Diskutim rreth mbishkrimit e ashtuquajtur te Pilurit,zbuluar 1992 nga arsimtari Dhimo THimjo(qe sot punon si mesues bukurshkrimi ne korfuz)ne nji faqe shkembore te atyre anve.sie esht ven ne dukje prej kohesh,mbishkrimi esht i lexueshum,pse esht shkruar ne alfabetin pellazg(te cilen e adaptuan me pas latinet)Veshtersit kan te bejn me teper me intepertimin e tij,per shkak mesazh eshe teper i shkurtur per analiza kontekstuale.DINAMOTIJEBOTA edhe pse shumica e dijatarve pajtohen me hipotezen e profesor Mirosh Marashit per karakterin thjesht pelazgjik te mbishkrimit dhe lexushmerin e tij me an te gjuhes shqipe,
Ipari ne konferenc emori fjalen prof.Aleko Koleka i cili pasi permendi teorin e vjeter te helenologutProf.Aschlicke,se Amoti dhe Ota jan dy perendi primordiale te Olimpit pellazg,e zbertheu mbishkrimin ne menyre te tille: DIN.AMOTI.JEB.OTA sipas te cilave Amoti esht perendi e dijes esoterike ndersa konkubina e tij Ota esht ajo qe ua eon njerzve dijen Amotit.
Nji tjeter hipotez parashtroj Arkeologu I ri Fran Rrokaj,I Univerzitetit te Lecco-s sipas tij Dina esht nji emer Gruaje mjaft i rendomt nder pellazget ( me kuptimin "qe ajo qe din"e dijshme") DINO.MO.TIJE.BOTA
Ku MO esht pjeseza e mohimit"mo(s)e thyej")TIJE esht forma urdhore e foljes "thyej"(MO TIJE =>"mos thyej"=>"mos thyej")dhe BOTA s esht veese barasvlera pellazgjike e shqipes"botha"*****" Sipas Rrokaj mbishkrimi do interpretuar si nj ftes per Dinen per te mos e eare koken, per te mos shqetesuar.
Dr.SHezo shazo, i univerzitetit te Janines, nuk u pajtohet me interpretimin e Rrokaj .Asnje pellazg nuk do te guxonte te perdor nj fjal tabu si "botha"
Dr. Shazo e analizoj mbishkrimin ne ket menyr: DI.NAM.O.TIJE.BOTA
Duke gjetur ne rrokjen e pare DI emrin e thundrakut te njohur perdryshe si "dhi" ne rrokjen e dyte NAM, te njejten kuptim si ne shqipen e sotum;O eshte lidheza"ose"Tije esht forma e lasht, pellazgjike e shqipes "thinja",thija" e me ne fund BOTA esht perseri shqipja e sotum "bota""DHi, nam ose thinja bota" ka shpjeguar Shazo,,duke sqaruar kuptimin e ktij proverbi si

ota esht dhi,nami ose thinja" me fjale te tjera kete bota mund te besh tenden me pasuri matriale (dhi),fame (nam) ose thinja /eksperencae)
Perkundrazi , prof.Sukri Zahar i qendres Paleografike te Trebizondes, e lexon mbishkrimin si te isht nji lloj mallkimi , sharje ose formule per trembur syrin e keq.
DI.NAMO.TI.JE.BO.TA
Esht analiza e Zahar i cili ne pajtim te plot me Shazon e lexon rrokjen e pare si "Dhi" nders rrokjen e dyte si nji form participale t efoljes "nem" (DI NAMO=Dhi e Namun).Ti JE BO. thot Hamiti , nuk esht larg gegnishtes se sotme"ti je bere"
Prof.Uwe Trinkgeld, i universitetit te Kreuzlingen, Gjermani, mendon perkundrazi se mbishkrimi esht tjesht fillimi i projektit te nji rrase varri per z.DINAMOT IJEBOTA-Sipas Trinkgeld esht fakt i mirnjohur qe pellazget e lasht ne fillim shkruanin rrasat e varrit, pastaj i shkpusin nga shkembi .
Dy versione interpretimin paraqiti Magister Esmeralda Papingjini , e Qendres per Kerkime Epigrafike tye Bashksise se Borshit.Sipas ksaj studjuse , gjendje e sotme e dijes nuk na lejon te shtyhemi ma tutje.Versionet jane:
(1)DI(L).N(G)A.MOTIJ.E.(BO.TA
Dil nga moteli dhe mbi ta!,ose nji ftese qe i behet dikuj per te sulmuar armikun)
dhe
(2)DI(L)NA.MO.TI.JE.BO.T((H)A
(Dilna more(nga shtepia)se na i thave (syte),se je bo (firar)
kjo teori nuk u prit mir
nga te pranishmit
Me ne fund e mori fjalen Ylber Babalili,i Akademis se Elbasani Para se te shpjegonte nji mbishkrim tha prof.Babalili duhet te perpiqem te kuptojm se e i shtyn njerzit e lashtesis te gervishtin gurin ne maje te skerkave.Natyrisht, jo deshira per te pavdeksuar fjale te urta , per te trebur syrin e keq ,ose per te ftuar njerz te dalin nga hotelet ose te shkojn per vizita.Pellazget nuk kishin nevoj t i shkruan keto gjera, tha akademiku i njohur nga Elbasani ,sepse i dinin.
Nga pikpamja thjesht gjuhsore, vazhdoj Babalili ,mesazhi dote te munde te zberthej si me posht:
DI.NA.MOT.IJE.BOT.A
Ku A-ja finale esht pa dyshim nji pjesez pyetse(si ne gegerishten e sotme:"po ti zdeshe a?")Te tjera fjale te lasht pellazge qe nuka esht veshtir te izolohen ne mbishkrim,tha prof.Babalili jan MOT (ne kuptimin"vitin tjeter")IJE dhe sigurt BOT forma e vjeter e shqipes se sotum2both,byth",sie e ka percakuar mire Rrokaj ne Lecce.
Me veshtir esht indentifikimi i DI.NA,por ketu na vjen ne ndihm antropologjia pellazge"(nga e cila ruhet vetum nji kopje, ne Bibloteken e vatikanit).Esht fjala per shprehjen"Na(ose ne)te dy",shpjegoj profesori plak,i nderprer nga fishklimat e te pranisheve.
Keshtu edhe mbishkrimi mund te interpretohet plotsisht si:"Na te dy vitin e ardhshum martohemi?"(Na Te dy vitin tjeter ije `m byth a?)
Krijoni Kontakt