Naim Frashëri

[White_Angel]

Atje rane, pa kur pane
Rreth e rrotull Qerbelane
Armiket' e mallekuar
E paskeshine rrethuar.
Me nje vent te lart' u mblodhe
Ndenjne pake e u clodhe,
Pa gjithe punene e zune
C'do gje ne radhe e vune,
Tendete atje i ngrehne;
Armikete gjith' u pshehne
Vent te mire shume zune
E mbaruane ate pune
Grat' e foshnjate me nj'ane
M'anet tjater burrat vane
Nisete me shok Ymeri
Q'ish nderkryere si derri
Erdhi te imam Hyseni
Duke hiruar si qeni
Afere tendese zbriti
Imami u ngrit e priti,
Pa i tha :"Per te leftuar
Ke ardhur, duke harruar
Miqesin' e Perendise
Edhe Muhamet Aline?
Ti vete nuke me shkrove?
Ne Qofe mua s'me ftove?
Se pari ju me kerkuat
Tani besen e harruat,
Nuk' e di , o jetegjate
Sa na doj neve yt' ate?
Ay ty kshu te la fjale
Sa qe gjall' kur ishte djale
Gjyshi im u vuri bese
A i at' i Mavijese?
Ate te parene tene
S'mbani ment c'u ka thene?
E late besen e fene
Edhe zute Mavijene!
Mire bet' e bukur bete,
Se u muarrene gjete!
Po mua pse me genjyete?
Pa tani besen e kthyet!
Me shkruate e me thate
Te vinj me dit' e me nate,
T'u shpetonj nga roberija
E nga gjithe ligesija
Pandeh se dua fitime
A punonj per vehtet time?
Une per ju po perpiqem
Dhe pervelohem e digjem
Nuk' e dini c' kane bere
Syfjanasite te tere?
Jezitit i vute bese!
Qe me te gjalle t'u vdese!
Une kam shume durime
Po eshte me qafet time
Dhe shpetim' i Perendise.
S'e kane fajne te tjere
Po ju , qe jini blere
Se ndere e kini shitur
Te Jeziti i merzitur;
Shpirtine tuaj e shitte
Dhe njerezit' i robitte
S'u ka mbetur as vetije
As zemere , as vetedije!
Boten ju me qaf' e kini
Ndaj Zotit qysh do te vini?
Cdo pune qe ben ne jete
E gjen te Zot ' i vertet
Te liga na bete kaqe,
Prape une dua paqe,
Pa juve
luftene zute
Paqene ne dhet' e vute
Ku eshte vellazerija
Qe na fali Perendija?
Vere ne vesht kete fjale
Se nje here do te dale:
Kete qe me beni mua
E kini per jete hua,
Do ta hiqni ndonjehere
Zoti nuke do ta lere
Mua bemeni c'te doni
Po njerezine mejtoni."


********

[EXODUS]

Angel, pergezime per kontributin e dhene ne teme!

[White_Angel]

EXODUS FLM ))



Kshu tha imam' i vertete
I qofshim fale perjete
Ymeri u turperua
Edhe ndenj' e u mejtua
Tha :"Keto, t'u ngjatte jeta
Jane te gjitha te verteta
Po fuqi e gje e shkrete
S'do pun' e muntkan ne jete
Dh' e drejta edh'e verteta
Mbetkan fare te shkreta
Paska fuqi djallezija
Sa s'e muntka urtesija
Te gjithe nuk' e durojme
Jezitne, dh'e mallekojme
Qe prishi besen e fene
Na vuri ne goje frene
Edh' e mbyti krejt lirine
Beri lige ligesine
Gje ne jete nuke mbeti
Nga c'pat bere Muhameti
Jeziti esht' egersire
E dime dhe ne fort mire
U be mbret, e mbret mundonjes
Edhe prishes e shkretonjes
Lig' ay ka djallezine
S'do ta dije miresine
S'ka pjese prej njerezije
As frike s'ka Perendije
Po punete kshu u bene
Nuk' e di pse qenka thene
Gjith' u bene egersire
Eshte keq njerith' i mire
Se eshte dit' e te ligut
Kane nder punet' e shtrigut;
Djallezija vete mbane
Se drejtes s'i mbet as fare
Nve nje frike' e shprese
Na bene kshu te pabese
Ti po mundohesh per neve
Qe t'u heqc zgjedhene qeve,
Po ne jemi te liq vete
Po na mundojne si qete
Dhe puna si eshte bere
Njeriu s'di nga t'a zere."
Kshu tha Ymer i mahnitur
Po besen e kishte shitur
Keto pun' ata i bene
Pa nuk' eshte se ish thene
Ate dite dite keto thane
Ndenjne pake, pa u ndane.




******

[White_Angel]

# 10



Zoti yne me Ymer
U poqn' aty shume here
Edhe shume fjale thane
Po punene nuk' e ndane
Pastaj erdhe me Ymere
Dhe shume shoke te tjere
Pa u tha imam Hyseni:
"Ju zoterinj, si e gjeni?
Une u them , mos me ngini
Ne punet time me lini
Te kethehem nga Meqeja
E te marr nga Medineja
Te rri ne punezen time
Se kam hequr mjaft mundime
Ketu po juve me prute
Ne keto brenge me shtute;
A ne daci ne Sham vemi
Se frike nga njeri s'kemi
Pa te shoh c'thote Jeziti
kjo madheri nga i zbriti
Po ne Qofe kete here
S'vete, se esht' e perzjere
Ju punen tuaj veshtroni
Edhe beni si te doni
E cilene te pelqeni."
Kshu tha imam Hyseni
Ata "Fare mire" thane.
Fjalene ketu e lane
Ybejdullahut i shkruan
Keto gjera ja treguan.
Po Ybejdi , derr i derrit'
I pergjigjet Ymerit,
I thote :" Ju mos me menoni
Imam Hysenit i thoni
Jezitne per mbret ta njohe
Dhe punen e vet te shohe;
Pastaj karte me dergoni
E c'te thote me tregoni."
Ybejdi kshu kish shkruar
Djalli qoft' i mallekua.
Keta me karte u derdhe
Te imam Hysene erdhe
Karten ne dore ja dhane
Edhe " C'na thua?" i thane
Imam Hyseni tha :" Une
Nuke njoh te tille pune,
Botes' i dhane lirine
Duke ngrehur paresine
Te zgjedhene nje te pare
Dhe te urte , jo te marre;
Lakemimet, madherite
Te ligate , rendesite
Gjakerate, marrezine,
Mundimete, roberine
Te gjitha i kemi ndere,
Te paudhate i shtume,
Ligesite i perzume;
Njerin' e lame te lire
Te benje si eshte mire,
Keto me shume mundime
U ben' e me hidherime
Syfjanasit zune frone
Edhe me s'dine c'te thone
Me pahir gjith' i rrembyen
Edhe besen e c'kembyen
Njerezine e mundojne
E rrjepin' e pervelojne;
Udhen e Zotit e lane
Te paudhen bese kane
C'o bejne e c'kane bere
Juve ju i dini te tere
Po ta njoh mbret Jezitn' une
Si thoni , me te perdhune,
E te behem rob' i tija
Marr pjese nga ligesija
Pastaj gjithe marrezite
Dhe demet' e pabesise
E djallezine e tere
Merret vesh, q'une kam bere;
Posa ta njoh mbreterine
E le shkrete njerezine
Se veme mbret ligesite
Dhe te pare djallezite;
Djallezija eshte vete
Jeziti ne kete jete!
Pa s'i le dot miresite
Te benj bese djallezite
Kete fjale mos ma thoni
E keto mos m'i kerkoni
Une s'e njoh, ay vete
Si te doje, le te jete!
Nuk' e le dot Perendine
E te njoh Jeziterine
Se s'turperohem ne jete
Edhe te Zot' i vertete
Pa vdekjene pjes' e kemi
Kemi ardhur, do te vemi,
Po mos u mundoni kote."
Imami keto u thote..


*****

[White_Angel]

Ay s'kishte shok ne jete,
Ishte si Zot i vertete
Kish te bukure vetije
E te larte vetedije
Zemeren' e kish te qeruar
Dhe fjalene te peshuar
Ata fjalet, qe degjuan
Ybejdullahut ja shkruan
Pa ay u egersua
Edhe shume u ashpersua
Thirri Shimre-Dhil-Xhevshene
Popo, ku e gjeti qene
Qe donte Jeziterine
Ish armik me njerezine
Shimrin' e Shithn' e Nemire
Q'ishin fjeshte egersire
Kelyshet e mavijese
Te paudh' e te pabese
I dergoj me mije dhjete
Kundrejt Zotit te vertete
U tha:" Ujet t'u prisni
Edhe te gjith t'i vrisni,"
Keta ujet e prene
Dhe me s'i lene te vene.
Hena kishte dite shtate
Kur i lane buzethate
Dielli te pervelonte
Njeriu pa uje s'rronte
Foshnjate me lot qanin
Dhe zi merate mbanin
Abas-Aliu del vete
Mori shoke pesedhjete
Pa drejt lumit u leshua
Edhe shum' u zemerua
Tha:" E mbani ment nje dite
Q'ishin te dy ushterite
Edhe ahere tim' ate
Juve pa uje e late;
Ay ujet kur e zuri
Garth si juve nuke vuri,
Po u tha :" Te mos harroni,
Kete pune ja mejtoni."
Per kete dit' u ka thene
Fjalen andaj e ka lene
Ky lume ishte, ky Fyrati
Qe ja ndalonit tim ati."
Kshu tha i bir' i Aliut
N'ushterit te faqeziut
Po ata nuk' e degjonin
Dhe ujet s'e leshonin
keta kordhete i ckule
Edhe me t'i bene vrule
Dhe muarre uj' e prune
Po prape ata e zune
Mije plot gjashtembedhjete
Vune n'at uje te shkrete.
Me neseret dhe nje here
imami kerkoj Ymere
i thane pake te dale
Do t'i thote dy- tri fjale
Pa u poqne me Ymere
Imam' i tha kete here:
Ymer, c'eshte kjo rremuje?
Pse s'lini te marren' uje?
Kemi gra , kemi femije
Ju s'paskeni vetedije;
Foshnjate s'rrine pa uje
Pse e beni , a per buje?
Frike Perendije s'kini?
Juve cfare njerez jini?"
Kshu i tha te qofsha fale
I duhej thene kjo fjale
"Kemi urdher tha Ymeri
C'te benj edhe un' i mjeri
Se pastaj mua me vrasin
Te gjalle ne dhet me kllasin
Me humbasin perjete
Dhe djemte m'i lene te shkrete."
Kshu th dhe u ngrit e iku
I pabes' ishte armiku!

*****

[White_Angel]

Ay s'kishte shok ne jete,
Ishte si Zot i vertete
Kish te bukure vetije
E te larte vetedije
Zemeren' e kish te qeruar
Dhe fjalene te peshuar
Ata fjalet, qe degjuan
Ybejdullahut ja shkruan
Pa ay u egersua
Edhe shume u ashpersua
Thirri Shimre-Dhil-Xhevshene
Popo, ku e gjeti qene
Qe donte Jeziterine
Ish armik me njerezine
Shimrin' e Shithn' e Nemire
Q'ishin fjeshte egersire
Kelyshet e mavijese
Te paudh' e te pabese
I dergoj me mije dhjete
Kundrejt Zotit te vertete
U tha:" Ujet t'u prisni
Edhe te gjith t'i vrisni,"
Keta ujet e prene
Dhe me s'i lene te vene.
Hena kishte dite shtate
Kur i lane buzethate
Dielli te pervelonte
Njeriu pa uje s'rronte
Foshnjate me lot qanin
Dhe zi merate mbanin
Abas-Aliu del vete
Mori shoke pesedhjete
Pa drejt lumit u leshua
Edhe shum' u zemerua
Tha:" E mbani ment nje dite
Q'ishin te dy ushterite
Edhe ahere tim' ate
Juve pa uje e late;
Ay ujet kur e zuri
Garth si juve nuke vuri,
Po u tha :" Te mos harroni,
Kete pune ja mejtoni."
Per kete dit' u ka thene
Fjalen andaj e ka lene
Ky lume ishte, ky Fyrati
Qe ja ndalonit tim ati."
Kshu tha i bir' i Aliut
N'ushterit te faqeziut
Po ata nuk' e degjonin
Dhe ujet s'e leshonin
keta kordhete i ckule
Edhe me t'i bene vrule
Dhe muarre uj' e prune
Po prape ata e zune
Mije plot gjashtembedhjete
Vune n'at uje te shkrete.
Me neseret dhe nje here
imami kerkoj Ymere
i thane pake te dale
Do t'i thote dy- tri fjale
Pa u poqne me Ymere
Imam' i tha kete here:
Ymer, c'eshte kjo rremuje?
Pse s'lini te marren' uje?
Kemi gra , kemi femije
Ju s'paskeni vetedije;
Foshnjate s'rrine pa uje
Pse e beni , a per buje?
Frike Perendije s'kini?
Juve cfare njerez jini?"
Kshu i tha te qofsha fale
I duhej thene kjo fjale
"Kemi urdher tha Ymeri
C'te benj edhe un' i mjeri
Se pastaj mua me vrasin
Te gjalle ne dhet me kllasin
Me humbasin perjete
Dhe djemte m'i lene te shkrete."
Kshu tha dhe u ngrit e iku
I pabes' ishte armiku!

*****

[White_Angel]

Si iku andej Ymeri
I vate atje Berjeri
Qe ish nje palk shum' i ndjere
Poqi shoket' e Ymere
U tha shume fjale palku
Se i ish ndezure gjaku
Ymeri i tha :" Me dhane
Rijen e Taberistane
S'e le dot te miren time
E gjithe keto fitime."
Keto fjale i tha Ymeri
Pastaj ju kthye Bejreri
I tha:" O i mallekuar
S'i ke per t'i trasheguar
Vec nemene do te merri."
Kshu tha dhe iku Bejrer
U ngrit Habib-Myzahiri
Dhe dy a tre shoke thirri
Hipne ne kuaj e brodhne
Nder fshatra ndihmes mblodhe;
Habibi, q'isj vet i trete
Mblodhi shike nentedhjete;
Po armiket' e mesuan
Shum' ushtare derguan
Pa udhene ua prene
Nuke donine t'i lene
Pastaj u zu luft e shkrete
E u vrane disa vete
Nga ndihmesit shume rane
Te pakete u perndane
Habibi me shoke iku
Nuk' e zuri dot armike
Erdhe prap' aty tek qene
Nuk' e lan' imam Hysene.
Hen' e shkrete kishte tete
Nata po vinte e qete
E degjuan njerezija
Qe mbat pa uje femija
Dhjete trima pshatare*
Njerez me bes' e te pare
Ne gjithe ate rremuje
U prune fshehtazi uje
Njerezit keta i pane
I njohne cilet jane;
Ata me nuke qendruan
Po lane ujete dhe shkuan
Ih' e gjalle njerezija*
Po s'e lij Jeziterija
Njerine Zot ' i vertete
Nuk' e le fare shkrete.
Me neseret nente hena
Po aferohej e thena
Shimri karte kishte shkruar
Ybejdit ja kish derguar
E i thoshte per Ymere
S'do t'i shtrengonj e t'u bjere
Se s'e harron miqesine
E t'et, qe kish me Aline
Po merr nje karte Ymeri
Nga Ybejdullah shpirtderri
I shkruan :" Fort t'i shtrengoni
Dhe dendure t'i rrethoni
As te hynje , as te dale
Njeri, as t'u thote fjale
Rreth e rrotull t'u vii
Uje fare mos u lini
Pa ti Ymer , ne ke frike
Lere Shimrine dhe ike."
Keto i shkronj Ybejd shpirtderri
Pa u tremb shume Ymeri
Papo me vrap ate dite
I perhapi ushterite
E rrethuan Qerbelane
Njeri te vij nuke lane
Jet' e zez', o jet' e shkrete
Qe s'ke gjeze te vertet!
Ajo femij' e uruar
Qe njeriu e kish ndritua
Te heqe kshu te keqija
Pse i duroj Perendija?
Grate e foshnajte po qanin
Lotte s'muntine t'i mbanin
Burrate gjithe po rrinin
Fundin e punes e dinin.




Pshatare----- Fshatare
Njerezija------Humanizmi

[White_Angel]

Imam Hysejn brenge shume
U psheh pak' e zuri gjumi
N'enderre pa Perendine
Edhe Muhamet-Aline
Edhe meme Fatimene
Gjthe te mirete c'qene
Pa edhe imam Hasane
Q'i rrij Fatimese prane
E pa te ter' ate jete
Fron' e zotit te vertete
Engjellin duke qare
Me fytyreze te vrare
Menjehere gjith' i thane:
"Po te presin ne ket' ane",
Imam Hyseni u zgjua
Nga enderra u gezua
Po me pastaj psheretiti
Posi shi nje lot' i zbriti
Zejnepa ehde Gjylsyma
Te dyja ngrine si bryma
Q'ishin moterat' e tija
T'ardhura nga Perendija
Pa i mblodhi gjithe grate
Dhe zuri fjale te gjate
U tha :" Te kini durime,
Te jini si burra trime,
Puna sido qe te ngjanje
Nonje nga ju te mos qanje,
Neve na dha Perendija
Kaqe shume te keqija
Qe te shohe sa durojme
E gjer me c'vent e besojme;
Na dha te keqija Zoti
Si edhe te tjere qemoti
Qe pasketaj njerezija
Kur te heqin te keqija
Te mos thone qe s'na deshi
Zoti, po na ther rrebeshi;
Per njerine u perpoqme
Edhe nga njeriu hoqme
Te keqijat qe pame
Njeriut mesim ja lame;
Un' i falem Perendise
Qe ja beri njerezise
Mundimet tona pasqyre
T'i kete me cdo menxyre
Brengen tene te rrefejme
Shpirtine ta perdellejne;
Andaj dhe ju te duroni
Si ne mesim t'i tregoni
Se i duhet njerezise
Qe i beson Perendise
Zemerene mos e ngushtoni
She zotne mos e harroni
Sado te rrojme ne jete
S'shpetojme nga vdekj' e shkrete!"
Imami tha keto fjale
Dhe pushoj, i qofshin fale!
Ahere nj' i mallekuar
Nga armiket, del kaluar
Imamit i tha ca fjale;
Po kur trembet ay kale!
Pa iku dh' e mori zvarre!
Cop' e ben e s'e le fare!
Armiket cudin e pane
Po djallezite s'i lane!
Prap imami fjalen zuri,
Nder zemera durim shturi
Shehre-banun e kish gruan
Q'i vane lotte si krua
Ish njeri i Perendise
Bij' e mbretit te Persise
Dita po ngrysej e shkreta
Nata po vij kembeqeta!


*****

[White_Angel]

Ybejdi i mallekuar
Prape njerez kish derguar
Pas urdherit qe u prune
Armikete lufte zune!
Imami s'doj te leftonte
Nxori Abaz' u tha :"Sonte
S'mbet kohe qe te leftojme
Gjer nesere te menojme
Armike se pari s'deshne
Dhe fare s'i vuri veshne
Po pastaj dh'ata e pane
Q'u ngrys, e luften e lane.
Imami u tha, pa himne,
Burrate dhe grat' u ndihne
Rreth tendeve dhen' e hapne
E bene te thelle trapne
Pa hodhe shkarpa e gjemba
Qe nuk i shkelte dot kemba
Nje dereze vetem lane;
Pa gjith' imamit i vane.
Zoti yne ate nate
Shokeve u dha urane
U tha fjale fort te mira
E per jete te pavdira;
Pa u tha pastaj ta lene
Dhe te ikin e te vene,
Se me qafe s'munt t'i marre
Sikush te shkoje si me pare;
Ata "Nuk ikim " thane
Dhe nder kembe gjith' i rane
"Neve me ty do te vdesim
Pas teje s'duam te mbesin."
I thane gjith' edhe qane
Pastaj gjithe bashke vane
Te vertetit Zot ju fale
Me zemere , jo me fjale.



******

[White_Angel]

#11


Nata si lumi po shkonte
Posi zogu fluturonte
Lemsh' i dheut rrotullohej
Rreth diellit e s'qetohej
Edhe si qerthulli kthehej
Me punet te tij rrembehej
Nuke dremite as flinte
ne hapesiret shendinte;
Yjte te gjithe po ndrinin
Vinin rrotull' e lecinin
Marsi, yll' i luftes, plaku
Dukej i kuq posi gjaku!
Yjte e qiellit s'rrine
Dhe njerezit ven' e vine
I shkreti dhe s'rri pa peme
Po ne te gjoret fleme!
Munt te vinje nonje dite
Te bjere dh'ay ne shkite
Nde dhe bije trup' i shkrete
Shpirti te Zot' i vertete!
Vdekja vjen valle t'i cqitnje?
Apo rreth t'i perseritnje?
Ne t'erre pothua jemi!
S'dime nga vim' e ku vemi!
Gjithe shokete qe shkuan
Nje fjaleze s'na derguan!
Nga ay Zot' i vertete
Vemi e vime ne jete!
Ng' ay vime, atje vemi
Tjater gje s'mundim te themi.
Po, te themi , dhe kjo jete
Nuke mbetet kurre shkrete
Pshihete vete i ati
Tek i biri, jetegjati!
Hena hahet e venitet
Pa nis prap' e perseritet;
Luleja, qe vdes ngahere
Ngjallete serish ne vere
Andaj te parete tane
Rreth' i perjetshm' i thane.
Nata po nxitont' e shkonte
Udhene nuk' e harronte
hena kishte dite dhjete
Ngdhihej e premteja vete!
Edhe dita nuku flinte
Me vrap pas nates' i vinte
Mengjez' i bardhe' u rrefye!
Qielli u zbardhellye!
Zot' i math e i vertete
Qysh nga kjo e then' e shkrete?!
Ne kete jete te tere
Kaq' e keqe me s'ish bere!
Njeriu c'eshte genjyer!
Zemerene e ka te thyer!
Shume here le te miren
Dhe zgjeth e merr erresiren!
Le menjane Perendine
Rremben djall' e djallezine
Heth driten' e te verteten
Merr te rremene te shkreten
Pa le edhe njerezine
Miresin' e urtesine
I vete pas ligesise
Le driten e Perendise!
Ruana , Zot' i vertete
Nga cdo pun' q' esht' e mete
Hiqu ligesi e ndyre
Ne zemere mos na hyre!


******