Për të gjithë ata që janë në USA!

[hulumtimi]

po behet Amerika fashiste? Qe kur media refuzon ta beje kete pyetje seriozisht, analiza se ku po shkojme dhe cfare ka vajtur mbrapsht ka qene jashte fushes se diskutimit. Hetimi i llojeve te taktikave kriminale te vena ne funksion fshehurazi qe regjimet fashiste ndermarrin per te legjitimizuar rendin e tyre te dites dhe pershpejtuar shkallen e ndryshimit ne favor te tyre hidhet poshte si t'u marre me teori te pabaza komplotesh ("conspiracy theories") Nese "f u c k" leshohet, vezhguesit shpejt verejne pangjashmerite e dukshme me variantet e meparshme te fashizmit. Shkruesit Amerikane nuk guxojne te thone te verteten.

Shenjat e hershme te Fashizmit
_________________________

Pyetje: Pse vendoset te sillnit fjalen "fashizem" ne debatin rreth perandorise Amerikane?

Pergjigje: E ndjeva qe ekzistonte nje zhvillim politik global qe kishte nevoje te emertohej, dhe fillova te mendoj ne kontekstin e atij qe e quaj "fashizem global," qe eshte dicka i ndryshem nga format tradicionale te fashizmit qe kane ekzistuar. Efekti i kesaj qe te sugjeronte qe te rezistuarit ndaj ketij zhvillimi te ri global ne Shtetet e Bashkuara paraqet nje lloj te dyte rreziku qe eshte me teper ne linje me te vazhduarit ne udhen e te kuptuarit tradicional te fashizmit.

Pyetje: A mund te na thoni perkufizimin tuaj te fashizmit tradicional?

Pergjigje: Po: konvergimi i pushtetit ushtarak dhe ekonomik ne sherbim te nje ideologjie ultranacionaliste qe i sheh armiqte e vet -- brenda dhe jashte -- si te ligj dhe per t'ju nenshtruar shfarosjes ose ndershkimit te skajshem.

Pyetje: A eshte USA i vetmi lojtar?

Pergjigje: Jo, nuk eshte lojtari i vetem, megjithese eshte sigurisht lojtari dominues. Po vendos rregullat per lojtaret e tjere. E keni vene re ne ditet e fundit qe ka pasur nje shperblim dhene atyre qe u rreshtuan pas luftes kunder Irakut -- vizita ne Shtepine e Bardhe qe nderojne dhe i ngrene presigjin atyre vendeve te Evropes Lindore, dhe Spanjes e Australise, sikurse shmangia e bere me shenje e vendeve qe nuk kooperuan. Eshte nje lloj disiplinimi gjeopolitik, nje orvatje per te imponuar kosto dhe perfitime per ndjekjen e ketij shtegu rregullimi dhe rregulli global.

Pyetje: Per cfare duhet t'i hapim syte si nje paralajmerim i hershem i te rreshqiturit drejt fashizmit?

Pergjigje: Nje zhgenjim me demokracine perfaqesuese si menyre per ndryshim. Per shembull, nese Partia Demokratike ne Shtetet e Bashkuara nuk zgjedh nje kandidat qe do te sfidoje keto politika, mendoj se do te coje ne nje numer ne rritje njerezish qe do te behen te cshkolitur prej politikes normale dhe te jene me te prirur per te ndjere qe menyra e vetme qe ndryshimi mund te ndodhe eshte permes taktikave politike me ekstreme, qe nga ana e saj do te conte ne ate qe qeveria te ndjehej me e justifikuar ne zgjerimin e pushteteve te saj te kontrollit mbi qytetaret e saj.

Pyetje: Cfare maredhenieje shihni mes globalizimit ekonomik te dekades se shkuar dhe kesaj mundesie ne lindje te fashizmit global?

Pergjigje: Eh, mendoj se ekziston nje lidhje mes te dyjave. Globalizimi ekonomik vertet qe krijoi kete ndjesi te nje rregullimi te integruar global, dhe qe kjo shkalle integrimi mund te arrihej permes mjeteve ekonomike. Ajo cfare ka ndyshuar -- pjeserisht permes ndryshimit ne udheheqje ne Shtetet e Bashkuara, dhe pershpejtuar prej pergjigjes ndaj 11 Shtatorit -- eshte qe modeli kundrejt integrimit dhe kontrollit eshte militarizuar dhe ideologjizuar ne menyre te padiskutueshme.

Pyetje: Ne disa aspekte, militarizimi i ri duket te jete nje reagim ndaj globalizimit.

Pergjigje: Ajo eshte po ashtu pjese e debatit -- si ishte globalizimi multilateral. Pjese e debatit ishte po ashtu nese kombet-shtete -- perfshire vendet me te fuqishme -- po humbnin vete lirine per te manovruar keto forca te tregut, dhe qe burimi i pushtetit ishte me teper ne forumin ekonomik boteror dhe ne tregjet financiare sesa ne kryeqytetet e kombeve-shtete. Tani ekziston nje pertheksim i axhendes se sigurise kombetare, qe do te thote qe shteti ka ringjallur kontrollin e vet mbi politiken.

Pyetje: A eshte gjuha qe po perdoret prej lidershipit te tanishem Amerikan ne perputhje me fashizmin historik? Ne shume menyra, gjuha eshte shume e kujdesshme. Askush s'ka sot vrazhdesine e nje Hitleri ose Musolini.

Pergjigje: Mendoj qe debati i terrorizmit eshte shume i ngjashem me llojin e gjuhes qe kerkon te beje te vlefshme forma ekstreme te dhunes dhe nje mentaliteti lufte, dhe perforcohet prej ketij sentimenti ultranacional. Gjuha ka shkare ne drejtime Orwelliane, kur te kerkuarit e paqes behet lufte e perhershme. Ne te njejten kohe, eshte e rendesishme te kuptohet qe nese ky kercenim fashist ekziston, ekziston ne nje forme te dallueshme ne Shtetet e Bashkuara dhe ne bote se bashku, dhe qe eshte i kondicionuar prej kultures politike Amerikane -- qe eshte rezistente ndaj gjuhes se fashizmit. Sigurisht njerezit qe jane arkitektet e ketyre politikave do ta hidhnin poshte analizen time, dhe ndoshta sinqerisht keshtu. Ata mendojne se po bejne tjeter gje: do te behet e gjitha ne emer te demokratizimit. Eshte nje stil shume mashtrues dhe konfuzues i dominimit politik, sepse pretendon te jete i kunderti i asaj qe eshte.

Ekziston nje ambiguitet, sepse ky eshte nje fashizem i fshehur qe po ndosh brenda kornizes se demokracise konstitucionale. Ekziston ende te pakten mundesia zyrtare qe ndryshimi te vije permes formave normale te opozicionit politik. Nuk ngjan e mundshme ne kete moment, por s'mund te perjashtohet. Argumenti im eshte ne nje kuptim parandalues, sepse nuk po sugjeroj qe ky lloj fashizmi ekziston aktualisht, vetem qe modelet dhe politikat sugjerojne rendesine e te parandaluarit e te ekzistuarit te tij.

Pyetje: A e konsideroni cfare ju shihni te jete nje forme me pak e frikshme e fashizmit nga ato qe kemi pare ne 100 vjetet e fundit?

Pergjigje: Eh, eshte e veshtire te krahasosh. Per shembull, format Sapanjolle-Franko dhe Portugeze-Salazar te fashizmit ishin me pak tmerruese ne efektet e tyre sesa Nazizmi. Sot, preokupimi kryesor eshte i lidhur pjeserisht me stekat e ngritura shume me lart prej armeve te shkaterrimit ne mase. Teknologjia e dhunes eshte bere shume me keq, keshtu qe nese kjo forme e fashizmit do te rezultonte ne nje konfrontim madhor, do te conte ne forma me te keqija lufte sesa ato te provuara ne shekullin e 20-te. Preokupimi tjeter eshte qe eshte global ne qellim, qe s'ka ekzistuar kurre me pare, dhe qe duhet te kuptohet ishte pjese e struktures perpara administrates se Bush-it dhe 11 Shtatorit. E tere perpjekja e ShB per te militarizuar hapesiren dhe per te themeluar nje sistem bazash ushtarake perreth botes, pa armik strategjik, dhe pagadishmeria e saj per te vetem konsideruar carmatosjen berthamore -- te gjithe keta faktore vertet qe tregojne prezencen e nje lloj projekti dominance-globale.

Pyetje: Nese po konfrontojme fashizmin, cfare dime nga historia per rezistencen ndaj tij?

Pergjigje: Eshte e veshtire. (Qeshje.) Eshte shume e veshtire, sepse metodat dhe mentaliteti i atyre qe po kontrollojne dhe zhvillojne kete lloj politike te dominimit jane te tilla qe nuk kane gadishmeri per te akomoduar kundershtaret e tyre. Keshtu qe nuk ka hapesire per politike, ne nje menyre. Dhe kjo eshte ... pothuaj me siguri qe e shtyn konfliktin kundrejt nje perplasjeje te ekstremeve.

____________________
Richard Falk eshte profesor vizitues i studimeve globale ne University of California, Santa Barbara, dhe nje profesor emeritus i Jurisprudences Nderkombetare ne Princeton University. Falk u intervistua nga James MacKinnon.

[Greta E]

Amerika per mua eshte vendi i mundesive te shumta .

[terrapi]

A jeni ju mbi mesataren per shoqerine Amerikane? A jeni ju ne 5% e siperm qe nxjerrin vertet para te madhe? Ma ha mendja qe jo vetem ju qe po e po, por shumica e Amerikaneve po ashtu, do te thoshin jo. A mendoni ju vertet qe te lenet e atyre 5% te shpetojne me kulac pas brezit ju ndihmon ju, ne ndonjefare menyre?

Eshte goxha natyrore te mbash ne gji nje enderr qe nje dite mund te jeni ne ate elite, ose qe femijet e tu mund te gjenden aty. Eshte goxha natyrore sepse ata qe jane ne ate 5% DUAN qe ju te aspironi per te. Te aspironi POR JO ta arrini ate, ajo eshte per femijet e tyre, jo te tute.

Me kujtohet nje paravoli per dy burra te klases punetore dhe bijte e tyre qe shihnin nje 'Rolls Royce' te levizte aty afer tyre:-
Babai Amerikan thote, "Shiko biro, nje dite ti do blesh nje prej tyre per babane tend plak!"
Babai Anglez thote, "Shiko biro, nje dite do t'ja marrim atij dobici ate."

Ky tregim tregohet zakonisht nga njerez qe duan qe ju te mendoni si Amerikani. Oh, te keqen e mendjes tate oshafke, Amerikanoooo!

Pasuria ka kuptim vetem ne terma relative. Babai Amerikan mezi pret te kete 'Rolls Royce' te levdohet para fqinjeve ne vend qe te gezohet se do t'i rrinje ***** rehat ne makinen e re. Kjo nuk eshte nje pikepamje qe duhet te aspirosh per te patur!

Enderra Amerikane eshte nje gabim trashanik. Thjesht nuk eshte e mundur per nje planet me me shume se 6,000,000,000 njerez, qe rritet me shpejt sesa mund te numerosh, te sillet ne menyren qe Amerikanet presin qe ai te sillet. Nena Toke nuk mund ta duroje me kete mundim. Nuk eshte e mundur per kedo te perpiqet te arrije cfaredo ata luksojne ne mend dhe rezultati neto te jete nje jete e permiresuar per kedo.

ENDERRA AMERIKANE ESHTE NJE ILUZION.

Liria nuk mund te jete e pafund. Nese nje njeri mund te beje cfaredo qe ai do rezultati eshte mjerim per te tjeret, megjithese zakonisht njerez te tjere shume larg, qe ti s'i sheh, ne nje hapesiren gjeografike ose sociale. Enderra Amerikane eshte qe liria mund te jete e pafund, qe mund te arrish cfaredo lloj gjeje qe do dhe askush nuk do duhet te paguaje nje cmim per te. Ne Enderren Amerikane cdokush mund te jete me i pasur sesa mesatari dhe askush nuk jeton ne varferi ne mos po ata e meritojne te jetojne aty.

ESHTE NJE BUDALLALLEK.

Megjithate mund te duket te funksionoje per miliona njerezish ne nje moment, dhe shumicen e njerezve qe takon. Pasuria universale e botes rreth teje eshte nje iluzion. Shumica e hapesires ne cdo qytet i jepet strehimit per te pasurit, jo sepse ka shume prej tyre por sepse ata zoterojne me shume toke dhe prona. Ne shumicen e dyqaneve nje perpjesetim i madh hapesires i jepet shitjes se mallrave luksoze. Pse? Sepse ka me shume zgjedhje per te pasurit. Duke me pare pergjate games se produkteve merr iluzionin e forte se shumica e njerezve blejne artikuj te shtrenjte, realiteti eshte qe ne pernjimend cdo game produkti artikujt me te lire do te tejkalojne ne shitje 90% te produkteve me te shtrenjte ne reklamim. Kjo e vertete eshte shume larg prej vete-evidentes, te duhen disa muaj per t'a kapur. Ne nje qytet afer eshte nje 'showroom' qe shet Aston Martins, Ferraris dhe Rolls Royce, dhe nje tjeter qe shet Ford-e, nese thjesht kalon atje afer e humb realitetin qe njeri shet makina ne menyre te habitshme me shpesh sesa tjetri.

Enderra eshte qe cdokush mund te jete i pasur, por realiteti eshte shume me i hidhur per shumicen derrmuese te njerezve. Enderra thote qe permes punes dhe perpjekjes se rende cdokush mund t'a arrije sukses, cdokush mund te behet i pasur dhe i famshem nje dite. Realiteti eshte qe bota eshte shume e vogel te stershuaje etjen per pasuri te nje personi qe abonohet tek kjo enderr. Enderra e pasurise eshte kudo, jo vetem ne Amerik. Gjysma e lojtareve ne kedo llotari e dine qe do fitojne 'jackpot'-in. Enderra e pasurise eshte me e shperhapur ne Amerike sesa ne vendet e tjera sepse ka me shume per te fshehur. Duhet te jene seri vigane mitesh te nderthurrura pergjegjese per barbarizmin e historise Amerikane. Realiteti eshte genocidi, vjedhja dhe korrupsioni me shumice, te perdorurit e tokes sikur te qe prona personale e nje personi te vetem pa e rruajtur shume se ajo po perdoret e abuzohet.

AMERIKA ESHTE TOKA E PIONEREVE. ASKUSH NUK KA NJE SENS REALITETI ME TE SHTREMBERUAR SESA NJE PIONIER. PIONIERET NUK KANE SENS TE PERSPEKTIVES HISTORIKE OSE TE VENDIT TE TYRE NE PANORAMEN E MADHE HISTORIKE. PER NJE PIONIER AFATGJATE DO TE THOTE VITI TJETER.

Perralla e plakave thote qe eshte e rrezikshme te zgjosh nje njeri qe ecen ne gjume por bota nuk mund ta duroje akoma me Ameriken, kete sonambul, nderkohe qe ajo ecen ne gjume dhe shkaterron rritjen e popullsise, shkakton shterrimin e rezervave natyrore me konsumimin eksesiv kundrejt nje pabarazie masive dhe ne rritje.

[EdiR]

Shume teme interesante. E verteta eshte se te gjithe kishim nje ide tjeter per Ameriken dhe na doli pak si ndryshe kur erdhem ketu. Per mua Amerika eshte, Pune dhe Gjume, "the same thing different day" me fjale te tjera. Por meqense jemi ketu dhe nuk duam te shkojme atje ku ishim nqs bejme dicka me mundesite qe na jepen atehere kemi fituar nese punojme me krahe gjithe jeten kemi dale barazim me perfitimin se kemi mesuar nje gjuhe te huaj. Kudo qe jeni nese keni mundesi te kryeni nje shkolle eshte gjeja me e mire qe mund te beni per veten dhe gjithe te tjeret reth jush.
Kudo qe jeni fat e mbaresi,
Edi

[pomegranate]

"Amerika eshte eksperimenti me madheshtor qe bota ka pare, por, kam frike, nuk ka per te qene sukses."

Sigmund Freud



Totalitarianizmi i ri qe po mbizoteron ne Amerike dhe po fiton terron ne satelitet e saj perreth botes ka mesuar leksione te rendesishme prej eksperimenteve te deshtuara te se kaluares. I pari prej ketyre mesimeve eshte qe disavantazhi me i madh per mbijetesen e regjimit eshte nje udheheqes i forte dhe erratik. Nje pike e theksuar shpesh ne mesimet e historise eshte qe Hitleri duhet te kishte ndaluar ne Kiev ne vend qe te hollonte frontin e tij lindor per te levizur drejt Moskes. Keshtu pa ambicjet e marra te Hitlerit, Rajhu i Trete mund te kishte zgjatur nje mije vjet. Ne menyre te ngjashme, nese Stalini do t'i kishte mbajtur ambicjet e tij genocidiale nen kontroll, Bashkimi Sovjetik mund te kishte vazhduar te gezonte popullaritetin e tij fillestar mes seksioneve te Perendimit dhe ne shtepi.

Me keto shembuj ne mendje, udheheqesi eshte eliminuar si faktor ne politiken e Sh.B. Rendesia vetem si nje figure marredheniesh publike e George W. Bush-it e ve ne lehtesi faktin qe Sh.B. jane qeverisur per nje kohe te gjate, jo prej njerezve te saj, por prej interesash qe jane te lumtura te mbeten gjeresisht anonime, qe nuk mbeshteten tek individet per te qendruarit ne pushtet, dhe qe jane te njohtshme ne publik kryesisht prej nje pllakati blu korporate. Amerikanet shpesh ngjajne te habitur qe te tjeret deshtojne te admirojne sistemin e tyre te qeverise. Ata e dine tek e fundit qe ne Sh.B. ekziston nje kulture e gjalle debati, ku i tere spektri lunatik i opinioneve mund te gjeje nje platforme te nje lloji ose nje tjetri (megjithese ne te njejten kohe ndryshimet mes partive politike qe eshte ne fakt e mundur te zgjidhen eshte fare i vogel). Amerikanet kane nje komunitet artistik gjeresisht te pakontrolluar. Ata kane Amendamentin e Pare.

Edhe Greg Palas, ne fund te ekspozese se tij te pushtetit te korporates "Demokracia Me E Mire Qe Paraja Mund Te Blere," e gjeti veten te merrte zemer prej kultures Amerikane te te ankuarit nga klienti, nocioni qe ke te drejta te venshme ne zbatim dhe mund te hedhesh ne gjyq per to. Ky eshte, tek e fundit, kombi qe na dha konceptin e "te drejtave te kafsheve." Hollivudi eshte i lumtur te na ushqeje kete perceptim duke prodhuar filma si "Erin Brockovitch" dhe "The Insider", ku njerez te zakonshem ngjiten ne maje te korporatave dhe fitojne, me fjale te tjera, filma qe, duke ngjare te sfidojne, ne fakt e afirmojne sistemin ekzistues. Arsyeja per tere kete eshte qe totalitarianizmi i ri ka mesuar nje mesim te dyte nga stergjysherit e tij dore-rende. Nese artistet dhe intelektualet nuk ishin ne gjendje te benin asgje per Hitlerin dhe Stalinin apo ndonje prej legjionit te diktatoreve vaft-shkurter anekend botes, ndjek qe mund te kesh po ashtu liri te te shprehurit. Ne sistemin e ri totalitar, njerezit mund te thone cfaredo qe ata duan, dhe nuk ka absolutisht asnje dyshim.

Lufta qe me s'po duket te mbaroje ne Irak eshte vetem nje shembull mes shume te nje publiku supozuar sovran komplet te pafuqishem perballe nje qeverie te perkulur ne nje kurs te vepruari. Qe kjo duhet te habise disa njerez jashte Amerikes eshte e pazakonte. Proponentet e vete-interesit te ndricuar te kombeve si Alan Clark MP i koheve te fundit -- qe argumentuan qe do te kishte qene me mire per statusin perandorak te Britanise nese do te kishte nenshkruar paqe me Hitlerin me 1941 -- kane thene gjate qe kombet nuk kane morale. Ato kane interesa. Keshtu ideja qe permbyt faqet e para te gazetave Amerikane qe njerezit duhet t'i jene mirenjohese Sh.B. eshte feminore. Aleancat formohen kur interesat e kombeve koincidojne ose kur nje komb pret te kete avantazhe prej nje tjetri. Me fjale te tjera, Amerika nuk ka qene asnjehere nje gardian moral i pjeses tjeter te botes, dhe do te ishte e cuditshme te prisje qe ajo te qe. Thjesht ka ruajtur dinakerisht interesat e bythes se vet, pervecse kur ka lejuar qe interesat e saj te shtremberohen ne vende si Vietnami. Por keto budallalleke jane ndrequr qe prej shume kohe tanime.

Shkrimtari neo-konservator P. J. O'Rourke disa vjet me pare tha qe Amerikanet e kishin fituar luften e Vietnamit, dhe keshtu ata e kane fituar -- nese jo ate ne te cilen ata luftuan. Vietnami eshte tani ne gjithcka pervecse ne emer nje vend kapitalist, dhe pa dyshim me mire per te per aq sa njerezit e tij gjate-te-vuajtur po diskutohen. Ne teresi, megjithate, aneksimi per me se shumti me karrote ne nje shkop te vogel ka funksionuar me se miri, dhe Sh.B. ka shmangur agresionin e pakufi qe provoi se qe deshtuesi per regjimet e stilit-te-vjeter. Shume me teper sateliteve te Sh.B. ne Azine Juglindore dhe tjeterkund kane perfituar prej lidhjeve qe i zinxhirojne ato dhe po zhvillojne sisteme pseudodemokratike te ngjashme. Subjektet e klases se mesme te ketyre sateliteve do te ishin budallenj te preferonin qe vendi i tyre te ishte ndryshe i drejtuar, dhe per turrmat qelbashe nuk ka ndonje rendesi sidoqe te jete. Kjo praktikisht garranton nje vartesi te qendrueshme tek memedheu, qe nje pushtim nuk mund ta kishte arritur kurre.

Mesimi me i rendesishem per totalitarianizmin e ri, atehere, vjen prej Romes se lashte, dhe thjesht eshte qe njerezit mjaftueshem te furnizuar me buke dhe lodra do te mesohen me cdo gje. Mund te ngjaje e cuditshme qe nje sistem qe ka funksionuar kaq mire ne shtepi dhe jashte duhet kaq ne menyre vulgare te trokellije e mprehe thikat pervec te gatiturit e lustruarit te cizmeve, por kjo i dedikohet Al-Qaedas. Ne "Blowback", studimin e tij mbi imperializmin, Chalmers Johnson thote qe shpikja e terroristeve eshte mes te tjerash gjerave te provokoje nje reagim te shperpjesetuar tek armiku dhe ta xembithe ate te zbuloje sa bruto ai eshte, per rrjedhim t'a zhveshe ate prej simpatise se publikut.

Perndryshe, mund te jete qe frutet e nje te marre te Irakut jane shume lengezuese per t'u lene pas dore dhe te veshtira per t'u shtene ne dore permes menyrave te tjera. Ne cdo rast, kjo do te jete nje faze kalimtare, dhe preponderanca e tanishme e shkopit ne politiken nderkombetare te Sh.B. do te beje vend ne kohe me te mbara per karrote me te bollshme. Ceshtja eshte nese ne teresi a ka ndonje gje te keqe me nje sistem pafundesisht te adaptueshem, stabil te nje qeverie boterore qe e mban shumicen e subjekteve te vet te lumtur ose te pakten ne rehati. Dhe njehere qe teknologjia ta kete zgjidhur problemin e punes se lire, nuk do te kete asgje te keqe me te.

Vetem qe nuk duhet ta quajme demokraci.

[mario_kingu]

hello un nje vit kam ne usa chicago ok kur erdha nga europa ketu nuk mendova se ishte ruga me flori sic e shkruaj disa thjesht nje jete me te mir dhe i lir ne te gjitha aspektat
nuk thua policia ose te tjera ketu eshte i vetmi vende ne bot ku te plotesohen te gjitha deshirat dhe shanset i ke te forta se ketu sdo tia di njeri ca je grek shqiptar italian et te tjera edhe nja ca veta ketu smund te shajn usa sepse keshtu duan nese se doni ikni free contry eshte
ndersa per nje shok me lart ketu tha po ske shkoll sbehesh dot gje compani kjo shkolla na la mbrapa neve shqiptaret ajde shnet
god bless america dhe shqiptaret e americes

[derrimac]

AMERIKA NUK ESHTE ME NJE SHTET. ESHTE NJE MARKE DOLLARI-SHUMETRILIONESHE. Amerika TM ne thelb nuk eshte e ndryshme nga McDonald's, Marlboro ose General Motors. Eshte nje imazh "shitur" jo vetem qytetareve te Sh.B.A.-se, por konsumatoreve anekend botes. Marka Amerikane shoqerizohet me fjalekurthe si "demokraci," "mundesi" dhe "liri." Por si cigaret qe shiten si simbole te vitalitetit dhe rebelimit rinor, realiteti Amerikan eshte shume i ndryshem prej imazhit te tij si marke. Amerika TM eshte rrembyer fshehurazi prej politikave te korporatave. Nje sens kolektiv i pafuqishmerise dhe deziluzioni ka rene. Nje ndjenje e thelle e te tradhetuarit po valon.

KULTURA AMERIKANE NUK ESHTE ME E KRIJUAR PREJ NJEREZVE. Historite tona, njehere te kaluara prej njerit brez tek tjetri nga prinderit, fqinjet dhe mesuesit, tani tregohen prej korporatave te ftohta me "dicka per te shitur sikurse edhe per te treguar." Markat, produktet, modat, figurat e shquara, zbavitjet qe rrethojne prodhimin e kultures - jane kultura e jone tanime. Roli yne eshte per me se shumti te degjojme dhe veshtrojme - e pastaj, bazuar mbi cfare kemi pare dhe degjuar, te blejme.

NJE JETE E LIRE, AUTENTIKE NUK ESHTE ME E MUNDUR NE AMERIKA TM SOT. Ne po manipulohemi ne menyren me te te poshter dhe djallezore. Emocionet tona, personalitetet dhe vlerat themeltare jane nen presion prej medias dhe forcave kulturore shume komplekse per t'i zberthyer. Nje mesazh produkti i vazhdueshem e ka nderthurur veten ne vete fabriken e ekzistences sone. Shumica e Amerikano-Verioreve tanime jetojne jete dizenjuesi - flene, hane, ulen ne makine, punojne, bejne pazar, shohin TV, flene perseri. Dyshoj qe kane mbetur me shume se nja dy minuta te lira, spontane ndokund ne ate cikel.

NE VETE JEMI MARKEZUAR. Shpirti njerezor i kundershtise krenare dhe pavaresise se mprehte jane zbutur ne menyre te cuditshme. Ne kemi evoluar ne nje kulture qe qesh-me-te-shtypuren-e-butonit. Ne veshim modelet me te kohes, ngasim makinat me te mira qe industria mund te prodhoje dhe projektojme nje imazh bolleku dhe pasurie te pabesueshme - njerez te bukur qe e jetojne jeten deri ne te s'emes. Por pas asaj maske te lumtur eshte nje fytyre kaq e peshtire saqe ne menyre te vazhdueshme shokon per djall miqte e mi nga vende ne zhvillim qe vijne te vizitojne Ameriken, dhe qe prisnin Amerikanken mendjemadhe te skicuar ne TV dhe gjejne ne fakt nje shfaqje horrori te shkeputjes te trurit nga trupi dhe kulture tepeleklojtese.

MASS MEDIA JONE SHPERNDAN NJE LLOJ "SOMA" HUXLEY-ANE. Narkotiku me i fuqishem ne bote eshte premtimi i te perkiturit. Dhe te perkiturit arrihet me se miri duke konformuar me recetat e Amerika TM. Ne kete menyre nje ndjesi e pervertuar e te qenit 'cool' rremben imagjinatat e femijeve tane. Dhe keshtu nje etos korporate rendshem manipulativ leviz kulturen tone. Te qenit 'cool' eshte i domosdoshem - dhe pernjeherazi, pafundesisht shperndare. Mund ta marresh ne cdo cep rruge (per cmimin e duhur), megjithese eshte se epermi adiktiv dhe efektet e tij jane afat-shkurtra. Nese je ketu per 'cool' sot, do te jesh pothuaj me siguri neser per me teper.

'COOL'-I AMERIKAN ESHTE PANDEMI GLOBALE. Komunitetet, traditat, trashegimnite kulturore, pavaresite, historite e tera po zevendesohen prej nje monokulture Amerikane shterpe. Duke me jetuar ne Japoni gjate periudhes se saj me te mprehte te tranzicionit ne nje jete perendimore te jetes, u habita prej shpejtesise dhe forces me te cilen marka Amerikane e rrembeu vendin. Pashe nje kulture me mijera vjet tradite nga pas te humbiste ne dy breza. Papritur, vajzat e shkolles se mesme po shisnin veten pas shkolle per $150 per partner seksual te rastit qe te kishin para per te blere xhinset dhe cantat Amerikane.

TOKA NUK MUND TA DUROJE DOT ME STILIN E JETES TE KONSUMATORIT AMERIKAN NE-GJUETI-TE-'COOL'-it. Ne kemi kerkuar, blere, ndotur shume, shume shpejt, dhe tanime jemi per te paguar. "Progresi" ekonomik po e vret planetin.

Tere kjo nuk me goditi deri me 1999, kur nje dore historish mjedisore te llahtarshme papritmas u shfaqen ne lajmet: shi acid, foka te vdekura ne Detin e Veriut, mbetje mjekesore te flakura ne plazhet e New Yorkut, nje vrime qe zmadhohet ne shtresen e ozonit, dhe zbulimi qe qumeshti ne gjinjte e nenave Amerikane kishte kater here me teper sasi DDT-je sesa lejohej ne qumeshtin e lopes.

Vetem kur provon edhe pak prej ketyre "momenteve te se vertetes," gjerat nuk mund te jene me kurre si me pare. Jeta tende shperthen ne drejtime te reja te cuditshme. Eshte shume eksituese dhe nje cike e frikshme. Idete lulezojne ne obsesione. Imperativa per ta jetuar jeten ndryshe rritet deri ne diten qe shperthen ne siperfaqe.

Ndero instiktet e tua. Lere inatin te dale. Kur del prej pusit papritmas nga thellesia e grykes sate, mos e ndrydh kanalizoje, perdore. Mos ji kaq ne menyre te pamendueshme njerezor tere kohen. Kur sistemi por te bluan, cmontoje rroten bluajtese.

Njehere qe fillon te mendosh dhe veprosh ne kete menyre, njehere qe e kupton qe kapitalizmi konsumator eshte prej vete natyres se vet joetik, dhe per rrjedhim nuk eshte joetike ta besh ate te ngece; njehere qe kupton qe mosbindja civile ka nje histori te gjate dhe te nderueshme qe daton qe prej Gandhit, Martin Luther King Jr., dhe Henry David Thoreau; njehere qe fillon te besosh veten dhe lidhesh me boten si nje qenie njerezore e fuqizuar ne vend te te qenit nje zukates konsumatori fatkeq, dicka e mahnitshme ndodh. Cinizmi juaj shperndahet.

Nese 'cool'-i i "somas" Huxley-ane i kohes sone, atehere cinizmi eshte efekti anesor helmatises, paralizues. Eshte ana e erret e 'cool'. Eshte pjese e arsyes pse ne shohim shume TV dhe nuk veme ujet ne zjarr te votojme. Eshte pse pse ngecemi vit pas viti ne pune te poshtra, te pakuptimta. Eshte pse jemi kaq shume te merzitur prej kohes dhe behemi bleres me detyrim. Te gjesh rruge jashte cinizmit do te thote te gjesh nje rruge jashte semundjes postmoderne. Ne anen e larget te cinizmit gjendet liria. Dhe te ndjekurit e lirise eshte ajo perse jane revolucionet.

[diikush]

AMERIKA NUK ESHTE ME NJE SHTET. ESHTE NJE MARKE DOLLARI-SHUMETRILIONESHE. Amerika TM ne thelb nuk eshte e ndryshme nga McDonald's, Marlboro ose General Motors. Eshte nje imazh "shitur" jo vetem qytetareve te Sh.B.A.-se, por konsumatoreve anekend botes. Marka Amerikane shoqerizohet me fjalekurthe si "demokraci," "mundesi" dhe "liri." Por si cigaret qe shiten si simbole te vitalitetit dhe rebelimit rinor, realiteti Amerikan eshte shume i ndryshem prej imazhit te tij si marke. Amerika TM eshte rrembyer fshehurazi prej politikave te korporatave. Nje sens kolektiv i pafuqishmerise dhe deziluzioni ka rene. Nje ndjenje e thelle e te tradhetuarit po valon.

KULTURA AMERIKANE NUK ESHTE ME E KRIJUAR PREJ NJEREZVE. Historite tona, njehere te kaluara prej njerit brez tek tjetri nga prinderit, fqinjet dhe mesuesit, tani tregohen prej korporatave te ftohta me "dicka per te shitur sikurse edhe per te treguar." Markat, produktet, modat, figurat e shquara, zbavitjet qe rrethojne prodhimin e kultures - jane kultura e jone tanime. Roli yne eshte per me se shumti te degjojme dhe veshtrojme - e pastaj, bazuar mbi cfare kemi pare dhe degjuar, te blejme.

NJE JETE E LIRE, AUTENTIKE NUK ESHTE ME E MUNDUR NE AMERIKA TM SOT. Ne po manipulohemi ne menyren me te te poshter dhe djallezore. Emocionet tona, personalitetet dhe vlerat themeltare jane nen presion prej medias dhe forcave kulturore shume komplekse per t'i zberthyer. Nje mesazh produkti i vazhdueshem e ka nderthurur veten ne vete fabriken e ekzistences sone. Shumica e Amerikano-Verioreve tanime jetojne jete dizenjuesi - flene, hane, ulen ne makine, punojne, bejne pazar, shohin TV, flene perseri. Dyshoj qe kane mbetur me shume se nja dy minuta te lira, spontane ndokund ne ate cikel.

NE VETE JEMI MARKEZUAR. Shpirti njerezor i kundershtise krenare dhe pavaresise se mprehte jane zbutur ne menyre te cuditshme. Ne kemi evoluar ne nje kulture qe qesh-me-te-shtypuren-e-butonit. Ne veshim modelet me te kohes, ngasim makinat me te mira qe industria mund te prodhoje dhe projektojme nje imazh bolleku dhe pasurie te pabesueshme - njerez te bukur qe e jetojne jeten deri ne te s'emes. Por pas asaj maske te lumtur eshte nje fytyre kaq e peshtire saqe ne menyre te vazhdueshme shokon per djall miqte e mi nga vende ne zhvillim qe vijne te vizitojne Ameriken, dhe qe prisnin Amerikanken mendjemadhe te skicuar ne TV dhe gjejne ne fakt nje shfaqje horrori te shkeputjes te trurit nga trupi dhe kulture tepeleklojtese.

MASS MEDIA JONE SHPERNDAN NJE LLOJ "SOMA" HUXLEY-ANE. Narkotiku me i fuqishem ne bote eshte premtimi i te perkiturit. Dhe te perkiturit arrihet me se miri duke konformuar me recetat e Amerika TM. Ne kete menyre nje ndjesi e pervertuar e te qenit 'cool' rremben imagjinatat e femijeve tane. Dhe keshtu nje etos korporate rendshem manipulativ leviz kulturen tone. Te qenit 'cool' eshte i domosdoshem - dhe pernjeherazi, pafundesisht shperndare. Mund ta marresh ne cdo cep rruge (per cmimin e duhur), megjithese eshte se epermi adiktiv dhe efektet e tij jane afat-shkurtra. Nese je ketu per 'cool' sot, do te jesh pothuaj me siguri neser per me teper.

'COOL'-I AMERIKAN ESHTE PANDEMI GLOBALE. Komunitetet, traditat, trashegimnite kulturore, pavaresite, historite e tera po zevendesohen prej nje monokulture Amerikane shterpe. Duke me jetuar ne Japoni gjate periudhes se saj me te mprehte te tranzicionit ne nje jete perendimore te jetes, u habita prej shpejtesise dhe forces me te cilen marka Amerikane e rrembeu vendin. Pashe nje kulture me mijera vjet tradite nga pas te humbiste ne dy breza. Papritur, vajzat e shkolles se mesme po shisnin veten pas shkolle per $150 per partner seksual te rastit qe te kishin para per te blere xhinset dhe cantat Amerikane.

TOKA NUK MUND TA DUROJE DOT ME STILIN E JETES TE KONSUMATORIT AMERIKAN NE-GJUETI-TE-'COOL'-it. Ne kemi kerkuar, blere, ndotur shume, shume shpejt, dhe tanime jemi per te paguar. "Progresi" ekonomik po e vret planetin.

Tere kjo nuk me goditi deri me 1999, kur nje dore historish mjedisore te llahtarshme papritmas u shfaqen ne lajmet: shi acid, foka te vdekura ne Detin e Veriut, mbetje mjekesore te flakura ne plazhet e New Yorkut, nje vrime qe zmadhohet ne shtresen e ozonit, dhe zbulimi qe qumeshti ne gjinjte e nenave Amerikane kishte kater here me teper sasi DDT-je sesa lejohej ne qumeshtin e lopes.

Vetem kur provon edhe pak prej ketyre "momenteve te se vertetes," gjerat nuk mund te jene me kurre si me pare. Jeta tende shperthen ne drejtime te reja te cuditshme. Eshte shume eksituese dhe nje cike e frikshme. Idete lulezojne ne obsesione. Imperativa per ta jetuar jeten ndryshe rritet deri ne diten qe shperthen ne siperfaqe.

Ndero instiktet e tua. Lere inatin te dale. Kur del prej pusit papritmas nga thellesia e grykes sate, mos e ndrydh kanalizoje, perdore. Mos ji kaq ne menyre te pamendueshme njerezor tere kohen. Kur sistemi por te bluan, cmontoje rroten bluajtese.

Njehere qe fillon te mendosh dhe veprosh ne kete menyre, njehere qe e kupton qe kapitalizmi konsumator eshte prej vete natyres se vet joetik, dhe per rrjedhim nuk eshte joetike ta besh ate te ngece; njehere qe kupton qe mosbindja civile ka nje histori te gjate dhe te nderueshme qe daton qe prej Gandhit, Martin Luther King Jr., dhe Henry David Thoreau; njehere qe fillon te besosh veten dhe lidhesh me boten si nje qenie njerezore e fuqizuar ne vend te te qenit nje zukates konsumatori fatkeq, dicka e mahnitshme ndodh. Cinizmi juaj shperndahet.

Nese 'cool'-i i "somas" Huxley-ane i kohes sone, atehere cinizmi eshte efekti anesor helmatises, paralizues. Eshte ana e erret e 'cool'. Eshte pjese e arsyes pse ne shohim shume TV dhe nuk veme ujet ne zjarr te votojme. Eshte pse pse ngecemi vit pas viti ne pune te poshtra, te pakuptimta. Eshte pse jemi kaq shume te merzitur prej kohes dhe behemi bleres me detyrim. Te gjesh rruge jashte cinizmit do te thote te gjesh nje rruge jashte semundjes postmoderne. Ne anen e larget te cinizmit gjendet liria. Dhe te ndjekurit e lirise eshte ajo perse jane revolucionet.

Per kuriozitet, ku jeton ti? Jo per gje, por sa here qe shkoj ne Shqiperi takoj njerez qe me trgojne si eshte jeta ketu ne Amerike, edhe pse keta njerez nuk kane qere kurre ketu

[mario_kingu]

vlla ku e pe kete ender ne gjum me sy hapur apo si te erdhi

[friendlyboy1]

pershndetje te gjith ata qe jan ke usa, edhe ata qe do vin ve von. vetem nje gje per ata qe do vin: mesoni gjuhen para se te vini se do i bini murit me kok pa gjuh. po nuk ditet gjuhen me mir mos hajdeni.