Elitat globaliste në panik: Na erdhi fundi nëse Donald Trump rikthehet në pushtet në 2024!

[Albo]

The Economist: Donald Trump përbën rrezikun më të madh për botën në vitin 2024



NGA THE ECONOMIST

Në edicionin e kësaj jave The Economist botoi “Bota gjatë vitit 2024”, udhëzuesin vjetor të 38-të, mbi parashikimet për vitin e ardhshëm, dhe gjatë gjithë asaj kohe asnjë person i vetëm nuk e ka eklipsuar analizën e The Economist, aq sa Donald Trump eklipson vitin 2024.

Trump dominon zgjedhjet paraprake republikane. Disa sondazhe e nxjerrin atë përpara Presidentit Joe Biden në shtetet e lëkundura. Për New York Times, 59% e votuesve i besojnë atij për situatën ekonomike, krahasuar me vetëm 37% për zotin Biden.

Në zgjedhjet primare, duket se paditë civile dhe ndjekjet penale vetëm sa e kanë forcuar ish-presidentin Trump. Për dekada demokratët janë mbështetur tek votuesit afro-amerikanë dhe hispanikë, por një numër domethënës i tyre po e braktisin partinë.

Ky është një moment i rrezikshëm që një njeri si Trump të kthehet duke trokitur në derën e Zyrës Ovale. Demokracia është në telashe në “shtëpinë e saj”. Pretendimi i zotit Trump se kishte fituar zgjedhjet në vitin 2020 ishte më shumë se një gënjeshtër: ishte një bast cinik se ai mund të manipulonte dhe frikësonte bashkatdhetarët e tij, dhe ka funksionuar. Amerika po përballet me armiqësi në rritje jashtë vendit, e sfiduar nga Rusia në Ukrainë, nga Irani dhe milicitë aleate të tij në Lindjen e Mesme dhe nga Kina përtej ngushticës së Tajvanit dhe në Detin e Kinës Jugore. Këto tre vende koordinojnë lirshëm përpjekjet e tyre dhe ndajnë një vizion të një rendi të ri ndërkombëtar në të cilin autokratët janë të sigurt.

Për shkak se republikanët maga kanë planifikuar mandatin e tij të dytë prej muajsh, Trump 2 do të ishte më i organizuar se Trump 1.

“Besnikët e vërtetë” do të zinin pozicionet më të rëndësishme. Trump do të vijonte me idetë e tij të proteksionizmit ekonomik dhe marrëveshjeve teatrale dhe ekstravagante.

Nuk është çudi që perspektiva e një mandati të dytë të Trump mbush parlamentet dhe sallat e bordeve të botës me dëshpërim. Por dëshpërimi nuk është një plan.

Kërcënimi më i madh që paraqet zoti Trump është për vendin e tij. Pasi rifitoi pushtetin për shkak të mohimit të zgjedhjeve në vitin 2020, ai me siguri do të afirmohej në ndjenjën e tij të thellë se vetëm humbësit e lejojnë veten të jenë të kufizuar nga normat e një kombi. Në ndjekjen e armiqve të tij, Trump do të luftojë çdo institucion që e pengon, përfshirë gjykatat dhe Departamentin e Drejtësisë.

Megjithatë, një fitore e Trump vitin e ardhshëm do të kishte gjithashtu një efekt të thellë jashtë vendit. Kina dhe miqtë e saj do të gëzoheshin për provat se demokracia amerikane është jofunksionale. Nëse Trump shkelte procesin e rregullt ligjor dhe të drejtat civile në Shtetet e Bashkuara, diplomatët e tij nuk mund t’i promovonin ato jashtë vendit.

Instinktet proteksioniste të Trump do të ishin gjithashtu të pakufizuara. Në mandatin e tij të parë ekonomia lulëzoi pavarësisht tarifave të tij ndaj Kinës. Planet e tij për një mandat të dytë do të ishin më të dëmshme. Ai dhe togerët e tij po mendojnë një taksë universale prej 10% mbi importet, më shumë se trefishi i nivelit sot. Edhe nëse Senati e frenon atë, proteksionizmi i justifikuar nga një këndvështrim i gjerë i sigurisë kombëtare do të rriste çmimet për amerikanët.

Trump gjithashtu ndezi ekonominë në mandatin e tij të parë duke ulur taksat dhe duke shpërndarë pagesat për Covid-19. Këtë herë, Amerika ka deficite buxhetore në një shkallë të parë vetëm në luftë dhe kostoja e shërbimit të borxheve është më e lartë. Uljet e taksave do të ushqente inflacionin, jo rritjen ekonomike.

Jashtë vendit, mandati i parë i Trump ishte më i mirë se sa pritej. Administrata e tij i dha armë Ukrainës, ndoqi një marrëveshje paqeje midis Izraelit, Emirateve të Bashkuara Arabe dhe Bahreinit dhe i detyroi vendet evropiane për të rritur shpenzimet e tyre të mbrojtjes. Politika e Amerikës ndaj Kinës u bë më e ashpër.

Indiferenca e Trump ndaj të drejtave të njeriut mund të forcojë marrëdhëniet me qeverinë e Narendra Modit në Indi dhe qeverinë Saudite.

Por një mandat i dytë do të ishte ndryshe, sepse bota ka ndryshuar. Nuk ka asgjë të keqe që vendet të jenë transaksionale: ata janë të detyruar të vënë interesat e tyre në radhë të parë. Megjithatë, epshi i zotit Trump për marrëveshje dhe ndjenja e tij për interesat e Amerikës janë të pakufizuara nga realiteti dhe të paankoruara nga vlerat.

Trump gjykon se që Amerika nuk mund të shpenzojë gjak dhe para në Evropë.

Prandaj ai ka kërcënuar se do t’i japë fund luftës së Ukrainës brenda një dite dhe do të “shkatërrojë” NATO-n , ndoshta duke refuzuar angazhimin e Amerikës për të trajtuar një sulm ndaj një vendi si një sulm ndaj të gjithëve. Në Lindjen e Mesme, Trump ka të ngjarë të mbështesë Izraelin pa rezerva, sado që të nxisë konfliktin në rajon. Në Azi, ai mund të jetë i hapur për të bërë një marrëveshje me presidentin e Kinës, Xi Jinping, për të braktisur Tajvanin, sepse ai nuk mund ta kuptojë pse Amerika do të shkonte në luftë me një superfuqi të armatosur bërthamore për të përfituar një ishull të vogël.

Por duke e ditur se Amerika do të braktiste Evropën, Putin do të kishte një nxitje për të luftuar në Ukrainë dhe për të zgjeruar konfliktin në ish vendet sovjetike si Moldavia apo shtetet baltike. Pa presionin amerikan, Izraeli nuk ka gjasa të krijojë një konsensus të brendshëm për bisedimet e paqes me palestinezët. Duke llogaritur se zoti Trump nuk qëndron përkrah aleatëve të tij, Japonia dhe Koreja e Jugut mund të kenë armë bërthamore. Duke pohuar se Amerika nuk ka përgjegjësi globale për të ndihmuar në trajtimin e ndryshimeve klimatike, zoti Trump do të shtypte përpjekjet për ta ngadalësuar atë. Dhe ai është i rrethuar nga “skifterët kinezë” që besojnë se konfrontimi është mënyra e vetme për të ruajtur dominimin amerikan. E kapur mes një presidenti që bën marrëveshje dhe zyrtarëve të tij luftënxitës, Kina mund të bëjë llogaritjen e gabuar mbi Tajvanin, me pasoja katastrofike.

Zgjedhjet që kanë rëndësi

Një mandat i dytë i Trumpit do të kishte një pikënisje, të cilin i pari nuk e kishte Fitorja do të konfirmonte instinktet e tij më shkatërruese për pushtetin. Planet e tij do të hasnin më pak rezistencë. Dhe për shkak se Amerika do ta ketë votuar atë duke ditur “më të keqen”, autoriteti i saj moral do të binte. Zgjedhjet do të vendosen nga dhjetëra mijëra votues në vetëm një pjesë të vogël të shteteve. Në vitin 2024, fati i botës do të varet nga votat e tyre.

Marrë nga The Economist

[Albo]

Trump nuk do bëhet President i SHBA/ “Financial Times” bën parashikimet për 2024



Presidenti amerikan Joe Biden mund të fitojë zgjedhjet presidenciale që mbahen këtë vit ndërsa aleatët e Ukrainës do të vazhdojnë të ofrojnë mbështetje për të. Janë këto disa nga parashikimet e Financial Times për ngjarjet që pritet të rezervojë 2024. Gazeta e njohur britanike u është përgjigjur në këtë mënyrë disa prej pyetjeve të bëra nga lexuesit e saj.

Kush do të bëhet president i Shteteve të Bashkuara?

Sipas shkrimit, ish-presidenti Donald Trump nuk do të mundë të sigurojë fitoren në zgjedhje. “FT” sugjeron se nëse kapërcen pengesat e fundit ligjore në shtetet e Kolorado dhe Maine, fushata e Trump kundër Joe Biden do t’i bëjë zgjedhjet presidenciale, më të neveritshmet në historinë e SHBA-ve. “Do të jetë shumë afër. Trump do të dënohet penalisht në të paktën një nga katër gjyqet e tij, ndoshta në dy prej tyre, para zgjedhjeve. Ai do ta paraqesë këtë si persekutim politik nga “familja e krimit Biden”, – raporton FT.

A do të jetë viti i ardhshëm më i nxehtë se 2023?

2023 është shënuar nga një numër ditësh jashtëzakonisht të nxehta, saqë është pothuajse e sigurt se do të jetë më i nxehti në 174 vitet e vëzhgimeve klimatike kur të llogariten shifrat përfundimtare. Megjithatë, shumë shkencëtarë presin që viti 2024 të jetë edhe më i ngrohtë, pasi vapa në vitin 2023 u intensifikua nga fenomeni klimatik natyror El Niño. Kjo zakonisht ka ndikimin më të rëndësishëm në temperaturat globale pas arritjes së kulmit të saj, që mund të ndodhë jo më herët se janari 2024.

A do të shtrihet lufta midis Izraelit dhe Hamasit në një konflikt rajonal?

Sipas FT, lufta ka shkaktuar që tani dhunë në të gjithë rajonin duke përfshirë grupe militante të mbështetura nga Irani. Shqetësimi më i madh është se përleshjet kufitare mes Hezbollahut, një lëvizje e fuqishme libaneze dhe forcave izraelite do të përshkallëzohen në një konflikt të plotë mes tyre.

Pavarësisht mesazhit të qartë nga qeveria e kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu se ata nuk mund të bashkëjetojnë më me militantët e Hezbollahut të ngulitur në kufirin Liban – Izrael, ata shpresojnë se presioni diplomatik do ta përmbajë situatën. Në të njëjtën kohë, as Uashingtoni dhe as Teherani nuk duan një konflikt më të gjerë rajonal, edhe nëse armiqësitë midis Hezbollahut dhe Izraelit intensifikohen, por situata mbetet jashtëzakonisht e paqëndrueshme.

A do të vazhdojnë SHBA-të dhe BE-ja të financojnë Ukrainën?

Kur kundërofensiva ukrainase kundër pushtimit rus ngeci në fund të vitit 2023, mbështetja ushtarake dhe financiare për Kievin u bë një çështje e diskutueshme. Administrata Biden është e vendosur të vazhdojë furnizimin: një marrëveshje me republikanët në Kongres mund të përfshijë lëshime për sigurinë e kufijve të SHBA-së në këmbim të zgjerimit të ndihmës për Ukrainën. Një sfidë edhe më e madhe do të lindë nëse Trump kthehet në Shtëpinë e Bardhë. Udhëheqësit e BE-së, ndërkohë, duhet të gjejnë mënyra për të anashkaluar veton e Hungarisë për një paketë ndihme financiare prej 50 miliardë eurosh në fillim të vitit 2024.

A do të falimentojë kompania X?

Elon Musk shpesh përdor paralajmërimet e falimentimit për motivim. Ai e bëri atë në Tesla dhe SpaceX. Por këtë herë, me dështimin e reklamave në X (Twitter) dhe përpjekjet për të krijuar të ardhura ka një gjasë të konsiderueshme që kjo mund të ndodhë. Pas shpërthimeve emocionale të kohëve të fundit drejtuar reklamuesve të X, ai mund të bëhet i paduruar me udhëheqjen e kompanisë duke e çuar atë drejt falimentimit dhe të mbetet vetë në krye. Lufta e Musk për kontrollin e X në kushtet e falimentimit do të ishte një vazhdim emocionues i sagës dramatike të blerjes së Twitter.

A do të normalizohet ekonomia amerikane?

Po, në afat të shkurtër. Inflacioni ka rënë në një mënyrë që ka habitur edhe Rezervën Federale këtë vit dhe rritja ka mbetur më e fortë se sa prisnin shumica e ekonomistëve. Por mos vini bast se do të zgjasë gjatë gjithë vitit 2024. Do të ketë më pak mbështetje fiskale, pasi janë konsumuar dhurimet për familjet nga epoka e Covid-it.

A do të bëhet Keir Starmer kryeministër i Britanisë së Madhe?

Po, megjithëse ka gjasa që zgjedhjet në Mbretërinë e Bashkuar të mos mbahen deri në janar 2025. Konservatorët e Rishi Sunak duken të ndarë dhe të rraskapitur. Numri i vendeve që duhet të fitojë opozita laburiste do të thotë se ajo mund të zbresë diku midis një qeverie të pakicës. Megjithatë, është jashtëzakonisht e vështirë të shihet se si Sunak mund të marrë mbështetjen e mjaftueshme për të mbajtur pushtetin.

A do të bjerë rritja ekonomike e Kinës në 3%?

Cilësia e rritjes ekonomike kineze është përkeqësuar ndjeshëm vitet e fundit. Tregu i pronave, i cili kontribuon pothuajse një të tretën e prodhimit të brendshëm bruto, po punon me ngadalë. Shumë qeveri vendore janë mbytur në borxhe. Konsumatori kinez është në mëdyshje. Por rritja ekonomike e Kinës do të mbetet lehtësisht në 4%. Përparimi në teknologji do të mbetet i fortë.

A do të sigurojë Ursula von der Leyen një mandat të dytë si presidente e Komisionit Evropian?

Po, me pak përpjekje. Ursula von der Leyen e ka treguar mirë veten në një mandat të karakterizuar nga kriza, duke dëshmuar vlerën e veprimit të përbashkët të BE-së në huamarrje, shëndetësi, shpenzime për mbrojtjen dhe politikën e energjisë. Marrëveshja e saj kryesore e gjelbër evropiane ka qëndruar kryesisht në rrugën e duhur. Por afrimi me Uashingtonin ka mërzitur disa liderë.

A do të shkarkohet sërish Sam Altman nga OpenAI?

Sam Altman fillimisht e strukturoi kompaninë e tij në mënyrë që bordi i saj ta kontrollonte. Ai tha se nuk kishte kapital në OpenAI dhe bordi mund ta pushonte atë në çdo kohë. Por kur bashkëthemeluesi i Altman dhe tre anëtarë të pavarur të bordit bënë pikërisht këtë gjë në nëntor, ata përfunduan duke e rivendosur atë katër ditë më vonë.

A do t’i kthejë Britania Greqisë statujat e Partenonit?

Po, edhe pse pothuajse me siguri do të jetë nëpërmjet një marrëveshjeje, jo një kthim i plotë që do të kërkonte një ndryshim në ligjin e Mbretërisë së Bashkuar.

©FT, përshtati në shqip LAPSI.al

[Albo]

Rikthimi shqetësues i Donald Trump



Fushata elektorale në Iowa, rezultati i së cilës do të ndikojë së tepërmi mbi çështjet globale, përgjatë një viti plot zgjedhje, sapo në Shtetet e Bashkuara. Rezultatet e saj nuk lënë vend për dyshime. Duke shkatërruar rivalët në zgjedhjet e organizuara në të ftohtin polar të këtij shtet rural dhe shumë konservator, Donald Trump konfirmoi statusin e tij si favorit në garën për nominimin e republikanëve, për zgjedhjet e 5 nëntorit.

Votuesit republikanë qenë dëshmitarët më të mirë për të matur përbuzjen e papërfytyrueshme të Donald Trump për të zbatuar rregullat. Ky i fundit nuk denjoi të marrë pjesë as edhe një herë të vetme në debatet mes kandidatëve të organizuar nga partia e tij duke shmangur këtë detyrim qytetar sa të shëndetshëm po aq edhe të domosdoshëm.
Ish-biznesmeni pati më shumë se një arsye për të festuar triumfin e tij mbrëmjen e 15 janarit. Rivalja e vet më serioze, ish-ambasadorja në Kombet e Bashkuara, Nikki Haley, u mund u mund në garën për vend të dytë nga guvernatori i Floridës, Ron DeSantis, fushata e të cilit gjithësesi është në agoni. Këtu Haley nuk do të përfitojë nga fryma e entuziazmit që do i duhet për takimin tashmë vendimtar të primareve në New Hampshire, të planifikuar për 23 janar.

Këto rezultate të para janë sa të turpshme, aq edhe shqetësuese për demokracinë amerikane. Për herë të parë, zgjedhësve iu kërkua të votonin për një ish-president, akti i fundit i të cilit në detyrë ishte shkelja e parimit themelor të vendit të tij: respektimit të rezultatatit zgjedhor dhe transferimit paqësor të pushtetit.

Tre vjet më vonë, votuesit republikanë duket se i kanë harruar imazhet degraduese të mbështetësve të presidentit në largim, që sulmuan Kapitolin në Uashington për të parandaluar çertifikimin e fitores së padiskutueshme të Joe Biden. Më keq akoma, shumë prej tyre vazhdojnë të besojnë teorinë delirante të komplotit se zgjedhjet u vodhën nga ata që realisht i humbën ato.

Kjo qasje me sy mbyllur nuk është një shaka, pasi Donald Trump po paraqet si të vetmin program elektoral përpara zgjedhësve, etjen për hakmarrje dhe dëshirën për revansh. Kështu duhet edhe spastrimi i gjerë në administratë, që ai parashikon në rastin e një fitoreje në nëntor, duke vendosur ndado besnikë të përzgjedhur mbi këtë kriter dhe jo atë të meritokracisë. Nuk ka dyshim se një gjë e tillë do të dobësojë shtetin federal, për në favor të kundërshtarëve të Shteteve të Bashkuara.

Votuesit në Iowa gjithashtu nuk u ndikuan nga proceset ligjore që ka përpara Donald Trump dhe as nga një sërë akuzash që pikturojnë një portret krejt të kundërt me atë të një burri shteti. Edhe në këtë pikë Trump, arriti me ndihmën e mediave tejet të buta kundrejt tij të injektonte helmin e dyshimit.

Në realitetin paralel të vizatuar nga ish-presidenti, shkelja e rregullave të financimit të fushatës zgjedhore, presioni i ushtruar për të ndryshuar rezultatet e zgjedhjeve presidenciale 2020, apo marrja e paligjshme e arkivave të klasifikuara pas largimit të tij nga pushteti nuk përbëjnë asnjë lloj shkeljeje. Përkundrazi, faktin se duhet të përgjigjet për veprimet e veta ai e paraqitet si një kërcënim për demokracinë.

Afati po skadon për republikanët që e refuzojnë kthimin e kaosit dhe egos shkatërruese në drejtimin e Shtëpisë së Bardhë. Atyre u kanë mbetur vetëm pak ditë për t’u tubuar pas një kandidature alternative dhe për të parandaluar që gara e primareve të shitet si një plebishit.

Editorial i Le Monde, pergatiti Lapsi.al

[Albo]

The Economist: Rreziku në rritje i konservatorizmit



The Economist

Në vitet 1980, Ronald Reagan dhe Margaret Thatcher ndërtuan një konservatorizëm të ri rreth tregjeve dhe lirisë. Sot, Donald Trump, Viktor Orban dhe një grup i larmishëm politikanësh perëndimorë e kanë shkatërruar atë ortodoksi, duke ndërtuar një konservatorizëm statist, që vendos sovranitetin kombëtar përpara individit. Këta konservatorë kombëtarë janë gjithnjë e më shumë pjesë e një lëvizjeje globale, me rrjetet e tyre të mendimtarëve dhe liderëve të lidhur nga një ideologji e përbashkët. Ata po e ndiejnë se zotërojnë konservatorizmin tani – dhe mund të kenë të drejtë.

Pavarësisht nga emri, konservatorizmi kombëtar nuk mund të ishte shumë i ndryshëm nga idetë e Reagan dhe Thatcher. Në vend që të jenë skeptikë ndaj qeverisë së madhe, konservatorët kombëtarë mendojnë se njerëzit e zakonshëm janë të rrethuar nga forca të papërcaktuara globale dhe se shteti është shpëtimtari i tyre. Ndryshe nga Reagan dhe Thatcher, ata e urrejnë bashkimin e sovranitetit në organizatat shumëpalëshe, dyshojnë se tregjet e lira janë të manipuluara nga elitat dhe janë armiqësorë ndaj emigrimit. Ata e përbuzin pluralizmin, veçanërisht llojin multikulturor.

Në vend të një besimi progresist, konservatorët kombëtarë janë kapur nga deklinizmi, ose besimi se një shoqëri apo institucion shkon drejt rënies. William Buckley, një mendimtar i shkollës së vjetër, dikur tha se “një konservator është dikush që i qëndron përpara historisë, duke bërtitur stop”. Për krahasim, konservatorët kombëtarë janë revolucionarë. Ata nuk e shohin Perëndimin si një qytet që shkëlqen në majë të kodrës, por si Romën përpara rënies – dekadente, e çoroditur dhe gati të shembet mes një pushtimi barbar. Të pakënaqur me rezistencën ndaj progresit, ata gjithashtu duan të shkatërrojnë liberalizmin klasik.

Disa njerëz presin që e gjithë kjo të shpërthejë një ditë. Konservatorët kombëtarë janë shumë jo koherentë për të paraqitur një kërcënim, thonë ata. Giorgia Meloni, kryeministre e Italisë, mbështet Ukrainën; Viktor Orban, kryeministër i Hungarisë, ka mbajtur një qëndrim të butë ndaj Rusisë. Partia polake Ligj dhe Drejtësi (PiS) është kundër homoseksualëve; në Francë Marine Le Pen është pro tyre. Veç kësaj, fiksimi me sovranitetin kombëtar do ta bënte situatën e njerëzve më të keqe, pasi tregtia do të bjerë, rritja ekonomike do të ngadalësohet dhe të drejtat civile do të kufizohen. Votuesit me siguri do të zgjidhnin të rivendosnin liberalizmin botëror të krijuar tashmë.

Kjo pikëpamje është vetëkënaqësi e pafalshme. Konservatorizmi kombëtar është politika e ankesave: nëse politikat çojnë në rezultate të këqija, liderët do ta transferojnë fajin mbi globalistët dhe emigrantët dhe do të thonë se kjo dëshmon se sa shumë e padrejtë është bota. Me gjithë kontradiktat e tyre, konservatorët kombëtarë kanë qenë në gjendje të bashkohen rreth armiqësisë së tyre, përballë armiqve të përbashkët, duke përfshirë emigrantët, globalistët dhe të gjithë përkrahësit e tyre të supozuar. Nëntë muaj para zgjedhjeve në Amerikë, zoti Trump tashmë po sulmon NATO-n.

Konservatorët kombëtarë gjithashtu meritojnë të merren seriozisht për shkak të perspektivës së tyre elektorale. Trump është duke udhëhequr sondazhet në Amerikë. E djathta ekstreme pritet të dalë mirë në zgjedhjet parlamentare evropiane në qershor. Në Gjermani, në dhjetor, Alternativa për Gjermaninë e ekstremit të djathtë arriti një rekord prej 23%. Duke parashikuar një humbje në zgjedhje për Rishi Sunak në Britaninë e Madhe, konservatorët pro Brexit dhe anti-emigracion po komplotojnë për të marrë në dorë partinë. Në vitin 2027, zonja Le Pen mund të bëhet presidente e Francës.

Dhe konservatorët nacionalistë kanë rëndësi sepse kur arrijnë të fitojnë postin, gjithçka ndryshon. Duke vendosur për të kapur institucionet shtetërore, duke përfshirë gjykatat, universitetet dhe shtypin e pavarur, ata çimentojnë kontrollin e tyre në pushtet. Kjo është ajo që partia Fidesz e Orban ka bërë në Hungari. Në Amerikë, Trump ka qenë i qartë për planet e tij autokratike. Njerëzit që punojnë për të kanë hartuar dokumente politikash që parashtrojnë një program për të kapur burokracinë federale. Pasi institucionet të jenë dobësuar, mund të jetë e vështirë për t’i rikthyer ato. Në Poloni, partia Ligj dhe Drejtësi (PiS) kishte të njëjtën axhendë, përpara se të rrëzohej në zgjedhjet e vitit të kaluar. Koalicioni i qendrës së djathtë që e mundi atë, tani po lufton për të vendosur kontrollin.

Atëherë, si duhet të sillen konservatorët e stilit të vjetër dhe liberalët klasikë me konservatorizmin kombëtar? Një përgjigje është të merren seriozisht ankesat legjitime të njerëzve. Qytetarët e shumë vendeve perëndimore e shohin emigracionin ilegal si një burim çrregullimi social dhe shpenzim të parave publike. Njerëzit shqetësohen se fëmijët e tyre do të rriten më të varfër se ata. Janë të shqetësuar për humbjen e vendeve të punës për shkak të teknologjisë së re. Besojnë se institucione të tilla si universitetet dhe shtypi janë kapur nga elitat armiqësore, joliberale, me prirje të majtë. Ata i shohin globalistët që kanë lulëzuar në dekadat e fundit si anëtarë të një kaste egoiste dhe arrogante që u pëlqen të besojnë se u ngjitën në krye me meritokraci, por, në realitet, suksesi i tyre u trashëgua.

Këto ankesa janë të drejta, por mos marrja e tyre seriozisht konfirmon se sa larg realitetit janë bërë elitat. Në vend të kësaj, liberalët dhe konservatorët e stilit të vjetër kanë nevojë për politika për të adresuar këto probleme. Emigracioni i ligjshëm është më i lehtë nëse frenohet ai i paligjshmi. Rregullat kufizuese të planifikimit i nxjerrin të rinjtë jashtë tregut të banesave. Për të pasur një shoqërinë vërtet të hapur që ata pretendojnë se duan, liberalët duhet të bëjnë presion që institucionet elitare intelektuale – që janë bizneset kryesore, mediat dhe universitetet – të mishërojnë parimet e liberalizmit në vend që t’i nënshtrohen censurës dhe mendimit në grup.

Lidion Kulla / SCAN