
Postuar mė parė nga
toni77_toni
Ēka rreth Abrahamit, cili ishte djali qe Abrahami ia ofroi Zotit si fljim mbi alter?
Ėshtė e rėndėsishme para se tė fillojmė nė kėtė artikull tė theksojmė diēka shumė tė rendėsishme, tė themi qė Kurani edhe pse mund te jetė njė libėr I mirė per dikėnd, I deshirueshem, i vlefshėm nė vetvete, ai pėrmban shumė mėsime qe sjellin vetem ngatrresa dhe paqartesi nė jeten e njeriuit.
Secilli shkrim duhet tė analizohen shumė mire para qe ta marrim mesazhin e atij shkrimi - mėsimi, kjo edhe mė shumė nėse pretendohet se janė shkrime te shenjta. Pėr ne si tė krishterė ėshtė e rėndėsishme qė ti konsiderojmė me kujdes mėsimet dhe thėniet e Kuranit. Aty gjenden shumė pohime tė cilat pos qe nuk mund te vlersohen shkrime te frymezuara nga Zoti, siē ėshtė thėnė edhe mė pare, ato bien nė kundėrshtim me Biblėn dhe mėsimet e saj themelore edhe pse dikush mund te mendoj se ngjasojnė njėra me tjeteren.
Kjo qe do tė shpjegohet ne kėtė artikull, ėshtė ngatėrresė e shkaktuar nga Kurani dhe qė vertetė ka paraqitur konfuzion pėr komunitetin mysliman dhe ngatėrresa tė mėdha nė mes tė myslimanėve, hebrenjve dhe tė krishterėve.
Besimi Islam:
Muslimanėt kremtojnė kėtė festė te ashtuquajtur ne gjuhen popullore; Kurban Bajram. Kjo festė ndodh gjatė pelegrinazhit vjetor nė Mekė. Nė kėtė festė sakrifikohet njė kafshė pėr tė pėrkujtuar kohėn kur Abrahami ofroi birin e tij Ismaelin, jo Isakun. Thuhet Ismailin edhe pse Kurani nuk e thotė ashtu, Kurani nuk e deshmon se ishte Ismaili. Kjo thėnje nuk mund tė argumentohet. Kurani nuk shpjegon se cili ėshtė I biri qe Abrahami deshti ta flijoj, pra, nuk thotė se kush ishte biri. Edhe pse muslimanėt gjithmonė e thonė se ne njekim fenė e udhėzuar nga Kurani, ky rast e hedhė poshtė at pohim sepse ata thonė per Ismailin njė gjė qe Kurani kurr nuk e thotė!
Rezultati i mėsimeve tė paqarta tė Kuranit ėshtė se myslimanėt e mohojonė mėsimin e qartė dhe tė vertetė tė Biblės dhe nė vend tė kėsaj, ata mendojnė qė ishte Ismaeli edhe pse nuk ka dėshmi pėr kėtė nga Kurani!
Besimi I Krishterė:
Shkrimet dhe tradita e krishtere mėson qartė qė biri tė cilin Abrahami e sakrifikoi ishte Isaku. Besimi I Krishter ka te drejt pasi qe kjo ėshtė e shenura nė Beslidhjen e Vjeter dhe ne Beslidjen e Re.
Shkrimet islamike:
Safat, Sure 37; 99 - 109
Ai tha: Unė po shkoj aty ku mė urdhėroi Zoti im, e Ai mė udhėzon! Zoti im, mė dhuro mua (njė fėmijė) prej tė mirėve! Ne e gėzuam atė me njė djalė qė do tė jetė i butė (i sjellshėm). Dhe kur arriti ai (djali) qė sė bashku me tė (me Ibrahimin) tė angazhohet nė punė, ai (Ibrahimi) tha: O djali im, unė kam parė (jam urdhėruar) nė ėndėrr tė tė pres ty. Shiko pra, ēka mendon ti? Ai tha: O babai im, punoje atė qė urdhėrohesh, e ti do tė mė gjesh mua, nėse do All-llahu, prej tė durueshmėve! E kur ata tė dy iu dorėzuan urdhrit tė Zotit dhe e pėrmbysi atė nė fytyrė (nė ballė). Ne e thirrėm atė: O Ibrahim! Ti tashmė e zbatove ėndrrėn! Ne kėshtu i shpėrblejmė tė mirėt! Vėrtet, kjo ishte sprovė e qartė. Ne e shpaguam atė me njė tė therur (kurban) tė rėndėsishėm. Dhe ndaj tij Ne lamė pėrkujtim tė mirė ndėr popujt e ardhshėm. Selam (shpėtim e paqe) pastė Ibrahimi!
Siq lexuam pra dhe mund ta konfirmoni se Kurani nuk shenon emrin e saktė e tė birit te Abrahamit, pra, mėqenėse identiteti i birit tė Abrahamit nuk pėrmendet kjo ka ēuar tek shumė tipe konfuzioni pėr komunitetin mysliman. Pos asaj kjo na bėnė tė dyshojmė edhe mė shumė nė shkrimet kuranore si njė liber e pa qartė dhe qe sjellė konflikte dhe konfuzione nė mes tė popujve.
Me kėtė Kurani ka ēuar ne ngatėrresa tė mėdha dhe mospajtime afatgjate nė mes tė myslimanėve, hebrenjve dhe tė krishterėve.
Shkrimet e krishtera:
Mbas kėtyre gjėrave Hyji e vuri nė provė Abrahamin dhe i tha: "Abraham!" Ai u pėrgjegj: "Ja ku jam". Dhe HYji tha: "Merr tani birin tėnd, birin tėnd tė vetėm, atė qė ti do, Isakun, shko nė vendin e Moriahve dhe sakrifikoje nė njė nga malet qė do tė tė tregoj". Kėshtu Abrahami u ngrit herėt nė mėngjes, i vuri samarin gomarit, mori me vete dy shėrbyes dhe tė birin Isak ... Kėshtu arritėn nė vendin qė Zoti i kishte treguar dhe atje Abrahami ndėrtoi altarin dhe sistemoi drutė; pastaj e lidhi Isakun, birin e tij, dhe e vendosi mbi altar sipėr druve. Pastaj Abrahami shtriu dorėn dhe mori thikėn pėr tė vrarė tė birin. Por Engjėlli i Zotit thirri nga qielli dhe i tha: "Abraham, Abraham!". Ai u pėrgjegj: "Ja ku jam". Engjėlli i tha: "Mos e zgjat dorėn kundėr djalit dhe mos i bėj asnjė tė keqe. Tani e di mirė qė ti i trembesh Hyjit, se nuk mė ke refuzuar birin tėnd, tė vetmin bir qė ke". (Zanafilla 22; 1-12)
Pjesa tjetėr e Biblės mėson qartė qė Isaku ishte biri qė Abrahami flijoi si sakrificė:
Me anė tė besimit Abrahami, pasi u vu nė provė, ofroi Isakun dhe ai qė kishte pritur premtimet ofroi birin e tij tė vetėm. (Hebrenjve 11; 17)
Abrahami, ati ynė, a nuk u shfajėsua me anė tė veprave, kur e ofroi birin e vet, Isakun, mbi altar? (Jakobi 2; 21)
Bibla meriton tė besohet, Bibla mėson shumė qartė se Abrahami ishte urdhėruar tė ofronte birin e tij Isakun si fljim Zotit. Bibla meson se Abrahami me anė tė besimit dhe dashurisė, pasi u vu nė provė, ofroi djalin - Isakun mbi alter per ta flijuar. Bibla meson se Abrahami kishte shumė vite qe kishte pritur lindjen e Isakut, dhe ai, edhe pse e kishte pritur premtimet dhe qe Isaku ishte djal I premtuar, ai e ofroi birin e tij tė vetėm Hyjit si fli kėshtu qe kjo I pelqej Zoti dhe e ngriti Abarhamin si person qe i trembesh Hyjit, spse nuk e ka refuzuar as sakrificen e tė vetmin bir qė kishte.
Ngjarja e sakrifikimit tė Abrahamit tregohet po ashtu edhe nė Kuran, mirpor ngjarja nuk ėshtė shumė e qartė. Veēanėrisht, ajo qe ėshtė mė e rendesishme, identiteti i birit nuk theksohet nė mėnyrė eksplicite dhe kjo e bėnė tė pa vertetė at tregim te ngjarjes. Ėshtė njė dallim I madh dhe shumė I rendesishem ne kėtė rast dhe ato bien nė kundėrshtim me Biblėn, me tė krishter dhe mėsimet e saj themelore.
Krijoni Kontakt