Formacionet ushtarake Ilire

[Longarus]

Nje pershkrim shume i mire i luftes se Ilireve kunder Epiroteve viti 230 p.e.sPolybii
Historiae
libri II .


Keta , sulmin e pare e bene kunder Elides dhe Mesenise . Iliret u binin vazhdimisht ne qafe ketyre krahinave , sepse bregdeti i tyre eshte teper i gjate dhe, ne anen tjeter ,qytetet e tyre kryesore qe ishin qendra e tyre ushtarake , ishin shume larg detit , e per kete arsye ndihmat qe dergoni per tu bere balle sulmeve ilire arrinin shume vone; prandaj keta pa frike i sulmonin keto vende vazhdimisht ,duke i grabitur e duke i shkretuar. Nje dite iu afruan qytetit Foinike dhe qendruan aty per te marre ushqime . Aty hyne ne bisedime disa galate , te cilet ishin afro 800 , si mercenare te paguar nga epirotet, per te ruajtur qytetin dhe u murren vesh me ta qe qe ta leshonin Foiniken me tradheti. Me te vertete , iliret ne saje te ndihmes se galateve nga brenda , me sulmin e pare e pushtuan qytetin me gjithe ckishte . Epirotet me te marre vesh kete ngjarje , vrapuan shpejte ne ndihme me gjith fuqite e tyre. Pasi arriten Foinike , e ngriten lemin buze lumit , i cili rrjedh prane qytetit , qe ta kishin si mburroje , dhe per tu siguruar , shkulen druret e ures qe ishte mbi lume . Ne kete e siper , meqe morren vesh se Skerdilaidi me 5000 ilire vinte kunder tyre neper toke , duke kapercyer ngushticat e Antigonese , derguan nje pjese te fuqive per ta mbrojtur kete qytet . por at vet me fuqite e tjera e kalonin kohen te shkujdesur , duke marre lirisht ushqime nga vendi e duke e lene pas dore rojen ne lemit. Iliret,pasi morren vesh se armiku kishte shperndare fuqite dhe ishte i shkujdesur , u nisen naten kunder tij ; pasi vendosen druret mbi ure , kaluan lumin pa pesuar gje , dhe zune nje vend te forte , ku qendruan deri sa u gdhi. Me te gdhire te dy ushtrite u perpara qytetit ; epirotet u munden , shume mbeten te vrare dhe shume u zune rober, te tjeret iken dhe shkuan tek Atintanet .

6. Epirotet , pas ketij deshtimi ,humben cdo shprese ne fuqite e veta dhe derguan delelgate tek Etolet dhe tek fisi i Ahejve , per t'iu lutur qe tu dergonin ndihme . Keta u preken me te vertete nga fatekleqesia e epiroteve dhe menjehere arriten ne Helikranon per ndihme. Nga ana e tyre edhe iliret qe pushtuan Foiniken erdhen po ne kete vend se bashku me Skerdilaidin , dhe ne fillim u radhiten prane atyre qe ishin ardhur ne ndihme, duke pasur deshire te perleshen . Mirepo meqenese pengoheshin nga ngushticat e vendit deh nga ana tjeter kishin marre leter nga Teuta qe te ktheheshin sa me pare mbasi nje pjese e ilireve ishin shkeputur dhe ishin hedhur nga ana e dardaneve , bene nje armepushimme epirotet, pasi u kishin shkretuar deh grabitur vendin.Ne baze te ketij armepushimi me epirotet , qytetin dhe roberit qe ishin qytetare te lire ua kthyen epiroteve kundrejt nje pagese si shperblim, , ndersa sklleverit dhe plaqkat e futen ne anijet e tyre , pastaj disa u kthyen neper det ndersa ta qe ishin nen komanden e Skerdilaidit u kthyen peseri duke kaluar ngushticat e Antigonese . Kjo fushate e ilireve i habiti dhe u kalli tmerr gjithe heleneve qe jetonin gjate bregdetit. Keta kur pane se qyteti me i fortifikuar deh me i fuqishem i Epirit u shkaterrua dhe u shkretua ne nje menyre te pabesueshme ,skishin me frike per te ardhurat e tyre , si gjer tani , por edhe per vehten dhe qytetet e tyre .

[Longarus]

Nje pershkrim shume i mire i luftes se Ilireve kunder Kerkyres viti 229 p.e.s



Polybii
Historiae
libri II .

9 Teuta, me te ardhur pranvera (229 p.e.s) pasi ndertoi anije akoma me shume se perpara ,i dergoi perseri ne viset e Hellades . Nje pjese e atyre anijeve u nis drejt Kerkyres , ndersa pjesa tjeter qendruan ne limanin e Epidamnit .
Prijesit ilire menjehere dolen ne det te hapur dhe si u bashkuan me te paret , u drejtuan tok per ne Kerkyre . Ketu zbarkuan duke u kallur friken te gjitheve , deh ndermoren rrethimin e qytetit . Kerkyrasit te deshperuar fare derguan delegate tek etolet dhe ahejt , njekohesisht erdhen edhe delegate nga Epidamni dhe nga Apollonia dhe bashke me ata te Kerkyres , iu luten te dergonin ndihma sa me pare dhe te mos i linin qytetet e tyre te shkaterroheshin nga Iliret. Etolet dhe Ahejt i degjuan dhe pranuan me dashamiresi lutjet e delegateve . Menjehere vendosen te dergojne aty-per-aty dhjete anijet e pergaditura te ahejve; ne pak dite ata u bene gati dhe u nisen per ne Kerkyre , duke shpresuar se do te mund te shperndanin rrethimin.

10 Iliret , si morren edhe shtate anijet e armatosura qe u derguan akarnanet sipas marreveshjes , dolen per ti pritur ahejt dhe u perleshen me keta afer ishullit Paksos . Gjate ketij luftimi anijet e akarnaneve dhe ato te ahejve qe ishin rradhitur kundrejt tyre , luftuan pa perfundim. duke mos u demtuar fare , pervec plagesh te vogla qe morren disa detare . Iliret atehere u versulen me anijet e tyre te lidhura nga kater dhe u perleshen me armiqte. Iliret pa u kujdesur fare per anijet e tyre i kthyen ato anash dhe ndihmonin keshtu sulmin e armiqeve . Anijet e kundershtareve u ndeshen aq forte , sa mezi mund te leviznin , mbasi ishin futur ne mes shqepave te anijeve te lidhura bashke . Atehere iliret duke hedhur mbi urat e anijeve te ahejve , i pushtuan ato. Ne kete menyre zune kater anije me nga 4 sere lopata. kurse nje tjeter me 5 sere lopatash e mbyten me gjithe burrat e saj... Ne kete kohe , ata qe luftonin kunder akarnaneve , duek pare se iliret kishin fituar i kthyen anijet dhe ne saje te shpejtesise ne te lunderurar dhe te nje ere te favorshme , munden te iknin e te arrinin te sigurte ne vendin e tyre . Iliret krenare per fitoren e tyre , e kryen , pas kesaj , rrethimin me lehtesi e guxim. Kerkyrasit te deshperuar nga zhvillimi i ngjarjeve , pasi qendruan per nje kohe te shkurter rrethimi u moren vesh me iliret , duke pranuar nje garnizon te tyre dhe bashke me te edhe Demeter Farin . Pas kesaj iliret dolen ne detin e hapur dhe u drejtuan nga Epidamni per te rrethuar .

[Longarus]

Illyrian vs Romans

Illyrians vs Romans

[Longarus]

Kjo eshte e pavertete, Genti dhe gjithe te tjeret nga kjo ane e gadishulit e kishin humbur luften shume para se te fillonte.

Tit Livi

libri XLIV . 31

Pastaj Pretori ( Anici) arriti ne Skodra , e cila ishte pika me me rendesi e luftes , sepse Genti e kish zgjedhur kete si fortese te gjithe mreterise , duke qene ne vendi me i forte i Labeateve dhe i veshtire per tu afruar . Ky qytet rrethohet prej dy lumenjsh : prej Klausalit ( Kiri) qe rrjesh nga ana lindore prane qytetit dhe ne perendim prej Barbanes ( Buna ), lum qe buron nga liqeni Labeat . Te dy keta lumenj derdhen ne ujerat e e lumit Oriund ( ketu ne vend te Drinit shkruan gabimisht Oriundi ) , i cili buron nga mali Skord dhe , pasi permbledhen edhe ujerat e disa lumenjve te tjere , derdhet ne Adriatik . Mali Skord , me i larti i ketij vendi , ka perposhte nga lindja Dardanine , nga jugu Maqedonine dhe nga perendimi Ilirine . Megjithese qyteti ishte i forte prej natyre dhe e mbronte i gjithe fisi i ilireve me vete mbretin ne krye , preatori romak , meqenese fillimi i kesaj fushate i kish shkuar mbare , besoi se edhe pas kesaj do ta ndihmonte fati si me pare , dhe se tmerri i shpejte do te bente efekt; rreshtoi , pra ushtrine dhe iu afrua mureve te qytetit . Te rrethuarit po ti kishin mbyllur portat dhe te kishin qendruar duke i ruajtur muret dhe kullat e portave , duke vendosur ne ta ushtare , do ti kishin zbrapsur romaket nga muret dhe do ti benin te deshtonin. Po ata dolen nga porta dhe ne fushe te hapur , nisen luften me romaket , duke treguar me shume guxim se sa qendrese . Me ne fund u thyen dhe , ne ikje e siper , u grumbulluan tek hyrja e ngushte e portes , ku u vrane me shume se 200 vete; atehere kaq u hyri tmerri sa qe Genti menjehere dergoi si delegate te pretori dy nga kreret e fisit , Teutikun dhe Belin per te kerkuar armepushim ne menyre qe te kishte mundesi te vendoste per punet e veta . Pretori i dha afat per kete 3 dite dhe ushtria qendroi ne lemin ushtarak qe ishte afro 500 hapa larg qytetit.Ne kete kohe Genti i hypi anijes dhe duke lundruar neper lumin Barbana ,hyri ne liqenin Labeat , sikur te kerkonte nje vend te fshehte per tu keshilluar , por pa dobi ; ate e genjente shrpesa se vellai i tij Karavanti ( vella nga ana e nenes) , me shume mijera ushtare ,te mbledhur ne ato vise kishte qene derguar nga ai . Po me qe deshtuan keto , pasi i coi me pare pretorit lajmetare per te kerkuar leje per tu takuar dhe iu dha mundesia erdhi ne lemin e pretorit ... Pastaj , bashke me pretorin hyri ne qytet ,ku hengren qe te dy . Po me pas e mbajti nen verejtje ,duke ia dorezuar tribunit G.Kasit...

32 Anici , mbasi shtiu ne dore Skodran , dha urdher qe mos i sillnin asgje me pare se legatet e kerkuar , Petilin dhe Perpenen. Si i ktheu te dy ne shkelqimin e pare , menjehere dergoi Perpenen per te kapur miqte dhe farefisin e mbretit .Perpena u nis ne Meteon, qytet i fisit te Labeateve , dhe solli ne Scodra , tek lemi te shoqen e Gentit , Etleven me te dy bijte , Skerdilaidin dhe Pleuratin , si dhe te vllane Karavantin . Anici , mbasi lufta ilire mori fund brenda 30 diteev , dergoi ne Rome , si lajmetare te fitores , Perpenen dhe pas pak ditesh vete mbretin Gent me te emen , me te shoqen dhe me femijet si dhe te vellane me krere te tjere te ilireve ....

[Hyj-Njeriu]

Bapo mos u pirdh kot te lutem. Duhet te shohesh ca me shume gjetje arkeologjike dhe te marresh per baze edhe pershkrimet e ushtrise maqedonase meqe gjithe repartet perpos falanges maqedonase i gjen ne cdo ushtri ballkanike, duke qene se i perkasin te njejtit konceptim te armatimit e luftes.
Ti sheh ndonje enderr ne diell dhe na e sjell si e verteta e padiskutueshme , ndersa shkrimet e autoreve antike, gjetjet arkeologjike dhe krahasimet me fqinjet i quan fallsifikime.

Jo mor Bapo se nuk e verteta nuk fshihet atje ku e gjen vetem ti, biles hiqe nga mendja kete parim.

Ne gjetjet arkeologjike ka disa lloje helmetash jo vetem ajo 'ilire', cka te shtyn te mendosh se ajo ilire ishte e kushtueshme prandaj i perket reparteve te renda, te cilat perbeheshin nga njerezit e ngritur ose trupat e perhershme te mbretit.
Ne rast lufte thirreshin njerez te tjere nen arme, te cilet nuk mund ti lejonin vetes luksin e nje armatimi te rende e meqe gjuetia ka qene mjaft e perhapur e vendi malor, shtizaret(peltaste) perbenin nje mase te konsiderueshme te ushtrise.
Vete ushtria maqedonase para falanges kishte shumicen e ushtrise te perbere nga shtizaret e
vete 'reparti mbreteror' ose ndryshe 'ushtria e mbretit' perbehej nga 3 mije peltaste(shtizare) te rende, te cilet Aleksandri i perdori gjeresisht ne marrjen e majave te maleve ne Persi e Afganistan e te cilet ruanin krahun e djathte te falanges qe ishte dhe krahu me i dobet i saj.

Ti mor lale , si kur di ashtu kur nuk di,sillesh si Mato Gruda, ate e di une edhe pike. Jo mor babe se ka raste kur Agushi di me shume se Matoja.

[Baptist]

Tit Livi

libri XLIV . 31

Pastaj Pretori ( Anici) arriti ne Skodra , e cila ishte pika me me rendesi e luftes , sepse Genti e kish zgjedhur kete si fortese te gjithe mreterise , duke qene ne vendi me i forte i Labeateve dhe i veshtire per tu afruar . Ky qytet rrethohet prej dy lumenjsh : prej Klausalit ( Kiri) qe rrjesh nga ana lindore prane qytetit dhe ne perendim prej Barbanes ( Buna ), lum qe buron nga liqeni Labeat . Te dy keta lumenj derdhen ne ujerat e e lumit Oriund ( ketu ne vend te Drinit shkruan gabimisht Oriundi ) , i cili buron nga mali Skord dhe , pasi permbledhen edhe ujerat e disa lumenjve te tjere , derdhet ne Adriatik . Mali Skord , me i larti i ketij vendi , ka perposhte nga lindja Dardanine , nga jugu Maqedonine dhe nga perendimi Ilirine . Megjithese qyteti ishte i forte prej natyre dhe e mbronte i gjithe fisi i ilireve me vete mbretin ne krye , preatori romak , meqenese fillimi i kesaj fushate i kish shkuar mbare , besoi se edhe pas kesaj do ta ndihmonte fati si me pare , dhe se tmerri i shpejte do te bente efekt; rreshtoi , pra ushtrine dhe iu afrua mureve te qytetit . Te rrethuarit po ti kishin mbyllur portat dhe te kishin qendruar duke i ruajtur muret dhe kullat e portave , duke vendosur ne ta ushtare , do ti kishin zbrapsur romaket nga muret dhe do ti benin te deshtonin. Po ata dolen nga porta dhe ne fushe te hapur , nisen luften me romaket , duke treguar me shume guxim se sa qendrese . Me ne fund u thyen dhe , ne ikje e siper , u grumbulluan tek hyrja e ngushte e portes , ku u vrane me shume se 200 vete; atehere kaq u hyri tmerri sa qe Genti menjehere dergoi si delegate te pretori dy nga kreret e fisit , Teutikun dhe Belin per te kerkuar armepushim ne menyre qe te kishte mundesi te vendoste per punet e veta . Pretori i dha afat per kete 3 dite dhe ushtria qendroi ne lemin ushtarak qe ishte afro 500 hapa larg qytetit.Ne kete kohe Genti i hypi anijes dhe duke lundruar neper lumin Barbana ,hyri ne liqenin Labeat , sikur te kerkonte nje vend te fshehte per tu keshilluar , por pa dobi ; ate e genjente shrpesa se vellai i tij Karavanti ( vella nga ana e nenes) , me shume mijera ushtare ,te mbledhur ne ato vise kishte qene derguar nga ai . Po me qe deshtuan keto , pasi i coi me pare pretorit lajmetare per te kerkuar leje per tu takuar dhe iu dha mundesia erdhi ne lemin e pretorit ... Pastaj , bashke me pretorin hyri ne qytet ,ku hengren qe te dy . Po me pas e mbajti nen verejtje ,duke ia dorezuar tribunit G.Kasit...

32 Anici , mbasi shtiu ne dore Skodran , dha urdher qe mos i sillnin asgje me pare se legatet e kerkuar , Petilin dhe Perpenen. Si i ktheu te dy ne shkelqimin e pare , menjehere dergoi Perpenen per te kapur miqte dhe farefisin e mbretit .Perpena u nis ne Meteon, qytet i fisit te Labeateve , dhe solli ne Scodra , tek lemi te shoqen e Gentit , Etleven me te dy bijte , Skerdilaidin dhe Pleuratin , si dhe te vllane Karavantin . Anici , mbasi lufta ilire mori fund brenda 30 diteev , dergoi ne Rome , si lajmetare te fitores , Perpenen dhe pas pak ditesh vete mbretin Gent me te emen , me te shoqen dhe me femijet si dhe te vellane me krere te tjere te ilireve ....

Nuk do te tregoje romaku se Genti ishte njeri i tyre dhe "kal i trojes" per t'ia humbur lavdine fitores. Menyra se si tregohet kjo humbje e cila ishte e papaplanifikuar plotesisht.
Ky pershkrim te ben te mendosh se iliret luftuan si nje grup cobajsh te vetorganizuar me ato qe kishin per dore pa asnje komantde e pa kurrfare shtrategjie por si nje tufe kopeje qe mundohet te mbrohet nga rrethimi i cakejve.
Por ata kishin brenda "mbretin e tyre" (lexo: kipcin romak).

Genti ishte qe nga fillimi eksponent i politikave ekspanzioniste romake ai ishte nje diktator kuisling i cili me sundimin e tij theu moralin e ilireve.
"Me ne fund u thyen dhe , ne ikje e siper , u grumbulluan tek hyrja e ngushte e portes , ku u vrane me shume se 200 vete;"

Eshte fare e qarte se kjo pjese e qytetareve qe ushtri nuk ishte, u Tradhetua, -u dergua ne vdekje me pretkestin se dergohej per te provokuar armikun qe tu afrohet mureve dhe portave te qytetit, por jo edhe te benin rezistence. Por te terhiqeshin brenda posa tu jene vene pas romaket.

Mirepo tradhetia e menduar mire beri qe kur u terhoqen ushtaret per te hyre ne qytet sic ishte marreveshtja. Atyre iu mbyllen portat (me akuzat se nuk deshen te luftonin dhe se braktisen luften si tradhetar) dhe nuk u lane te hyjne - dhe kjo mjaftoi per argumentim ne syte e popullit, te deshmonte se u treguan qyqar dhe tradhetar, keshtu te rene ne kurthe tradhetie e befasi u masakruan te gjithe. Genti memzi s'priti te dorezonte fortesen. E vetmja gje per te cilen brengosej kjo felliqesire, ishte si ta bente situaten te dukej sikur rrjedhoje fatkeqe e ngjarjeve dhe te mos kuptohej per tradhetine e tij derisa gjindej ne mesin e te tradhetuarve.

Ne ate fortese nuk kishte aanje ushtar sepse Tradhetari i kishte derguar ne ne rruge pa krye.

[Baptist]

Tit Livi

libri XLIV . 31

Pastaj Pretori ( Anici) arriti ne Skodra , e cila ishte pika me me rendesi e luftes , sepse Genti e kish zgjedhur kete si fortese te gjithe mreterise , duke qene ne vendi me i forte i Labeateve dhe i veshtire per tu afruar . Ky qytet rrethohet prej dy lumenjsh : prej Klausalit ( Kiri) qe rrjesh nga ana lindore prane qytetit dhe ne perendim prej Barbanes ( Buna ), lum qe buron nga liqeni Labeat . Te dy keta lumenj derdhen ne ujerat e e lumit Oriund ( ketu ne vend te Drinit shkruan gabimisht Oriundi ) , i cili buron nga mali Skord dhe , pasi permbledhen edhe ujerat e disa lumenjve te tjere , derdhet ne Adriatik . Mali Skord , me i larti i ketij vendi , ka perposhte nga lindja Dardanine , nga jugu Maqedonine dhe nga perendimi Ilirine . Megjithese qyteti ishte i forte prej natyre dhe e mbronte i gjithe fisi i ilireve me vete mbretin ne krye , preatori romak , meqenese fillimi i kesaj fushate i kish shkuar mbare , besoi se edhe pas kesaj do ta ndihmonte fati si me pare , dhe se tmerri i shpejte do te bente efekt; rreshtoi , pra ushtrine dhe iu afrua mureve te qytetit . Te rrethuarit po ti kishin mbyllur portat dhe te kishin qendruar duke i ruajtur muret dhe kullat e portave , duke vendosur ne ta ushtare , do ti kishin zbrapsur romaket nga muret dhe do ti benin te deshtonin. Po ata dolen nga porta dhe ne fushe te hapur , nisen luften me romaket , duke treguar me shume guxim se sa qendrese . Me ne fund u thyen dhe , ne ikje e siper , u grumbulluan tek hyrja e ngushte e portes , ku u vrane me shume se 200 vete; atehere kaq u hyri tmerri sa qe Genti menjehere dergoi si delegate te pretori dy nga kreret e fisit , Teutikun dhe Belin per te kerkuar armepushim ne menyre qe te kishte mundesi te vendoste per punet e veta . Pretori i dha afat per kete 3 dite dhe ushtria qendroi ne lemin ushtarak qe ishte afro 500 hapa larg qytetit.Ne kete kohe Genti i hypi anijes dhe duke lundruar neper lumin Barbana ,hyri ne liqenin Labeat , sikur te kerkonte nje vend te fshehte per tu keshilluar , por pa dobi ; ate e genjente shrpesa se vellai i tij Karavanti ( vella nga ana e nenes) , me shume mijera ushtare ,te mbledhur ne ato vise kishte qene derguar nga ai . Po me qe deshtuan keto , pasi i coi me pare pretorit lajmetare per te kerkuar leje per tu takuar dhe iu dha mundesia erdhi ne lemin e pretorit ... Pastaj , bashke me pretorin hyri ne qytet ,ku hengren qe te dy . Po me pas e mbajti nen verejtje ,duke ia dorezuar tribunit G.Kasit...

32 Anici , mbasi shtiu ne dore Skodran , dha urdher qe mos i sillnin asgje me pare se legatet e kerkuar , Petilin dhe Perpenen. Si i ktheu te dy ne shkelqimin e pare , menjehere dergoi Perpenen per te kapur miqte dhe farefisin e mbretit .Perpena u nis ne Meteon, qytet i fisit te Labeateve , dhe solli ne Scodra , tek lemi te shoqen e Gentit , Etleven me te dy bijte , Skerdilaidin dhe Pleuratin , si dhe te vllane Karavantin . Anici , mbasi lufta ilire mori fund brenda 30 diteev , dergoi ne Rome , si lajmetare te fitores , Perpenen dhe pas pak ditesh vete mbretin Gent me te emen , me te shoqen dhe me femijet si dhe te vellane me krere te tjere te ilireve ....

Nuk do te tregoje romaku se Genti ishte njeri i tyre dhe "kal i trojes" per t'ia humbur lavdine fitores. Menyra se si tregohet kjo humbje e cila ishte e papaplanifikuar plotesisht.
Ky pershkrim te ben te mendosh se iliret luftuan si nje grup cobajsh te vetorganizuar me ato qe kishin per dore pa asnje komantde e pa kurrfare shtrategjie por si nje tufe kopeje qe mundohet te mbrohet nga rrethimi i cakejve.
Por ata kishin brenda "mbretin e tyre" (lexo: kipcin romak).

Genti ishte qe nga fillimi eksponent i politikave ekspanzioniste romake ai ishte nje diktator kuisling i cili me sundimin e tij theu moralin e ilireve.
"Me ne fund u thyen dhe , ne ikje e siper , u grumbulluan tek hyrja e ngushte e portes , ku u vrane me shume se 200 vete;"

Eshte fare e qarte se kjo pjese e qytetareve qe ushtri nuk ishte, u Tradhetua, -u dergua ne vdekje me pretkestin se dergohej per te provokuar armikun qe tu afrohet mureve dhe portave te qytetit, por jo edhe te benin rezistence. Por te terhiqeshin brenda posa tu jene vene pas romaket.

Mirepo tradhetia e menduar mire beri qe kur u terhoqen ushtaret per te hyre ne qytet sic ishte marreveshtja. Atyre iu mbyllen portat (me akuzat se nuk deshen te luftonin dhe se braktisen luften si tradhetar) dhe nuk u lane te hyjne - dhe kjo mjaftoi per argumentim ne syte e popullit, te deshmonte se u treguan qyqar dhe tradhetar, keshtu te rene ne kurthe tradhetie e befasi u masakruan te gjithe. Genti memzi s'priti te dorezonte fortesen. E vetmja gje per te cilen brengosej kjo felliqesire, ishte si ta bente situaten te dukej sikur rrjedhoje fatkeqe e ngjarjeve dhe te mos kuptohej per tradhetine e tij derisa gjindej ne mesin e te tradhetuarve.

Ne ate fortese nuk kishte aanje ushtar sepse Tradhetari i kishte derguar ne ne rruge pa krye.

[Baptist]

Bapo mos u pirdh kot te lutem. Duhet te shohesh ca me shume gjetje arkeologjike dhe te marresh per baze edhe pershkrimet e ushtrise maqedonase meqe gjithe repartet perpos falanges maqedonase i gjen ne cdo ushtri ballkanike, duke qene se i perkasin te njejtit konceptim te armatimit e luftes.
Ti sheh ndonje enderr ne diell dhe na e sjell si e verteta e padiskutueshme , ndersa shkrimet e autoreve antike, gjetjet arkeologjike dhe krahasimet me fqinjet i quan fallsifikime.

Jo mor Bapo se nuk e verteta nuk fshihet atje ku e gjen vetem ti, biles hiqe nga mendja kete parim.

Ne gjetjet arkeologjike ka disa lloje helmetash jo vetem ajo 'ilire', cka te shtyn te mendosh se ajo ilire ishte e kushtueshme prandaj i perket reparteve te renda, te cilat perbeheshin nga njerezit e ngritur ose trupat e perhershme te mbretit.
Ne rast lufte thirreshin njerez te tjere nen arme, te cilet nuk mund ti lejonin vetes luksin e nje armatimi te rende e meqe gjuetia ka qene mjaft e perhapur e vendi malor, shtizaret(peltaste) perbenin nje mase te konsiderueshme te ushtrise.
Vete ushtria maqedonase para falanges kishte shumicen e ushtrise te perbere nga shtizaret e
vete 'reparti mbreteror' ose ndryshe 'ushtria e mbretit' perbehej nga 3 mije peltaste(shtizare) te rende, te cilet Aleksandri i perdori gjeresisht ne marrjen e majave te maleve ne Persi e Afganistan e te cilet ruanin krahun e djathte te falanges qe ishte dhe krahu me i dobet i saj.

Ti mor lale , si kur di ashtu kur nuk di,sillesh si Mato Gruda, ate e di une edhe pike. Jo mor babe se ka raste kur Agushi di me shume se Matoja.

hup injorant

[Artti]

Edhe nga "cetniku"
TITUS LIVIUS
Liber XXXI. 43
THE HISTORY OF ROME

Kemi konfirmimin se dardanet kishin nje ushtri te jashtzakonshme, ku (edhe Livi) ne menyre te pavarur rikonfirmon se dardanet, perpos njesive standarde ushtarake posedonin edhe njesi te armatimit te rende, discipline te pa pare, dhe nje moral ideal ushtarak.
Ku megjithese pati shume pak te vdekur, por shume te plagosur asnje nuk u kap nga forcat armike, as i vdekur as i gjalle.

About the same time also Athenagoras, one of the king's generals, overtaking the Dardanians in their retreat homeward, at first threw their rear into disorder;

but these unexpectedly facing about, and forming their line, the fight became like a regular engagement.

When the Dardanians began again to advance, the Macedonian cavalry and light infantry harassed those who had no troops of that kind to aid them, and were, besides, burdened with *unwieldy arms. The ground, too, favoured the assailants:

very few were slain, but many wounded;
none were taken, because they rarely quit their ranks, but both fight and retreat in a close body.

-------------------
Arms = armatim *kaba, rëndë: i rëndë,

"Leave no man behind" eshte kredo e Ushtrise Dardane qysh 34 shekuj me pare.

Keshtu na pershkruajne edhe Osmanet,
gjate pushtimeve te tyre ne trojet shqiptare thone se: ishin me pak ne numer por kishin shume fuqi, nuk ziheshin rob kurre dhe ushtaret e vdekur i terhiqnin dhe i varrosnin heroikisht cdo ushtar.
Dua te nderlidh me disa poste nga alibaba, sic tha ai qe iliret ishin te gjate dhe shumica te bardhe,
poashtu edhe osmanet na pershkruajne " Ata pothuajse te gjithe jane me floke te bardhe, disa me floke geshtenje e disa te erret. Dhe jane shume te gjate".

[Hyj-Njeriu]

hup injorant

Nga sensual po behesh menefregist. Tani te presim stadin tjeter ....