Panorama, 24/01/2009
Deficiti demokratik i integrimit, ose antipolitika
Blendi Kajsiu
...
... qeveritė shqiptare angazhohen pėr njė sėrė problemesh qė shpesh fillojnė dhe mbarojnė jashtė tyre. Ndėrkohė qė problemet e brendshme, si papunėsia, bėhen dytėsore teksa ne lėmė veten pas dore pėr t'iu afruar BE-sė.
Roli i politikanėve vendas ėshtė reduktuar thjesht tek zbatimi i rekomandimeve qė vijnė nga BE-ja, edhe pse ato mund tė mos reflektojnė aspak prioritetet lokale, edhe pse ato mund tė jenė tėrėsisht tė pazbatueshme nė kushtet e Shqipėrisė. Kėshtu politikanėt tanė duhet ndėrtojnė njė administratė meritokratike, ku tė mos punėsohen militantėt partiakė, edhe pse ata vijnė nė pushtet nėpėrmjet kėtyre militantėve, qė pėr mė tepėr nuk kanė ku t'i punėsojnė tjetėr nė kushtet e njė ekonomie ku shteti merret vetėm me veten, sipas njė modeli qė vjen po nga BE-ja.
Po sipas BE-sė, qeveritė shqiptare duhet qė edhe tė jenė efikase nė realizimin e investimeve, por edhe tė realizojnė tė gjithė tenderėt sipas standardeve tė pafundme europiane. Edhe pse realizimi i investimeve sipas tė gjitha procedurave dhe standardeve europiane do kėrkonte njė mandat qeverisės tė paktėn 10-vjeēar. Sipas BE-sė, udhėheqėsit tanė politikė duhet tė luftojnė korrupsionin dhe krimin, tė forcojnė institucionet dhe kontrollin e kufijve, ndėrkohė qė shqetėsimi kryesor i qytetarėve shqiptarė ėshtė papunėsia, ndėrsa shpresa e tyre kalimi i kufijve.
Jo rastėsisht pėrfitimi mė i madh qė shqiptarėt shohin tek BE-ja mbetet lėvizja e lirė. E thėnė ndryshe dėshira pėr t'u larguar sa mė parė nga Shqipėria. Ironia therėse qėndron nė faktin se ēdo ekzekutiv shqiptar do ta shesė heqjen e vizave si arritjen mė madhore tė tij, ndėrkohė qė etja pėr t'u larguar nga Shqipėria ėshtė treguesi mė monumental i dėshtimit tė qeverisjeve shqiptare. Pikėrisht tek ky dėshtim buron edhe euroentuziazmi shqiptar, apo dashuria jonė pėr BE-nė. Ne e duam BE-nė sepse nuk dimė dhe nuk mund tė duam vetveten.
Nė procesin e integrimit Shqipėria nuk ka arritur tė saktėsojė prioritetet e saj tė brendshme sociale, ekonomike apo zhvillimore. Pėr ēdo problem nė Shqipėri ka njė dhe vetėm njė zgjidhje; integrimi euroatlantik. Dhuna nė familje, zhvillimi i pabalancuar gjeografik, pabarazia sociale, aksidentet rrugore, bujqėsia, ekonomia, vetėvrasjet nė rritje, tė gjitha do tė zgjidhen nėpėrmjet integrimit euroatlantik, duke adoptuar legjislacionin evropian, qė mesa duket do t'i ndalojė me ligj kėto fenomene negative.
Pamundėsia e procesit tė integrimit pėr tė zgjidhur kėto probleme pėrkthehet nė dėshtim tė politikanėve dhe politikės shqiptare. Nė kėtė mėnyrė anti-politika shėrben mė sė miri pėr tė legjitimuar procesin e integrimit. Dashuria jonė pėr BE-nė rritet mbi urrejtjen qė kemi ndaj politikanėve vendas. Sa mė shumė urrejmė politikanėt tanė, aq mė shumė duam BE-nė. Dhe BE-ja si me modelin e saj demokratik ashtu edhe me politikat qė ofron ushqen vazhdimisht urrejtjen tonė ndaj politikės vendase.
Ēdo eurokrat qė shkel nė Tiranė e fillon ditėn duke vajtuar, bashkė me ne, klasėn tonė politike. Jo rastėsisht nė raportet e BE-sė ēdo dėshtim nė reformat e integrimit shpjegohet me mungesėn e vullnetit politik. Aq sa tė krijohet pėrshtypja se sikur tė kishim njė dorė politikanėsh vullnetmirė dhe tė aftė gjithēka do zgjidhej. Kėshtu deficiti demokratik qė buron nga vetė procesi i integrimit pėrkthehet nė dėshtim tė politikanėve tė cilėve u mungon ose vullneti ose aftėsia, ose tė dyja bashkė. Prandaj kėta tė fundit nuk reshtin sė reklamuari vullnetin ose aftėsinė e tyre tė mirė. Opozita e djeshme demokrate na ofroi duart e pastra ndėrsa kjo e sotmja socialiste ofron duart e shkathėta, edhe pse e vėrteta ėshtė qė tė dyja i kanė duart e lidhura.
Dhe pėr shumėkėnd ėshtė mė mirė kėshtu, sepse njė Zot e di se ē'mund tė bėnin politikanėt tanė po t'u lihej dorė e lirė. Prandaj tė shumtė janė ata qė BE-nė dhe integrimin e pėrqafojnė si tė vetmen mundėsi pėr t'i vėnė fre potencialit gjėmėmadh tė politikės sonė. E ndoshta kanė tė drejtė, ndoshta ėshtė mė mirė qė mos tė rrezikojmė duke e nxjerrė procesin tonė politik jashtė ngastrės sė sigurt tė integrimit qė kufizon potencialin negative tė politikės sonė. Ama nuk ėshtė e ndershme qė nga njėra anė tė ndihemi rehat kur politikanėve tanė u lidhen duart dhe mendjet nga BE-ja dhe nga ana tjetėr tė bėrtasim se politikanėt tanė me duart dhe mendjet e tyre tė lidhura nuk po na zgjidhin hallet tona.
Krijoni Kontakt