Kino-ditari 2009!

[korçar]

Bataku, batakçiu... bakllavaja... e me the te thashe.

Mua me la indiferent, perveç se ndonje moment tek e tuk qe me pelqeu : te rinjte qe duan ta zhvatin, biseda me plakun andej nga fundi dhe ndonje moment tjeter qe nuk mbaj mend.

Por sikur s'ma nxë kur flet per Fassbinderin, dhe neqofte se luajme lojen e krahasimeve, une mund te them kete : Fassbinder ishte tip instinktif (jeta dhe filmat e tij e tregojne ; dhe kjo s'do te thote qe nuk i mendonte filmat e tij) dhe filmat i bente pikerisht instinktivisht kurse Guiraudie (megjithese duhet levduar per kurajon) mund ti beje filmat e tij ne ç'do menyre perveç se instinktivisht, madje me duket krejt e kunderta e "instinktit" (s'po i hyj percaktimit te fjales "instinkt" dhe ç'perfaqeson se behet histori e gjate). Guiraudie luan sikur te jete "instinktif" (gjasme) kur ne fakt me duket me shume i tipit gjak-tredhur. Sa per "edukim publiku" apo ku di une, i gjori, se çfare, keto jane budallalliqe... Idete duken te mira te Guiraudie, por vetem kaq (me duket mua).

[autori]

Por sikur s'ma nxë kur flet per Fassbinderin...

Ai vete, pra regjizori ne fjale, e permendi Fassbinder-in vetem si regjizor qe e adhuron. Me shume modesti biles. Kaq. Krahasimet dhe "paralelizmat" jane thjesht te mijat.

Sa per "edukim publiku" apo ku di une i gjori se çfare, keto jane budallalliqe... Idete duken te mira te Guiraudie, por vetem kaq (me duket mua).

Nuk thashe fare qe Guiraudie "edukon publikun" (fola per emancipim te publikut, ne fakt, ne sensin e gjere te fjales). Doja thjesht te thoja qe Guiraudie jo vetem qe nuk e shperfill publikun, por perkundrazi, dukej ashiqare qe nese i interesonte diçka (dikush), ishte spektatori ! Dhe pa me te voglin fallcitet në modesti.
Dhe shpjegova se, nuk besoj se eshte merite per nje regjizor te shperfille spektatorin. Te mos ulë nivelin e ambicjeve te tij artistike (pra te mos bjere ne batakun e shijeve aktuale), kjo po, eshte merite.

Guiraudie luan sikur te jete "instinktif" (gjasme) kur ne fakt me duket me shume i tipit gjak-tredhur.

C'fare do te thuash me gjak-tredhur ? Qe eshte artistikisht i tredhur ?

[korçar]

Instinktif : shqipçe popullorçe, gjak-nxehte ; e kunderta, gjak-tredhur. (Artistikisht a jo, kete s'e di! Sepse nuk e di ç'do te thote "artistikisht"... Pa shaka, pa sofizma, thjesht s'me ngjiti, aq me shume qe nuk e njoh sa ç'duhet, po fundja une po mundohem te gjykoj nje, vetem nje, film, jo karieren apo qellimet apo... Fundja (tjeter) me mire te pergjigjem "à la Guiraudie" : "Nuk me pelqeu se keshtu me do K-ja." E ç'te te them une i gjori.)

Ne nje post tendin autor sikur ceke "njefare publiku gjoja i kulturuar, qe mbase eshte me i keqi" : mund te thuash te njejten gje per regjizoret.

[autori]

Instinktif : shqipçe popullorçe, gjak-nxehte ; e kunderta, gjak-tredhur.

Kur them une qe s'di fort mire shqip ti ! (bej shakà!); jo jo, gjak-nxehte, ne shqip do te thote "njeri i rrrembyer"; ndersa instinktif = njeri me nuhatje.

Ne nje post tendin autor sikur ceke "njefare publiku gjoja i kulturuar, qe mbase eshte me i keqi" : mund te thuash te njejten gje per regjizoret.

Po ! Sigurisht, shume dakort !! Por nese do beja dy lista te vogla me regjizore te rinj (30-40 vjeçare) franceze e qe konsiderohen si autorë, nje njeren do vija ca te "kulturuar" (dmth pseudo-te-kulturuar) si : François Ozon, Christophe Honoré, Jacques Audiard, Mathieu Kassovitz...
Ndersa ne nje tjeter, shume here me te vogel, do fusja Rabah Ameur-Zaimeche, Bertrand Bonello e ndonje tjeter, por nuk do lija jasht Alain Guraudie.


Lere lere, se sonte jam merzit me Michael Mann, qe e dija per deri diku te pa-tredhur... Po na doli...

[autori]

Sot kam dale nga kinemaja jo vetem i pakenaqur, por mbi te gjitha i revoltuar !

Kur kam shkruar ketu (para dy vjetesh) mbi filmin e parafundit te Michael Mann "MIAMI VICE", kam pas thene se Mann duhet te jete vertet nga te paktit regjizore te Hollywoodit per t'u pershendetur; Nuk i njihja fort mire filmat e tij te meparshem ("Collateral" nuk ka qene keq !), por "Miami Vice" te bente te shpresoje vertet, qofte per nga perdorimi me shume shume talent i kameres video, qofte per nga regjia etj etj etj.

Kesaj rradhe Mann kish veshur pandoflat e Woody Allen-it, ishte bere ultra pertac ! Duke menduar se po hiqte qafe nocionin e pike-shikimit (point of view) te regjizorit, ka adoptuar nje tjeter, nga halli : Dilinger (gangster i viteve 30 ne USA, historine e jetes se te cilit tregon "Public Ennemies"), na paska qene nje YLL, nje star ! Kaq eshte "point of view" i regjizorit : DILINGER WAS A STAR ! Tamam si "pike-shikimet" qe adoptojne revisita te tilla limonade si Paris-Match apo emisione si "Akademia e Yjeve" ! E njejta pertaceri per te stisur nje histori, nje personazh, dy ore e gjysem film pa nje "linje force" te vetme, pa pike kerkimi te se vertetes, pa me te voglen hije te ndonje problematike, cilado qofte ajo. Asgje !

Po mire, dakort : gangsteri Dilinger ( Johnny Depp) na paskerkesh qene nje yll, nje star. Por, si e perceptonte ky njeri vdekjen, perndjekjen (nga policia) ? Po me trupin e tij, ç'ndodhte ? (si trup fizik, ne nje veper kinematografike) ??
Hiç ! Asgje nga keto ! Asgje ! Ne vend te ketyre, skena aksioni te pafundme, me bresheri te hatashme, e mbi te gjitha, te pakuptueshme (per nga mizaskena). Ne vend te ketyre, kemi skena interieresh shtepish te ngjyrosura me ngjyre mustarde (ose m...), ndersa skenat ne natyre te hapur, ngjyre blu metilen(blu nate). Asnje nuance ! O njeren, o tjetren ! Shto pastaj qe ne disa plane filmike, Mann ka hequr filtrat nga kamera-DV e tij dhe ... filmi duket si "making off" i filmit.

Te marresh nje mit (gangsteri ne fjale) dhe te besh nje film pa bere kurgje, eshte pertacia me e keqe, them une. Une e marr vesh qe Michael Mann desheron qe ne spektatorët ti besojme "rrufeve" te tij poetike, "kozmike", por ai injoron komplet universion ku jetonte ky gangster kaq i famshem !! Si ti besoj une petikes se tij ??! Tek "Miami Vice" me kujtohet se shihnim Miami-n siç nuk e kishim pare ndonjehere; tek "Collateral" ishte qyteti qe hynte ne raport interesant me personazhin. Po tek "Public Ennemies" ?? hiç, kurgje...

Le pastaj loja e aktoreve... ; Johnny Depp nuk e misheron per nje sekonde te vetme Dilinger-in ( a thua se e vetmja gje qe i interesonte gjate xhirimit te filmit ishte "aman sa te mbaroje xhirimi e te marr ato parà se ky s'eshte film per mua !"); Christian Bale a thua se eshte akoma duke luajtur Batman-in tek "The dark night" dhe s'ka me nevoje te nderroje rregjister; e keshtu me rradhe...

Ok, disa thone qe ne film duhet pare "nje cope nga historia e Amerikes" (k'shu thote Cahiers du cinema). Po mire, po cili amerikan nuk qenka mbartës i historise se Amerikes ?? Edhe David Lynch-i, aq psikedelik sa eshte, dhe percjell, misheron diçka nga vendi i tij, nga Amerika. Mor po edhe filmat e francezit Godard flasin diçka per Ameriken ! Aq fjalamane sa eshte Amerika, ku mos thuash diçka per të !

In fine, ky film me kujton ato ushqimet e dezidratuara qe u jepen kozmonauteve kur shkojne ne hapsire : ato jane gjasme-ushqime, jane veçse nje fare ideje se ç'eshte ushqimi. "Public Ennemies" eshte nje si ide e vaget se ç'do te mund te ishte ky film, por jo ai qe eshte.

Ne fakt, me mire Michael Mann t'u rikthehet serive televizive qe realizonte ne fillimet e veta. Po tregohem cinik duke shkruar kete gje, ok, por te pakten, heren tjeter, nuk do me genjente mendja se Mann "mund te kete bere film te mire"...

[korçar]

Kur them une qe s'di fort mire shqip ti ! (bej shakà!); jo jo, gjak-nxehte, ne shqip do te thote "njeri i rrrembyer"; ndersa instinktif = njeri me nuhatje.

Sa s'te shkojne justifikim-arratisjet mer jahu.
Besa bash mire e di se gjak-nxehte do me thane njeri i rrembyem... Por me gjej nje fjale tjeter, ne shqipçe popullorçe, perveç se "instinktif" qe perputhet pak a shume me "instinktif". A m'kupton?
Njeri me nuhatje? Me duket se ke tendenca arkaike per te konsideruar njeriun, fije per pe, si kafshe. Qe eshte kafshe e dijme por mbase diç me shume me duket mua, dhe qe ta ndajme shapin nga sheqeri : njeri me nuhatje = njeri me intuite. (Paçka pastaj se disa e kane intuiten pak me te zhvilluar, me instinktive. Apo gjak-nxehte?)

E di si eshte puna me Michael Mann? Ky mer jahu eshte regjizor "zyrtar" siç ishin, disa, piktore akademie. Dhe kjo puna e "Public Enemies", e di ç'bej une tanime per filmat-kuçeder hollivudiane, shkoj e u hedh nje sy ne Internet, jo "trailerit", por aty ku e kane kopjuar e piratuar, shkoj e shoh 5 deri ne 10 minutat e para, dhe neqofte se "me pelqen" shkoj e shoh ne kinema, neqofte se jo i vë kapakun. "Fshati qe duket s'do kallauz" (asnjehere s'e kam marr vesh ç'eshte "kallauzi"?) i thone nje fjale, megjithese nga ana tjeter thone "pranvera s'vjen me nje dallendyshe".

P.S. Ore, me rampo llaf, atij Bonellos i pashe nje "gjeme te papare", nje katrahure spordhiake te paftyre te quajtur "De la guerre". E ke pare zoterote?

[autori]

Kur para dy vjetesh pata pare "BUBBLE", nje film intimist te Soderberg-ut (i shquar si regjizor i "Ocean 11,12, 13,14,... 21 ), pata shkruajtur:

"Por me gjithe deshirën e mire te Soderbergh-ut per te na provuar se ai di të bejë filma jo-komercialë, pra artistikë, kam pershtypjen se ai vazhdon t'i konceptojë keto lloj filmash me të njejtat truke kinematografike të një mistreci (”crafty one” ne anglisht, ose “petit malin” ne frengjisht)".

Per fatin e tij te mire, dhe tonin sigurisht, Soderbergh nxori para disa muajsh nje film te mrekullueshem intimist mbi jeten e "Che Guevares" qe ne nje fare menyre e hedh poshte hipotezen time te mesiperme. "Che" eshte nje film totalisht i hapur, i sinqerte, aspak manipulues. E perseris: aq me mire per ne shikuesit, aq me mire dhe per regjizorin.

Pas "Che"-së, dje pashe nje tjeter film nga Soderbergh, "THE GIRLFRIEND EXPERIENCE", qe i ka po ashtu te njejtat atribute. Te pakten, ashtu pretendon te jete : film i nje buxheti minimal, me pak aktorë, dhe ku asnjeri nuk eshte "star". Pra film intimist par excellence.

Por jo cilesor, per te mos thene medikër (per mendimin tim...).

Pse ???

Filmi kallzon historine e nje vajze te re, qe shkon me nje djale te ri. Dhe, me dijeninë e plote te tij, ajo prostituoet. Por behet fjale per nje prostitute lluksi, qe seleksionon klientet e saj permes internetit.

Problemi nuk qendron se Soderbergh-u nuk di te filmoje, apo nuk di "te beje film", apo se eshte film "teorik", pra ka vetem ca ide, te "vena ne jete" dhe kaq. Jo, nga kjo ane filmi eshte plotesisht i justifikueshem. Problemi eshte tek konsistenca, permbajtja e filmit, tek graviteti i tij. Qe pothuaj eshte zero. Te kuptohemi : jo se filmi duhet te ishte "i rende", "serioz", kurrsesi ! Por i mungon ngjeshja, mbrujtja, edhe pse, çuditerisht, filmi nuk eshte aspak rrenacak, mistrec, "elegant ne shfaqje dhe bosh nga brenda". Aspak ! Dhe prap se prap, i mungon brumi, ngjizja.

Ne fakt, ky film me ben te mendoj se sa te veshtire e kane ata regjizorë (qe respektojne se pari zanatin e tyre) e qe angazhohen në lëmin e filmave indipendente (ose autorialë). Ose dhe më sakt, se sa i veshtirê eshte rrugetimi artistik per nje regjizor qe do te punoje pa hilé, duke pranuar shpesh edhe deshtimet, po aq sa sukseset. Thene ndryshe, ka fort mundesi qe Soderbergh-u ka rruge te gjate per te bere, per te larë mekatet e "Oqeaneve 12,13, ... & co". Gjithmone, nese ka ndermend te vazhdoje kete rrugë, te kuptohemi !

[autori]

Disa filma qe kam pare keto dy-tre javet e fundit;
per mungese kohe, s'po ndalem gjate :

"Les beaux gosses" (Bukuroshët), film francez me regji te Riad Sattouf :



Komedi franceze mbi adoleshencen, e frymezuar jo pak nga komedite e mira te regjizorit amerikan Judd Apatow. Por, pa i kopjuar asnje grimcë !
Nje nga gjerat më interesante te filmit eshte mungesa totale e kuadrit kohor: veshtire te thuhet se ngjarjet zhvillohen ne vitet 80 apo 2000 (psh, mungesa e telefonave celularë).




"BRONSON" - film anglez me regji te Nicolas Winding Refn



Film bigrafik (biografic picture) mbi jeten e te burgosurit te dhunshem Charles Bronson, qe ndodhet ende prej 34 vitesh ne burgjet angleze, nga te cilat, 30 te kaluara ne celula izolimi per shkak te violences se tij te paimagjinueshme (web-site i filmit : http://www.bronson-lefilm.com/ ).

Per mendimin tim, problemi i filmave angleze eshte gjithmone i njejti : infektimi i tyre nga video-clip-i ! I njejti problem edhe me kete film: u desh te vinte minuta e 20-te ne film qe te shikoja diçka kinematografike, fiksionale : 20 minutat e para ishin thjesht video-clip. Dhe ashtu rivazhdoi filmi, ne me te shumten e kohes.
Kjo lloj "kinematografie" mua me merzit, me ben derr, dramatrugjia e saj eshte fallco, e genjeshtert.
Cuditerisht, nje pjese te madhe te spektatoreve (i kisha ngjitur meje), i mberthen, i habit, u jep shock, goditje. Kjo konfirmon influencen e madhe qe ka video-clip-i sot tek publiku. Sepse, perndryshe, si shpjegohet qe nje gje e tille nuk verehet per asnje sekonde te vetme qofte dhe ne filmin me te dobet amerikan, te peridhes se arte te Hollywood-it (vitet '30-'60) ?? Sigurisht, video-clip-i nuk ish shpikur ende asokohe..



"J'ai tué ma mère" ("Si e vrava nënën time") film kanadez (Québec) me regji te Xavier Dolan.



Aktori kryesor, qe eshte edhe regjizor dhe producent i vete filmit, sot ka veçse 20 vjeç ! Dhe filmi rrefen ne forme autobigrafike raportet e tij te veshtira prej adoleshenti me nenen e tij.

Film i mire.
Qe veçse mund te lavderohet.
E vetmja gje qe mbetet eshte fakti se, a do ti mbaje keto premtime cilesore kinematografike regjizori i ri, ne filmat e tij te ardhshëm. Per t'u parë... !

[Homer]

"BRONSON" - film anglez me regji te Nicolas Winding Refn



Film bigrafik (biografic picture) mbi jeten e te burgosurit te dhunshem Charles Bronson, qe ndodhet ende prej 34 vitesh ne burgjet angleze, nga te cilat, 30 te kaluara ne celula izolimi per shkak te violences se tij te paimagjinueshme (web-site i filmit : http://www.bronson-lefilm.com/ ).

Per mendimin tim, problemi i filmave angleze eshte gjithmone i njejti : infektimi i tyre nga video-clip-i ! I njejti problem edhe me kete film: u desh te vinte minuta e 20-te ne film qe te shikoja diçka kinematografike, fiksionale : 20 minutat e para ishin thjesht video-clip. Dhe ashtu rivazhdoi filmi, ne me te shumten e kohes.
Kjo lloj "kinematografie" mua me merzit, me ben derr, dramatrugjia e saj eshte fallco, e genjeshtert.
Cuditerisht, nje pjese te madhe te spektatoreve (i kisha ngjitur meje), i mberthen, i habit, u jep shock, goditje. Kjo konfirmon influencen e madhe qe ka video-clip-i sot tek publiku. Sepse, perndryshe, si shpjegohet qe nje gje e tille nuk verehet per asnje sekonde te vetme qofte dhe ne filmin me te dobet amerikan, te peridhes se arte te Hollywood-it (vitet '30-'60) ?? Sigurisht, video-clip-i nuk ish shpikur ende asokohe..

Pershendetje =)

BRONSON kam shum qef ta shoh ngaqe Traileri m'ka pelqy shum por nuk kam pas koh por nuk pas koh te shkoj ne Kinema akoma.

E shoh qe filmi nuk t'paska pelqy hiç por te thush qe gjith filmat anglez jane gjithmone te njejtit me bani me qesh ... nejse nuk jam ktu te hapi debat.

Kisha nje pytje per regulloren e ksaj Teme.
A duhet me postu Filmat qe kemi pa me nje pershkrim te tij apo mundemi me vu dhe Filmat qe do dalin ( dmth ne forme reklame per filmin ) ?

[autori]

A duhet me postu Filmat qe kemi pa me nje pershkrim te tij apo mundemi me vu dhe Filmat qe do dalin ( dmth ne forme reklame per filmin ) ?

Vetem filmat qe kemi pare.

Reklamën per filmat qe do dalin t'ja lemë atyre qe nxjerrin fitime nga kjo pune