Kosova dhe bashkejetesa ne Ballkan

[meshtekna]

E ARDHMJA NA DO TE BASHKUAR

Nga Azem PARLLAKU

Çështja shqiptare, në dukje si diçka jo shumë e qartë në thelb nuk është gjë tjetër veçse e shkuara e tashnja dhe e ardhmja e popullit shqiptar. Jo vetëm kaq ajo është ngushtësisht e lidhur dhe me një rol të posaçëm në atë çfarë ka përjetuar dhe do të përjetojë Evropa si kontinenti vjetër dhe konjuktural.
Çështja shqiptare meriton të trajtohet në gjithë kompleksitetin e saj, pasi konfiguracionet e pjesshme të trajtesës së saj veçse e vonojnë zgjidhjen e saj.
Analizat për këtë çështje, jo vetëm vinë në ndihmë qartësimit të rrugës së zgjidhjes, por dhe krijojnë mundësi për të fituar dije të mundëshme për këtë çështje si më problematikja për Ballkanin dhe vetë Evropën.
Kohët e fundit kjo çështje ka fituar terren dhe po kërkon vëmendje të posaçme të të gjithë qytetarisë shqiptare. Duke e marrë në analizë situatën në Kosovë, lehtësisht vërejmë që zgjidhja e problemit të Kosovës, është një pjesë e zgjidhjes së çështjes shqiptare. Mungesa e faktorizimit të shqiptarëve në Maqedoni (Shqipëria Lindore), është një problem i cili dhe ai, ka peshë të konsiderueshme në zgjidhjen e çështjes në fjalë. Interesi i Fuqive Evropiane të kohës në fillimet e shekullit të XX, sollën coptimin e Shqipërisë duke e ndarë në disa pjesë ku përveç asaj që u quajt Shqipëri, hapsira të gjëra shqiptare mbetën nën Mbretërinë Serbo-kroato-Sllovene, ku kjo e fundit i ndau ata në tri pjesë duke u bërë peshqesh republikave të federatës asaj serbe, maqedonase, e malazeze. Gjithashtu hapsira shqiptare mbetën dhe nën sundimin grek, shpërbërja e tyre është po kaq mizore.
Problemi shqiptar sot ngjan me një kostum të arnuar i cili gjithësesi duhet të rishihet, të faktorizohet, të jetë në rend të ditës të diskutimit për ardhmërinë e popullit shqiptar. Në këtë këndvështrim përgatitja për t’u integruar ndërkombtarisht, duhet të vijë nëpërmjet integrimit kombtarisht, gjë që është i vështirë derisa çështja e shqiptarëve të Ballkanit të fitojë vëmendje të posaçme.
Vlerësimi i faktorit shqiptar, e çështjeve që i shqetësojnë shqiptarët në trojet e tyre historike, kërkon kurajon tonë, gjithësesi qëndrimet tona tashmë nuk duhet të jenë të lëkundura, të fshehta e të pasigurta.
Nuk mund të mendohet më se sot në botën e qytetëruar, të ketë diskriminim të një popullësie dhe favore për dikë tjetër. Në këtë kuadër shqiptarët kudogjetkë, kanë të drejtën të jenë të lirë dhe të jetojnë me dinjitetin dhe identitetin e trashëguar.
Lufta e Kosovës dëshmoi fillesën e veprimtarisë intensive për të ngritur në shkallën e duhur dinjitetin kombëtar shqiptar. Sot ai është prapë problematik sepse brenda tij mbart elementë territorial, kulturor e historik, shkencorë dhe ekonomik, ende të arnuar të cilët kërkojnë kurajo, qytetari dhe energji. Ecuria dhe zhvillimi i shqiptarëve kërkon ndërgjegjësimin tonë se nuk mund të arrijmë objektivat që i kërkohen një kombi të zhvilluar, unik e modern, pa e lënë në dorë të shqiptarëve gjithçka u përket atyre. Saktësia e mendimit, arsyetimi politik e diplomatik janë pistat ku duhet orientohemi, pasi një gjë e tillë kuotohet e vlefshme në diplomacinë dhe politikën ndërkombëtare.
Arsyet që na duan të bashkuar:
Të kaluarën e kemi të përbashkët, e ardhmja na do të bashkuar. Historinë e kemi të përbashkët si histori e rezistencës së përbashkët, e vuajtjeve dhe arritjeve të përbashkëta, e kryengritjeve dhe luftërave të përbashkëta çlirimtare, të ardhmen zhvillimin dhe prosperitetin deomos do i kemi të përbashkët..
I kemi karakteristikat e përbashkëta: gjuhën shqipe, kulturën, traditën, doket e zakonet, vazhdimësinë territoriale, të përbashkëta do të vijojmë t’i mbajmë e pasurojmë ato..
E kemi të përbashkët vullnetin për bashkim, këtë vullnet duhet ta konkretizojmë me përpjekje të përbashkëta për zhvillim kryesisht ekonomik, nëpërmjet tregut që sjell kushte më të mira për prodhim të brendshëm dhe investime nga jashtë.
Kemi edhte interesin e përbashkët të sigurisë.
Pra, cila është zgjidhja për popullin shqiptar? Në Kosovë, është kontrolli në duar të shumicës me të drejta për pakicat dhe integrimi në Bashkimin Evropian. Kosova ka 92 për qind shumicë shqiptare. Meriton të jetë e pavarur. Kufijtë e Kosovës nuk duhen ndryshuar tani për të kënaqur Serbinë dhe Rusinë. (Mandej, Rusia duhet kundërshtuar shpesh dhe zëshëm nga BE dhe Shtetet e Bashkuara për përzierje në politikën e brendshme dhe të jashtme evropiane.) Tutje, të drejtat e plota të pakicave për shqiptarët në Mal të Zi, Luginë e Preshevës, Greqi dhe Maqedoni duhet të respektohen sipas standardeve më të larta ndërkombëtare për të parandaluar jostabilitet të ardhshëm në tokat shqiptare pranë Kosovës dhe Shqipërisë. (Është ironike që plani i Ahtisaarit u jep serbëve në Kosovë të drejtat më të mira të minoriteteve si askujt tjetër në Evropë, përderisa ende kemi shqiptarë në Luginën e Preshevës dhe në Malin e Zi që jetojnë nën kushte të aparteidit edhe sot.)
Greqia dhe Turqia duhet të njohin dhe pranojnë ekzistencën e pakicave të mëdha shqiptare në këto vende dhe të mbrojnë të drejtat gjuhësore, kulturore dhe ekonomike të shqiptarëve që jetojnë atje si qytetarë dhe si banorë të përkohshëm. Greqia, mandej, duhet të zgjidhë plagën e pashëruar të popullsisë Çame që ishte shpërngulur dhunshëm nga Greqia Veriore gjatë dhe pas Luftës së Dytë Botërore. (Çamëria është bërë problemi palestinez i Evropës që kërkon zgjidhje përmes riatdhesimit apo kompensimit të pronave çame sipas një plani të pranuar për të dyja palët.) Në fund, Maqedonia e dominuar nga sllavët duhet t’i implementojë të gjitha obligimet e dala nga Marrëveshja e Ohrit dhe të ndalojë menjëherë manipulimin e partive politike shqiptare atje, duke ngritur tensionet në mes tyre—tensione këto që në ditët e fundit u kthyen edhe në dhunë.
Zgjidhja e vetme dhe e vërtetë do të ishte sigurimi i zhvillimit ekonomik për këto vende nën përkrahjen e SHBA-ve dhe BE-së, integrimi dhe mbrojtja e të drejtave të njeriut dhe qytetarit.

[meshtekna]

Nga Azem PARLLAKU

Kosova dhe bashkejetesa ne Ballkan

Ne vitin 1908 ne Perandorine Osmane erdhen ne fuqi "Turqit e Rinj", te cilet u perpoqen ta shpetojne kete Perandori nepermjet nje politike nacionaliste-turke. Ata ndaluan ne Shqiperi shkollat ku mesimi behej ne shqip. Por Vendet e Ballkanit, sidomos monarkite Ballkanike si Bullgaria, Serbia, Mali i Zi dhe Greqia nuk kishin hequr dore nga modeli projektuar ne Shen Stefan, pavaresisht nga kufizimet qe u pati bere atyre Kongresi i Berlinit. Madje, Kongresi i Berlinit, me fillimin e armiqesise Ruso-Prusia, kishte ndezur akoma me shume rivalitetet Evropiane dhe ofensiven e monarkive Ballkanike. Ndaj, ne keto rrethana Monarkite Ballkanike po synonin qe t’i avanconin projektet e tyre.
Nese ne Traktatin e Shen Stefanit harta e Shqiperise u kuadratua vetem ne nje pjese te vogel ne Shqiperine Qendrore, ne fillim te Shekullit 20-te, monarkite fqinje kishin avancuar ne eleminimin e plote te saj. Nese ne Kongresin e Berlinit u frenuan e u kufizuan disa kerkesa te monarkive fqinje ndaj shqiptareve - ne periudhen qe flasim objektivi kryesore i monarkive Ballkanike ishte pengimi i plote krijimit te shtetit shqiptare ne qender te Ballkanit.
Duke perfituar nga konjuktura nderkombetare, nga mbeshtetja e fuqishme e konstante Ruse si dhe mungesa e statusit te shqiptareve, monarkite fqinje krijuan ne mes te marsit 1912 Aleancen Ballkanike, me pjesemarrjen e Bullgarise, Serbise, Malit te Zi, Greqise, te mbeshtetur diplomatikisht dhe te sponsorizuar ushtarakisht nga Rusia.
Qellimi i Aleances Ballkanike Ballkanike ne thelb ishte perfitimi nga konjuktura nderkombetare per copetimin perfundimtare te territoreve te shqiptareve, per shperndarjen e tyre ne mes vetes dhe me mirekuptim Rus si dhe dhenia fund njehere e pergjithshmone e ceshtjes shqiptare ne Ballkan. Kjo ishte Lufta e Pare Ballkanike.
Kjo lufte u zhvillua formalisht kundra Perandorise Osmane. Udheheqes te kryengritesve fitimtare dhe fisnike te tjere shqiptare formuan nje qeveri nen udheheqjen e Ismail Qemalit, i cili kishte reputacion edhe jashte Shqiperise. Kjo qeveri e shpalli Shqiperine me 28 nentor 1912, plotesisht te pavarur dhe u ofroi shteteve kufitare nje fqinjesi paqesore. Por fqinjet nuk e pranuan kete oferte. Ne fakt kundershtaret e tyre ishin me shume shqiptaret sesa trupat osmane akoma te mbetura ne vend. Mbreti i Serbise deklaronte se ai po bente lufte per te çliruar popujt e Ballkanit, ndermjet te cileve edhe shqiptaret, nga Turqia. Por, me dijen dhe pjeserisht me urdherat e tij eksplicite, trupat e tij u perpoqen ta "paqesojne" vendin me nje mizori te papare ne Europe qe prej shume shekujsh. Ne zonen qe i korrespondon Kosoves se sotme u vrane nga forcat serbo-malazeze rreth 1/10 e popullsise. Keto mizori shqetesuan opinionin publik europian. Presioni i opinionit publik shkaktoi presionin e Fuqive te Medha ndaj kater shteteve ballkanike, te cilat u treguan te gatshme te nenshkruajne nje marreveshje paqeje me Turqine, marreveshjen e Londres me 30 maj 1913.
Ne baze te kesaj marreveshjeje, Turqia i dorezoi shteteve te tjera nenshkruese te marreveshjes zonat ne perendim te nje linje te caktuar (afersisht kufiri i sotem europian te Turqise) me perjashtim te Shqiperise (Art.2). Rregullimi i te gjitha çeshtjeve qe lidheshin me Shqiperine, perfshire percaktimin e kufinjve te saj, iu la nga marreveshja 6 Fuqive te Medha europiane. Aleanca Trepaleshe (Gjermania, Austro-Hungaria dhe Italia) dhe Aleanca e Antantes (Franko-Ruse. Fuqi direkte e interesuar per krizen lindroe nga blloku I pare ishin Austro-Hungaria dhe Italia, ndersa relativisht, Gjermnaia. Ndersa ne bllokun e dyte, fuqi kyesore e interesuar ishte Rusia, ndersa relativisht e interesuar ishte Franca. Ndermjet dy blloqeve Britania perpiqej te ekulibronte situatat, duke u bere gati per te m,beshtetur bllokun qe do te kercenohej, ne rastin konkret anonte nga Antanta Franko-Ruse.
Subjekti i bisedimeve diplomatike perpara Konferences se Londres ishin:

* Krijimi i konstelacionit te shteteve te reja ne Ballkanin e mbas Perandorise Osmane;
* Ceshtja e Shqiperise;
* Ndarja e kufijve te Ballkanit;

· Percaktimi i influencave te Fuqive te medha ne rajonin Ballkanik; Ceshtja shqiptare, u shtrua gjeresisht ne Konferencen e Ambasadoreve ne Londer ne Korrik 1913. Me 29 korrik 1913, Konferenca deklaroi shpalljen e Shqiperise principate sovrane nen kontrollin e Fuqive te Medha. Dy jave me vone u percaktuan kufijte e Shqiperise si shtet. Vetem gjysma e territorit te Shqiperise (28.000 km katrore) dhe me pak gjysma e popullsise (740.000 banore) u perfshine ne kufijte ketij shteti. Qeveria e Vlores e kryesuar nga Ismail Qemali transferoi pushtetin Fuqive te Medha.
Ne Konferencen e Ambasadoreve te Londres keto fuqi vendosen qe nje i huaj te caktohej si princ i Shqiperise, i cili do qeveriste Shqiperine nen mbikqyrjen nderkombetare, i mbeshtetur nga nje polici nderkombetare. U ra dakord edhe per personin konkret qe do ishte Princi Gjerman Vilhelm Vid. Mosmarreveshje linden megjithate persa i perket kufinjve te vendit. Austro-Hungaria dhe Italia donin t'i perfshinin te gjitha zonat e banuara nga shqiptare ne shtetin e ri. Nga ana tjeter, Rusia donte vetem nje shtet te vogel shqiptar, kurse pjesa tjeter do t'i jepej Serbise dhe Malit te Zi. Me ne fund u arrit nje marreveshje (ne protokollin e Firenze-s, te dates 17 dhjetor 1913) ne nje vije te mesme, qe i pergjigjet afersisht kufinjve te sotem te Shqiperise. Rrjedhimisht, pothuaj gjysma e zonave te banuara nga shqiptare mbeti jashte kufinjve te shtetit te ri, kryesisht ne Serbi dhe Mal te Zi. Ne kete vendim e mbeshtet Jugosllavia sot te drejten e saj mbi Kosoven.
Qeveria shqiptare i pranoi vendimet e konferences dhe ia kaloi autoritetin e vet princit. Kosovaret nuk u pyeten megjithese ata protestuan prane Fuqive te Medha. Ata i ofruan rezistence te armatosur pushtuesve serbe.
Shteti Shqiptar me statusin e percaktuar nga Konferenca e Londres u njoh nga Franca, Britania e Madhe, Italia, Austro-Hungaria, Gjermania dhe Rusia.
Me terheqjen e Austro-Hungarise ne vitin 1918, luftetare shqiptare, kaçaket, moren kontrollin mbi disa zona te Kosoves rreth Pejes. Me vone trupat e Jugosllavise se sapoformuar (Mbreteria e serbeve, kroateve dhe slloveneve) marshuan ne kete zone dhe, me ndihmen e trupave franceze, i debuan kaçaket. Kaçaket gjeten strehim sidomos ne Junik deri ne vitin 1924. Ne Durres u ndertua nje qeveri shqiptare, e cila mori kontrollin mbi disa pjese te vendit, kerkoi zyrtarisht pranimin e Shqiperise ne Lidhjen e Kombeve dhe vendosjen e kufinjve te drejte. SHBA do pushtonin per nje-dy vite pjeset qe i ishin shkeputur vendit dhe do organizonin referendume mbi fatin e ketyre zonave. Partneret e Marreveshjes se Londres se 1915 iu kundervune pranimit te Shqiperise, te cilen ata donin ta copetonin ashtu siç ishin pajtuar me pare. Megjithate u arrit te behej pranimi i saj ne Bashkesine e Popujve duke u mbeshtetur ne parimin e Vetevendosjes se Popujve te perfaqesuar nga Presidenti Wilson.
Kufinjte e Shqiperise do caktoheshin nga nje komision nderkombetar i Aleateve kryesore (vendim i Mbledhjes se 2-te te Lidhjes se Kombeve me 2 tetor 1921). Ky komision i krijuar nga Konferenca e Ambasadoreve e Aleateve kryesore me 09 nentor 1921 caktoi kufinjte qe perputheshin me ata te 1913. Kujtojme qe Ish Jugosllavia i ka thyer keto kufinj ne disa vende edhe me vone dhe ka marre me force troje shqiptare qe i ishin premtuar asaj, si psh. Shen Naumin ne Maqedonine e sotme.
Aleatet shpresonin se Jugosllavia do t'i permbahej marreveshjes se nenshkruar me 10 shtator 1919 me Aleatet kryesore. Sipas kesaj marreveshje, Jugosllavia ishte e detyruar te trajtonte ne menyre te pershtatshme pakicat (do te kujdesej per shkollat ne gjuhen e pakicave, do lejonte perdorimin e gjuhes se tyre ne administrate dhe gjykata, etj.). Marreveshja parashikonte shprehimisht se ajo vlente per zonat qe i kishin kaluar Serbise dhe Malit te Zi qe me 1 janari I vitit 1913. Megjithate Jugosllavia pretendoi se kjo marreveshje ka te beje vetem me zonat e mehershme austro-hungareze dhe u perpoq me tej ta serbizonte Kosoven. Çdo rezistence u thye duke shfarosur fshatra te tere. Konsulli francez ne Shkup raportoi ne Qershor 1919 per 9 masakra me 30-40.000 viktima, per mbylljen e shkollave fillore shqiptare dhe zevendesimin me shkolla serbe. "Nen emrin e organizatave kombetare shteti serbo-kroato-slloven ka organizuar banda te armatosura, te cilat terrorizojne zonat shqiptare dhe vrasin fshataret pasi i plaçkisin dhe u djegin shtepite. Nen pretekstin e shtypjes se kryengritesve, forcat e organizuara ushtarake serbe kane shkaterruar shume fshatra ne rrethet e Prishtines, Vushtrise, Mitrovices dhe Pejes. Ato kane vrare me mijera banore te ketyre zonave pa kursyer as gra, femije e pleq. Pas çdo goditjeje kunder shqiptareve vendoset nje kamp…kolonistesh serbe, te cilet pastaj terrorizojne sistematikisht fshatrat fqinje per te detyruar banoret e tyre te braktisin tokat, qe pastaj sekuestrohen dhe gjithashtu kolonizohen…fshatareve dhe qytetareve shqiptare, te cilet jane te gjithe bujqe (fermere), u merret toka nen pretekstin e zbatimit te Ligjit Agrar (Reformes Agrare). Kushtetuta serbe eshte per shqiptaret njelloj si kushtetuta e Turqve te Rinj ishte per Armenet. Gjuha shqipe nuk u lejua as si gjuhe zyrtare, as ne shkolla. Deri ne Luften e Dyte Boterore nuk kishte ne Jugosllavi shkolla ne gjuhen shqipe. Me shume se 90% e popullsise se Kosoves mbeti analfabete. Me veprimet e lartpermendura behej vazhdimisht presion mbi shqiptaret qe te iknin, pjeserisht ne Shqiperi e pjeserisht ne Turqi. Per kete Jugosllavia mbeshtetej ne nje marreveshje te nenshkruar me 11 korrik 1938 me Turqine mbi pranimin e te debuarve "turq". Kjo marreveshje ishte realizuar nga diplomati i atehershem jugosllav Ivo Andric, i cili me vone fitoi çmimin Nobel per letersi. Meqe financimi nuk ishte siguruar dhe meqe Jugosllavia u shkaterrua ne Luften e Dyte Boterore, kjo marreveshje nuk u ratifikua dhe nuk pati vlefshmerine net e Drejten Nderkombetare. Megjithate, pas luftes, Jugosllavia dhe Turqia lidhen perseri nje marreveshje mbi pranimin e refugjateve. Ata perpara luftes u detyruan te deklaroheshin si turq por ne fakt ishin shqiptare qe iu perkulen ne vitet '50 presionit per debim. Gjate gjithe ketyre veprimeve pati njekohesisht perpjekje per te vendosur serbe aty ku deboheshin shqiptare. Por keto perpjekje paten pak sukses. Mes viteve 1919 e 1941, ne Kosove dhe ne Maqedonine perendimore, u vendosen 53.884 persona, te cilet moren (deri me 1935) 134.802 ha toke, ndersa numri i "kolonisteve" te rinj pas vitit 1945 mbeti nen 20.000.
Qeveria shqiptare i pranoi vendimet e konferences dhe ia kaloi autoritetin e vet princit. Kosovaret nuk u pyeten megjithese ata protestuan prane Fuqive te Medha. Ata i ofruan rezistence te armatosur pushtuesve serbe.
Gjate viteve te pushtimit Italian mbi Shqiperine, nuk egzistuan kufinjte me Kosoven, e per kete nuk pati ndonje ngjarje te vecante. Ne kete kohe, partizanet e Titos premtuan nepermjet te deleguarit te tyre Miladin Popovic tek komunistet shqiptare, ne Konferencen e Bujanit, fund 1944 fillim 1945, se Kosova pas luftes do ishte e lire te vendose vete se kujt do t'i perkase. Por, pa mbaruar akoma lufta, Kosova u vendos nen administraten ushtarake jugosllave.
Administrata brenda nje gjysem viti vrau 50.000 kosovare. Ne vjeshte 1945 mbaruan vrasjet masive por vazhduan rregullisht aksionet policore, hetimet, torturat dhe proceset gjygjesore kunder "nacionalisteve", "separatisteve" dhe "armiqve" te tjere. Kjo u kushtoi jeten shume kosovareve. Gjithashtu vazhduan kontrollet "per arme" ne banesa. Shpesh shqiptaret detyroheshin t'i blenin armet per t'i dorezuar pastaj, siç kerkohej, ne polici. Njekohesisht, siç u theksua me lart, iu imponua shqiptareve ikja ne Turqi. Per keto shkaqe, qe nga viti 1945, Kosoven e kane lene rreth 1.5 deri ne 2 milione kosovare.

[Albo]

Ne vitin 1908 ne Perandorine Osmane erdhen ne fuqi "Turqit e Rinj", te cilet u perpoqen ta shpetojne kete Perandori nepermjet nje politike nacionaliste-turke.

Elementi shqiptar brenda Perandorise Otomane, dha kontributin me te madh ne ardhjen ne fuqi te "Turqve te Rinj". Midhat Frasheri e kompani kishin bindjen se me riardhjen ne fuqi te xhonturqve, a) Perandorise Turke do ti shtoheshin e nuk do ti pakesoheshin ditet b) Shqiptaret do te rigjenin mbrojtjen e Turqise perballe fqinjeve Ballkanike te pavarur qe nuk i kishin fshehur planet e tyre per shporrjen e turqve nga Ballkani.

Nuk kaloi shume kohe, dhe xhonturqit idealiste mes shqiptareve, u deziluzionuan pasi politika e xhonturqe ishte ne shume aspekte me shtypese ndaj shqiptareve se sa politikat e sulltanit. Shpresa se xhonturqit do tu njihnin shqiptareve te drejten e shkollimit ne gjuhen shqipe dhe autonomine brenda Perandorise Otomane, nuk u realizuan.

Qellimi i Aleances Ballkanike Ballkanike ne thelb ishte perfitimi nga konjuktura nderkombetare per copetimin perfundimtare te territoreve te shqiptareve, per shperndarjen e tyre ne mes vetes dhe me mirekuptim Rus si dhe dhenia fund njehere e pergjithshmone e ceshtjes shqiptare ne Ballkan. Kjo ishte Lufta e Pare Ballkanike.

Autorit i pelqen ti quaje territoret "territore shqiptare" apo "vilajete shqiptare" por harron qe ne 1908 nuk kish as "shqiptare" e as Shqiperi. Ato territore ishin toka te Sulltanit nen administrimin e Portes se Larte dhe ato vilajetet nuk ishin shqiptare. Kater vilajetet turke ku banonin shqiptare, asnjeri prej tyre nuk ishte vilajet i banuar 100% me popullsi shqiptare. Sulltani ndoqi me mjeshteri politiken "perca e sundo" mes shqiptareve, aqsa pasi perfundoi ne disa shekuj shpopullimin dhe ripopullimin e atyre trevave me njerez te besuar te ardhur nga cepat e Perandorise, vajti edhe i ndau shqiptaret ne kater vilajete qe asnjehere te mos bashkoheshin e ngrinin krye ndaj Portes se Larte.

Lufta Ballkanike e bere nga popujt fqinje nuk ishte nje "lufte e fqinjeve kunder shqiptareve" sic perpiqen ta portretizojne nacionalistet anadollake shqiptare, por ishte nje lufte e popujve Ballkanike per te pastruar njehere e mire nga Ballkani pushtuesin 5 shekullor. Pra ishte nje lufte kunder Portes se Larte e jo kunder shqiptareve.

Arsyeja perse shqiptareve si ky me lart u pelqen ta quajne luften e I Ballkanike si nje lufte e fqinjeve kunder shqiptareve eshte pasi nuk do te pranoje te verteten historike: ne ato vite, elementi shqiptar brenda Perandorise Turke ishte 100% ne sherbim te Portes se Larte. Shume mire shqiptaret mund ti ishin bashkuar popujve fqinje ne lufte kunder Perandorise Otomane, por nuk e bene nje gje te tille, mbajten anen e turqve.

Ne fakt, edhe ne 1912, Ismail Bej Vlora ishte i vetmi shqiptar me vizionin e qarte per popullin e tij. Kur te gjithe patriotet e tjere shqiptare ende mbronin bindjen se "Shqiperia ka nevoje per mbrojtjen e Sulltanit qe te mbijetoje", apo "Shqiperia ka nevoje per biresimin nga Austro-Hungaria apo Italia", Ismail Bej Vlora ishte i vetmi qe guxoi te artikulonte aspiratat e verteta te popullit shqiptar: Te drejten per te jetuar i lire dhe i pavarur nga Turqia, ne paqe me fqinjet dhe me boten. Lajmi i shpalljes se pavaresise se Shqiperise, me shume se sa popujt fqinje apo Porten e Larte, tronditi pikerisht mentalitetin e mykur te vasalitetit te patrioteve te shitur e te blere shqiptare.

Identitetin tone kombetar si shqiptare ua kemi borxh Gjergj Kastriotit e Ismail Bej Vlores. Keta te dy jane masa matese e atdhedashurise e patriotizmit per te gjithe ne te tjeret dhe nuk eshte aspak rastesi qe jane edhe dy nga figurat me te sulmuara nga ata qe duan tu shtremberojne historine shqiptareve.

Albo

[morrison]

Pergjigje postimit me lart:

Lufta Ballkanike e bere nga popujt fqinje nuk ishte nje "lufte e fqinjeve kunder shqiptareve" sic perpiqen ta portretizojne nacionalistet anadollake shqiptare, por ishte nje lufte e popujve Ballkanike per te pastruar njehere e mire nga Ballkani pushtuesin 5 shekullor. Pra ishte nje lufte kunder Portes se Larte e jo kunder shqiptareve.

Turku po merrte plackat ne ate kohe. Ca lufte i hapet te ikurit? Kjo qe thua ti bie ndesh me cdo lloj strategjie. Sepse asnje shtet nuk do organizonte gjithe ate ushtri per lufte, duke mbajtur ushtaret me te lare, me te shplare, me te ngrene dhe duke harxhuar leke per armatime. Pra sipas teje Serbia dhe greqia organizuan ushtrite e tyre per te perzene turkun qe nuk e shikonin as me dylbi, nejse ky eshte mendimi jot, por ngjaka shume me te grekeve dhe serbeve.

Arsyeja perse shqiptareve si ky me lart u pelqen ta quajne luften e I Ballkanike si nje lufte e fqinjeve kunder shqiptareve eshte pasi nuk do te pranoje te verteten historike: ne ato vite, elementi shqiptar brenda Perandorise Turke ishte 100% ne sherbim te Portes se Larte. Shume mire shqiptaret mund ti ishin bashkuar popujve fqinje ne lufte kunder Perandorise Otomane, por nuk e bene nje gje te tille, mbajten anen e turqve.

Ketu po te permend disa shqiptar qe sipas teje mbajten anen e turqeve:

Kolokotroni (bythguri) , Marko Bocari, Kico Xhavella, Bubulina, Andrea Miauli, Jorgo karaiska-(ki), Ali Farmaki... e te tjere. Keta jane Herojnte me me fame ne historine e luftes greke kundra turqve dhe se te gjitha keta kishin dhe cetat e tyre me 2000-3000 shqiptare. Shtrohet pyetja, mos je ti ai qe nuk don ta pranoj te verteten historike?

Ne fakt, edhe ne 1912, Ismail Bej Vlora ishte i vetmi shqiptar me vizionin e qarte per popullin e tij. Kur te gjithe patriotet e tjere shqiptare ende mbronin bindjen se "Shqiperia ka nevoje per mbrojtjen e Sulltanit qe te mbijetoje", apo "Shqiperia ka nevoje per biresimin nga Austro-Hungaria apo Italia", Ismail Bej Vlora ishte i vetmi qe guxoi te artikulonte aspiratat e verteta te popullit shqiptar: Te drejten per te jetuar i lire dhe i pavarur nga Turqia, ne paqe me fqinjet dhe me boten. Lajmi i shpalljes se pavaresise se Shqiperise, me shume se sa popujt fqinje apo Porten e Larte, tronditi pikerisht mentalitetin e mykur te vasalitetit te patrioteve te shitur e te blere shqiptare.

E para punes me Ismail Qemalin ishin pothuajse te gjithe patriotet Shqiptare ne mbrojtje te tij dhe bashke me te kur ai ngriti flamurin. Mos harro qe dhe Ismail Qemali erdhi nga turqia dhe e ngriti flamurin ne kohen qe turqit po iknin, pra ketu mund te kete prapaskene politike nga ane e turqeve.

Identitetin tone kombetar si shqiptare ua kemi borxh Gjergj Kastriotit e Ismail Bej Vlores. Keta te dy jane masa matese e atdhedashurise e patriotizmit per te gjithe ne te tjeret dhe nuk eshte aspak rastesi qe jane edhe dy nga figurat me te sulmuara nga ata qe duan tu shtremberojne historine shqiptareve.

Dakort nuk po thot njeri te kunderten, porse mbasi thua se te gjithe patriotet shqiptare ishin te shitur tek porte e larte,nuk mund te thuash se vetem Skenderbeu apo Qemali ishte patriote se vetem dhe pa patriotet e tjere mbeshtetes nuk mund te benin asgje apo jo? I bie qe i thua keto te fundit thjesht per te zbutur mendimin tend te ashper persa i peket temes.

Ky ishte mendimi im i cili eshte dhe ne kundershtim me tendin. Nese do mund ta vazhdojme diskutimin. Por nuk do te ishte zgjidhje nese do ma fshije postimin thjesht pse kam mendim te kundert me ty.

[AGREPI_25]

Vertet na e bet furumin te bezditshem me ket Kosove tani e Kosov pare kushe ka dashte ka arrdhe e na ka pushtue e ka ike kur ka dash se nuk i kemi then jeriut gje ishte turku e ndejti sa deshi iku kur deshi se maroj kapitulli i osmanve ne ter ballkan jo e e perzume na
Erdhi serbi edhe atij i erdhi funi se bota e kryesishte amerika donte me e shperba ishe iugosdhavin po thuej se iku edhe ai
Tash ka arrdhe amerika e ka formue nje qeveri kukull qe kur i fot amerika ulu elet e kur i thot amerika cohu cohet
Kjo eshte kosova e vertet Ndersa ketu ne forum behet sikur kush e din se cfar eshte me patrijota e patrijote si kur fjen puna per patriotizem mos me u hap rruget te shtypin duke ikur me vrap

[Albo]

Turku po merrte plackat ne ate kohe. Ca lufte i hapet te ikurit? Kjo qe thua ti bie ndesh me cdo lloj strategjie. Sepse asnje shtet nuk do organizonte gjithe ate ushtri per lufte, duke mbajtur ushtaret me te lare, me te shplare, me te ngrene dhe duke harxhuar leke per armatime. Pra sipas teje Serbia dhe greqia organizuan ushtrite e tyre per te perzene turkun qe nuk e shikonin as me dylbi, nejse ky eshte mendimi jot, por ngjaka shume me te grekeve dhe serbeve.

Turku nuk po merrte plackat por po perzihej me lufte nga Ballkani nga te gjithe popujt ballkanike qe njeri pas tjetrit i shpallen lufte Turqise per te fituar pavaresine e tyre si shtete te pavarura. I vetmi popull ballkanik qe nuk e beri nje gje te tille, nuk i shpalli lufte Turqise per te fituar pavaresine e vete ishte populli shqiptar. Shqiptaret ngelen vasale e pjese te Turqise Evropiane deri ne fund te kapitullimit te Turqise.

Nese shqiptaret do te ngriheshin ne lufte kunder Portes se Larte dhe do te clironin vendin, e do te shpallnin pavaresine sic bene Greqia e Serbia 1 shekull para nesh, atehere Luftrat Ballkanike nuk do te kishin ndodhur pasi Shqiperia do te kishte zot e nuk do te ishte akoma Turqi.

Kolokotroni (bythguri) , Marko Bocari, Kico Xhavella, Bubulina, Andrea Miauli, Jorgo karaiska-(ki), Ali Farmaki... e te tjere. Keta jane Herojnte me me fame ne historine e luftes greke kundra turqve dhe se te gjitha keta kishin dhe cetat e tyre me 2000-3000 shqiptare. Shtrohet pyetja, mos je ti ai qe nuk don ta pranoj te verteten historike?

Ata arvanitas me lart qe ti ze ne goje, nuk jane "shqiptare" por jane epirote, si Gjergj Kastrioti. Bejne pjese ne fisnikerine mesjetare shqiptare qe e shmangu asimilimin turk duke emigruar nga vendi drejt Italise e Greqise.

Dhe te gjithe ata me lart luftuan per pavaresine e Greqise nga Turqia me shpresen se shteti i ri grek do te ndihmone edhe ne clirimin e Shqiperise nga pushtimi turk. Shqiptaret qe mbajten anen e Turqise ishin te gjithe ata bejleret e agallaret me origjine shqiptare qe e lidhnin ekzistencen e tyre dhe te pushtetit e pasurise se tyre me ekzistencen e sistemit te vjeter feudal osman. Per aq kohe sa Shqiperia do te ishte Turqi Evropiane, ata do te vazhdonin te gezonin ofiqet, pasurite, pushtetin qe u kish dhene Sulltani. Keta ishin pengesa me e madhe per levizjen kombetare shqiptare, keta ishin arsyeja perse populli i thjeshte shqiptar asnjehere nuk beri nje lufte te perqendruar kunder pushtuesit osman per fitimin e pavaresise.

Ne oborrin e Sulltan, njerezit me te besuar ishin pikerisht shqiptaret nga Kosova, Shqiperia, Cameria. Keta benin ligjin ne administraten turke dhe keta ishin arsyeja perse fati i Shqiperise u lidh deri ne fund me fatin e Perandorise Otomane.

E para punes me Ismail Qemalin ishin pothuajse te gjithe patriotet Shqiptare ne mbrojtje te tij dhe bashke me te kur ai ngriti flamurin. Mos harro qe dhe Ismail Qemali erdhi nga turqia dhe e ngriti flamurin ne kohen qe turqit po iknin, pra ketu mund te kete prapaskene politike nga ane e turqeve.

Po te kesh lexuar librin Zgjimin Kombetar Shqiptar te Prof. Dr. Stavro Skendi, ai e mbyll librin me nje detaj nga jeta e tij se si u perjetua shpallja e pavaresise se Shqiperise edhe mes shqiptareve ne Ameriken e larget. Diten qe Ismail Bej Vlora, shpallte pavaresine e Shqiperise perpara se vendi te binte nen kontrollin e plote te ushtrive ballkanike qe vune perpara me lufte mbeturinat e ushtrise turke mes shqiptareve, dy patriotet shqiptare Faik Konica dhe Theofan Noli, mbanin fjalim perpara komunitetit shqiptar ne Amerike duke mbajtur nje qendrim kunder shpalljes se pavaresise dhe pro "autonomise nen Turqi pasi vetem Turqia mund te ruaje terresine territoriale shqiptare nga planet e fqinjeve". Autori i librit thote se edhe ai vete e bleu kete argument ne ate dite, por e kuptoi me vone qe ishte nje qendrim tejet i gabuar. Dhe ne rastin e Faik Konices, ky nuk u mjaftua vetem me deklarata te tilla, ne 1913 udhetoi drejt Shqiperise per tu bere pale me Esat Pashe Toptanin dhe per te krijuar "qeverine e Durresit" qe kish per qellim te sfidonte dhe rrezonte qeverine e Vlores se Ismail Bej Vlores.

Ismail Bej Vlora, i vetedijshem qe shqiptaret e humben shansin historik per te fituar me lufte pavaresine e tyre nga Turqia, beri ate qe shqiptaret duhet ta kishin bere 1 shekull me pare: te shpallnin pavaresine nga Turqia ne menyre qe tu tregonte vendeve fqinje dhe botes se shqiptaret nuk jane koka turqish por jane popull autokton dhe i pavarur qe ka te njejtat aspirata per liri dhe pavaresi si gjithe popujt e tjere te Ballkanit.

Po, ne Vlore kish plot firmetare qe hodhen firmen ne dokumentin e pavaresise. Mes tyre edhe Midhat Frasheri e disa xhonturq te tjere. Por e bene kete gje jo sepse besonin ne nje Shqiperi te lire e te pavarur, por e bene si nje akt deshperimi kur e gjenin veten te rrethuar nga trupat serbe, bullgare e greke dhe kur u pa hapur qe Porta e Larte kishte kapitulluar.

Dhe ajo qe e ben te pavdekshem Ismail Bej Vloren nga kujtesa kombetare e shqiptareve eshte se ai sakrifikoi gjithcka, ashtu si Gjergj Kastrioti, per ceshtjen tone kombetare. Sakrifikoi gjithe ofiqet qe i kish dhene Sulltani ne Kuvendin e Portes se Larte, gjithe pasurine e tij familjare si nje pinjoll i oxhakut te bejlereve te Vlores, ne fund edhe jeten e tij, pasi shijoi helmin e italianeve.

Albo

[Testim]

S'ka ç'të bësh. Ne nuk ndollëm armiqësi. Të tjerët vendosën që të bëhen armiqtë tanë, dhe ne vendosëm që t'i qëndrojmë sherrit, por nuk kërkuam sherr asnjëherë.

Masakrat serbe mbi shqiptarët kanë filluar që në vitin 1804 kur u zhduk totalisht qyteti shqiptar Beograd, pastaj filluan masakrat mbi Pozharefc, Kragujefc, Maçve, Pllanë, Raçë, Homolje, dhe vazhduan në jug, Nish, Toplicë, Kosanicë.

Pse o të shkretë nuk e dënuat serbin që iu tradhëtoi duke i ndihmuar turkut?

Sepse nuk patët forcë o të shkretë.

[Rina_87]

Lufta Ballkanike e bere nga popujt fqinje nuk ishte nje "lufte e fqinjeve kunder shqiptareve" sic perpiqen ta portretizojne nacionalistet anadollake shqiptare, por ishte nje lufte e popujve Ballkanike per te pastruar njehere e mire nga Ballkani pushtuesin 5 shekullor. Pra ishte nje lufte kunder Portes se Larte e jo kunder shqiptareve.

E po gabimi me i madh i shqiptareve te asaj kohe, pasi qe na paskan qene aq ngushtimisht te lidhur me turqit, paska qene qe nuk i kane perzene nje here e pergjithmone sllavet nga Ballkani, me ndihmen e otomaneve - meqe paskemi qene aq aleate. Nuk e besoj se do te perseritet ndonjehere rast me i mire. E pas kesaj te forcoheshin dhe ti largonin edhe otomanet.

Kjo do te ishte zgjidhja e duhur afatgjate per ne. Nje Ballkan i paster shqiptar.

[morrison]

Po, ne Vlore kish plot firmetare qe hodhen firmen ne dokumentin e pavaresise. Mes tyre edhe Midhat Frasheri e disa xhonturq te tjere. Por e bene kete gje jo sepse besonin ne nje Shqiperi te lire e te pavarur, por e bene si nje akt deshperimi kur e gjenin veten te rrethuar nga trupat serbe, bullgare e greke dhe kur u pa hapur qe Porta e Larte kishte kapitulluar.

Pikerisht kete them dhe une, qe fqinjet e tu te dashur nuk kishin ardhur thjesht per te perzene turqit por per te lar hesapet dhe me disa te tjere... me Shqiptaret...

Dhe po e perseris dhe nje here dhe mos devijo nga thelbi i gjithe ceshtjes me shtojca kot. Pse u desht te mesynin ne shqiperi me ushtrin e tyre per te perzene turqit, perderisa ata vet ishin te cliruar nga turku dhe nuk ekzistonte me frika nga ai sepse ishte ne ikje? Mos me thuaj qe donin te zhduknin turqit nga ballkani sepse sic tham po zhdukeshin vet. Pse u desh qe te nderhynin fuqite e medhaja qe fqinjet te dilnin nga shqiperia dhe mbas ikjes se turkut apo kete e harrove? dhe e fundit... te gjithe planet pushtuese te tyre jane te dokumentuara dhe se nuk po i nxjerrim ne nga mendja, por i thot nje europe e tere, pervec grekut dhe serbit.

C'te shtyn ty te mendosh se greku dhe serbi thone te verteten dhe se gjithe te tjeret bashke me shqiptaret genjejne?

[Testim]

Pikerisht kete them dhe une, qe fqinjet e tu te dashur nuk kishin ardhur thjesht per te perzene turqit por per te lar hesapet dhe me disa te tjere... me Shqiptaret...

Më 1913 erdhi ushtria serbe në Llap. Bërtiste nuk po iu vrasim juve por turqit, ndërkohë që prenin grinin.

E therrte me thikë dhe i thoshte mos u frikëso, se turkun po vras e jo ty.