtė thėnia e Allahut tė Lartėsuar:



    “Dhe ata nuk u urdhėruan pėr tjetėr veēse qė ta adhuronin Allahun tė vetėm dhe qė ta bėnin fenė (adhurimi) tė sinqertė vetėm pėr Tė, dhe tė kryenin namazin e tė jepnin zekatin - kjo ėshtė Feja e drejtė.” Bejine, 58:5



    Dhe argument pėr agjėrimin ėshtė thėnia e Allahut tė Lartėsuar:



    “O ju qė besoni! Ju ėshtė urdhėruar juve Agjėrimi (Saum) ashtu siē u qe urdhėruar edhe atyre pėrpara jush, me qėllim qė tė mund tė bėheni tė devotshėm (mutekunė, tė pėrkushtuar ndaj Tij).” Bekare, 2:183



    --------------------------------------------------------------------------------
    11.Allahu i Lartėsuar ka thėnė:
    “Muhamedi nuk ėshtė tjetėr veēse i Dėrguar. Vėrtet shumė tė dėrguar kanė kaluar para tij. Nė qoftė se ai vdes ose vritet, atėherė a do tė ktheheshit ju menjėherė prapa (si mosbesimtarė)? Dhe ai qė kthehet pėrsėri prapa (nė mosbesim), as dėmin mė tė vogėl nuk i shkakton Allahut. Dhe Allahu do t’i shpėrblejė falėnderuesit.” Ali-Imran, 3:144
    Dhe thėnia e Allahut tė Lartėsuar:
    “Muhamedi ėshtė i Dėrguari i Allahut dhe ata qė janė me tė janė tė ashpėr ndaj mosbesimtarėve dhe tė mėshirshėm me njėri-tjetrin. I sheh ata duke bėrė ruku dhe sexhde (kur i falen Allahut ).” Fet’h, 48:29
    Dhe kuptimi i fjalės Muhameden Resulullah ėshtė: T’i bindesh atij (Ta’ah) nė atė qė ai ka urdhėruar, tė besosh atė qė na ka lajmėruar, tė largohesh nga ajo qė na ka ndaluar, dhe tė mos e adhurosh Allahun pėrveē se me atė qė ai e ka pėrshkruar.” [Tri Parimet Themelore]
    12.Sinqeriteti (Ikhlas) ėshtė pėrkufizuar si: Qė personi tė synojė qė tė afrohet mė tepėr tek Allahu i Lartėsuar nėpėrmjet adhurimit tė Tij dhe tė synojė arritjen dhe fitimin e tokės sė dinjitetit tė tij (Xhenetin, dhe Allahu e din mė sė miri). Kjo do tė thotė qė robi duhet tė jetė i sinqertė vetėm pėr hir tė Allahut tė Lartėsuar nė qėllimet e tija, i sinqertė vetėm pėr hir tė Allahut nė dashurinė e tij, i sinqertė vetėm pėr hir tė Allahut tė Lartėsuar nė lavdėrimin e Tij, i sinqertė vetėm pėr Allahun e Lartėsuar, qoftė jashtė apo brenda tij, duke mos pasur pėr qėllim apo duke mos dashur asgjė pėrveē Fytyrėn e Allahut tė Lartėsuar dhe arritjen e tokės sė dinjitetit tė tij (Xhenetin, dhe Allahu e din mė sė miri), siē thotė Allahu i Lartėsuar:
    “Thuaj: Vėrtet namazi im, kurbani im, jeta ime dhe vdekja ime janė (vetėm) pėr Allahun, Zotin e gjithēkaje qė ekziston. Ai nuk ka asnjė shok e tė barabartė me Tė dhe pėr kėtė unė jam urdhėruar dhe unė jam i pari i Muslimanėve.” En-Am, 16:162,163
    Dhe thėnia e Allahut tė Lartėsuar:
    “Dhe kthehuni me pendim dhe bindje (me Teuhid dhe Iman tė vėrtetė) te Zoti juaj dhe nėnshtrojuni Atij (nė Islam).” Zumer, 39:54
    Dhe thėnia e Allahut tė Lartėsuar:
    “Dhe i adhuruari juaj ėshtė Njė Zot (Ilahun), kėshtu qė ju vetėm Atij duhet t’i dorėzoheni.” Haxh, 22:34 [Sherh Usulus-Sitteh]

    --------------------------------------------------------------------------------

    Dhe argument pėr Haxhin ėshtė thėnia e Allahut tė Lartėsuar:



    “Dhe Haxhi ėshtė njė detyrė qė njerėzit i detyrohen Allahut, pėr ata qė kanė mundėsi qė ta kryejnė atė, dhe kushdo qė nuk beson, atėherė Allahu nuk ka nevojė pėr gjithēka qė ekziston!” Ali-Imran, 3:97



    Parimet e Imanit janė gjashtė: Tė besosh nė Allahun, engjėjt e Tij, librat e Tij, tė dėrguarit e Tij, Ditėn e Fundit, dhe nė Kaderin, nė tė mirėn dhe tė keqen qė vjen prej tij.13



    Kurse Ihsani ėshtė qė ta adhurosh Allahun sikur ti po e shikon Atė, por edhe pse ti nuk e sheh Atė, ti e adhuron Atė duke e ditur qė Ai po tė sheh ty.14



    ***

    Dhe nėse do tė thuhej ty: Kush ėshtė Profeti yt?


    Atėherė, pėrgjigju duke thėnė: Ai ėshtė Muhamedi, i biri i Abdullah bin Abdul-Mutalib bin Hashim, dhe Hashimi ėshtė nga Kurejshėt, dhe Kurejshėt janė nga Arabėt, dhe Arabėt janė nga pasardhėsit e Ismail bin Ibrahim el-Khalil, paqja dhe bekimet mė tė larta qofshin mbi Profetėt tanė, Ibrahimin dhe Ismailin.



    Atdheu i Muhamedit, sal-Allahu alejhi ue sel-lem, ėshtė Meka, dhe ai, sal-Allahu alejhi ue sel-lem, u shpėrngul pėr nė Medine. Ai jetoi 63 vjet; 40 prej tyre ishin para profecisė sė tij dhe 23 vjet prej tyre kur ai ishte Profet dhe i Dėrguar. Ai u bė Profet me Suren Alak15, dhe u bė i Dėrguar me Suren Mudethir16.



    ***

    Dhe nėse do tė thuhej ty: A ka vdekur ai apo ėshtė ende i gjallė?


    Atėherė, pėrgjigju duke thėnė: Ai ka vdekur dhe feja e tij do tė qėndrojė deri kur tė vijė Ora e Fundit, dhe argument ėshtė thėnia e Allahut tė Lartėsuar:



    “Sigurisht qė ti (O Muhamed) do tė vdesėsh dhe padyshim qė edhe ata do tė vdesin. Pastaj Ditėn e Ringjalljes para Zotit tuaj ju do tė kundėrshtoni njėri-tjetrin.” Zumer, 39:30,31



    --------------------------------------------------------------------------------
    13.Nė hadithin e famshėm tė Xhibrilit, Xhibrili i tha Profetit, sal-Allahu alejhi ue sel-lem: “Mė trego pėr Imanin.” Profeti, sal-Allahu alejhi ue sel-lem, u pėrgjigj: “(Imani ėshtė) tė besosh nė Allahun , engjėjt e Tij, librat e Tij, tė dėrguarit e Tij, Ditėn e Fundit, dhe tė besosh nė Kaderin, nė tė mirėn dhe tė keqen qė vjen prej tij.” [Transmetuar nga Muslim]
    14.Pėrsėri nė hadithin e famshėm tė Xhibrilit, Xhibrili i ka thėnė Profetit, sal-Allahu alejhi ue sel-lem: “Mė trego pėr Ihsanin.” Profeti, sal-Allahu alejhi ue sel-lem, u pėrgjigj duke thėnė: “(Ihsani ėshtė qė) ta adhurosh Allahun sikur ti po e shikon Atė, por edhe pse ti nuk e sheh Atė, ti e adhuron Atė duke e ditur se Ai po tė sheh ty.” [Transmetuar nga Muslim]
    15.Allahu i Lartėsuar ka thėnė:
    “Lexo! Me emrin e Zotit tėnd i Cili ka krijuar (gjithēka qė ekziston). Ai e ka krijuar njeriu nga njė copė gjaku tė mpiksur. Lexo! Dhe Zoti yt ėshtė mė Bujari. I Cili u ka mėsuar (shkrimin) me laps. Ai i ka mėsuar njeriut atė qė ai nuk e dinte.” Alak, 96:1-5
    16.Allahu i Lartėsuar ka thėnė:
    “O ti (Muhamed) i mbėshtjellė me rroba! Ngrihu dhe kėshillo! Dhe zotin tėnd madhėro! Dhe rrobat e tua pastro! Dhe larg nga idhujt qėndro! Dhe mos u mburr me atė qė jep e tė tė duket shumė! Dhe pėr hir tė Zotit tėnd duro!” Mudethir, 96:1-7

    --------------------------------------------------------------------------------

    Dhe tė gjithė njerėzit qė kanė vdekur do tė ringjallen, dhe argument ėshtė thėnia e Allahut tė Lartėsuar:



    “Prej saj (tokės) Ne ju kemi krijuar, nė tė do t’ju kthejmė, dhe prej saj Ne do t’ju nxjerrim pėrsėri edhe njė herė tjetėr.” Ta-Ha, 20:55



    Dhe kushdo qė nuk beson nė kėtė ringjallje ėshtė Kafir (mosbesimtar), dhe argument ėshtė thėnia e Allahut tė Lartėsuar:



    “Ata qė nuk besuan pretendojnė se nuk do tė ringjallen mė kurrė. Thuaju: Po! Pėr Zotin tim! Ju pa asnjė dyshim qė do tė ringjalleni, pastaj ju do tė njoftoheni (dhe do tė shpėrbleheni) pėr atė ēfarė keni punuar dhe kjo ėshtė mjaft e lehtė pėr Allahun.” Tegabun, 64:7



    Dhe paqja dhe bekimet e shumta qofshin mbi Muhamedin, mbi familjen e tij dhe mbi shokėt e tij!




    Burimi: Therighteouspath.com
    Pėrktheu: Alban Malaj

  7. #7
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    20-01-2009
    Postime
    454

    Krijimi ka nevojė pėr Allahun

    Autor: Dr. Salih es-Salih





    Njeriu gjithmonė kėrkon atė qė i bėn dobi atij dhe atė qė e mbron prej dėmit. Sidoqoftė, qė tė pėrmbushet kjo, njeriu duhet tė jetė nė gjendje qė tė kuptojė se ēka ėshtė e dėmshme. Ai pastaj duhet tė di se kush i nevojitet, kujt t’i besojė dhe kė ta dojė, qė ta arrijė tė dobishmen dhe tė ndihet mirė pėr zgjidhjen qė e ka bėrė. Ai gjithashtu duhet ta dijė qasjen adekuate dhe tė mirė, qė do ta bėnte atė tė arrijė qėllimin e tij. Kushti i fundit kėrkon qė njeriu:



    1. Ta njohė dėmin


    2. Ēfarė mėnyrash mund tė pėrdoren pėr ta larguar dėmin



    Sigurisht qė njeriu s’mund tė ketė udhėzim mė tė mirė se ai i cili vjen prej Atij i cili ka pėrsosur ēdo gjė, dhe Atij qė nuk ka mangėsi nė Veten e Tij dhe Atributet e Tija. Ai qė ėshtė i Pėrjetshėm dhe nuk vdes. S’mund tė jetė ndokush mė i mirė se Ai i cili nuk ka nevojė pėr ndonjė gjė; Ai i cili ėshtė i pasur; Dhurues; Ai i cili, pas tė gjithave, kontrollon shpirtin e njeriut. Njeriu ėshtė i varfėr pėr Tė. Ai ėshtė Allahu, Zoti i vėrtetė dhe i vetėm. Njeriu mund t’i bėjė dėm vetes nėse kėrkon pėr ndihmė tjetėr pėrveē Allahut. Allahu ėshtė Ai i Cili mund t’i ndihmojė njeriut qė ta largojė dėmin, sepse dėmi nuk mund tė ndodhė pa Vullnetin e Tij dhe Fuqinė e Tij.





    Allahu ka zbritur Librat e Tij dhe ka zgjedhur tė Dėrguarit e tij pėr ta udhėzuar njeriun qė ta:



    1. Njohė Zotin e tij ashtu siē Ai ka shpjeguar pėr Veten e Tij, dhe


    2. Ta kėrkojė vetėm Atė duke jetuar nė pajtim me planin e Tij.



    Njohuria e Emrave dhe Atributeve tė Allahut e liron njeriun nga adhurimi i ēfarėdo forme tė krijimit, sepse krijimi ėshtė i dobėt dhe ka nevojė pėr Krijuesin, Allahun. Dituria pėr Allahun e udhėheq njeriun deri nė njohjen se ai ėshtė krijuar qė tė jetojė sipas rrugės sė Allahut, siē i ėshtė shpallur tė Dėrguarit tė fundit, Muhamedit (sallallahu alejhi ue selam). Kjo shpallje pėrmban njė kod tė plotė tė jetės. Ēdo gjė qė ėshtė e dėmshme apo e dobishme, ėshtė vendosur ashtu qė njeriu tė mund ta pėrqendrojė jetėn e tij nė kėtė Shpallje. Nėse njeriu bėn keq dhe e di se Allahu ėshtė Falės, ai do t’i kthehet vetėm Atij duke kėrkuar faljen e Tij:



    “Dije se nuk ka Zot i Cili meriton tė adhurohet pėrveē Allahut dhe kėrko falje pėr mėkatet tua.” (Kur’an, 47:19)



    Ėshtė e gabuar tė mendohet dhe tė besohet se Allahu krijoi ‘zotra’ tjerė karahas Tij, qė t’u drejtoheni atyre pėr ndihmė, t’i doni ata apo t’u frikėsoheni atyre, etj. Ai ėshtė Zoti i njėjtė i tė gjithė popujve. Ai nuk urdhėron qė njerėzit t'i bėjnė yjet, diellin, zjarrin, Jezusin, Moisiun, etj. zotra krahas Tij. Ai (mė i Lartėsuari) s’mund tė jetė ‘kundėrthėnės’. Ai ka njė rrugė (fe) qė thėrret njeriun pėr t’ia dorėzuar vullnetin e tij vetėm Atij. Ai paralajmėroi se nėse njeriu (madje edhe Muhamedi) do t'i shoqėronte ortak Atij, atėherė puna e tij do tė dėshtonte dhe ai do tė ishte nė mesin e tė humburve:



    “Dhe vėrtet, ty tė ėshtė shpallur (O Muhamed) ashtu siē u qe shpallur atyre para teje, se nėse shoqėron tė tjerė nė adhurim me Allahun, sigurisht se tė gjitha veprat tua do tė jenė tė kota dhe me siguri do tė jesh nė mesin e tė humburve. Pra, adhurojeni Allahun dhe jini prej atyre qė falendėrojnė.” (Kur’an, 39:65-66)



    Le tė shohim se ēka thoshte Muhamedi, njeriu Pejgamber, i cili e njihte Allahun mė sė miri:



    “O Allah, kėrkoj strehim tek Ti pėr Kėnaqėsinė Tėnde dhe kundėr Hidhėrimit Tėnd, dhe nė Faljen Tėnde kundėr Dėnimit Tėnd dhe nė Ty prej Teje. Unė s’mund tė lavdėrojė Ty ashtu siē Ti mund ta lavdėrosh Veten tėnde.” (Muslim, Ebu Daud, et-Tirmidhi, Ibn Maxhe)



    “E kam dorėzuar veten time tek Ti, e kam drejtuar fytyrėn time kah Ti, e kam mbėshtetur shpinėn time nė strehim tek Ti, duke tė dėshiruar Ty dhe duke t’u frikėsuar Ty. Nuk ka strehim as mbijetesė prej Teje, pėrveē (nė kthimin) tek Ti. Kam besuar nė Librin tėnd (Kur’anin) tė cilin Ti e zbrite dhe nė Pejgamberin (Muhamed) qė e ke dėrguar.” (el-Buhari, Muslim)



    Kur lexojmė nė Kur’an se:



    “Ēfarėdoqoftė prej Mėshirės qė Allahu mund t’ia japė njerėzimit, askush s’mund ta ndalė atė; ēfarėdoqoftė qė Ai mund tė ndalė, askush s’mund ta japė atė pas kėsaj. Dhe Ai ėshtė i Gjithfuqishmi, i Urti.” (Kur’an, 35:2)



    Dhe kur lexojmė se:



    “Nėse Allahu ju godet me ndonjė fatkeqėsi, askush s’mund ta largojė atė pos Tij; nėse Ai dėshiron ndonjė tė mirė pėr ju, askush s’mund ta zmbrapsė dhuntinė e Tij, tė cilėn Ai ia dhuron kujtdoqoftė prej robėrve tė Tij; dhe Ai ėshtė Falėsi, mė i Mėshirshmi.” (Kur’an, 10:117),



    ne duhet tė motivohemi qė t’i kthehemi vetėm Atij, nė kohėrat e rehatisė dhe kohėrat e vėshtira.



    Dhe kur e lexojmė atė se:



    “Nėse Allahu ju ndihmon, askush s’do tė mund t’ju mbizotėrojė; nėse Ai ju braktis, kush ėshtė tjetėr pos Tij qė do t’ju ndihmonte. Dhe vetėm Allahut t’i mbėshtetėn besimtarėt.” (Kur’an, 3:160)



    Prandaj, Kur’ani e udhėheq njeriun nė njė ēlirim tė vėrtetė prej ēdo dashurie tė pavėrtetė. Ai i sjellė paqe zemrės, i ndihmon besimtarit kundėr hipokrizisė dhe tė gjitha formave tė pandershmėrisė. Paramendoni, pėr shembull, njė besimtar qė ballafaqohet mė njė problem nė punė. Ai e sheh tė gabuarėn dhe pėrballet me vepra tė palejuara. Ai nuk frikohet qė tė refuzojė atė qė ėshtė gabim. Ai e di se punėsimi ėshtė vetėm mjet pėr tė fituar furnizimin e tij. Derisa ai s’mund tė jetė nė gjendje qė ta pėrmirėsojė tė gabuarėn, ai e di mirė se Allahu ėshtė Ai qė furnizon. Nėse ai e lė punėn pėr hir tė Allahut, Allahu ia jep atij njė mė tė mirė. Allahu i Lartėsuar ka thėnė:



    “Dhe kushdo qė i frikėsohet Allahut dhe kryen detyrat ndaj Tij, Ai do tė gjejė rrugėdalje pėr tė nga ēdo vėshtirėsi, dhe Ai do ta furnizojė atė nga (burimet) qė ai kurrė s’ka mundur t’i paramendojė.” (Kur’an, 65:2-3)



    Teksti i mėsipėrm kėrkon qė njeriu tė varet vetėm prej Allahut, duke e lutur vetėm Atė pėr furnizim. Ai gjithashtu kėrkon qė njeriu ta dojė Allahun dhe ta adhurojė vetėm Atė, qė tė fitojė kėnaqėsinė e Tij dhe ndihmėn e Tij. A nuk ėshtė e vėrtetė se njerėzit tė cilėt e konsiderojnė jetėn si njė ‘Qėllim Pėrfundimtar” pėrfundojnė duke adhuruar shumė gjėra nė tė? Ti i sheh ata aq tė kujdesshėm duke dashur ‘tė kenė ēdo gjė’. Ata e torturojnė veten e tyre - dhimbje, vėshtirėsi, brengė e vazhdueshme - duke i mbajtur duart e tyre nėpėr banka pėr hua pas huasė, qė tė mbahen me ‘kėrkesat e zhvillimi’. Ata janė nė njė kėrcėnim tė vazhdueshėm tė humbjes sė pronės. Ata vazhdimisht shohin varfėri para syve tė tyre. Pejgamberi (sallallahu alejhi ue selam) ka thėnė:



    “Allahu thotė: ‘Biri i Ademit, mbushe kohėn tėnde duke mė adhuruar Mua dhe Unė do tė ta mbushi zemrėn me pasuri dhe do t’i japė fund varfėrisė Tėnde. Por nėse se bėn kėtė, Unė do t’i bėjė duart tua tė zėna (mė ēėshtje tė kėsaj bote) dhe nuk do t’i japė fund varfėrisė tėnde.” (et-Tirmidhi tha se hadithi ėshtė i mirė).



    Qėllimi i ekzistencės sonė nė tokė ėshtė mė kuptimplotė sesa tė qenit robėr ndaj fitimeve tė kėsaj bote. Nuk mund tė ketė jetė mė kuptimtplote se ajo qė ėshtė urdhėruar nga Krijuesi jonė, Allahu. Ēdo akt i bėrė sipas rrugės sė Allahut ėshtė akt i adhurimit. Njeriu ėshtė ai qė fiton, ndėrsa Allahu nuk ka nevojė:



    “O njerėz! Ju jeni ata qė keni nevojė pėr Allahun, por Allahu ėshtė i pasur (i lirė nga ēdo kėrkesė dhe nevojė), i denjė pėr tėrė Lavdėrimin.” (Kur’an, 35:15).

  8. #8
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    20-01-2009
    Postime
    454

    Teuesul – Ndėrmjetėsimi mes Allahut dhe krijimit

    Marrė nga "el-Uesiteh" tė Muhamed bin Xhemil Zeinu





    Tema e ndėrmjetėsimit mes Allahut dhe krijimit ėshtė tepėr e rėndėsishme. Fatkeqėsisht, shumė muslimanė janė nė padijeni pėrsa i pėrket kėsaj. Si pasojė ne ia kemi ndaluar vetes ndihmėn e Allahut dhe forcimin tonė nga ana e Tij, gjė qė Ai na e ka premtuar nėse kėrkojmė shpėtim te Ai dhe nėse u bindemi urdhėrave tė Tij.



    Allahu i lartėsuar ka thėnė:



    "Dhe ėshtė detyrė e Jona qė t'u ndihmojmė besimtarėve". [Rrum, 47]



    "Nėse e ndihmoni Allahun, Ai do t'ju ndihmojė dhe do t'jua pėrforcojė kėmbėt vendosmėrisht [nė tokė]". [Muhamed, 7]



    "Allahut, tė dėrguarit tė Tij, dhe besimtarėve u pėrket nderi". [Munafikun, 8]



    Njerėzimi mund tė ndahet nė tre grupe pėrsa i pėrket tė kuptuarit tė tyre tė ēėshtjes sė ndėrmjetėsimit mes Allahut dhe krijimit tė Tij.



    Grupi i parė: Ata qė mohojnė se Allahu ka dėrguar pejgamberin [salallahu alejhi ue selam] si ndėrmjetėsues pėr tė mėsuar Sheriatin [tė drejtėn e Allahut pėr t'u adhuruar vetėm Ai, urdhėrat dhe ndalimet e Tij dhe tė gjitha mėnyrat e rrugėt qė Allahu i ka ligjėsuar pėr ta ndihmuar njerėzimin qė ta arrijnė qėllimin e tyre nė kėtė tokė] dhe pohojnė qė ky Sheriat ėshtė pėr njerėzit e rėndomtė, duke e emėrtuar atė Dituri e Jashtme. Ata varen nė opinionet dhe janė tė marrosur pas formės sė tyre tė adhurimit, dhe e kanė emėrtuar atė Dituria e Brendshme. Ata poashtu e quajnė atė Kefsh [ndriēimi i befasishėm]. Nė tė vėrtetė, kėto s'janė veēse pėrshpėrtije tė shejtanit dhe mėnyra e rrugė djallėzore, tė cilat janė nė kundėrshtim me shtyllėn mė tė lartė! Thėnia e tyre e mirėnjohur nė kėtė drejtim ėshtė:"Zemra ime mė informoi pėr Zotin tim".1



    Ata i pėrqeshin dhe i kritikojnė dijetarėt e Sheriatit ngaqė ata pohojnė pėr ta se marrin dituri "nga tė vdekurit". Pėrsa u pėrket vetė atyre, ata pohojnė se marrin dituri [drejtpėrdrejt] me pėrgėzime [dmth ata pranojnė shpallje] nga i Pėrjetshmi dhe i Vetėmjaftueshmi. Si pasojė e kėsaj, ata shumė njerėz i kanė vėnė nė sprovė dhe i kanė humbur. Ata bėjnė veprime qė janė nė kundėrshtim tė plotė me Sheriatin, tė cilat mund tė gjenden nė librat e tyre. Dijetarėt i kanė shpallur ata mosbesimtarė dhe poashtu e kanė bėrė tė lejueshėm gjakun e tyre pėr shkak tė femohimit, duke qenė se ata janė tė paditur apo vetėm shtiren si tė paditur lidhur me parimin-shtyllė tė parė tė Sheriatit, qė ėshtė se kushdo qė adhuron Allahun me diēka tjetėr veē asaj qė i ėshtė shpallur Muhamedit, ai padyshim ėshtė mosbesimtar [kafir], pėr shkak tė thėnies sė Allahut:



    "Por jo, pasha Zotin tėnd, ata nuk do tė besojnė derisa tė bėjnė ty gjyqtar nė tė gjitha mospajtimet e tyre dhe pastaj tė mos ndjejnė kurrfarė kundėrshtimi nė shpirtrat e tyre pėr atė ēka ti gjykon, dhe tė nėnshtrohen krejtėsisht". [Nisa, 65]



    Kėshtu shejtani i ka bėrė veprimet e tyre tėrheqėse pėr ta me anė tė ēoroditjes sė diturisė sė tyre dhe duke e shuar dritėn e saj. Si pasojė, ata udhėtojnė nė errėsirė mbi errėsirė dhe u drejtohen dėshirave dhe imagjinatave tė tyre, duke e adhuruar Allahun me kėtė. Ata janė tė cilėt Allahu i ka pėrshkruar nė Kur'an:



    "Thuaj: A doni t'ju tregojmė pėr ata qė janė humbėsit mė tė mėdhenj pėrsa u pėrket veprave tė tyre? Ata, pėrpjekjet e tė cilėve janė humbur nė kėtė jetė, ndėrsa mendonin se po kėrkonin tė mirėn me veprimet e tyre? Ata janė tė cilėt mohojnė shenjat e Zotit tė tyre dhe faktin se do tė takohen me Tė [nė jetėn e pėrtejme]. Tė kota do tė jenė punėt e tyre dhe as qė do t'u japim Ne ndonjė peshė". [Kehf, 105]



    Ky grup poashtu ėshtė ndarė nė njė numėr fraksionesh, secila nga ato duke e luftuar njėra-tjetrėn pėr shkak tė tė qenit e tyre larg nga Rruga e Drejtė, rruga e atyre tė cilėt Allahu i favorizoi, jo tė atyre mbi tė cilėt ėshtė hidhėrimi i Tij, e as tė atyre qė janė humbur. Tė gjitha nga kėto grupe janė nė zjarr, siē ka pėrmendur i dėrguari i Allahut [salallahu alejhi ue selam]:"Umeti do tė ndahet nė 73 grupe. 72 do tė jenė nė zjarr dhe njė nė parajsė - ai qė ėshtė nė atė qė jam unė dhe shoqėruesit e mi". [Transmetuar nga Ebu Daud, Tirmidhi dhe Nesa'i me zinxhir tė vėrtetė tė transmetimit nga Ebu Hurejre]




    Grupi i dytė: Pastaj janė tė tjerėt qė e teprojnė nė kėtė ndėrmjetėsim. Ky kuptim ėshtė i gabuar. Ata kanė bėrė qė kjo tė bartė njė domethėnie, tė cilėn nė realitet nuk e ka. Ata kanė marrė qenien fizike tė tė dėrguarit [salallahu alejhi ue selam] dhe tė tjerėve midis pejgamberėve dhe tė drejtėve si ndėrmjetėsues, duke besuar se Allahu i lartėsuar s'do tė pranojė asnjė vepėr nga robėrit e Tij pėrveē nėse ata i afrohen Atij nėpėrmjet kėtyre ndėrmjetėsuesve. I lartė ėshtė Allahu nga ajo ēfarė thonė ata. Ata e kanė pėrshkruar Allahun – dhe kėrkojmė shpėtim te Allahu – me diēka me tė cilėn Ai nuk pranon tė pėrshkruhet. Janė mbretėrit e kėsaj bote ata qė vendosin pengesa te dyert e tyre, qė askush mos tė mund tė hyjė [dhe tė bisedojnė e tė kėrkojnė prej tyre] pėrveē atij qė ka ndonjė lloj tė ndėrmjetėsuesit mes tij dhe mbretit.



    Ku qėndron besimi nė fjalimin e Allahut:



    "Kur robėrit e Mi pyesin pėr Mua, Unė jam afėr [tyre], dėgjoj lutjen e ēdo lutėsi kur ai mė lutet. Le ta dėgjojnė ata vullnetshėm thirrjen Time dhe tė besojnė nė Mua, qė tė jenė tė udhėzuar". [Bekareh, 186]



    Ky ajet fisnik tregon qė njė dhe i vetmi ndėrmjetėsues pėr afrimin te Allahu ėshtė besimi i vėrtetė dhe korrekt nė Tė, pastaj tė adhuruarit Atė me anė tė asaj ēfarė Ai na ka urdhėruar. Ky ajet i ka vendosur veprat e mira si tė qena mbi besimin [imanin] vetėm sa pėr tė vetėdijesuar njerėzimin pėr rėndėsinė e veprave tė mira e korrekte, dhe se kjo ėshtė kusht i domosdoshėm pėr arritjen e suksesit me lumturinė e Allahut dhe hyrjen nė parajsėn e Tij.



    Allahu i lartėsuar ka pėrmendur uesileh [mėnyrat pėr t'iu afruar Atij] nė Kur'an duke patur pėr qėllim aktet e bindjes. Ky ėshtė ndėrmjetėsimi i cili do t'ju afrojė mė shumė te Allahu, do t'jua hapė dyert e mėshirės sė Tij dhe do t'ju fusė nė parajsėn e Tij.



    "O ju qė besoni! Kini frikė Allahun dhe kėrkoni mėnyra pėr t'iu afruar Atij dhe pėrpiquni nė rrugėn e Tij nė mėnyrė qė tė jeni tė suksesshėm". [Ma'ide, 35]



    Allahu ka pėrqeshur tė paditurit e shkujdesur, tė cilėt i kanė marrė robėrit e drejtė tė Allahut si ndėrmjetėsues ndėrsa vetė kėta robėr kanė nevojė pėr mėnyra afrimi te Allahu. Kjo ėshtė bindja qė do t'i afrojė ata mė shumė te Allahu. Nuk ka tjetėr rrugė pėr arritjen e afėrsisė ndaj Tij veē kėsaj, mu siē ka pėrmendur Allahu:



    "Ata tė cilėt i lusin dėshirojnė [pėr veten e tyre] mėnyra pėr t'iu afruar Allahut. Madje edhe ata qė janė mė tė afėrmit, ata shpresojnė nė Mėshirėn e Tij dhe kanė frikė hidhėrimin e Tij, se hidhėrimin e Zoti tėnd duhet mbajtur parasysh". [Isra, 57]



    Ėshtė thėnė se nga lėnia pas dore e veprave tė mira dhe bėrja e mėkateve, kėta njerėz tė shkujdesur kanė qenė joshur nė tė tillė ndėrmjetėsues. Kjo ėshtė ēfarė ka shkaktuar dėshtimin e atyre muslimanėve, tė cilėt kanė harruar apo shtireshin si tė paditur rreth fjalėve tė Allahut qė ia tha tė dėrguarit tė Tij [salallahu alejhi ue selam], i cili ėshtė udhėheqės i tė gjithė bijve tė Ademit:



    "Thuaj: Unė s'kam kurrfarė kontrolli mbi dobinė apo dėmin tim". [A'raf, 188]



    Dhe poashtu thėnia e tė dėrguarit [salallahu alejhi ue selam] bijės sė tij, mėrsinės sė zemrės sė tij:"Oj Fatime!... Unė s'do tė tė bėj punė te Allahu"; dhe thėnia e tij [salallahu alejhi ue selam]:"Kur njeriu tė vdesė, veprat e tij ndalen pėrveē triave: lėmoshės periodike, diturisė tė cilėn ai ka dhėnė, dhe birit qė lutet pėr tė".



    Po tė kishte qenė nė Kur'an apo Sunet ndonjė dėshmi pėr lejueshmėrinė e kėrkimit tė afėrsisė ndaj Allahut nėpėrmjet pejgamberėve dhe tė drejtėve, pėrveē atij tė Umer Ibn el-Hatab kur kėrkoi nga xhaxhai i tij, el-Abas, tė lutej pėr muslimanėt dhe la teuesulin nėpėrmjet tė dėrguarit [salallahu alejhi ue selam], kjo do tė mjaftonte si pėrgėnjeshtrim kundėr kėtij grupi. Sa e shkėlqyeshme ėshtė ēfarė ka thėnė Imam Ebu Hanife, Allahu pastė mėshirė ndaj tij:"Unė urrej qė Allahu tė lutet [pėr diēka] pėrveē me Allahun [dmth drejtpėrdrejt]", siē qėndron nė "Durr ul-Mukhtar" dhe tė tjera libra tė Hanefive. Po tė ishte i lejueshėm kėrkimi i afėrsisė ndaj Allahut me anė tė trupave tė atyre qė i pėrmendėm, atėherė do tė kishim gjetur lutje nė Kur'an dhe Hadith – dhe sa shumė janė ato – qė kanė tė bėjnė me bėrjen e teuesulit nėpėrmjet tyre!




    Grupi i tretė: Midis muslimanėve janė edhe ata qė e kuptojnė ndėrmjetėsimin mes Allahut dhe krijimit tė Tij tė jetė pejgamberllėku, i cili konsiston nė dituri, edukim dhe formim. Ata e kanė kuptuar rėndėsinė e madhe tė kėsaj dhe shtrirjen e nevojės sė njerėzimit pėr tė. Kėshtu qė ata nxitojnė pėr te i dėrguarii Allahut [salallahu alejhi ue selam] duke e marrė atė si ndėrmjetėsuesin mė tė madh dhe mėnyrė afrimi pėr arritjen e Sheriatit dhe kėrkimin e dritės [dmth udhėzimit] me dritėn e shpalljes. Ata studiojnė, sė bashku, biografinė e tė dėrguarit dhe Sunetin e tij mu siē e studiojnė Kur'anin, duke qenė motoja e tyre thirrja e Allahut tė lartėsuar:



    "Ju ka ardhė nga Allahu dritė dhe njė libėr i qartė, me anė tė tė cilit Allahu udhėzon tė gjithė ata qė kėrkojnė kėnaqėsinė e Tij nė rrugėt e paqes dhe sigurisė, dhe i nxjerr ata nga errėsira, me vullnetin e Tij, nė dritė, dhe i udhėzon ata nė njė rrugė qė ėshtė e drejtė". [Ma'ideh, 17-18]



    Ky ėshtė grupi i shpėtuar qė ėshtė pėrmendur nė hadithin e mėhershėm dhe i cili ėshtė pėrgėzim i parajsės.



    Ėshtė e pafat qė rruga e kėtij grupi ėshtė plot dėme. Kjo ngaqė forma korrekte e Islamit ėshtė bėrė e ēuditshme, dhe shumica e muslimanėve janė larguar nga ai dhe u janė kthyer risive nė fe/bidateve dhe opinioneve.



    I dėrguari i Allahut [salallahu alejhi ue selam] na ka informuar qė feja korrekte ėshtė sikur njė i huaj pėr njerėzit, kur ai tha:""Vėrtet Islami nisi si i huaj dhe do tė kthehet si i huaj mu siē nisi, kėshtu qė Tuba [njė lis nė parajsė] ėshtė pėr tė huajt". [Transmetuar nga Muslim nga Ebu Hurejre]. Dhe nė njė transmetim tė Imam Ahmedit dhe Ibn Maxhes:"Atėherė u tha: O i dėrguar i Allahut, kush janė tė huajt?" Ai u pėrgjigj:"Ata qė pėrēmohen nė ēdo fis". Dhe nė transmetimin e Tirmidhit:"Pra Tuba ėshtė pėr tė huajt, ata qė ndreqin ēfarė njerėzit kanė prishur nga Suneti im". Dhe poashtu nė transmetimin e vėrtetė tė Imam Ahmedit, i dėrguari [salallahu alejhi ue selam] pasi u pyet se kush janė tė huajt, tha:"Njerėzit e drejtė midis shumicės sė njerėzve tė kėqinj. Ata qė i kundėrshtojnė ata janė mė shumė se ata qė i dėgjojnė".



    Ky grup pėrpiqet pėr mėnyra tė korrigjimit dhe reformės dhe mbart pishtarin e rigjallėrimit, qė muslimanėt tė zgjohen dhe t'i kthehen formės korrekte tė Islamit. Le t'u themi atyre qė kthejnė shpinėn ēfarė Allahu u ka thėnė tė ngjashmėve:



    "S'kemi kurrfarė arsye pse mos t'i zėmė besė Allahut. Vėrtet Ai na ka udhėzuar nė Rrugėt qė po ndjekim. Ne me siguri do tė mbartim me durim gjithė dėmin qė ju mund tė na e bėni. Se ata qė mbėshteten, mbėshteten nė Allahun". [Ibrahim, 12]




    --------------------------------------------------------------------------------
    Fusnota:


    1. Ibn el-Kajim ka thėnė:"Ai [shejhul-islam] ka thėnė:'Pėrsa i pėrket asaj ēfarė thonė shumė nga njerėzit e imagjinatės dhe marrėzisė: Haddethene kalbi en Rabbi [Zemra ime mė informoi pėr Zotin tim], atėherė s'ėshtė e vėrtetė qė zemra e tij e ka informuar atė. Sidoqoftė, prej kujt? Prej shejtanit apo Zotit tė tij? Kur ai thotė:'Zemra ime mė informoi pėr Zotin tim', ai po ia pėrshkruan kėtė dikujt pėr tė cilin nuk di se a e ka informuar nė tė vėrtetė apo jo. Dhe kjo ėshtė gėnjeshtėr. Ai tha [shejhul-Islam]:'Dhe muhedethi [i frymėzuari] i kėtij umeti [dmth Umer ibn el-Hatab] [duke iu referuar hadithit nė Buhari:"Vėrtet nė popujt pėrpara jush ka patur muhedethun [tė frymėzuar] dhe nėse ka ndonjė nė umetin tim, ky do tė ishte Umer ibn el-Hatab"] kurrė nuk e thoshte kėtė dhe kjo thėnie [Zemra ime mė informoi pėr Zotin tim] kurrė s'qe thėnė nga ai nė asnjė ditė. Allahu e ka mbrojtur atė nga tė thėnit e kėsaj. Nė fakt, shkruesi i tij shkroi njė herė e njė kohė:'Kjo ėshtė ēfarė Allahu i tregoi udhėheqėsit tė besimtarėve, Umer Ibn el-Hatabit'. Kėshtu qė ai [Umeri] i tha:'Jo. Fshije dhe shkruaj: Kjo ėshtė ēfarė konsideroi Umer ibn el-Hatab. Nėse kjo ėshtė e qėlluar, ėshtė prej Allahut; nėse ėshtė e gabuar, ėshtė nga unė dhe shejtani'. Pra, kjo ėshtė thėnia e el-Muhadethit [Umerit], i cili ka dėshminė e tė dėrguarit [salallahu alejhi ue selam]. Dhe ju do t'i shihni Itihaditė [qė besojnė nė Bashkimin Hyjnor] dhe Hululitė [qė besojnė nė pėrfshirjen e Allahut nė krijimin e Tij apo nė pjesė tė krijimit tė Tij] dhe tė humburin e shfrenuar e tė shthurur tė ngre thėnien: Zemra ime mė informoi pėr Zotin tim!



    Pra shikoni nė kėto dy thėnie [atė tė Umerit dhe tė atyre qė pohojnė tė pranojnė dituri tė Allahut drejtpėrdrejt, nga zemra e tyre] dhe kėto dy grada, ata qė thonė kėtė thėnie [dmth Umeri dhe ata qė e pohojnė kėtė] dhe kėto dy gjendje [atė tė Umerit dhe atyre krahas tij] dhe jepni secilit pronar tė drejtėn qė i takon dhe mos barazoni mashtruesit me tė sinqertin.

  9. #9
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    20-01-2009
    Postime
    454

    Katėr parimet

    Nga Shejh ul-Islam Muhamed bin Abdul-Uehab




    Nė Emėr tė Allahut, Pėrdėllestarit, tė Mėshirshmit



    Lus Allahun, mė Bujarin, Zotin e Fronit, qė t’ju mbrojė nė kėtė botė dhe nė Jetėn e Pėrtejme, dhe t’ju bekojė kudo qė jeni dhe t’ju bėjė prej atyre qė janė falėnderues kur u jepet, tė durueshėm kur sprovohen dhe ata qė kėrkojnė falje kur mėkatojnė. Se vėrtet, kėto janė tri shenjat e lumturisė.



    Dije, Allahu tė udhėzoftė qė t’i bindesh Atij, se Hanefije ėshtė feja e Ibrahimit: Kjo ėshtė qė ta adhuroni Allahun duke e praktikuar fenė vetėm pėr Tė, siē tha Ai: “Dhe Unė nuk i kam krijuar xhinėt dhe njerėzimin pėr tjetėr, pėrveē qė ata tė mė adhurojnė (vetėm) Mua.” [edh-Dharijat 51:56]



    Kur ju tė pranoni se Allahu ju ka krijuar pėr adhurimin e Tij, atėherė ta dini se adhurimi nuk merret nė konsiderim si i tillė, pėrveē nėse shoqėrohet me Teuhid, ashtu siē namazi nuk konsiderohet namaz, pėrveē nėse ėshtė i shoqėruar me pastrim (tahere). Kėshtu qė kur shirku hyn nė adhurim, ai e ēoroditė atė mu siē papastėrtia e zhvlerėson pastėrtinė.



    Pra kur ta dini se nėse shirku hyn nė adhurimin tuaj ai e ēoroditė atė, i anulon tė gjitha veprat dhe ai qė e bėn atė pėrgjithmonė ėshtė nė Xhehenem, atėherė ju do ta kuptoni ēėshtjen e detyrueshme dhe mė tė rėndėsishmen pėr ju: njohjen e kėtij fakti, me qėllim qė Allahu t’ju shpėtojė nga skėterra e tė bėrit shirk ndaj Tij, pėr tė cilėn Ai, mė i Lartėsuari, tha, “Vėrtet, Allahu nuk fal qė t’i shoqėrohen Atij ortak nė adhurim, por Ai i fal pėrveē kėsaj (ēfarėdo tjetėr) kujtdoqoftė qė Ai dėshiron.” [en-Nisa 4:116]



    Kjo dituri pėrfshin katėr parimet tė cilat Allahu, mė i Lartėsuari, i ka pėrmendur nė Librin e Tij.



    Parimi i parė ėshtė qė ta dish se pabesimtarėt, tė cilėt i Dėrguari (salallahu alejhi ue selam) i luftoi, e pranonin se Allahu, mė i Lartėsuari, ishte Krijuesi dhe Rregulluesi i tė gjitha ēėshtjeve, por kjo nuk i futi nė Islam dhe dėshmi pėr kėtė ėshtė thėnia e Tij, mė tė Lartėsuarit, “Thuaj: Kush ju furnizon nga qielli dhe nga toka? Apo kush posedon tė dėgjuarit dhe tė pamėt? Dhe kush e nxjerr tė gjallin prej tė vdekurit dhe e nxjerr tė vdekurin prej tė gjallit? Ata do tė thonė: “Allahu.” Thuaj: “A s’do tė frikėsoheni atėherė nga dėnimi i Allahut (pėr atė se i pėrshkruani rival nė adhurim Allahut)?” [Junus 10:31]



    Parimi i dytė: Se ata (idhujtarėt) thonė: “Ne nuk u lutemi dhe nuk u drejtohemi atyre pėrveē qė tė kėrkojmė afėrsi dhe ndėrmjetėsim (me Allahun)”. Pra, dėshmia kundėr kėrkimit tė afėrsisė (pėrmes eulijave) ėshtė thėnia e Tij, “Dhe ata qė marrin eulija (mbrojtės) krahas Tij (thonė): “Ne i adhurojmė ata vetėm qė tė na ofrojnė tek Allahu.” Vėrtet, Allahu do tė gjykojė mes tyre nė lidhje me atė pėr ēka ata s’pajtoheshin. Vėrtet, Allahu nuk e udhėzon atė qė ėshtė gėnjeshtar dhe pabesimtar.” [ez-Zumer 39:3]



    Dėshmia kundėr ndėrmjetėsimit (pėrmes eulijave) ėshtė thėnia e Tij, mė tė Lartėsuarit, “Dhe ata adhurojnė pėrveē Allahut gjėra tė cilat nuk u sjellin as dėm as dobi, dhe thonė: “Kėta janė ndėrmjetėsuesit tanė tek Allahu.” [Junus 10:18]



    Ndėrmjetėsimi ėshtė dy llojesh: Ndėrmjetėsimi i ndaluar dhe ndėrmjetėsimi i konfirmuar. Ndėrmjetėsimi i ndaluar ėshtė ai qė kėrkohet prej tjetėr pos Allahut dhe ka tė bėjė me atė ēka vetėm Allahu ka mundėsi tė bėjė. Dėshmi pėr kėtė ėshtė thėnia e Tij, “O ju qė besoni! Shpenzoni prej asaj qė Ne ju kemi dhėnė, para se tė vijė njė Ditė kur nuk do tė ketė pazarllėk, shoqėri apo ndėrmjetėsim. Dhe pabesimtarėt janė Dhalimun (keqbėrės, etj.).” [el-Bekare 2:254]



    Ndėrmjetėsimi i konfirmuar ėshtė ai i cili kėrkohet prej Allahut derisa ndėrmjetėsuesi ėshtė i nderuar me ndėrmjetėsim, dhe ai pėr tė cilin ndėrmjetėsohet ėshtė dikush veprat dhe fjalėt e tė cilit janė tė kėnaqshme pėr Allahun, pasi qė Ai ta lejojė kėtė, ashtu siē tha Ai, mė i Lartėsuari, “Kush ėshtė ai qė mund tė ndėrmjetėsojė tek Ai, pėrveē me lejen e Tij?” [el-Bekare 2:255]



    Parimi i tretė ėshtė ai se Pejgamberi (salallahu alejhi ue selam) takoi njerėz qė dallonin nė adhurimin e tyre. Nė mesin e tyre qenė njerėzit qė adhuronin engjėj, disa qė adhuronin pejgamberė dhe njerėz tė drejtė, si dhe tė tjerė tė cilėt adhuronin gurė, drunj, diellin dhe hėnėn. I Dėrguari i Allahut (salallahu alejhi ue selam) i luftoi ata dhe nuk bėri dallim mes tyre.



    Dėshmi ėshtė thėnia e Allahut, mė tė Lartėsuarit, “Dhe luftoni ata derisa tė mos ketė mė fitne (mosbesim dhe adhurim tė tė tjerėve sė bashku me Allahun) dhe tėrė adhurimi tė bėhet vetėm pėr Allahun.” [el-Bekare 2:193]



    Dhe dėshmi se dielli dhe hėna (adhurohen) ėshtė thėnia e mė tė Lartėsuarit, “Dhe prej Shenjave tė Tija janė nata dhe dita, si dhe dielli dhe hėna. Mos i bėni sexhde diellit dhe hėnės.” [Fusilet 41:37]



    Dhe dėshmi pėr atė se engjėjt adhurohen ėshtė thėnia e mė tė Lartėsuarit, “E, as qė do t’ju urdhėronte ai (pejgamberi) qė t’i merrni engjėjt dhe pejgamberėt pėr zota” [Ali-‘Imran 3:80]



    Dėshmi se pejgamberėt adhurohen ėshtė thėnia e mė tė Lartėsuarit: “Dhe kur Allahu tė thotė (nė Ditėn e Ringjalljes) “O Isa, biri i Merjemes, a u ke thėnė ti njerėzve, “Mė adhuroni mua dhe nėnėn time si dy zota krahas Allahut”. Ai do tė thotė, “Lavdi tė qoftė ty! Nuk mė takon mua ta them atė qė s’kam tė drejtė (ta them). Sikur tė kisha thėnė njė gjė tė tillė, Ti me siguri do ta dije atė. Ti e di se ēfarė ka nė mua ndonėse unė nuk e di se ē’ka nė Ty. Vėrtet, Ti je i Gjithdijshėm pėr tėrė atė qė ėshtė e fshehur.” [el-Maide 5:116]



    Dėshmi se tė drejtėt adhurohen ėshtė thėnia e mė tė Lartėsuarit: “Ata tė cilėt i lusin, vetė kėrkojnė mėnyra pėr afrim ndaj Zotit tė tyre (Allahut), se cili prej tyre do tė jetė mė i afėrti dhe ata e shpresojnė Mėshirėn e Tij dhe i frikėsohen Torturės sė Tij.” [el-Isra 17:57]



    Dėshmi se gurėt dhe drunjtė adhurohen ėshtė thėnia e Tij, mė tė Lartėsuarit, “ ju i morėt nė konsiderim el-Lat dhe el-Uza. Dhe Menatin, tė tretin tjetėr?” [en-Nexhm 53:19-20]



    Dhe hadithin e Ebu Uekid el-Lejthit (radiallahu anhu) i cili tha: “Ne u nisėm me Pejgamberin (salallahu alejhi ue selam) pėr nė Hunejn dhe ishim tė rinj nė Islam. Idhujtarėt kishin njė dru tė cilit i pėrkushtoheshin dhe nė tė cilin i varnin armėt e tyre, dhe atė dru e quanin ‘Dhat Enuat’. Ne kaluam pranė njė druri dhe thamė, “O i Dėrguar i Allahut, na cakto edhe neve njė Dhat Enuat ashtu siē ata kanė njė Dhat Enuat. Ai tha, “Allahu Ekber! Allahu Ekber! Allahu Ekber! Pasha atė, nė Dorėn e tė cilit ėshtė shpirti im, kėto janė rrugėt. Kjo qė thatė ėshtė e njėjtė me atė ēka i thanė Benu Israilėt Musait, “Na e bėn edhe neve njė zot sikurse zotat e tyre.” Ai tha, “Vėrtet ju jeni njerėz injorantė.” [el-A’raf 7:138]



    [Transmetuar nga et-Tirmidhi (2180) i cili tha se hadithi ėshtė Hasan Sahih, dhe Ahmedi (5/218), Ibn Ebi Asim nė es-Sune (76), Ibn Hiban nė Sahinė e tij (6702) dhe qe bėrė autentik nga Ibn Haxher nė el-Isabe (4/216).]



    Parimi i katėrt ėshtė ai se idhujtarėt e kohės sonė janė mė tė kėqinj nė shirkun e tyre se idhujtarėt qė erdhėn para tyre. Kjo ėshtė kėshtu sepse ata qė erdhėn para tyre bėnin shirk gjatė kohės sė rehatisė dhe e bėnin adhurimin e tyre vetėm pėr Allahun kur gjindeshin nė vėshtirėsi. Mirėpo, shirku i idhujtarėve tė kohės sonė ėshtė i vazhdueshėm, gjatė gjendjes sė rehatisė dhe vėshtirėsisė. Dėshmi ėshtė thėnia e tij, “Dhe kur ata hipin nė anije e lusin Allahun duke e pasur besimin e pastėr vetėm pėr Tė, ndėrsa kur Ai i sjellė ata tė sigurt nė tokė, vėni re, ata i japin tė tjerėve njė pjesė tė adhurimit tė tyre.” [el-Ankebut 29:65] Pra bazuar nė kėtė, thirrėsi (ai qė lutet) nė tė vėrtetė ėshtė adhurues (me kėtė lutje), dhe dėshmi pėr kėtė ėshtė thėnia e Tij, “Dhe kush ėshtė mė i humbur se ai i cili u lutet tė tjerėve krahas Allahut? Tė tillėt (tė luturit) nuk do t’i pėrgjigjen deri nė Ditėn e Ringjalljes, dhe tė cilėt (madje) s’janė tė vetėdijshėm pėr thirrjet (lutjet) e atyre (idhujtarėve) ndaj tyre?” [el-Ahkef 46:5]



    Dhe Allahu, i Lartėsuari, e di mė sė miri. Lutjet dhe paqja qofshin mbi Muhamedin, familjen e tij dhe Shoqėruesit e tij.

  10. #10
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    20-01-2009
    Postime
    454

    Shirku (Politeizmi): Padrejtėsia dhe mizoria mė e madhe

    Marrė nga "Buletini Informativ", botimi i dytė, Korrik 1997





    Vrasja me paramendim, dhunimi, keqtrajtimi i fėmijėve, gjenocidi. Kėto janė krimet qė ndodhin sot nė botėn tonė. Shumė prej jush do tė mendojnė se kėto janė veprat mė tė rėnda qė mund tė ekzistojnė. Mirėpo ka diēka qė ia tejkalon kėtyre akteve, edhe nėse i bashkojmė qė tė gjitha. Ky krim ėshtė Shirku - adhurimi i shumė zotave (Politeizmi).



    Disa njerėz mund tė kenė dyshim rreth kėtij konstatimi, mirėpo nėse kjo shqyrtohet nė kontekstin e duhur, do tė vėrejmė se nuk ka krim mė tė rėndė se sa shirku, dhe kjo gjė do tė bėhet evidente pėr ēdo person qė me sinqeritet i qaset kėsaj.



    Nuk ka dyshim se krimet e cekura nė rreshtin e parė, janė krime tė rėnda dhe tė tmerrshme, mirėpo nėse tė gjitha kėto krahasohen me shirkun (politeizmin), nuk fitojnė peshėn e rėndė tė mėkatit qė e mban vetė shirku. Kur njeriu kryen vrasje me paramendim, vjedhje, apo dhunim, kjo drejtpėrdrejt ndikon negativisht dhe seriozisht nė qeniet tjera njerėzore. Mirėpo nėse njeriu bėn shirk, atėherė kjo ndikon tmerrėsisht drejtpėrdrejt nė Krijuesin e botėve, tė qiejve dhe tė tokės. Kur njė njeri vritet, nga kjo mund tė nxirren tė gjitha motivet dhe arsyet e krimit. Mirėpo njė gjė qė vrasėsi nuk mund ta pohojė ėshtė edhe ajo se personi i vrarė nuk ka qenė dikush qė i ka siguruar atij ushqim, veshmbathjen, strehimin, shėndet dhe gjėra tė tjera qė i nevojiten qenieve njerėzore.



    Megjithatė kur njė person bėnė shirk, atėherė me apo pa dashje shkakton mėkat (krim) tė rėndė nė Atė qė na furnizon me ushqim, veshmbathje, familje, jetė, shėndet, dhe shumė e shumė dhunti dhe begati tė tjera tė panumėrta. Ky Furnizues ėshtė Allahu i Lartėsuar, Ai qė na jep tė gjithėve gjėrat qė kemi mė sė shumti nevojė nė jetė, si dhe vetė jetėn tonė.



    A ėshtė pra e drejtė qė tė kryhet krim kundėr Atij qė na furnizon tė gjithė neve me tė gjitha tė mirat e mundshme?



    Kjo ėshtė njė mosmirėnjohje e madhe qė e bėjnė qeniet njerėzore, dhe kjo do t'u shkaktojė disa njerėzve vuajtje tė pėrjetshme. Ashpėrsia e kėtij krimi (mėkati) na ėshtė bėrė shumė e qartė nė Kuranin Fisnik.



    Ēka ėshtė saktėsisht shirku (politeizmi)?



    Realiteti i shirkut



    Shirku nė tė vėrtetė ėshtė e kundėrta e Teuhidit (Njėsia e Allahut). Nė aspektin gjuhėsor, shirk domethėnė t'i shoqėrosh partner dikujt, ndėrsa nė fenė Islame ka kuptimin qė t'i shoqėrosh Allahut shok (partner). Kjo do tė thotė qė krijesave tė Allahut t’u japėsh cilėsi qė nė tė vėrtetė i takojnė vetėm Atij. Kjo automatikisht nėnkupton tė adhurohet diēka tjetėr nė vend tė Allahut. Faktikisht kėto krijesa bėhen nė kėtė rast partnerė tė Allahut tė Patėmeta dhe tė Lartėsuar.



    Qėllimi i krijimit tonė ėshtė bėrė i qartė nė Kuranin Fisnik, ku Allahu i Madhėruar thotė:



    “Unė nuk i krijova xhinėt1 dhe njerėzit pėr tjetėr pos qė tė mė adhurojnė.” (Suretu Dharijat 51:56)



    Qėllimi i krijimit tonė nė kėtė botė ėshtė qė ta adhurojmė vetėm Allahun. Duke bėrė shirk, personi pėrfundon nė mohimin (refuzimin) e qėllimit tė kėtij krijimi. Ky mėkat tek Allahu ėshtė shumė i rėndė dhe nuk falet. Kėtė e bėnė tė qartė Allahu i Lartėsuar, kur thotė nė Kuran:



    “S’ka dyshim se All-llahu nuk fal (mėkatin) t’i pėrshkruhet Atij shok (idhujtarinė), e pėrpos kėtij (mėkati) i fal kujt tė dojė. Kush i pėrshkruan All-llahut shok, ai ka trilluar (bėrė) njė mėkat tė madh.” (Suretu en-Nisa 4:48)



    Nga ky varg (ajet) Kuranor mėsojmė se gjithēka tjetėr pėrveē shirkut mund tė falet. Megjithatė nga kjo nuk bėn qė tė keqkuptohet fakti se tė gjithė qė bėjnė shirk do tė dėnohen. Allahu e quan veten e Tij si el Gafur (Falėsi mė i Madh). Kjo ėshtė shumė e vėrtetė dhe s’ka dyshim se Allahu ėshtė Mėshiruesi mė i Madh. Nėse personi bėn shirk e mė pas pendohet pėr njė gjė tė tillė tek Allahu, Ai ia pranon pendimin dhe ia shlyen mėkatin. Mirėpo nėse personi nuk pendohet gjatė jetės sė tij tek Allahu i Lartėsuar, atėherė Allahu atij/asaj nuk do t’ia falė mėkatin e rėndė nė Ditėn e Gjykimit. Dėnimi me zjarr do tė jetė i pėrhershėm pėr atė person, dhe ai/ajo nuk do tė dalė kurrė nga xhehenemi. Duhet gjithashtu qė ta kemi parasysh edhe atė se Allahu me Gjykimin e Tij pėr mėkate nuk i bėn askujt tė padrejtė. Nėse njė Musliman bėn shirk gjatė jetės sė tij dhe nuk pendohet pėr kėtė, edhe ai/ajo Muslimane do tė pėrfundojė nė zjarr tė xhehenemit. Ky realitet i ndihmon Muslimanit qė mos tė ndihet i vetėkėnaqur dhe arrogant sikur disa popujt e mėhershėm2.



    Disa njerėz mund tė thonė se dėnimi me zjarr ėshtė i padrejtė. Mirėpo kėta duhet ta dinė se Allahu ėshtė mė i Drejti. Pėrderisa disa do tė qėndrojnė nė zjarr tė xhehenemit pėrgjithmonė pėr shkak tė shirkut qė e kanė bėrė, tė tjerėt do tė hyjnė nė xhenet, ku do tė jenė pėrgjithmonė pėr shkak tė Teuhidit tė tyre tė pastėr qė e kanė mbajt. Ata qė thonė se Allahu ėshtė i padrejtė pėr shkak tė dėnimit tė Tij ndaj disa njerėzve me zjarr tė pėrjetshėm, ata duhet gjithashtu tė thonė se Allahu ėshtė i padrejtė edhe pėr shkak tė shpėrblimit tė Tij qė ua jep njerėzve me xhenet tė pėrjetshėm!



    Mirėpo personat e tillė, qė pa kurrfarė tė drejte i thonė kėto thėnie, nuk do ta refuzonin pėr vetėt e tyre asnjėherė shpėrblimin e pėrhershėm tė xhenetit. Kėta persona me kėto pohime tregojnė njė shkallė tė ulėt dhe tė dobėt tė tė kuptuarit e argumenteve tė qarta.



    Kur njeriu bėnė shirk, duhet ta kemi parasysh njė fakt se nė asnjė mėnyrė nuk e lėndon Allahun. Njerėzit me kėtė mėkat vetėm i sjellin nė rrezik vetėt e tyre nga dėnimi i Allahut. Kjo nėnkupton t’ia kthesh shpinėn nė mėnyrė poshtėruese Allahut, i Cili ka Mirėsi tė Madhe ndaj nesh. Edhe pse kryhet mėkati i shirkut, kjo nė asnjė mėnyrė nuk e lėndon Allahun, Madhėshtinė dhe Mirėsinė e Tij. Pėr tė kuptuar mė lehtė se si manifestohet shirku ne jetėn tonė, duhet qė tė mėsojmė se ēfarė lidhje ka ky (shirku) me tri kategoritė e Teuhidit (Njėsisė sė Zotit).




    1. Shirku nė Sundimin e Allahut (Rububijen e Tij)



    Kjo kategori e shirkut i ka dy grupe:



    a) Shirku nė shoqėrim - Ne si Muslimanė besojmė se Allahu Vetė ka Kontroll Absolute, e Mbikėqyr dhe e Furnizon gjithė universin. Ata qė e bėjnė kėtė lloj tė shirkut, ende besojnė se Allahu ėshtė Krijuesi i gjithė gjithėsisė, mirėpo disa pjesė tė kėtij krijimi luajnė disa role nė kėtė botė. Njė shembull klasik pėr kėtė ėshtė edhe koncepti i Trinisė sė shenjtė (I Ati, i biri, dhe shpirti i shenjtė), qė e kanė tė Krishterėt. Tė Krishterėt besojnė se Zoti Vetė nuk i rregullon punėt e qenieve njerėzore. Ata besojnė se dy pjesėt e tjera tė Trinisė, siē janė Jezusi dhe shpirti i shenjtė, gjithashtu luajnė rol nė jetėn e njerėzve. P.sh. Jezusi sipas tyre shpall Ditėn e Gjykimit ndėrsa shpirti i shenjtė ju ndihmon tė Krishterėve nė jetėn e tyre tė pėrditshme. Kėto cilėsi duhet t'i takojnė normalisht vetėm Allahut. Nė anėn tjetėr edhe Hindusėt bėjnė njė shirk tė tillė, duke i marrė disa qindra zota tė ndryshėm pėr t'i rregulluar aspektet e ndryshme tė jetės sė tyre.



    Fatkeqėsisht edhe disa Muslimanė kanė rėnė nė kėtė lloj tė shirkut. Shumė prej Muslimanėve tė nėnkontinentit Indian kėrkojnė ndihmė dhe mbėshtetje prej njerėzve tė mirė tė “shenjtė” qė kanė vdekur. Njėri ndėr njerėzit e “shenjtė”, qė kėta Muslimanė i drejtohen me lutje, ėshtė edhe Imam Abdul Kadėr el Xhilanii3, tė cilin e kanė ngritur si zot duke i dhėnė kėtij njeriu atribute qė i takojnė vetėm Allahut, siē ėshtė p.sh. el Gauth ( burimi mė i madh i ndihmės).



    b) Shirku nė mohim - Pėrgjatė shumė shekujve, shumė filozofė dhe tė tjerė e kanė mohuar ekzistencėn e Allahut. Budizmi dhe Xhainizmi janė ndėr fetė mė tė mėdha tė botės, qė kanė koncepte tė tilla tė besimit. Gjatė shekullit 18 dhe 19, pėrparimi i shkencės ka bėrė qė shumė “shkencėtarė” tė deklarojnė se Zoti na paska qenė vetėm pjellė e imagjinatės njerėzore. Duke mohuar ekzistencėn e Ligjvėnėsit Suprem, ata njerėz qė pohojnė se Zoti nuk ekziston, automatikisht i bėjnė vetėt e tyre si zota tė fatit tė tyre. Disa ateistė i japin vetes sė tyre pjesė tė krijimtarisė, qė nė tė vėrtetė i takojnė vetėm Allahut tė madhėrishėm. Duke mohuar Allahun, ata thonė se kjo botė ėshtė e pėrhershme, qė nuk ka as fund e as fillim. Dhe ne e dimė qė kėshtu ėshtė vetėm Allahu.




    2. Shirku nė emrat dhe cilėsitė e Allahut tė Patėmeta dhe tė Lartėsuar (Esma ue Sifat)



    Kjo kategori e shirkut ndahet nė dy grupe:



    a) Shirku duke i dhėnė Allahut cilėsi tė njerėzve - Teuhidi kėrkon qė tė besohet Allahu me emrat dhe vetitė e Tij, dhe qė kėto nė asnjė mėnyrė nuk janė tė ngjashme me ato tė njerėzve. Ata njerėz qė kryejnė mėkatin e kėsaj kategorie, i pėrshkruajnė Zotit tė Patėmeta dhe tė Lartėsuar emra dhe veti qė nė tė vėrtetė i takojnė qenieve njerėzore. Tė Krishterėt kėtu merren prapė si shembull i kryerjes sė kėtij mėkati tė rėndė. Nė Bibėl mund tė gjeni shembujt e shumtė, ku Zotit i pėrshkruhen cilėsi qė nė tė vėrtetė i takojnė vetėm qenieve njerėzore. Nė librin e Gjenezės thuhet se Zoti e ka krijuar tėrė botėn brenda gjashtė ditėve, pastaj nė ditėn e shtatė ka pushuar (Allahu na ruajt nga kjo thėnie e shėmtuar!!). Nė vendet tjera tė Biblės gjejmė shembuj, ku kinse Zoti ėshtė penduar pėr atė ēfarė ka bėrė dhe ka shprehur keqardhje! (Allahu na ruajt nga ky shirk!!).



    Kjo formė e shirkut, disa njerėz i ka shpjerė edhe pėrtej ēmendurisė. Nė Indi shumė Hindusė e adhurojnė perėndinė Shinga Lingham. Ky ėshtė njė idhull qė paraqitet nė formėn e organeve qė paraqesin gjenitalet e meshkujve. Pėr Hindusėt, kjo paraqet fuqinė reproduktive tė Zotit. Hindusėt e shprehin dashurinė pėr kėtė idhull duke e lyer me qumėsht, me gjalpė, ujė, duke i ofruar bukė, etj.



    Kėto veti, qė i pėrshkruhen Zotit, paraqesin njė akt tė madh mizorie ndaj Krijuesit tė Patėmeta. Allahu i Patėmeta dhe i Lartėsuar iu pėrgjigjet kėtyre injorantėve nė Kuran, duke thėnė:



    “Asgjė nuk ėshtė sikur Ai. Ai sheh gjithēka dhe dėgjon gjithēka”. (Kaptina esh-Shuura 42:11)



    b) Shirku nė Hyjnizim - Kjo formė e shirkut kryhet kur qenieve njerėzore i jepen emra dhe veti, qė nė realitet i takojnė vetėm Allahut. Dhe nė kėtė mėnyrė, kėta njerėz ngrihen nė shkallėn e hyjnisė nga injorantėt e ndryshėm. Jezusi, Buda, Zaratustra, dhe figura tjera fetare tė kohės sė kaluar, janė shndėrruar nė perėndi, duke u konsideruar si personifikim i Zotit. Edhe nė kėtė shekull janė shfaqur kulte tė ndryshėm, ku shumė prijės tė kėtyre kulteve e kanė shpallur veten hyjni. Sai Baba4, David Koresh5, Guru Rajnishi6, dhe figura tjera tė kulteve tė ndryshme kanė deklaruar tė kenė veti qė nė tė vėrtetė i takojnė vetėm Allahut tė Patėmeta dhe tė Lartėsuar.




    3. Shirku nė adhurim (Ibadah)



    Kjo kategori e shirkut ndahet nė dy grupe:



    a) Shirku i Madh (Shirk el-Ekber) - Ne si Muslimanė besojmė se tė gjitha aktet e adhurimit duhet t'i drejtohen dhe tė bėhen vetėm pėr Allahun, tė vetmin Zot tė vėrtetė. Njerėzit qė fizikisht i bėjnė adhurimet pėr dikė tjetėr pėrveē Allahut, bėjnė shirk tė madh. Duke e kryer kėtė akt, njerėzit bėjnė mizorinė (padrejtėsinė) mė tė madhe nė botė, e cila rezulton nė fund me vendosjen e tyre nė skėterrėn e xhehenemit pėrgjithmonė. Tė Krishterėt zakonisht tė gjitha adhurimet e tyre i bėjnė jo nė emėr tė Zotit. Prandaj shumė tė Krishterė pėrkulen para statujave tė Krishtit, Marisė, dhe personave tjerė tė shenjtė tė Krishterimit. Edhe muslimanėt kanė rėnė nė kėtė kategori tė shirkut. Me mija ose miliona Muslimanė injorantė i gjejmė sot duke bėrė pelegrinazhe nė varrezat e njerėzve tė mirė dhe tė “shenjtė”. Nė kėto varreza, kėta Muslimanė kryejnė vepra qė e cenojnė rėndė Teuhidin (Njėsinė e Zotit). Kėta Muslimanė injorantė, nė varreza kryejnė edhe aktet e faljeve, bėjnė therjen e kurbaneve nė kėto varreza pėr hir tė shpirtrave tė njerėzve tė “shenjtė” tė vdekur, dhe sillen gjithashtu edhe rreth e pėrqark tyre. Shumė prej tyre madje kėrkojnė nga tė vdekurit qė t’ua falin mėkatet e tyre, t’ua plotėsojnė dėshirat e fėmijėve tė tyre, etj! (Allahu na ruajt prej kėtyre injorantėve!). Tė gjitha kėto vepra bien nė kundėrshtim tė plotė me atė ēfarė Allahu na urdhėron nė Kuran:



    “Thuaj: Me tė vėrtetė namazi im, kurbani im, jeta ime dhe vdekja ime janė vetėm pėr Allahun, Zotin e botėve.” (Kaptina el- Enam 6:162)



    Kjo kategori e shirkut sot, ėshtė e pėrhapur tek tė gjithė njerėzit e botės, dhe kjo me tė vėrtetė ėshtė njė mizori e madhe, qė tė ndėrpret rrugėn pėr nė shpėtim.



    b) Shirku i vogėl (Shirkul Asghar) - Mahmud Bin Lubejid transmeton se i Dėrguari i Allahut ka thėnė:“Gjėja qė mė sė shumti i frikohem pėr ju ėshtė shirku i vogėl”. Shokėt e tij e pyetėn:“Na trego ēka ėshtė shirku i vogėl, o i Dėrguari i Allahut”. Pejgamberi (salallahu alejhi ue selam) tha:“T'i bėsh gjėrat sa pėr sy e faqe (er Rija). Me tė vėrtetė nė Ditėn e Gjykimit, Allahu do t'u thotė njerėzve, kur t'i marrin shpėrblimet e tyre:“Shkoni tek ata, tė cilėve u lavdėroheshit nė botė (dunja) dhe shihni se a do tė merrni ndonjė shpėrblim prej tyre”. (Hadithi ėshtė i vėrtetė. Transmetohet nga Ahmedi, Bejhekiu dhe Taberani)



    Ēdo adhurim i yni duhet tė bėhet vetėm pėr hir tė Allahut tė Patėmeta dhe tė Lartėsuar, i cili na mban tė gjallė, tė furnizuar, tė ushqyer, etj. Veprat nuk duhet tė bėhen pėr t'i kėnaqur ata tė cilėt nuk kanė bėrė gjė nė krahasim me atė ēfarė ka bėrė Allahu pėr ne. Shfaqja sa pėr sy e faqe dhe lavdėrimi, sot janė bėrė sėmundje tek shumė njerėz nė mbarė botėn, duke ua larguar atyre pėrmes kėsaj edhe atė sinqeritet tė vogėl qė e kanė nė zemrat e tyre. Prandaj Islami ėshtė i vetmi sistem qė i rregullon kėto vepra, duke e mėnjanuar rrezikun e rėnies nė mėkatet e shirkut, dhe duke e vėnė rrezikun nė kontekstin e duhur.



    Njohja e rrezikut tė shirkut duhet tė jetė mėsim primar. Edhe Muslimanėt edhe jomuslimanėt duhet ta dinė se mėkatet e shirkut kanė bėrė qė bota tė bie nė kėtė gjendje shkatėrruese qė ėshtė. Duke e larguar njeriun prej adhurimit tė Allahut, ka bėrė qė shumė njerėz t'i adhurojnė qeniet njerėzore, duke e hapur nė kėtė mėnyrė shtegun e tiranisė, mizorisė, shkatėrrimit tė botės dhe pėrfundim nė zjarrin e pėrhershėm tė xhehenemit. Pėrpjekjet e njeriut qė tė jepet vetėm pas kėsaj jete (jetės sė kėsaj bote), atij ia largon mundėsinė qė ai tė shpėtojė nė botėn tjetėr tė pėrhershme, e qė do tė ishte suksesi dhe fitorja mė e madhe pėr tė. Me tė vėrtetė shirku (idhujtaria) ėshtė padrejtėsia dhe mizoria mė e madhe nė botė!



    --------------------------------------------------------------------------------
    1. Xhinėt janė njė pjesė tjetėr e krijimit tė Allahut. Ata qenė krijuar nga zjarri pa tym, dhe (sikur edhe njeriu) u kėrkohet qė ta adhurojnė Allahun.

    2. Ēifutėve u qenė dhėnė shumė tė mira nga Allahu. Por, ky favorizim bėri qė ata tė bėheshin arrogantė, dhe dhuntitė e Allahut u qenė marrė mbrapsht atyre.


    3. Abdul-Kadir el-Xhilani qe lindur nė Xhilan (Iran) nė vitin 1077 p.e.s. Ai qe njė jurist i shkollės Hanbelite i Ligjit Islamik. Atij i janė atribuuar rrejshėm shumė mrekulli, duke ngritur atė deri nė njė pozitė hyjnore. Ai vetė qe mjaft i ashpėr kundėr atyre qė kundėrshtonin Teuhidin. Rendi Sufitė Kadirij ėshtė emėrtuar sipas tij. Ai vdiq nė vitin 1166 p.e.s.


    4. Sai Baba ėshtė njė njeri i “shenjtė”, i cili kishte fituar lojalitetin e miliona njerėzve anė e mbanė botės pėr shkak tė kultit tė tij multi-religjioz. Ai hyjnizohet deri nė atė masė, saqė ithtarėt e vet zgjohen nė mėngjes ēdo ditė pėr t'iu lutur atij.


    5. David Koresh ka qenė udhėheqės i njė dege tė sektit Davidian, selia e tė cilit ndodhej nė Uako tė Teksasit nė SHBA. Koresh i kishte ri-interpretuar mėsimet e Biblės pėr tė shpallur veten bir tė Zotit. Ky kult qe shuar nė vitin 1993, kur zjarri vrau shumicėn e ithtarėve tė Koreshit pas njė pėrleshjeje tė armatosur me Agjencinė Federale tė Hetimeve (FBI).


    6. Guru Rajnishi qe udhėheqės i komunės mė tė madhe Amerikane gjatė tė tetėdhjetave. Ky kult humbi qėndresėn pasi qe akuzuar pėr tentim vrasje tė njė politikani Amerikan.

Faqja 0 prej 3 FillimFillim 12 FunditFundit

Tema tė Ngjashme

  1. Partite Dhe Sektet
    Nga abdurrahman_tir nė forumin Komuniteti musliman
    Pėrgjigje: 96
    Postimi i Fundit: 17-02-2009, 13:25
  2. Mėsime tė pėrgjithshme rreth Akides [8]
    Nga abdurrahman_tir nė forumin Komuniteti musliman
    Pėrgjigje: 7
    Postimi i Fundit: 21-01-2009, 11:32
  3. Pėrgjigje: 3
    Postimi i Fundit: 12-03-2007, 12:47
  4. Teori te besimit per bektashijte
    Nga Arrnubi nė forumin Komuniteti bektashi
    Pėrgjigje: 15
    Postimi i Fundit: 05-06-2006, 13:34
  5. Kuptimi i shehadetit
    Nga Klevis2000 nė forumin Komuniteti musliman
    Pėrgjigje: 29
    Postimi i Fundit: 13-01-2005, 13:56

Regullat e Postimit

  • Ju nuk mund tė hapni tema tė reja.
  • Ju nuk mund tė postoni nė tema.
  • Ju nuk mund tė bashkėngjitni skedarė.
  • Ju nuk mund tė ndryshoni postimet tuaja.
  •