Pak pėr termin Frikė apo Fobi.
Qysh i vogėl njeriu ndeshet me kėtė shprehje si psh. fėmijė i vogėl i ankohet mamit kur don me dalė pėrjashta vetėm natėn. "Nuk mund tė dalė pėrjashta vetėm hajde me mua se kam frikė".
Apo nė gjumė cdo kush sheh ėndėrra tė tmerrshme cohet nė mesnatė dhe i trishtuar, i stresuar dhe i frikėsuar.
Sic thotė populli shqiptarė "dita ka sy dhe nata jo".
Sic duket ka tė bėjė me reagimet dhe me refleksionet. Ėshtė e vėshtirė tė pranohet se frika ėshtė refleks kondicional. Pra njeriu lind me frikė, d.m.th frika lind me njeriun?!-
Teoritė pedagogjike, psikologjike dhe ajo psikoanalitike nuk e pranojnė njė gjė tė tillė (qė frika ėshtė njė reaksion i lindur. Kėta bazohen nga kushte edukative tė ambjentit familjar dhe asaj shoqėror. Fakti tregon se fėmija qė rritet me frymėn familjare ėshtė i kontaminuar nga sindrom i frikės qė bėhte pjesė e karakterit tė njeriut.. Ndėrsa fėmija qė rritet jashtė ambjentit familjar ėshtė mė pak ose aspak i infektuar nga sėmundja e fobisė. Arėsyet e kėsaj rezultati apo prezence e diferencės sė karaktereve konsiston nė kėto arėsyetime tė thjeshta :
* Fėmija qė rritet pranė familjes rrethohet nga njė pėrkujdesje nga shikohen me vėmenjde fazat e rritjes dhe ka njė interes tė vecantė. Nė pėrgjithėsi teprohet nė kėtė pėrkujdesje derisa prindi ndjen, provon ndjenjėn e njė tensioni psiko-nervor tė theksuar pėr fėmijėn se mos i ndodh gjė. Ai kalon nė gjėndje frike gjė qė s`ėshtė nevoja. Ėshtė e mundshme qė prindi tė ketė sistemin nervor tė prekur nga goditjet e situatės qė demolon nė periudhėn e lindjes dhe rritjes.
Sic duket kjo(frika) ėshtė e transmetueshme, virusale nga vetė nėna ndoshta prej babait dhe gjyshėve.
Unė do theksoja kėtu se ndoshė njė lapsus apo mė mirė me thėnė c“faqet njė keqkuptim tė termit frikė me reflekset e kushtėzuara qė njihen si psh. reagimet prej marrėsve receptor dhe prej transmetuesve centrifugalė nė zonėn e sistemit qėndror nervor dhe sė fundi nė tru.
Jo vetėm fėmija por dhe nėna apo cdokush do tė reagojė ndaj njė ngacmimit patologjik, psikologjik apo ndaj ngacmimit fizik duke cvendosur nė forma dhe nė tinguj. Kjo energji qė eksplodon me shpejtėsi marramendese prej trurit nėpėrmjet sistemit qėndror nervor qė mund ta quaj fare mirė Sirena e njė kėmbane tė fuqishme kumbuese. Kjo sirenė lajmėron sa herė qė perket kėshtjella trunore qė nė kėtė rastė e mbron kėshtjellėn dhe pasqyron gjėndjen psiko-nervor-patologjike tė njeriut. Si dhe tregon se sistemi i gatishmėrisė tė sistemit sinjalazues funksionon pėrfekt.
Nėse e tjerrim mė tje shpehjen frikė dua ta pėrkufizoj nė kėtė mėnyrė apo formė:
FRIKA ĖSHTĖ NJĖ VEPRIM QĖ KRYEN NJERIU NĖ RASTIN KUR KA NGACMIME NERVORE TĖ FORMAVE TĖ LEHTA E TĖ RĖNDA.
Mė kėtė dua tė them se njeriu nuk lind bashkė me frikėn.
Kateregorizimi i Frikės .
1)Frikė e zakonshme
2) Frikė patologjike
3) Firkė nervore-psiqike
4) Frikė shtetėrore, politike, shoqėrore, familjare, fetare apo tė ndryshme.
Kaq pėr tani
Krijoni Kontakt