Fisnik Dibrani
Tipi i parė i enveristėve mund tė quhen injorantėt, ngase ata e adhurojnė symbyllas hyun e tyre, pa ditur gjė pėr tė. Dija e vetme e tyre ėshtė fiksimi mbas njė sendi, edhe nėse ai ėshtė viēi i kohės sė profetit Musė. Pėr ta ndjekur e adhuruar kultin, adhuruesve nuk u duhen kurrfarė informata, kurrfarė mendimi dhe rrjedhimisht kurrfarė gjykimi kritik pėr tė. Enveri ka qenė ai qė e ka ruajtur atė copė Shqipėrie, Enveri ka qenė ai qė ka ndėrtuar rrugė, ka elektrifikuar vendin, ka tharė kėneta, ka hapur shkolla dhe ka ērrėnjosur analfabetizmin etj., etj., janė arsyetimet e verbėta ideologjike, pothuajse fetarisht tingėlluese, tė pasuesve tė kultit tė tij. Mirė, shumė mirė do tė ishte pėrgjigjja jonė. Por, ju lutem, cila qeveri nė botė nuk e ka pasur dhe nuk e ka pėr detyrė kushtetuese ti bėnte e ti bėjė kėto. Ironikisht, sa pėr analogji, shtrimi i rrugėve tė atėhershme dhe propagandimi i kėsaj detyre elementare qeveritare (pėrndryshe pėr ēka ekziston qeveria?!) ngjan me shtrimin e rrugėve tė sotit nga qeveria e Kosovės, dy deputetė tė sė cilės morėn pjesė nė pėrkujtimet pėr diktatorin paranoik, qė pėrveē shtrimit tė rrugėve e ērrėnjosjes sė analfabetizmit, i kishte ndėrtuar edhe nja 1 milion bunkerė! Por, kėta dy deputetė nuk i pėrkasin tipit tė parė tė enveristėve. Madje, nuk i pėrkasin as tipit tė dytė, atij tė tė dėshpėruarve.
Tipi i dytė i enveristėve janė tė dėshpėruarit me situatėn e transicionit. Duke mos qenė krejtėsisht injorantė, sikur tė parėt, por as krejtėsisht tė vetėdijshėm pėr ndjenjat e tyre, kėta kėrkojnė njė Enver modern, qė do tu kishte rėnė grusht tė kėqijave qė po i ndodhin shoqėrisė shqiptare. Njė ndėr arsyetimet banale tė tyre ėshtė se po tė ishte ai gjallė, ose kalibri i tij i liderit, nuk do tė ndodhnin kėto ērregullime qė po ndodhin, si pėr shembull korrupsioni, kurvėria, hajnia dhe shprishjet e tjera njerėzore qė e kanė kapluar shpirtin e trupin tonė. Pra, ai do ti kishte ndalur kėto gjėra. Mirėpo, siē e thamė, ky grup nuk ėshtė i vetėdijshėm, ngase nuk mund tė pėrsiasė pak mė thellė e tė konkludojė se ka qenė pikėrisht periudha e errėsirės komuniste qė ka pjellė gjithė kėto deformitete tė sotme. Ky ėshtė keqkuptimi i parė, kurse i dyti ka tė bėjė me kėrkesėn migjeniane, qė nė fakt ėshtė niēeane, pėr ardhjen e mbinjeriut, qė do ta rregullonte botėn. Ēudia ėshtė se ideja e mbinjeriut ėshtė e ekstremit tė djathtė, ndėrkaq, siē besoj, e dini, enverizmi ėshtė i ekstremit tė majtė.
Tipit i tretė i enveristėve, ndėrkaq, ėshtė i komunistėve tė indoktrinuar nga enverizmi. Kėtij tipi i pėrkasin tė gjithė ata qė pėr dekada me radhė kanė luftuar pėr lirinė e Kosovės duke e pasur nė midis tė ideologjisė sė tyre pikėrisht figurėn, sipas tyre, tė shpėtimtarit (salvatore, po sikur Krishti), Enver Hoxhėn. Mirėpo, tipin e tretė nuk e shquan injoranca lidhur me rolin e tij, as dėshpėrimi, por, pothuajse krejtėsisht, vetėdija komuniste pėr idenė moniste tė sė drejtės dhe tė sė vėrtetės pėr tė cilėn ia vlen ēdo sakrifikim, edhe nėse duhen pėrdorur metoda makiaveliste. Qėllimi e arsyeton mjetin. Prandaj, kėta janė edhe mė tė rrezikshėm, mė tė sofistikuar dhe mė tė gatshėm qė tė vdesin, por edhe tė vrasin pėr idetė e tyre, njashtu sikurse fundamentalistėt fetarė qė hatri i ca ideve tė shpikura ndėr shekuj, kryesisht obskurantiste, shkatėrrojnė ēdo ide tjetėr, sipas tyre, larg tė vėrtetės e tė drejtės sė tyre. Nihilizimi, prandaj ėshtė shenjė dalluese e veprimeve tė tyre barbare.
Mendojmė qė provokimi i parė tashmė ka ngjarė nė Sallėn e Kuqe (mbiemri e kuqe nuk ėshtė aspak rastėsi); jam i sigurt se ėndėrrimtarėt makiavelistė, duke i shpallur atė ditė qėndrimet e mentorėve tė tyre nė prapaskenė, e kanė filluar fushatėn pėr kthimin, (ndoshta jo nė nivel aq tė vrazhdė enverist, sepse kjo do tė nėnkuptonte konfiskim dhe kolektivizim tė vetė pasurive tė tyre tė fituara nga fėlliqėsitė e mundėsuara prej transicionit), tė diktaturės komuniste qė veē ka filluar tė japė shenjat e para nė Kosovė, tė shprehura nė rrudhjet groteske qė po u bėhen mediave. Kėshtu, festimet e tilla janė direkt antikombėtare, sepse ftohin marrėdhėniet mes shqiptarėve tė Kosovės dhe atyre tė Shqipėrisė. Por, fatmirėsisht, tashmė ka kaluar koha kur shqiptarėt do tė mund tė robėrohen prej dikujt. As tė jashtėm, e aq mė pak tė brendshėm.
(Autori ėshtė doktor i semantikės)
Telegrafi
Krijoni Kontakt