Hutbe xhumaje nė mesxhid-ul-haram nga Muhamed es-Subejl
Lavdi Allahut, Zotit tė botėve. Paqja dhe mėshira qofshin mbi tė dėrguarin, mbi familjen e tij dhe mbi shoqėruesit e tij.
Vėllezėr muslimanė, kini frikė Allahun ashtu siē duhet pasur frikė Atė dhe mos vdisni, pėrveē si muslimanė. Allahu i lartėsuar ka thėnė:
» Kini frikė Allahun, nėpėrmjet tė cilit kėrkoni [tė drejtat tuaja], dhe mos ndėrprisni lidhjet familjare. Vėrtet, Allahu ėshtė mbikėqyrėsi juaj i pėrhershėm « [en-Nisa, 1]
Vėllezėr nė fe, Allahu na rikujton pėr bekimet e Tij dhe na i shpjegon shenjat e Tij, tė cilat tregojnė favoret dhe mirėsinė e Tij. Ai ka thėnė:
» Ndėr shenjat e Tij ėshtė edhe fakti qė ai ka krijuar pėr ju gra nga veta juaj, qė tė preheni tek ato, dhe mes jush vendosi dhembshuri dhe mėshirė. Vėrtet, nė kėtė ka shenja pėr njerėzit qė mendojnė « [er-Rum, 21]
Nė kėtė ajet, Allahu na e tėrheq vėmendjen pėr njė bekim tė madh, tė cilin na e ka dhuruar. Ky bekim ėshtė marrėdhėnia mes burrit dhe gruas, me anė tė cilit ėshtė larguar izolimi, ėshtė arritur lumturia dhe rehatia nė jetėn e kėsaj bote. Prandaj, njeriu duhet ta ruaj kėtė bekim e tė mos bėhet kjo shkak pėr shkatėrrimin e tij.
Muslimanė tė dashur, Allahu i ka krijuar robėrit e vet me aftėsi tė ndryshme pėr tė zotėruar me ēėshtjet e jetės sė tyre, qė tė arrijnė lumturinė nė kėtė jetė dhe nė jetėn e pėrtejme. Pėr shkak tė kėtij ndryshimi, Ai i bėri disa robėr udhėheqės ndėrsa tė tjerėt tė nėnshtruar.
Ai ka zgjedhur pėr ta udhėheqės qė drejtojnė punėt e tyre. Ai e ka bėrė burrin drejtues tė shtėpisė, kurse gruan kujdestare tė shtėpisė sė burrit. Sepse shtėpia ėshtė shtylla e jetės, baza e lumturisė, rehatia e stabiliteti i saj. Shtėpia s'mund tė qėndrojė, pėrveē nėse burri kryen detyrat e tij, pėrkujdeset pėr familjen dhe i trajton ata butėsisht. E njėjta gjė vlen dhe pėr gruan.
Gruaja muslimane duhet t'i kryejė detyrat e saj ndaj burrit dhe fėmijėve, sepse shtėpia ėshtė shkolla e parė e jetės dhe baza e mirėsjelljes pėr fėmijėt. Ajo duhet t'u sigurojė atyre njė edukim tė shėndoshė islamik, i cili do tė ēojė nė njė jetė tė mirė nė kėtė botė dhe nė jetėn e pėrtejme.
Vėllezėr nė Islam, njė fatkeqėsi e madhe qė ka goditur shumė njerėz kėtyre ditėve, ėshtė mospėrfillja e ēėshtjes sė shkurorėzimit. Disa burra prishin martesėn me nguti pėr arsyen mė tė vogėl dhe harrojnė ēdo tė mirė qė ajo i ka bėrė atij, duke u sjell padrejtėsisht me tė dhe me fėmijėt e saj. Nė fund, ai pendohet dhe vuan pėr shkak tė kėtij veprimi. Shkaku i kėtij akti tė paarsyeshėm ėshtė hidhėrimi i shpejtė, tundimi dhe sjellja e keqe. Ky veprim e shkatėrron shtėpinė dhe bėn rrėmujė nė familje.
Burri duhet ta kontrollojė vetveten dhe tė mos e lė bashkėshorten ta tėrbojė. Kurdo qė ai tė ndjehet i irrituar, duhet ta ndėrrojė pozitėn, siē ka instruktuar i dėrguari i Allahut [salallahu alejhi ue selam], si ndryshimi i pozitės nga qėndrimi nė kėmbė nė ulje, apo nga ulja nė shtrirje, apo ta dalė nga shtėpia, derisa t'i largohet hidhėrimi dhe tė vijė nė vete. Ai, po ashtu, duhet ta kujtojė instruksionin e pejgamberit:
"Ju kėshilloj ta ruani gruan, se ato janė krijuar nga brinja, dhe pjesa mė e pėrdredhur e brinjės ėshtė pjesa e epėrme. Nėse pėrpiqesh ta drejtosh atė, do tė thyhet; nėse e lė, do tė mbetet e pėrdredhur. Pra, ruajeni gruan".
Ai [salallahu alejhi ue selam], po ashtu, ka thėnė:
"Asnjė besimtar tė mos e urrejė njė besimtare. Nėse sheh nė tė diēka qė nuk e pėlqen, do tė gjejė diēka tjetėr qė i pėlqen".
Direktiva pejgamberike ėshtė bazė pėr marrėdhėnie tė mira mes burrit dhe gruas. Burri duhet tė vėrejė sjelljet/cilėsitė e lavdėrueshme tė bashkėshortes dhe t'i krahasojė ato me sjelljet e saja qė nuk i pėlqen. Sepse, kur burri ta bėjė kėtė, nuk do t'i vejė re gabimet e saj, pėr shkak tė mirėsjelljes mbizotėruese tek ajo.
Njeriu i urtė duhet tė dijė se arritja e pėrsosurisė ėshtė pamundshme. Nėse ai shikon nė vetveten, do tė gjejė mė shumė mangėsi sesa qė sheh nė bashkėshorten e vet. S'ka mundėsi t'u bėhet shmangje mospajtimeve me bashkėshorten, me ndonjė tė afėrm apo mė shokėt. Le t'i kujtojė fjalėt e Allahut tė madhėruar:
» Jetoni me to njė jetė tė ndershme. Nėse nuk pėlqeni diēka tek ato, mund tė ndodhė qė tė mos e pėlqeni njė gjė, por Allahu, nėpėrmjet saj, mund tė sjell mjaft tė mira « [en-Nisa, 19]
Vėllezėr muslimanė, njė person me mendje tė shėndoshė, me natyrė tė pastėr dhe me vetėdije tė paanshme nuk do t'ia mohojė njė gruaje tė drejtat e saja apo tė tregohet i padrejtė ndaj njė gruaje e cila ėshtė sjellė nga larg pėr tė dhe i ėshtė bashkuar me njė lidhje martesore, ku secili prej tyre ka gjetur prehje nė tjetrin, siē ka thėnė Allahu:
» Ndėr shenjat e Tij ėshtė edhe fakti qė ai ka krijuar pėr ju gra nga veta juaj, qė tė preheni tek ato, dhe mes jush vendosi dhembshuri dhe mėshirė «
Pavarėsisht nga kjo dashuri dhe mėshirė qė burri dhe gruaja gjejnė tek njėri-tjetri, gruaja ende duhet tė jetė e dėgjueshme ndaj burrit, tė kujdeset pėr shtėpinė e tij dhe ta bėjė atė tė gėzuar. Pas tėrė kėsaj, a mundet njė njeri i arsyeshėm ta lėndojė kėtė grua, ta bezdisė, ta poshtėrojė, t'i bėjė padrejtėsi, ta rrahė e ta shkurorėzojė?
O grua qė Allahu tė ka bekuar me nder, me respekt dhe me dėlirėsi, dhe tė ka bėrė edukatore dhe kujdestare tė familjes, mbahu fort pėr kėtė bekim duke pėrmirėsuar mirėsjelljen tėnde dhe duke bashkėvepruar me bashkėshortin tėnd nė mėnyrėn mė tė mirė, se tė drejtat e bashkėshortit janė tė mėdha. Prit shpėrblim nga Allahu pėr dėgjueshmėrinė tėnde ndaj bashkėshortit, pėr shėrbimin tėnd ndaj tij, pėr qėndrueshmėrinė tėnde dhe pėr mosvėnien re tė gjėrave qė nuk bien ndesh me fenė apo me standardin e mirėsjelljes. Zmbrapsi dyshimet e liga, akuzimet e ēmendura dhe shprehjet lėnduese. Mėso nga problemet bashkėshortore tė tė tjerėve, nga ndarjet dhe nga rrėmujat qė kanė shkaktuar kėto probleme.
O ju bashkėshortė e bashkėshorte, tė gjithė ju duhet tė silleni mirė ndaj njėri-tjetrit. Le tė mbartė me durim secili prej jush atė ēfarė bėn shoqėruesi/ja. Kujtoni qė secili prej jush ka borxh obligime ndaj bashkėshortit/es, siē ka thėnė Allahu:
» Dhe ato [gratė] kanė tė drejta [sa i pėrket harxhimeve pėr jetesė nga ana e burrit] tė ngjashme me ato tė burrave aq sa ėshtė e arsyeshme. Por, burrat kanė njė shkallė [pėrgjegjėsie] mė shumė se ato « [el-Bekare, 228]
Muslimanė tė dashur, kini frikė Allahun dhe kryeni detyrat ndaj Tij. Mbrojeni veten me durim dhe me pėrmbajtje. Kaloni disa gjėra qė bėni, sepse pėrsosuria ėshtė e paarritshme, kurse falja e gabimeve tė tė tjerėve ėshtė ndėr cilėsitė mė bujare. Ta dini se Allahu u jep epėrsi disa periudhave kohore ndaj tė tjerave dhe i nderon disa muaj, ditė e net mė shumė sesa tė tjerėt, me qėllim qė robėrit e Tij besimtarė tė bėjnė punė tė mira nė to. Ndėr kėto kohėra ėshtė muaji ramazan, tė cilin Allahu e ka bekuar dhe e ka bėrė njė periudhė madhėshtore tė bekimeve dhe faljes, dhe ngritjes sė gradave tė robėrve besnikė tė Tij. Ky muaj tash ka mbėrritur, prandaj duhet ta pranoni atė gėzueshėm.
» Le tė gėzohen nė tė. Kjo ėshtė mė mirė sesa ajo [pasuria] ēfarė kanė grumbulluar ata « [Junus, 58]
Muaji ramazan ka njė natė qė ėshtė mė e mirė se njėmijė muaj. Allahu e ka bėrė obligim agjėrimin e kėtij muaji dhe e ka bėrė namazin nė netėt e tij detyrė tė dorės sė dytė. Kushdo qė ofron ushqim pėr njė agjėrues musliman, do tė ketė falje mėkatesh, do tė lirohet nga zjarri dhe do tė ketė shpėrblimin e njėjtė si tė agjėruesit musliman, pa shkaktuar ndonjė zbritje nė shpėrblimin e kėtij tė fundit. Ai qė e ushqen njė agjėrues musliman gjatė ramazanit, do tė pijė nga Pellgu i pejgamberit dhe s'do ta ndjejė mė etjen, derisa tė hyjė nė xhenet. Allahu ka thėnė:
» Muaji ramazan nė tė cilin u zbrit Kur'ani, udhėzim pėr njerėzimin, dėshmi e qartė dhe kriter [mes tė gabuarės dhe tė saktės]. Pra, kushdo prej jush qė sheh [hėnėn e re nė natėn e parė] muajin, duhet ta agjėrojė atė; kushdo qė ėshtė i sėmurė apo nė udhėtim, numėr tė njėjtė ditėsh [qė nuk i ka agjėruar] nga ditėt tjera. Allahu dėshiron t'jua lehtėsojė, nuk dėshiron t'jua vėshtirėsojė. [Ai do qė] tė plotėsoni numrin e ditėve. Madhėroni Allahun qė ju ka udhėzuar, me qėllim qė tė jeni falėnderues ndaj Tij « [el-Bekare, 185]
Krijoni Kontakt