Monedha te vjetra

[fegi]

Fig. 9. Diodotus Tryphon16 viewsAE 18, 4.28g, Diodotus Tryphon, 142-138 BC, Obv: Tryphon facing right. Rev: Macedonian helm with Ibex horn, caps of Dioscuri, ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΤΡΥΦΩΝΟΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΟΣ, light brown patina, aXF

[fegi]

Fig. 10. Diodotus Tryphon12 viewsAE 18, 5.48g, Diodotus Tryphon, 142-138 BC, Obv: Tryphon facing right, dotted border. Rev: Spiked Macedonian helm with Ibex horn, caps of dioscuri in field, ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΤΡΥΦΩΝΟΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΟΣ, dark brown patina, gVF. S 7089, B.M.C.4.69,12

[fegi]

Fig. 12. Monedhë argjendi e basileusit Perseu, bashkëkohës dhe aleat i basileusit ilir Genthio të Shkodrës. Vini re formën e shqiponjës autoktone gadishullore, me krahë të hapur cep më cep e kuorëzuar me me një degë me gjethe lisi, siç edhe në monedhat epirote. (“Ati Zeus, vrik dërgoi shkabën e rrufeshme, ndër shpezë më ugurmirën, t’murrmen gjahtare që e quajnë zeshkane. E sa është porta me kapakë puthitur, aq krahët shkaba cep më cep i hapi”… episod në vargjet home

[fegi]

Fig 13. Demetri II Nikator i Sirisë (129-125 para Kr.), mbretëria e dytë. Monedhë çuditërisht e gjetur
Imazhet E Bashkangjitura

[fegi]

Fig. 14. Demetri II Nikator i Sirisë (146-140 para Kr.). Vini re shqiponjën, krahasuar me atë të Aleksandrit të Madh etj!

[fegi]

Fier, gjendet monedha e perandorit të Teodosit të II
Zbulohen edhe eshtrat e një ushtari të Luftës së Parë Botërore
Rrënojat e një godine të stilit romak kanë sjellë në dritën e zbulimeve objekte të reja që i shtohen inventarit të Apollonisë antike. Një kockë e gdhendur, një monedhë e perandorit Teodos i II-të dhe eshtrat e një ushtari të Luftës së Parë Botërore, janë bilanci i gjetjeve vetëm në këtë banesë antike. Përtej misterit që mbartin ende, këto objekte kanë rëndësi në datimin e braktisjes së qytetit antik. Sipas arkeologëve monedha e Teodosit tregon se qyteti nuk është braktisur menjëherë ashtu sikurse mendohej dhe është banuar deri në shekullin e katërt të erës sonë.
Gërmimet vazhdojnë edhe në pjesën veriore të qytetit antik të parkut arkeologjik ku zbulimi i portikut me objektet e tij konfirmojnë se data e themelimit të Apollonisë është më herët në kohë nga se ishte menduar deri tani.
Ekspeditat e përbashkëta që vazhdojnë prej vitesh kanë nxjerrë në dritë një numër të konsiderueshëm objektesh. Mes busteve dhe statujave të mermerta përfshihen edhe objekte të përmasave më të vogla, por që duket se do të ndryshojnë referencat historike për lindjen dhe perëndimin e “Qyteti të Diellit”.

[fegi]

Historia e Romës është sigurisht një prej epokave më të rëndësishme të historisë botërore. Kjo është veçanërisht vlene për Evropën, sepse ajo është një nga bazat mbi të cilën u be bazë kulturën e tyre. Me mbeturinat e monumentit monumentale Romake është padyshim lavdia më e madhe e Romës ika prur botes para te bukura ne te cilat ika prere. Mbi të është më e mira për të zbuluar saktësinë e sistemit romak në shumë lloje të karaktereve dhe mbishkrimet. Falë karakteristikave të tij, kjo, këto para është përdorur si model për shumë lloje të monedhave që ishin lëshuar në zonat e afereta dhe të largët nga Renesanca gjer sot. Me prodhimin e saj të ngurta dhe metali cilësi, kjo para për të rezistuar shekujve rrënoajve të kohës,gjer në ditët tona.
Rrethe shek V pes.ose me vone pjes bronzi rinovuar në pllaka të hedhura prej bronzi, e njohur si AES RUDE (lat bakrit).kane filluar te perdornin sikur para,dhe kane mundur ti perdorin perr prodhimin mjete dhe arme.Bakri ka qen me i lehte ta siguroin se arin dhe argjendin.
Me vone ka fundi i shek IV dhe fillimi i shek III.,kontaktet e romakve me fqinjet,te kolonive greke ne detin italian me keto copa bronzi i kan mbaruar pllakat ,te njohura si AES SIGNATUM(lat.baker stigmatizuar)
(Fig. 1) ishte rreth 1350 g, e cila korrespondon me peshën e 5Libri-n romake.me keto pllaka me karaktere të ndryshme apo objekte.
Afërsisht rreth vitit 300 pes Përdorimi i parë i monedhave te rrumbullakta hedhura, i quajtur për shkak të peshës AES GRAVE ( lat. Bakri i rënda). Quajtur si kjo është edhe si Liberale (Fig. 2), sepse ajo ishte baza për peshën e një peshë romak 327, 45 g ,në anen tjeter te monedhave janë vendosur koka te hyjnive (Janus, Hercules, Merkuri dhe Roma), ndërsa e kundërta tregon një hark anijes (buxheti),


-foto 1. As signatum –baker stigmatizuar paraardhës i monedhave romake me pamje si pllake e njohur si quincussis.Eksemplar me pamjen e baktive, simbol i tregtisë(lat. Pecus- „pecunia“-para,ne gjuhen tone ”thesar”)
Pesha mesatare e monedhave të hedhura
-Foto 2 As grave ( bakri i rëndë) - monedhe romake nga periudha c 300 pes
Në anën tjeter me mjeker perendia Janusi,me dy fetyra, prej të cilave është kthyer në të majtë dhe një tjetër në të djathtë. Në anen tjeter te monedhe buxheti -. Hark anijes me sqep dhe percaktimi I vlerave

[fegi]

-Monedhe argjendi asnjë etiketë vlersimi me pamje te Romes,ne anen tjeter Dioskuret ne kuaj dhe shkrimi Roma

-Kvadrikat((lat. quadrigatus)me koke te Apolonit, ne anen tjeter Jupiteri ne karrocë me kater rrota

[fegi]

-Viktoria me koke te Jupiterit ne anen tjeter Viktoria

[fegi]

Monedhat e arit ne republiken e romes jan shfaqur ne kohen e luftes me Hanibalin ne vitet 211-209 dhe jan prer ralle, jan prere dy seri ne tri nominale,te seria e pare e arit me pamje te zotit Mars dhe shenja e vlers LX, XXXX, XX (60, 40,20 asa)ne anen tjeter shqiponjë me rrufe dhe shkrimi ROMA.
Ne serin e dyte koka e JANUSIT pa shenje vlersimi,ne anen tjeter me pamje te dy luftatarve ne Krye shpata prekur një derr , një prift për të sakrifikuar.
Me perfundimin e luftes ne Rome zbatohen reforma monetare
Në qarkullim janë futur tri argjendi te ri nominal: denar, kvinar dhe sesterce.
Vlera e denarit emri i te cilit esht nga latinishtja deni (dhete,dhjetshe),ka qene 10 bronzi asa.me pake nominal kvinar me vlere 5 asa ,kur sesterci vlersohej 2,5 asa
ne kohen e pare denari ishte1/72 libre dhe kishte peshe 4,55g
Denar = 10 asa (f. 6)
Kvinar = 5 asa = 1/2 denara
Sestercij = 2,5 asa = 1/4 denara

Me vone jane shfaqur monedhat argjendi shpjegohet me faktin se në Itali nuk ka asnjë vend të mëdha prej argjendi. Ajo ishte vetëm pas pushtimit të Spanjës nga Roma, ka pasur një fluks të konsiderueshëm prej argjendi, duke bërë të mundur që të jetë një rreshtim argjendi me kusht sistemet monetare. Nga kjo kohë duke luajtur rolin e parasë së imët.
nga mesi i shek II pes denari është reduktuar në 4 g Pas reformave te vëllezërit Grah te vitit 123 pes, vlera denarit përcaktohet në 16 aces, e cila është në numrin e parasë XVI, pas kokën e perëndeshës Roma
-Figura 6 Denar i republikes Romake me tregues të vlerës së "X" (10 ase).