A kane shqiptaret etike pune?

[DEA27]

Njeriut sa me shume i duhet te mbijetoje aq me shume adoptohet, dhe shqiptaret e dine me mire se kushdo kete rregull te thjeshte. Ka shume arsye qe ne kemi kete etike pune qe kemi kjo shpegohet me shume faktore te se shkuares te cilet kane gdhendur tek ne kete lloj qendrimi qe ne shpalosim ndaj punes. Dhe ne rastet kur demostrojme nje fare dembelleku apo menefregizmi ndaj punes nuk behet per arsyen se e perbuzim punen por per shkak te delirit te madheshtise qe na karakterizon si race. Por kur jeta na mblidhet prej fyti dhe skemi rrugdalje tjeter e ulim kurrizin me mire se te tjeret.

[Inteligjentja]

Ajo qe ti ke trajtuar ne hapjen e temes jane tre fenomene te ndryshme te nderthurura:

- Mos dhenia e ndihmes nje bashkekombasi per tu punesuar



A jane punetore shqiptaret?




A njohin shqiptaret etiken e punes?

Shqiptaret nuk e njohin etiken e punes sipas kendveshtrimit amerikan, por jo sepse jane fodulle por sepse thjeshte nuk kane patur fatin qe te eksperimentojne gjate me demokracine dhe kapitalizmin. Nese kafenete e Shqiperise jane plot, kjo eshte si pasoje e "etikes alla-turka te punes" qe shqiptaret e pervetesuan dhe ushtruan per plot 5 shekujt e pushtimit turk. Edhe gjate rregjimit komunist u fut fryma e re e proletarizmit dhe vullnetarizmit por u mbajt sistemi anadollak i vleresimit te punes: plani u realizua 110% edhe pse tregu ushqimor ishte bosh. Nese 500 vjetet e Sulltanit prodhuan ne Shqiperi dembele me nam ne mbare perandorine, sistemi komunist prodhoi hajdute me nam: hajdutet e "prones se perbashket".

Rikthimi i prones private ne Shqiperi dhe mundesia per nje jete te re me te mire ne Perendim ka bere qe shqiptaret te fillojne te mesojne etiken elimentare te punes ne nje sistem kapitalist. Raportet punetor - punedhenes dhe korrektesia ne pune. Shtoi ketyre edhe pervetesimin e proceseve dhe zanateve te ndryshme, dhe pas plot 2 dekadash sot gjejme si ne Shqiperi edhe ne Perendim brezin e pare te shqiptareve qe kane pervetesuar nje etike te mirefillte pune. Ata qe kane mundur ta mesojne dhe pervetesojne kete etike pune jane nder shqiptaret me te suksesshem ne profesionet e tyre jo vetem ne Shqiperi por edhe Perendim ku kane ngjitur shkallet e karrieres ne profesion ose kane hapur bizneset e tyre.

Albo

Ne fakt piken e pare qe keni permendur ju (mosdhenien e punes nga shqiptaret per shqiptaret) e permenda thjeshte si anekdote per te shtruar ceshtjen e madhe, jo per ta diskutuar.

Ajo qe me habit mua megjithate eshte pikerisht kjo pike rreth se ciles eshte peshtjelluar argumenti yt: mospasja e kapitlazimit dhe industrializmit. Industrializmi si proces ka qene shume i vonshem (fund i viteve 1800') dhe Shqiperia s'ka qene vendi i vetem qe eshte njohur me kete proces me vone se vendet e tjera. PSE PIKERISHT NE MBETEM MBRAPA? Persa i perket pikes tjeter qe ti permend: Perandorise Osmane dhe pasojat qe ajo administrate e mykur la tek ne : 1. perseri ne nuk ishim vendi i vetem qe ka vuajtur nen kete perandori dhe 2.shprehja ka mbetur dembel Stambolli por jemi ne ata qe s'kemi bere para dhe jo turqit.
Jam e sigurte qe diktatura ka pasur pasojat e veta psikologjike ne karakterin e shqiptreve dhe dashurine e tyre per punen, por perseri, Shqiperia s'eshte vendi i vetem qe ka vuajtur nen diktature komuniste. Une marr gjithnje shembull Gjermanine ne fakt (dhe Japonine) dhe vertet i admiroj per ato qe kane arritur te bejne. Te gjithe e dime me cfare pasojash ekonomiko-politiko-sociale-kulturore-psikologjike kane dale keto vende pas Luftes se Dyte Boterore dhe perseri eshte e paimagjinueshme sesi u rimekemben per nje kohe aq te shkurter. Pse s'mund ta benim dhe ne kete? Pse s'mund te benim dhe ne dicka te tille? Pse s'mund te mbanim ate fare etike pune qe duhet pranuar, filloi te formohej nen diktaturen e proletariatit? Ishte thjeshte urrejtje jone ndaj punes, shtirje gjysem shekullore apo asocimi i gabuar nga ana psikologjike i diktatures me punen ajo qe na ka sjelle deri ne kete pike?

[mia@]

Ne radhe te pare mendoj se kemi lene pershtypjen qe punojme .Te pakten ketu ku jam une.Normal ka nga ata qe duan ta marrin lekun duke ardhur verdalle.Keta me siguri ne Shqiperi nuk kane punuar,ose nuk kane patur nje pune stabel,nuk jane mesuar me pune,por si te jetojne ne kurriz te te tjereve.
Ne Amerike kane ardhur nga e gjithe Shqiperia,me shkolle pa shkolle.Njeri mendon se eshte me larte se tjetri se vjen nga qyteti ,kurse tjetri nga qe ka me shume shkolle.Ketu lindin ato perplasjet tona .Jemi nje cik hunde perpjete ne shqiptaret .S'na pelqejne urdherat.Une per vete gjithmone e kam marre seriozisht punen si ne Shqiperi ashtu edhe ketu.Po keshtu kam pare dhe shume te tjere.Kam zene miqesi me Shqiptaret kudo qe kam qene dhe i ruaj akoma.Dembelet dhe llafazanet te tille kane qene e te tille do te ngelen.S'do i ndryshoje Amerika.

[Inteligjentja]

.Normal ka nga ata qe duan ta marrin lekun duke ardhur verdalle.Keta me siguri ne Shqiperi nuk kane punuar,ose nuk kane patur nje pune stabel,nuk jane mesuar me pune,por si te jetojne ne kurriz te te tjereve.

Ndoshta nga eksperienca juaj personale mund te jete e vertete kjo qe thoni, po ne rastin tim jo. Une s'kisha punuar ndonjhere ne jeten time dhe kur erdha ketu punen e beja sic duhet. Etika eshte nga ato gjera qe nuk mesohet, eshte e lindur ne shumicen e rasteve. Ka raste qe femije nga familje punetore dalin dembela dhe pa etike, ashtu sic ka edhe rastet e tjera kur nje person eshte i afte te kuptoje se paguhet per punen qe kryen dhe ka aq seder sa ta beje si duhet.

[mia@]

Cfare moshe ke ti Inteligjentja? Ne Shqiperi s'ke punuar se s'ke patur mundesi apo se s'ke dashur?E kisha fjalen per ata qe i jane shmangur punes ne Shqiperi,qe nuk donin te punonin pune ''te rendomta''edhe pse pa shkolle .
Une kam pershtypjen qe femijet nga familje punetore ,ku familja ben gjithcka per femijet,dalin me dembelet .

[Syte_e_Tigrit]

Ngavashni Cupa se e morret me te perpjekur(tamam Shqiptare.)
Mos e personalizoni biseden,lereni me kaq le ti permbahemi temes,ne te kundert nuk po diskutojme me.!?
Mqs ti Intiligjente i ke shume per zemer Gjermanet,mbas luftes se dyte boterore pak a shume fjalet e kryeministrit Gjerman ishinjermane,Gjermanine do te bejne vete Gjermanet.!
Kurse Japonezet me sa kam lexuar,edukaten e punes e te zhvillimit e marrin qe ne shkolle,bile me sa me kujtohet nga sa kam lexuar,thelbi eshte qe ata rriten me idene qe jane te varfer.
Pra ku qendrojme Ne Bijte e Shqipes?
Do te na duhet shume kohe,(per mua personalisht dhe 30-5- vjet te tjera),sepse nuk qendron problemi tek amerika,apo te teknollogjia,problemi thelbesor qendron tek Edukimi,i Brezave me PPPPPPUUUUUUUUUUUUNNNNNNNNNNNNNNNEEEEEEEEEEEEEEEEE EEE.
E fatkeqesisht problemi jone eshte qe ne ngopemi dhe me Lugen Bosh(si gjithe ballkanasit)dhe gjithmone fajin e kerkojme tek te TJERET,per ta mbyllur nje barcalete.....
Ne greqi tek sheshi ku rrinin shqiptaret ne Omonia nje grek shkon per te gjetur punetore,dhe te gjithe qe ishin aty sa pane grekun u turren me vrap,Vetem njeri rrinte,dhe greku i drejtohet atij qe rrinte ulurj Skipetari do pune!!??Shqiptario ky bir k***e ketu 500 veta mua me gjeti.??
Tung.

[antina]

Jam e sigurtë se shqiptarët kanë etik pune për disa arsye:
- shumica e shqiptarëve ja nisën jetën e tyre prej fillimit(të emigruarit që janë~ 50%) për herë të dytë dmth egziston një etikë pune në këtë proces.
- çdo familje shqiptare e emigruar sigurisht që ndihmon dikë të vehtin që ka lënë në atdhe.
Për të aritur këtë duhet të disponosh etikën e punës.
Nëse nisemi në persona të veçantë të papergjegjshëm dhe dembela ka gjithkund
Pershtypja ime është se shqiptaret kane etikë pune edhepse puna e tyre nuk vlersohet dhe paguhet sa duhet.
Në ballkan gjithmon puna(mundi) e shqiptarëve është shfrytëzuar si volonterizëm nga strukturat të caktuara shtetrore, qoftë në shqipëri , kosovë ose maqedoni.

[flory80]

Përshëndetje Inteligjentja për temën në radhë të parë.

Për sa i përket temës unë do të thosha kam vënë re dy standarte ndërmjet Shqiptarëve që jetojnë në Shqipëri dhe atyre që jetojnë jasht vendit.
Pjesa më e madhe e atyre që jetojnë në Shqipëri dhe këtu e kam fjalën për afëro 95% të tyre.
Shkojnë në punë kur u teket, domethënë në qoftë se e kanë për tu paraqitur në punë në orën 8:00 shkojnë në punë në 8:30 pasi kanë qënë na kafene. Pasi kanë shkuar në punë, mundohen të manipulojnë bossin duke e thirruar për kafe dhe kështu e kalojnë dhe një dy orësh tjetër në kafe. Pas kësaj kthehen në punë dhe "punojnë" për nja 1 orë. Pastaj vjen orari i drekës dhe ata shkojnë për të ngrënë, në kafene. Hanë, pinë, thashetheme, duhan, alkol dhe kështu e shtyjnë dhe ndonjë orë tjetër. E ja kështu kalon dita e punëtorëve Shqiptarë. Një në çdo dy ditë nxjerrin ndonjë justifikim për të mos shkuar në punë dhe kjo është normale.
Në fund të muajit gjithmonë ankohen për rrogën e vogël dhe trajtimin e keq nga eprorët.
Një në çdo dy fjali thonë se nuk rrihet në këtë vend.

Ndërsa përsa u përket Shqiptarëve që jetojnë në Perëndim, kemi komplet tjetër pamje.
Punëtorë që gjithmonë janë në vendin e punës përpara orarit, ulin kokën në punë dhe nuk u ndihet zëri deri sa vjen ora të lënë punën. Punojnë gjithmonë me orë të zgjatura, janë gjithmonë të gatshëm të mbulojnë dikë që mungon në punë, punojnë edhe fundjavave po të jetë e nevojshme etj etj si këto.

Të gjitha këto anomalitë që përmenda pak më sipër janë sëmundje e trashëguar nga Socializmi.

[mia@]

Shembuj poz. e neg. gjen kudo si ne Shqiperi dhe jashte saj.Nuk jemi vetem ne qe i bejme bisht punes.
P.sh nese do krahasoja punen qe ben nje mesues ne Shqiperi me nje mesues ne Usa,megjithese ketu ne Usa punojne me orar me te zgjatur nuk bejne punen tone.Keto rrine me shume ulur ne karrige,gje qe ne Shqiperi eshte e ndaluar, dhe as duan t'ja dine se meson nje nx apo jo.I kepusin dhe nje disability nx-it,jo me add or adhd ,learning disabilities etj. edhe justifikojne pune e tyre.As nuk bejne pune individuale me nx te vecante,aq me shume qe kane nga nje ndihmese.
Po te shikosh punet ''e rendomta'',te krahut vetem emigrantet punojne,amerikaneve nuk u'a mban te lodhen per 8-9 dollar ne ore(flas per ata qe s'kane as shkollen te mesme).

[KILI MERTURI]

Se ne shqiptarët nuk kemi etikë pune, mendoj se në mënyr të përkufuizuar , mund të thuhet s nuk kemi.

Mendoj se historikish nuk kemi nevoj të shkojm larg , sepse ne jemi bijët e bijat e gjeneratave që jetuan nën komunizem, dhe aty mendoj duhet të ndalemi.

Pra etika e punës nuk fitohet me urdhër po me stimulim.
Kjo nuk ndodhi , bile mund të flas lirish sa i përket Kosovës.
Njerzit shkonin në punë të shtetit jo të veten.
Derisa njerzit shojn në punë të "dikuj" tjeter atëher nuk fiton etikë pune, po një rutinë ose një "duhet".
Besoj se ngjajshëm ka ndodhur edhe në Shqipëri, ku njerzit "vullnetarisht" kan punuar jo vetëm dit¨ve të javës por edhe në vikende.
Sa i përket shqiptarëve në ish jugosllavi , kan kaluar të njëjtin proces si ne në Kosovë.

Cfarë është stimulimi!
Një shembull që mund të përmendet psh në Kosovë, punëtorët nuk kan kurfar të drjetash që mbrohen me ligj, sidomos në sektorin privat , gjendja është katastffale.
Pra punën do ta stimulonte një ligj i mirëfillt për të drjetat e punëtoreve.
Pastaj paga , sigurimi , pensionet... e shumë faktorë të tjer¨stimulues.

Jash Shqipëris Etnike , bashkëatdhetarët tanë bartin me vete në bagazhin e tyre edhe "etiken" e tyre të punës.
Fatmirësish atje shumica gjejnë stimulimin dhe ndrrojnë raportin me punën dhe fillojnë të fitojnë etiken e punes , nës mund të shprehem kështu.

E keqja , që përmendi Inteligjentja në hyrje qëndrimi negativ i bashkëatdhetarëve mes veti gjithashtu mund të ndikoi në mos ngitjen e respektit ndaj punës ndër emograntët e rinjë.

Mosdurimi i të qenit nën urdhërat e atyre që qëndrojnë mbi ne në hiarerki është njëra nga mangësit më të theksuara në etiken e punës.
Ka të atillë psh meshkuj që nuk e durojnë shefin të jet i gjinis femrore.

Kemi nevoj për edukim për punë dhe atë sa më shpejtë!

Kili

SHQIPËRIA ETNIKE ËSHTË GJAKU IM QË NUK FALET!