Andon (Anthony) Athanas

[Cupke_pe_Korce]

gjynah i shkreti! ish kaq i pasur jashte, dhe kaq i varfer brenda shpirtit.

[Davius]

Presidenti Rugova ngushëlloi familjen Athanasi në SHBA me rastin e vdekjes së Anthony Athanasit

Prishtinë, 25 maj - Presidenti i Kosovës, Dr. Ibrahim Rugova, ka ngushëlluar familjen Athanasi në SHBA me rastin e vdekjes së Anthony Athanasit, afaristit të njohur shqiptaro amerikan.

"Me rastin e vdekjes të më të dashurit Tuaj, babait, vjehrrit dhe gjyshit Tuaj, Anthony Athanasit, Ju shpreh ngushëllimet e mia dhe të popullit të Kosovës.
Anthony Athanasi ishte një burrë i madh shqiptar dhe amerikan që ndërtoi mbretërinë e vet të biznesit në të mirë të të gjithë shqiptarëve.
Në historinë më të re të Kosovës dhe të botës shqiptare, Ai do të mbetet si burrë i njohur që përkrahu lirinë dhe pavarësinë e Kosovës.

Ne së bashku me Ju ndiehemi krenarë me veprën dhe figurën madhështore të Anthony Athanasit, që do të jetë shembull për të gjithë shqiptarët, si duhet punuar për kombin.

Në këto momente të rënda për Ju, bëhuni të fortë. Ne qëndrojmë pranë Jush.
I falemi kujtimit të Tij të përjetshëm! I qoftë i lehtë dheu i Amerikës!", thuhet në fund të ngushëllimeve të Presidentit Rugova.

[jonka]

Di ndonjeri cfare ka bere ky per Shqiperine ???

[Davius]

Në Boston u zhvillua ceremonia e varrimit të afaristit të njohur shqiptaro amerikan Anthony Athanas

Boston, 27 maj - Në Boston (SHBA) u zhvillua ceremonia e varrimit të afaristit të njohur shqiptaro amerikan Anthony Athanas, i cili vdiq javën e kaluar në moshën 93 vjeçare. Anthony Athanas u varros në varrezat familjare në Swampscot afër Bostonit.
Anthony Athanas ishte një figure pajtuese, afruese e bashkuese për shqiptaret, thonë ata që e kanë njohur. Ai kurrë nuk u perzie në çështje të brendshme të politikës shqiptare.

Për herë të parë ai e vizitoi Shqipërinë ne vitin 1989 dhe pastaj me 1995 me kthimin e eshtrave të Faik Konicës. Në Boston, pa bërë asnjë dallim partiak, ai nderoi me ftesën e tij të gjithë politikanët dhe udhëheqësit kryesorë të pas diktatures në Shqipëri. Të njohurit e tij thonë se Anthoni Athanas kishte vetëm një ëndër e një qëllim; mbarëvajtjen e çështjeve kombëtare. Për emrin e tij të njohur dhe veprimtarinë e tij, shteti shqiptar e emëroi atë edhe si konsull nderi të Shqipërisë në Shtetet e Bashkuara, një post simbolik, por me të cilin Anthoni Athanas krenohej shumë.

Të pranishëm në emër të shtetit shqiptar në ceremoninë e varrimit ndodhej i ngarkuari me punë pranë ambasadës shqiptare në Uashington, Mirosh Sako dhe zëvendës shefi i misionit të Shqiperise pranë OKB së në Nju Jork, Lublin Dilja. Mes përfaqësuesve të komunitetit shqiptar ndodheshin kryetari i shoqatës Vatra, Agim Karagjozi dhe afaristi e veprimtari Ekrem Bardha, si dhe figura të tjera të komuniteit shqiptar në Amerikë. Anthony Athanas ishte një figurë e njohur dhe e nderuar thuajse nga të gjithë, përfshi politikanë, afaristë apo njerëz të thjeshtë, shqiptarë e amerikane. Kjo u pa edhe nga numri i madh i njerëzve që erdhën në kishën e Shën Gjergjit në Boston për t'i shprehur ngushëllime familjes dhe për të nderuar kujtimin e tij. Në kishën shqiptare orthodokse të Shën Gjergjit, qindra vetë, të veçuar apo në grupe parakaluan përpara trupit pa jetë të Anthony Athanasit për të shprehur nderimin e tyre për këtë personalitet, i cilësuar nga zyrtarët vendore si mikpritësi i Bostonit, për arsye të biznesit të tij të suksesshëm në industrinë e restoranteve në Amerike.

"Restoranti i tij Anthony's Pier 4, me zotin Athanas tek dera që priste dhe percillte klientët, ishte si një shtëpi plot gjallëri e gjithmone e hapur", thote William Bulger, ish kryetar i senatitit të shtetit Masachusets. "Anthoni Athanas", thote ai "ishte një mik me plot kuptimin e fjalës, për ditë të mira e të keqia. Ne kemi nevojë për miq dhe ai ishte për mua një mik shume i mirë. Do t?a ndjej shumë mungesën e tij", thotë senatori Bulger.
"Anthoni Athanas përfaqëson ëndrën amerikane", thotë ish ligjvënësi Joe Kenendi, mik i familjes Athanas. "Ai erdhi këtu si emigrant dhe me punën e tij krijoi një rrjet restorantesh me bazë Pier 4 pa të cilin sot Bostonit do t?i mungonte një monument historik. Ai merrej jashtëzakonisht edhe me çështjet shqiptare, Kur une isha në Kongres, ai vazhdimisht e me këmbëngulje më shtronte përpara nevojën që kishte Shqipëria për investime e për ndihma te tjera në rrugën e demokratizimit. Anthoni Athanas ishte një njeri i jashtëzakonshëm, me zemër flori", thotë Joe Kenedi.

"Anthoni Athanas ishte një përkrahës shpirtëror e material i komunitetit shqiptar të Bostonit e veçanerisht i kishës orthodokse shqiptare në Amerikë e themeluar nga Fan Noli", thotë bishop Nikoni. "Thuajse në të gjitha librat liturgjikë të përkthyera nga Noli, gjendet edhe shënimi, botuar me ndihmen financiare Anthony Athanasit. Atëhere kjo mund të dukej gjë e vogël, por sot kur shikojmë trashëgiminë kulturore që kalon nga brezi në brez, themi se ajo është trashëgimia që la pas Anthoni Athanas".

[DYDRINAS]

Cupke pe Korce nese je vertete e tille duhet te kesh te qarte se ai ishte nje kapitalist i njohur ne SHBA dhe se ai nuk ishte nje drejtues OJQ-je qe vidhte fonde nga dhuruesit.Ai nuk ishte as Sudja e Xhaferi por nje ikone e kapitalizmit amerikan me prejardhje shqiptare.

Ndersa Jonka nuk eshte e thene qe te ndertosh nje kanal a ndonje lulishte qe te thuhet se ke bere per Shqiperine.Shpesh behen shume gjera ne prapaskene pa i marre vesh askush.
Me ate miqesi qe ka patur Athanas mjafton vetem deklarimi i tij se "eshte shqiptar" qe te quhet ndihmese.

Prandaj figura si Athanas meritojne nderim dhe respekt nga te gjithe bashkekombasit e vet kudo qe ato jane!

[diikush]

Homazhe alla shqiptarce ketu....

Nderime ketij qe nderroi jete!

[Xhuxhumaku]

Ikja e zotnisë*...

Alfred Lela

Pikëpjekjet tona me vdekjen e marrin hopa iluzionin e madhështisë. Shtati voclak qe dergjet brenda kofinit ne kishen shqiptare te Shen Gjergjit ne South Boston e perforcon kete ide. Antoni Athanas i ka duart e kaperthyera tashme. Bie shi (si do zoti vete) dhe makinat jane parkuar dyshe ne Broadway. Na duhet te pershendesim njerezit ne te djathte, pastaj te bejme pak majtas, te shkruajme emrat ne liberthin ngjyre kabernet te vizitave, te shohim shkarazi per nga busti i Fan Nolit dhe te çapojme drejt deres se brendshme te kishes. Nje dyshe tjeter pritesish shtrengon duart me ne dhe shenjon majtas. Ne krye te vendit dallohet kaska me dru fin dhe bardherima e akullt e cohes qe e vesh perbrenda . Pastaj vjen njeriu. Bejme kryq me syte nga duart e mbledhura ne peqi dhe lutemi perpak. Ne ate ndoshta minute na prakalon nder kujtese jeta e burrit te shtrire per se fundi. Tetedhjete e shtate vite me pare, femija i vdekur tashme, pati lene Trebicken ne kurrizin e nje mushke. Vetem pese vjeç, bashke me te emen dhe kushedi ç'sille te varfer ne torbe. Po ky femije vite me vone do ta shnderronte vaktin e tij te paplote te ushqimit ne shtateqind mije dreka te bollshme. Ky eshte numri i perafert i racioneve te sherbyera per vit ne restorantin e tij "Anthony's Pier 4", sipas "Boston Globe". E leme te Ikurin e Madh me nje shikim nder sy qe sikur do te thote "lamtumire" dhe çapojme mbrapsht. Djemte. Nje. Dy. Tre. Kater. Shtrengojme duart me te gjithe dhe peshperisim frazen tejet te lehte "me vjen keq per humbjen tuaj". E bejme gjithe kete shpejt e shpejt a thua se ata do te donin te flisnin per gjera qe do ta benin me pak tragjike vdekjen ne fjale. Ulemi ne nje prej stolave te drunjte te kishes dhe i hedhim nje sy fletushkes qe na zgjaten ne krye te heres. Katerfaqeshi eshte mbushur me idilizma qe as vdekjet e medha nuk mund t’iu shpetojne dhe nje poezi e G. Rosetti-t qe i ben me sentimentale keto vdekje. Hedhim syte perreth. Nje çift zezak, funksionare te larte lokale, burra e gra ne moshen me te vone te mundshme dhe dita qe vdes pertej dritareve. Me ze te ulet i kthehemi prape kuvendimit mbi te ikurin. “Boston Globe” e hapi numrin e se shtunes me vdekjen e Antoni Athanas si lajm te dyte. Vijuar nga nje faqe e plote speciale. Fakti qe Athanas ishte nje emigrant nag Shqiperia dhe arriti te behej nje nga biznesmenet me te fuqishem ne vend dukej se ishte kryefjala. E gjithe kjo per te ilustruar te sapovdekurin si shembull te Endrres Amerikane. Miq te plakut, senatore dhe biznesmene te Bostonit e quanin Athanasin nje ABC te qytetit. Ikone. E keshtu me radhe. I pyetur njehere per Mercedesin e tij luksoz, i pat thene bashkebiseduesit se nuk iu kushtonte shume rendesi makinave, ato vetem te çojne nga nje pike ne tjetren. Por ky mjet ishte shume me mire se sa kurrizi i mushkes me te cilen pati lene Shqiperine, vazhdonte ai. Per ta kuptuar rendesine ekonomike te shqiptaro-amerikanit majft te permendet shuma e humbur ne nje gjyq per token perreth restorantit te tij te famshem ne gjirin e Bostonit. Njeqind e pesedhjete milione dollare shkuan ne llogarine e nje firme nga Çikago. Shuma te tilla gjithsesi do qene vetem numra po te anashkalohej fakti se Athanas qe busulla e shqiptareve te ardhur ne Boston dhe rrethina. Te gjithe ardhacaket kane trokitur se pari ne deren e tij. "Anthony's Pier 4" mbetet per ta shkolla e pare e anglishtes ne Amerike. Vademekum-i i njerezve qe linin boten e vjeter per te rene. Me besimin " shpresa per te ikur na mban gjalle per ta vazhduar endrren".
Tani eshte fundmaj. Gjeografia e gjerave nuk eshte luhatur kushedi. Por nje shpirt i ka ikur trupit ku banonte per t’u perseritur. Dashte zoti ai shpirt behet trupi i nje femije diku ne nje fshat te Jugut te Shqiperise. Nese ndodh kjo, atehere mund te fleme te qete, zoti Athanas. Udha e mbare te qofte!

*Zotni- Keshtu e therrisnin mes veti shqiptaret qe punonin ne restorantin e tij. Emri me ngjyrim geg , edhe pse Athanas ridhte nga Korça, e ka burimin nga punetoret me te vjeter te Pier 4, te cilet vinin nga krahinat shqiptare te Malit te Zi. Nje tjeter emer i perdorur shpesh ishte "plaku". Por te gjithe i drejtoheshin atij
"Mister Athanas".




28/05/2005
KATEGORIA: Analiza

Marre nga Shekulli

[Xhuxhumaku]

Respekt per njeriun e madh, Antoni Athanasin

E Shtune, 28 Maj 2005

Nga Harry Bajraktari*



U shua jeta e nje shqiptaro - amerikani te madh. Antoni Athanas keto dite u nda nga kjo jete, duke lene te pikelluar, jo vetem familjen e tij, por miqte te shumte ne te kater anet e botes.

Antoni Athanasi ka hyre ne historine shqiptare per shume vepra qe beri per te ndihmuar atdheun e tij. Ai mund te jete shqiptari qe ka jetuar larg vendlindjes se tij me shume se cdokush tjeter, por ne te njejten kohe, me shume se cdokush ka qene i lidhur me te ne cdo kohe e duke u perpjekur vazhdimisht per te miren e saj.

Antoni Athanasi e deshi Shqiperine pa marre parasysh se ne c'gjendje ishte ajo. Ai qe nje burre i urte dhe restoranti e tij i njohur "Anthony's Pier 4", ne Boston, ne cdo ishte i hapur per bashkatdhetaret e tij, te cileve ai u ndihmonte cdohere qe kishin nevoje. Dhe jo vetem kaq, "Anthony's Pier 4" ka qene dhe mbetet nje institucion shqiptar e amerikan dhe nje qender e tubimit te shqiptareve qe nga dita e perurimit te tij.

Antoni Athanasi eshte simboli i shqiptarit te suksesshem qe u ngjit ne majat e suksesit pa harruar per asnje moment atdheun e tij.

Presidente shtetesh, mbreter, aktore, shkrimtare, gazetare, biznesmene e njerez te tjere te profesioneve te ndryshme e kane frekuentuar restorantin e tij, duke u ndare me pershtypjet me te mira fale ambientit e mikpritjes qe kish krijuar aty biznesmeni e filantropisti yne i madh Antoni Athanas.

Ai ishte tejet mirenjohes ndaj Amerikes qe i dha strehe dhe i krijoi mundesine e suksesit ne biznes. Ai po ashtu ishte mirenjohes ndaj prinderve dhe veqanarisht te madhit Fan Noli qe i kishte ndezur ndjenjen e atdhedashurise, te cilen Anthony do ta mbante te ndezur deri ne vdekje.

Shqiperia e Amerika per te ishin dy vendet me te dashura. Krahas ndihmave per shqiptaret ai ndihmoi edhe shoqatat bamirese amerikane, ne vecanti ato qe merreshin me sherimin e semundjeve te kancerit.

Antoni ishte nje nga shtyllat e Federates Pan Shqiptare "Vatra", te cilen e mbeshteti, jo vetem financiarisht, por edhe ne forma te tjera. Tek ajo ai shihte vatren shqiptare qe perhapte shqiptartizmen. Duke ditur rendesine e kishes sone ortodokse, si nje institucion jo vetem fetar por edhe kombetar, Antoni dha shume ndihma per te, duke qene nje nga bashkepunetoret me te ngushte te imzot Fan Nolit.

Secili qe e takoi ka nje kujtim per te. Ata qe e njohen Anthonyn do ta kene si shembull per tu treguar brezave te ardshem se si duhet atdheu. Une isha me fat qe e njoha dhe bashkepunova me kete njeri te madh per shume e shume vjet.

Sa here qe i kerkoja nje ndihme per Kosoven, Athanasi nuk dinte te thoshte jo. E kemi pare ne demonstrata per lirine e Kosoves, ne takime me personalitete te shquara ne Shtepine e Bardhe, Senat e Kongres per te kerkuar ndihme per lirine e Kosoves. Kur une themelova gazeten "Illyria" me 1991, Athanasi me pergezoi per kete nisme te veshtire. "Une e di, - me thoshte ai, - se sa veshtire eshte te mbahet nje gazette, e di se sa veshtire e kishim te botonim gazeten 'Dielli'".

Ne gezimet e hidherimet e mia familjare, ai vinte nga Bostoni ne Nju-Jork. I jam shume mirenjohes ketij shqiptaro-amerikani te madh per respektin qe tregonte ndaj meje e familjes sime, por edhe ndaj te gjithe atyre qe punonin per ceshtjen madhore te kombit.

Ne vjeshten e vitit 1999, Keshilli Kombetar Shqiptaro - Amerikan, bashkethemelues i te cilit ishte edhe Antoni, vendosi te bente nje vizite ne Kosove. Me ne erdhi edhe kongresisti e miku i madh i shqiptareve, Eliot Engel e humanistja Bianca Jagger. Deshira e te gjitheve ishte qe ne kete delegacion te bente pjese edhe Athanasi. Me kujtohet si sot kur i telefonova dhe e pyeta se deshironte te vinte me ne ne Kosove. Pergjigja ishte e menjehershme: te vizitoj Kosoven nuk eshte nje deshire, por nje enderr qe e kam pasur gjithe jeten.

Per te gjithe ne ishte nje gezim i madh qe ai vinte me ne ne Kosoven e pasluftes, ne Kosoven e lire.

Pas vizitave ne Shqiperi e Maqedoni, ne u nisem drejt Kosoves. Athanasi dukej i emocionuar. Kur arritem ne kufi, ne dolem nga makina, si nje djale i ri, u perkul e puthi token e Kosoves. Lotet i rrodhen faqeve e me perqafoi. Jam me fat qe m'u plotesua enderra te vij ne Kosove, tha ai dhe hodhi veshtrimin drejt kodrave te bukura te Kosoves e shtepive te shkaterruara nga forcat serbe.

"Kam qene gjithmone i bindur se Kosova do te fitonte lirine. Kete bindje e kisha fituar kur shihja kosovaret se sa me zell punonin per atdheun e tyre, - fliste Athanasi me lot ne sy."

Makina vazhdoi rrugen. Athanasi veshtronte djathtas e majtas i thelluar ne mendime. Gjate vizitave ne Mitrovice, Prishtine, Peje e vende te tjera, ai bisedonte me femije, te rinje e pleq e nuk permbahej nga lotet. Ai e kuptonte shume mire se sa kishin vuajtur shqiptaret e Kosoves nga regjimi i Beogradit.

E vecanta e ketij udhetimi qe vizita ne Vranoc, fshatin tim te lindjes. Vranoci nuk ishte afer. Nga Prishtina duhej udhetuar disa ore. Megjithate, Athanasi pranoi me shume deshire te vinte per vizite ne vendlindjen time bashke me Dom Anton Kciren, Ekrem Bardhen, Bruno Selimajn, John Calvellin, Sabit Biticin, Haxhi Hysenajn, Rustem Gecin, Gjevalin Gegajn, Skender Perollin etj.

Ne kaluam atje disa caste te paharrueshme te mirepritur nga Vranoci sipas tradites shqiptare te Dukagjinit me buke e kripe e zemer. Mijera bashkevendas kishin dale ne pritje. Figura qendrore e ketij delegacioni ishte Antoni Athanasi, i cili kish kaluar 90 vjet jete dhe po udhetonte neper Kosove per t'u takuar me njerezit qe kishin humbur te afermit e tyre e per te pare nga afer shtepite e shkaterruara e varret e heronjve te rene ne lufte. Vranoci nuk i shpetoi dot dhunes serbe. Rreth 80 per qind e fshatit qe shkaterruar nga forcat e Milloshevicit. Dhe Athanasi e perjetonte thelle kete krim qe kish ndodhur pak kohe me pare ne fshatin tim e uronte qe akte te tilla te mos perseriteshin kurre me.

"Do te vije dita kur kosovaret do te rindertojne shtepite e tyre e do te jetojne te lire ne nje Kosove te pavarur", - thoshte Athanasi.

Per Antoni Athanasin kane shkruar gazetat me te njohura te Amerikes. Une me kete rast dua te citoj gazeten "South Boston Tribune", e cila nder te tjera shkruan:

"Athanasi eshte nje njeri me vizion te madh. Ne qytetin e tij, Bostonin jugor ai pa ate qe te tjeret nuk e pane. Duke qene njeri me kurajo dhe perkushtim, ndertoi ne limanin e vjeter restorantin me te famshem ne bote".

Presidenti Ricard Nikson ne nje leter drejtuar Athanasit thote: "Une si mik i juaj per nje kohe te gjate kam admiruar shpirtin tuaj bujar dhe jam vecanerisht krenar t'i bashkangjitem gezimit per arritjet tuaja dhe me vjen mire qe kam rastin t'ju them: ju lumte".

Dua te permbyll kete shkrim me fjalet: ju lumte miku im i shtrenjte per gjithe ate qe bete per kombin shqiptar e amerikan. Ti do te mbetesh shembull se si duhet te punohet per te arritur suksesin me pune e vetemohim. Ti do te mbetesh si shembull se atdheun duhet ta duam pa marre parasysh ne c'gjendje eshte ai.

Tek personaliteti juaj i larte me shume se te cdokush tjeter u kombinuan tradita shqiptare me ate amerikane. Kjo dhe eshte arsyeja qe te duan e te respetojne njesoj, si shqiptaret ashtu dhe amerikanet.

Per mua e per shume te tjere ke qene dhe mbetesh inspirim se si duhet te punojme per te arritur suksese dhe njekohesisht per te ndihmuar atdheun qe ka aq shume nevoje per ne.

Une perkulem me respekt para teje, o njeri i madh!

* Anetar i Bordit te Keshillit Kombetar Shqiptaro-Amerikan

Marre nga Korrieri

[iliria]

Edhe une shfrytzoj rastin per të ngushëlluar familjen Athanasi dhe te gjithe Shqiptaret me rastin e vdekjes së ketij burri dhe patrioti shqiptar.

Iliria

[Albo]

Andoni Athanas, siç e kam njohur

Van Christo

Kam patur fatin e mirë që ta njihja Andon Athanasin (Anthony Athanas) për më shumë se 50 vjet; së pari, si shqiptaro-amerikan, ashtu si dhe unë, me të cilin më bashkonte insktitivisht vendlindja e përbashkët, Korça, dhe pastaj, si një mik të ngushtë, model jete dhe vizionar. Andoni, një burrë i pashëm, kishte shumë sqimë e cila qe, pa përjashtim, e dukshme në çdo takim me të ku, çdo herë, ishte i veshur me stil dhe sipas modës më të fundit të burrave shoqëruar kjo me sjellje elegante dhe një buzëqeshje kordiale. Garderoba e zgjeruar e Andonit frymëzohej, pjesërisht, nga aktorja amerikane Elizabeth Taylor e cila kishte shprehur miratim të fortë për një xhaketë blu dopiopetë me kopsa-rruaza të bardha që Andoni pat veshur njëherë.

E taova së pari Andonin në vitet ’50 në restorantin e tij popullor General Glover Inn në Swampscott, Massachusetts. E njihja prej së largu, sigurisht, pasi kisha lexuar për të në gazetat e Boston-it dhe e kisha parë gjatë meshave në Katedralen Ortodokse Shqiptare të Shën Gjergjit në South Boston apo veprimtari të tjera shqiptare në Massachusetts dhe New York. Njëherë, teksa po darkoja në General Glover, kur Andoni kaloi nga tavolina ime e thirra me hezitim Hello, Anthony. Më pa dhe me një buzëqeshje të lehtë tha: Vë bast se je shqiptar! Qesha dhe u përgjigja: Po, por nga e kuptove? Me një nënqeshje në fytyrë, u përgjigj: Ma merr mendja se ishte forma e fytyrës tënde dhe hunda dhe ktheu kokën në profil duke treguar tiparet e veta. Pastaj u ul në tavolinën time dhe më tha t’i tregoja për veten. U lumturua kur i thashë se edhe unë isha lindur në Shqipëri, në Korçë në fakt, afër fshatit të tij.

Andoni mbërriti nga Shqipëria në Amerikë në moshën 5 vjeçare, në vitin 1916. Familja e tij u vendos në New Bedford, Massachusetts. Ai punoi në restorante të ndryshme nëpër New England dhe New York ku mori njohuri të çmuara (dhe receta gatimi) që do t’i shërbenin shumë më vonë. Pasi bleu restorantin e tij të parë, në vitin 1938, në Lynn, Massachusetts, për 1 800 dollarë, filloi edhe legjenda ‘Anthony Athanas’. Më vonë ai themeloi kompaninë Anthony’s Fine Restaurants në Massachusetts përbërë nga Anthony’s Hawthorne në Lynn, Anthony’s Pier 4 Café, General Glover Inn, Hawthorne by the Sea Tavern në Swampscott, dhe Anthony’s Cummaquid Inn në Yarmouth Port, Cape Cod, duke arritur kulmin në vitin 1963 kur ai hapi restorantin, botërisht të famshëm, Anthony’s Pier 4, aty ku qyteti i Boston-it takohet me oqeanin Atlantik.

Andoni dha një ndihmesë monumentale për rindërtimin dhe zhvillimin përfundimtar të vijës bregdetare të Boston-it. Si të gjithë vizionarët, Andoni pa një mundësi ku të tjerët shihnin një pengesë. Zona përreth vijës bregdetare të Boston-it ishte e pistë, e rrëgjuar dhe aspak tunduese. Vendi që zgjodhi Andoni në vitin 1962 për të ndërtuar restorantin e tij ishte një risk i madh pasi ndodhej në një mol të braktisur prej kohësh.

Anthony’s Pier 4 u bë një sukses i menjëhershëm dhe mori lëvdata e çmime nga e gjithë bota. Brenda pak vitesh Anthony’s Pier 4 u bë i njohur si restoranti më fitimprurës në Amerikë dhe vendi i preferuar i krerëve të shteteve, presidentëve amerikanë, liderëve fetarë, shkrimtarëve dhe artistëve të shquar, atletëve etj. Kur ndodheshin në Boston, Anthony’s Pier 4 ishte vend i parapëlqyr darkimi për një grup njerëzish të njohur, përfshirë Elizabeth Taylor dhe Richard Burton, Sammy Davis, Jr., Presidentin John Kennedy, Senatorin Ted Kennedy, Mohammed Ali dhe shumë të tjerë.

Andoni ishte një perfeksionit. Edhe kur mysafirë në restorat ishin dinjitarë shtetesh, gjithmonë e shihja të vendosej në një pikë të restorantit nga e cila mund të vëzhgonte gjithë sallën e ngrënies. Nëse pikaste diçka që nuk përkonte me standardet e tij të larta, ai largohej duke kërkuar ndjesë prej bashkëbiseduesit dhe merrej me problemin. Asgjë nuk ishte e parëndësishme për të. Për shembull, njëherë e pashë tek i thoshte një kamarieri se duhej më shumë akull për gjalpin që do shërbente. Sipas meje ishte përkushtimi i tij ndaj detajeve që e bënte atë një biznesmen perfekt restorantesh.

Megjithëse nuk ishte akademik, ai ishte i shumë-kërkuar si lektor nga Harvard Business School, University of New Hampshire dhe Cornell University.

Në vitin 1978, mori çmimin Horatio Alger Award nga Horatio Alger Association of Distinguished Americans si shenjë e tranzicionit të tij nga një djalë i varfër emigrant nga Shqipëria te një nga biznemsemët më të sukseshëm në Amerikë.

Shoqëria ime e gjatë me Andonin më lejoi të isha dëshmitar i dorës së parë i krenarisë së të qenit shqiptar. Shumë herë kam parë si i përshëndeste shqiptarët me kënaqësi e dashuri të njëmendtë. Megjithëse nuk e tregonte kurrë, besoj se ka qenë pak e lodhshme për të, sa herë ndokush, pasi pikaste mbiemrin e tij Athanas, hamendësonte se ishte me origjinë greke. Sidoqoftë kisha privilegjin të isha me të një rast të tillë kur, me diplomaci, u përgjigj Jo nuk jam grek, por një fqinj i mirë i tyre; jam shqiptar!

Andoni ishte gjithnjë i gatshëm dhe i lumtur të festonte datën historike të Pavarësisë së Shqipërisë, 28 nëntorin. Në atë datë ai e bënte gati restorantin e tij të Boston-it, Anthony’s Pier 4 për të mirëpritur shqiptarë nga e gjithë Amerika në një banket përkujtimor. Ishte një ngjarje e shumëpritur nga shqiptarët e të gjitha besimeve dhe ngjyrave politike sepse gjithmonë ekspozonte një larmi të grupeve shqiptare në mbarë Amerikën.

Është e rëndësishme të përmendet gruaja e bukur dhe sharmante e Andonit, Esteri, gjithashtu shqiptaro-amerikane. Esteri dhe Andoni ishin të njohur për veprimtaritë e tyre filantropike, veçanërisht mbështetjen e pakursimtë për Arqipeshkvinë Ortodokse Shqiptare të Amerikës. Përpos, amerikanët me origjinë shqiptare ishin shumë krenarë që Andoni, Esteri dhe djemtë e tyre të pashëm e të suksesshëm njiheshin nga shumë njerëz si ‘shqiptarët’. Në një mori rastesh, kur njerëzit më pyesnin për origjinën time etnike, komenti i parë i tyre ishte Oh, si Andoni Athanas.



*Van Christo është aktivist i shquar i komunitetit shqiptaro-amerikan të Boston-it. Ai është themelues i Frosina Network në ndihmë të emigrantëve shqiptarë e të tjerë. Familja e tij u shpërngul nga Korça në Amerikë kur ai ishte 1-vjeç. Ka shërbyer në ushtrinë amerikane gjatë Luftës së Dytë Botërore.