Kino-ditari 2009!

[autori]

Në 2007-en, nga ky regjizor kam pas pare nje film tjeter te tij, http://forumishqiptar.com/showpost.p...0&postcount=65 . Ky eshte filmi i rradhes, qe per mendimin tim, e konfirmon si regjizor interesant qe ja vlen te ndiqet nga afer.

Historia e nje djali te ri, 16 vjeçar, Jonas, qe luan mire tenis, por nuk shkon mire me shkollen; 3 persona me te medhenj se ai (tek te 30-tat), miq te te jemes se Jonas-it, marrin persiper mbarevajtjen shkollore te tij. Dhe jo vetem shkollore, por dhe seksuale...

Film kompleks dhe kurajoz. Qe te ve ne siklet, te destabilizon, por dhe qe te parandalon qe te japesh gjykim te shpejtuar. Ka ca filma me tema te tilla (per shembull, disa te Michael Haneke) qe ne fillim te tyre perpiqen qe te eksitojne, dhe pastaj filmi i jep drejtim, duke dhene gjykimin e tij (dmth, te regjizorit) permes "kerbaçit". Ndersa "Eleve libre" e eviton nje programim te tille. Dhe aq me mire !
Film qe trajton temen e moralit, por nuk moralizon.

[korçar]

C'eshte "kerbaçi" ne kete kontekst?

Une per vete nuk di ç'te them per kete film... Film "per dhe i" nje merzitshmerie bor-gjezo-dellike, i paparë. Trapi, regjizori kush, vete dhe me filmon "vaftin" (ngrenien e bukes) si seks, si gilivili (bo sa kohe kam pa e permendur kete fjale), dhe i prishi gjithe hijshmerine qe ka gjesti ne filmat aziatike. Te lepish meshire... ja se ç'eshte ky film (nuk e di mire pse por me duket e bukur si shprehje). Nuk moralizon thote autori, po ç'te moralizoje, s'ka as nje pikepamje... bosh!

[korçar]

Ka diçka te habitshme kur degjon Godard-in apo Straub : thua me vete: ah, kinematografia nuk ka vdekur (edhe pse qafiri Godard thote se ajo ka cof me kohe e me vakt, dhe hajde ta çojme ne muzé !!).

Kemi folur edhe tjeter here per kete vdekjen e kinemase... Nuk e di sa i duhet besuar qafzezit Godard, se mbase e thote dhe si provokim (pertej ego-perjetesise), per te pare se deri ku dhe sa qendron si thenie. E mbase njeherazi sapo te tjeret ta pranojne si te mireqene "vdekjen e kinemase" Godard do jete i pare qe te kerceje pupthi e te shpalle "ringjalljen"... Kete pret mbase. S'ka me gje per te humbur i shkreti, sado ti besoje perjetesise, paçka se eshte aq kato-protestant sa ti besoje me shume vdekjes e ringjalljes, e rivdekjes e ku di une se çfare me tej.

P.S. Meqe ra llafi e ke vene re se sa pak dialektike (dialektizim ; dylexim ; dialog) ka ne nje film, tek pulle pra ne veçanti, te Godard-it (perveç "Le Mépris" dhe ndonje tjeter)? Sepse "dialektika" zhdervillet ndermjet nje filmi, dhe thenieve, teorive, te Godard-it per kinemane...

[autori]

C'eshte "kerbaçi" ne kete kontekst?

Une per vete nuk di ç'te them per kete film... Film "per dhe i" nje merzitshmerie bor-gjezo-dellike, i paparë. Trapi, regjizori kush, vete dhe me filmon "vaftin" (ngrenien e bukes) si seks, si gilivili (bo sa kohe kam pa e permendur kete fjale), dhe i prishi gjithe hijshmerine qe ka gjesti ne filmat aziatike. Te lepish meshire... ja se ç'eshte ky film (nuk e di mire pse por me duket e bukur si shprehje). Nuk moralizon thote autori, po ç'te moralizoje, s'ka as nje pikepamje... bosh!

Aq me mire qe e paske pare kete film, se doja te kembenim dy fjale.

Ti thua qe eshte film borgjez. Une them se filmi filmon borgjezët (nje fare klase te mesme) dhe besoj se jemi dakort qe ketu nuk ka asgje te keqe (dikush duhet ti filmoje edhe borgjezet, dhe une them se me mire ti filmoje Joachim Lafosse, sesa Danielle Thomas, edhe pse ti mund te thuash te kunderten, me pretekstin se filmat e Danielës mund te hidhen mê kollaj ne koshin e plerave edhe pse ata shihen nga shuuume e shume me teper spektatore se sa ata te Lafosse ).
Shkurt, filmi vertet filmon borgjezët, por mendoj se nuk i filmon borgjezçe. Ti shkruan se, filmimi per minuta te tera i ritualit e mbllaçitjes (ngrenien e bukes) ne menyre erotike (seksuale), prish hijeshin e aktit te vaftit. Une them se kete gje, regjizori e ben qellimshem, dhe pikerisht kjo konfirmon ate qe thoja me lart: regjizori i filmon borgjezet siç jane në ritualin e tyre lepires-mbllaçites.

Nga ana tjeter, qe Lafosse nuk moralizon, kjo nuk do te thote se nuk ka asnje pikepamje ! Une them qe ai ka, dhe biles qe ç'ke me të ! Ne fund te filmit, Jonas arrin sukses ne provim, gje qe lë te kuptosh se ai i vazhdoi qe ç'ke me të mesimet shkollore me Pierre (Pjetrin), gjithe duke mos vazhduar më ato "private" (seksuale), te cilat nuk i interesonin. Thene ndryshe, ne mardheniet me tjetrin, qenia njerezore gjithmone do kete te beje me alienation, qofte ne pune, qofte ne shoqeri, qofte ne dashuri, qofte ne.... . Dhe zor se "postet" jane ndare definitivisht : disa skllever, e disa skllavopronarë. Ka me se shumti mundesi te jemi aleatë te xhelatëve tanë (e anasjelltas).

Jemi dakort, s'jemi dakort me kete, kjo eshte tjeter gje; Por mungese pikpamjeje, nuk mund ta quaj !

[korçar]

Nuk ma ka ënda te flas shume per kete film, nuk mundem ne fakt, sepse te flasësh per nje film do te thote nder te tjera te mbeshtetesh ne "shfaqjen" e tij, dhe ta marresh si te vlefshme, si realitet te mireqene, pak a shume si ç'ben njeriu kur ve kemben ne toke per me ec... Kur ve kemben ne llum nuk e di se sa larg mund te shkosh.

Ti autor-o thua, bashke me filmin, meqe kemi "vrima", boshlleqe trupore, hajde ti mbushim! Kaq eshte e gjitha e ketij filmi, dhe e arsyetimit tend. Mbushje vrimash. Sado dialektike, sado moral (edhe pse nuk me merr malli per moral, prandaj te fola per pikepamje), mbushja e vrimave trupore nuk me intereson me tej... C'te them me shume une i shkreti. Dhe fundja nuk ta kam llafin fare per borgjezllek apo jo-borgjezllek. Ne fakt filmi nuk qendron fare "borgjezçe" sepse dhe te qenit borgjez ka hijshmerine, dinjitetin (edhe pse i shtirë) e vet.

Nga ana tjeter, qe Lafosse nuk moralizon, kjo nuk do te thote se nuk ka asnje pikepamje ! Une them qe ai ka, dhe biles qe ç'ke me të ! Ne fund te filmit, Jonas arrin sukses ne provim, gje qe lë te kuptosh se ai i vazhdoi qe ç'ke me të mesimet shkollore me Pierre (Pjetrin), gjithe duke mos vazhduar më ato "private" (seksuale), te cilat nuk i interesonin. Thene ndryshe, ne mardheniet me tjetrin, qenia njerezore gjithmone do kete te beje me alienation, qofte ne pune, qofte ne shoqeri, qofte ne dashuri, qofte ne.... . Dhe zor se "postet" jane ndare definitivisht : disa skllever, e disa skllavopronarë. Ka me se shumti mundesi te jemi aleatë te xhelatëve tanë (e anasjelltas).

Tani po qe fole tamam si borgjez! Besoj se eshte çakerdisje e asaj qe filmi te lejon, apo jo, te fjalezosh. Fundi i filmit, per mua, eshte vetem per "sy e faqe". Gjithesesi a s'me thua, pse s'i shkon deri ne fund arsyetimit te "alienimit"?...

[autori]

Ka me se shumti mundesi te jemi aleatë te xhelatëve tanë (e anasjelltas).

Tani po qe fole tamam si borgjez! Besoj se eshte çakerdisje e asaj qe filmi te lejon, apo jo, te fjalezosh.

Si urdheron shoku Enver !

Por per hatër te se vertetes, borgjez nuk jam une, por Milan Kundera, nga i cili citova nje titull te nje kapitulli te nje libri te tij te titulluar "L'imortalité". (« L’aliénation consiste à être l’allié de ses propres fossoyeurs »).

Mua nuk me duket se ka ndonje çakerdisje ne kete mes: duke filluar nga une e ti, ne jemi persona qe jetojme ne dhé te huaj, dhe kaq mjafton per te qene, diç me shume a diç me pak, ne raporte alienimi.

Pastaj, edhe Godard, ka vite qe ka folur per kete; ka vite qe kisha lexuar paragrafin e meposhtem (e qe po me vjen tash ne mend ):
"Godard a toujours défendu la thèse que l'on ne peut vivre dans nos sociétés sans se prostituer d'une façon ou d'une autre ne serait ce qu'en vendant sa force de travail à son patron, et que toute forme de prostitution en vaut une autre. Dans La Chinoise, une campagnarde interprétée par Juliet Berto se livre aussi à la prostitution occasionnelle pour arrondi les fins de mois des militants politiques où elle a trouvé sa place" (http://cineclubdecaen.com/realisat/g...vivresavie.htm).

Nuk ma ka ënda te flas shume per kete film...

Po mire o, flasim per tjeter film. Une pashe sonte nje film suedez, me femijë-vampirë. U bera kurioz, se s'ka lene festival e çmim festivalesh pa fituar. Dhe qe s'me pelqeu hiç ! Kismet, neser shoh nje me te mire...

[peoples]

flasim per tjeter film.

Autori, te keshilloj te shohesh: La petite fille de la terre noire, dhe Tony Manero, dy vezullime kinematografike per njerez te vemendshem dhe te ngeshem.

[korçar]

Autor or bac, ka nje te mire me ty se ti i gjen vete kunder-shembujt e atyre qe thua, mjafton te te ngacmosh pak. Vijon me poshte...

Por per hatër te se vertetes, borgjez nuk jam une, por Milan Kundera, nga i cili citova nje titull te nje kapitulli te nje libri te tij te titulluar "L'imortalité". (« L’aliénation consiste à être l’allié de ses propres fossoyeurs »).

As qe me shkon nder mend te te quaj borgjez. Mikro-borgjez po, si une. (Nuk e di a qendron si diference midis nesh, por mikro-borgjezet jane te shumellojshem, nder te tjera mund te veçoj dy : ata qe luhaten per tu bere borgjeze, dhe ata qe luhaten per pavaresi. Ok per ate qe thote Kundera, por pikerisht kur ka "alienim"... Ne filmin per te cilin folem nuk ka asnje shenje te qarte "alienimi", por eshte gjithmone o kos o dhalle. Thenia e Kunderes po ta shikosh mire eshte denoncim, per kete arsye ka perdorur "imazhin" e varrmihësit... Pra Kundera ka nje pikepamje te qarte. Apo jo? (Paçka se Kundera, jam i sigurt per kete, mbron me te njejten forcë dhe varrmihësit.)

Mua nuk me duket se ka ndonje çakerdisje ne kete mes: duke filluar nga une e ti, ne jemi persona qe jetojme ne dhé te huaj, dhe kaq mjafton per te qene, diç me shume a diç me pak, ne raporte alienimi.

Fol per vete. Alienim si mikro-borgjeze qe jemi po, ka njefare, ndryshe nuk do ishim mikro-borgjeze. Kurse "kurbeti" si nocion ka te beje me shume e shume gjera, mbase me gjithçka.

Pastaj, edhe Godard, ka vite qe ka folur per kete; ka vite qe kisha lexuar paragrafin e meposhtem (e qe po me vjen tash ne mend ):
"Godard a toujours défendu la thèse que l'on ne peut vivre dans nos sociétés sans se prostituer d'une façon ou d'une autre ne serait ce qu'en vendant sa force de travail à son patron, et que toute forme de prostitution en vaut une autre. Dans La Chinoise, une campagnarde interprétée par Juliet Berto se livre aussi à la prostitution occasionnelle pour arrondi les fins de mois des militants politiques où elle a trouvé sa place"

Paçka denglat proverbiale te Godard-it, hajt po e marrim si te mireqene pa e diskutuar fare, per te thjeshtuar gjerat. Ti e solle vete si shembull, dhe une po e marr ne vazhdesi te arsyetimit tend, njesoj si me Kunderan, dhe Godard-i flet per prostitucion, nuk e ka perdorur kot termin prostitucion, sado qe ta kete qejf dhe ta mbroje prostitucionin... Vijme prape tek denoncimi, pikepamja e me the te thashe. (Per te shpirt-varferit : fjala denoncim nuk duhet marre si spiunllek.)

Ta shtrojme ndryshe muhabetin : ku qendron denoncimi tek filmi ne fjale? Megjithese pres pergjigjen tende, po i pergjigjem dhe vete kesaj pyetje (ehh thuaj sa keq jemi katandisur!) : asgjekund. Dhe si perfundim, qe ta mbyllim, kur flasim per borgjezllek filmi ose tenton te shuaje, dhe jo te reinterpretoje, "historine" e lindjes te nje te qeni te tille, ose tenton ta barazvleftesoje me nje te qene me aristokratike, si per shembull "punetoret" (ata te pavarurit, ose vetem ne varesi te natyres) e vertete ne kuptimin e gjere e te mire te fjales. Palo film o burre ç'te te them une. As i "alienuari as varrmihësi", as dhalle, as kos, e as qumesht. Po mire qe te pelqeu sidoqofte.

[autori]

...dy vezullime kinematografike per njerez te vemendshem dhe te ngeshem.

Lum ti qe ke vemendje dhe kohe per vezullime te tilla

[peoples]

TONY MANERO. Pablo Larrain.

Si të flasim për të kaluarën e një vendi të mbajtur nën diktaturë nga fashistët? Si të flasim për Pinochet-in, këtë diktator fashist? Si ta përshkruajmë historinë e disa njerëzve që ndodheshin të traumatizuar nga funksionimi i shoqërisë? Si t’ia paraqesim publikut kundërvënien e rinisë këtij regjimi totalitar pa u futur në detaje dhe pa përdorur shumë figurantë me armë në dorë? Pablo Larrain, regjizori kilian 32 vjeçar, na jep shumë përgjigje me filmin e tij Tony Manero me forma të dashura nga publiku që kërkon një kinema që komunikon me të.

Për t’iu futur interpretimit të këtij filmi, që nga titulli kuptohet se lidhja midis Saturday Night Fever, film i John Badham (1977) nuk është rastësi apo kënaqësi thjesht për të ndjekur pak modën e remake-ve anë e mbanë artit. Tony Manero që në filmin e Badham interpretohet nga John Travolta, është historia e një kërcimtari amator që është i apasionuar me personazhin e filmit (Saturday Night Fever). Ai (Raul) identifikohet me këtë personazh që kërkon ta imitojë për një konkurs televiziv. Por për të arritur deri aty, Tony nga Kili, përpiqet me të gjitha forcat që koha dhe dija i japin. Mbyllja e filmit përcjell mirë mesazhin që don të japi regjizori, një mesazh tronditës. Sepse filmi e trondit spektatorin në kolltukun e butë të kinemasë. Përpunimi estetik nuk ndjek ndonjë rregull. Në film ngjyra gri mbështjell trupat dhe shpirtin e Tony-n që don t’i ngjasojë atij amerikan. Por ndodhja në një shoqëri të ashpër, të mbyllur, vrastare, i mohon shumë detaje spektatorit që nuk ka shumë informacione për Tony-n, përveçse disa kolegëve që përpiqen të krijojnë spektakle për të mbijetuar. Këto janë njerëz të privuar nga fjala e lirë. Njerëz të gjymtuar sepse ëndërronin të pamundurën. Personazhi i filmit është pasqyra e kësaj shoqërie agresive, të cunguar, të rënduar nga privimi, të gjymtuar nga urrejtja dhe shkatërrimi shpirtëror.

Eshtë portreti i këtij personazhi që flet shumë pak, por që vështron gjithçka. Ne, spektatorët, jemi gjithmonë pranë tij, shohim nëpërmjet vështrimeve të tij. Dhe arritja e këtij filmi, i cili mund edhe ta mërzisë spektatorin me ankthin e mbylljes, qëndron në faktin që regjizori nuk privohet të ndërlidhi dy filmat në disa pika të forta. Kush e ka parë filmin e Badham, mund ta ndërtojë më mirë historinë që lidh këto dy filma.