Debati mbi diten e clirimit, 28 apo 29 nentorin

[Xhuxhumaku]

Clirim i perbashket, pastaj data e tij

E Marte, 29 Nentor 2005

Nga Visar ZHITI

Sic pritej dhe sic nuk pritej, perseri nisi perplasja e qendrimeve per daten e clirimit te Shqiperise, ajo qe do te tregonte diten e fundit kur pushtuesi i huaj u largua nga vendi yni. Megjithese historike, ajo nuk eshte ngjarje e larget, madje i ka gjalle nje pjese te luftetareve te saj apo protagonistet, mbi te gjitha dokumentacionin e nevojshem dhe s'eshte mire qe pas saj te fshihen qendrime te skajshme politike, acarim lideresh dhe mllefe ndaj realitetit dhe njerezve qe e bejne realitetin, duke e shnderruar ate date ne vetvete totem, fetish te rrezikshem dhe, ne vend qe te na bashkoje me shume, na ndan merzitshem.

Ndersa media, sidomos ajo elektronike, sikur mezi e pret kete debat, gjithmone ne nentor, qe te zbrazet edhe vete kuturueshem, duke e shkeputur veten nga kjo ceshtje, duke u shnderruar, nuk dua te them ne sehirxheshe, qe nxit fshehurazi sherre, kur, si pushtet i katert, duhet te ndihmonte pushtetet e tjera, ne dobi te te gjitheve dhe te se vertetes, ndersa ajo, perkundrazi, i largohet misionit dhe nuk kujdeset dhe aq, ne kete rast, qe te sjelle fjalen e saj dhe argumentin nepermjet deshmitarit te historise, te specialistit, historianit, te dokumentit, por vazhdimisht therret politikanin anekdodik, sidomos kur ka humbur pushtet e shpesh medioker ne kete fushe.



Kur jemi cliruar, nese...

Dhe me te vertete qytetarit te sotshem i lind shqetesueshem pyetja: vertet, kur jemi cliruar? Ndersa shkollarit te tanishem duhet t'i dukemi ende te pacliruar. Dhe ketu ka nje te vertete te hidhur. Shqiperia u clirua pergjysme, atehere kur u clirua, por nuk u cliruan shqiptaret.

Komunistet ne pushtet, partia e tyre, vendosen si date te clirimit te Shqiperise 29 Nentorin e vitit 1944, kur, sipas tyre, u clirua qyteti i fundit i vendit, Shkodra, nga cizmja e fundit e gjermanit, duke e shpallur ate dite te gezueshme si feste zyrtare, e cila duhej te festohej dhe festohej me madheshti. Edhe socialistet tane, si trashegimtare, vendosen te trashegojne kete date clirimi per vendin.

Mbas renies se diktatures, historianet zbuluan (ose e dinin, por s'munden ta thoshin ne kohen e diktatures), se dy vjet me rradhe pas mbarit te Luftes II Boterore shqiptaret festuan si feste te clirimit daten 28 Nentor. Ndersa me pas e deri me tani u shpall si data e clirimit 29 Nentori dhe ka historiane qe na thone se ishte diktatori Enver Hoxha ai qe vendosi dhe urdheroi qe festa e clirimit te ishte 29 Nentori, e cila, jo rastesisht, eshte e njejte me daten e festes qe Beogradi kishte vendosur per vendin e vet. Meqenese atehere miqesia politike mes dy vendeve tona ishte e madhe, nje date e perbashket clirimi do t'i bente edhe me mire asaj miqesie, qe, per fat, s'mbajti gjate dhe sikur ua ndolli dhe u parapriu po ashtu miqesive te mepastajme politike qe shteti i diktatures do te vendoste me Bashkimin Sovjetik, me Kinen, me gjithe ish perandorine komuniste.

Komunistet e mbetur dhe socialistet e konvertuar, por edhe te rinjte e tyre, e duan daten 29, e kane te cmuar, simbol, daten keshtu, me shume se sa c'ka mbart kjo date, sepse, sipas analisteve, i dallon dhe i ben me nje mit, qe i bashkon shume me teper me te kaluaren, se sa me te gjithe shqiptaret, me bema qe s'duhet te harrohen, qe u perkasin luftes dhe lavdise se tyre.

Kurse kundershtaret e dates 29, jo se jane kunder festes se clirimit te vendit, gjithsesi jo, por, sipas tyre, nuk eshte ajo data e vertete historike, por e vendosur politikisht, perdhunshem. Clirimi i vendit, sipas ketyre, u krye me 28 Nentor, kur iku nazisti i fundit (dhe jo gjermani) nga qyteti i fundit, Shkodra. Prandaj homazhi ndaj dates 29 eshte homazh ndaj diktatures dhe jo nderim i sinqerte ndaj luftes clirimtare te popullit shqiptar, e cila kerkohet te mbahet e monopolizuar nga socialistet sic u mbajt per dekada te tera nga diktatura.

Te gjithe duhet ta nderojme dhe te perulemi para luftes se madhe per clirim, te asaj qe bene te gjithe, me monarkistet ne fillim, nacionalistet dhe, me se fundmi, me partizanet, me te cilet vertet mori permasa shume me te medha, u organizua me mire dhe me fuqishem, aq sa gati u shnderrua ne lufte civile, megjithese ka historiane qe e konsiderojne si te tille dhe kane argumenta.

Duhet pranuar se lufta e partizaneve, pas fitores, jo per faj te tyre, devijoi nga udheheqja e saj, e cila instaloi diktaturen, shtoi dhunen, burgjet, punen rraskapitese per te gjithe duke i varferuar te gjithe dhe duke e izoluar vendin nga bota. Nese u clirua Shqiperia, nuk u cliruan shqiptaret, por rane nen nje pushtim tjeter, ate te vetes me te keqe. Prandaj data 29 nentor simbolikisht me shume se sa date e clirimit te vendit, eshte e vendosjes se diktatures komuniste.

Clirimi i shqiptareve u kerkua hapur, kur filloi levizja per demokratizimin e vendit dhe u krijuan partite e opozites, duke filluar me Partine Demokratike, qe ka per veterane ish te burgosurit politike dhe heronj te pushkaturit si opozitare te ndergjegjshem.

Po rendesi ka te kemi clirim te perbashket, pastaj data te tij.

Propozimi im:

Shume vende te tjera si dite te clirimit te tyre festojne daten kur eshte cliruar kryeqyteti dhe jo qyteti i fundit. Eshte e drejte edhe kjo. Neve, shqiptareve, do te na shkonte shume per shtat perzgjedhja e nje date te tille, ajo e clirimit te Tiranes, si feste e clirimit te vendit, jo vetem pse kjo nuk diskutohet, por do te mundohem ta argumentoj me poshte. Sidoqofte 17 Nentori 1944, do te shkonte si data festive e clirimit te Republikes se Shqiperise. Pse?

Kurse data 29 nentor, meqenese punet kane vajtur keshtu si kane vajtur, le t'i takoje Shkodres, qe ta zgjidhin historianet dhe jo politikanet e as te votohet ne parlament, ne eshte data e clirimit te atij qyteti a e nje dite me pare, qe do te na shtonte edhe ca liri. Se kjo date keshtu, e 29 Nentorit, s'mund ta mbarte veten si dite e clirimit te Shqiperise, sepse, gjykoj, qe Shkodra nuk eshte qyteti i fundit i cliruar, edhe nese eshte cliruar me 29, apo edhe 28, kur gjysma e Shqiperise ende eshte jashte Shqiperise, duke qene ne i vetmi shtet ne bote i kufizuar me vetveten dhe me popullsine me te madhe jashte, ne pjeset e shkeputura dhe ne diaspore, se sa brenda.

Une nuk dua te bej nacionalistin dhe as nxitesin e verber, por cdo qytetar normal shqiptar e ka dhe duhet ta kete ne vetedije fatumin e ndarjes se vendit dhe, teksa enderrojme Europen e Bashkuar, kemi te drejte te enderrojme dhe vetveten ashtu, ne nje Europe te tille. Pikerisht ishte dhe kjo ndjesi, kjo intuite dhe kjo largpamesi qe e coi Berishen ne njohjen i pari te Kosoves Republike, nje veprim prej burri te larte shteti, se me pas erdhi levizja e madhe popullore atje dhe nderhyrja ushtarake e NATO-s, qe shembi bashke me padrejtesite dhe genocidin edhe theniet e papergjegjeshme se kryeqyteti i Kosoves eshte Beogradi apo Milloshevic eshte e keqja me vogel, qe dolen nga Tirana zyrtare, kur socialistet ishin ne pushtet.

Pra data 29 nentor, si feste e clirimit, eshte gjysmake, sakate, e paplote ne fund te fundit.

Ndersa 28 Nentori padiskutueshmerisht eshte dyfish a shume feste e kombit shqiptar. Me 28 nentor 1443 Heroi yne Kombetar, Gjergj Kastrioti-Skenderbeu, ngriti flamurin ne Kruje dhe po me 28 Nentor 1912 Ismail Qemali e persedyti kete ngritje ne Vlore duke shpallur pavarsine e vendit. Edhe qyteti i fundit i Republikes se Shqiperise, Shkodra, ka gjasa te jete cliruar po me 28 nentor.

Prandaj une do te propozoja qe per kete date te madhe, si festa jone kombetare, te shpalleshin zyrtarisht dy dite pushimi, jo sepse keshtu kenaqen dhe maniaket e festave, bashkarisht dhe ata qe besojne ne daten 29, por sepse per 28 Nentorin deshi historia qe te ngulitet thelle ne ndergjegjen kolektive te shqiptareve, te pakten dy here, lavdishem, jo per nje qytet, por te gjithe kombin, duke ndryshuar keshtu per mire dhe drejtimin e ecjes shekullore te Shqiperise.

Korrieri.

[niku-nyc]

Dita e clirimit duhet te jet 17 Nentor sepse data vendoset kur kryeqyteti liroet dhe keshtu eshte ber ne gjith Evropen, vetem ne Shqiptaret i marim mbrapc gjonat.

Data 29 u vu sepse atahere u clirua dhe Jugollosllavia dhe si aleate komuniste e vendosen si dite te njejte te perbashket si fitore komuniste kunder nazismit dhe fashizmit...

Dhe lufta e 2 Boterore ne Evrope nuk mbaroj dhe kur Hitleri vrau veten...Hitleri e vrau veten dite perpara por lufta vazhdoi deri sa Berlini u dorezua edhe pse kishte shume pjese te tjera ne Gjermani qe vazhdonte lufta mbas kapjes te Berlinit!

[friendlyboy1]

ky debat ka me shum rendsi per ata qe jan 54+ moshat e reja nuk e kan problem edhe po te jet ne 30nentor

[DriniM]

Dita e clirimit duhet te jet 17 Nentor sepse data vendoset kur kryeqyteti liroet dhe keshtu eshte ber ne gjith Evropen, vetem ne Shqiptaret i marim mbrapc gjonat.

Data 29 u vu sepse atahere u clirua dhe Jugollosllavia dhe si aleate komuniste e vendosen si dite te njejte te perbashket si fitore komuniste kunder nazismit dhe fashizmit...

Dhe lufta e 2 Boterore ne Evrope nuk mbaroj dhe kur Hitleri vrau veten...Hitleri e vrau veten dite perpara por lufta vazhdoi deri sa Berlini u dorezua edhe pse kishte shume pjese te tjera ne Gjermani qe vazhdonte lufta mbas kapjes te Berlinit!

Kjo datë 29 nëntori ( fest ish jugosllave ) nuk është se u çlirua atë ditë jugosllavia e atëhershme , por është datë ( festë ) ,kur është formua qeveria e atëhershme e jugosllavisë - 29 nëntor 1943 në vendin e quajtur jajce dhe ku tito u emërua marshall i jugosllavisë , atë kohë .

Pra thjesht i bjen ,që enveri me ndërimin e festës së çlirimit nga 28 Nëntori ( që e ka festuar edhe vetë për dy vite të pas çlirimit sipas historianëve dhe dëshmitarëve të gjallë ) në 29 nëntor , e ka pranuar për marshall të Shqipërisë dhe epror të vetin tito qenin sllav .

[gabriel]

Ka shume gjasa qe data e clirimit te vendoset 17 Nentori.
Kjo permban brenda saj dhe arsyen reale se clirimi i kryeqytetit duhet te jete dhe data simbol e clirimit te vendit.
Sa per luften e partizaneve,mendoj se nuk duhet ta hiperbolizojme kaq shume.
E zmadhoje regjimi i shkuar dhe kinostudio, aq sa tani i eshte mbushur mendja partizonve se vertete kane bere ato bema qe jane perfolur, nderkohe qe mjafton te shikojme numrin e gjermaneve te vrare qe se kalon 100 veta, per te kuptuar bemat e verteta te partizonve...
p.s m.gj. ate duhen nderuar sakrificat e tyre, por jo mbi-vleresuar se behemi qesharake pastaj...

[azuro]

jam shume kundra te gjitha datave te clirimit se nje pale e feston ne 28,nje pale ne 29 nje pale e do ne 17 nentor po qe ne te vertete dhe pas dates 29 ne shkoder ka pasur luftime sepse disa njesi partizane kane luftuar deri ne provincat e kosoves.duhen marre parasysh te gjitha faktet dhe te mos i mbyllim syte perballe te vertetes e te mohojme ate qes hume te rinj e te reja dhe shume te tjere kane bere , per nje arsye apo nje tjeter apo per nje bindje te gabuar.

[Lunesta]

Eshte interesant ne kete teme se sa pak prej jush ju intereson qe te njihni te verteten historike, dhe sa bukur mundoheni te perligjni paragjykimet e trasheguara. Ky debat mbi Diten e Clirimit, si shume debate te tjera qe jane bere dhe do te behen ne ditet qe do te vijne, jane simptomat e "krizes se identitetit" qe e gjejme tek cdo shqiptar qe deri dje perandori/sulltani/mbreti/diktatori i diktonte me force, kurse sot mundohet te rigjeje vetveten ne liri.

Ne kete teme do te lexoni shume mendime:

Do lexoni ata qe jane dakord me cdo vendim qe del nga goja e krereve te PD apo PS, pasi jane ushtare te moderne me tru te stakuar qe e shkrepin kollaj armen pa u menduar shume sa here qe komandanti i tyre jep sinjalin. Pune e madhe se si eshte e verteta, pune e madhe se cfare na rrefen historia, e rendesishme eshte te ruajme llogoren tone, apo jo brari e kompani?

Do te lexoni edhe pinjollet e komunisteve te djeshem qe tek lufta nacional-clirimtare shohin rrezen e vetme te drites ne erresiren totale 50 vjecare qe mbolli komunizmi me anen e baballareve te tyre ne Shqiperi. Lufta nacional-clirimtare dhe triumfi i partizaneve eshte arritja e vetme me te cilet pinjollet e ish-veteraneve apo njerezve ne sherbim te rregjimit komunist mund te ndihen krenare. Apo jo Leshator e vioxx e kompani?

Do te lexoni edhe shqiptaret nga veriu i Shqiperise qe luften e II boterore e shohin si nje kapitull te erret ne historine e tyre pasi gati gjithe veriu i vendit u kthye ne sherbim te kampit nazi-fashist dhe dha nje kontribut shume te vogel ne luften nacional-clirimtare. Keta jane ata qe mundohen te minimizojne luften nacional-clirimtare dhe vlerat e saj historike duke ulur numrin e te reneve, numrin e brigadave sulmuese, luften e kryer. Mundohen te mbulojne turpin e baballareve te tyre duke hedhur balte mbi sakrificen e mijera shqiptareve qe humben jeten nga ajo lufte. Apo jo Labeat e kompani?

Do te lexoni edhe ata qe jane gati te rishkruajne historine e Shqiperise me doren e tyre ne kete forum, ne kete moment kur thone se "29 nentori nuk mund te jete dita e clirimit te Shqiperise pasi eshte edhe dita e clirimit te ish-Jugosllavise." Pra per kete kategori njerezish, dita e clirimit nuk eshte nje perfundim llogjik i nxjerre nga njohja me faktet historike, por cdo dite eshte e mire per aq kohe sa nuk perkon me diten e clirimit te ish-Jugosllavise! Kesaj i thone, "per inat te sime vjehrre do te fle me mullixhine", thote populli shqiptar.

Do te lexoni edhe mesazhin e djalit te atij qe e drejtoi luften nacional-clirimtare qe eshte gjeneral vete dhe sot mban edhe postin e presidentit te vendit. Dhe presidenti Moisiu thote gjithcka me nje fjali: "Krenarë se u renditëm mes fituesve" Dhe kjo fjali i permban te gjitha te vertetat historike brenda. Permban te verteten se lufta e II boterore ishte nje lufte civile ne Shqiperi ku shqiptaret ishin te ndare ne kampet pro dhe kunder nazi-fashizmit. Permban te verteten historike se ai gjaku i derdhur i atyre partizaneve te varfer e te pa shkolluar neper male eshte kostoja qe ben te mundur qe ne sot mund te ndihemi krenare qe ishim ne krahun e fitimtareve. Permban edhe te verteten tjeter historike se me e rendesishme se debati mbi nje date clirimi, eshte nevoja per vendosjen e luftes nacional-clirimtare ne kontekstin e duhur historik, te ndare me thike nga politika e pas-luftes apo pas-komunizmit. Dhe nese ju do ta benit nje gje te tille, nuk do te shqetesoheshit shume per daten, por do te nderonit gjakun e derdhur dhe sakrificen e cdo shqiptari qe humbi jeten per lirine e popullit te tij.

Albo

Shyqyr qe erdhe dhe dhe na iluminove se ne pa ty ishim lost. Megjithese vete nuk the asgje por vetem pergojove.

Qe ta moresh vesh ti dhe ai kallupi lart lebelati, une nuk permenda ketu as 28 mije deshmore as gjysh e gjyshe. Bile une per vete kam respekt per figura si Mitat Frasheri por sidomos per AhMet Zogun si evropian e liberal i thekur qe ishte, por ne te njejten kohe dua te jem realist dhe ta shoh edhe ate ane tjeter te medaljes, per hir te konstruktimit te nje debati te balancuar. Ju vetem sa vini fjal ne gojen time. Une vetem sa u perpoqa ta paraqis qarte edhe ate perspektive tjeter te argumentit te cilen ju e hidhni poshte mendjelehtesisht. Labelati eshte aq grafik ne pershkrimet e veta sa ti mendon qe do jete nja 80 vjec dhe ka marre pjese vete ne lufte. Mjaft lexove Lahuten e Malcis se fakti qe veriu vuajti per 50 vjet nuk te jep te drejte ty te hedhesh poshte cdo fakt historik.

Ti albush para se te hedhesh poshte cdo argument, rri mendohu pak, nese ske cte thuash mos fol fare se sido qe te jete mendimi yt si gjithmone as i shton as i heq peshe argumentit.


29 netori eshte date historike qe duam apo sduam ne eshte dokumentuar edhe nga te huajt. Se cfare ndodhi me pas eshte drugo mesele, ajo nuk e mohon 29ten. Ne te njejten kohe mund te debatosh nese ja vlen apo jo te jete feste kombetare. Personalisht preferoj 28ten, si date me domethenese, por kjo sdo te thote qe 29ta duhet te fshihet fare. Sepse edhe sikur ta fshime ne, se fshin historia.

[karaburuni]

Do te lexoni edhe mesazhin e djalit te atij qe e drejtoi luften nacional-clirimtare qe eshte gjeneral vete dhe sot mban edhe postin e presidentit te vendit. Dhe presidenti Moisiu thote gjithcka me nje fjali: "Krenarë se u renditëm mes fituesve" Dhe kjo fjali i permban te gjitha te vertetat historike brenda. Permban te verteten se lufta e II boterore ishte nje lufte civile ne Shqiperi ku shqiptaret ishin te ndare ne kampet pro dhe kunder nazi-fashizmit.

Albo,
ke shkruar 7075 artikuj ne kete forum dhe ndoshta nuk ke patur kohe te lexosh shume.
Me fal qe po detyrohem te sqaroj se nje lufte civile eshte nje lufte brenda nje vendi dhe si e tille i perjashton aktoret e jashtem italiane apo gjermane.
Ndarja ne luften civile ne Shqiperi ne vitet 1943-1944 nuk ishte "por dhe kunder nazi-fashizmit" sic na e paraqet ti dhe propaganda komuniste 60-vjeçare, por ishte nje ndarje midis nacionalisteve dhe komunisteve. Keto dy kampe fillimisht luftuan se bashku kunder nazi-fashizmit (kujto Konfernecen e Pezes ku merrte pjese edhe Abaz Kupi, kujto Marrëveshjen e Mukjes midis Ballit dhe partise komuniste), por pastaj u ndane per tre aresye kryesore:
1. komunistet kerkonin te kryenin nje revolucion komunist nen masken e luftes çlirimtare
2. komunistet kerkonin ta kishin gjithe pushtetin per vehte dhe nuk deshironin ta ndanin me te tjere
3. komunistet u detyruan nga jugosllavet te mos bashkepunojne me forca qe luftonin per Shqiperine Etnike

Per keto shkaqe filloi lufta civile e cila ishte nje lufte vellavrasese e pergjakeshme e shoqeruar me nje propagande te forte te partise komuniste per t'i paraqitur kundershtaret e saj politike si bashkepunetore te nazi-fashizmit.
Terror dhe gënjeshtra - kjo ishte strategjia e partisë komuniste, strategji e cila dha rezultatet e saja dhe viktimë e së cilës bien edhe sot e kësaj dite edhe njerëz si ti.

[Brari]

panorama

.......
plenumi i 73


Për herë të parë procesverbali i plenumit që goditi kulturën


Isai: Lubonja me Fadil Paçramin të lidhen në një thes e të hidhen në lumë

Pretendimi i Lubonjës se s’kishte lidhje me Paçramin shkaktoi reagimin e diskutantëve


Fatos Veliu
Vazhdon debati i tensionuar në selinë e Komitetit Qendror të Partisë. Megjithëse po kalonte mesdita e datës 27 qershor të vitit 1973, kur Plenumi IV kishte nisur punimet që në mëngjesin e një dite më parë, dukej se ajo ditë nuk kishte të mbaruar. Tema njëra pas tjetrës u hapën në lidhje me kërkesën e llogarisë që i bëhej Todi Lubonjës dhe Fadil Paçramit.

Atë mesditë nuk kishin mjaftuar dhjetëra akuzat që ishin nxjerrë nga thellësitë e viteve të punës së Lubonjës, por duhej të hapej edhe çështja e Bilal Xhaferrit. Akuza për Lubonjën kishte të bënte me faktin që e kishte përkrahur dhe inkurajuar Xhaferrin. Jo vetëm kaq, por Dashnor Mamaqi e akuzoi se ai kishte ndërhyrë te Ramiz Alia për ta marrë në mbrojtje Xhaferrin. Me atë frymë folën edhe anëtarët e tjerë si, Rrapo Dervishi, Hysni Kapo, Kadri Hazbiu etj. Ndërsa Manush Myftiu shkoi më tej duke e konsideruar veprimin e Lubonjës në lidhje me Bilal Xhaferrin, si një veprimtari agjenturiale të ndyrë. Madje, ndërmjet të tjerash, ai shtoi se kishin qenë pikërisht Lubonja me Paçramin ata që ishin interesuar që Xhaferri të hynte në Lidhjen e Shkrimtarëve dhe të Artistëve të Shqipërisë. Pavarësisht se Lubonja i mohonte akuzat me përgjigje të argumentuara, kundërshtimet i vinin nga vet Enver Hoxha, i cili i pas akuzave të veçanta të diskutantëve ia “përplaste” ato përgjigje në sy. Kështu, ai i kërkoi llogari se përse kishte deklaruar gjatë reagimit të mëparshëm se ai ishte takuar vetëm një herë me Bilal Xhaferrin, ndërkohë që ai kishte ndërhyrë kaq shumë për të. Po në këtë prizëm u ngrit edhe mbështetja që Lubonja i kishte dhënë artistit të internuar shkodran, Gjosho Vasias. Me gjithë kundërshtimin e tij se nuk e njihte fare emër të tillë, Gjosho Vasia, askush nuk donte t’ia dinte për të dhe për atë çka thoshte ai. Lubonjës iu kërkua gjithashtu të deklaronte bashkëpunimin që kishte pasur me Fadil Paçramin. Reagimi i Lubonjës për të mos u njehsuar me Paçramin, duke u shprehur se nuk duheshin të futeshin në një thes, shkaktoi reagimin e menjëhershëm të Hekuran Isait. Në mënyrë vulgare iu hakërrye se jo vetëm që ata ishin në një thes, por atij thesi i duhej mbyllur gryka dhe duhej hedhur në lumë. Në atë frymë ekstreme me synime tendencioze kanë vijuar debatet mes Lubonjës dhe Paçramit dhe të gjithë të pranishmëve të atij plenumi, i cili për mënyrën si po operonte po çelte një histori të re në vijimësinë e plenumeve të Partisë së Punës, pikërisht atë të shtimit të armiqve të parë në radhët e nomenklaturës së lartë, gjë për të cilën do të njihej ashtu siç njihet sot, plenumi i kulturës. Gjithçka rreth atij debati që përshkruam në mënyrë të përmbledhur, do të zbardhet pikërisht në numrin në vazhdim të këtij cikli.
Shoku Rrapo Dervishi: Ja ta vërteton KQ, partia dhe kjo përgjigje është një sjellje arrogante nga ana jote. Ju kështu keni bërë dhe të gjitha këto i keni bërë me arrogancë. Ne dëgjojmë për veprimet tuaja dhe na ngjethet mishtë. Ne dëgjojmë që dikë e keni gënjyer, një tjetër s’e keni përfillur, etj. Këto ne nuk i kemi ditur. Të marrim për shembull Festivalin e 11-të të këngës në Radio-Televizion. Ju e keni organizuar dhe e keni bërë me koshiencë këtë. Ju kështu i keni organizuar këto dhe jeni grup. Për sa i përket çështjes së Minush Jeros dua të them se ai na erdhi në Gjirokastër dhe një vepër tjetër e tij mendohej të vihej në teatrin e Gjirokastrës, se këta kanë futur hundët gjithandej, duke vepruar fshehurazi. U gjend për këtë Viktor Zhusti, miku i ngushtë i familjes së Fadilit. Kërkonin ta vinin atje në skenë. Kur mora vesh pyeta, “Po ku është Minush Jero?”, “Në Durrës”, më thanë. Atëherë u thashë shokëve të pyesnin shokun Rita. Morëm të dhëna që Durrësi nuk e kish aprovuar, por kur nuk e aprovoi Komiteti i Partisë i rrethit të Durrësit, pse do ta aprovonim ne në Gjirokastër. Kjo punë mbaroi. Po prapë ne u ndodhëm nën presionin për këtë. Pyetëm degën e Brendshme, pastaj na thanë shokët e degës që ka aktivitet armiqësor. Shoku Rita nuk e kishte aprovuar. Nga dega e Brendshme kishim të dhëna se ka aktivitet armiqësor. Atëherë u thamë të mos na e linin në Gjirokastër. Pse e keni sjellë këtu në Tiranë Minush Jeron?
Todi Lubonja: Minush Jeron unë ta kam sjellë në Tiranë? Jo, nuk është e vërtetë.
Shoku Hysni Kapo: Premtimi i është dhënë. Këtu erdhi Mihallaq Luarasi, kurse atij i kanë dhënë fjalën, po i kanë thënë se tani akoma nuk është koha.
Shoku Rrapo Dervishi: Këta kanë bërë manovrime andej e këtej.
Shoku Enver Hoxha: Këto thuaji në diskutim shoku Rrapo.
Todi Lubonja: Për sa i takon Bilal Xhaferrit, në jetën time këtë tip një herë e kam takuar. Atëherë kur ky shkruante në gazetën “Zëri i Rinisë”. E mora vesh që është arratisur, që është element armik, i poshtër dhe thashë në djall të vejë me gjithë soj e sorollop.
Shoku Dashnor Mamaqi: Fadil Paçrami përdor edhe provokacionin. Në KQ ka një dokument që më akuzon mua se kam mbrojtur Bilal Xhaferrin. Ky dokument është dërguar nga Komiteti i Partisë. Kjo është një gënjeshtër. Kur kam qenë në Durrës më ka marrë Todi në telefon dhe më tha që kishim një Bilal Xhaferri. Unë as që e njihja fare, bile as e dija që punonte aty. Më tha që është një talent i madh për tregime, madje do të bëhet një nga tregimtarët më të mëdhenj të Shqipërisë. Unë s’kisha kënduar gjë nga ky. Atëherë fillova të këndoj, se ka botuar në gazetën “Drita” dhe në “Zëri i Rinisë”. Todi ka bërë presion te shoku Ramiz që të inkurajohet ai djalë, dhe unë me porosi të shokut Ramiz e kam thirrur në aparat që të punonte në Qytetin Stalin. Kur e kam marrë vesh këtë gjë, që ishte bërë me nxitjen e Fadilit kam shkuar tek shoku Ramiz. I jam lutur shumë ta sqaronte këtë çështje, ose do të shkoja te shoku Enver. Më ka thënë të rrija i qetë se s’kishte gjë.
Shoku Enver Hoxha: Edhe të tilla gjëra kanë bërë këta.
Shoku Manush Myftiu: Sipas materialeve që kemi dërguar ne si komitet, ti dhe Llazar Siliqi jeni ata që kanë futur Bilal Xhaferrin në Lidhjen e Shkrimtarëve. Ky ishte raporti që bëri Fadili.
Shoku Rita Marko: Kanë bërë edhe presion në Durrës te ne se pse ne nuk jepnim mendim. Ne nuk kemi qenë dakord.
Shoku Manush Myftiu: Kjo është një veprimtari me të vërtetë agjenturiale, e ndyrë.
Shoku Enver Hoxha: Atëherë, pse thua ti Todi që Bilal Xhaferrin e ke parë vetëm një herë?
Todi Lubonja: Një herë e kam takuar, shoku Enver, kur botonte dhe s’kam ndërhyrë për asgjë, as për shtëpi. Kam thënë vetëm që ka botuar disa tregime të mira.
Shoku Enver Hoxha: Po ia ke thënë që është një nga ata me talent?
Shoku Kadri Hazbiu: Meqenëse ky ishte njeri me rendiment dhe të tërhoqi vëmendjen, u interesove ti se kush ishte ky me prejardhje, me biografi.
Todi Lubonja: Po, u interesova dhe më kanë thënë që të atin ia kanë vrarë zërvistët në Greqi. Këtë ma tha Ballkëz Halili.
Shoku Hekuran Isai: Të na flasë Todi për lidhjet me Fadilin. Edhe në qoftë se platforma e Fadilit dhe e Todit nuk është e shkruar, ajo është në kokat e tyre, ata me siguri i kanë pasur të qarta qëllimet se ku duhej të arrinin, duke vënë dorë në këto qendra të rëndësishme. Unë mendoj që të flasin më hapët se po i bënin këto qendra si Klubi i Petëfit në Hungari. Ata kanë përdorur të gjitha format për të tërhequr kuadrot që u vinin pas vetes, kanë përdorur të gjitha mjetet për të tërhequr disa elementë të rinj rreth vetes së tyre si Minush Jero. Edhe ne në Komitetin e Partisë na kanë bërë presione.
Shoku Muho Asllani: Gjosho Vasian që ka qenë i internuar në Lushnjë, pse e kanë përkrahur?
Shoku Mehmet Shehu: Ky është Gjergj Gaberi, për të cilin unë kam tërhequr vërejtjen në telefon. Eshtë ai diversanti që ka ardhur që andej.
Shoku Mihallaq Ziçishti: Të na i sqarojë mirë këto Todi, se ai po thotë se “jam dakord me të gjitha ato që u thanë”. Por të na i sqarojë, nëse këto kanë qenë pikëpamje apo edhe grupime.
Shoku Enver Hoxha: Tani ai do t’u përgjigjet pyetjeve.
Todi Lubonja: Unë mendoj se këtu grupime nuk ka. Marrëdhëniet e mia me Fadil Paçramin, pavarësisht se ndodhi kjo që u lidh një krushqi midis nesh, e cila nuk varej nga vullneti e dëshira ime, nuk kanë qenë marrëdhënie të lidhura. Për këtë edhe shokët mund të flasin.
Shoku Enver Hoxha: Po në pikëpamje politike?
Todi Lubonja: As kam të bëj me Fadil Paçramin, as jam influencuar nga ai.
Shoku Mihallaq Ziçishti: Mbase kalin nuk ia keni mbajtur njëri-tjetrit, por trego si u puqët në këto mendime, në politikë?
Shoku Enver Hoxha: Ne marksistë-leninistët, po, puqemi si mishi me thoin, po juve që jeni në një rrugë, nuk jeni të puqur?
Todi Lubonja: Unë mendoj se një radhë çështjesh që u trajtuan këtu për Fadil Paçramin mua nuk më përkasin.
Shoku Enver Hoxha: Ashtu? Po edhe atij për liberalizëm, për pikëpamje e veprime antiparti i kemi thënë, edhe ti i pranon ato.
Todi Lubonja: Mendimi im është që unë nuk mund të futem në një thes me Fadil Paçramin, mund ta kem gabim po unë kështu mendoj.
Shoku Enver Hoxha: Ti i pranove të gjitha ato që janë thënë këtu, e ajo është një vijë.
Shoku Hekuran Isai: Jo vetëm në një thes t’u futim të dyve me Fadilin, por t’u mbyllim dhe grykën mirë me litar.
Todi Lubonja: E fute ti atë, po unë se fus veten atje. Gjosho Vasia që thotë ai shoku, është hera e parë që e dëgjoj këtë emër, nuk e di se ç’është ky njeri.
Shoku Mehmet Shehu: Eshtë Gjergj Gaberi, me flokë të gjata që i bie kitarës.
Todi Lubonja: Nuk e njoh dhe nuk e di.
Shoqja Zina Franja: Gjosho Vasia është e vërtetë që ka qenë i internuar, ka babën të arratisur. Ju e keni marrë këtu në Tiranë në kundërshtim me të tëra rregullat e shtetit tonë, i pa pasaportizuar. Ne si Shkodër kemi protestuar, atëherë ju jeni detyruar ta ktheni mbrapsht.
Todi Lubonja: Të verifikohet si është, unë për këtë nuk di asgjë.
Shoqja Zina Franja: Çfarë të verifikohet? Ai ka ardhur në Tiranë, ka ndenjur disa muaj këtu dhe pastaj e keni kthyer mbrapsht.
Todi Lubonja: Ai mund të ketë qëndruar edhe disa vjet, por unë nuk di gjë për këtë njeri.
Shoku Enver Hoxha: Ka dalë ai në televizion?
Todi Lubonja: Po nuk e njoh fare shoku Enver dhe nuk e di në se ka dalë, unë nuk e kam dëgjuar.
Shoku Mehmet Shehu: Pse gënjen? Ty të kemi marrë në telefon dhe të kemi thënë që hiqe Gjergj Gaberin.
Todi Lubonja: Mund ta njoh po ta shikoj me fytyrë.
Shoqja Fahrije Saliçaj: Ai është sjellë në Tiranë për në televizion dhe na është dërguar në kombinat për të punuar si zdrukthëtar.
Todi Lubonja: Unë këtë nuk e njoh.
Shoku Enver Hoxha: Nuk është mirë që të mos njohësh kuadrot e tua.
Shoku Mehmet Shehu: Eshtë ai me flokë të gjata që i bije kitarës.
Todi Lubonja: Ai veshpreri është tjetër shoku Mehmet. Po mundet. Po unë as e njoh dhe as që e di.
Shoku Enver Hoxha: Mirë, vazhdo.
Todi Lubonja: Për sa i takon asaj që tha shoku Sadik Bocaj, lidhur me një letër që ka ardhur nga Berati, desha të them se është e vërtetë që në radio për një periudhë prej një muaji, në orën 5.30 të mëngjesit kur jepej muzikë popullore, pa dijeninë time, e kam thënë në organizatën bazë të partisë dhe kështu ka dalë e vërtetuar, është ndërruar programi. Eshtë dhënë muzikë popullore dhe muzikë masive. Në letër ashtu thuhet, siç thotë shoku Sadik, që duket ka ardhur një reformator në radio dhe ka bërë këto reforma. Sapo jam vënë në dijeni, kam dhënë urdhër të prerë dhe kam bërë kritikë që të vihej në vend ai gabim. Në fakt është vënë në vend.
Shoku Enver Hoxha: Po përse nuk dhe urdhër të prerë kur të foli Mehmeti, po nga një letër anonime e dhe këtë urdhër?
Todi Lubonja: Do ta them edhe atë.
Shoku Mehmet Shehu: Po edhe për këtë, unë i kam dërguar me shkrim nga Kryeministria që, përse keni ndryshuar programin se më kishin thënë, kur isha në Sarandë e gjetkë, që kanë ndryshuar programin. Fshatarët donin muzikë popullore mëngjes për mëngjes, kurse këta e kishin hequr.
Shoku Kadri Hazbiu: Populli thoshte se tani e ngatërronin me Italinë.
Todi Lubonja: Porosinë që më ka dhënë shoku Mehmet dhe ma ka përsëritur edhe shoku Ramiz, unë nuk e kam lënë në heshtje, prandaj thashë në diskutimin tim se kam luftuar po jo me forcën e duhur. E kam shtruar këtë çështje dhe kam thënë të ndalohet rreptësisht, por ka pasur raste që kanë dalë në ekran edhe njerëz me flokë të gjata. Sigurisht gabimi bie mbi mua. Unë nuk kontrolloja të gjitha emisionet, nuk ishte e mundur ta bëja një gjë të tillë.
Shoku Hysni Kapo: Ka qenë e rastit estetika që po përhapej në televizion apo t’i ke pikëpamje për estetikën dhe modën borgjeze?
Todi Lubonja: Të them të drejtën për flokët e gjata që mbanin të rinjtë nuk kam as pikën e simpatisë, madje jam grindur edhe me djalin tim.
Shoku Hysni Kapo: Po si shpjegohet që në organizatën e partisë të Radio-Televizionit, doli se ti ke thënë që, do vajza të gjata, bionde dhe me pantallona kauboj si suedezet? Kjo ka dalë në organizatë. Si është e mundur kjo?
Todi Lubonja: Kjo është shtrembëruar shoku Hysni. Duke folur kundër veshjes me pantallona kauboj, kam thënë veç të tjerave se, ka edhe disa që janë të shkurtra e që duken shumë të shëmtuara kur veshin pantallona të gjata. Këtë kam thënë dhe jo ashtu sikurse është shtrembëruar atje.
Shoku Behar Shtylla: Kur ishte shoku Enver në Uzinën e instrumenteve të precizionit të lartë në Korçë, ka kritikuar vajzat që veshin fustane të shkurtra dhe të ngushta, kurse ti atje ke thënë se ty të pëlqejnë ato vajza që i kanë këmbët e bukura.
Shoku Dadik Bocaj: Këtu Todi gënjen. Në organizatën e përgjithshme, në Byronë e Partisë të Radios, doli që, Todi nuk ka zbatuar urdhrin e kryeministrit dhe të sekretarit të KQ shokut Ramiz, as ka dëgjuar drejtorin e televizionit, as sekretarin e organizatës bazë, as kurrkënd. Madje, atje doli se në shtator të vitit 1972, në një mbledhje kuadrosh specialistë, Todi, lidhur me çështjen për njerëzit që do të dalin në ekran të televizorit ka thënë: Mua personalisht më pëlqejnë vajzat e gjata si skandinavet me pantallona kauboj, me rrip të gjerë me togëz në mes, por kemi urdhër që në këtë anë duhet të jemi të përmbajtur.
Shoku Enver Hoxha: Shoku Sadik është nga ata shokë që flet ekzakt. Këto janë thënë në organizatën bazë, pikërisht siç thotë Sadiku.
Shoku Mehmet Shehu: Asnjë nga ne nuk i mban shënimet si Sadiku.
Todi Lubonja: Edhe unë kam thënë në organizatën bazë këto që thashë këtu tani. Ashtu është siç tha Sadiku, por unë thashë ato që thashë edhe këtu. Dhe kështu është.
Shoku Haki Toska: Eshtë e vërtetë se keni thënë që po paguajmë haraçe? Dhe çfarë doni të thoni me këtë?
Todi Lubonja: Nuk është e vërtetë. Këtë e ka thënë Pipi Mitrojorgji, gjoja sikur ka bërë një bisedë telefonike me mua. Ia kam thënë edhe Pipit dhe nuk është e vërtetë. Nuk i jap asnjë kuptim kësaj gjëje. E kam thënë që në fillim dhe e them edhe këtu në plenum. Do të pranojmë ato që kemi.
Shoku Enver Hoxha: Mirë, po meqenëse ti e njeh veten se je liberal, je kundër shfaqjeve që ti i quan konservatore, prandaj këtu mund të bëhen fare lehtë deduksione dhe mund të kesh thënë që paguajmë haraçin e atyre të vjetërve, megjithëse ti e refuzon një gjë të tillë.
Todi Lubonja: Po unë nuk e kam thënë shoku Enver.
Shoku Enver Hoxha: Supozojmë se nuk e ke thënë, po duke qenë se ti je liberal atëherë sipas teje ne kemi jetuar në një obskurantizëm kaq të madh saqë paguajmë haraçet tani.
Shoku Mihallaq Ziçishti: Këtë thotë se nuk e ka thënë, atë që tha shoku Jashar e mohoi. Të gjitha i mohon. Atëherë çfarë pranon?
Shoku Hysni Kapo: Kur e pranon se je liberal, i je kundërvënë vijës së partisë apo jo?
Todi Lubonja: Në praktikë po.
Shoku Hysni Kapo: Vetëm në teori dhe në praktikë në art, apo në të gjitha fushat.
Todi Lubonja: Vetëm në art dhe në normat e kuadrit ka pasur subjektivizëm. Në rastin e Klimi Misës i kam shkelur normat, kjo është e drejtë..






neser do te lexoni

Vazhdojnë debatet e anëtarëve të Plenumit IV si, Sulë Baholli, Fadil Paçrami, Hysni Kapo, Mihallaq Ziçishti, Dashnor Mamaqi, Ramadan Xhangolli etj., me Todi Lubonjën.
Akuzat që Lubonjës iu drejtuan në lidhje me paraardhësin e tij në Radio-Televizion Thanas Nanon, të cilin e kishte quajtur konservator. Cilat ishin përgjigjet e tij për t’u mbrojtur nga kjo goditje.


---------

te gjithe keta emra ketu jane partizane qe sollen 29 nentorin..
ja cbejne mbas disa vitesh..
hane njeri jatrin.


dhe..mbas atyre llafeve ne plenum vijne..birucat hetuesite pa mbarim..tmerre tortura.. vijne hekurat e skuqur ne mullaqe te njeri jatrit.. vijne internime pleqsh e plakash femijesh e foshnjesh.. me fise te tera.. e kjo vetem brenda llojit..po te mendosh.. dhe kusurin.. ate genocidin kunder "kuislingave" bajraktaro reaksionareve.. burgjezave e kulakeve.. agjenteve e prifto dervish-hoxhallareve.. inxhiniero sabotatorave.. diversanto-shkelsave..
e tere kjo lufte.. me koka te prera..pse.. se mo na hyn ideologjia perendimore..

pra mo na afrojne me aleatet..
sa hipokrizi del slogani..se 29 nentori na lidhi me aleatet..

cdo 29 nentor ishte nje gur i ri mijra kilometrik larg perendimit..larg drites e progresit..prane..radhes se gjizes e tallonit.. prane biruces e frikes nga xhaketa jote..se mos hekuran ministri te ka futur ne palltosun a posht krevatit..tartabiq.. pergjyes ..
aty po.. ne cdo nentor i afrohej teknologjise perendimore parti e punes..po..
zylyftar ramizet porosisnin ne firmAT ME TE SOFISTIKUARA CIMKA-TARTABIQ MIKROSKOPIKE.. pra pergjues elektronike.. te fjales se fundit.. se mos po thot kush gje kundra.. sukseseve te reja.. pra mos thot kush..sna del rroga sna del djathi e pakoja 600 -ce 100 gramshe e kafese..

mo shkelni gjakun e deshmoreve thote Driteroi..

ai gjak eshte shkelur 50 vjet rresht na PPSH-ja sa ska kalem ta tregoje..

gjaku i deshmoreve nuk nderohet me nje kile molle njeher ne 5 vjet.. qe ja conte komiteti nenes se deshmorit..
vlla deshmori ishe petrit dumja.. bile vet ishte hero i popullit i shpallur nga presidiumi.. por ja futen plumbin.. PPSH-ja qe "nderon" gjakun..

pse bene gurgulene pra per 29 keta qe skan turp.. keta faqezinjte..

skan hall deshmoresh e lufte e lirije e krenarije.. por hallin e llokmes qe humben ne 3 korrik..


llokma e benzave tenderave gratacielave e te perfituarit nga 20 rroga andej ketej..ne kurriz te popullit duke ja xhvatur dhe kafshaten e fundit te bukes se goje femijve shqiptar..
prandaj ata qe dolen mbrapa potureve te enverit te ri..edvin it .. ne 29 jane kanibale..

i ziu 3 korrik se cfar e pret..
nuk e len ata pa ber vitin.. do e pergjakin me barbarisht se ne 97..kte qyqar vend e popull..

[shkodra13]

Çlirimi ka si rraje fjalen "liri". E kjo me 1944 nuk erdhi. Sa kampe perqendrimit ka pase ne Shqipni deri ne 1944 e sa te tjere deri me 1990? Sa te burgosun? Sa te vrame?
Çlirimi i Shqipnise asht shembja e komunizmit. Lufta per shqiptaret ka vazhdue deri me 1990. Keshtu qi s'ka çka festohet persa i perket 1944. Me u kujtue shembja e nazizmit, po.
Kur mendojne per 1944 shqiptaret kane se çka me kujte, por jo çka me festue.