Referenca e burime historike

[Kreksi]

Choix de chroniques et mémoires sur l'histoire, Volume 2
Par Jean Alexandre C. Buchon

Ad bec Fralernitati Veslre credimus non latcre qualiler, peccatis nostris exigentibus, dominus imperator Constantinopolitanus Baliluinus. fraler et predecessor nosler, oecisà et caplà inagnà parle suorum (quod sine cordis amariludine et dolure maximo dicerc non possumus), à Commannis in bellu ante Andrinopolitn captus fuerit et delenlus, el à Johannicio, sancte crucis inimico, crudeliter incarceratus. Postmodum, cùm principes et baroncs et milites , nos in imperii bajulum ( bail ) elegissent, egressi ab urbu regiâ cum exercitu nostro, civilates el caslella plurima que nobis rebellia fuerant, iinperio subjugavimus, et, munitis marChili nostris, circa feslum sancli Reniigii Constanlinopolim reversi fuiinus. In munilionevero riijiisdam civitalis que Kossa dicitur, Thcodoricum de Tcnremonde, ulique slrcnuurn et discretum, cum inultis militibus et serjantls reliquimus; et dmn inorarentur ibidem, circa purificationem bcale Marie, nuncialom est eis Blacos propè Rossam caslrum quoddam occupasse : qui de Rossa de noclc recedentes armai), Blacos quos illic invenerunt occiderunt, cl, caslro dejecto, cum predà et equitalurisBIacorum versus civitalcm suam rediere. Quibus recedenlibus ex insidiis prope Rossam occurrit multitudo Blacorum etConimannorum, et, congressu facto ex ulrâque parle, proh dolor! ullione divinà , nostri feré omnes occisi sunt vel capti; illi vero quibus custodia civitalis comraissa fueral, circiler 40 milites, de nocte cum serjantis suis recedentes ad nos saai rediere. Et sic Dominas flagelio flagellum adjiciens, meritis nostris perversis exigentibus, ibi vullum tndignationis sue nobis ostendit.

Quant li enipercros fu couronnés en Conslanlinoble, si corn vous avés ol, et li Vrenas fu reniés en la terre d'Andrenople et del Dimol, Johanis li rois de Blacquic et de Bougerie, quant il le sol, si amassa de gent quanques il en pot avoir. Et li Vrenas n'ot mie ralourné del Dimot quanques il en ot abatus à ses perieres el à ses mangoniaus el l'ot povrement garni. Et Johanis chevaucha au Dimot. Si le prentet abat, et fait les murs kéirduskes en tierre, et court par tout le païs , et prent homes el femes et enfans et proies, et flst granl destruiemenl. Lors mandèrent cil d'Andrcnople l'empereor Henri que il les secourus! et ke li Dimot iert perdus.

Les dernières lignes de Nicélas mentionnent mrcinclcmenl celle expédition de l'empereur Henri. « L'empereur Henri, dit-ll (c. 1C, p. 852), ayant appris de ceux de sa nation qu'il avait laissés à Andrinople, que les Scythes et les Vlaquês enlrelcnaienl des intelligences pour le surprendre, après avoir ruiné Didymotique, partit aussitôt pour conserver les rcslcs de son parti, sans être épouvanté par la multitude de ses ennemis, ni sans être abattu par les disgrâces et par les pertes qu'il avait souffertes. Étant arrivé é Andrinople, il étonna de telle sorte les
Vlaques, qu'ils ne purent tenir Terme devant les Français, bien qu'ils n'eussent pas un corps plus vigoureux que par le passé et ne fissent
paraître que leur hardiesse habituelle, et il les poursuivirent jusqu'à Crenos et à Borée. Après cela il alla à Ancbiale par Agalhopolis, et ayant amassé de l'argent, des hommes et des
troupeaux, il revint à Constantinople sans avoir souffert aucune perte".

LA CONTINUATION DE LA CHRONIQUE

DE GEOFFROY DE VILLE-HARDOIN.

Pjesë nga Kronikat franke...
http://books.google.fr/books?id=NIUP...laques&f=false

[Kreksi]

Research into the physical History of mankind
Par James cowles prichard

Of the Wallachs.

Professor Thunmann, the first writer who made any accurate researches into the history of the eastern nations of Europe, advanced the opinion that the Albanians are the descendants of the ancient Illyrians, and that the people termed Wallachians or Wallachs, are the posterity of the old Thracian and Dacian or Getic tribes. Vlach or Wlach is a name given by Slavonians, according to Dobrowsky, to all Celtic people termed by the Germans Welsch, and as the latter name was extended to the Italians, so Vlach was probably applied to romanised nations. The Wallachs term themselves Rumanje, or Rumakje, meaning Romans, being in part, as it appears, descended from Roman colonists in Dacia, who though few in number in comparison with the Dacian or Getic inhabitants, appear to have introduced their language in the populous towns upon the Danube. The Wallachs are inhabitants both of the ancient province of Dacia, namely, of Wallachia, and a part of the territory of Siebenburg, and of Moldavia, and of districts in Thrace, Macedonia, and T hessalyfl-e Their present idiom is a mixture of the “ Romana rustica” with a variety of other languages. Thunmann found that about one-half of the words used by the Wallachs of Thrace are Latin, and that the other half are partly Greek, Gothic, and Turkish, but

said to have been a native of Chalcedon. Olympus, the father of Grecian music, as such held in the highest regard in the time of Plato, and even in the age of Plutarch, was a Phrygian. Strabo (lib. iv. p. 471,) says that the inventors of Grecian music, Orpheus, Musaeus, Thamyris, and Eumolpus, were all Thracians.

Of the Albanians or Skipetarians.

The people generally known in Europe by the name of Albanians, by the Turks called Arnauts, and by themselves Skipetares, which means in their language “mountaineers” or “ dwellers on rocks,” inhabit the greater part of the ancient Illyricum and Epirus. They are a hardy and warlike people, and pay only a nominal obedience to the Ottoman Porte. They have a peculiar language, and constitute, as we have observed, a particular race, which is very distinct from the Slavonian inhabitants of the country which borders on them towards the north, as well as from their Turkish and Greek neighbours, and they are now generally supposed to be the descendants of the ancient Illyrians-and Epirots. The ancient writers, as we have already observed, distinguished the nations thus named from each other, and have left us no intimation that they were in any way connected. But the Albanians who inhabit both lllyricum and Epirus are one people, whose language is only varied by slight modifications of dialect. We must either suppose that the ancient writers were ignorant of the relation between the Epirots and Illyrians, and that the nations so termed were one race.—which is very unlikely, since the first would probably have been known to Scylax, and Strabo, and Pausanias,—or that the lllyrians, who were the most considerable nation, have swallowed up the Epirots, and have extinguished their language. The lllyrians appear to have been pressed southwards by Slavonian hordes, who settled in Dalmatia, forming a part of the Illyrian territory ; and they hence extended themselves towards the south, where they uowinhabit many districts which never belonged to them in ancient times. The eastern coast of the Adriatic, from the gulf of Drino to the bay of Arta, is the extenbof proper Albania from north to south ; but the Albanian people are spread much further. They reach not onlyr over all Epirus, but through the northern provinces of Greece, Thessaly, [Etolia, Bceotia, and Attica, and are found in many of the Grecian islands; likewise in Romelia, Servia, and to the very gates of Constantinople. There are also very considerable colonies of the Albanian race on the coast of Calabria and in Sicily, whither they have fied from the arms of the Turks when the latter conquered the Albanian coast, and where they preserve their proper language and religion, which is that of the Greek church.*


* Anna Commena, as Malte-Brun observed, first gave this people the name of Arbanites, and to their country that of “ 'ro Apé’avou,” and Dui'resne has cited a MS. poem on the taking of Constantinople, in which the designation of‘ Arbanitia occurs. From Arvanites, the Turks probably derived the name of Arnaont, by which they distinguish the Albanians. (Malte-Brun, ubi supra, p. 175.)

+ Pachym. lib. vi. cap. 32.-—Cantacazen, lib. ii.—Malte-Brun, Ann. des Voyages, tom. iii. p. 188.

1 Essai sur I’Origine, les Mneurs er I’Emt actuel de la nation Albanienne, par M. Ange Masci; Trad. de l'Italien ; Malte~Brun, Annales des Voyages, tom. iii.
1. That the language of the Albanians is not, as it was once supposed to be, a mere jargon,compounded of elements derived from a variety of different sources, namely from a mixture of the idioms of surrounding nations, but that it is a peculiar and distinct language, having regular grammatical forms, and an essential character of its own.

2. That it is proved by the evidence of its grammatical inflexion, as well as by the structure and derivation of its vocabulary, to belong to the class of Indo-European languages.

3. That it does not belong to any particular groupe of these languages. It is neither a German nor a Slavonian idiom, nor does it bear any very close and peculiar resemblance to the Greek or Italic dialects.

4. This refutes, as far as it concerns the Illyrian race, the opinion of those who, with the learned author of the Mithridates, suppose all the idioms of nations to the southward of the Danube to belong to one groupe of languages, including Illyrian, Thracian, Pelasgian, and Phrygian dialects, and regard all the tribes who spoke these dialects as branches of one stock, which may be termed indifferently Thracian or Pelasgian. The bordering nations on the northern frontier of Greece, if we may form an estimate from the Albanian language of the idioms of the Epirotic nations and Illyrians, were not related by any ties of near consanguinity with the Greeks. The Illyrian and the Greek are kindred languages, but are not more closely allied than are the Greek and Slavonic, or the German and Celtic dialects.

4* F. Ritter von Xylander’s work contains a complete grammar of the Albanian language, witha copious vocabulary of Albanian and German, and of German and Albanian words, together with a translation of considerable portions of the New Testament into the Albanian language, and some fragments of national songs. To these are added several parallels between that language and various other European idioms, calculated to illustrate their mutual relations. It is from these data that the conclusions stated in the text result. We may observe that many parts of the grammatical inflexion are strikingly Indo-European, as the personal pronouns, and the declensions of nouns. We find s the sign of the genitive, n of the accusative; era, er, am, the plural endings, like the er, or, or of the Northern German. In the genitive and dative pl. abet, ebet, and ibet, come near to the ibhyus of the Sanskrit, and &bus of the Latin dative. The following are some particular words corresponding in Sanskrit and Albanian : S. nri, nara, A. nieri, man ; S. mahat, A. mad, great,- S. gau, A. kaou, or; S. krimi, A. krimp, worm,S. asthi, A. eshte, bones ,- S. druh, A. drou, tree,- S. pa, A. pi, drink; S. para, A. pare, first; S. mala, A. malli, hill; S. stira, A. stere, land ; S. purusha, A. pourre, man. (V. Xylander, 298.)

VOL. III. I l


http://books.google.fr/books?pg=PA47...fr&output=text

[Kreksi]

Aux origines du nationalisme albanais: La naissance d'une nation ...2006
Par Nathalie Clayer


Autorja ketu hedh vner mbi nacionalizmin shqiptar...me plote referanca...

Description de l'ouvrage
Date de publication: 1 décembre 2006 | Série: Recherches internationales
La «question albanaise» et le statut du Kosovo restent d'une brûlante actualité. En outre les rapports entre l'islam et l'Europe sont en débat, et la Turquie, héritière de l'Empire ottoman, frappe à la porte de cette dernière. Dans ce contexte, il est utile de revenir sur la formation de la nation albanaise, la seule nation majoritairement musulmane qui se soit pourvue d'un État sur le Vieux Continent lors de la première vague de création des États-nations, dans la deuxième moitié du «long XIXe siècle».
L'idée albanaise a lentement émergé à partir du début du XIXe siècle. De pertes territoriales en pertes territoriales, le sort des musulmans dans les possessions européennes de l'Empire ottoman est devenu l'enjeu principal de cette genèse.

L'affirmation d'une identité albanaise, au sens moderne du terme, s'est développée dans ces circonstances, mais aussi en lien avec les transformations de la société provinciale ottomane. En étroite symbiose avec les autres projets nationaux de la région, l'«albanisme» est devenu une ressource politique majeure dans les rapports de pouvoir au sein de l'Empire et dans la confrontation entre ce dernier et les États-nations qui en étaient nés. Il a donné lieu à une multiplicité des constructions de l'albanité qui continuent de configurer une partie des Balkans.

Cet ouvrage fondamental enrichit notre compréhension des conflits contemporains. Il apporte également un éclairage neuf sur l'émergence des idées nationales dans les dernières décennies de l'Empire ottoman. En s'émancipant des anachronismes et des interprétations idéologiques du passé, il joint sa voix à celle des chercheurs turcs, balkaniques, arméniens, arabes ou israéliens qui s'efforcent de «sauver l'histoire de la nation» en faisant preuve d'un grand courage intellectuel et politique. Sa lecture s'impose en ces temps de passions identitaires.

[Kreksi]

nje portret i Skenderbeut (sigurishte kopje..e vonshme e shekullit XVII-te nga shkolal italiane..1200 euro..
Ecole ITALIENNE du XVIIème siècle

Portrait de Georgius Castriotus Scandarbec
Toile Inscrit en haut 60 x 45 cm (à vue) (restaurations anciennes) SP

çmimi=800 - 1 200 €
Résultat : 1 148 €

[Kreksi]

=Prejardhja shqiptare= sipas Prosper Merime dosje ne vijim...

Kombi shqiptar ka luajtur një rol te konsiderueshëm në revolucionin nga i cili pastaj është krijua mbretria Greke, mirëpo ky rol mbeti pa zë. Grekët dhe turqit ishin të vetmit aktor që terhiqnin vëmendjen tek publiku europianë.Megjithatë, ambicjet e shqiptarit Ali Pasha i janinës i cili përgatiti kryengritjet e para greke: besnikeria e shqiptarve ndaj pushtuesit osmanë ndoshta e ka penguar këtë kryengritje të zgjërohej dhe nëse dojmi t'iu besojmi disave që janë mirë të informuar për gjëndjen e tanishme se, derisa malet e Epirit mbulojnë një popullësi të ndershme në besnikeri të sulltanit, çdo tentim i ngjajshëm në këtë drejtim, pak do te këtë shanca te arrihet suksesi i kësaj kryengritje.
Vrejmi ende se raca shqiptare ka furnizua kapedan e ushtarë te dy anve në luftrat e vitit 1821 deri 1830. Ndër ta, Suliotët shqiptar të krishtër poashtu si edhe lundërtarët efamshëm që ishin në ishujt Hidra dhe Specia. Sot një pjesë e madhe e bujarisë së mbetrisë së Greqisë nuk i përketë racës Helenike por është e përbërë nga shqiptarët e helenizuar. Dhe për herën e dytë Greqia triumfoi nga këta ngadhnjyës.

Ky popull i vogël nga rrjedhën aqë aventurier heroik, aqë ushtarë të mirë e lundërtar, nuk janë të njohur perveçse nga këta emigrant të cilët iu pershtaten me aqë lehtësi te mrekullueshme traditave dhe institucioneve dhe deri tek disa pika edhe tek feja e këtij vëndit ku fati i kishte hodhi aty."ose shpaten ose besimin" është një proverb shqiptare.Gjithkund në Lindje terhjekin vëmendjen e udhëtarve të huaj.Në Greqi, gjuha e tyre karakteristike, në Turqi, kostumet e tyre pitoreske i dallon krejtësishtë nga popullësit tjera të perziera që i hasim në këtë perandori.

[Kreksi]

Historische Bücherkunde Südosteuropa
publié par Mathias Bernath, Karl Nehring

Burime:http://books.google.fr/books?id=4ySb...0canco&f=false

[Kreksi]

v. La Russie
Par comtesse Dora d' Istria

LES REINES DE POLOGNE.

Pétersbourg.

La grande famille slave ou letto-slave se divise en trois rameaux. Je vous ai déjà parlé des Slaves du sud-est1. Les Slaves de l'ouest se composent des Lekhs ou Polonais, des Tchèques que vous appelez Bohémiens et des Wends de la Lusace2. Le groupe Iettique ou lithuanien comprend les Lithuaniens et les Lettes des provinces baltiques3, dont l'idiome a gardé, presque sans altération, le moule du sanscrit.

1. Voyez dans le tome premier les Bulgares, les Serbes, les Tscrnagortses, les Dalmates ou les Slaves du sud et dans ce volume les Russes ou les Slaves de l'est.
— C'est à tort qu'on comprend souvent l'idiome des Albanais ou Chkipetars parmi les langues slaves.
Quoique cet idiome se soit emparé d'une quantité assez notable de mots slaves et grecs, il paraît se rattacher, plus immédiatement que le grec lui-même, à la langue pélasgique, souche du grec et du latin. Hellènes, Latins et Albanais forment donc le groupe pélasgique de la famille indo-européenne.



http://books.google.fr/books?id=gGOH...2%2C678&edge=0

[Kreksi]

Istoria di Giorgio Castrioto detto Scander-Begh. 2. ed. - Brescia, Giammaria ...
Par Giammaria Biemmi

Liber qe duhet te lexohet ! me nje portret te veçante ! Libri eshte i vitit 1780 por si duket kopje mirepo krejte ndryshe nga Barleti dhe me shume deshmi tjera te nxjerrura nga nje autor Anonim



A quel tempo che mi giunse la notizia di Giorgio Castrioto detto Scander-begh , e del suo eroico valore nelle battaglie contra de' Turchi, alla meraviglia accoppiosiì il desiderio di " saper a fondo il vero di* tutte le sue azioni' . 'Per tanto m’ accinsi alla lettura di quegl' Istorici ch' eran noti avere trattato dell' imprese d' un sì grand'Uomo 5 ma non ebbi mai l'a ventura di trovar veruno che bastasie ad appagar interamente le mie brame . Marino Barlezio ch’ era un Prete natio di Scucari Città dell' Albania , e vivea nel medesimo tempo ne ha composto in latino una lunga, e copiosa Istoria , ñ-ín cui manifestamente vedesi che un disordinato genio d' esalrar l’ Eroe della spa nazione ha diretto la penna dello Scrittore: onde il Giovio (I) , e lo Spondano (2) non annopo(l)

Il Giovio ha preso in iscambio Marino Bacichcmoìper Marino Bai-lazio , ch' era parimenti di Scurari , e vivea Presso il medesimo tempo. L’insçrizioni ec. tradotto dal asino in volgare da Ippolito Orio pa caccia , ch' egli abbia esaggerato , e ancora mescolatonella sua Opera degli avvenimenti in tutto favolosi , e supposti . Evví un' altra Istoría scritta in volgare da un' Autore anonimo, la quale il Sansovino (1) ha pubblicato nella sua Istoria universale de' Turchi: ma, oltredhè non entra nel detaglio minuto' delle azioni, e delle lor circostanze , ancora non [amministra cognizione veruna davantaggio del Barlezío, e procede in tutto giusta il suo tenore: coficc’hè per un suo compendio “è stata giudíócata dallo Spondano .(2). Il P. Duponcet Gesuita Francese? anno 1709. diede alle. stampe nella mateifna lingua l’ [storia di Scander-begh : ma altresì questo moderno Scrittore non ha distinto con altro la {ua novella Opera che con uno stile molto pi acconcio , e più elegante di quella del Barlezio , il quale già egli dichiarasi nella Prefazione di seguire per unica sua guida. Potre-i schierare una quantità d'altri Scrittori che annofatco memoria d' un cal Guerneriero che su il più famoso .di quel secolo: i quali sono z Calcondila. , Verdizotti, Forefli , Sagredo , Briezio , Rinaldi, Bzovio , Spondano , Causini,_Campioni , Volaterano , e alquanti altri : ma. tutti questi non trattando che íncidentemente , ed'in ristretto non possono farne concepir una. perfetta. idea. , e giusta il merito delle sue qualità , e delle sue azioni .

Quando per dare stimolo ancora a. me d' accingermi all' impresa. di scrivere l‘ Istoria. di 'Scander-begh mi capitò accidentalmente alle mani un vecchio libro latino ~, che contiene appunto le. sue gesta, ma. per cattivaibrte cos!` guasto, e'lacero che manca-per affatto nel principio , e nel fine , e di più' in un luogo è mutilato d' una carta, e i_n~ un' altro di due . Da un frustoperò fortunatamènte conservatosi dell' ultima carta , ove trovasi tutt' intero il titolo del libro (I) , si ricava che l’ Autore era. Albanese ( il suo nome è stato ommesso ), e che 1' Opera fu stampata in Venezia, a spe* z -. se

(1) Explicit Historia Scanderbegi edita per quendfim Aibanenfem. Venctiis impressa industria_ ,.atque unpensz Erhardi Radolt de Augusta. anno Domini. 14.80. dle z. mcniis Aprilia ducautc Joanne Mocçpyco mclyto D319




http://books.google.fr/books?id=RytX...%2C1026&edge=0

http://books.google.fr/books?id=RytX...Biemmi&f=false

[Kreksi]

Libri në Shitje !

Lot 323: SKANDERBEG BIEMMI, GIOVANNI MARIA. Istoria di Giorgio Castrioto detto Scander-Begh. 1756
EARLY PRINTED, SCIENCE, MEDICAL & TRAVEL BOOKS
Platinum House
by Swann Auction Galleries

February 28, 2013

New York, NY, USA
Live Auction
Sold
SKANDERBEG BIEMMI, GIOVANNI MARIA. Istoria di Giorgio Castrioto detto Scander-Begh. 1756

Looking for the realized and estimated price?
Log in or create account for price data »

Description: BIEMMI, GIOVANNI MARIA. Istoria di Giorgio Castrioto detto Scander-Begh. Engraved frontispiece portrait. [16], 502, [2] pages, including errata leaf at end. 8vo, contemporary vellum with spine title in ink; scattered minor foxing, minor repair along fore edge of portrait, title soiled, with substantial portion of outer margin excised and restored slightly affecting imprint. Bookplate of Henry Blackmer. Brescia: Giovanni Maria Rizzardi, 1756

Notes: Second edition of a literary forgery originally published in 1742. The ostensible source for Biemmi's biography was the non-existent Historia Scanderbegi supposedly printed in 1480 by Erhard Ratdolt in Venice, which would have been the first book devoted to Skanderbeg.

[Kreksi]

A ishin trojanët te ardhur nga Dardania ?

Kjo tezë ndoshta zën vend në origjinen historike të trojanve ngase e kanë aprovuar shumë e shumë studius modern por edhe historian të kohës antike si, Apiani, Straboni e Herodoti.

Mirëpo për t’ua humbur origjinen e vertetë Trojanve, fajtori i vetëm mbetet poeti romak Virgjili i cili ishte i detyruar nga Oktavi që te shkruante origjinen e Romakëve, gjoja se, ata paskan ardhur pas shkatrrimit të Trojës në Itali!
Këtë iniciativ e kishte marrur parasysh Augusti si edhe Qesari para tij, ai kishte publikuar vet një vepër më 63,P.K. ku veten e quante trojan.

Në fillim të historis së romakve te gjithë republikanet ishin në pajtim se, pasardhsit e trojanëve duhej patjetër te rrjedhnin nga dega e paster e Hektorit, heroit simpatik i cili vritet nga Akili grekë. Kjo pra ishte deshira e romakëve por, dal ngadale romakët hetonin se: po të merrnin këtë drejtim dhe të percjellnin Julusin(Qezarin) në pushtime të reja si tiran e gjakatar, ata dronin se te tjerët(grekët)do shifnin në të stergjyshin i tij Laomedonin apo Priamin që simbolizonin fortunen dhe tiranin.

Nga kjo arsye romakët kishin ra në dilem se, mos ndoshta popujt e tjer që ishin të pushtuar nën romën, do ti merrnin sishembëll të keq e që do të urrenin pergjithëmonë empirin romak, që ngjante në sistemintrasheguesdiktatorial të Trojes, e që pastaj grekët do ndermarrshin masa kundër tyre mealeatët tjer që të shkatrronin Romën, si dikur që kishin shkatrruar Trojën. Romakët e kujtoninende Hanibalin kur me -229 P.K. me aletet tjer si Filipin e V të Maqedonve, ai me çdo kusht gjatë tërë jetës së tij ishte perpjekur që të shkatrroje Romen sepse në te shifte Trojen e vjeter te priamidve, prandaj e urrente pa mas deri në vdekje. Edhe pse kishin kaluar më se 170 vjet prej kësaj ngjarjes, romakët akoma kishin frikë se mos iu ndodhi edhe njehere si dikur qe ishte kercnimi nga jashtë te ndonjë Hanibali tjetër apo siç ishte i pari armik i Romës, Pirrusi i Epirit i cili në vitin 279 P.K. e kishte sulmuar ishullin e Apenineve nga jugu por nuk pati sukses dhe u kthye prap në Epir.

Nga këto mësime që i kishin perjetuar romakët e kuptuan se, me një sundim tiranik nuk do kishin suksese në projektet e senatit romak për pushtime te reja mbi popujt tjerë në Evropë e as në Azi, prandaj duhej qe ti këpusnin patjetër degen e tiranit famkeq Laomedon që rridhte mjerishtë nga i famshmi Ilius apo Julius i Trojês ku nga e njejta deg vinte edhe Priami, iu duhej ta shuanin politikisht këtë vijimsi për të marrur degën e re, atë të Eneut, një pjestari tjetër Trojanë i cili ishte gati se më i pafajshmi në këto ngjarje mitologjike sepse ai simbolizonte qytetarin e ndershëm romakë por që dukej në sytë e popullit të ishte edhe më humanist i cili permes imazheve interpretohej gjiothmonë me një figur heroike dhe aty nê disa kupa argjile shkelqen si hero sepse mbi supet e tij mbante të j’atin dhe djalin e tij për të shpëtuar nga flaka e Trojës, pra Eneu simbolizonte një njeri paqësor e jo agresiv i cili qellim kryesor kishte: ta shpetoje jeten dhe familjen e tij !

Kjo tablo në krye me princin Enea, edhese e nxjerrur nga imagjinata e popullit romakë iu sherbente për tu afirmuar para tjerve se kjo ishte shkelqësija dhe ndershmeria primare tek romakët, Eneu i ngjante Romes, Roma i ngjante Eneut, pra tregonte sigurin e jo fatalitetin e Romës edhe një te ardhme plotë shpresa e harmoni mes popujve, duke i ikur fatalitetit që kishte pesuar Troja, prandaj duhej këputur kërthiza familjes së Priamidve prej asaj familjes së ndershme të Romës.

Kemi edhe shembuj tjerë por të epokës tjetër që perfituan nga kjo trashigimsija e sagês trojane, si shembull edhe një pjesë e fisit Frengë që në shekullin e IV pas krishti kishte revandikuar prejardhjen trojane dhe kështu kishin fituar statusin si të privilegjuar në perandorin romake dhe kështu ishin te liruar nga taksat që duhej ti paguanin Romës.

Nga kjo aliancë e re politike franko-romake, perandoria kishte besim në ta sepse iu sherbente atyre si një keshtjellë para mbrojtje ndaj fiseve gjermanike dhe depertemit te barbarve në empirin romak qe i kanosej ky rrezik. Për këtë mbrojtje romakët kishin derguar në këto vise gjeneralin me te famshëm me origjin Iliro-thrakase, Patrik Ajetusin si guvernator në Golë. Më vonë ky e shpeton këtë pjes te Evropes pa ra nën thundren e Atiles. Ajetusi e mundi Atilen në fushën e Katallonjes më 437 pas krishti.

Ti kthehemi edhe njëherê Romes së Qesarit, kur i njohim pushtimet e tija të para në Golë e Iliri mënjeherë pas shpines ishte krijuar opozita ndaj Julus Qezarit. Atij tani më iu numroheshin ditët.

E tëra kjo bëhej për mbijetesen e Romës së re.

Pse duhej te vritej Qesari ?

A ishte kjo arsyeja kryesore se edhe ai quhej Julus, si Iliusi, i ati i Laomedonit mirëpo ai ishte tiran dhe u vra nga dora e Herakleut, hero mitik helenik !
Dhe diçka tjetër, është interesante kjo se, mu në Greqi kundershtari i tij Bruti kishte gjetur strehim pas vrasjes se Iulus Qesarit dhe këtu shtrohet pytja, pse?

Mos vall Bruti e Kasi ishin të shtyër nga politikanët Atenas ?

Perveq Qesarit i cili shifte ringjallje trojane nën muret e Romes, këtë vijimsi e ndoqi edhe Virgjili por me i pershtatshëm se Qesari sepse ky njihej si poet i romakve dhe mori përsipër realizimin e këtij projekti. Mirëpo edhe vet Virgjili e kishte parë se kjo saga trojane i shkaktonte edhe atij kokqarje e plotê fatkeqësi në jeten e tij prandaj edhe kishte deklaruar që ta digjnin «Eneiden» pas një incidenti kur ky kthehej me anije prej Durrësit që për shkaqe te panjohura anija e tij merrë zjarrë në kanalin e Otrantos dhe shkatrrohet, mezi që shpeton pa u mbytur Virgjili e bashkë me të edhe dorshkrimi «Eneida» diku në brigjet e Brindisit. Aty vetë Virgjili nisi ta urrente vepren e tij se, e dinte fare mirë se ishte vetem se një fikcion i tij i porositur, një trillim fantastik në sherbim të kauzes Romake ishte i detyruar ta merrte herojin Enea Trojanin e fundit si pasardhës të pastërt të një familjes së ndershme trojane, as gjakëpirës as diktator siç ishte dega Laomedoniane nga rridhnin Priami, Hektori e Parisi ky i fundit që e çnderoi familjen trojane me rrembimin e një gruaje tê huaj, Helenen e Spartes, Virgjili duhej t'iu shmangej këtyre ngatrresave sespe paria Atenase do e kundershtonin sistemin e këtij sundimi republikan Romak dominues nga rrënja e familjes së Priamidve prandaj për këtë arsyeje Virgjili duhej sherbente si ndemjetsuesi më i besueshëm dhe me qellim zgjodhi Eneun si pasardhës i të urtit Ankiz edhe se gjyshi i tij Asaraku ishte xhaxhai i tiranit famëkeq mretit Laomedon.

Si shifet, për t'iu ikur qeshtjeve politike që do të kishin pasoja deri tek krijimi i një opozite Atenase mu për këtë arsye edhe lindi projekti «Eneida» nga Virgjili me mbështetjen e Oktavit.
Më së miri e spjegon këtë fikcion të Virgjilit studiusi francez Pierr-Joseph Proudhon, në «la Signification del’Enéide» (Domethenja e Eneides) L’Editions Arthaud, Paris, 1985. nga e nxjerrem edhe këtë burim si deshmi.

Mirëpo te kthehëmi nga syzheja qe ne na intereson.

Shtrohet pytja; pse te mbijetuarit trojanë shkuan atje pertej detnave në Itali, e pse te mos ktheheshin nga kishin ardhur, në Iliri ?

Dihet mirë nga «Iliada» e Homerit se, trojanët nuk kishin fare pervoj në lundrime me anije në detna për këtë arsyeje edhe nuk posedonin as që ishin lundërtar, ata priten pushtuesit akej në tokë, në trojet e tyre atje në Frigji.

Po e zëmi se te ishin lundertar si grekët, kah do i kishin lejuar gjall me ikur greket me gjith ato njëmij e pesqindanije qe akustonin ne brigjet e Frigjis?
Pra eshtë pa baz fare versioni i Virgjilit në «Eneid».Te gjith ata qe kanë tentuar të kthejn Eneun kah latiumi kanë gabuar. Mirëpo ka ende edhe te till amator që mundohën edhe sot te shtrembërojn të kaluaren mitologjike me harrnime te ndryshme, por mbeten gojdhanat në popull si deshmi që kurrë nuk vdesin !

Gojdhanat mbijetojnë në shpirtin e popullit me mija vite duke u treguar brez pas brezi, edhese nuk kanë lën shkrime si popujt tjerë, populli i yni ka lën trashegim këto legjenda te vjetra ose aty këtu përralla për diva e kreshnikë si eposi popullor për Mujin që populli shqiptar i kujton edhe sot përmes epikës popullore trimerit e tij te ngjajshme si tek Herakleu grekë.
Edhe sot në fshatin Morin deshmon forca e Mujit, se aty ruhen gurët e Mujit e të vllaut te tij Halil Garis. Pak më tutje duke shkuar rrugës Pejë-Prishtinë rrënex malit të Gjveshur, mu aty ku buron një krua, qe populli e quan, Kroni i Mretit, ngulitur mbi një platformë guri, aty vrejmi si lugë gjurmen e gjurit, thuhet se aty janë kërrusur mbreterit e dikurshëm për te pirë ujë, dhe shifet kjartë edhe sot, që nga ferkimi i zhgunit për gjatë mija vjetësh në atë guri ka lën vendë forma e përshtatshme e gjurit mbi guri dhe është lëmuar nga zhgunat e leshit që i mbartnin dikur te parët tanë ilirët.

për më shumë nëvijim: http://renesancailire.blogspot.fr/20...jane_1477.html

[Kreksi]

Memoria sulla lingua albanese
Par Giuseppe Crispi

[Kreksi]

Regole grammaticali della lingua albanese
Par Francesco Rossi

SPIEGAZIONE DI ALCUNE LETTERE ITALIANE NELI USO ALBANESE

A è terminazione di nomi femminini nel minore e maggiore numero come Soja (Zoja) Ja Signora Soja Signore Femna a Femina Femna Femine A si mette nel principio di alcune interrogazioni come vuoi andare A po dò me scue Ti piace A t pclcicn sai la strada k po dii u en ec A si replica più volte nel ridere aaa B è principio d ammirazione brè brè B non si raddoppia nell idioma Albanese C è lettera indicatoria come Ecco C è C e K servono egualmente come Cu= Ku dove Ch Kv questo Ci fa le veci del pronome Noi come non abbiamo noi che farci s Itemi ci baino Cusc vuol dire chi come chi è Cuscàsct Che quando significa il quale o li quali si dice iziXi o t ziXt Deh è nota di compassione d allegrezza di desiderio e di dolore come Su via o mio Dìo Deh pra o Sot iem E è principio del nome aggettivo femminino come aprima Epara laZ eata Elumia la i e a Ebukkura ec E viene usato per rompere il silenzio in qualche conversazione ove niuno parla comeEe E congiunge le parole come io e Pietro Une e Pietri ec E dilungata col flato è segno di animo dolente E è principio di minaccia e la tu e more ti H si pronunzia aspirata come io wiangrto Une hà vieni 9 a Peja kahà amore nàter notizia h&bèr ec I determina tutti i nomi aggettivi maschili posti nel principio e fine di essi nomi come il grande i ma i il tuono imi ri il 6e o ibukkuri ec K si mette quando ha luogo nel principio mezzo e fine delle parole siano Verbi Nomi o Avverbii Verbo kee Actt Nome Kotoor Cattoro Avverbio Ktei dt qua Me si fa con e serve ad esprimere compagnia come io vengo con vot

Une po vii me iù =io sto con te Une rii me Un Me è principio di tutti li verbi nell infinito come me an dtre me an dare me pass avere ec N coll apostrofo serve di proposizione nelle parole in nel nella come sto in casa po rii n scpìi nella casa n scpìi Na significa noi ed è Nom Ng iVot è Accus.

[Kreksi]

Su gli Albanesi: ricerche e pensieri
Par Vincenzo Dorsa

ALLA BUA RAZIONE DIVISA E DISPERSA MA UNA