Islami, Evroperëndimi Dhe Dilemat Shqiptare

[altruisti_ek84]

ISLAMI, EVROPERËNDIMI DHE DILEMAT SHQIPTARE



Hyrje
Islami si religjion, kulturë e qytetërim, gjatë historisë ka kaluar nëpër faza të ndryshme të zhvillimit. Në këtë kanë ndi*kuar si faktorët interiorë brendapërbrenda muslimanëve, ashtu edhe faktorët eksteriorë. Derisa me faktorët interiorë nënkuptojmë cilësinë e Islamit dhe aftësinë e muslimanëve për zhvillim të mëtejshëm, me faktorët eksteriorë nënkupto*jmë raportet e tërësishme të muslimanëve me botën përreth dhe raportet e jomuslimanëve me muslimanët në aspektin politiko-ekonomiko-ushtarak dhe kulturor-civilizues. Këto marrë*dhënie gjatë historisë kanë shënuar ngritje cilësore, si*domos në rrafshin kulturor e civilizues në vijën Islami - Ev*ropa deri në fillim të Kohës së re, por shumë pak edhe anas*jelltas. Gjatë kësaj kohe, d.m.th. gjatë Mesjetës, kemi periudha të errëta historike të muslimanëve, si pasojë e sulmeve të pareshtura të jomuslimanëve ndaj Islamit e muslimanëve, që patën për pasojë dobësimin intelektual e material, humbjen e identitetit, tjetërsimin dhe braktisjen e Islamit si faktor mobi*lizues në jetën e tyre, që është manifestuar në rrafshin ushta*rak, politik, ekonomik e kulturor. Vetëm në kohën e re Perën*dimi filloi të dominojë pothuaj në të gjitha fushat.

Përkundër disa rezultateve në botë lidhur me ndriçimin e raporteve të gjithmbarshme Islami - Perëndimi, megjithatë ende nuk kemi studime që mbulojnë fushat e nevojshme dhe që plotësojnë kriteret e nevojshme. Shumica e literaturës shkencore, kultura e beletristika janë rezultat i paragjy*kimeve të shtresuara me shekuj. As trojet tona nuk janë kur*syer nga kjo atmosferë, ndonëse Islamin këtu e kemi të pranishëm jo fort intensivisht qysh nga shekulli IX dhe inten*sivisht prej shekullit XIV. Rezultatet shkencore-hulumtuese nuk plotësojnë as nevojat shpirtërore as kulturore-historike. Madje, Islami në të shumtën është injoruar, kurse atëherë kur është trajtuar, rëndom ka shërbyer si fajtor kujdestar në sho*qërinë ish-jugosllave më gjerë dhe atë shqiptare veçan. Edhe më herët aty-këtu ka pasur ndonjë shkëndi, por vetëm viteve të fundit janë shënuar kthesa pozitive. Më nuk është reak*sionare e anakronike që intelektuali të jetë besimtar, as an*tikombëtare që shkencëtari të merret me studimin e një seg*menti të caktuar shkencor të proveniencës islame. Mirëpo, shtresimet shekullore antiislame kanë depërtuar aq thellë në qenien e evroperëndimorit, në këtë rast edhe të shqiptarit, sa nuk është lehtë të bëhen transformime radikale në këtë rrafsh.

Libri “Islami në trojet iliro-shqiptare gjatë shekujve” është rezultat i meditimeve, por edhe i hulumtimeve të gjata. Përbëhet prej njëmbëdhjetë shkrimeve, disa të gjata dhe disa të shkurta, por që përshkohen me një frymë të përbashkët. Karakteristikë e shkrimit janë elementet vijuese: 1) Islami vet*vetiu; 2) Islami në raport me të tjerët, 3) Pozicioni i shqip*ta*rëve kundrejt Is*lamit dhe kulturave tjera dhe, 4) Përhapja e Islamit dhe roli i tij, etj. Gjatë mbarështrimit të lëndës janë aplikuar metoda historike, komparative e analitike, kurse për interes teorik e praktik. Vështirësitë janë imanente për çdo punë intelektuale, andaj edhe këtu duhet theksuar se ka pasur probleme të ndry*shme. Problemi më i rëndë konsiston në situ*atën e disfavor*shme për këtë lloj shkrimi. Është kohë eufo*rish nacional-ro*mantike dhe e shumë centrizmave (etno*cen*trizmi, evrocen*trizmi, katolikocentrizmi etj.), ku domi*noj*në emocionet e jo arsyeja, mashtrimet e jo argu*men*tet. Vësh*ti*rësitë tjera si mungesa e literaturës përkatëse, mun*gesa e pararendësve në këtë fushë, kushtet e dobëta për punë e të ngjashme, në këtë rast, mbesin dytësore.

Libri nuk synon mbylljen e këtyre apo të temave të ngjashme. Për më tepër, i konsideron vetëm tema të hapura, që kërkojnë përsiatje e hulumtime të pareshtura, sepse vetëm në këtë mënyrë mund të arrijmë deri te e vërteta, ndërsa do të krijohen elemente të lirohemi nga mashtrimet shekullore të servuara nga “shkenca” e diletantëve apo nga pseudosh*ken*ca. Madje, konsiderojmë se disa çështje nga këto tema meritoj*në hulumtime serioze në nivele të larta. Synimi i librit është të inicojë ecjen drejt një pikëpamjeje universaliste ku koekzistojnë shpirtërorja dhe nacionalja, e jo ecjen drejt in*ternacionalizmit (si mohim i individualitetit nacional), e as nacionalizmit (ku vetëkonfirmohet nacionaliteti dhe ku vetëmbyllet, getoizohet e armiqësohet me nacionalitetet tjera).

Ndonëse, kryesisht, u jemi shmangur hollësive dhe çësht*jet i kemi soditur parimisht, megjithatë, në disa raste kemi polemizuar me disa qëndrime të autorëve. Në këtë jemi udhëhequr nga dëshira që libri mos të mbetet produkt vetëm i teoretizimeve kabinetike, por të trajtojë çështjet nga aktuali*teti, gjallërisht nëpërmjet konfrontimit të autorëve dhe argu*menteve pro et contra.

Jemi të vetëdijshëm se në tërë këtë angazhim nuk kemi mundur t’i inkuadrojmë të gjitha mendimet dhe argumentet relevante. Po ashtu, nuk kemi arritur t’i elaborojmë në mënyrë të duhur të gjitha idetë, por shpresojmë se kemi arri*tur të prekim disa tema, t’ua shkundim pluhurin që është shtresuar gjatë kohës e t’ua bëjmë më të afërta lexuesve shqipfolës.

U falënderohemi të gjithë atyre që me vërejtjet e veta kanë kontribuar në evitimin e të metave eventuale dhe në botimin e librit. Ndihma e All-llahut qoftë mbi të gjithë ne!

Per me shum vizitoni faqen.
http://www.zeriislam.com/biblioteka/...-SHEKUJVE.html