Ta kishin vra kte Nexhmije kucken me mire do kishte qene!
A rrace e qelbet se prej teje ene burrit tat jemi sot vendi me i neverit ne bote! Kta edhe e nxjerrin ne televizor kte kucken komunizte.. yttttt ndyrsire Nexhmije plehra.
Ta kishin vra kte Nexhmije kucken me mire do kishte qene!
A rrace e qelbet se prej teje ene burrit tat jemi sot vendi me i neverit ne bote! Kta edhe e nxjerrin ne televizor kte kucken komunizte.. yttttt ndyrsire Nexhmije plehra.
There is no never ending banquet under the sun. All good things must come to an end.
Kur e shikova per here te pare titullin e temes mendova se ishte.
Saliu nje komunist fantastik ahahaha, e kisha nga syte sepse nuk i kisha syzet kur e lexova.
Me mire Nexhmija te kishte thene fantastik se sa fanatik keshtu do ta bente me krenar Salon.
Shkruan: RAMIZ ALIA
( E para ju kėrkojė falje lexuesve pėr kėtė shkrim pak tė gjatė tė huazuar nga tė tjerė qė nuk ėshtė nė natyrėn time por meqenėse kemi tė bėjmė me 100 vjetorin e Lindjes sė Enver Hoxhės[ veē ditėlindje ka Enveri] e pashė tė rrugės qė tė sjellė kėtė shkrim tė Ramiz Alisė botuar nė numrin e djeshėm tė gazetės " PANORAMA")
lexim tė kėndshėm,,,
Ramiz Alia , Tiranė, Tetor 2008
Ramiz Alia: Kujtimet e
mia pėr Enver Hoxhėn
Nė 1981, Enveri kaloi ushtrinė nė kufijtė veriorė pėr
tė ndėrhyrė nė Kosovė nė ndihmė tė shqiptarėve
Unė e kam njohur Enver Hoxhėn qė nga koha e Luftės Nacionalēlirimtare dhe kam punuar
pėrkrah tij deri ditėn e fundit kur ai mbylli sytė. Natyrshėm ruaj edhe shumė kujtime. Mė poshtė
do tė radhis disa prej tyre, ku pasqyrohet veēanėrisht mendimi dhe veprimi i tij pėr Shqipėrinė,
pėr mbrojtjen e pavarėsisė dhe lirisė sė saj nga pėrpjekjet qė bėnin tė huajt pėr
robėrimin e saj.
NJOHJA
Herėn e parė e kam njohur E.Hoxhėn nga larg:
Nė demonstratėn e madhe antifashiste tė 28 tetorit 1941, kur E.Hoxha u pėrlesh dhe me njė grusht tė fortė hodhi pėrdhe njė Kolonel tė Karabinierisė fashiste italiane. Ishte dita e Marshimit mbi Romė, pra e hipjes nė fuqi tė Musolinit. Autoritetet fashiste, qė kishin
pushtuar vendin tonė, u pėrpoqėn qė tė njėjtėn gjė ta bėnin edhe nė Tiranė. Por nuk u eci. Atė ditė u ngrit populli i Tiranės nė njė
demonstratė masive me pjesėmarrjen e rinisė shkollore dhe tė punėtorėve tė Tiranės. Demonstruesit pėrshkonin njėrėn pas tjetrės rrugėt kryesore tė qytetit. Mė kujtohet mirė qė ngado qė kalonin demonstruesit, mbylleshin dyqanet dhe ata qė punonin aty, kryesisht shegertėt, bashkoheshin me ne demonstruesit. Kėshtu filloi dhe u zhvillua demonstrata e njohur e 28 tetorit 1941. Duket se fashistėt u zunė nė befasi. Vetėm nė njė moment tė caktuar, kur grumbulluan forca tė shumta, vendosėn tė ndėrhyjnė pėr tė shpėrndarė demonstratėn. Kjo ndodhi nė ēastin kur demonstruesit hynė nė sheshin Skėnderbej.
Pikėrisht nė kėtė moment delikat, tė gjithė ne tė rinjtė pamė njė njeri tė madh nga trupi, i cili doli nė krye tė demonstruesve
dhe u pėrlesh me policėt e karabinierėt fashistė. Ai, pa njė pa dy, iu vėrsul njė Koloneli fashist qė udhėhiqte goditjen kundėr
demonstruesve, e kapi fort nė fyt atė dhe e qėlloi me njė grusht tė fuqishėm, sa koloneli-fashist ra pėrdhe. Tė gjithė ne tė rinjtė,
pjesėmarrės nė demonstratė, u mahnitėm nga veprimi i tij. Vetėm mė pas unė e mėsova emrin e tij: Enver Hoxha.
TAKIMET GJATĖ LUFTĖS
Nė fillim tė vitit 1943, unė me vendim tė Partisė u dėrgova nė Berat, pėr tė punuar atje si Sekretar i Komitetit tė Rinisė sė atij
qarku. Mė pas, gjithnjė si kuadėr i Rinisė, kalova nė Brigadėn e 7-tė, si anėtar i Seksionit Politik tė saj. Ndėrsa nė gusht tė vitit
1944 u caktova anėtar i Seksionit Politik tė Divizionit tė II-tė tė Ushtrisė NĒL. Gjatė kėsaj periudhe tė luftės e kam takuar
E.Hoxhėn dy herė: Nė mars tė vitit 1944 nė fshatin Panarit tė Korēės, ku ishte organizuar njė kurs pėr kuadrot politike tė qarqeve
tė jugut dhe tė brigadave partizane. Herėn e dytė jam takuar nė Helmės tė Skraparit, nė Kongresin e Parė tė BRASH-it (Bashkimi
i Rinisė Antifashiste Shqiptare). Nė tė dy kėto takime, Komandanti i Pėrgjithshėm u interesua tė dinte pėr gjendjen politike
tė popullit e tė rinisė ngado qė kishim kaluar. Ai interesohej sidomos se si i kishin kaluar njerėzit dy operacionet, atė tė dimrit
1943-1944 dhe atė tė qershorit 1944, qė ndėrmorėn pushtuesit gjermanė, tė ndihmuar edhe nga ballistėt. Por unė dua tė ndalem
mė shumė nė takimin qė kam pasur me E.Hoxhėn menjėherė sapo u ēlirua Shqipėria.
Pas Kongresit tė BRASH-it, gusht 1944, kalova nė Seksionin Politik tė Divizionit II, i cili kishte kaluar nė veri tė vendit dhe
vepronte nė rrethet e Dibrės, tė Mirditės e tė Shkodrės. Forcat e kėtij Divizioni, bashkė me partizanėt e qarkut tė Shkodrės, ēliruan
qytetin e fundit tė Shqipėrisė, Shkodrėn, mė 29 Nėntor 1944. Nė ditėt e para tė dhjetorit 1944, nga ana e Shtabit tė Korparmatės,
qė ishte vendosur nė Shkodėr, mė njoftojnė se duhet tė nisesha urgjent pėr nė Tiranė. Atje duhet tė paraqitesha nė Komandėn e
Pėrgjithshme. Urgjent ishte fjala, sepse pėr tė shkuar nga Shkodra nė Tiranė nė atė kohė nuk ishte fort e lehtė. Sidoqoftė pas tri
ditėsh u paraqita nė Komandėn e Pėrgjithshme, ku mė njoftuan se njė ditė mė pas do tė takoja personalisht E.Hoxhėn.
Tė nesėrmen nė kohėn e caktuar u paraqita nė zyrat e Kryeministrisė, ku do tė takohesha me E.Hoxhėn. U pėrshėndetėm, tashmė
si tė njohur tė vjetėr, dhe pasi mė pyeti pėr gjendjen nė Shkodėr, mė foli pėr punėn e madhe qė na priste lidhur me
rindėrtimin e vendit tė shkatėrruar nga lufta.
- Por, - mu drejtua pa pritur, - ti do tė vazhdosh luftėn!
Dhe pa mė lėnė kohė as tė imagjinoja se si do ta vazhdoja kėtė
luftė qė mbaroi, shtoi:
- Kemi vendosur qė tė emėrohesh Komisar Politik i Divizionit
tė V-tė, i cili tani gjendet nė Kosovė.
Pastaj vazhdoi:
Vendimi pėr dėrgimin e dy divizioneve tė Ushtrisė NĒL nė Jugosllavi ka rėndėsi tė madhe politike. Kėshtu ne ndihmojmė popujt e Jugosllavisė e luftėn e tyre pėr ēlirimin kombėtar. Por nga ana tjetėr, ky akt ka edhe rėndėsi tė madhe politike, sepse populli ynė tregon nė kėtė mėnyrė se ėshtė konsekuent nė luftėn e vet antifashiste, si pjesėtar i Koalicionit tė Madh Antifashist Botėror qė udhėhiqet nga SHBA -BRSS dhe Anglia.
Pastaj ai u pėrqendrua nė kujdesin qė duhet tė tregonte Divizioni
ynė pėr Kosovėn.
- Divizioni i V-tė aktualisht gjendet nė Kosovė. Atje duhet tė mbani lidhje me Shtabin e Kosmetit (Kosovės e Metohisė) dhe u
kushtoni kujdes marrėdhėnieve me popullin, me vėllezėrit tanė tė njė gjaku. Ju duhet ti ndihmoni dhe ti nxitni qė ata tė marrin
pjesė sa mė aktive nė luftėn kundėr nazistėve gjermanė. Kėtė gjė, pjesėmarrjen e tyre nė luftėn antifashiste, E.Hoxha e quante si
kartėn e garancisė sė Kosovės pėr tė fituar tė drejtat qė u pėrkasin, mbi tė gjitha lirinė e pavarėsinė.
- Nuk mund tu imponohemi serbėve, -theksoi Enveri- nėse kosovarėt rrinė mėnjanė dhe nuk marrin pjesė nė luftė.
Prandaj ai mė porositi qė partizanėt e Divizionit tonė gjatė
kalimit nėpėr Kosovė duhet tė pėrpiqen tė tėrheqin me vete sa mė shumė tė rinj kosovarė.
E.Hoxha vazhdimisht ka menduar pėr Kosovėn, pėr tė ardhmen e saj. Qysh mė 1946, ai, nė takimin qė pati me J.B.Titon, e
shtroi ēėshtjen e Kosovės, fatin e saj, duke theksuar se tashmė kishte ardhur koha qė Kosova tė fitojė lirinė dhe tė zgjedhė rrugėn
e vet tė zhvillimit.
Edhe Tito ishte dakord se tanimė Kosova duhet tė ishte e lirė dhe tė bashkohej me Shqipėrinė, por kėtė gjė e pengonte Serbia, dhe kundėrshtimi i saj pėrbėnte njė rrezik si pėr socializmin nė Jugosllavi, ashtu edhe pėr atė nė Shqipėri.
Prandaj ta lėmė pėr mė vonė.
Por vonė ishte baras kurrė.
Kujdesin pėr Kosovėn e kam parė tek E.Hoxha gjatė gjithė kohės qė kam punuar nė aparatin e KQ tė Partisė. Kėtė e vėrtetojnė
dhjetėra e dhjetėra artikuj qė janė shkruar nė shtypin shqiptar nė mbrojtje tė Kosovės. Tė gjithė kėta artikuj janė shkruar sipas
porosive qė jepte Enveri, bile njė pjesė e tyre para se ti jepeshin shtypit janė lexuar prej tij dhe janė korrigjuar sipas vėrejtjeve tė
Enverit.
E.Hoxha ndiqte ditė pėr ditė zhvillimet politike nė Kosovė.
Mė kujtohet marsi i vitit 1981, kur rinia kosovare organizoi demonstratat e njohura me tė cilat kėrkohej qė Kosova tė shpallej
republikė dhe tė gėzonte tė drejtat dhe liritė si tė gjithė popujt e tjerė tė ish-Federatės Jugosllave. Enveri i ndoqi me shumė kujdes
e shqetėsim ato ngjarje, sepse reaksioni millosheviēian mund tė shpėrthente me egėrsi kundėr tė gjithė popullit tė Kosovės.
Nė kėto kushte, E. Hoxha, pasi mori edhe mendimet e shokėve, duke pėrfshirė edhe atė tė Shtabit tė Pėrgjithshėm tė Ushtrisė,
vendosi qė ushtria shqiptare tė vihej nė gatishmėri nė kufirin verior, si pėr tė ndėrhyrė e pėr ti vajtur nė ndihmė popullit tė
Kosovės nėse Millosheviēi do tė fillonte masakrėn kundėr tij, ashtu edhe pėr tė pėrballuar ēdo sulm tė serbėve nė drejtim tė kufirit tonė shtetėror.
NDESHJET E PARA ME SOVJETIKĖT
Nė prill tė vitit 1957, kam qenė dėshmitar okular, siē thuhet, i qėndrimit tė E.Hoxhės nė mbrojtje tė interesave tė vendit
tonė nga synimet e mbrapshta tė Hrushovit e shokėve tė tij. Ai, pa iu dridhur zėri, i shfaqi mendimet e veta para udhėheqėsve tė
lartė sovjetikė, duke i akuzuar pėr pengesat qė po i sillnin zhvillimit tė vendit tonė, vetėm pėr faktin se PPSH pėr disa ēėshtje tė
veēanta kishte shprehur pikėpamje tė kundėrta me ato tė sovjetikėve. PK e BS dhe Qeveria Sovjetike, atėherė mė 1957, ftuan pėr njė vizitė dhe pėr bisedime zyrtare njė delegacion tė Partisė e tė Qeverisė shqiptare. Delegacionin tonė e kryesonte E.Hoxha. Nė
tė bėnin pjesė M.Shehu, S.Koleka, G.Nushi, R.Marko, R.Alia e Ministri i Jashtėm, B.Shtylla.
Gjatė qėndrimit nė Bashkimin Sovjetik, delegacioni ynė pėrveē Moskės vizitoi edhe Leningradin dhe Tashkentin. Nė Leningrad
vajti E.Hoxha. E shoqėruam atje G.Nushi dhe unė. Ndėrsa pjesa tjetėr e delegacionit, me Kryeministrin M.Shehu udhėtoi
pėr nė Tashkent.
Qysh tė nesėrmen e vizitės nė Leningrad u duk qartė se bisedimet me sovjetikėt nuk do tė ishin tė lehta. E konstatuam kėtė pas njė vizite qė bėmė nė njė nga kantieret detare tė Leningradit, ku E.Hoxha mbajti njė fjalim, i cili u prit me shumė entuziazėm nga pjesėmarrėsit, punėtorė tė kėtij kantieri. Midis tė tjerave nė fjalimin e vet E.Hoxha kritikoi revizionizmin jugosllav
dhe Titon, tė cilėt kishin ndihmuar forcat reaksionare gjatė kundėrrevolucionit nė Hungari, nė tetor tė vitit 1956.
N.Hrushovi kėrkoi bashkėpunimin e Titos pa u kėshilluar aspak me pjesėtarėt e Traktatit tė Varshavės, megjithėse kundėrrevolucioni
po kėrcėnonte njė vend anėtar tė kėtij Traktati. Kėshtu, praktikisht, kritika qė Enveri bėri kundėr Titos, pėrbėnte nė tė
njėjtėn kohė edhe kritikė ndaj Hrushovit dhe vijės sovjetike tė pajtimit me Titon. Sapo u kthyem nė rezidencėn qė na ishte caktuar
nė Leningrad, vjen pėr takim F.Kozllovi, anėtar i udhėheqjes sovjetike dhe Sekretar i PK tė BS pėr Leningradin, si dhe
P.Pospjellov, Sekretar i KQ tė PK tė BS, qė e shoqėronte delegacionin tonė.
Kėta, pasi bėnė elozhet pėr fjalimin e Enverit, thanė:
-Shoku Enver, fjalimi ishte shumė i mirė dhe ne do tė donim^ ta botojmė tė plotė. Por redaksitė e gazetave na kanė kėrkuar qė
ta shkurtojmė pak.
Prandaj kėrkojmė autorizimin tuaj.
E.Hoxha iu pėrgjigj:
-Unė ēkisha pėr tė thėnė e thashė. Sa do tė botoni ėshtė puna juaj, por dėshiroj qė tė mos ndryshojė asgjė nga thelbi i tij.
Megjithatė pėr ēdo hollėsi bisedoni e vendosni me sh.Ramiz.
Pas kėsaj unė u takova me Pospjellovin, i cili i kishte gati pjesėt qė do tė hiqte. Takimi ynė u bė nė Pallatin e Operės,
ndėrsa shfaqej Evgeni Onjegin.
Natyrisht unė nuk rashė dakord pėr ndonjė nga ēėshtjet kryesore. Prandaj i thashė Pospjellovit, se pėr ndonjė ēėshtje mė duhet ta pyes E.Hoxhėn. Hymė nė lozhėn ku ishte Enveri e Kosllovi dhe, nė njė moment
tė pėrshtatshėm i them Enverit: Kėrkesa kryesore ėshtė qė tė
hiqen kritikat ndaj revizionizmit e Titos. Tė tjerat nuk janė me rėndėsi. Si tė bėjmė?
Mu pėrgjigj:
-Tė bėjnė si tė duan. Pėr ne ka rėndėsi qė u bė e qartė e ardhmja e bisedimeve. Do tė ketė pėrplasje tė forta.
U ktheva tek Pospjellovi, i thashė mendimin qė tė veprojnė
ashtu si mendojnė, Por shtova:
Mua mė ēudit fakti qė tė censurohet edhe Sekretari i Pėrgjithshėm i njė partie motėr!?.
Tė nesėrmen u kthyem nė Moskė. Ndėrkohė arriti edhe pjesa tjetėr e delegacionit nga Tashkenti.
Atė ditė sovjetikėt njoftuan se bisedimet do tė fillonin menjėherė
pasdreke. Pėr delegacionin tonė, pas asaj qė ndodhi nė Leningrad, ku u censurua fjalimi i E.Hoxhės, ishte e qartė se
bashkėbisedimi nuk do tė ishte i lehtė. Prandaj u vendos qė nė takim tė shkonin vetėm anėtarėt e Byrosė Politike qė bėnin pjesė
nė delegacion. Edhe pėrkthyesin zyrtar nuk e morėm. Kėtė punė
e bėra unė.
Bisedimet u zhvilluan nė Kremlin.
Nga pala sovjetike merrnin
pjesė Hrushovi, Bulganini, Mikojani, Suslovi, Andropovi
e Pospjelovi. Nga pala jonė E.Hoxha, M.Shehu, S.Koleka,
G.Nushi, R.Marko e R.Alia.
N.Hrushovi duke hapur mbledhjen, pasi pėrshėndeti vizitėn e delegacionit shqiptar nė Bashkimin Sovjetik, propozoi
qė i pari tė fliste E.Hoxha. Dhe kėshtu u bė.
Enveri, pasi foli pėr gjendjen e brendshme nė vendin tonė paraqiti pikėpamjet e Partisė sė Punės pėr gjendjen ndėrkombėtare.
Kjo pjesė e fjalės sė Hoxhės shkonte nė drejtim tė kundėrt me vijėn qė ndiqte PK e BS pas Kongresit 20-tė. Veēanėrisht
ajo godiste pasojat e kėsaj vije, qė nė mėnyrė tė shėmtuar ishin shfaqur veēanėrisht nė ngjarjet e Hungarisė nė vitin 1956.
Analiza qė Enveri u bėri zhvillimeve politike tė kohės, natyrisht nuk u pėlqeu udhėheqėsve sovjetikė, veēanėrisht Hrushovit.
Kjo u duk qė nė fillim, pasi Enveri mbaroi fjalėn e tij, kur N.Hrushovi filloi tė fliste. Ishte tepėr nervoz dhe dukej qartė se e
pėrmbante veten me mjaft vėshtirėsi. U pėrpoq tė shpjegojė politikėn e vet, duke kėrkuar, frazė pas fraze, nėse e kishte drejtė apo
jo, nėse ishim dakord me idetė e tij apo jo. Dhe kur e pa se delegacioni ynė e ndiqte pėr ato qė thoshte, por nuk shprehej
me po ose dakord apo ashtu ėshtė, por vetėm dėgjonte,
e humbi durimin dhe shpėrtheu:
-Ju keni pikėpamje krejt tė kundėrta me tonat. Ju nuk jeni
dakord me vijėn tonė. Prandaj ne nuk kemi ētė bisedojmė mė
tej!
Tha kėto fjalė dhe u ul nė karrigen e tij. U vendos njė heshtje
e rėndė.
Siē duket, Hrushovi, me qėndrimin e tij arrogant e provokues, llogariti ta trembte delegacionin tonė, ta detyronte
atė tė rishikonte qėndrimin e vet, pra tė shkonte pas vijės sė Hrushovit. Por shumė shpejt ai dhe shokėt e tij e panė se u
gabuan keq. E.Hoxha shumė i qetė, e theu heshtjen e rėndė
dhe, nė mėnyrė tė vendosur, tha:
-Ju, shoku Hrushov, propozuat tė flisnim ne tė parėt dhe tė shprehnim pikėpamjet tona. Dhe ne thamė ato qė mendonte
Partia jonė. Tani e keni radhėn ju tė flisni e tė thoni pikėpamjen
tuaj. Pra, kemi ētė bisedojmė!
Hrushovi qė e pa se i ngeci sharra nė gozhdė, e ndryshoi menjėherė qėndrimin. Filloi tė flasė pėr ngjarje tė ndryshme,
duke kaluar nga njė ekstrem nė tjetrin, herė duke u pėrpjekur tė na bindte se nė Hungari ishin bėrė gabime tė mėdha nga
Rakoshi me shokė (ish-udhėheqėsit e mėparshėm hungarez), ose se jugosllavėt nuk ishin pėrzier nė ngjarjet hungareze,
herė duke u sulur kundėr Imre Nagit qė i kishte hapur dyert reaksionit hortist apo kundėr Titos qė ėshtė duke bėrė punėn
e imperializmit etj., etj.
Pėr tė provuar se ishte i ēiltėr nė ato qė thoshte dhe se mosmarrėveshjet me Partinė tonė ishin njė incident qė nuk
influenconte marrėdhėniet midis dy vendeve, Hrushovi nė fund pėrshėndeti sukseset e arritura nė vendin tonė, bile vuri
nė dukje se ėshtė detyrė e Bashkimit Sovjetik dhe e vendeve tė tjera socialiste qė ta ndihmojnė mė shumė Shqipėrinė. Dhe u
tregua zemėrgjerė: Qeveria Sovjetike, tha, ka vendosur ti fali Shqipėrisė kreditė qė kishin mbetur pa u shlyer deri nė atė
kohė.
Duhet thėnė se as lajkat, as zemėrgjerėsia, qė treguan udhėheqėsit sovjetikė gjatė takimit, por as presionet ekonomike
e politike qė erdhėn mė pas, nuk bėnė qė PPSH e E.Hoxha tė
ndryshonin mendimin e tyre. Nė fakt, kontradiktat me Hrushovin
u thelluan vit pas viti, derisa nė vitin 1960 plasėn edhe
publikisht.
PĖR BAZĖN E VLORĖS
Pėrmenda mė sipėr shqetėsimin e Enverit pėr bazėn e Vlorės, pėr rrezikun qė mund tė paraqiste prezenca e forcave sovjetike
aty, tashmė qė marrėdhėniet midis vendit tonė e sovjetikėve kishin filluar tė prisheshin. Pėr interesat e tyre ekspansioniste, rusėt
mund ta pėrdornin Shqipėrinė edhe si bazė pėr tė sulmuar fqinjėt tanė, Greqinė apo edhe Italinė. Enveri mendimin e vet pėr
rrezikun qė mund tė paraqiste prezenca ruse nė Vlorė, e ka shprehur edhe nė librin e tij tė njohur Hrushovianėt.
Nė maj tė vitit 1959 ishte pėr njė vizitė zyrtare nė Shqipėri N.Hrushovi, i shoqėruar nga Ministri i Mbrojtjes sė BS, Malinovski.
Gjatė njė vizite qė u organizua pėr ta nė Vlorė e Sarandė, sovjetikėt u mahnitėn, jo aq nga bukuria e bregdetit shqiptar,
por mė shumė nga rėndėsia e pozitės strategjike qė paraqiste Butrinti e Vlora pėr arritjen e synimeve tė tyre tė mbrapshta.
-Qė kėtej me njė flotė tė fuqishme, -i thanė njėri-tjetrit- ne kemi nė dorė Mesdheun ... dhe mund tė bėjmė zap kėdo.
Kėshtu i thanė njėri-tjetrit dy rusėt Hrushovi e Malinovski.
Por krejt ndryshe mendonte E.Hoxha, i cili nė librin e cituar
shkruan:
-Jo, N.Hrushov, kurrė sdo tė lejojmė qė nga toka jonė tė nisi robėria dhe gjakderdhja e vendeve dhe e popujve tė tjerė.
Kurrė ti sdo ti kesh tė tuat pėr ato qėllime tė zeza as Butrintin, as Vlorėn, as edhe njė gisht tė tokės shqiptare.
Dhe nuk kaloj shumė kohė qė nga ajo vizitė, kur qeveria shqiptare do tė merrte vendimin pėr ta pėrzėnė flotėn sovjetike
e pėr tė likuiduar bazėn qė kishin ata nė Vlorė. Ky ka qenė njė vendim i guximshėm, njė vendim i drejtė qė i shėrbente
jo vetėm mbrojtjes sė lirisė e sovranitetit tė popullit tonė, por edhe sigurimit tė paqes nė pellgun e Mesdheut e pavarėsisė
sė fqinjėve.
DALJA NGA TRAKTATI I VARSHAVĖS
Nė muajin gusht tė vitit 1968, Enveri ishte pėr pushime nė
Vlorė.
Edhe unė bashkė me familjen time gjendesha atje. Njė ditė, sipas ritualit qė mė ishte bėrė zakon, nė ora 7 tė mėngjesit
hapa radion dhe po dėgjoja lajmet dhe pasqyrėn e shtypi italian. Lajmi bombė ishte:
Tanket sovjetike nė rrugėt e Pragės!!
Pra, Bashkimi Sovjetik dhe aleatėt e tij tė Traktatit tė Varshavės kishin pėrdorur forcat ushtarake pėr tė mbytur
lėvizjen e Dubēekut tė njohur si Pranvera e Pragės. Menjėherė mė shkoi mendja tek Enveri. Dola nga shtėpia
ku gjendesha dhe vajta tek vila ku pushonte E.Hoxha. I thashė atė qė kisha dėgjuar nga radioja italiane.
Filloi tė arsyetojė pėr atė ngjarje. Qė nė fillim e karakterizoi njė hap me pasoja tė rrezikshme.
-Pra, Traktati i Varshavės filloi tė pėrdoret edhe kundėr
vendeve anėtare tė tij?!
Dhe pa pritur asnjė mendim nga unė, vazhdoi:
-Sot sovjetikėt e shfrytėzuan Traktatin e Varshavės pėr tė
goditur njė shtet-anėtar tė kėtij Traktati, sepse qėndrimi dhe
veprimet e tij nuk i pėlqyen udhėheqjes sovjetike.
Po nesėr a
nuk mund ta bėjnė kėtė gjė edhe kundėr njė vendi tjetėr? A nuk
mund ta shfrytėzojnė kėtė Traktat kundėr Shqipėrisė? Kjo ėshtė
shqetėsuese dhe e rrezikshme pėr ne.
Enveri e thelloi mė tej arsyetimin e tij:
-Eshtė e vėrtetė qė vendi
ynė nuk bėn pjesė nė kėtė Traktat qysh nga viti 1962, kur prishėm
bazėn e Vlorės. Qė atėherė nuk kemi marrė pjesė nė asnjė
mbledhje tė Traktatit tė Varshavės dhe nuk kemi pasur lidhje
me asnjė nga strukturat e atij Traktati.
Pas kėtij arsyetimi Enveri theksoi:
-Mė duket se ėshtė koha kur ne duhet tė veprojmė: Shqipėria
edhe de jure duhet tė kėpus ēdo lidhje me Traktatin e Varshavės.
Ne duhet tua heqim edhe kėtė argument sovjetikėve e
kujtdo tjetėr. Kėtė gjė e kėrkon liria e pavarėsia e vendit, qė pėrbėn
detyrėn tonė mė tė shenjtė.
Natyrisht pėr kėtė akt tė rėndėsishėm lypsej vendimi zyrtar i
organeve kryesore tė Partisė e tė Shtetit shqiptar. Prandaj nė
fund tė atij takimi mė tha:
-Duhet tė nisemi menjėherė pėr nė Tiranė dhe atje tė takojmė
edhe shokėt tjerė tė udhėheqjes.
Tė kėshillohemi edhe me ta lidhur me kėtė vendim tė rėndėsishėm dhe tė vendosim pėr mė tej.
Kėshtu pas disa ditėsh, Kuvendi Popullor i Shqipėrisė pas dėnoi aktin e pushtimit tė Ēekosllovakisė, denoncoi Traktatin e
Varshavės dhe deklaroi se Shqipėria, as de facto, as de jure nuk ka mė asnjė lidhje e asnjė detyrim ndaj kėtij Traktati.
Do t“i luftoj spiunet dhe tradhtaret e kombit deri ne vdekje.
Ramizi le te na i rroj -teqok "me falni per shprehjen"Forumist te nderuar.
Ramizi ja pa hajrin Demokracise dhe tani flet si peshku pa uij, mos don dhe Ramizi ne pragun e vdekjes nje post ne parlament se mendoj qe i ka munguar shume kohe, por tani te kunderten do ben, te ben ca lek si keta te tjeret Demokomunista.
Pse mos ta doje Ramizi Enverin ,eshte i vetmi qe ngeli gjalle nga gjth shoket e luftes .dhe kjo patjeter per merita,duhet te kete qene me i ndyri .Edhe tani ne prag te vdekjes keto ndyresira ne vend qe te kerkojne falje ketij populli ,qe e persekutuan e lani ne varferi ,e detyruan qe te marri rrugen e mergimit ,duan te bejne akoma politike.
..ne se nuk e kupton, ndoshta mund te te meshiroj..por nese e kupton ...eshte e veshtire te te percaktoj se cili je..dhe ne se te shoh qe me ate llape ti lepin dyshemete e palara te nevojtoreve publike do te them me vehte ..lereni se i tille eshte, mund te beje cdo gje qe i thone ose qe mendon se mund te fitoje dicka..ai ka te vetmen vlere qe mund ta perdore llapen e tij per cdo gje..
Bota Vlerson Enver Hoxhen, dhe njerz qė Kohen e Enver Hoxhes se pėrjetuan !!
Hollivudiani, darke ne shtepine e Hoxhes
Blerim Kore
E Shtune, 11 Tetor 2008
Gjirokaster- Kembesoret e pakte levizin me kujdes mbi guret e lemuar te kalldremit. Megjithese fundjave, ne shtepine ku lindi ish-diktatori Enver Hoxha, aktualisht Muze Etnografik, ka levizje. Punonjeset mundohen te vendosin disi rregull ne dhomat brendshme te nderteses me rastin e 100 vjetorit te lindjes se ish-udheheqesit me jetegjate komunist ne vend.
VIP-at
"Mbremjen e djeshme ketu kane qene mysafire disa artiste nga Hollivudi, madje edhe nje aktor amerikan me emer, qe po xhiron se fundi nje film ne Gjirokaster, te cilet hengren edhe darken ketu", thote njera prej ciceroneve, nderkohe qe hesht disa sekonda me shpresen se emri i aktorit Hollivudian mjaft i ri ne moshe, do t'i vije ndermend. Behet fjale per Rupert Evert, i cili po xhiron skena per filmin e tij qe ka te beje me jeten e poetit dhe politikanit britanik, Lord Bajron. Punonjeset e muzeut levizin nxitimthi ne shkallet e nderteses tri katershe, duke sistemuar gjithcka ne menyre qe vizitoret e ndryshem qe mund te mberrijne nga casti ne cast ta gjejne gjithcka te sistemuar. "Gjate kesaj vere kemi pasur nje numer te larte vizitoresh ne ndertesen e Muzeut Etnografik", thote Deshira Tena, njera prej ciceroneve me te vjetra. "Turistet sidomos te huaj, jane te interesuar te vizitojne gjithcka ne mjediset e brendshme te shtepise", vijon ajo. Dhe natyrshem se bashku me vlerat etnografike te zones, kostumet popullore, punimet karakteristike ne dru, gur, hekur dekorativ etj., vizitoret e huaj i terheq kersheria per te pare nga afer shtepine e lindjes se ish-udheheqesit komunist. Megjithese tashme Muze Etnografik, serish nga pjesa me e madhe e dhomave te baneses nuk kane ndryshuar shume gjera prej kohes kur ai ka qene Muze i Luftes Antifashiste dhe lidhej natyrshem me emrin e ish-udheheqesit komunist. Dhoma karakteristike e baneses gjirokastrite eshte ajo e cila dikur nga historianet pershkruhej si dhoma e lindjes se Hoxhes, me 16 tetor 1908. Nga muri jane hequr vetem fotografite e dikurshme, nderkohe qe ka mbetur ne vend sahati qe i dhuroi gjimnazit "Asim Zeneli", nje llampe vajguri, madje po ashtu eshte mangalli i ngrohjes dhe sepeti i drunjte i veshjeve.
Ndarja
Nderkohe deget e dy formacioneve politike ne Gjirokaster, te cilat kane si baze te tyre kryesisht anetaresine komuniste, prej disa muajsh kane nisur pergatitjet per festimin e 100 vjetorit te lindjes se udheheqesit te tyre shpirteror. Por megjithate dega e Partise Komuniste ne Gjirokaster (PKSH) dhe ajo e Partise se Punes se Shqiperise e Riorganizuar (PPSH(r), duket se jane ne nje gare te pashpallur ne lidhje me realizimin e programit te ketyre aktiviteteve. "Ne, pohojne drejtuesit e deges se PPSH(r) ne Gjirokaster, jemi duke i dhene doren e fundit aktiviteteve, ndersa kane nisur shperndarjen e ftesave te para ne lidhje me programin e parashikuar. "Festimet tona do te zgjasin per tri dite me radhe", thote Laver Stroka, kryetari lokal i deges se kesaj force politike, ndersa lexon me kujdes programin e hartuar, fleta e pare e te cilit mban nje citat te Hoxhes. Nga skaji i tavolines ne te cilen jemi ulur per te pire kafe pergjate rreshtave te citatit dallohen qarte fjalet kapitalizem dhe imperializem. "Ne daten 13 tetor,vijon ai, ne kemi programuar takime ne shtepine lindjes se Enverit, celjen e nje fotoekspozite, etj. Nderkohe mes te tjerash kryetari Stroka thote se pjese e aktiviteteve te kesaj dite pritet te jene edhe familjare te afert te Enver Hoxhes. Megjithese gjate bashkebisedimit pranon se gjate organizime te realizuara vitet e kaluara ne pervjetorin e ndarjes nga jeta te Hoxhes, numri i te pranishmeve ka qene i pakte, serish Stroka shpreson se numri i tyre kesaj here do te jete i madh. "I kemi bere ftese edhe PKSH-se, por mesa duket ata kane programin e tyre", thote Stroka. Dhe me te vertet ne krahun tjeter dega e PKSH-se ne Gjirokaster ka pergatitur nje program te vecante aktivitetesh per 100 vjetorin e lindjes se Hoxhes. Ai do te realizohet nje dite me pare se programi i aktiviteteve te PPSH (r). "Ne, thone drejtuesit e deges lokale te PKSH ne Gjirokaster, aktivitetet tona i kemi programuar ne daten 12 tetor". Ato perfshijne vizita ne shtepine e lindjes se Hoxhes, celjen e nje fotoekspozite, madje edhe nje ecje ceremoniale pergjate rrugeve te kalldremta ne te cilat ka kaluar Hoxha gjate vizitave te tij ne Gjirokaster. "Megjithate familjaret e tij do te jene pjese e festimeve te PPSH(r)", thone drejtuesit e PKSH-se.
Zjarri qe shkrumboi shtepine
Shtepia, nje godine 3-kateshe, daton qe prej shekullit te XIX-te. E ndertuar gati nje shekull me pare, ne vitin 1913, kur Hoxha ishte 5 vjec, ajo u dogj nga nje zjarr aksidental. Gjate zbatimit te projektit per rindertimin e baneses ne vitin 1963, hartuesit e tij u perpoqen qe ne kete banese te tipizoheshin te gjitha karakteristikat me te arrira te nje banese tipike gjirokastrite, duke filluar qe nga tavanet, sergjenet, musandarate, papafingot etj. Pas rindertimit banesa u kthye ne Muzeun e Luftes Nacionalclirimtare per Gjirokastren. U rikonstruktua pas vitit 1997 dhe tashme pret vizitore te shumte.
Suveniret me imazhet e ish-udheheqesit komunist
Nderkohe ne vitrinat e dyqaneve te suvenireve ne Pazarin karakteristik vazhdon te ekspozohen suvenire te cilat jane te bazuar mbi imazhet e Hoxhes. Madje gjate ketij sezoni turistik ato kane pasur shitje te konsiderueshme shifra te cilat qendrojne te larta edhe ne keto dite te para te muajit tetor. Buste te tij ne miniature, filxhane caji, ku eshte stampuar fotografia e Hoxhes, etj., vazhdojne te jene te kerkuara ne tregun turistik. Ditet e fundit qarkullin edhe albumi fotografik i Hoxhes, i botuar ne vitin 1978.
"Si e derdha shtepine e Enverit ne torte cokollate"
Gjate ketyre diteve ne qytetin e gurte kane filluar te risillen ne memorie kujtimet e njerezve te ndryshem ne lidhje me kontaktet qe kane pasur me ish-udheheqesin komunist. Megjithese ne moshe te thyer disa prej tyre vazhdojne te kujtojne sesi e kane shoqeruar Enverin gjate vizitave ne Gjirokaster, kryesisht gjate vizites se fundit qe realizoi ne qytetin e lindjes ne vitin 1978. Njeri prej pasticiereve me emer ne Gjirokaster, Vaso Lici, vazhdon te kujtoje ende realizimin qe i ka bere ne torte dhe cokollate, shtepise se Enver Hoxhes, ne lagjen Palorto. "E kam kenaqesi pergatitjen e tortave dekorative, pasi krahas pervojes profesionale, ato duan edhe fantazi", thote pasticeri. Ndersa plot kenaqesi dhe emocion tregon disa prej fotografive te tortave qe ai ka pergatitur per ditelindje, dasma dhe gezime te tjera familjare. Me pergatitjen e ketyre lloj tortave ate e lidh edhe nje kujtim disi i vecante. Ne fillim te viteve 1970-te, njeri prej drejtuesve shteterore te asaj kohe ne Gjirokaster, i ben pasticierit Vaso nje kerkese te cuditshme, njekohesisht edhe origjinale. "Ai, thote Vasoja, donte te pergatiste nje torte me formen e shtepise se lindjes se Enver Hoxhes, te cilen e donte per nje feste familjare gjate te ciles edhe do ta konsumonin". Kerkesen e zyrtarit te larte ai e plotesoi, duke e pergatitur torten e vecante brenda nje dite, por nderkohe i vjen keq qe nuk ruajti dot nje fotografi.
Do t“i luftoj spiunet dhe tradhtaret e kombit deri ne vdekje.
saura,
te thashe edhe njehere tjeter, qe je e re ktu.
llapi o figjur e vjeter e marrise, gjithe forumistat i njohin budallalliqet qe shkrun
enverist i thek e bq i vjeter,
ka pas dash me ardh knej para 90, ta shihte mirr b e vicit neper baltat e myzeqese, ku tja pinte gjakun kunupi, i akuzum si agjent i udbas
--- La Madre dei IMBECILI e sempre in cinta...
---voudou.. ---
Krijoni Kontakt