origjina e fjales "Italian"...viteliu-viç

[Baptist]

Italian
1422, "native of Italy," from It. Italiano, from Italia "Italy," from L. Italia, probably from a Gk. alteration of Oscan Viteliu "Italy," but originally only the southwestern point of the peninsula, perhaps originally "land of cattle," related to L. vitulus "calf," or else a tribal name from an Illyrian word of unknown meaning. Italianate (1572) is from It. Italianato "rendered Italian," from Italiano.

javan
dias10
baptist
alibaba
barat
alfeko


çfare mendoni per kete fjale????a thoni qe mesapet/japiget i dhane emrin gadishullit italian!!!

Fakt emri Itali mund te jete egzonim me origjine nga gjuha ilire dhe thirret ne baze te Talit.

Per me shume lexo rreth Dedalit dhe Talit heronje te artizanateve.

Per me tutje "vic-it" para kontaminimit te shqipes nga fonologjia e gjuhes latine i eshte thene "bic".
Pra forma "bic" eshte forma e fundit stabile deri me ardhjen e sllaveve. Kete e verteton huazimi i kesaj fjale ne formen "Bik".

Bici vazhdon te jetoje edhe ne shekujt e ardhshem paralelisht me zhvillimet e reja te ketij emri. Por mundesia eshte se nje forme pak me e vjeter e fjales nga rrenja "Bi~" do te mund te kete dhuruar Bit : Bith, qe ne etrurishte sigurisht eshte shqiptuar me teper si "Bi~f / v". Keshtu ne viset perendimore te ilirise sllavet me gjase nxoren shprehjen biv~o, e cila me tutje u shkurtua ne ~voll [qe megjithte mund te kete sqarim edhe ne ciftezimin dy emrave nga veshtiresia e dallimit te kaut nga bualli qe kishin rrenjet Bi~ dhe Bo~; ku rrenja e te dytit ka per qellim te shenjoje nje 'ka te trashe' ] etj... -keshtu per rrenjen bi~, (ne periudhen e hershme romake) -mund te kete koekzistuar edhe Biti, prej ku me tutje ndajshtesa "s" per te dhene Bi(ts) ~> Bic ~~> Viq, praralelisht me Vitsh ~> Viç.

Pra sic mund ta verejme me lehtesi: shprehjet shqipe "vithe" dhe "bithe" kane te njejten rrenje: kaun e ri, apo me saktesisht Bitsin, por zhvillime te ndryshme; -bicin ose fem., bicën.

Pra sic pame nga rrenja e kesaj fjale te vjeter si survival te larget gjejme edhe shprehjen ang., Bif rruga e se ciles per momentin e dhene eshte pak e koklavitur...

Por emri Itali eshte pak si e zorshme te kaperdihet permes vicit apo viteliu, (shprehje te cilen poashtu e huazon sllavishtje duke e shkurtuar ne "telle"), nuk e njoh aq italishten sa te mund te percjell rregullat e transofmimeve fonetike te tyre por "viteliu" do te mund te ipte Evitelia shume me pare se Italia.

... Gje e pa vertetuar (???)

[alibaba]

alibaba,zvastiken yllire pse e ke hequr???...simbolin e diellit.....

Janullatosi ka duart e gjata, shpresoj që Vlad Drakulla i ka gërshërët e mprehta.

[javan]

Në Kosovë viçave u thuhen "vjeta".

Hahn ne "Studime Albanologjike" flet per Vitalin si Vic dhe kete lidh me fjalen Vit (Vjetor) sic thuhet ne shqiperine e veriut.

Perseris, se pas mendimit tim celesi duhet kerkuar ne :

Z Q T I K Q
V I T A L I


Z O T I K H
V I T A L A

[alibaba]

Hahn ne "Studime Albanologjike" flet per Vitalin si Vic dhe kete lidh me fjalen Vit (Vjetor) sic thuhet ne shqiperine e veriut.

Po fjala Viç dmth i vogli i lopës që ka mbush një vjet. Prandaj në Kosovë quhen Vjeta. Viç është formë e re.

Në histori emri Italia njihet si "vendi i viçave"

[javan]

f.317

"Edhe emrat "Tusci (Tursci) dhe Etruci jane identike, por gjuha shqipe na tregon se fjala e fundit rrjedh prej nji rranje tjeter. Kete do ta kqyrim ma mire, sepse eshte interesant edhe per nji arsye tjeter: vit, shumes vitere-te, vjet dhe vjec, ndajfolje-nji vjet ma pare-, sivjet fjale per fjale si vitin e maparshem, dmth kete vit. Me fjalen vit afrojme:

1)Vic-i= Mezati ri, pra nji vjecar. Lat. vitulus, vitlu, greqisht dhe etruskisht Italas, gjermanisht Wider
2)Vito-ja dhe -au, "pellumbi". Ndoshta asht rranja e emerit te sotem te Rumelise, te Bitoljes ose Monastirit, shih Pelagonia #22
3) Vitore-ja, keshtu quhet shpirti i mire i shtepise te cilin e perfytyrojne ne formen e gjarpnit. Mbas mbareses eshte nje trajte femnore e pjesores, qe parakupton nji forme te gjinise mashkullore -vituar- dhe nji folje -vitoj-, te cilat kane humbe. Besojme qe kuptimi i kesaj fjale eshte "plaka" ( Vereni lidhjen qe ka bere Baptisti ne floket e hirte te pleqve dhe pellumbave tek tema e shkronjave), kesaj i perngjan nga tingellimi fjala latinisht "vidua" e veja dhe gjerm. Witwe, shqip quhet VE-ja. Nji gja na terheq vermendjen eshte se ne greqisht dhe gjuhen shqipe fjalet vitua dhe vitoreja dmth pellumbi dhe plaka i afrohen njana-tjeters.

Trajta Vjet sipas analogjise se dhen nga Gram. 3 N#1, le te nekuptohet nji forme e lashte -vat". Kesaj i perngjan fjal greqishte -etos, forma e vjetes e se ciles ka qene fetos. Prej kesaj trajte rrjedhin keto fjale:
1. Vjetere, lat Vetus, veteris, it & spajisht-viedro
2. Vjeteroj, vjeteruare
(nga ana ime Javan po shtoj edhe 3. fetus- embrion)
ua kontraktohet dhe bahet u- Gram 3 N#3, rregullisht Etrur ose Hetrur mjafron me i shtue mbaresen -ia dhe gjejme kuptimin e fjales qe do me thane "vend i vjeter". Me kete rase po permendim edhe emnin e qytetit te vjeter te etruskeve, Atria. Shume afer qendron edhe kryeqyteti i tyne- Vetulonia, i cili del ne nji monedhe. Lanzi mendon se Italia tek etrusket quhej afersisht is ky emen (Vetulonia). Po qe se ky supozim qendron, atehere dallimi mes ketij emni dhe Etrurise qendron vetem ne dy likuidet r dhe l, dhe mund te supozohet se keta dy emna jane vetem forma te ndryshme te se njejtes rranje, dhe shprehin te njejtin kuptim "vend i vjeter" dhe se vici me kuptimin "motak" qe i afrohet nga ana tingullore, ka hy ma vone.

Per mbrojtjen e ketij kutimi po shprehim nji supozim. Emrin e Italise ma pare e mbante vetem nje rryp bregdetar ne gjirin e Tarentit. Po te kemi parasysh formen e keshtejelles qe formon ky gji, a nuk i ngjan brinave te demit? Dhe detari qe vinte prej lindjes a juglindjes, i cili nuk e njihte pjesen veriore te gadishullit, a nuk e ka emertue bukun figuren e pjeses jugore duke e quejtun "vendi i vicit"? Per te njejte arsye duam ta nxjerrim vendin e quajtun Karystos, prej Shqipes kerrus, kurus "perkul", perkulem", kerrute "dele me brina" e prej ketej ndoshta greqisht kerostias."

[crazy_diamond]

Ne piken ekstreme te gadishullit italian,atje ku sot eshte catanzaro,jetonte nje fis/tribu e quajtur vituli apo vitali.
qe ne fillim te shekullit te V para krishtit me termin italia eshte quajtur vetem calabria(perkon me invazionin ilir te dardaneve galabrioi),dhe vetem me vone italia eshte quajtur pjesa jugore e gadishullit italian.
nga kalabria deri ne alpet,ne shekullin e III para krishtit,pas fitoreve qe kryen romanet kunder saniteve dhe kunder piros, emri italia zgjerohet deri ne magria dhe rubicone.
ne vitin 49 para krishtit kur dhe ne gallia cisalpina ju dhane te drejtat e shtetesise romane,dhe rajonet veriore moren emrin italia.

++++++++++++++++++++++++++++++++++

"Antioco, figlio di Senofane, ha raccolto e scritto queste cose sull'Italia trascegliendo dagli antichi racconti le informazioni più affidabili e sicure; quella che oggi si chiama Italìa, in antico la possedevano gli Enotri". (Dionigi di Alicarnasso, Antichità romane, I, 11 - 12)

perkthim

"Antioki,i biri i Senofanit,ka treguar dhe shkruar keto gjera per Italine duke perzgjedhur nga tregimet e lashta informacionet me te besueshme dhe te sigurta;ajo qe sot quhet Italia,ne lashtesi e zoteronin Enotri-et".(Dionisi i Alikarnasit,Antikitete romane,I,11-12)

++++++++++++++++++++++++++

kush ishin keta Enotret?

po Vituli apo Vitali??!!pra na del qe kemi dhe nje fis qe quhet keshtu.....a ishin keta dardane(galabrioi)....calabria mori emrin nga galabrioi,por italia pikerisht aty ka nisur te quhet si fillim,ne calabria.

pres mendimet tuaja....javan,baptist,dias10,alibaba.......do isha kurioz ça thote ai hyll njeriu njehere,ka ca kohe qe nuk duket fare!!!

[Zëu_s]

por fjala eshte viteliu.....qe ne latinisht behej vitulus,italisht vitello,shqip viç.....ne dime fare mire qe mesapet dhe japiget ishin pastore/blegtore...........pra fjala ka lidhje me fjalen viç.qe ne ilirisht duhet te kete qene vit........a dihen raste te kalimit nga t ne ç!!



pra italia ...vend i viçave.

Kete e kam lexuar nje here e nje kohe dikund dhe jam munduar ta perkthej ne gjermanisht:

Die Albaner sind das was von dem grossen Volk der Pelasger übrig geblieben ist, die von langer Zeit Italien und Griechenland zivilisierten; von Süditalien bis zum Fluss Po, und hatten eine aussergewöhnliche Kolonie in Spina, die verschwunden ist. Alleine das Wort "Italia" ist in Wahrheit albanisch oder pelasgisch, und heisst die Jugend, das Land der Jugend, das Land der jungen Menschen (giovani, la terra dei giovani, della gioventu)." (Marco Antonio Canini - 1883)