DOSSIER I
Pėr herė tė parė publikohet dokumenti i panjohur qė burgosi tre nga njerėzit mė tė afėrt tė kryeministrit. Cilėt ishin Islamaj, Seiti dhe Duro Shehu e pėr ēfarė akuzoheshin ata
Dosja sekrete qė dėnoi tre bashkėpunėtorėt e Mehmetit
"Pėr tė realizuar veprimet e tij armiqėsore nė periudhėn e Luftės e nė vazhdim, armiku Mehmet Shehu ka pasqyruar mendimet e tij nė njė skicė-program, tė cilin ja ka dorėzuar tė pandehurit Idriz Seiti qė me takimin e tij tė parė nė gusht tė vitit 1942"
Dashnor Kaloēi
"Kėto veprime sabotuese tė orientimeve dhe vijės politike tė Partisė pėr zhvillimin e Luftės Nacional ēlirimtare, e kanė patur burimin nė mendimet armiqsėsore tė armikut Mehmet Shehu dhe bashkėpunėtorėve tė tij Idriz Seiti dhe Qamil Mane, tė cilėt ishin tė parėt qė u lidhėn me tė kur erdhi nga jashtė shtetit dhe qė janė aktivizuar nė veprime tė pėrbashkėta me njėri-tjetrin gjatė periudhės sė Luftės. Pėr tė realizuar veprimet e tij armiqėsore nė periudhėn e Luftės e nė vazhdim, armiku Mehmet Shehu ka pasqyruar mendimet e tij nė njė skicė-program, tė cilin ja ka dorėzuar tė pandehurit Idriz Seiti qė me takimin e tij tė parė nė gusht tė vitit 1942. Mendimet e shprehura nė kėtė skicė-program socialdemokrat, janė konkretizuar nėpėrmjet kompromiseve, tolerimeve, dhe bashkėpunimit me reaksionin qė gjatė Luftės Nacional-ēlirimtare, veprime kėto tė kryera nga armiku Mehmet Shehu me pjesėmarrjen edhe tė dy tė pandehurve Idriz Seiti dhe Qamil Mane. I pandehuri Idriz Seiti ka lexuar dhe komentuar pėrmbajtjen e skicė-programit, duke e ruajtur atė dhe shumėfishuar deri nė vitin 1973, kohė kur ia ka ridorėzuar autorit, armikut Mehmet Shehu, i cili e ka pėrdorur si platformė kundėrrevolucionare pėr tė dobėsuar shtetin e diktaturės sė proletariatit dhe Partinė e Punės tė Shqipėrisė".
Kėshtu shkruhet nė aktakuzėn e ngritur nga Hetuesia e Pėrgjithshme dhe e miratuar nga Prokurori i Pėrgjithshėm Aranit Ēela, ndaj tre tė pandehurve Idriz Seiti (Sadikaj) Qamil Mane (Islamaj) dhe Duro Ismail Shehu, akatakuzė qė mban datėn 13.X.1983 dhe ėshtė nxjerrė sė fundi nga Arkivi i Ministrisė sė Brendshme. Po kush ishin Seiti, Islamaj dhe Shehu, cila ishte e kaluara e tyre dhe ēfarė lidhjesh kishin ata me Kryeministrin Mehmet Shehu, i cili ishte gjetur i vrarė nė dhomėn e gjumit tė vilės sė tij, pak kohė mė parė se ata tė tre tė arrestoheshin dhe tė merreshin tė pandehur nga Prokuroria e Pėrgjithshme? Cilat ishin akuzat qė ishin formualuar asokohe nga ana e Hetuesisė pėr Mehmet Shehun, vėllanė e tij Duro Shehun, ish ushtarak i lartė I Aviacionit Ushtarak shqiptar dhe dy nga njerzit e bashkėpunėtorėt mė tė ngushtė tė kryeministrit shqiptar qė nga koha e Luftės, ushtarakėt e lartė Idriz Seit Sadikaj e Qamil Mane Islamaj? Tė gjitha kėto mistere janė tė "zbardhura" nė atė aktakuzė tė formuluar nga ana e njė grupi hetuesish special tė ngritur asokohe nga ana e Hetuesisė sė Pėrgjithshme tė Republikės, dokument tė cilin ne po e botojmė tė plotė duke e filluar qė nga numri I sotshėm. Por pėr hir tė vėrtetės dhe pėr tė qenė sa mė korrekt me lexuesin, ashtu si edhe nė shumė dosje tė tjera qė kemi publikuar mė parė nė faqet speciale tė kėsaj rubrike, edhe kėtė rradhė ne nuk mund tė lemė pa pėrmėndur faktin, se ata akuza qė janė ngritur nga ana e Prokurorisė sė Pėrgjithshme ndaj tė pandehurve, Seiti, Islamaj dhe Shehu, si dhe dėshmitė e dėshmitarėve tė tjerė qė kanė deponuar nė hetuesi ndaj tyre, janė tepėr tė dyshimta sepse ato janė marrė nė kushte jo normale, por me anė tė tė dhunės fizike e psiqike dhe torturavae nga mė ēnjerzoret qė u janė bėrė atyre gjatė procesit hetimor. Kjo gjė ėshtė dėshmuar edhe nga vetė tė pandehurit e kėtij procesi, si dhe nga disa hetues e ushtarakė tė lartė tė Ministrisė sė Bredshme dhe Sigurimit tė Shtetit tė asaj kohe, qė kanė pasur lidhje me procesin nė fjalė. Nga studimi i gjithė kėsaj akuze ndaj tė pandehurve, Seiti, Islamaj dhe Shehu, del qartė se synimi kryesor i regjimit komunit tė Enver Hoxhės, nuk ka qenė thjesht dėnimi I tyre, por me anė tė atij procesi, diktatori komunist Enver Hoxha, donte tė godiste vetė kryeministrin Mehmet Shehu, tė cilin e kishte shpallur armik dhe poliagjent. Atė skemė , Enver Hoxha e kishte pėrdorur nė tė gjitha rastet, (qė nga mbarimi I Luftės) kur kishte filluar goditjen ndaj bashkėpunėtorėve tė tij mė tė afėrt, si Nako Spiro, Sejfulla Malėshova, Ymer Dishnica, Koci Xoxe, Pandi Kristo, Kristo Themelko, Tuk Jakova, Bedri Spahiu, Beqir Balluku, Petrit Dume, Hito Ēako, Todi Lubonja, Fadil Paērami etj. Tė gjitha akuzat e ngritura ndaj tyre dhe dokumentet e ndryshme, tė cilat janė botuar herė pas here nė faqet speciale tė "Gazeta Shqiptare", ashtu dhe kėto qė po publikojmė nga numri I sotėm pėr tre nga bashkėpunėtorėt mė tė afėrt tė ish-kryeministrit Mehmet Shehu, kanė vetėm njė qėllim: Ndriēimin e sė vėrtetės dhe pėr tė hedhur sadopak dritė mbi mekanizmat e atij regjim diktatorial tė kryesuar nga Enver Hoxha, I cili e qeverisė kėtė vėnd me dorė tė hekurt pėr afro njė gjysėm shekulli me rradhė.
Akt-akuza e Hetuesisė
Akt-akuzė. Kundėr tė pandehurve 1. Idriz Seit Sadikaj. 2. Qamil Mane Islamaj. 3. Duro Ismail Shehu Akuzohen: Se nė bashkėpunim me njėri-tjetrin kanė kryer krimin e sabotimit tė vijės politike tė Partisė sė Punės tė Shqipėrisė dhe i pandehuri Duro Shehu ka kryer edhe veprėn penale tė kontrabandės nė pėrpjestime tė mėdha nė shumėn 11937,50 lekė, tė parashikuara si vepra penale nga Nenet 53 e 13, 72 / II tė Kodit Penal. Nė mbėshtetje tė veprimeve armiqėsore tė kryera nga tė pandehurit Idriz Seit Sadikaj, Qamil Mane Islamaj dhe Duro Ismail Shehu, sipas materialeve dhe dokumenteve tė administruara filluan hetimet dhe me sanksionim tė Prokurorit tė Pėrgjithshėm u arrestuan tre tė pandehurit e sipėrpėrmendur dhe mbasi u kryen veprimet e nevojshme hetimore, fajėsia e tyre u vėrtetua si mė poshtė: Tė pandehurit Idriz Seit (Sadikaj), Qamil Mane (Islamaj) dhe Duro Shehu kanė patur mendime armiqėsore nė vetvete, tė cilat gradualisht i kanė pasqyruar nėpėrmjet veprimeve tė pėrbashkėta tė tyre, tė frymėzuara edhe nga armiku Mehmet Shehu. Ata qė gjatė luftės nacional-ēlirimtare, nėpėrmjet tolerimeve dhe kompromiseve me reaksionin shqiptar dhe nė vazhdim deri vitet e fundit, kur mendimet e tyre armiqėsore i kanė konkretizuar si komision i pėrbashkėt nė pėrmbajtjen e njė historiku tė Luftės Nacional-ēlirimtare nė zonėn e Mallakastrės, kanė kryer veprime sabotuese nė dėm tė vijės politike tė Partisė. Qė nė vitin 1942, ndėrsa i pandehuri Qamil Mane, si anėtar i Partisė fashiste takoi dhe mori nga Kuestura e Tiranės armikun Mehmet Shehu i pandehuri Idriz Seiti, si kriminel dhe pėrdhunues i popullit tė zonės sė Ēorushit tė Mallakastrės, me vajtjen e armikut Mehmet Shehu nė Ēorrush u lidh menjėherė me tė dhe bashkė me njėri tjetrin kanė kryer edhe veprime armiqėsore nė sabotim tė vijės politike tė Partisė, lidhur me formimin e kėshillave nacional-ēlirimtare, duke vendosur nė krye eksponentė tė reaksionit dhe tė fashizmit tė zonės sė Mallakastrės. Ndėrsa nga njė-ra anė vendosnin krerė tė reaksionit nė kėshillat nacional ēlirim-tare, nga ana tjetėr ar-miku Mehmet Shehu, nėpėrmjet tė pandehurit Qamil Mane, bėnte ndėrhyrje pėr t'u lidhur dhe bėrė kompromis me eksponentin tjetėr tė reaksionit Isa Toskėn, kurse gjatė veprimtarisė sė tyre gjoja pro luftės nacional-ēlirimtare, armiku Mehmet Shehu nuk ka luftuar pėr tė asgjėsuar 8 (tetė) postat e xhandarmėrisė nė zonėn e Mallakastrės, por ato u lanė tė lira dhe ikėn "pa ēak pa bamp" sikurse shprehet edhe vetė i pandehuri Idriz Seiti si pjestar I ēetės sė tij. Kėto veprime sabotuese tė orientimeve dhe vijės politike tė Partisė pėr zhvillimin e Luftės Nacional ēlirimtare, e kanė patur burimin nė mendimet armiqsėsore tė armikut Mehmet Shehu dhe bashkėpunėtorėve tė tij Idriz Seiti dhe Qamil Mane, tė cilėt ishin tė parėt qė u lidhėn me tė kur erdhi nga jashtė shtetit dhe qė janė aktivizuar nė veprime tė pėrbashkėta me njėri-tjetrin gjatė periudhės sė luftės. Pėr tė realizuar veprimet e tij armiqėsore nė periudhėn e Luftės e nė vazhdim, armiku Mehmet Shehu ka pasqyruar mendimet e tij nė njė skicė-program, tė cilin ja ka dorėzuar tė pandehurit Idriz Seiti qė me takimin e tij tė parė nė gusht tė vitit 1942. Mendimet e shprehura nė kėtė skicė-program socialdemokrat, janė konkretizuar nėpėrmjet kompromiseve, tolerimeve, dhe bashkėpunimit me reaksionin qė gjatė luftės nacional-ēlirimtare, veprime kėto tė kryera nga armiku Mehmet Shehu me pjesėmarrjen edhe tė dy tė pandehurve Idriz Seiti dhe Qamil Mane. I pandehuri Idriz Seiti ka lexuar dhe komentuar pėrmbajtjen e skicė-programit, duke e ruajtur atė dhe shumė-fishuar deri nė vitin 1973, kohė kur ia ka ridorėzuar autorit, armikut Mehmet Shehu, i cili e ka pėrdorur si platformė kundėrrevolucionare pėr tė dobėsuar shtetin e diktaturės sė proletariatit dhe Partinė e Punės tė Shqipėrisė.I pandehuri Idriz Seiti nėpėrmjet veprimeve tė pėrbashkėta dhe nė vazhdim duke u bėrė mbartės, zbatues, komandues dhe pasqyrues i skicė-programit si dhe si pjestar aktiv i komisionit tė pėrbėrė edhe nga tė pandehurit Qamil Mane dhe Duro Shehu, tė cilėt kanė shkruar historikun e Luftės sė popullit tė Ēorrushit, duke shtrembėruar historinė, kanė sabotuar porositė dhe orientimet e Partisė gjatė luftės dhe nė vazhdim. Pozicioni armiqėsor i tė pandehurit Idriz Seiti nė dėm tė vijės politike tė Partisė, vėrtetohet veē shpjegimeve tė tij edhe me mjaft prova materiale dokumentare tė gjetura, tė cilat janė ruajtur pėr tė realizuar qėllimet e tij kundėrrevolucionare. I pandehuri Idriz Seiti, veē skicė-programit armiqėsor tė armikut Mehmet Shehu, ka ruajtur edhe dokumente tė tjera armiqėsore, pėrmbajtja e tė cilave ėshtė nė kundėrshtim me vijėn e Partisė, orientimet dhe direktivat e saj. Kėshtu ai ka konservuar njė korrespondencė qė i ka dėrguar armiku Tuk Jakova gjatė luftės nacional ēlirimtare, qė mban datėn 30.03.1944, dokument i cili qė nė atė kohė nxjerr nė shesh pikėpamjet oportuniste armiqėsore tė armikut Tuk Jakova, tė cilat i ka realizuar nėpėrmjet tė pandehurit Idriz Seiti. Nė kėtė dokument ai porosit tė pandehurin: Lajmėroni repartet e ndryshme tė pezullojnė konfiskimet nė shtėpitė e tė arratisurve". Veē sa mė sipėr, i pandehuri Idriz ka ruajtur edhe korrespondencė me armikun Mehmet Shehu, letėrkėmbime dhe porosi, tė cilat i janė gjetur nė kontrollin e banesės rreth 12 muaj mbas deklarimit nga Partia si armik tė Mehmet Shehut, dokumente tė cilat i ka ruajtur pėr t'iu kundėrvėnė Shtetit dhe Partisė.Duke qenė njeriu mė i afėrt i armikut Mehmet Shehu, bashkėpunėtor i ngushtė i tij qė gjatė luftės nacional ēlirimtare, i pandehuri Idriz Seiti, si anėtar i komisionit tė pėrbėrė edhe nga tė pandehurit Qamil Mane dhe Duro Shehu, gjatė pėrpilimit tė historikut tė luftės tė popullit tė Ēorrushit me qėllim kundėrrevolucionar dhe sabotues tė vijės sė Partisė, ka shtrembėruar historinė. Kėta tre tė pandehur, duke denigruar rolin udhė-heqės, drejtues, organizues dhe frymėzues tė Partisė Komuniste Shqiptare, gjatė Luftės Nacional-ēlirimtare, kanė kryer kultin e individit tė armikut Mehmet Shehu dhe ia dedikuan atij gjithė rolin e Luftės nė zonėn e Ēorrush-Mallakastrės. Kėta tė pandehur, armiqėsia ndaj Partisė dhe Shtetit tė diktaturės sė proletariatit, i ka bėrė aq konsegunet sa faktet historike i pėrmbysin me kokė poshtė. Edhe vetė armiqtė e popullit shqiptar e dinė se Partia Komuniste Shqiptare mė 8 nėntor 1941 u themelua. Kur si rezultat i punės paraprake tė Partisė kishte filluar lufta e popullit shqiptar kundėr fashizmit dhe mori vrull mbas themelimit tė PKSH, ku ajo u bė drejtuese, organizuese dhe frymėzuese aktive e popullit nė luftėn pėr ēlirim. Dhe ndėrsa lufta kishte filluar, Partia drejtonte dhe luftonte, armiku Mehmet Shehu erdhi nė Gusht tė vitit 1942, kur nė tė gjithė vendin kishte shpėrthyer lufta e popullit pėr ēlirim nga fashizmi. Por tė tre tė pandehurit, nė historikun e pėrpiluar prej tyre, injorojnė faktet me qėllime armiqėsore sabotuese tė njėrės nga faqet mė tė lavdishme tė popullit dhe Partisė tonė, atė tė luftės nacional ēlirimtare. Ata duke mohuar rolin e Partisė, armiqėsisht atribuojnė rolin e armikut Mehmet Shehu nė zhvillimin e kėsaj lufte duke u shprehur veē tė tjerave: "Ēorrushiotėt pritnin me padurim njė udhėheqje..qė t'i organizonte dhe t'i drejtonte dhe nė vazhdim me njė titull tė veēantė, shkruajnė mė poshtė. Kthimi i Mehmet Shehut nė Ēorrush, ku nė 5 faqe vazhdojnė t'i thurin lavde armikut Mehmet Shehu e familjes sė tij. I pandehuri Idriz Seiti, duke qenė mė i avancuar nė pikėpamje armiqėsore tė pėrbashkėta me dy tė pandehurit e tjerė, tė shprehura dhe kurdisur bashkarisht nė konsultat me njėri-tjetrin, pėrpilon edhe njė shtojcė historiku prej 18 faqesh me iniciativėn e tij pėr ta shkrirė nė pėrmbajtjen bazė tė historikut bazė tė kėtij komisioni i cili me figura letrare e konsideron ardhjen e armikut Mehmet Shehu nga jashtė shtetit pėr fatet e popullit Shqiptar, si njė "Odise". dhe pėr mė tepėr mendimet e shprehura pėr "Odisenė" e tė pandehurit Idriz Seiti qė armikun Mehmet Shehu, ky i pandehur, sė bashku me dy tė pandehurit e tjerė i kanė ruajtur edhe mbas vetvrasjes sė armikut Mehmet Shehu, kohė kur Partia dhe populli e cilėsuan armik. Kjo tregon se kėta armiq nuk kanė dashur tė heqin dorė nga veprimet e tyre armiqėsore, nė sabotim tė vijės politike tė Partisė dhe nė pėrjetėsim tė figurės sė armikut Mehmet Shehu. Kėtė tregojnė mė sė miri faktet. Ndėrsa i pandehuri Idriz Seiti ruante nė shtėpinė e tij njė arkiv me dokumenta armiqėsore tė kohės sė Luftės, duke pėrfshirė edhe historikun armiqėsor tė pėrpiluar nga vetė ai dhe komisioni, i pandehuri Qamil Mane kėtė historik me pėrmbajtje sabotuese tė historisė dhe vijės politike tė Partisė, ia dorėzoi pėr ruajtje kunatės sė vetė me porosi qė "ti ruante edhe pas vdekjes sė tij".
DOSSIER II
Kush ishin tre njerėzit e afėrt tė Mehmetit dhe tre personalitetet nga Mallakasta qė u sollėn si dėshmitarė nė procesin hetimor. Ēfarė deponuan ata pėr ish-kryeministrin
Akt-akuza: Mehmet Shehu e falsifikoi historinė e jetės sė tij
Dashnor Kaloēi
Nė pjesėn e parė tė kėtij shkrimi tė botuar nė numrin e djeshėm, u njohėm me njė pjesė tė akuzės sė formuluar nga Hetuesisa e Pėrgjithshme qė mban datėn 13 tetor tė vitit 1983, dhe ėshtė bėrė nė ngarkim tė Idriz Seit Sadikajt, Qamil Mane Islamajt dhe Duro Shehut, tė cilėt me vendimin e Prokurorit tė Pėrgjithshėm Aranit Ēela, u arrestuan duke u konsideruar si tre nga bashkėpuntorėt mė tė ngushtė tė ish-kryeministrit Mehmet Shehu. Arrestimi i tyre ishte bėrė vetėm pak kohė pas vdekjes misterioze tė Mehmet Shehut dhe qė nė fillim tė akuzės sė tyre e cila pėrbėhet prej dhjetė faqesh tė daktilografuara, nė mes tė tjerash thuhet se Seiti, Islamaj dhe Shehu (Duro, vėllai i Mehmetit) nė bashkėpunim me njėri-tjetrin kanė kryer sabotimin e vijės politike tė Partisė sė Punės sė Shqipėrisė dhe i pandehuri Duro Shehu, ka kryer edhe veprėn penale tė kontrabandės. Po kėshtu nė aktakuzėn nė fjalė thuhet se tre tė pandehurit kanė pasur mendime armiqėsore nė vetėvehte tė cilat gradualisht i kanė pasqyruar nėprmjet veprimeve tė pėrbashkėta , tė frymėzuara nga armiku Mehmet Shehu. Po kėshtu aty thuhet se veprimtaria e tyre armiqėsore e ka pasur zanafillėn qė nga koha e Luftės, ku ata tė tre kishin bėrė tolerime dhe kompromise me reaksionin nė dėm tė Luftės Nacional-Ēlirimtare. Qė nė vitin 1942, i pandehuri Qamil Mane Islamaj, duke qenė antar i Partisė Fashiste, kishte shkuar dhe kishte marrė nga Kuestura e Tiranės, Mehmet Shehun. Pėr tė realizuar veprimtarinė e tij armiqėsore nė periudhėn e Luftės e nė vazhdim, armiku Mehmet Shehu kishte pasqyruar mendimet e tij nė njė skicė-program tė cilin ia kishte dorzuar tė pandehurit Idriz Seiti qė nė takimin e parė mė tė nė gushtin e vitit 1942. Atė skicė-program me pėrmbajtje social-demokrate, armiku Mehmet Shehu ishte pėrpjekur pėr ta vėnė nė jetė sėbashku me dy bashkėpunėtorėt e tij tė ngushtė, Sadikaj dhe Islamaj, tė cilėt e propagandonin atė vazhdimisht. Tė dy tė pandehurrve Islamaj e Sadikaj, pas arrestimit iu gjetėn nė shtėpi njė arkiv i tėrė me dokumenta armiqėsore dhe Qamili i kishte fshehur ato tek kunata e tij duke i thėnė qė t'i ruante ato edhe pasi ai tė kishte vdekur. Po kėshtu Idriz Seitit, iu gjetėn nė shtėpi edhe dokumnete kompromentuese pėr lidhjet e tij me armikun Tuk Jakova.
(vijon nga numri i kaluar)
Akt-akuza e Hetuesisė
"Kėto fakte vėrtetojnė se tė pandehurit kanė dashur tė sabotojnė vijėn e Partisė dhe pėrjetėsojnė armikun Mehmet Shehu. Dhe pėr tė tre kėta nuk ka se si tė ndodhė e kundėrta. Ata kanė qenė jo vetėm me lidhje gjaku me njėri tjetrin dhe armikun Mehmet Shehu, ishte epiqendra, rreth tė cilit janė kryer veprimet e tyre armiqėsore, por edhe bashkėpunėtorė ne veprime dhe mendime. Vetė i pandehuri Idriz Seiti ėshtė pranuar nė Parti nė vitin 1942, nga armiqtė Dushan Mugosha dhe Mehmet Shehu, gjė qė shprehet qartė nė pėrmbajtjen e historikut. I pandehuri Duro Shehu vėllai i armikut Mehmet Shehu dhe pėrkrahės e frymėzues aktiv i mendimeve armiqėsore tė shprehura nė pėrmbajtjen e historikut. Kėto fakte tregojnė qartė edhe predispozicionin armiqėsor, sabotues tė kėtyre tre tė pandehurve, nė mbrojtjen, pėrjetėsimin dhe nxjerrjen mbi Partinė tė armikut Mehmet Shehu, veprime kėto tė kryera prej tyre gjatė luftės, para vrasjes dhe mbas vetvrasjes dhe deklarimit si armik tė Mehmet Shehut. Njė analizė tė provave qė vėrtetojnė fajėsinė e tre tė pandehurve mbi krimin e sabotimit tė vijės politike tė Partisė sė Punės tė Shqipėrisė i referojmė si mė poshtė: Nė deklarimet e tij tė datės 18.3.1983 dėshmitari H. A. thotė: "Nė historikun e fshatit Ēorrush injorohet vija e Partisė, ulet roli i masės sė popullit gjatė luftės nacional ēlirimtare nė zonėn e Mallakastrės, prandaj ky historik nuk i shėrben edukimit tė masave dhe brezave tė ardhshėm. Nė tė nga fillimi e deri nė fund del i theksuar kulti i kryeagjentit Mehmet Shehu dhe i familjes sė tij dhe anė-tarėve tė kėtij historiku. Kur nė historikun prej 50 faqesh, mbi 10 faqe i kushtohen biografisė sė armikut Mehmet Shehu, pėr dhjetra dėshmorė nuk flitet asgjė mbi aktet e tyre historike, veē njė listė emėrore tė vendosur nė fund tė historikut. Edhe nė materialin e shkruajtur nga i pandehuri Idriz Seiti prej 18 fletėsh, dėshmimtari H. A. deklaron se " ai ėshtė denigrues pėr punėn e madhe tė Partisė e masave, nė luftėn nacional-ēlirimtare nėn udhėheqjen e Partisė". Duke shkruar i pandehuri Idriz se ardhja e Mehmet Shehut e lidhi pėrjetė popullin e Ēorrushit me lėvizjen nacional-ēlirimtare, lė tė kuptohet se pa armikun Mehmet Shehu populli i fshatit Ēorrush nuk do tė lidhej me Partinė. Edhe nė faqen 13 tė materialit i pandehuri Idriz shprehet se: "Nė atė kohė vegjėlia e Ēorrushit nuk kishte asnjė mbėshtetje tjetėr moralo-politike pėrveē familjes sė Shehajve dhe djalit tė saj revolucionar Mehmet". E vėrteta ėshtė, thotė ky dėshmimtar, se populli i Ēorrushit ka qenė dhe mbetet njė popull trim e revolucionar qė ka pėrkrahur luftėn nacional ēlirimtare, ka pėrbuzur dhe luftuar shfrytėzimin. Dėshmimtari Sh. H. nė process-dėshminė e tij tė datės 19.3.1983 ndėr tė tjera thotė:" Historiku i Ēorrushit, nga autori ėshtė shkruar duke u nisur nga pozita subjektiviste e pa partishmėri. Nė tė janė injoruar ngjarjet dhe dokumentat kryesore tė Partisė, tė lėvizjes nacional-ēlirimtare. E gjithė kjo ėshtė bėrė pėr tė nxjerrė nė plan tė parė figurėn e armikut Mehmet Shehu, tė familjes sė tij e tė anėtarėve, duke denigruar rolin e Partisė. Ky historic s'ka vlera edukative pėr brezat e ardhshėm, por pėrkundrazi sjellė pėrēarje midis ēorushjotėve dhe fshatrave pėrreth. Mė poshtė dėshmitari Sh. H. jep edhe argumentimet pėrkatėse. "Nė historik, nga tė pandehurit ėshtė shkruar: "Shkėndija e parė pėr ngritjen e kėshillave nacional-ēlirimtare nė Mallakastėr u ndez me ngritjen e Kėshillit tė fshatit Ēorrush nga Mehmet Shehu". Kjo thotė dėshmitari, ėshtė njė fyerje si pėr popullin e Ēorrushit dhe atė tė Mallakastrės, se shkėndijėn e parė e dha thirrja e prillit tė KQ tė PKSH dhe mė vonė nė vendimet e Konferencės sė Pezės. Autorėt e historikut injorojnė punėn e forumeve dhe tė organizatave tė Partisė dhe aq bie nė sy kjo sa qė Komitetin e Partisė sė Qarkorit tė Vlorės e pagėzojnė me emėr tjetėr: "Komiteti Qarkor Vlorė-Mallakastėr". Periudha dhjetė ditore e aktivitetit tė armikut Mehmet Shehu, zė 43 faqe nga 50 faqe qė ka gjithė historiku. Nė vazhdim tė deklarimeve tė tij, ky dėshmimtar shpjegon se demaskimi i qėllimeve tė "Ballit Kombėtar" nė mbledhjen e Romėsit i atribuohet vetė Mehmet Shehut, kurse nė tė vėrtetė Komiteti Qarkor i Vlorės kishte marrė tė gjitha masat pėr tė demaskuar krerėt e Ballit Kombėtar nė kėtė mbledhje, etj etj.
(vijon nesėr)
Dėshmia e Kujtim Shehut: "Nė paraditen e 18 dhjetorit 1981, na telefonoi xhaxhai nga Tirana, Durua. Na tha se kishte urdhėruar Enveri qė tė shkonim urgjent te Mehmeti"
"Natėn e vdekjes sė Mehmetit, vila u rrethua me ushtarė e mitroloza"
Dashnor Kaloēi
Nė pjesėn e parė tė kėtij shkrimi tė botuar nė numrin e djeshėm, nėpėrmjet dėshmisė sė 49-vjeēarit Kujtim Shehu, nipi i ish-kryeminstrit shqiptar Mehmet Shehu, u njohėm me historinė e familjes Shehu qė nga fillimet e shekullit tė kaluar e deri nė vitin 1947. Origjina e herėshme e familjes Shehu, ėshtė nga fshati Ēorush i Mallakastrės dhe babai i Mehmetit, Sheh Ismaili, pati shėrbyer si Sheh i Teqesė sė Ēorushit deri nė vitin 1944, kur ndėrroi jetė nė njė fshat tė Pėrmetit. Ndėrsa nėna e Mehmetit, Sulltana rridhte nga familja Aliakj e fshatt Shkozė tė Sevasterit tė Vlorės dhe vėllezėrit e saj ishin intelektualė tė njohur tė diplomuar nė Perėndim. Mehmeti ishte i madhi nga katėr vėllezėrit dhe pas tij, vinin Arshiu, (1918) Duro, (1927) dhe Nexhipi qė ishte mė i vogli i tyre. Ndėrsa Mehmeti u largua qė i vogėl nga fshati dhe vazhdoi Tekniken amerikane tė Fultzit nė Tiranė e mė pas nė njė shkollė ushtarake nė Itali, vėllezėrit e tjerė qėndruan nė fshat duke u marrė me bujqėsi e blegtori. Nė vitin 1942, disa kohė pas kthimit tė Mehmetit nga Franca, e gjithė familja Shehu u largua nga fshati dhe deri nė mbarimin e Luftės qėndroi nėpėr male, kryesisht nė Zonėn e Parė Operative: Vlorė-Gjirokastėr, Tepelenė-Pėrmet dhe Mallakstė, pasi ata ishin nė ndjekje nga forcat pushtuese. Me mbarimin e Luftės, Mehmeti e tėrhoqi familjen nė Tiranė, duke u vendosur nė vilėn e ish-kryeministrit Koēo Kota dhe dy vėllezėrit mė tė vegjėl, Duron e Nexhipin, i dėrgoi nė shkolla ushtarake nė Tiranė dhe Bshkimin Sovjetik. Nė vitin 1947, Mehmeti u akuzua si antijugosllav dhe u godit nga Enver Hoxha duke u shkarkuar nga funksioni i Shefit tė Shtatmadhorisė. Nė atė kohė ai duke ndjerė eleminimin e tij fizik, iku nga Tirana dhe u vendos nė Ēorush, ku e ruante me armė nė dorė vėllai i tij, Arshiu.
(vijon nga numri i kaluar)
Kur u kthye Mehmeti pėrsėri nė Tiranė?
"Pas njė qėndrimi prej dy-tre muajsh nė fshatin Ēorush, ku ai ishte vazhdimisht nė survejimin e rreptė tė Sigurimit, Mehmeti u largua qė andej dhe erdhi pėrsėri nė Tiranė, ku mė pas edhe u rehabilitua politikisht.
Po babai juaj me familjen a erdhi nė Tiranė?
"Pas ardhjes sė Mehmetit nė Tiranė, babai im, Arshiu, vazhdoi tė qėndronte nė fshatin Ēorush bashkė mė nėnėn dhe motrat e mija qė lindėn mė pas. Pak kohė mė vonė, ai u vendos familjarisht nė Fermėn "Ēlirim" nė periferi tė Fierit, ku punoi si mekanik, pasi mbaroi njė kurs pėr traktorist. Nė vitin 1951, babai u shpėrngul qė andej dhe erdhi nė Fier, duke u vendosur si qeraxhi nė njė shtėpi private, ku qėndruam familjarisht deri nė vitin 1968 dhe vetėm nė atė kohė kemi hyrė nė pallat. Edhe nė qytetin e Fierit, babai punoi si mekanik deri aty nga viti 1965 dhe duke qenė se ishte i sėmurė me migrenė, pas atij viti punoi si magazinier nė Ndėrrmarjen Komunale tė Fierit, deri sa doli nė pension nė vitin 1978".
A ndjehej keq babai juaj duke punuar si mekanik e magazinier, nė njė kohė qė e kishte vėllanė kryeministėr dhe mund ta ndihmonte pėr njė punė mė tė mirė?
"Ėshtė e vėrtetė se ka pasur shumė raste kur edhe njerėz tė ndryshėm, i thonin babait se pėrse punonte si mekanik kur e kishte vėllanė kryeministėr dhe ai u pėrgjigjej se i vėllai ishte kryeministėr i gjithė shqiptarėve dhe jo vetėm i tij. Arshiu jo vetėm qė nuk e kishte fare problem atė punė, por i refuzoi disa herė ofertat qė iu bėnė pėr ta futur si drejtor ndėrrmarje, duke u thėnė se kishte kuadro tė tjerė tė rinj dhe mė tė aftė qė mund tė shkonin nė ato vėnde. Babai ka qenė njė njeri shumė i ndershėm me karakter tė fortė dhe nuk pranonte asnjė lloj privilegji qė mund t'i bėhej nga pozicioni qė kishte i vėllai, Mehmeti. Pa e tepruar dhe duke lėnė mėnjanė modestinė, pėr hir tė sė vėrtetės dua tė them se me atė frymė ai na ka rritur dhe edukuar edhe ne gjashtė fėmijėt. Pikėrisht pėr kėtė gjė, Mehmeti e vlerėsonte akoma edhe mė shumė Arshiun, me tė cilin kur vinte nė shtėpinė tonė nė Fier, konsultohej duke e pyetur pėr probleme tė ndryshme qė kishte fshati dhe qyteti, sepse e dinte se Arshiu i thoshte vetėm tė vėrtetėn sido qė tė ishte ajo".
A vinte shpesh Mehmeti tek familja juaj nė Fier?
"Duke qenė se ai ishte shumė i zėnė me punė, vinte shumė rrallė, mund tė them njė herė nė tre-katėr vjet. Por sa herė qė ai kishte raste festash apo pėrvjetorėt e ditėlindjes, dėrgonte makinėn e tij nė Fier pėr tė marrė Arshiun".
Po dy vėllezėrit e tjerė tė Mehmetit, Durua dhe Nexhipi, me ēfarė punėsh u morėn?
"Durua, pasi studjoi nė shkolla ushtarake nė Bashkimin Sovjetik, u kthye nė vitin 1959 dhe shėrbeu si oficer nė Shkollėn e Bashkuar dhe mė pas nė Komandėn e Aviacionit Luftarak, ku dhe u arrestua nė vitin 1982. Edhe Nexhipi pasi mbaroi njė shkollė ushtarake nė Bashkimin Sovjetik, shėrbeu disa kohė nė bazėn e Pasha-limanit e Kuēovė, e pasi u lirua nga ushtria, punoi nė Elbasan si nėndrejtor nė njė ndėrrmarje tregtare. Mė pas punoi nė Degėn e Shfrytėzimit tė Automjeteve nė Durrės dhe nė vitin 1981, pas ngjarjes sė Mehmetit, atė e dėrguan nė Kavajė ku dhe doli nė pension".
Po me dajot e tij, ēfarė mardhėniesh ka pasur Mehmeti?
"Mehmeti ka pasur shumė dobėsi pėr familjen e dajove tė tij, Alikajve, tė cilėt ishin me prejardhje bejlerėsh e kishin toka e prona nė Vlorė e Myzeqe. Ai u detyrohej shumė atyre pasi qė kur ishte fare i vogėl, mbante lidhje tė vazhdueshme me ta, duke shkuar shpesh nė shtėpinė e tyre qė kishte njė bibliotekė shumė tė pasur, gjė e cila ndikoi shumė nė formimin e tij tė mėvonshėm. Mehmeti gjente mundėsi dhe shkonte nė fshat pėr ta takuar Ganiun, sepse tė tjerėt vdiqėn herėt. Pas ngritjes sė kooperativave, Ganiun e shpallėn kulak dhe e lanė edhe pa triskė Fronti. Pasi mbeti shumė keq nga gjendja ekonomike, ai i shkroi njė letėr Mehmetit, duke i thėnė se po vuante deri pėr bukėn e gojės. Pas kėsaj Mehmeti shkoi nė fshat dhe u tha drejtuesėve tė kooperativės: "Si ore e keni lėnė dajon e kryeministrit nė kėtė gjendje sa tė mos ketė edhe bukė pėr t'u ushqyer. Nuk mund ta ēonit nė punė t'i binte ēangės sė kooperativės". Pas kėsaj ai e tėrhoqi Ganiun nė Tiranė, duke e future nė punė si hotelxhi. Po kėshtu Mehmeti u kujdes edhe pėr shkollimin e fėmijėve tė Ganiut".
Po mallakastriotėt e tjerė qė nuk kishin lidhje gjaku apo miqėsie me Mehmetin, a shkonin tek ai pėr problemet qė kishin?
"Duke qenė se Mehmeti ishte tepėr i zėnė me punė, mallakastriotėt apo edhe njerzit e afėrt tė fisit tonė, pėr ndonjė problem qė kishin, shkonin tek gjyshja jonė, Sulltana. Ajo ishte njė grua me karakter tė fortė dhe e vetmja qė kishte njė ndikim apsolut tek i biri i saj, Mehmeti. Kur vdiq ajo nė vitin 1972, Mehmeti dha porosi qė tė hapeshin dyert pėr kėdo qė dėshironte tė vinte pėr ngushėllim dhe tė mos pengohej asnjė njeri, kushdo qė tė ishte. Me atė rast erdhėn shumė vetė pėr ngushėllim e deri njerėz qė sapo kishin dalė nga burgu politik. Nė varrimin e saj mori pjesė Enver Hoxha dhe e gjithė Byroja Politike. Pas vdekjes sė Sulltanės, vėndin e saj si nėnėmadhe, e zuri Fiqėretja, sė cilės ne i drejtoheshim sa herė qė kishim halle dhe probleme. Ajo e mori vetė pėrsipėr atė gjė dhe bėnte shumė jo vetėm pėr fisin tonė por dhe pėr mallakastriotėt e tjerė. Ne vazhdimisht tė gjitha shpresat i kishim tek Fiqėretja".
Kur u bė fejesa e Skėnderit nė vjeshtėn e vitit 1981, a shkuat ju si familje pėr ta uruar?
"Fejesėn e Skėnderit ne e morėm vesh nga Mehmeti i cili i telefonoi babait, Arshiut, i cili e uroi po nė telefon, por edhe nga motra jonė, Shqiponja, e cila ishte rritur dhe kishte dalė nuse nga shtėpia e Mehmetit nė Tiranė. Nė atė kohė Arshiu ishte i sėmurė me migrenė dhe nuk mund tė vinte dot nė Tiranė pėr urim, por erdha unė me tė fejuarėn time, pasi unė isha fejuar pak kohė para Nelit, e sipas zakonit, ēova nusen pėr ta prezantuar me familjen e xhaxhait, e gjithashtu urova fejesėn e Nelit. Kur shkuam ne aty, si Mehmeti ashtu dhe Fiqėretja, ishin shumė tė lumtur e tė gėzuar pėr atė fejesė, sepse ata e kishin pikė tė dobėt Nelin. Mehmeti atė ditė m'u duk sikur ishte i rinuar ".
Kur shkuat ju pėr urim, a gjetėt ndonjė nga udhėheqja e lartė aty?
"Kur shkuam ne dhe sa kohė qėndruam aty, nuk erdhi njeri, por kur ishim duke dalė bashkė me Fiqėreten qė po na pėrcillte, u takuam me Ramiz Alinė dhe bashkėshorten e tij qė po vinin aty pėr urim".
Si e mėsuat ju prishjen e fejesės dhe a dinit gjė rreth kontraditave apo ftohjes qė kishte filluar nė mes Enverit dhe Mehmetit?
"Prishjen e fejesės ne e mėsuam nėpėrmjet informacioneve qė kishim nga njerzit tanė tė afėrt qė kishim nė Tiranė, por gjithashtu edhe nga fjalėt qė filluan tė pėrhapeshin kudo".
Nuk i tha gjė Mehmeti, babait tuaj, Arshiut?
"Jo, nuk i tha gjė, nuk mund tė bėheshin ato muhabete nė telefon. Por megjithatė babai e ndjente se diēka e madhe po ndodhte me vėllanė e tij dhe ai vazhdimisht ishte nė tension e stres tė vazhdueshėm. Njė javė para vdekjes sė Mehmetit, aty nga data 11 dhjetor 1981, ai u ngrit natėn nga gjumi dhe erdhi nė dhomėn time, ku pasi hapi dritėn, mė prekte nga trupi se mos kisha gjė. Atė moment unė e qetėsova dhe ai ra e fjeti pėrsėri, por tė nesėrmen mė tregoi se kishte parė njė ėndėr sikur mua mė kishin masakruar me thika dhe i tmerruar erdhi pėr tė mė parė nė se kisha gjak nė trup. Ajo gjė i vinte pasi ai vazhdimisht e kishte mėndjen tek Mehmeti, pasi i kishte marrė vesh konfliktet qė ishin hapur me Enverin".
Si e mėsuat vdekjen e Mehmetit dhe kush iu njoftoi pėr atė gjė?
"Nė paraditen e 18 dhjetorit tė vitit 1981, si ēdo ditė tjetėr tė zakonėshme, unė ndodhesha nė punė pranė parkut tė Automjeteve tė Naftės nė Fier, ku punoja si inxhiner mekanik dhe nuk dija asnjė gjė se ēfarė kishte ndodhur nė Tiranė me xhaxhanė tonė, Kryeministrin e Shqipėrisė. Aty nga pasdreka e asaj dite, xhaxhai tjetėr, Durua, kishte telefonur nga Tirana nė shtėpinė tonė dhe i kishte thėnė babait tim, Arshiut, qė tė nisej urgjent pėr nė Tiranė tek shtėpia e vėllait, Mehmetit. Gjatė asaj bisede tė shkurtėr telefonike, Durua, nuk i kishte treguar fare babait se ēfarė kishte ndodhur me vėllanė e tyre, por e kishte mbyllur fjalėn e tij duke i thėnė se atė urdhėr pėr tė shkuar urgjent nė Tiranė, e kishte dhėnė vetė Enver Hoxha. Pas kėsaj babai mė mori mua nė telefon dhe tė dy dolėm e shkuam tek Kryetari i Komitetit, Ligor Ēifligu, i cili u tregua shumė i gatshėm duke na dhėnė makinėn e tij pėr tė ardhur nė Tiranė".
Kur erdhėt nė Tiranė dhe ku shkuat fillimisht?
"Nė Tiranė erdhėm aty nga ora gjashtė e mbrėmjes dhe shkuam direkt tek shtėpia e motrės sonė, Shqiponjės, Aty ne mėsuam rreth asaj qė kishte ngjarė, pasi kunati ynė, Pirro Stefani, qė punonte si drejtor drejtorie nė Ministrinė e Jashtėme, na tha se i kishin mbledhur urgjente nė Ministri dhe u kishin komunikuar lajmin duke u thėnė se Mehmet Shehu kishte vrarė veten dhe me atė xhest ai ishte njė armik i Partisė. Pak minuta mė vonė ne dėgjuam edhe njoftimin zyrtar tė Komitetit Qėndror qė u transmetua nga Radiotelevizioni shqiptar nė edicionin e lajmeve tė orės 20, pas sė cilės u dha njė emision muzikor".
A shkuat atė natė tek vila e Mehmetit?
"Pas asaj qė na tha kunati ynė dhe lajmit zyrtar, unė me babanė, Arshiun, dolėm menjeherė jashtė dhe u nisėm pėr nė drejtim tė vilės sė Mehmetit nė Bllok. Ato momente binte njė shi i rrėmbyer dhe gjatė gjithė rrugės qė nga 21 Dhjetori e deri tek postoblloku nė hyrje tė Komitetit Qėndror, na ndiqnin nga pas disa oficerė tė Sigurimit tė veshur civilė, tė cilėt unė i njihja mirė si fytyra".
Ēfarė vutė re kur shkuat aty, si ishte situata rreth Bllokut?
"Aty tek Blloku ishin shtuar masat e sigurisė si rrallė ndonjėherė tjetėr dhe pėrveē oficerėve tė shumtė qė shiheshin kudo, ishin dubluar dhe ushtarėt qė mbanin nė krahė mitroloza tė lehtė. Tek postoblloku, pa na vonuar shumė, na lanė tė hynim pasi unė i thashė oficerit se isha i nipi i Mehmetit dhe babai im, ishte i vėllai i tij".
(vijon nesėr)
DOSSIER IV
Akuza e panjohur e Hetuesisė sė Pėrgjithshme lidhur me deponimet e tre tė pandehurve pėr Mehmet Shehun dhe Qeverinė jokomuniste qė ai mendonte ta krijonte pas Luftės
Aktakuza: Mehmeti do krijonte Qeveri tjetėr jokomuniste
"Kėto fletė janė programi i qeverisė qė Mehmet Shehu mendonte tė krijonte nė Shqipėri dhe ma dha mua qė nė vitin 1942"
"Pra kėta tre tė pandehur, tė cilėt kanė ruajtur dhe kanė mėsuar mbi pėrmbajtjen e skicėprogramit tė armikut Mehmet Shehu, qė nė vetvete ėshtė njė platformė kundėr revolucionare kanė shkrirė pikėpamjet e tij edhe nė pėrmbajtjen e historikut tė pėrpiluar prej tyre"
Dashnor Kaloēi
Nė pjesėn e tretė tė kėtij shkrimi tė botuar nė numrin e djeshėm, u njohėm me vazhdimin e aktakuzės sė Hetuesisė sė Pėrgjithshme tė datės 13 tetor tė vitit 1983, e ngritur nė ngarkim tė tre tė pandehurve: Idriz Seit Sadikaj, Qamil Mane Islamaj dhe Duro Ismail Shehu, tė cilėt sipas asaj akuze, akuzoheshin dhe konsideroheshin si tre nga bashkėpunėtorėt mė tė ngushtė tė ish-kryeministrit Mehmet Shehu. Sipas akt-akuzės nė fjalė, aty hidhet dritė mbi deponimet e tre dėshmitarėve Gj. B., I.H dhe A.L., tė cilėt ishin thėrritur si dėshmitarė nė procesin hetimor ndaj tre tė pandehurve: Islamaj, Sadikaj dhe Shehu. Nė deponime e tyre tė tre dėshmitarėt nė fjalė, fajėsuan tė tre tėpandehurit, duke i akuzuar se ata me dashje kishin shtrembėruar historikun e Luftės Nacional-Ēlirimtare, duke rritur artificialisht rolin e Mehmet Shehut nė atė Luftė dhe njėkohėsisht duke i ngritur atij kultin e individit. Po kėshtu sipas deponimeve tė tre dėshmitarėve nė fjalė, tre bashkėpunėtorėt e ngushtė tė Mehmet Shehut, kanė shkuar nė fshatin Ēorush, ku Idriz Seiti i ka shtuar 18 faqe tė daktilografuara historikut tė atij fshati, duke ngritur rolin e Mehmetit gjatė Luftės dhe duke denigruar atė tė Hysni Kapos dhe Qarkorit tė Vlorės, nė luftėn kundėr fraksionit tė Sadik Pretemes.
(vijon nga numri i kaluar)
Kjo vėrtetohet si me vetė deponimet, e tė pandehurit ashtu edhe me mendimet e ekspertėve tė pasqyruara nė aktin e tyre. Kėshtu, i pandehuri Duro Shehu, nė deponimet e tij, veē tė tjerave shpjegon se Idriz Seiti i ka thėnė: "Mua mė ka thėnė Mehmet Shehu qė kur u kthye nga jashtė shtetit nė gusht tė vitit 1942, njė dokument tė rėndėsishėm qė ėshtė njė program do tė mundohem qė ta shtjelloj pėrmbajtjen e kėtij programi nė kėtė pjesė tė historikut, ku ne jemi si anėtarė tė komisionit". I pandehuri Duro Shehu jep miratimin e tij duke i theksuar tė pandehurit Idriz Seiti "qė ta bėnte njė gjė tė tillė" (process verbal i datės 2.2.1983). Edhe i pandehuri Qamil Mane, nė datėn 16.11.1982 ka deponuar veē tė tjerave i pandehuri Idriz Seiti i ka thėnė:" kėto fletė janė programi i qeverisė qė Mehmet Shehu mendonte tė krijonte nė Shqipėri dhe ma dha mua qė nė vitin 1942, kur jemi takuar bashkė". Pra kėta tre tė pandehur, tė cilėt kanė ruajtur dhe kanė mėsuar mbi pėrmbajtjen e skicė-programit tė armikut Mehmet Shehu, qė nė vetvete ėshtė njė platformė kundėr revolucionare kanė shkrirė pikėpamjet e tij edhe nė pėrmbajtjen e historikut tė pėrpiluar prej tyre. Kėtė e vėrteton veē historikut qė administrohet si provė materiale edhe akti i ekspertėve, ku midis tė tjerave thuhet se: "autorėt nuk e pėrmendin direkt skicė-programin politik tė Mehmet Shehut, por duke u ndalur n_Duro Shehu ka kryer edhe krimin e kontrabandės me pėrpjestime tė mėdha nė shumėn krime kėto tė nga nenet 53-13 Tė Kodit Penal. Akt-akuza u pėrpilua sot mė datėn 13.10.1983. Hetuesit M. L. O. M. B. D. Kjo akakuzė u miratua edhe nga prokurori i Kolegjit tė Gjykatės sė Lartė dhe Kryetari i kėsaj Gjykate, Aranit Ēela.
Skicėprogrami politik i Mehmet Shehut, Gusht 1942
Ēlirimi i Shqipėrisė nga zgjedha e huaj, duke dėbuar e duke shkatėrruar tė gjitha forcat fashiste mbi tokėn shqiptare. II) Themelimi i shtetit tė ri shqiptar, Republikė Popullore Shqiptare. E pamvarshme nga ēdo fuqi armike imperialiste dhe njė Kushetutė Demokratike Revolucionare dhe transformimi revolucionar i tė gjithė jetės ekonomike, shoqėrore, arsimore dhe morale pėr t'i ēelur popullit shqiptar rrugėn e sigurtė tė emancipimit, ekonomik e shoqėror tė vėrtetė dhe tė kurdohershėm. 1) Formimi i Qeverisė Popullore Revolucionare nė tė cilėn duhet tė pėrfaqėsohen tė gjitha shtresat shoqėrore tė interesuara pėr zbatimin e kėtij programi: Kjo qeveri duhet: a) Tė sigurojė zbatimin e plotė dhe tė pagabueshėm tė kėtij programi b) Me politikėn e saj tė brendshme tė bazohet nė Kushtetutėn e Re revolucionare dhe tė sigurojė mbrojtjen e interesave tė popullit nga ēdo armik i tij. C) tė Ndjek njė politikė tė jashtme e cila duhet tė jetė njė politikė paqeje me tė gjithė popujt e tjerė. Njė politikė e pamvarshme nga ēdo fuqi e huaj armike imperialiste dhe njė politikė Aleance tė ngushtė dhe tė sinqertė me Bashkimin Sovjetik 2) Krijimi i menjėhershėm i Milicisė Popullore tė rregullt e cila duhet tė jetė nė gjendje tė sigurojė me forcėn e saj, mbrojtjen e popullit nga ēdo qėllim a tentativė kundėrrevolucionare tė armikut tė brendshėm e tė jashtėm 3) Reformė e pėrgjithshme arsimore, pėr tė ērrėnjosur dhe ē'farosur ēdo gjurmė tė kulturės fashiste, duke futur arsimin politik nė programin e pėrgjithshėm arsimor, nė mėnyrė qė tė lejohet populli tė dalė nga errėsira e analfabetizmit dhe tė pajiset me njė arsim revolucionar progresiv. Ndihmė materiale nga shteti pėr arsimin gratis tė tė gjithė atyre qė e meritojnė. Monopolizimin shtetėror tė gjithė shtypshkronjave dhe radiostacioneve. 4) Reformė shoqėrore qė t'i lejojė popullit qė tė gėzojė tė gjitha Liritė Demokratike: lirinė e fjalės sė shtypit, lirinė e partive me karakter demokratik, lirinė e grevės etj. Vėnia nė zbatim e tė drejtės sė votimit tė pėrgjithshėm (universale) tė barabartė, tė drejtė dhe sekret, duke qenė votues ēdo nėnshtetas shqiptar qė ka mbushur moshėn 19 vjeē, emancipimi i gruas shqiptare, duke i lejuar kėsaj tė dalė nga errėsira e burgut tė jetės prapanike patriarkale dhe feudale dhe tė ketė tė drejta tė barabarta me burrin nė ēdo sektor tė jetės, private dhe kolektive, ekonomike dhe shoqėrore. 5) Lirimi i pėrnjėhershėm i tė gjithė tė burgosurve dhe tė internuarve politikė. Amnisti e pėrgjithshme dhe e gjerė pėr tė gjithė tė burgosurit pėr faje komune. Anullimi i Kodit Penal dhe Civil fashist dhe rishqyrtimi i tė gjitha rasteve tė burgosurve pėr faje komune duke u bazuar nė Kodin e Ri Penal e Civil. 6) Ēkatėrrimi i tė gjitha mbeturinave dhe i gjurmėve tė fashizmit mbi tokėn shqiptare a) Formimi i njė burokracie tė re demokratike, mbi gėrmadhat e sistemit burokratik fashist b) Burgosia e pėrgjithshme e tė gjitėh armiqve tė popullit. c) Krijimi i gjyqit revolucionar tė popullit pėr tė gjykuar dhe pėr tė dėnuar publikisht tė gjithė armiqtė e popullit 7) Syprimimi i Parlamentit fashist shqiptar dhe mbledhja e Parlamentit tė ri shqiptar i pėrbėrė nga pėrfaqėsuesit e popullit tė zgjedhur me votim tė pėrgjithshėm (universal) tė barabartė, tė drejtpėrdrejtė duke qenė votues ēdo shtetas shqiptar qė ka mbushur moshėn 19 vjeē 8) Konfiskimi dhe shtetėzimi i tė gjitha pasurive tė tundėshme dhe tė patundėshme tė armikut tė huaj mbi tokėn shqiptare. Anullimi i tė gjitha borxheve shtetėrore tė huaja. Konfiskimi dhe shtetėzimi i tė gjitha pasurive tė tundėshme dhe tė patundėshme tė gjithė armiqve tė brendshėm tė popullit, tė cilėt gjatė sundimit zogist dhe fashist nė Shqipėri kanė ndihmuar drejtpėrsėdrejti ose tėrthorazi pėr ta mbajtur popullin shqiptar nėn zgjedhėn e fashizmit 9) Shtetėzimi i tė gjithė tokės shqiptare tė punuar dhe papunuar, duke ndaluar shitblerjen e tokės. 10) Zbatimi i plotė i reformės agrare, nė ēpronėsimin e bejlerėve dhe tė pasurve tė mėdhenj tė tokavet pa asnjė shpėrblim dhe me ndarjen e pėrgjithshme dhe gratis tė pjesės mė tė madhe tė kėtyre tokavet katundarėve tė vobekėt. (Pėr ata bejlerė dhe pronarė tė mėdhenj tokash qė do tė kenė bashkėpunuar me popullin pėr ēlirimin e atdheut nga zgjedha e huaj, reforma nuk do tė zbatohet plotėsisht). 11) Ndihmė materiale nga ana e shtetit pėr kolektivizimin bujqėsor vullnetar, paushtruar asnjė preson ose detyrim mbi katundarin (ndihmė me mjete bujqėsore, kafshė tė racės, farėra tė zgjedhura, kredi me kondita tė favorshme, zbritje taksash etj. Krijimi i fermave model shtetėror, krijimi i kooperatiave shtetėrore etj 12) Suprimimi i tė gjitha bankave private dhe krijimi i bankės shtetėrore, pėr t'i ēelur kredi popullit me kondita shumė tė favorshme. 13) Marrje masash tė pėrgjithshme ekonomike nga ana e shtetit, duke pasur pėr qėllim respektimin e pasurisė nė duart e njė pakice personash, pėr tė ēliruar popullin nga kthetrat e uzurės (fajdesė) njėherė e pėrgjithmonė dhe pėr tė ēliruar popullin nga kthetrat e uzurės (fajdesė) njėherė e pėrgjithmonė dhe pėr t'i ēelur popullit rrugėn e vėrtetė tė emancipimit ekonomik dhe tė mirėqenies sė kurdohershme. 14) Zbatimi 8 (tetė) orė punė nė ditė 15) Respekt dhe garanci mbrojtje nga shteti i ndjenjave shpirtėrore tė popullit: Fesė dhe zakoneve. Ushtrimi fetar do tė konsiderohet njė ushtrim i lirisė, vullnetar, personal, ēdo fetar duke pasur tė drejta dhe detyra tė barabarta me tė gjithė shtetasit e tjerė shqiptarė. 16) Sigurimi nga ana e shtetit tė industrializimit tė vendit, bonifikimit etj. 17) Sigurimi nga ana e shtetit (Propjetarėve) mbrojtjen e tė gjithė jetės sė punėtorėve, e pensionit, e lejes sė paguar, gjymtimit, shėrimit nga shteti etj. 18) Kujdesi nga ana e shtetit pėr zhvillimin mendor, fizik dhe moral tė rinisė 19) Rishqyrtimi i problemeve tė minoriteteve duke zgjidhur kėtė problem me rėndėsi paqėsisht simbas principit tė respektit, tė sė drejtės sė vetė pohimit tė popujve.
(..vijon)
Krijoni Kontakt