Kino-ditari 2009!

[korçar]

Kur them une qe njeri nga tre kineastët me te medhenj te shekullit te XXI eshte kinez (dy te tjeret jane njëri portugez e tjetri tailandez), disa kujtojne se bej shakà...
Dhe ky eshte Jia Zhang ke.

"24 CITY" eshte filmi i tij i fundit, i konsideruar më se shumti si dokumentar, edhe pse filmi gersheton dokumentarin me fiksionin.

Une nuk e pashe dot "kryevepren". U mundova ta perqas ate qe m'arratisej, mua, edhe gjate shikimit, edhe me pas, por nuk munda... Bile dhe u merzita pak, sepse s'e kuptova ku qendron ballafaqimi ne kete film? Mos valle qendron ne nje fjali te thjeshte te tipit : "dokumentari i djeshem behet fiksioni i sotem, dhe ai i sotem do te jete i nesermi"? Mbase. Gjithesesi kjo dihej... Cuditerisht nganjehere po mendoja se ishte ndonje film amator, film shkolle (film shkollar) a diçka e tille... Projektime subjektive mbase por ja qe keshtu m'u duk.
Duket sikur filmi ka qëllim te lartë, qellim kreshnik, të paktën intelektualisht : se si misherohet fjala te njerzit, dhe se si misherohen fjalimet ne peisazhe (ndertesa, kulla, qiej-gervishtes e me the te thashe...). Mire edhe kete e dinim po me tej...? C'flitet? Fjala vertitet, dridhet e shperdridhet, rreth fytyres (si zakonisht) derisa emocioni del ne siperfaqe (si zakonisht, prape). C'thuhet more, ç'thuhet? Po ku di une... Ne kastingjet (shumes i "kasting" qe vjen nga casting) me te thjeshta mund ta shohesh e ta ndjesh nje gje te tille. Mos i ka ardhur radha abstraksionizmit ne kinema? Une per vete s'dua ta besoj. Por besoj nje gje te thjeshte : se atyre qe u pelqen filmi jane, ne nje menyre apo ne nje tjeter, dishepujt, ideologet, e komunizmit te pa-perjetuar qe prisnin nje fjale te mire nga kina e larget (per arsye qe merren me mend) si urate per te qenin e tyre ne nje bote kapitaliste. E gjithe kjo mesele (e kam fjalen per ato vellavrasjet "kinematografike") per kaq gje? Ama kaq ishte? Gjynah...

[autori]

Une nuk e pashe dot "kryevepren". ...

As une !

Ne fakt, ndofta nuk jemi kuptuar, dhe kjo vjen pjeserisht edhe si pasoje e rradikalitetit te gjuhes shqipe: po shprehe nje opinion per diçka ne shqip, ose je kunder, ose je super dakort. Gje qe, ne raport me filmin ne fjale, une nuk isha as me njeren, as me tjetren. Ne postim, asgjekundi nuk isha shprehur se "filmi ishte kryeveper". Ajo qe m'u duk interesante tek "24 City" ishte ajo qe thua dhe ti:

Duket sikur filmi ka qëllim te lartë, qellim kreshnik, të paktën intelektualisht : se si misherohet fjala te njerzit, dhe se si misherohen fjalimet ne peisazhe (ndertesa, kulla, qiej-gervishtes...)

Pikerisht, kjo m'u duk pasionuese: se si regjizori filmon fjalen e misheruar tek nje qenie njerezore.



Pastaj ti shkruan:

C'thuhet more, ç'thuhet? Po ku di une... Ne kastingjet me te thjeshta mund ta shohesh e ta ndjesh nje gje te tille. Mos i ka ardhur radha abstraksionizmit ne kinema? Une per vete s'dua ta besoj. ... por besoj nje gje te thjeshte : se atyre qe u pelqen filmi jane, ne nje menyre apo ne nje tjeter, dishepujt, ideologet, e komunizmit te pa-perjetuar qe prisnin nje fjale te mire nga kina e larget (per arsye qe merren me mend) si urate per te qenin e tyre ne nje bote kapitaliste.

Se pari, per mendimin tim, fjala e te intervistuarve eshte e punuar, e qarte, e menduar, jo "dosido". Mua nuk mu duk se "edhe ne nje casting, dikush flet më mire". Pastaj, fundja dhe te intervistuarit, puntorë ishin, sikunder dhe nje puntor per nje casting apo nje interviste pune (po ta kapim keshtu muhabetin...). Fundja filmi nuk e fsheh natyren e tij pjeserisht dokumentare, ne kuptimin më primar te fjales.

Nga ana tjeter, ti do te thuash se, oksidentalët, bij të "rrevolucinarëve" te 1968-es, ju shkon per shtat nje film i tille dhe e pelqejne atë, si nje far "ngushellimi" estatiko-historik per idealizmën e tyre te pa-perjetuar, dmth komunizmin si fantazmim.
Mos u be dhe ti paranojak, aman !

Bej shaka; por mua me duket se problemi eshte gjetiu : filmi eshte nje perzierje e stilit te dokumentarëve, te themi te Rithy Panh (S21, Le Papier ne peut pas envelopper la braise ) me fiksionet e stilit Jean Eustache. Ndofta intervenimi i ketij te dytit i "ngaterron" nje çike punët e filmit...(une jam dakort me ty qe "diçka sikur nuk shkon ne film", por ajo qe pershendes eshte perpjekja, qofte dhe jo teresisht e arritur, per te regjistruar, dokumentuar nje faqe te rendesishme te Kines Moderne).

Fundja, asnje nga filmat e Jia-Zhang-ke nuk eshte i persosur. Por, a te mbahet mend si shkruajte, me plot te drejte, per filmin e fundit te Clint Eastwood-it ? Thoje qe, "pasi i ve flakën filmit, nuk mund te mohosh qe pak regjizore mund ti afrohen tek thembra Clint Eastwood-it".
Me filmat e Jia Zhang-ke, eshte e kunderta : Pasi pershendet dhe respekton punen e shkelqyer te regjizorit, mund ti futesh vënçe gabimeve. Dhe une me mire preferoj keta te dytet, pra filmat e Jia Zhang-ke, sepse te japin mundesi te merresh me ta, ti mbrosh, ti duash, ti kritikosh, dhe ne fund, prap ti mbrosh.

[peoples]

...pra filmat e Jia Zhang-ke, sepse te japin mundesi te merresh me ta, ti mbrosh, ti duash, ti kritikosh, dhe ne fund, prap ti mbrosh.

autori, meqe lexon xh2, nuk te falen disa gabime ortografike: t'i apo nderhyrje ne vend te intervenime! Bee careful!

Akoma me Jia Zhangun ké ju? Po merruni me mire me filmin e fundit te Kiyoshi Kurosawas, ate te sotmin, se ai i djeshmi nuk jeton me.
Tokyo Sonata eshte ndoshta nje kryeveper, nje kulm per regjizorin, kjo eshte sigurte; sidomos per ato kolopuçet qe shperdridhen me stemat blu dhe mbajne liberalizmin si te vetmen ndjesi njerezore per te çuar perpara boten.
Une e pashe dhe e pelqeva mjaft. Por çfare do te thote nje film qe te pelqen?
Asgje, (nuk dua te zgjatem shume se nuk kam shume per te thene per diçka qe te pelqen) diçka qe nuk shpjegohet, nje reaksion, hapje goje, kruajtje koke, alergji sysh deri ne mbyllje, komplikacion gjymtyresh, ndrydhje kaviljesh; tek qendroja perballe ekranit gjigand (m'u dha mundesia ta kapja filmin ne nje kinema persembari) asnje nga keto pengesa fizike nuk me ndaloi te shijoja efektin e ketij filmi aq te pasur ne detaje, por dhe sa i thjeshte ne teme.

[autori]

Dy metrazhe te shkurter, ne kuader te nje cikli metrazhesh te shkurter te titulluar "Visions of Europe" :

I pari : Prológus (Prolog), nga Béla Tarr : (5 minuta)

Hungarezi Bela Tarr eshte shprehur diku qe eshte krenar per kete film te shkurter tijin. Dhe ka pse.
Me beri pershtypje fakti qe gjithe keta njerez qe sfilojne, perfundojne ne te djathte te ekranit, sikur humbin... Humbja e tyre, fundi i tyre, si prolog per Europen...
Muzika eshte e njejte me ate tek "Satantango".


I dyti, "Children Lose Nothing" nga lituanezi Sharunas Bartas (ato pak filma qe kam pare nga ai, i kam adhuruar!) : (5 minuta).

Edhe Bartas, sikunder dhe hungarezi Tarr, pa e trajtuar fare Europen si subjekt, flet per Europen : ne 5 minuta, nje bote e tere lind (3 femije rreth nje lumi, nje hunde qe rrjedh gjak, nje puthje, nje anije prej letre...), nje bote qe lind, por qe ne çast na iken, na shpeton nga duart, por qe ekziston e dot e ekzistoje pergjithmone. Më duket se kjo eshte dhe forca e filmave te Sharunas Bartas-it, te ktheje ne te perjetshme gjerat e brishta : nje dritë, nje peisazh, nje kohë (nje çast), nje (disa) trup(a).

Dy filma te shkurter, qe s'kane piken e nevojes te ngarkojne me shenja suplementare europianitetin e filmave te tyre. Dhe ne fakt, eshte e pamundur te mos flasesh per Europen, nese xhiron ne Europe.
Po mendoja: nje gje e tille as qe do t'i vinte ne mend regjizoreve amerikane, pra te vendosnin te flisnin per Ameriken. Me sa duket, nuk eshte pune "vendimi", eshte fakt.

[korçar]

Po mendoja: nje gje e tille as qe do t'i vinte ne mend regjizoreve amerikane, pra te vendosnin te flisnin per Ameriken. Me sa duket, nuk eshte pune "vendimi", eshte fakt.

Autor-o paske nderruar stil me duket mua?...

Thuaj "shyqyr" qenit qe amerikanet nuk flasin per "Ameriken" (megjithese per Ameriken flasin per ke tjeter) ne menyren "absolutiste" te disa evropianeve... Shyqyr qenit dhe kurves, se ndryshe ç'vaj halli per kinemane (per ke tjeter?).

[autori]

Shyqyr qenit dhe kurves, se ndryshe ç'vaj halli per kinemane (per ke tjeter?).

Po mor po, u mor vesh, shyqyr them qe ç'ke me të. Por thjesht me shkoi mendja tek nje evidence e tille...

[kino]

I dyti, "Children Lose Nothing" nga lituanezi Sharunas Bartas (ato pak filma qe kam pare nga ai, i kam adhuruar!) : http://www.youtube.com/watch?v=-Um_XqsISLo (5 minuta).

Edhe Bartas, sikunder dhe hungarezi Tarr, pa e trajtuar fare Europen si subjekt, flet per Europen : ne 5 minuta, nje bote e tere lind (3 femije rreth nje lumi, nje hunde qe rrjedh gjak, nje puthje, nje anije prej letre...), nje bote qe lind, por qe ne çast na iken, na shpeton nga duart, por qe ekziston e dot e ekzistoje pergjithmone. Më duket se kjo eshte dhe forca e filmave te Sharunas Bartas-it, te ktheje ne te perjetshme gjerat e brishta : nje dritë, nje peisazh, nje kohë (nje çast), nje (disa) trup(a).

Dy filma te shkurter, qe s'kane piken e nevojes te ngarkojne me shenja suplementare europianitetin e filmave te tyre. Dhe ne fakt, eshte e pamundur te mos flasesh per Europen, nese xhiron ne Europe.
Po mendoja: nje gje e tille as qe do t'i vinte ne mend regjizoreve amerikane, pra te vendosnin te flisnin per Ameriken. Me sa duket, nuk eshte pune "vendimi", eshte fakt.

rrofsh autor... this is a miracle of freedom (do thoshte shoku Sali lol)...

[kino]

nje shkrim per filmin e ri te A. Minarollit.

Kronikë provinciale nga Berati

http://www.shekulli.com.al/2009/04/0...ga-berati.html

[autori]

nje shkrim per filmin e ri te A. Minarollit.

Kronikë provinciale nga Berati

http://www.shekulli.com.al/2009/04/0...ga-berati.html

Shkojme e shohim bashke

Te pakten, te shpresojme qe regjizori te kete dit me filmu siç duhet qytetin me te bukur (per mua, i vetmi qytet i bukur shqiptar), Beratin.



Meqe ishim tek metrazhet e shkurter, ke nja dy te Pedro Costes ketu : http://electrocutinganelephant.blogs...ters-2007.html

Njerin nga te dy, "TARRAFAL", e kam pas pare vjet, pasi ishte nje nga 5 metrazhet e shkurter te nje filmi te tiulluar : "O estado do Mundo" : http://www.forumishqiptar.com/showpo...&postcount=150

[kino]

Shkojme e shohim bashke

Te pakten, te shpresojme qe regjizori te kete dit me filmu siç duhet qytetin me te bukur (per mua, i vetmi qytet i bukur shqiptar), Beratin.

Meqe ishim tek metrazhet e shkurter, ke nja dy te Pedro Costes ketu : http://electrocutinganelephant.blogs...ters-2007.html

Por s'ma do mendja te rrije aq gjate ne kinema. Te shohim cfare filmash do shfaqe kjo kinemaja e re pas ketij.

Pasi pashe kete filmin e shkurter te Sharunas Bartas, po mendoja se c'gjera te mrekullueshme mund te behen ne 5 minuta. Dikur ka qene nje program ne TVSH qe jepte filma te shkurter, tani duhet te kenaqemi vetem me videoklipe. Do t'i shikoj dhe keta filmat e shkurter te Costa-s.