Përgatitja e liturgjisë së festave të urdhëruara. Komente postohen disa ditë përpara festave.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 3 Ord. VITI B.

MË 21-1-2024.


UNGJILLI: Mk 1,14-20.

14 Pasi e burgosën Gjonin, Jezusi shkoi në Galile. Atje predikonte Ungjillin e Hyjit.
15 Thoshte: “Koha u plotësua e Mbretëria e Hyjit është afër! Kthehuni e besojini Ungjillit!”
16 Ndërsa po kalonte bregut të Detit të Galilesë, Jezusi pa Simonin e Andreun, të vëllanë e Simonit, duke gjuajtur peshk ‑ ishin peshkatarë. 17 Jezusi u tha: “Ejani pas meje e do t’ju bëj peshkatarë njerëzish!”
18 Ata aty për aty i lanë rrjetat e shkuan pas tij.
19 Si eci edhe pak, pa Jakobin e Zebedeut e vëllain e tij, Gjonin: ishin në lundër e po arnonin rrjetat.
20 Menjëherë i thirri edhe ata. Ata lanë të atin e vet Zebedeun në lundër bashkë me mëditësit dhe shkuan pas tij.



LECTIO DIVINA-MEDITIMI-LUTJA.

Kjo ndodh "Pasi e burgosën Gjonin". Marku na thotë: Arrestimi brutal i Gjon Pagëzuesit nga policia e Herodit sapo i dha fund misionit të Paraardhësit. Marku përdor këtu (në tekstin grek) fjalën "dorëzuar" (παραδοθῆναι) të cilën do ta përsërisë shumë herë më vonë kur flet për Jezusin (për shembull "Biri i Njeriut do të dorëzohet në duart e njerëzve", 9,31 ), pastaj për apostujt ("ju do të dorëzoheni në gjykata dhe në sinagoga", 13,9). Në këtë mënyrë Mark bën që të kuptohet tashmë prej fillimit se fati i Gjon Pagëzuesit paraprin, paralajmëron atë të Jezusit, dhe pastaj atë të apostujve: ky është misioni i zakonshëm i profetëve, saktësisht siç e përshkroi Isaia në këngët e Shërbëtorit (Is. 50 dhe 52-53); ose libri i Urtësisë: "Le të gjuajmë të drejtin, ai na pengon, dhe ai kundërshton veprimet tona" (Ur. 2,13).
Si profetët, Gjon Pagëzuesi së pari, pastaj Jezusi, shpallin kthimin në besim: Marku përdor të njëjtat fjalë për të dy: "Shpall kthim në besim"; sigurisht që nuk është rastësi; disa rreshta më lart, Marku tha: "Gjon Pagëzuesi e predikonte një pagëzim pendese për faljen e mëkateve" (Mk. 1,4) dhe këtu "Jezusi shkoi në Galile. Atje predikonte Ungjillin e Hyjit. Thoshte: “Koha u plotësua e Mbretëria e Hyjit është afër! Kthehuni e besojini Ungjillit!” (v.14-15). Përmbajtja e predikimit është e njëjtë; megjithatë peizazhi ka ndryshuar: "Jezusi u nis për në shkretëtirë (1,12), Jezusi kthehet në Galile dhe është atje që 'ai filloi predikimin e tij: duke lënë të kuptohet se Lajmi i Mirë i Mbretërisë së Zotit vjen nga Galileja, ky vend i dyshimtë, që në Palestinën e kohës së Jezusit nuk kishte nam të mire: thuhej me njëfarë ironi e përbuzje: "Çfarë dobie mund të dalë prej saj?" "Dhe Jezusi filloi të shpalltë, pikërisht nga “Galileja pagane” (Mt.4,15) ungjillin: “Koha u plotësua e Mbretëria e Hyjit është afër! Kthehuni e besojini Ungjillit!” (v.15).

Koha u plotësua! Populli i Izraelit ka një nocion shumë të veçantë të historisë: për ta, historia nuk është një rifillim i përhershëm: ajo ka një kuptim, që do të thotë në të njëjtën kohë një kuptim dhe një drejtim. Ka një fillim dhe një mbarim të historisë dhe është brenda kornizës së kësaj historie njerëzore që Zoti vendos projektin e tij të Besëlidhjes me njerëzimin. Të thuhet: "Koha u plotësua", është si në qoftë se do të thuhej se po e kemi arritur qëllimin tonë. Siç thotë Pali: "Koha i ka liruar velat e saj", si një varkë që mbërrin në port dhe i liron velat e saj. Ky qëllim është Dita kur "Shpirti do të derdhet mbi çdo mish", sipas premtimit të profetit Joel (Jl. 3,1). Tani, saktësisht, Gjon Pagëzuesi pa në ardhjen e Jezusit përmbushjen e këtij premtimi: "Unë ju pagëzova me ujë, por ai do t'ju pagëzojë me Shpirtin e Shenjtë", tha ai në atë kohë të Pagëzimit të Jezusit.

Ja Lajmi i Mirë: Dita e Zotit po vjen, "Mbretëria e Zotit është shumë afër" (fjalë për fjalë, në tekstin Grek, "Mbretëria e Zotit është afruar"; që do të thotë dy gjëra:
Së pari, është vetë Mbretëria që po na afrohet: ne kemi vetëm për ta mirëpritur atë; ne kurrë nuk mund të besojmë mjaftueshëm në hirësinë e dhuratës së Zotit.
Së dyti, Mbretëria tashmë është një realitet: "Mbretëria e Zotit është afër", është tashmë këtu (ἤγγικεν ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ); mbi Jezusin, duke dalë nga ujërat e Jordanit, qiejtë u hapën, zbriti Shpirti i shenjtë, qielli rifilloi të komunikonte përsëri me tokën.
Kthimi në të cilin Jezusi na fton, është thjesht të besojmë se kjo dhuratë e Zotit është aktuale dhe është dhënë falas. Është një dhuratë që profeti Isaia e shpalli në kohën e tij: "O ju të gjithë që jeni të etshëm, ejani tek ujët, le të vijnë gjithashtu edhe ata që s’kanë para! Bleni drithë e hani; ejani e bleni pa para e pa pagesë verë e qumësht!" (Is. 55).
Kjo na ndihmon të kuptojmë shprehjen: " Kthehuni e besojini Ungjillit!”. Qëndron pyetja: në çfarë me të vërtetë konsiston kthimi në të cilin Jezusi na fton? Për të dhënë një përgjigje, duhet të kuptojmë vlerën e lidhëzës bashkërënditëse këpujore e (apo dhe). Ajo në shqip dhe “kai”, në greqisht, mund të këtë dy kuptime: “domethënë”, por edhe “si shtesë!. Në rastin e pare, fjalia e Jezusit: "Kthehuni e besojini Ungjillit!”, duhet të kuptohet pra: "Kthehuni, domethënë besoni në Lajmin e Mirë"; të kthehesh do të thotë të besosh në Lajmin e Mirë. Në rastin e dytë, në një mënyrë tjetër,duhet të kuptohet: “Kthehuni duke besuar si shtesë se Lajmi është i Mirë: E Lajmi i mire është: Zoti është dashuri dhe falje, dhe dashuria e tij është për të gjithë. Pra ju konvenon që ta pranoni këtë Lajm të mire.
Kjo është ndoshta arsyeja pse leximi i parë i liturgjisë së sotme, është marrë nga libri i Jonas; libri i Jonas na jep dy mësime: nga njëra anë, Zoti dëshiron shpëtimin e të gjithë njerëzve dhe jo vetëm të një pakice; por nga ana tjetër Zoti po pret vetëm një gjest nga ne. Mjafton të kthehemi në besim për të hyrë në faljen e Zotit.
Në të njëjtën mënyrë, Pali thotë në letrën e tij të dytë drejtuar Korintasve: "Pajtohuni me Hyjin!" (2 Kor. 5,20), që do të thotë: "Besoni se plani i tij është dashamirës", ndaloni së vepruari si Adami që besoi se Zoti ishte i lig me qëllim dhe rifilloni të besoni se Ai është i mire dhe i madh në dashuri! Ky është kuptimi i fjalës "kthimi" në hebraisht. Nëse kthehemi, do ta shohim Zotin ashtu siç është, domethënë Zoti e dashurisë dhe e faljes. Është vërtet zbulimi i djalit plangprishës.

Më në fund, disa fjalë për thirrjen e dishepujve të parë, Simon dhe André, Jakobi dhe Gjon. Si në çdo profesion, ekzistojnë dy faza: thirrja dhe përgjigja. Jezusi kalon, i sheh, i thërret: iniciativa është në anën e tij; për dishepujt, është mbretëria që i afrohet dhe i thërret. Për sa i përket përgjigjes: "Menjëherë, duke lënë rrjetat e tyre atje, ata e ndoqën atë". Këtu kujtohet Abrahami për të cilin libri i Zanafillës thjesht thotë: "Atëherë Abrahami u nis siç i kishte urdhëruar Zoti" (Zn. 12, 4). Jezusi u tha atyre: “Ejani pas meje. Unë do t'ju bëj peshkatarë njerëzish. Ai nuk i bën të shkëlqejë për ta diçka për veten e tyre, por për të tjerët; ai i lidh ata me misionin e tij. Duke vepruar kështu, ai u tregon atyre diçka për misionin e tij: unë erdha për të ripeshkuar njerëzit; siç thotë ai vetë në ungjillin e Gjonit (Gj. 10,10): "Unë erdha që delet ta kenë jetën e ta kenë me plotësi", apo edhe: Unë erdha për të rifituar për Atin tim një popull besnik.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 3 Ord. VITI B

3 LEXIME.

MË 21-1-2024.

Të krishterët janë të bindur se mesia tashmë ka ardhur, hebrenjtë thonë se ai nuk erdhi ende. Kush ka të drejtë?
Nuk ka dyshim për këtë, çifutët kanë të drejtë. Edhe ne e pranojmë në heshtje për vetë faktin se, çdo vit, i kushtojmë katër javë përgatitjes për ardhjen e tij.
Ne e presim me padurim Mesinë, sepse na është thënë se “7 Në ditët e tija do të lulëzojë drejtësia dhe paqe e madhe derisa të jetë hëna… 12 Ai do ta shpëtojë skamnorin që fshan, të varfërin që nuk ka ndihmëtar… 16 Toka do të japë drithëra me shumicë, në maja të maleve do të valëviten kallëzat, porsi Libani frytet e tokës, do të lulëzojnë porsi bari i tokës banorët e qytetit (Ps 72,7.12.16). Ne nuk e kemi parë ende përmbushjen e këtyre profecive, ndaj vazhdojmë të presim.
Mesia nuk ka ardhur ende, por kur të arrijë, të gjithë, madje edhe judenjtë, do ta njohin: është Jezusi. Lindja e tij në botë është e ngadaltë dhe progresive; kohët e reja, të fundit, tashmë kanë filluar, por nuk kanë ardhur deri në fund.
Një ditë i thanë Jezusit se nëna dhe vëllezërit e tij po e kërkonin; Ai "duke shikuar ata që ishin ulur rreth tij, bërtiti: Ja nëna ime dhe vëllezërit e mi!" (Mk. 3,34). Po, bashkësia e atyre që e dëgjojnë fjalën e tij, i besojnë dhe e ndjekin, është nëna e tij, është ajo që e lind çdo ditë me dhimbje, derisa të realizohet plotësisht plani i Zotit: "Kur të plotësohej koha: d. m. th. të vërë çdo gjë nën kryesinë e Krishtit, të gjitha qeniet që janë në qiell e në tokë” (Ef. 1,10).
Menjëhershmëria, bujaria, vendosmëria në shkëputje nga ajo që është e lashtë dhe e papajtueshme me botën e ardhshme, karakterizojnë reagimin e atyre që, duke iu përgjigjur thirrjes së Jezusit, i lejojnë vetes të përfshihen në planet e Zotit.
Për të përvetësuar mesazhin, ne do të përsërisim:
"Më bëj të njoh, Zot, rrugët e tua dhe më jep forcë t'i ndjek ato"


LEXIMI I PARË: Jo 3,1-5.10.

1 Fjala e Zotit i qe drejtuar Jonës të dytën herë. I tha:
2 “Çohu, shko në qytetin e madh të Ninivës e kumtoju sa do të të them unë!”
3 Jona u ngrit e shkoi në Ninivë sipas urdhrit të Zotit. E Niniva ishte qytet tepër i madh: për ta përshkuar kërkoheshin tri ditë udhë!
4 Jona kaloi nëpër qytet një ditë udhë. Predikoi kështu: “Edhe dyzet ditë e Niniva do të rroposet!”
5 Ninivasit besuan në Hyjin. Shpallën agjërim e u veshën me grathore prej më të madhit e deri në më të voglin.
(6 I arriti lajmi edhe mbretit të Ninivës. U çua nga froni i vet, i hoqi petkat e veta, u vesh me thes e u ul në pluhur. 7 Atëherë shpallën në Ninivë me urdhër të mbretit e të të mëdhenjve të tij: “Njerëz e kafshë, të mëdha e të imëta, të mos kërkojnë gjë me gojë, as të mos kullotin, as ujë të mos pinë. 8 Njerëz e kafshë le të mbulohen me thasë e Hyji le të thirret në ndihmë me të gjitha fuqitë. Secili njeri le të kthehet nga sjellja e vet e mbrapshtë e nga dhuna që bën. 9 Kush e di: ndoshta Hyji ndërron mendimin, ka mëshirë e fal, e flak zemërimit e vet e nuk sharrojmë”).
10 Hyji i pa veprat e tyre: kishin hequr dorë nga sjellja e tyre e keqe. Kështu Hyjit i erdhi keq për të keqen, me të cilën i kishte kërcënuar se do t’ua çojë dhe nuk ua çoi.


LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJE

Jemi në Jeruzalem, në fund të shekullit të IV para Krishtit. Izraeli kujton, me zemërim dhe mëri, dëbimet e kryera nga asirianët dhe përvojën e ashpër të mërgimit babilonas. Ninivia është ende sinonim i një qyteti të përgjakshëm dhe Babilonia mbetet simboli i armikut shtypës dhe idhujtar.
Është koha e rindërtimit të shoqërisë hebraike dhe restaurimet - e dimë - shoqërohen lehtësisht me fondamentalizëm, ashpërsi ndaj të tjerëve, pamundësi për të lënë vend për mëshirë dhe falje. Izraeli dëshiron të rimarrë besnikërinë ndaj Zotit të tij, por është i fiksuar pas pastërtisë së racës, mbyllet në vetveten, e konsideron zgjedhjen e tij një privilegj dhe jo një shërbim, bëhet fanatik, intolerant dhe është i bindur se kombet pagane janë të refuzuara nga Zoti. .
Pikërisht në këtë mjedis lindi autori i librit të Jonait, një rabin inteligjent, një mendje e hapur, një humorist i shkëlqyer që buzëqesh me armiqësinë e bashkatdhetarëve të tij. I mbushur me mendimin biblik, ai kuptoi se Zoti është:
"Hyji i mëshirshëm e i butë,
i durueshëm e shumë i mëshirshëm dhe i vërtetë,
që qëndron besnik me mijëra brezni,
që e duron fajin, kundërshtimin dhe mëkatin,
por nuk lë pa ndëshkuar asgjë;
që e ndëshkon paudhësinë e etërve në fëmijë,
madje në nipa ‑ në të tretën e në të katërtën brezni” (Dal. 34.6-7),
i cili e do çdo njeri dhe zgjedh Izraelin për të shpëtuar paganët, jo për t'i kundërshtuar ata.
Ai nuk i drejtohet arsyetimit, i cili gjithmonë rezulton i paefektshëm kundër hidhërimit dhe keqdashjes, por kompozon një histori protagonisti i së cilës është Jona, një profet kokëfortë që mishëron mendimet mendjengushtë dhe ndjenjat e vogla të popullit të tij. Jona do të thotë pëllumb dhe, në Bibël, pëllumbi i ëmbël dhe naiv përfaqëson Izraelin (Os. 7,11).
Historia zhvillohet në Ninive, qytet i cili për të paktën treqind vjet është kthyer në një grumbull rrënojash, por autori e imagjinon atë në kulmin e prosperitetit dhe e ngre si një simbol të së keqes, arrogancës, dhunës ndaj të dobëtit. Izraelitët e urrejnë atë dhe besojnë se Perëndia, duke qenë i drejtë, ndan dhe miraton pakënaqësitë e tyre dhe është i vendosur ta ndëshkojë, ta bëjë të paguajë për paudhësitë e kryera, ta shkatërrojë. Por a duhet të mendohet vërtet kështu?
Pasazhi i sotëm i përgjigjet kësaj pyetjeje.
Jonah-Izraeli nuk kuptonte asgjë për zhgjedhjen dhe dërgimin e tij.
“Çohu e shko në qytetin e madh të Ninivës e prediko në të se fajësia e tyre ka arritur deri tek unë” (Jo. 1,2)
dhe Jona, i pakënaqur, pa thënë asnjë fjalë, zbret në portin e Jaffës dhe, në vend që të niset drejt lindjes, niset drejt perëndimit, drejt Tarshishit (Jo 1,1-3), duke preferuar të vdesë në vend që të bëhet një mjet shpëtimi për paganët.
Përballë kokëfortësisë së të dërguarit të tij, Zoti nuk dekurajohet; ai i do shumë ninivitët, kështu që lëshon një stuhi dhe Jona hidhet në det. Një peshk i madh e gëlltit dhe e nxjerr në breg (Jo. 1.4-2.11) dhe, për herë të dytë, Zoti urdhëron profetin rebel të shkojë në Ninive (Jo. 3,2).
Qyteti “ishte shumë i madh, tre ditë udhëtim” (v. 3).
Jona fillon të predikojë, pa entuziazëm, vetëm "për një ditë udhëtim". I plogësht, ai nuk e kalon as gjysmën e rrugës në Ninivë dhe mesazhi i tij, i reduktuar në vetëm pesë fjalë, minimumi, është një njoftim katastrofik, i ndryshëm nga ai që Zoti i kishte besuar. Perëndia nuk kishte folur për shkatërrimin e qytetit, por vetëm për nevojën që ninivitët të ndërgjegjësoheshin për jetën e tyre të ligë.
Pavarësisht përtacisë me të cilën u krye misioni, qytetarët e Ninivisë besojnë në Zot dhe konvertohen.
Fakti është befasues. Me ironi të hollë, autori sugjeron kontrastin: Izraeli nuk e dëgjoi zërin e profetëve, ndërsa ninivitët, nga ana tjetër, ndryshuan jetën e tyre menjëherë pas fjalëve të para - të thëna keq - të Jonait. Kështu i kishte shpjeguar Zoti Ezekielit:
“4 Atëherë më tha: “Biri i njeriut, shko te shtëpia e Izraelit dhe thuaju fjalët e mia. 5 Nuk po dërgohesh te një popull me të folur të pakuptueshëm e me gjuhë të panjohur, po dërgohesh te shtëpia e Izraelit; 6 s’po të dërgoj ndër popuj të mëdhenj me të folur të pakuptueshëm e me gjuhë të panjohur, të cilëve nuk do të ishe në gjendje t’ua kuptoje të folurit; po të dërgoheshe edhe ndër ta, ata do të të dëgjonin! 7 Por shtëpia e Izraelit nuk do të të dëgjojë, sepse nuk duan të më dëgjojnë mua, sepse mbarë shtëpia e Izraelit është kokëfortë e zemërgur” (Ez 3,4-7).
Jona nuk është vetëm Izraeli, ai është kushdo që ende e imagjinon Perëndinë si një hakmarrës, ai është kushdo që kultivon shpresën e fshehtë që një ditë të jetë dëshmitar i ndëshkimit të të ligjve, ai është kushdo që nuk e ka kuptuar se nuk ka armiq për të mundur, por vetëm vëllezërit të duan dhe të ndihmojnë që të largohen nga mëkati që të jenë të lumtur.


LEXIMI II DYTË: 1 Cor 7,29-31.

29 Ja, ç’dua të them, o vëllezër: koha është e shkurtër. Që tani edhe ata që i kanë gratë, të jenë si të mos i kishin,
30 ata që qajnë, sikurse të mos qanin; ata që gëzohen, sikurse të mos kishin gëzim; ata që blejnë, sikurse të mos kishin gjë të vetën; 31 ata që e gëzojnë këtë botë, sikurse të mos e gëzonin, sepse trajta e kësaj bote po kalon.



LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJE.

Koha është e shkurtër, ata që kanë grua jetojnë sikur nuk e kanë, ata që blejnë sikur nuk kanë, ata që përdorin të mirat materiale sikur nuk i kanë përdorur. Ky, në përmbledhje, është mesazhi i këngës që të jep përshtypjen se fut njëfarë zhvlerësimi të realiteteve të kësaj bote në favor të atyre të qiellit.
Nuk është kështu. Pali dëshiron vetëm që të krishterët t'i japin vlerën e duhur realiteteve tokësore, të cilat janë të rëndësishme, po, por jo të fundit, jo të përjetshme.
Ashtu si të gjitha gjërat e bukura, martesa, familja dhe pasuritë gjithashtu mund të joshin dhe të kthehen në absolute. Duke u bërë idhuj, ata thithin plotësisht zemrën e njeriut dhe e bëjnë atë të humbasë kuptimin e jetës.
Për të kujtuar natyrën kalimtare të skenës së kësaj bote (v. 31) dhe të shtyrë nga një besim i palëkundur në të Ngjallurin, disa të krishterë heqin dorë nga jeta martesore, refuzojnë zotërimin e të mirave dhe e vënë jetën dhe personin e tyre në dispozicion të plotë të vëllezërit e tyre.
Kjo zgjedhje dëshmon për afërsinë e botës së ardhshme në të cilën njeriu as nuk do të martohet, as do të martohet dhe as do të mund të vdesë, sepse do të bëhet i ngjashëm me engjëjt e Perëndisë (Lk 20,35-36).


UNGJILLI: Mc 1,14-20.

14 Pasi e burgosën Gjonin, Jezusi shkoi në Galile. Atje predikonte Ungjillin e Hyjit.
15 Thoshte: “Koha u plotësua e Mbretëria e Hyjit është afër! Kthehuni e besojini Ungjillit!”
16 Ndërsa po kalonte bregut të Detit të Galilesë, Jezusi pa Simonin e Andreun, të vëllanë e Simonit, duke gjuajtur peshk ‑ ishin peshkatarë. 17 Jezusi u tha: “Ejani pas meje e do t’ju bëj peshkatarë njerëzish!”
18 Ata aty për aty i lanë rrjetat e shkuan pas tij.
19 Si eci edhe pak, pa Jakobin e Zebedeut e vëllain e tij, Gjonin: ishin në lundër e po arnonin rrjetat.
20 Menjëherë i thirri edhe ata. Ata lanë të atin e vet Zebedeun në lundër bashkë me mëditësit dhe shkuan pas tij.



LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Ungjilli hapet me një hyrje të shkurtër në të cilën Jezusi tregohet duke shkuar në fshatrat e maleve të Galilesë dhe duke predikuar ungjillin: “14 Pasi e burgosën Gjonin, Jezusi shkoi në Galile. Atje predikonte Ungjillin e Hyjit. 15 Thoshte: “Koha u plotësua e Mbretëria e Hyjit është afër! Kthehuni e besojini Ungjillit!” Ka ardhur koha – deklaron ai – dhe mbretëria e Perëndisë ka ardhur; pendohuni dhe besoni në ungjill” (v. 14-15).
Është fjalia e parë që shqipton dhe përbën sintezën e gjithë mesazhit të tij.
Ai flet për mbretërinë e Perëndisë dhe dëgjuesit e tij, të edukuar nga profetët, e dinë se cilit realiteti i referohet. Për pesëqind vjet Izraeli ka përjetuar monarkinë; dinastia davidike përfshinte edhe sovranë të aftë, megjithatë vlerësimi që Bibla i bën kësaj periudhe historike është krejtësisht negativ. Me disa përjashtime fisnike, të gjithë mbretërit janë larguar nga Zoti, nuk i kanë dëgjuar profetët dhe i kanë çuar njerëzit në shkatërrim. Në 587 para Krishtit, mbreti i fundit u internua në Babiloni bashkë me popullin e tij.
A ishte ky fundi i gjithçkaje? Disa vazhduan të ëndërrojnë për rivendosjen e dinastisë së Davidit; disa të tjerë i vendosën shpresat e tyre te një mesia i ardhshëm. Sidoqoftë, të gjithë arritën në përfundimin se vetëm Zoti mund të ringjallte fatet e Izraelit, duke marrë personalisht udhëheqjen e popullit të tij në duart e tij, duke e shpallur veten mbret për të zëvendësuar sundimtarët e mëparshëm të padenjë.
Ishte fillimi i pritjes për mbretërinë e Perëndisë.
Tashmë në librat e parë të Biblës gjejmë premtimin:
"Zoti do të mbretërojë mbi ju" (Gjy 8,23),
"Zoti do të sundojë përgjithmonë e mot të jetës " (Dal. 15,18). Një premtim që është një zotim, i përsëritur nga Zoti përmes gojës së profetëve:
“Pasha jetën time ‑ thotë Zoti Hyj ‑ unë do të mbretëroj mbi ju me dorë të fortë, me krah të shtrirë me zemërim të ndezur flakë! Unë do të mbretëroj mbi ju me një dorë të fortë" (Ez. 20,33),
"Ngadhnjimtarë do të ngjiten në malin Sion
për të sunduar malin e Ezaut,
atëherë Zoti do të mbretërojë!" (Abd, 21).
Vetëm duke mbajtur parasysh këtë pritje, të kultivuar ndër shekuj nga izraelitët, arrijmë të kuptojmë ngarkesën shpërthyese të fjalëve të Jezusit. Koha e pritjes – thotë ai – ka mbaruar, ka ardhur momenti i ngushëllimit dhe paqes, mbretëria e Perëndisë, premtimet e Zotit janë përmbushur.

Përmbajtja e mesazhit të tij është ungjill.
Me këtë term nënkuptojmë një libër, por në kohën e Jezusit ungjilli nënkuptonte vetëm lajme të mira. Të gjitha shpalljet e lumtura quheshin ungjij: një sukses ushtarak, shërimi nga një sëmundje, fundi i një lufte, lindja e një perandori, ngjitja e tij në fron ose vizita e tij në një qytet.
Në fillim të librit të tij Marku e paraqet Jezusin si lajmëtarin e dërguar dhe e ngarkuar për t'u shpallur njerëzve një lajm kaq të jashtëzakonshëm, aq befasues sa të ngjall gëzim të pamasë tek ata që e dëgjojnë.
Ka dy kushte për të qenë në gjendje ta përjetosh atë: është e nevojshme të konvertohesh dhe të besosh.
Të konvertohesh nuk do të thotë të marrësh një vendim të vendosur për të shmangur një mëkat apo një tjetër, por është vendim për të ndryshuar rrënjësisht mënyrën e të parit të Zotit, njeriut, botës, historisë.
Gjithmonë ka pasur shumë vëmendjen në konvertimin moral dhe pak është kuptuar se ndryshimi i parë që duhet bërë ka të bëjë me imazhin e Zotit që kemi bërë dhe nga i cili nuk duam të heqim dorë, sepse është modeluar sipas mendimeve tona, gjykimeve tona, ndjenjave tona. Ne mbetemi të ankoruar fort pas fjalëve të Pagëzuesit, të raportuara nga Mateu:
"O pjellë nepërkash, jepni, pra, fryt të denjë për kthim" (Mt. 3,7),
ose atyre që Luka ia atribuon pararendësit: "Spata tashmë është vendosur në rrënjët e pemëve” (Lk. 3,9). Marku i lë më shumë hapësirë intuitës së lajmit të gëzuar: “Ka ardhur mbretëria e Zotit”. Nuk është perceptimi i afërt i një dënimi të tmerrshëm, por i një risie që gëzon: ka shpresë për të gjithë, edhe për mëkatarin më të ngurtësuar, edhe për ata që ndihen si mbeturina njerëzore, sepse Zoti nuk i konsideron të humbur, por më tepër një djalë.
Perëndia e kishte zbuluar tashmë veten në këtë mënyrë, jo vetëm në Shkrimet e Shenjta, por nëpërmjet krijimit. Për këtë arsye, kur njeriu e imagjinonte Zotin, ndonjë zot, duhej ta imagjinonte domosdoshmërisht si të mirë. Pra, të konvertohesh do të thotë të kthehesh për ta parë Zotin kështu, pafundësisht të mirë, sepse kjo tashmë është pjesë e ADN-së sonë.
Krishti revolucionon botën: ai vendos dashurinë dhe dhembshurinë në themelin e tij, duke korrigjuar para së gjithash idenë e Zotit që është deformuar tek ne.
Të konvertohesh është gjithashtu të ndryshosh mënyrën e të menduarit për njeriun dhe krijimin, do të thotë të fillosh të shohësh gjithçka nga këndvështrimi i Zotit, nga ana e Zotit, të Zotit të dashur, të durueshëm, shpirtgjerë, plot kujdes dhe interesim për krijesat e tij, të Zotit që di të dallojë atë që duket nga ajo që është, aksidentin nga zgjedhja bazë, kalimtaren nga ajo që është e qëndrueshme.
Për të përvetësuar këtë vështrim të Zotit është e nevojshme të jetosh në një gjendje të përhershme konvertimi. Ne kurrë nuk do të arrijmë përsosmërinë e Atit që është në qiell, por duhet të përpiqemi vazhdimisht për të; ata që e konsiderojnë veten tashmë të kthyer në besim e vendosin veten jashtë mbretërisë së Perëndisë. Ndjehen të qetë, po, por asnjëherë të kënaqur.
Atëherë është gjithashtu e nevojshme të besosh, që nuk është e barabartë me pranimin e një pakete të së vërtetës, por do të thotë të ndjekësh Krishtin, me sigurinë për të mbërritur, mes konflikteve dhe heqjave të panumërta, në plotësinë e jetës. Të besosh do të thotë t'i besosh asaj fjalës dhe atij premtimi të tij: "Ja, unë i bëj të gjitha gjërat të reja" (Zb. 21,5); të besosh do të thotë të pranosh përgjigjet e tij ndaj pyetjeve tona me besim të pakushtëzuar.
Pjesa e dytë e Ungjillit të sotëm (v. 16-20) prezanton thirrjen e katër dishepujve të parë të destinuar të bëhen, pas ringjalljes së Jezusit, lajmëtarët e ungjillit.
Episodi ndahet në dy momente paralele që korrespondojnë me thirrjet e dy çifteve të vëllezërve: Simonit dhe Andreas (v. 16-17), Jakobit dhe Gjonit (v. 19-20).
Versioni i ngjarjeve që na raporton Marku është i ndryshëm dhe, nga pikëpamja historike, i vështirë për t'u pajtuar me atë të Ungjillit të Gjonit (Gj. 1,35-51).
Qëllimi i Marcos nuk është të ofrojë një përshkrim të detajuar të asaj që ndodhi; ai nuk ka ndërmend të kënaqë kuriozitetet tona të ligjshme. Nuk na tregon, për shembull, nëse katër peshkatarët e kishin takuar tashmë Jezusin, nëse kishin parë disa nga mrekullitë e tij; nuk shpjegon sesi ata mundën të braktisnin gjithçka pa ngritur asnjë kundërshtim, pa bërë asnjë pyetje. Ai dëshiron t'i japë një mësim kateketik kujtdo që një ditë në jetën e tij ndihet i thirrur nga Jezusi: fragmenti nuk i referohet thirrjes së priftërinjve dhe murgeshave, ai flet për thirrjen e çdo njeriu për të qenë dishepull, ai ka të bëjë me thirrjen e pagëzimit.
Skena kalon shpejt, aq sa është pothuajse e vështirë të ndjekësh kornizat. Jezusi, protagonisti, lëviz me shpejtësi, ai nxiton jo vetëm në ecje, por në të folur, në thirrjen e njerëzve për ta ndjekur. Sjellja e tij duket si një garë me kohën, në realitet është ankthi për të shpallur se “ka ardhur koha”, nuk ka mbetur gjë tjetër; ne duhet të nxitojmë të bëhemi pjesë e mbretërisë së Perëndisë.
Është vënë re se, në Ungjillin e Markut, Jezusi nuk ndalet kurrë: ai kalon përgjatë detit të Galilesë (v. 16), thërret dhe nuk kthehet për të parë nëse dishepujt e kanë pranuar ftesën e tij, ai menjëherë shkon më tej (v. 19), thërret dy të tjerë dhe më pas vazhdon rrugën pa u ndalur për asnjë çast (v. 21). Ata që duan ta ndjekin nuk mund ta mashtrojnë veten: rruga përpara nuk është e lehtë, Mësuesi nuk e lë të pushojë as për një moment, nuk i jep muaj pushime, ditë apo orë pushimi, kërkon që dishepulli të mbajë gjithmonë ritmin.
Më pas shfaqen personazhet e tjerë: Simoni dhe Andrea, Jakobi dhe Gjoni. Ata nuk janë duke u falur ose duke kryer ndonjë veprim veçanërisht të rëndësishëm, ata thjesht po kryejnë profesionin e tyre.
Thirrje të tjera në Bibël ndodhën në rrethana të ngjashme. Profeti Elise mori ftesën për të ndjekur Elinë ndërsa ai ishte në fushë duke lëruar me dymbëdhjetë pendë qe përpara (1 Mb. 19,19-21), Moisiu po kulloste kopenë e Jethros, vjehrrit të tij (Dal. 3, 1), Gideoni po shihte grurin (Gjyq. 6,11), Mateu ishte i zënë me mbledhjen e taksave (Mk. 2,13-14).
Zoti nuk u drejtohet përtacëve, njerëzve pa ideale, pa pika konkrete referimi, por atyre që janë plotësisht të futur në kontekstin e tyre social, ekonomik dhe familjar. Aderimi në besim me Krishtin nuk është kurrë një kthim prapa, një ngushëllim për ata që kanë dështuar në objektiva të tjera, por një propozim për njerëzit që janë të përkushtuar për të përmbushur jetën e tyre.
Ashtu si të gjitha thirrjet e përmendura në Bibël, ajo e ndjekjes së Jezusit është krejtësisht falas. Dishepulli e njeh dhe e ndjek Mjeshtrin sepse është thirrur, sepse i është zbuluar dhe ofruar një dhuratë. Ata që janë të vetëdijshëm për këtë nuk bëhen krenarë dhe nuk i përçmojnë ata që nuk janë bashkuar ende me Krishtin. Ai falënderon Zotin për atë që ka marrë dhe punon për të siguruar që të krijohen kushte të favorshme, edhe te të tjerët, për të mirëpritur të njëjtën dhuratë.
Që në fillim, Jezusi e paraqet veten si një mësues të ndryshëm nga ata të kohës së tij. Këta mbetën në shkollën e tyre duke pritur që dishepujt t'i vizitonin për të mësuar mësimin dhe më pas të ktheheshin në shtëpitë e tyre. Nuk ishin mjeshtrit ata që zgjodhën dishepujt, por ishin dishepujt ata që zgjodhën mësuesin.
Jezusi nuk do që dishepujt që e kërkojnë atë, të nxjerrin një mësim: njerëzit që ecin me të, që ndajnë zgjedhjet e tij të jetës,
duhet ta dëgjojnë atë.
Katër dishepujt e parë i përgjigjen menjëherë thirrjes, ata besojnë te Jezusi dhe e ndjekin atë, edhe nëse qëllimi është ende i paspecifikuar dhe fati për të cilin ata janë thirrur do të sqarohet vetëm më vonë.
Ninivitëve iu dha dyzet ditë për të pranuar ose refuzuar ftesën për kthim në besim. Eliseut iu lejua të “shkonte dhe të puthte babanë dhe nënën e tij” përpara se të ndiqte Elinë (1 Mb. 19,20). Jezusi nuk u jep asnjë shtyrje dishepujve të tij. Njërit do t'i thotë: “Lërini të vdekurit të varrosin të vdekurit e tyre; ju shkoni dhe shpallni mbretërinë e Perëndisë" dhe një tjetri: "Askush që e vë dorën në parmendë dhe pastaj shikon prapa, nuk është i përshtatshëm për mbretërinë e Perëndisë" (Lk 9,59-62).
Thirrjes së tij duhet t'i përgjigjet menjëherë, shkëputja duhet të jetë totale dhe e menjëhershme, asgjë nuk mund t'ju pengojë ta ndiqni. Edhe afeksionet më të shenjta, si ato që lidhin prindërit dhe familjen, lidhja me profesionin, nevoja për të pasur siguri ekonomike dhe sociale, dëshira për të mos humbur miqtë, gjithçka duhet sakrifikuar nëse bie ndesh me të renë. jeta në të cilën Jezusi thërret.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 4 VITI B

MË 28-1-2024.


LEXIMI I 1: Lp. 18,15-20.

15 Profet siç jam unë, do të zgjojë Zoti, Hyji yt, në popullin tënd, prej vëllezërve të tu: atë dëgjoje!
16 Mu ashtu siç kërkove prej Zotit, Hyjit tënd, në malin Horeb, kur qe bërë tubimi i përgjithshëm e kur the: ‘Nuk dua më ta dëgjoj zërin e Zotit, Hyjit tim, dhe nuk dua ta shikoj më atë zjarr të madh, që të mos vdes.’
17 Atëherë Zoti më tha: ‘Folën krejtësisht me vend.
18 Do të ngre ndër ta, prej vëllezërve të tyre, një profet të ngjashëm me ty. Në gojën e tij do t’i vë fjalët e mia dhe ai do t’u flasë gjithçka unë kam për t’i urdhëruar atij. 19 Ai që s’ka për t’i dëgjuar fjalët e mia që ai do t’i flasë në emrin tim, atë do ta ndëshkoj.
20 Kurse profeti që do të kishte guximin të fliste, i tradhtuar prej pacipjes, në emrin tim, çka unë nuk i urdhërova të flasë, ose flet në emër të hyjnive të huaja, le të vritet.’


LECTIO DIVINA-MEDITIMI-LUTJA.

Libri i Ligjit të Përtërirë këtu na kujton një episod të vjetër, që ndodhi në malin Sinai në kohën e Moisiut. Njerëzit e mbledhur rrëzë malit kishin dëgjuar zërin e Zotit që i fliste Moisiut dhe zemrat e tyre ishin të ndara midis çudisë dhe frikës: ishin të çuditur sepse ishte e padëgjuar që vetë Zoti t’i drejtohej këtij populli të varfër, por edhe kishin frikë sepse mendonin se nuk ishte e mundur të dëgjohej zëri i Zotit dhe të mos vdisnin. Dhe ishte frika që e mundi atë popull: "Nuk dua më ta dëgjoj zërin e Zotit, Hyjit tim, dhe nuk dua ta shikoj më atë zjarr të madh, që të mos vdes"(v 16).
Atëherë Perëndia i kishte transmetuar me anë të Moisiut popullit këtë premtim që është regjistruar këtu: "Folën krejtësisht me vend. Do të ngre ndër ta, prej vëllezërve të tyre, një profet të ngjashëm me ty. Në gojën e tij do t’i vë fjalët e mia dhe ai do t’u flasë gjithçka unë kam për t’i urdhëruar atij... " (v 18). Ishte për popullin një siguri e jashtëzakonshme dhe Zoti e kuptoi që populli kishte frikë, por nuk do ta kishte privuar nga Fjala e tij në asnjë mënyrë sepse rreziku ishte gjithmonë i madh për njerëzit që të dëgjonin sharlatanë: siç tha Moisiu: “ Popujt, tokën e të cilëve do ta bësh pronë, i dëgjojnë shortarët e falltarët. Kurse ti ke qenë mësuar ndryshe prej Zotit, Hyjit tënd"(Dt 18,14).
Premtimi, që Perëndia ia bëri popullit nepërmjet Moisiut, theksonte katër pika: së pari, flitej për një profet të zgjedhur nga Zoti dhe nga askush tjetër për të udhëhequr dhe për të drejtuar vëllezërit e tij; së dyti, ai duhet të ishte një nga njerëzit e Aleancës; së treti, ai duhet ta transmetonte me besnikëri Fjalën e Zotit dhe asnjë tjetër; dhe së katërti, ishte e nevojshme që populli ta dëgjonte atë, nëse donte të jetonte.
1) Së pari, një profet i zgjedhur nga Zoti dhe nga askush tjetër duhet të drejtonte vëllezërit e tij: këtu ndihet diçka kundër profetëve të rremë që nuk janë dërguar nga Zoti; tani në kohën e Jeremisë, i cili ishte bashkëkohor për një pjesë të madhe të Ligjit të Përtërirë (nga e cila është marrë teksti ynë sot), ne e dimë se nuk kishte mungesë të profetëve të rremë: Jeremia u ankua mjaft për këtë; ishte ai që një herë i tha një të ashtuquajturi profeti: “Dëgjo, Anani! Zoti ty nuk të ka dërguar e ti bëre që populli ta besojë gënjeshtrën! Prandaj kështu thotë Zoti: Ja, unë po të dëboj nga faqja e këtij vendi; sivjet do të vdesësh, sepse ti ke predikuar kryengritjen kundër Zotit!” (Jer 28,15-16);
Edhe Ezekieli ngriti zërin kundër profetëve të rremë: " Mjerë profetët e rremë që ndjekin mendjen e vet pa pasur vegime! ...Shohin gjëra të kota dhe parakallëzojnë gënjeshtra e thonë: ‘Thotë Zoti!’, e Zoti as që i ka dërguar! Madje edhe presin që Zoti t’ua përforcojë fjalën! Po a nuk patë vegim të kotë e nuk treguat parashikim të rremë e megjithatë thoni: ‘Thotë Zoti’, ndërsa unë nuk kam folur?”(Ez 13,3 ... 6v).
Moisiun, përkundrazi, Zoti e kishte zgjedhur, thirrur, dërguar.
Kjo është arsyeja pse leximi i parë i sotëm këmbëngul që ne t'i japim besimin tonë vetëm një profeti "si Moisiu", domethënë një profeti të dërguar me të vërtetë prej Zotit: " ...një profet të ngjashëm me moisiun. Në gojën e tij do t’i vë fjalët e mia dhe ai do t’u flasë gjithçka unë kam për t’i urdhëruar atij. Ai që s’ka për t’i dëgjuar fjalët e mia që ai do t’i flasë në emrin tim, atë do ta ndëshkoj" (vv.18-19).
Me këtë tekst, profetizmi në Izrael e vendos veten me vendosmëri mbi të gjitha praktikat e shortarëve dhe e falltarëve; profeti nuk është një fallxhor, ai është zëdhënësi i Zotit dhe Zoti nuk argëtohet duke parashikuar të ardhmen.
2) Së dyti, një profet i vërtetë duhet të vijë nga populli i Besëlidhjes; formula "e marrë mes vëllezërve" është e qartë: sepse kishte një sasi e madhe profetësh të huaj, që e çoi popullin në kultet e tjera; mjafton të kujtojmë katërqind priftërinjtë e Baalit të sjellë në Samari nga Mbretëresha Jezebel dhe kundër të cilëve profeti Elia luftoi kaq shumë. Pra, Profeti në Izrael jo vetëm që nuk është falltar, por ai është ndërmjetësi i Besëlidhjes.
3) Së treti, një profet i vërtetë duhet të transmetojë me besnikëri Fjalën e Zotit dhe asgjë tjetër: "Do të ngre ndër ta, prej vëllezërve të tyre, një profet të ngjashëm me ty. Në gojën e tij do t’i vë fjalët e mia dhe ai do t’u flasë gjithçka unë kam për t’i urdhëruar atij. Ai që s’ka për t’i dëgjuar fjalët e mia që ai do t’i flasë në emrin tim, atë do ta ndëshkoj. Kurse profeti që do të kishte guximin të fliste, i tradhtuar prej pacipjes, në emrin tim, çka unë nuk i urdhërova të flasë, ose flet në emër të hyjnive të huaja, le të vritet" (vv.18-20).
Në kohën e Jeremisë, këta folësit të mirë nuk mungonin: në kapitullin 23 të librit të tij i sulmon ballë për ballë: "Kështu thotë Zoti i Ushtrive: “Mos i dëgjoni fjalët e profetëve që ju profetizojnë e ju rrejnë; ju tregojnë vegimet e zemrës së tyre e jo çka vjen nga goja e Zotit... profetizojnë në emër tim rrena... profetizojnë gënjeshtrën dhe shpallin poshtërsitë e zemrës së tyre... Profeti që ka parë ëndërr, le ta tregojë ëndrrën, kurse ai që e ka fjalën time, le ta kumtojë fjalën time besnikërisht! "(Jr 23,16.25-28). ..."Ja, unë jam kundër atyre që profetizojnë ëndrra të rreme ‑ është fjala e Zotit ‑ që i tregojnë ato e gënjejnë popullin tim me gënjeshtrat e veta e me mendjemadhësinë e vet. E unë as nuk i kam dërguar as nuk i kam urdhëruar e nuk i sjellin kurrfarë dobie këtij populli ‑ është fjala e Zotit" (Jr.23,32) .
4) Së fundmi, së katërti, është thelbësore që njerëzit të dëgjojnë profetët e dërguar nga Zoti: "Ai që s’ka për t’i dëgjuar fjalët e mia që ai do t’i flasë në emrin tim, atë do ta ndëshkoj" (v19).
Mund të citohet edhe një herë Jeremia: "Kështu thotë Zoti, Hyji i Izraelit: Qoftë mallkuar ai njeri që nuk i dëgjon fjalët e kësaj Besëlidhjeje, që ua urdhërova etërve tuaj atë ditë, kur i nxora nga toka e Egjiptit" (Jr. 11,3-4).
Ne mund të habitemi për këmbënguljen e librit të Ligjit të Përtërirë, si dhe të Jeremisë për kërkesat e profetizmit të vërtetë: duhet të besojmë se problemi ishte akut; mund të pyesim veten nëse nuk është një problem i rënd po aq sot dhe nëse vërtet nuk do të jetë i tillë gjithmonë?
Mjafton të lexojmë kapitullin e parë të letrës së dytë të Pjetrit, që, si duket, është shkrimi i fundit i të gjithë Besëlidhjes së Re: “Kështu u vërtetua fjala e profetëve dhe bëni shumë mirë që mbështeteni në të si në dritën që ndriçon në vend të errët - derisa të zbardhë dita e të lindë Ylli i Dritës në zemrat tuaja... Para të gjithash dijeni mirë këtë: asnjë profeci që gjendet në Shkrim i Shenjtë nuk mund të shpjegohet sipas trillit të kujtdo, sepse askurrë nuk ndodhi ndonjë profeci me vullnet të njeriut, por njerëzit, të frymëzuar prej Shpirtit Shenjt, folën nga ana e Hyjit" (2 Pt 1,19-21).

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITUGJISË

E DIELA 4 Ord VITI B

MË 28-1-2024.


PS. 95, 1-2. 6-7. 8-9

1 Ejani t’i këndojmë Zotit,
t’i brohorisim Hyjit, Shëlbuesit tonë.
2 T’i dalim para me falenderim,
’i këndojmë këngë hareje!
6 Ejani ta adhurojmë, të biem përmbys para tij,
të biem në gjunjë para Zotit që na krijoi!
7 Sepse ai është Hyji ynë,
ne jemi populli i kullotës së tij,
grigja që ai ruan.
8 Oh sikur ta ndienit sot zërin e tij:
“Mos e bëni zemrën tuaj gur porsi në Meribë,
9 porsi në ditë të Masës në shkretëtirë,
kur etërit tuaj më vunë në sprovë:
më provuan megjithëse i kishin parë veprat e mia.


LECTIO DIVINA-MEDITIMI-LUTJA.

Pas këmbënguljes së leximit të parë për rëndësinë e dëgjimit të fjalës së vërtetë të Zotit të transmetuar nga profetët e vërtetë, ne nuk habitemi kur dëgjojmë një fjalë si ajo që vijon: "Sot do ta dëgjoni fjalën e tij?". Sepse populli i Izraelit nuk i ka dëgjuar gjithmonë me bindje profetët e tij: përfshirë në shkretëtirë kur kishin rezerva të mëdha në lidhje me vetë Moisiun; dhe ky psalm është i mbarsur pikërisht me një përvojë shumë negative që ndodhi në shkretëtirë.
Nëse do të kontrolloni Biblën tuaj për tekstin e strofës së fundit që do të lexohet sot, kjo është ajo që do të lexoni: "Oh sikur ta ndienit sot zërin e tij: “Mos e bëni zemrën tuaj gur porsi në Meribë, porsi në ditë të Masës në shkretëtirë, kur etërit tuaj më vunë në sprovë: më provuan megjithëse i kishin parë veprat e mia" (vv 8-9).
Massa dhe Meriba... në të vërtetë, janë dy vende që nuk shfaqen në asnjë hartë: historia ndodhi në Rephidim (sot e gjejmë këtë oaz në Jug të Sinait, në Wadi Feiran). Gjatë kalimit e tyre në shkretëtirë nëpër Tokën e Premptuar, Izraelitët u fushuan atje, por nuk kishte ujë; shumë shpejt, midis njerëzve dhe Moisiut, plasi një grindie: për të fushuar të gjithë njerëzit në një vend ku nuk kishte asgjë për të pirë, ishte sigurisht për t'i bërë të gjithë të vdisnin nga etja; kjo ishte ajo që kishin menduar; siç mund të pritej, ky lloj rekriminimi u ndie nga Moisiu si fyerja përfundimtare; ai, megjithatë, vazhdoi t'i besonte Zotit të tij; nëse Zoti i kishte udhëhequr deri këtu, Ai dinte gjithashtu të bënte që ata të mbijetonin. Dhe qe atje, duke i përgjigjur këtij besimi të Moisiut dhe duke ua falur mosbesimin njerëzve, që Perëndia bëri që uji të shpërthente nga një shkëmb. Kështu, që kjo nuk do të ndodhë më kurrë, Moisiu i dha këtij vendi të paharrueshëm emrin e dyfishtë të Massa dhe Meriba që do të thotë sprovë dhe grindje sepse atje populli u revoltua kundër Zotit.
Dhe kështu strofa e psalmit merr kuptimin e saj të plotë: "Oh sikur ta ndienit sot zërin e tij: “Mos e bëni zemrën tuaj gur porsi në Meribë, porsi në ditë të Masës në shkretëtirë, kur etërit tuaj më vunë në sprovë: më provuan megjithëse i kishin parë veprat e mia".
Në këtë strofë të thjeshtë, është përmbledhur e gjithë aventura e jetës sonë të besimit, personal dhe të komunitar. Kjo është ajo që mund të quhet, në kuptimin më të vërtetë të fjalës: "Çështja e besimit".
Për Popullin Izraelit, çështja e besimit u ngrit me çdo vështirësi të jetës në shkretëtirë: "A është me të vërtetë Zoti në mesin tonë, apo nuk është?" "(Dal.17,7), që do të thotë: “A mund t'i besojmë? Të mbështetemi tek ai? A je ti i sigurt se ai do të na japë mjetet për të përballuar në çdo kohë ...?, për të mbijetuar?".
Bibla thotë se "të besosh", saktësisht, është thjesht "të kesh besim", feja është vetëm Besim. Kjo “çështje e besimit”, siç u ngrit në Massa dhe Meriba, është një nga shtyllat e të menduarit të Izraelit; prova është se për të flitej në shumë tekste biblikë; dhe, për shembull, fjala që përkthehet në shqip “besim”, në Izrael do të thotë "të mbështetesh te Zoti"; prej kësaj fiale vjen një tjetër, shumë e përdorur në liturgjinë, fjala "Amin", që thotë aderimin, “të pranosh pa kushte, me forcë, dhe qëndrueshmeri besimin me gjithçka kjo fjalë nënkupton".
Dhe Isaia, për shembull, i tha mbretit Ahaz: "Nëse nuk beson, fjalë për fjalë, nëse nuk mbështetesh te Zoti, nuk do të qëndrosh" (Is. 7,9).
Një seri tjetër e teksteve ka fjalën "dëgjoj-dëgjimi", sepse kur një njeri i beson dikujt, e dëgjon atë. Prandaj në lutjen e famshme hebraike, "Shema Israel" në Lp.6,4-5, lexohet: "Dëgjo, Izrael! Zoti, Hyji ynë, është një Zot i vetëm! Duaje Zotin, Hyjin tënd, me gjithë zemrën tënde, me gjithë shpirtin tënd e me gjithë fuqinë tënde!"... Ti do të duash, domethënë do të kesh besim te Ai...
Për të dëgjuar, njeriu duhet të ketë një “vesh të hapur”: është një shprehje tjetër që gjendet disa herë në Bibël, në kuptimin e vendosjes së besimit te Zoti; për shembull në Psalmin 40, 7 lexohet: "Fli e dhurata ti nuk do, vetë ma zbulove vullnetin tënd". Ose përsëri në këtë këngë të Shërbëtorit të Isaisë, lexojmë: "Zoti Hyji ma hapi veshin ..." (Is 50,5).
Dhe fjalët "bindem-bindje" kanë të njëjtë kuptim: në hebraisht si në greqisht, kur bëhet fjalë për bindjen ndaj Zotit, flitet për një qëndrim të brendshëm që na shtyn të dëgjojmë Zotin: në këtë rastë folia “bindem” me të gjitha fjalët e familjes së saj, ka të njëjtën kuptim të foljes “dëgjoj” dhe me fjalët e të njëjtë familjes, në kuptimin e besimit.
Ky besim, i mundshëm nëse besojmë në Hyjin, bazohet në përvojën ... Për njerëzit e Izraelit, gjithçka filloi me çlirimin nga Egjipti; kjo është ajo që psalmi ynë e quan "veprat e Zotit": "E megjithatë ata kishin parë veprat e mia"(v 9). Kjo përvojë u bë nga mërgimtarët në shkretëtirë më parë dhe gjatë shekujve, nga brezat në vijim. Kujtesa e kësaj përvoje mbështet në besimin: nëse Zoti mori mundimin për të çliruar popullin e tij nga skllavëria, nuk është për t'i lënë ata të vdesin nga uria ose etja në shkretëtirë.
Dhe kështu, ne mund të mbështetemi te Zoti si në një shkëmb ... "Le ta brohorisim shkëmbin tonë, shpëtimtarin tonë". Kjo nuk është poezi: është një profesion i besimit. Një besim që bazohet në përvojën e shkretëtirës: në Massa dhe Meriba, njerëzit dyshuan se Zoti do t'u jepte atyre mjetet për të mbijetuar ... Por Zoti prapë bëri që uji të rrjedhë nga Shkëmbi; dhe, tani e tutje, Populli i Zgjedhur e kujtoi shpesh këtë episod duke thënë për Zotin se ai është "Shkëmbi" i Izraelit.
Kjo zgjedhje e vendosur e besimit duhet të bëhet çdo ditë: "Sot do ta dëgjoni fjalën e tij? (v. 8) Kjo fjali duhet të lexohet si shumë çliruese: çdo ditë është një ditë e re, sot gjithçka është e mundur përsëri.
Çdo ditë ne mund të mësojmë përsëri të "dëgjojmë", e të "besojmë": kjo është arsyeja pse ky Psalmi 95 është i pari çdo mëngjes në Liturgjinë e Orëve; dhe pse çdo ditë hebrenjtë recitojnë profesionin e tyre të besimit dy herë (Shema Israel) që fillon me këtë fjalë: "Dëgjo". Dhe "Kënga e Shërbëtorit" të Isaisë (cituar më lart) e thotë mirë:
"Zoti Hyj ma dha një gjuhë të ditur
që të di ta përforcoj me fjalë të lodhurin.
Çdo mëngjes veshin ma zgjon
që të dëgjoj siç dëgjon nxënësi.
Zoti Hyj ma hapi veshin,
s’kundërshtova, nuk u zmbrapsa" (Is.50,4-5).
Vërejtja e fundit, psalmi flet në shumës: "Sot do ta dëgjoni fjalën e tij?". Kjo vetëdije për të qenë pjesë e një populli ishte shumë e fortë në Izrael; kur Psalmi 95 thotë: "Ne jemi njerëzit që Zoti i udhëheq", është përvoja që flet; në të gjithë historinë e tij, mund të thuhet se Izraeli flet në shumës:"Hyni, përkuleni, përkuluni" duke nënkuptuar, pa pyetur veten se ku është secili në ndjeshmërinë e vet besimtare:
Ky është ndoshta një nga problemet e Kishës aktuale: në Bibël, është një popull që vjen për të takuar Zotin e tij ...
"Ejani t’i këndojmë Zotit,
t’i brohorisim Hyjit, Shëlbuesit tonë.
T’i dalim para me falenderim,
t’i këndojmë këngë hareje!"
(Ps. 95, 1-2).
Për të kuptuar më mirë, ndoshta duhet t’i bashkohen disa verejtje këtij tekstit:
1 Vetë historia e parajsës tokësore mund të lexohet nën dritën e këtij reflektimi të Izraelit mbi besimin, nga episodi i Masës dhe Meribah: për Adamin, domethënë secilin prej nesh, çështja e besimit mund të lindë në formën i një pengese, një kufizimi i dëshirave tona (për shembull, sëmundja, paaftësia, perspektiva e vdekjes)... Mund të jetë edhe një urdhërim për respekt, i cili me sa duket kufizon lirinë tonë, sepse kufizon dëshirat tona për të pasur, për të qenë në gjendje. ... Besimi, pra, është besimi se, edhe nëse paraqitjet janë të kundërta, Zoti na do të lirë, të gjallë, të lumtur dhe se nga situatat tona të dështimit, zhgënjimit, vdekjes, ai do të sjellë lirinë, plotësinë, ringjalljen.
2 Për disa prej nesh çështja e besimit lind sa herë që nuk gjejmë një përgjigje për pyetjet tona: të pranojmë të mos dimë gjithçka, të mos kuptojmë gjithçka, të pranojmë se rrugët e Zotit janë të padepërtueshme për ne, ndonjëherë kërkon nga ne një besim që i ngjan një çeku të bardhë. ... Gjithçka që duhet të bëjmë është të themi si Pjetri në Cezare: “Zot, te kush të shkojmë? Ti i ke fjalët e jetës së përjetshme.”
3 Kur Shën Pali thotë në letrën drejtuar korintasve "Le të pajtoheni me Perëndinë", ne mund të përkthejmë: "Mos e akuzoni për qëllimet e tij, si në Massa dhe Meribah" ose kur Marku thotë në Ungjillin e tij: "Pendohuni dhe besoni Lajmit të Mirë": mund të përkthejmë: “Besoni se Lajmi është i mirë”, domethënë besoni se Zoti ju do, se ai është vetëm dashamirës ndaj jush.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 3 Ord, VITI B

MË 28-1-2024


LEXIMI I DYTË: 1 Kor. 7,32-35.

32 E dëshira ime është që të mos keni kokëçarje. I pamartuari kujdeset për punët e Zotit: si t’i pëlqejë Zotit. 33 Përkundrazi, i martuari kujdeset për punët e shekullit, si t’i pëlqejë gruas 34 dhe është i ndarë. Po edhe gruaja e pamartuar dhe virgjëresha kujdeset për punët e Zotit, që të jetë e shenjtë [e] me trup e me shpirt; kurse e martuara kujdeset për punët e shekullit: si t’i pëlqejë burrit. 35 Këto po jua them për të mirën tuaj, jo për t’ju vënë ndonjë lak, por që të jetoni në mënyrën më të përshtatshme ‑ krejtësisht të përqendruar në shërbimin e Zotit.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Le “të jemi të lidhur në mënyrë të pandarë me Zotin” është padyshim e vetmja gjë që ka rëndësi për Shën Palin; duhet të kemi parasysh formulën e bukur që lexuam të dielën e kaluar: “Koha është e kufizuar”, fjalë për fjalë “koha ka lundruar” si një anije që mbërrin në port. Përkthe: “Historisë njerëzore po i vjen fundi, Krishti vjen të përmbushë planin e Zotit, domethënë të na bashkojë të gjithëve në të”.
Por disa besimtarë të Korintit mund të mbështeteshin shumë mirë në këtë shpallje të afërsisë së Mbretërisë për të rënë në dy pohime të ekzagjeruar në kundërtshtim mes tyre. Me të vërtetë, me sa duket, korintasit nuk shpëtuan: disa iu dorëzuan shthurjes, me pretekstin se "vetëm mbretëria ka rëndësi dhe se çfarë bëhet në jetën e përditshme nuk vlen. Prandaj mund të bëhet çfarë na pëlqen, çfarë duam, sepse Jezusi na ka liruar”; të tjerët përkundrazi, duke përçmuar seksualitetin, dhe duke e konsideruar veten si "supermen", filluan duke predikuar vetëmbajtjen me çdo kusht dhe duke pohuar: "Është mirë për njeriun të mos e prekë gruan" (kjo është në fillim të kapitullit 7).
Të dielën e dytë të kohës së rëndomtë kemi lexuar përgjigjen e Palit për të shthururit: nuk mund të ishte më e qartë:
“18 Ikni prej fëlligështisë! Çdo mëkat që bën njeriu është jashtë trupit, kurse ai njeri që bën fëlligështi, mëkaton kundër trupit të vet. 19 Apo nuk e dini se trupi juaj është Tempulli i Shpirtit Shenjt që banon në ju, që e keni prej Hyjit dhe se ju nuk i përkitni më vetvetes? 20 Sepse jeni blerë me çmim të lartë. Prandaj, jepini lavdi Hyjit në trupin tuaj!” (1 Kor. 6, 18-20). Me fjalë të tjera: largohuni nga papastërtia... A nuk e dini? Trupi juaj është tempulli i Shpirtit Shenjt, i cili është në ju dhe që ju e keni marrë nga Perëndia... Dhe në leximin e sotme Pali sulmon tepricën e kundërt të atyre që predikojnë kontinencë absolute në martesë ose në mënyrë më radikale beqari; ai fillon me shumë kujdes duke specifikuar në fillim të kapitullit se po u përgjigjej vetëm pyetjeve që i bëheshin: “Tani lidhur me çka më keni shkruar” (7, 1).
Ai ka edhe më shumë arsye për të qenë i kujdesshëm pasi çështja e beqarisë ishte tashmë shumë e diskutueshme mes judenjve: për shekuj meditimi mbi fjalitë nga Zanafilla: "Zoti Hyj tha edhe: “Nuk është mirë që njeriu të jetë vetëm: do t’ia bëj një ndihmë që t’i përngjajë”(Zn. 2,18) dhe: “Hyji i bekoi dhe u tha: “Shtohuni e shumohuni e mbusheni token dhe sundojeni atë! Bëhuni zotëruesit e peshqve të detit, të shpendëve të qiellit dhe të çdo gjallese që lëviz përmbi tokë”! (Zn.1,28).
Pra, jini të frytshëm. Hyji kishte çuar në konsiderimin se e vetmja gjendje normale e jetës për besimtarin ishte martesa; aq sa eunukët nuk mund të ishin as priftërinj (Lv. 21,20), madje as të hynin në kuvendin e Zotit (Dt. 23,2). Dhe steriliteti u ndje si një turp dhe një mallkim: "Perëndia më në fund ma hoqi turpin", thërret Rakela teksa lind djalin e saj të parë (Zn. 30,23).

Pas mërgimit babilonas, kjo përbuzje për beqarët dhe eunukët u zbeh nga tekstet biblike. Ne kemi prova për këtë në një tekst nga profeti Isaia pas mërgimit në Babiloni: dyert e sinagogave u hapeshin eunukëve nëse ata donin vërtet të bashkoheshin me komunitetin e besimtarëve (krh Is 56,3-5 dhe Ur. 3,14). Por opinioni popullor ka mbetur prej kohësh ngurrues për të bërë një zgjedhje të qëllimshme për beqarinë; Pali sigurisht lufton kundër kësaj përbuzjeje; për më tepër, ai nuk ka përbuzje për askënd, as për të martuarit dhe as për beqarët.
Pali nuk bën teori: nuk na ofron kurs për martesën, ai flet vetëm për beqarinë dhe jetën seksuale në përgjithësi; edhe më pak dëshiron të japë direktiva kufizuese: “Nuk dua të të zë në kurth, por të të ofroj atë që është e mirë... është interesi yt që kërkoj”; vetëm, vëren ai: ka beqarë që dinë ta përdorin lirinë e tyre për t'iu përkushtuar Zotit dhe të tjerëve. Ndodh gjithashtu që jeta në çift të zërë aq shumë horizontin e të dashuruarve, saqë ata e lënë pas dore jetën e tyre shpirtërore; duhet të besojmë se këto dy lloj shembujsh i kishte para syve...
Pali kishte takuar edhe çifte të martuara, të cilëve pagëzimi i njërit prej tyre kishte sjellë probleme të pakapërcyeshme: ai foli për këtë në mënyrë eksplicite në vargjet e mëparshme. Sepse kur një çift dëgjoi për besimin e krishterë, ndodhi që njëri prej tyre të konvertohej dhe tjetri jo: si mund të lidhej në këtë rast i porsapagëzuari me Zotin pa përçarje?
Por mund të ndodhë edhe e kundërta: se dashuria e përjetuar në martesë është një rrugë e përparimit në dashurinë ndaj Zotit dhe vëllezërve; dhe mund tëë ndodhë edhe se, përkundrazi, beqarët struken në egoizmin e tyre. Dy lloje qëndrimesh që ne i njohim mirë, por që Pali preferon të mos i përmendë në atmosferën e përçmimit të beqarisë që mbizotëronte atëherë.
Objektivi i vetëm i tij është përhapja e ungjillit. I takon secilit personi të zgjedhë gjendjen e jetës që i lejon ata të jenë më të disponueshëm: e vetmja gjë që ka rëndësi është se çdonjëri të jetë "i lidhur në mënyrë të pandarë me Zotin", sepse jemi në kohët e fundit. Vetëm kjo perspektivë duhet të na pushtojë mendjen; thotë mirë: “Do të doja të të shihja të lirë nga çdo shqetësim”. Duhet të besojmë se kjo është shumë e rëndësishme për të pasi fjala “shqetësim” del pesë herë në këtë pasazh të shkurtër! Le të dëgjojmë frazën nga letra drejtuar Filipianëve: 4,5-7:
“Mirësinë tuaj le ta njohin të gjithë njerëzit! Zoti është afër! Për asgjë mos u shqetësoni, por gjithçka ‑ me lutje dhe me lutja të përcjella me falënderim ‑ paraqitjani Hyjit nevojat tuaja! Dhe paqja e Hyjit, që është më e vlefshme se mund ta mendojmë, do t’i ruajë zemrat tuaja dhe mendimet tuaja në Krishtin Jezus”.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 4 Ord…VITI B

MË 28-1-2024



UNGJILLI: Mk 1,21-28.


21 Arritën në Kafarnaum. Menjëherë, të shtunën, Jezusi hyri në sinagogë dhe filloi të mësojë.
22 Njerëzit mbetën të habitur nga mësimi i tij, sepse i mësonte si ai që ka autoritet e jo si skribët.
23 Pikërisht atëherë ishte në sinagogën e tyre një njeri i pushtuar prej shpirtit të ndytë dhe bërtiti:
24 “Çka ke me ne, o Jezu Nazareni? A erdhe të na shfarosësh? Unë e di kush je: Shenjti i Hyjit!”
25 Jezusi iu kërcënua: “Hesht dhe dil prej tij!”
26 Shpirti i ndytë, si e përplasi pa mëshirë dhe si lëshoi një britmë të madhe, doli prej tij.
27 Të gjithë u tmerruan dhe i thoshin njëri‑tjetrit: “Ç’u bë kështu!? Ja, një mësim i ri i pajisur me pushtet! Ky u urdhëroka deri edhe shpirtrave të ndytë dhe ata po e dëgjokan!”
28 E menjëherë u hap zëri për të gjithkund në katër anët e krahinës së Galilesë.


LECTIO DIVINA-MEDITIMI-LUTJA.

Unë do ta marr tekstin sipas rëndit të tij: Jezusi sapo ka rekrutuar katër dishepuj të tij të parë në brigjet e Liqenit të Tiberiadës: Simon dhe Andrea, vëllai i tij, së pari; pastaj Jakob dhe Gjon, djem të Zebedeut. Me ta, ai «arrin në Kapernaum. Menjëherë, të Shtunën, ai shkoi në sinagogë : asgjë më normale për një hebre; Marku këtu shënon rrënjët e Jezusit në botën hebraike, në traditën e popullit të tij. Kur vetë Jezusi filloi të udhëtonte nëpër Galile duke shpallur: "Koha u plotësua e Mbretëria e Hyjit është afër" (Mk 1,15), ai ishte në përputhje me pritjet e popullit të tij, në vazhdimësinë e planit të Zotit për Izraelin. Dhe atje, në sinagogën e Kapernaumit, ai filloi të mësonte. Asgjë nuk mund të ishte më normale: çdo hebre kishte të drejtë të dilte përpara për të komentuar Shkrimet e Shenjta që sapo ishin lexuar.
Por duket se Marku donte të përqendronte interesin e lexuesve në mësimin e Jezusit, pasi fjalët "mësoj" dhe "mësim" ndodhin katër herë në disa rreshta:
Në fillim të tekstit: "Jezusi hyri në sinagogë dhe filloi të mësojë" (v.21) Ata që e dëgjonin, ishin habitur për mësimin e tij, sepse ai dha mësim si një njeri me autoritet dhe jo si skribët. Dhe në fund të tekstit, lexojmë:" “Ç’u bë kështu!? Ja, një mësim i ri i pajisur me pushtet! Ky u urdhëroka deri edhe shpirtrave të ndytë dhe ata po e dëgjokan!” Ndoshta, midis të pranishmëve, disa menduan për premtimin që Zoti i kishte dhënë Moisiut: "Do të ngre ndër ta, prej vëllezërve të tyre, një profet të ngjashëm me ty. Në gojën e tij do t’i vë fjalët e mia dhe ai do t’u flasë gjithçka unë kam për t’i urdhëruar atij" (Lp. 18,18).
Prandaj është në zemër të këtij mësimi të Jezusit që Marku vëren një këputje, një risi: historia e botës sapo ka ndryshuar; mësimi i skribëve sapo u zëvendësua nga ai i Shpëtimtarit; dhe ne do ta kemi provën menjëherë, sepse Marku nuk na tregon atë që Jezusi mund të ketë thënë, por, shumë më mirë, atë që Jezusi mund të bënte. Marku përshkruan dëbimin e një demoni, një gjë që sot quhet një "ekzorcizëm". Kjo do të thotë që për Markun të dy aspektet e veprës së Jezusit (mësimi dhe ekzorcizmi) shkojnë së bashku; apo edhe se mësimi më i mirë është veprimi, ai i vërtetë, ai që e çliron njeriun nga të gjitha format e së keqes.
Dhe e gjithë kjo, siç e kemi parë, ndodh në sinagogë (Marku e specifikon këtë dy herë) dhe, për më tepër, në ditën e shtunës. Përcaktimi i ditës këtu nuk është pa rëndësi! Meqenëse e Shtuna ishte dita e jashtëzakonshme për të festuar veprimin e Zotit, Krijuesit dhe Shpëtimtarit. Tek Jezusi, Marku na tregon Atin që vepron dhe e çliron njeriun nga të gjithë demonët që e zotërojnë: "Koha u plotësua", po, pasi e keqja është pushtuar. ("Në qoftë se unë i dëboj djajtë me ndihmën e Shpirtit të Hyjit, do të thotë se arriti ndër ju Mbretëria e Hyjit"( Mt. 12,28).
Atë ditë, midis besimtarëve të mbledhur në sinagogë, ishte një njeri i pushtuar nga një shpirt i ndyrë; Jezusi nuk e sulmoi atë, por shpirti i ndyrë ndihet i sulmuar nga vetë kjo prani. Sepse vetë kjo përballje me Zotin e Shenjtë është e patolerueshme për të, që është i papastër, domethënë në Greqisht ai që është i kundërt, që është i papajtueshëm me Zotin e Shenjtë. Dhe është ai që bërtet, duke njoftuar humbjen e vet: "Çka ke me ne, o Jezu Nazareni? A erdhe të na shfarosësh? Unë e di kush je: Shenjti i Hyjit!” (v. 24). Shpirti i ndytë i kuptoi të gjitha, pyetja e tij "A erdhe të na shfarosësh?" është një prove e kësaj gjëje. Me fjalët e tij e thëna në praninë e atij që i shpëton njerëzit nga çdo e keqe, ai demaskon veten e tij, duke njohur autoritetin e Jezusit.
Këtë herë, Jezusi ngriti zërin dhe iu kërcënua: “Hesht dhe dil prej tij!” (v.25). Dhe ai përdor me atë shpirt të ndytë një folje mahnitëse që do ta gjejmë (drejtuar detit të tërbuar) në tregimin e stuhisë së qetësuar: "Bëhu i ngatërruar" (phimoô).
Por pse Jezusi e urdhëron shpirtin e papastër të heshtë? Këtu jemi duke hyrë në çeshtjen që quhet "sekreti mesianik": Jezusi nuk dëshironte që misteri i personit të tij të zbulohej shumë shpejt, para se dishepujt e tij të ishin gati ta dëgjonin atë. Më thjesht, Jezusi nuk pret fjalë të bukura : sepse një deklaratë, qoftë edhe e saktë, nuk përbën domosdoshmërisht një profesion të besimit; dhe si shumë shpesh në Ungjillin, janë demonët që bëjnë deklaratat më të bukura.
Një tjetër britmë e shpirtit të ndytë dhe këtë herë njeriu i pushtuar është çliruar; atëherë gjuhët lirohen për të njohur rëndësinë e ngjarjes: "Të gjithë u tmerruan dhe i thoshin njëri‑tjetrit: “Ç’u bë kështu!?Ja, një mësim i ri i pajisur me pushtet! Ky u urdhëroka deri edhe shpirtrave të ndytë dhe ata po e dëgjokan!” Të kapur nga frika, të gjithë pyetën: Çfarë do të thotë kjo? Këtu është një mësim i ri, i shpallur me autoritet! Ai madje komandon frymërat e liga dhe ata i binden. »(V. 27).
Historia e Markut përfundon pra, me një pyetje: "Çfarë do të thotë kjo?" Ky është funkcioni i mrekullive dhe veprimeve të fuqisë së Jezusit në përgjithësi: që ata ngjallin dyshime dhe pyetje: janë shenja.
Tani le ta shqyrtojmë tekstin nga këndvështrimi i lexuesve të tij: sepse çdo tekst, sido që të jetë, dhe një ungjill më shumë se çdo tjetër, gjithmonë u drejtohet lexuesve.
Kur Marku shkruan ungjillin e tij, shumë vite pas ringjalljes së Jezusit, ai u ofron lexuesve të tij të krishterë një meditim që duhet t'i inkurajojë ata të qëndrojnë të vendosur në besim: me pak fjalë, është sikur Marku u thoshte atyre: “Katër dishepuj e kanë shoqëruar Jezusin që nga fillimi (fillimi i mësimit të tij dhe i veprave të tij është Kisha e sapolindur). Kjo ka qenë një gjë shumë e mirë; por jeni ju që thirreni tani e tutje të shpallni këtë Lajm të Mirë për gjithë njerëzimin; (gjë që sugjeron ky numër prej katër: katër skajet e botës). Ju jeni tani kjo Kishë e shkëputur nga Judaizmi (duhet thënë e shqyer), dhe grisja e së cilës tashmë po mbinte në kundërshtimin e fshehtë midis Jezusit dhe skribëve. Por ju mund t’i besoni Jezusit. Fjala e tij efektive tashmë ka kapërcyer forcat e së Keqes. Kjo, është e vërtetë, ende trazon njerëzimin dhe madje edhe njerëzit besimtarë; po, thirrjet e së keqes dhe shqetësime që krijon te besimtarët, janë konvulsionet e fundit: E keqja është pushtuar që nga Ringjallja e Krishtit. Vëllezërit e mi, e vërteta e Krishtit, autoriteti i tij janë realitet për ju; ju jeni pasardësit e katër dishepujve; me ndihmën e Jezusit, nga ana juaj, ju do të gëltitni forcat e së Keqes".
Në sinagogën e Kapernaumit, bashkëkohësit e Jezusit u habitën: " Të gjithë u tmerruan dhe i thoshin njëri‑tjetrit:“Ç’u bë kështu!? Ja, një mësim i ri i pajisur me pushtet! Ky u urdhëroka deri edhe shpirtrave të ndytë dhe ata po e dëgjokan!".
Por për lexuesit e Markut, si për ne sot, është çështja e të shkuarit më tej: është çështja e besimit në Atë që vetëm mund ta çlirojë njerëzimin nga të gjitha forcat e së keqes.

[ninoenina]

F.A. E DIELA E 4 Ord…VITI B

PËRGATITJA E LITURGJISË.

E DIELA 4 Ord…VITI B.

Më 28 – 1 - 2024


UNGJILLI: Mk. 1, 21-28.

21 Arritën në Kafarnaum. Menjëherë, të shtunën, Jezusi hyri në sinagogë dhe filloi të mësojë. 22 Njerëzit mbetën të habitur nga mësimi i tij, sepse i mësonte si ai që ka autoritet e jo si skribët. 23 Pikërisht atëherë ishte në sinagogën e tyre një njeri i pushtuar prej shpirtit të ndytë dhe bërtiti: 24 “Çka ke me ne, o Jezu Nazareni? A erdhe të na shfarosësh? Unë e di kush je: Shenjti i Hyjit!” 25 Jezusi iu kërcënua: “Hesht dhe dil prej tij!” 26 Shpirti i ndytë, si e përplasi pa mëshirë dhe si lëshoi një britmë të madhe, doli prej tij. 27 Të gjithë u tmerruan dhe i thoshin njëri‑tjetrit:
“Ç’u bë kështu!?” “Ja, një mësim i ri i pajisur me pushtet!” “Ky u urdhëroka deri edhe shpirtrave të ndytë dhe ata po e dëgjokan!”
28 E menjëherë u hap zëri për të gjithkund në katër anët e krahinës së Galilesë.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Në Ungjillin e javës së kaluar, ne dëgjuam si Jezusi filloi jetën e tij publike. Ai tha:
“Koha u plotësua e Mbretëria e Hyjit është afër! Kthehuni e besojini Ungjillit!”
Ai thotë se bota e vjetër, ajo e padrejtësisë, dhunës, abuzimit, kishte marrë fund dhe bota e re kishte filluar.
Dy palë vëllezërish që punonin së bashku, ishin peshkatarë në liqenin e Galilesë, të ardhur në Kafarnaum nga qyteti i Bethsaidës që ndodhej në skajin verior të liqenit, i dhanë aderimin, besuan në të dhe lanë varkën, rrjetet, babain dhe e ndoqën Jezusin.
Idetë për mbretërinë e Perëndisë që ata kishin në mendje, nuk ishin aspak të qarta, dhe nuk përputhëshin me mësimin e Jezusit, megjithatë ata e mbështetën dhe e ndoqën.
Atyre, Jezusi ua besoi detyrën e peshkimit njerëzish: ishin thirrur për t’ i nxjerrë nga bota e vjetër dhe t’i futur në mbretërinë e Perëndisë.
Sot Jezusi dhe këta të katër kalojnë ditën e parë së bashku: Le të dëgjojmë se ku fillon kjo ditë dhe çfarë ndodh:
“Arritën në Kafarnaum. Menjëherë, të shtunën, Jezusi hyri në sinagogë dhe filloi të mësojë. Njerëzit mbetën të habitur nga mësimi i tij, sepse i mësonte si ai që ka autoritet e jo si skribët” (v.21-22).
Në fillim të të shtunës, grupi i vogël i përbërë nga Jezusi dhe katër dishepujt e parë fillon të lëvizë. Ku po shkojnë?
Ata shkojnë për të kryer misionin e tyre, atë të peshkimit të njerëzve, duke i nxjerrë ata nga bota e vjetër dhe duke i futur në botën e re, në mbretërinë e Perëndisë.
Ne do të prisnim që ata të fillonin të hidhnin rrjetat e tyre atje, ku njerëzit janë zhytur në ujërat e së keqes deri në qafë, ku ka taksambledhës, mëkatarë, gra të jetës së dyshimtë, të korruptuar, ata që përdorin dhunën, që përdorin armë. … këta janë njerëzit që duhet të “peshkohen” më parë.
Në vend të kësaj, ata shkojnë të hedhin rrjetat e tyre në një vend të shenjtë, në sinagogë, ku njerëzit luten, ku dëgjojnë Fjalën e Zotit, në një vend të frekuentuar nga njerëz të respektuar, besimtarë...
Pse ata shkojnë për peshkim në radhë të parë, pikërisht në sinagogë?
Sepse çlirimi i parë që Jezusi dëshiron të marrë, është t'i nxjerrë njerëzit nga një institucion fetar me traditat të lashta biblike (kështu mendohet) por që shpall mësime të gabuar për marrëdhënie të njerëzve me Perëndinë.
Në katekezën që dhanë rabinët në sinagogë, Zoti përfaqësohej si ligjvënësi që jepte urdhërime, mësazhe të bukur, të mirë, pastaj kontrollonte...Ai i shpërblen ata që i respektojnë dhe i ndëshkon ashpër ata që i shkelin, ndoshta duke dërguar fatkeqësi, sëmundje, luftëra dhe murtaja.
Jezusi dëshiron t'i çlirojë njerëzit nga kjo katekezë dhe derisa ne nuk lejojmë veten të nxirremi nga ky imazh i Perëndisë, nuk është e mundur të lejojmë që të përfshihemi në risinë e mbretërisë së Perëndisë.
Kjo është arsyeja pse Jezusi niset nga sinagoga, nga vendi i shenjtë.
Për më tepër, në Ungjillin sipas Markut, Jezusin e gjejmë tri herë në jë sinagogë dhe kur ai hyn, gjithmonë shpërthejnë konflikte.
-Sot do të shohim Jezusin që përplaset me forcat e së keqes që çnjerëzojnë një njeri brenda sinagogës.
-Pastaj, pak kohë më vonë, ende në sinagogën e Kafarnaumit, Jezusi do të shërojë një njeri me "dorën e tharë" dhe farisenjtë do të reagojnë:
Ky person nuk e respekton të shtunën. Traditat që ne i ndjekim dhe i ngulisim në kujtesë të besimtarëve, kërkojnë që askush të trajtohet në ditën e Shtunës.
Për farisenjtë, gjëja e rëndësishme është të respektohen urdhërimet. Jezusi dëshiron t'i nxjerrë njerëzit nga kjo traditë fetare që është në kontrast me të vetmen gjë që i intereson Zotit... dashuria për njeriun.
“Arritën në Kafarnaum. Menjëherë, të shtunën, Jezusi hyri në sinagogë dhe filloi të mësojë. Njerëzit mbetën të habitur nga mësimi i tij, sepse i mësonte si ai që ka autoritet e jo si skribët” (v. 21-22).
-Herën e tretë që ai do të hyjë në sinagogë, do të jetë në Nazaret, ku Jezusi është i përzënë nga bashkëfshatarët e tij që janë të lidhur me besimin e tyre tradicional nga i cili nuk duan të lirohen.
Kush ishin ata që e dhanë këtë katekezë në sinagoga? Ata ishin skribët, rabinët.
Ky institucion rabinik u zhvillua në Babiloni gjatë mërgimit, kur priftërinjtë kishin humbur rëndësinë sepse nuk kishte më një tempull ku të ofronin flijime. Kështu u ndërtuan sinagogat, ku njerëzit e mërguar mblidheshin për të dëgjuar leximin e Shkrimit të Shenjtë.
Ata që lexuan dhe më pas shpjeguan tekstin, ishin skribët dhe madje edhe kur mbaroi mërgimi dhe u rindërtua tempulli, rabinët kishin gjithmonë një rëndësi të madhe sepse ata ishin pika referimi për njerëzit, ishin ata që ngulitën katekezën dhe fjalën e tyre besohej se ishte Fjala e Zotit.
Rabinët ia kushtuan gjithë jetën studimit të Fjalës së Zotit dhe kur arritën moshën 45-vjeçare, pra tashmë të moshuar, morën vendosjen e duarve që u komunikoi atyre "Shpirti I Moisiut".
Kjo është arsyeja e prestigjit të tyre!
Problemi është se këta rabinë e interpretuan Fjalën e Zotit sipas besimeve dhe ideve të tyre, prandaj shtrembëruan kuptimin e kësaj Fjalëje; Jeremia e kishte thënë tashmë:
“Me interpretimet tuaja, o rabinë, ju e reduktoni Ligjin e Zotit në një gënjeshtër”.
Mesazhi për ne është shumë actual: ne marrim pjesë në jetën e bashkësisë së krishterë, dëgjojmë mësime të krishtera, por ndoshta nuk pyesim veten nëse përpiqemi të çlirohemi nga disa praktika fetare që me të vërtetë nuk janë të krishtera, dhe nuk pyesim veten nëse i pastrojmë mendjet dhe zemrat tona nga një imazh i Perëndisë, i cili është ende pagan, dhe nuk i përngjan i fytyrës së Perëndisë që ne shohim të shkëlqejë në fytyrën e Jezusit.
Për sa kohë që ne nuk e lejojmë veten të tërhiqemi nga kjo katekezë, të cilën e kemi lejuar të hyjë brenda nesh, edhe pse nuk është ungjillore, ne kurrë nuk do ta lejojmë veten të përfshihemi plotësisht në propozimin e një bote të re që bën Jezusi.
“Njerëzit mbetën të habitur nga mësimi i tij, sepse i mësonte si ai që ka autoritet e jo si skribët” (v.22).
“Cili është kuptimi i fjalisë: mësonte me autoritet?”
Njerëzit e thjeshtë dhe të sinqertë e kuptojnë menjëherë nëse Fjala e Perëndisë është e pranishme në një mesazh të caktuar; populli i njohu profetët që flisnin në emër të Zotit.
E njëjta gjë ndodh në atë sinagogë: njerëzit e kuptuan dallimin mes katekezës së rabinëve dhe risisë së Fjalës së Jezusit.
Fjala e Jezusit është provokuese, stimuluese, nuk i lë gjërat ashtu siç janë... fjala e rabinëve nga ana tjetër lë gjithçka të qetë, nuk shqetëson askënd.
Në fakt, ne e shohim menjëherë rezultatin e ndryshimit midis dy katekezave: kur Jezusi fillon të flasë, në sinagogë ndodh diçka e jashtëzakonshme: efektet e fjalëve dhe mesazhit të Jezusit shkaktojnë mrekulli.
Në fragmentin e sotëm të Ungjillit, ne do të dëgjojmë historinë e një shërimi të kryer nga Jezusi në sinagogë dhe do ta lexojmë këtë episod si një shëmbëlltyrë që do të na ndihmojë të kuptojmë se çfarë ndodh në botë kur Jezusi mbërrin; kur ungjilli i tij mbërrin, gjëra të jashtëzakonshme ndodhin gjithmonë.
Le të dëgjojmë:
“Pikërisht atëherë ishte në sinagogën e tyre një njeri i pushtuar prej shpirtit të ndytë dhe bërtiti:
“24 “Çka ke me ne, o Jezu Nazareni? A erdhe të na shfarosësh? Unë e di kush je: Shenjti i Hyjit!”
25 Jezusi iu kërcënua: “Hesht dhe dil prej tij!”
26 Shpirti i ndytë, si e përplasi pa mëshirë dhe si lëshoi një britmë të madhe, doli prej tij” (v.23-26)

Në sinagogën e tyre ka një njeri të pushtuar nga një shpirt i papastër: ajo quhet "sinagoga e tyre", sepse këtë vend të shenjtë e kishin marrë skribët dhe rabinët, të cilët, në vend që të mësonin në mënyrë autentike Fjalën e Perëndisë, ngulitën tradita të shpikura nga njerëzit.
Çfarë është ky shpirt i papastër që e pushton këtë person?
Në kohën e Jezusit, njerëzit nuk kishin njohuritë shkencore që kemi ne sot. Disa sëmundje edhe për ta ishin vetëm sëmundje. Nëse dikush binte nga një pemë dhe paralizohej, nuk u atrbuonin këtë sëmundje shpirtrave të këqij, demonëve. Por nëse në vend të kësaj, bëhej fjalë për sëmundje psikike, psikiatrike, si epilepsi, neuroza, skizofreni, të fikët të cilat ishin shumë të shpeshta për shkak të ekspozimit të goditjeve të diellit... atëherë ata thoshnin se një shpirt i keq ishte hyrë në ta, e që ky shpirt i keq më pas i shtynte njerëzit të bënin gjeste, veprime, të cilat nuk ishin në harmoni me sjelljen e një njeriu të shëndetshëm.
Ata thanë se këta shpirtra ishin të këqij dhe çfarë bënë për t'i larguar?
Në të gjitha fetë e lashtësisë praktikoheshin ekzorcizma: ishin rite, gjeste, të cilat shpesh kufizoheshin me magjinë, shqiptoheshin formula shfarosëse, thirreshin emra njerëzish të famshëm...
Ekzorcizmat e Jezusit janë krejtësisht të ndryshme nga ato të botës dhe të mjedisit përreth: Jezusi nuk u drejtohej kurrë gjesteve supersticioze apo formulave magjike: ai shpall një Fjalë që i shëron njerëzit.

Pse atëherë ai flet edhe për shpirtrat e këqij që përzënë?
Për të mos thënë se djajtë ekzistojnë, Ai përdor gjuhën e popullit të tij, përshtatet me mentalitetin e kohës së tij dhe flet për sëmundjet duke përdorur kategoritë kulturore të kohës së tij... ai flet si gjithë të tjerët, për shpirtrat e këqij dhe demonët.
Në fakt, ungjilltari Luka na thotë se kur Jezusi trajton vjehrrën e Pjetrit dhe i kërcënon ethet, nuk do të thotë se ai e konsideron ethet si një demon, ai thjesht përdor gjuhën e të gjithëve.
Realiteti është se Fjala e Jezusit shëron dhe humanizon njeriun.
Është një shpirt i papastër që e zotëron këtë njëri. Kur themi shpirt, nënkuptojmë një forcë, një energji që lëviz dhe mund ta çojë njeriun drejt jetës, ose drejt vdekjes.
Nëse të çon në jetë, nëse është një forcë që të shtyn të bësh gjeste të bukur, humanizues, atëherë thuhej se ishte një shpirt i pastër, i jetës, që vinte nga Zoti; megjithatë, kur kjo forcë e pranishme te njeriu bënte që njerëzit të bënin gjeste çnjerëzore, atëherë thuhej se ishte një shpirt vdekjeje, një shpirt i papastër, i keq.
Në sinagogë ai njeri është i pushtuar nga një forcë vdekjeprurëse dhe duket se nuk ka hyrë vonë pas fillimit të liturgjisë, duket se tashmë ishte brenda në sinagogë, se nuk shqetësonte askënd, ishte aty i qetë. Ai fillon të shpërthejë kur Jezusi fillon të shpallë Fjalën e tij dhe mësimin e tij. Pse ai reagon në këtë mënyrë?
Ky njeri, në sinagogë, kishte dëgjuar gjithmonë dhe vetëm mësimet e rabinëve, ndaj qëndroi i qetë, nuk e shqetësonin ata mësime, por kur vjen Jezusi që flet për Zotin në një mënyrë të ndryshme nga rabinët e që mëson Fjalën e Zotit në mënyrë autentike, jo sipas traditës, atëherë demoni, në brendësinë e tij, shpërthen.
Për ta kuptuar këtë, mjafton të mendojmë se çfarë mund të verifikojmë edhe ne sot: ata që kanë përvetësuar imazhin e Zotit hakmarrës që në fëmijëri dhe kanë dëgjuar gjithmonë vetëm këtë predikim, qëndrojnë të qetë derisa të vijë dikush që flet një gjuhë të re. Pastaj brenda ai ndjen një demon që e bën të bërtasë, që dëshiron të mbrojë ashpër atë që është besimi që ai e ka përvetësuar gjithmonë. Ai nuk e di, por është pushtuar nga një demon që e bën të mbrojë këtë imazh djallëzor dhe të rremë të Zotit; nuk është ai që flet, por ai demon që ka brenda.
Ose nëse dikush ka dëgjuar gjithmonë predikime në të cilat dënimi me vdekje apo edhe lufta justifikoheshin dhe atëherë dikush, në emër të Ungjillit, fillon të flasë një gjuhë tjetër ... dikush që ka dëgjuar gjithmonë dhe vetëm mësime të lashta, menjëherë këputet, reagon për të mbrojtur mentalitetin tradicional.
Ose përsëri, ka njerëz që u rritën me një imazh hierarkik, piramidal të Kishës dhe pas Koncilit ky imazh piramidal u përmbys dhe Kisha u paraqit si populli i Zotit, dhe në brendësinë e saj, shërbëtorët e popullit të Zotit janë ata që ruajnë unitetin në këtë komunitet, mirë…ata që kanë dëgjuar gjithmonë imazhin e lashtë, tradicional të kishës, kur dëgjojnë diçka të re, një demon brenda tyre i çon për të mbrojtur atë që kishte qenë katekeza tradicionale.
Le të jemi të kujdesshëm: ne mund të jemi njerëz që shkojnë në kishë, që u përkasim grupeve të devotshme dhe që më pas na pushtojnë këta demonë.
Nëse e lejojmë veten të çlirohemi nga këta demonë - dhe ata gjeste që na çlirojnë nuk janë gjeste supersticioze, por kujtime seriozë të Fjalës së Ungjillit, të Fjalës së Krishtit, le të kemi parasysh se këta shpirtra të këqij priren të mbrojnë veten dhe largohen.
Në fakt, çfarë thotë ky demonë?
“Ke ardhur të na shkatërrosh”. Flet në shumës sepse ka shumë nga këta demonë, ka shumë nga këto forca djallëzore që çojnë në jo-jetë, dhe pengojnë një jetë të vërtetë dhe plotësisht njerëzore.
Le të përpiqemi të mendojmë.
Ato forca që të çojnë në shthurjen morale, në humbjen ndoshta të vlerave më të shenjta, që na japin impulset për urrejtje, dhunë, janë forca vdekjeprurëse, djallëzore. Le të mendojmë për impulsin që na shtyn të lidhim jetën tonë me pasurinë, me paratë, ose me dëshirën për të dominuar, ose për të fituar vetëm ato gjëra që na pëlqejnë, e që bëjmë vetëm për të shijuar jetën dhe kaq...
Këta demonë janë ata që vendosin zgjedhjet tona, ata nuk janë djaj konkretë, janë forca të së keqes që janë të pranishme te çdo njeri: Mirë, besimtarët e vërtetë në Jezusin e dinë se më i fortë se këto forca negative është shpirti i Krishtit që banon në ne. Është mësaxhi i Ungjillit që lexojmë sot.
Çfarë bën Jezusi?
Ai qorton atë demon dhe thotë: "Hesht, largohu prej tij"
Jezusi nuk përgjigjet me sharje apo gjeste magjike, ai thjesht thotë: "Hesht, dil jashtë!"
Jezusi e ndërpret shkurt çdo bisedë dhe ky është një mesazh i rëndësishëm për ne.
Si të sillemi me këta demonë që na çojnë drejt të së keqes që e shkatërron jetën tonë?
Unë kam renditur disa prej tyre.
-Më mirë është që të mos debatojmë me ta, për të parë nëse kanë të drejtë apo jo: nëse futemi në një dialog, ata fitojnë,
arrijnë të na bindin se duhet t'i lëmë të qetë brenda nesh. Jezusi nuk u fut në këtë kurth e tha shkurtimisht: "Dil jashtë!" Dhe asgjë tjetër.
Le të japim disa shembuj: djalli na sugjeron çfarë është e bukur dhe çfarë është e shëmtuar, çfarë është e mirë dhe çfarë është e keqe, por jo sipas Fjalës së Zotit, por sipas mësimit të vet ai na thotë se çfarë është e bukur!
Ai ka 1000 aleatë dhe na thonë:
“Edhe ju përshtatuni me parimet e kësaj bote, me atë që të gjithë bëjnë, me atë që të gjithë mendojnë, me atë që të gjithë mendojnë se është e drejtë”
Nëse e lëmë të flasë, ai do të na magjepsë si bëri gjarpri i Zanafillës me Adamin dhe Evën: Duhet ta dëbojmë menjëherë, duhet ta heshtim menjëherë, duhet t'i themi se nuk jemi një banesë për shpirtra të papastër. Njeriu është shtëpia e Shpirtit të Perëndisë.
-Një shembull tjetër, demoni i krenarisë, të thotë: “Duhet të tregosh se je superior ndaj të tjerëve dhe se të tjerët nuk janë asgjë në krahasim me ty. Ata duhet të përkulen dhe të tregojnë shenja nënshtrimi ndaj teje, sepse ti ke aftësi të mëdha; demoni të thotë se kjo është e drejtë sepse meritokracia është ajo që ka rëndësi në këtë botë e për këtë, edhe ti bën mirë nëse pretendon të njihen meritat e tua e nëse u përshtatësh parimeve të kësaj bote.
Nëse e lëmë këtë demon të flasë, ai na magjeps, na bind se gjërat janë vetëm kështu, na thotë se jemi njerëz të suksesshëm vetëm nëse imponojmë vullnetin tonë dhe forcën tonë për të dominuar.
Është duke folur Satani dhe ne nuk e dimë këtë.
As Pjetri nuk e dinte se ishte Satani që fliste brenda tij. Ai ishte i bindur se po thoshte gjërat e bukura, por ishin gjëra që mendojnë të gjithë sipas mentalitetit të përhapur në një shoqëri, nuk ishin shprehje që vinin nga zemra e Zotit.
Le të reflektojmë për të identifikuar momentet në jetën tonë në të cilët është shpirti i papastër ai që na lëviz: le të identifikojmë këto shpirtra të shumtë të papastër, shpirtrat vdekjeprures.
Demoni i papastër i inatit të thotë: "Nëse dikush të ka bërë keq, mos lëjo që të shpëtohet pa u lagur, përndryshe nuk do të mësojë, nuk do të kuptojë".
Djalli të thotë: “Shiko, derisa ta shohësh të vuajë siç të bëri të vuash ti, do të mbetesh i plagosur psikologjikisht. Prandaj, më mire, merre hak! përndryshe do të biesh në depresion”.
Nëse nuk e bën të heshtë menjëherë siç bëri Jezusi, ai gjithashtu të sugjeron edhe që ta vrasësh; sigurisht, nuk e vret, por nëse e merr një sëmundje, do të ishe i lumtur.
Ti nuk je një banesë për këtë shpirt të lig që të çnjerëzon: prandaj dëboje, nëse nuk e dëbon, do të kthehesh në sjelljen e vjetër sa bota e kafshëve.
Djalli - kjo është shumë e rrezikshme - që të sugjeron ide të papastra për Zotin: Zoti ndëshkon, Zoti zemërohet, Zoti bëhet gjykatës i ashpër dhe nëse nuk i kërkon atij falje, ai të ndëshkon... sigurisht të pëlqen ai Zot që mendon si ti, por duhet të mbash në mend se është djalli ai që të sugjeron këtë imazh të rremë të Zotit.
"Shpirti i ndytë, si e përplasi pa mëshirë dhe si lëshoi një britmë të madhe, doli prej tij” (v. 26).
Reagimi i këtij njeriu është i dhunshëm. Ungjilltari dëshiron të na thotë se këta shpirtra të papastër nuk dalin paqësisht, ata reagojnë sepse duan të përjetësojnë sundimin e tyre. Jezusi e thotë këtë kur akuzohet se është në lidhje me "Beelzebulin, princin e demonëve" (Mt. 3,22).
Ai thote:
“Dhe dihet që s’ka njeri që mund të hyjë në shtëpinë e të fortit dhe t’ia marrë plaçkat pa e lidhur atë më parë. Vetëm atëherë mund t’ia plaçkisë shtëpinë” (Mt. 3, 27).
Jezusi thotë se këta shpirtra të papastër ishin shumë të fortë, por tani ka ardhur dikush më i fortë se ai, është Krishti me Fjalën e tij dhe me Shpirtin e tij.
“Si e përplasi pa mëshirë”, le ta kemi parasysh këtë.
Kur dikush e lejon veten të çlirohet nga këto shpirtra të papastër, ai ndjen një çarje të thellë brenda vetes, sepse ishte shumë i lidhur me këtë formë jete që, edhe pse nuk është plotësisht njerëzore, ai e do fortë. Por kur Fjala e Perëndisë mbërrin, duron edhe çarjen e brendshme. Braktisja e disa traditave dhe bindjeve që janë të papajtueshme me Ungjillin, mund të na bëjë të vuajmë.
Tani le të dëgjojmë reagimin e të pranishmëve:
“Të gjithë u tmerruan dhe i thoshin njëri‑tjetrit:
“Ç’u bë kështu!?”
“Ja, një mësim i ri i pajisur me pushtet!”
“Ky u urdhëroka deri edhe shpirtrave të ndytë dhe ata po e dëgjokan!”
E menjëherë u hap zëri për të gjithkund në katër anët e krahinës së Galilesë” (v.27-28).
Ata që panë mrekullinë e kryer nga Fjala e Jezusit në sinagogë u goditën nga "frika", jo nga frika, nga frika përballë rrezikut.
Bëhet fjalë për "frikën biblike", domethënë habinë, habinë e këndshme të të qenit dëshmitar i një mrekullie të kryer nga një fjalë e ngarkuar me një forcë që nuk është njerëzore, e cila është hyjnore, sepse vetëm një forcë hyjnore është në gjendje të dëbojë djajt.
Mësazhi për ne është shumë aktual dhe shumë i rëndësishëm. Sot ne e gjejmë veten në një botë ku ende mbretërojnë demonët që çnjerëzojnë, ku ata ende tërbohen. Në kishë janë të pranishme edhe forcat demoniake, ato që shtyjnë kërkimin e pushtetit, pozitave prestigjioze apo të favorshme nga pikëpamja ekonomike.
Në botë ne e gjejmë veten përballë hipokrizive, me gënjeshtra përballë të cilave forcat njerëzore janë të pafuqishme, ose ku vëzhgojmë struktura të caktuara, institucione të caktuara që duken vërtet djallëzore, sepse vrasin njerëz, popullata të tëra ose përballë kulturave të caktuara, tradita të caktuara që diskriminojnë gratë, diskriminojnë më të dobëtit.
Këta demonë duken të paarritshëm, edhe sepse menaxhojnë mediat, mbajnë pushtetin ekonomik, me pak fjalë, duken të pathyeshëm.
Ne përpiqemi me të gjitha burimet tona njerëzore t'i kapërcejmë... nuk ia dalim dot, na duhet një forcë hyjnore dhe kjo forcë hyjnore është e pranishme në Ungjill.
Njeriu është i mirë, çfarëdo kulture që i përket, ai është krijuar për ungjillin dhe kur dëgjon ungjillin, Fjala e Hyjit depërton në zemrën e njeriut dhe njeriu vjen të thotë: "Ka të drejtë, sepse kjo është një fjalë që vjen nga Zoti dhe na tregon se si të jemi njerëz e vërtetë, të suksesshëm!”

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 5 Ord… VITI B

MË 4-2-2024.


LEXIMI I PARË: Job 7,1-7:


Jobi mori fjalën e tha:
1 Vallë, s’është luftë mbi tokë jeta e njeriut?
Ditët e tija si ditët e mëditësit?
2 Porsi të skllavit që e dëshiron hijen,
si të mëditësit të varur nga mëditja?
3 Kështu më takuan mua muaj zhgënjimi,
net plot dhimbje për pjesë më qëlluan!
4 Nëse shkoj të bie pyetmë: Kur do të erret?
E përsëri me zor e pres mbrëmjen,
plot me dhimbje me zor e pres muzgun!
5 Trupi im qelbësirë e pluhur,
lëkura më shqyhet e më copëtohet.
6 Më kaluan ditët më shpejt se druga e
vegjëtarit, u sosën, mbetën pa pe.
7 Mos harro: avull është kjo jeta ime,
sytë e mi fat të mirë s’do të shohin.


LECTIO DIVINA-MEDITIM-LUTJE.

VUAJTJET E JOBIT.

Fatkeqësisht, në liturgjine e javes së 5 lexohen vetëm disa rreshta nga libri i Jobit, që ka dyzet e dy kapituj! Por ne tashmë e kuptojmë se ai po përballet me pyetjet më të tmerrshme të jetës sonë, ato të vuajtjeve. Dhe shumë prej nesh do të identifikohen me ankesat e Jobit; sepse një nga cilësitë e mëdha të këtij libri janë e vërteta dhe pyetjet gjithmonë aktuale që Jobi guxoi të përballojë.
Njihet historia e tij: "Na ishte dikur në tokën Hus një burrë që quhej Job. Ishte njeri i patëmeta dhe i drejtë, i cili e kishte frikë Hyjin dhe i shmangej të së keqes" (Job. 1,1). Ai ishte i lumtur, ishte i pasur ... gjithçka po shkonte mirë për të. Ai kishte një grua dhe shumë fëmijë dhe shqetësimi i tij i vetëm për ta ishte t'i shihte ata të qëndronin në rrugën e duhur. Me pak fjalë, në të gjitha pikat, ai ishte i patëmetë.
Dhe pastaj, papritmas, të gjitha fatkeqësitë e botës e godasin atë; në më pak kohë sesa duhet për të treguar, ai humbi gjithçka: pasurinë e tij, tufat e tij, dhe, gjë akoma më e keqe, të gjithë fëmijët e tij.
Ai ende ka shëndet, por jo për shumë kohë: një valë e dytë fatkeqësie e godet atë; ai ka një sëmundje të lëkurës, ai bëhet i tmerrshëm për të parë dhe sëmundja e tij e detyron atë të largohet nga qyteti; ai duhet të largohet nga shtëpia e tij madhështore për t'u vendosur në një plehërishte; dhe, në gjithë këtë, ai është tmerrësisht fare i vetëm: gruaja e tij nuk e kupton atë.
Gjatë gjithë librit, Jobi mund të përsëritë vetëm vuajtjet e tij, fizike, psikologjike, morale, ankthin para vdekjes së parakohshme, tmerrin e jetës, moskuptimin e miqve ... dhe, e kjo është gjëja më e keqe, heshtjen e Zotit. Ai kujton gjithë këtë dhimbje, me fjalë të admirueshme, por për më tepër, dhe vazhdimisht përsërit moskuptimin e tij përpara padrejtësisë të kësaj vuajtjeje në sytë e tij.
Sepse në kohën kur u shkrua ky libër, të gjithë në Izrael besonin se drejtësia e Zotit konsistonte në shpërblimin skrupuloz të të mirëve dhe në ndëshkimin e të pabesit. Kjo quhet "logjika e ndëshkimit". Por ja ku është, Jobi gjithmonë ka kaluar një jetë të drejtë e të ndërshme dhe ai nuk e meriton të dënohet…Por…


KU ËSHTË PRA DREJTËSIA E ZOTIT? NË ÇFARË KONSISTON AJO?


Miqtë e tij nuk e gjykojnë atë që i ndodhi Jobit në atë mënyrë: ata mendojnë si gjithë të tjerët, sipas mentalitetit të kulturës së kohës, dhe prandaj i përsërisin mendimet të tyre gjatë gjithë ditës në praninë e Jobit. Në thelb, ata arsyetojnë për dy argumente. Arsyetimi i parë: pasi që vuajtja është gjithmonë një ndëshkim, nëse ti vuan, kjo ndodh për shkak se ke mëkatuar: pra bëje një provim të ndërgjegjes tënde!
Le të jemi të sinqertë, kur themi sot në disa momente të vështirë të jetës: "Çfarë i bëra Zotit të mirë? Ose 'ne nuk e kemi merituar këtë gjë', ne flasim si ata.
Atyre miqve të vet Jobi u përgjigjet: jo, unë ju siguroj, nuk kam mëkatuar; dhe miqtë atëherë e rëndojnë çeshtjen, duke thënë: "Prandaj ke një gabim më të madh; jo vetëm që ke mëkatuar (prova është se ti vuan tani), por ke guximin të mohosh se ke mëkatuar!”
Arsyetimi i dytë, vuajtja është një shkollë e virtytit, diçka si: "Ai që do shumë dike, e ndëshkon edhe shumë"; për shembull, një nga miqtë e tij guxonte t'i thoshtë: "Lum njeriu që e qorton Hyji! Qortimin pranoja të Lumit! Plagos po, por dhe shëron, godet po, por edhe shëron!"(Jb. 5,17-18).
Gjatë librit, Jobi i refuzon këto shpjegime shumë të lehta; ai do të donte shumë që të mbyllej gjithë ky arsyetim i kotë e padobishëm që e zhyente në vetmi; disa nga fjalitë e tij janë për më tepër një mësim për të gjithë vizitorët e njerëzve të sëmurë dhe të vuajtur të të gjitha llojeve:
‘Mposht fatkeqin ‑ mendon kush është mirë,
Të shtyme jepi atij që këmbët i merren!’ Jeton qetë kush Hyjin po e ngacmon, sikur Hyjin në grusht të vet ta mbante. Kush do t'ju mësojë heshtjen, e vetmja mençuri që ju përshtatet?" (Jb 13,5) ..."Ju lutem dëgjojini fjalët e mia, kaq ngushëllim prej jush ta kem! Më lejoni njëherë të flas e pastaj sa të doni qeshni"(Jb 21,2-3), me fjalë të tjera: Më mirë të heshtni dhe të më dëgjoni, është e vetmja mënyrë për të më ngushëlluar.
Ai nuk di çfarë të thotë, ai bërtet, ulërit vuajtjet dhe revoltën e tij ... por pa pushuar kurrë së pohuari se: "Zoti mund të jetë vetëm i drejtë". Ai vetë do të bëjë një rrugë të gjatë: në fillim të librit, ai vazhdon të përsëritë "Unë ju them se nuk kam mëkatuar, prandaj ajo që më ndodh, është e padrejtë" ... pa e kuptuar se duke thënë këtë, ai ndjek të njëjtën logjikën si miqtë e tij: "nëse vuajmë, është sepse kemi mëkatuar".
Pastaj gradualisht, zëri i përvojës flet: ai ka parë sa herë banditët jetojnë të lumtur, të pandëshkuar dhe vdesin pa vuajtur, ndërsa njerëzit e ndershëm, njerëzit e pafajshëm kanë një jetë të vështirë dhe agoni të gjata. Jo, nuk ka drejtësi, siç thonë ata. Dhe miqtë e tij gabojnë duke pohuar se njerëzit e mirë gjithmonë shpërblehen dhe të këqijtë gjithmonë dënohen. Atëherë ai e kupton se ai vetë ishte në gabim kur fliste për drejtësinë e Zotit. Në fund të argumenteve të tij, ai vepron me përulësi dhe pranon që vetëm Zoti i njeh misteret e jetës.

NË VUAJTIE LE TË QËNDROJMË NË DORËN E ZOTIT.

Atëherë ai është gati për të zbuluar kuptimin e vuajtjes dhe Zoti e priste atje, në këtë qendrim shpirtëror: është Ai, tani e tutje që flet; ai nuk e qorton, ai u thotë miqve të Jobit se shpjegimet e tyre nuk vlejnë asgjë; ai shkon deri aty sa të thotë: "Vetëm, Jobi ka folur mirë për mua"; që do të thotë se kemi të drejtë të bërtasim, të revoltohemi; atëherë Ai e fton Jobin të mendojë për Krijimin dhe të pranojë me përulësi injorancën e tij; ndërsa një baba tërheq butësisht, por në mënyrë të vendosur djalin e tij, Zoti e bën Jobin të kuptojë se "mendimet e tij nuk janë mendimet tona" dhe se nëse drejtësia e tij na shpëton, kjo nuk na lejon ta sfidojmë atë. Jobi, i cili është një njeri me integritet dhe i drejtë, siç na thanë që në fillim, e kupton mësimin: ai pranon: "Kush është ai që me fjalë të marra, provaninë hyjnore e errëson? Prandaj fola si i pamend për mrekullitë që s’i kuptoj. Unë kam afruar, pa e ditur, misteret që më ngatërrojnë ... Unë nuk jam në përputhje me ty. Çfarë mund të them më shumë? ”(Jb 42,3; 40,4).
Në fund të fundit, libri i Jobit nuk jep një shpjegim për problemin e vuajtjeve; nëse e prisnim një, do të zhgënjeheshim; por libri na tregon rrugën, cili duhet të jetë qendrimi ynë në vuajtje: të mos frenojmë thirrjet tona, por të mbajmë besimin dhe të shtrengojmë fortë dorën e Zotit: Ai është me ne çdo ditë deri në mbarim të botës. "Jezusi nuk erdhi për të na shpjeguar vuajtjet, por për të na mësuar të mbijetojmë me to, me praninë e Tij".

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 5 Ord…VITI B.

MË 4 -2-2024

PS. 147, 1. 3 - 7

1 Alleluia !
1. Lavdërojeni Zotin sepse është mirë,
është bukur t’i këndosh Hyjit tonë,
është kënaqësi ta lavdërosh si i ka hije!
3. Ai i shëron zemrat e copëtuara,
i lidh plagët e tyre.
4. Ai i njeh numrin e yjeve,
dhe e therret secilin me emër;
5. I madh është Zoti ynë, i gjithëpushtetshëm,
e pakufishme është dija e tij:
6. Zoti i lartëson të përvujtët,
kurse përdhe i shtron bakëqijtë!
7. Këndojani Zotit këngën e falëndërjes,
bini harpës për nder të Hyjit tonë.


LECTIO DIVINA-MEDITIM-LUTJE.

ALLELUIA, KËNGA E ÇLIRIMIT.

Ky psalm fillon me fjalën "Aleluja", e cila është aq e rëndësishme në traditën hebraike: është thirrja që i jepet Zotit që çliroi popullin e tij; kështu shpjegohet: "Zoti na bëri të kalojmë nga robëria në liri, nga trishtimi në gëzim, nga vajtimi në ditën e festës, nga errësira në dritën e ndritshme, nga robëria te shpengimi. Kjo është arsyeja pse këndojmë para tij Aleluja".
Kuptohet më mirë, menjëherë, fjalia:
"Lavdërojeni Zotin sepse është mirë, është bukur t’i këndosh Hyjit tonë, është kënaqësi ta lavdërosh si i ka hije" (v 1).
Dhe gjithashtu mund të kuptohet pse na ofrohet ky psalm këtë të dielë, duke bërë jehonë në leximin e parë të marrë nga libri i Jobit: vargu 3 thotë: "Ai i shëron zemrat e copëtuara, i lidh plagët e tyre" (v. 3).
I thyer nga zemra: Jobi ishte një njeri i copëtuar nga zemra: u përball me enigmën më të egër të jetës sonë, me enigmën e vuajtjes. Në zemër të dhimbjes së tij, ajo që na u dha si një shembull në Job, është këmbëngulja e tij për të dashur me çdo kusht, për të hyrë në dialog me Perëndinë. Dhe ajo që ai gjen, në fund të fundit, nuk është një valë e një shkopi magjik që do ta çlirojë atë nga të gjitha vuajtjet, por prania e Zotit në vuajtjet e tij, pa marrë parasysh çfarë do të ndodhë.
Kur thuhet: "Zoti shëron zemrat e coptyera, ai shëron plagët e tyre", në të vërtetë flitet për zemrat, dhe jo për trupat! Kjo prani e Zotit me të vegjëlit dhe në ata që vuajnë, është një nga zbulimet më të mëdha të Besëlidhjes së Vjetër: tani njeriu nuk është më vetëm përballë vështirësive të jetës dhe, për disa, përballë mizorive të ekzistencës. Libri Siracidit shkon deri atje sa thotë:
"Lotët e vejushës rrjedhin në faqen e Zotit" (Si 35,18).
Është e mundshme që zemrat e copëtuara për të cilët flitet këtu, të jenë zemrat e hebrenjve të Jeruzalemit të dëbuar në Babiloni nga Nabukodonosori. Nga fillimi i psalmit, në vargun e 2 që nuk lexohet këtë të dielë, psalmisti ka shkruar saktësisht:
"Zoti e rindërton Jeruzalemin, i bashkon Izraelitët e mërguar" (Ps 147, 2).
Kështu që këtu strofa e parë në tërësi, duhet të jetë:
“Aleluja! Alleluia !
Lavdërojeni Zotin sepse është mirë, është bukur t’i këndosh Hyjit tonë, është kënaqësi ta lavdërosh si i ka hije!
Është mirë të festojmë Zotin tonë, është bukur të këndojmë lavdërimet e tij! Zoti e rindërton Jeruzalemin, i bashkon Izraelitët e mërguar. Ai i shëron zemrat e copëtuara, i lidh plagët e tyre".
Kjo fjalë "Aleluja" që është kënga e çlirimit, merr kuptimin e saj të plotë me kujtesën e fundit të Mërgimit në Babiloni. Sidomos nëse kujtojmë se ky kthim nga Mërgimi u përjetua jo vetëm si një çlirim politik, por edhe më shumë si një çlirim shpirtëror: gjatë Mërgimit, populli Izraelit kishte shumë kohë për të rilexuar historinë e tij dhe për të bërë provimin e tij të ndërgjegjes; profetët parashikuan katastrofë nëse nuk do të konvertoheshin; dhe fatkeqësia erdhi nëpërmjet Nabukodonosorit; kthimi në vend, rindërtimi i Jeruzalemit hap një të ardhme të re: Zoti ka falur. Tani, përsëri në Tokën e Shenjtë, do të përpiqemi të bëjmë një jetë të shenjtë përsëri.
Dhe nuk ka arsye për të menduar se ndryshohet tema me vargjet vijuese:
"Ai i njeh numrin e yjeve, dhe e therret secilin me emër" (v. 4),
Sigurisht, këtu i aludohet Krijimit; është gjithmonë në kohë shqetësimesh të mëdha që autorët biblikë shkruajnë tekstet më të bukura për Krijimin: një mënyrë për të thënë se Krijuesi që bëri gjithçka të dalë nga asgjëja, do të dijë të na bëjë të rishfaqemi, pavarësisht nga humnera në të cilën kemi rënë .


ZOTI QË NA KA KRIJUAR, NA SHOQËRON ÇDO DITË.

Nga ana tjetër, dihet mirë që artikulli i parë i besimit të Izraelit, është: "Unë besoj në Perëndinë çlirimtar", dhe artikulli i dytë është: "Unë besoj në Zotin krijues"; besimi në Zotin krijues lexohet në dritën e përvojës së çlirimit të Egjiptit dhe të të gjitha çlirimeve të njëpasnjëshme: Zoti krijues admirohet, vlerësohet për plotfuqinë e tij, por mbi të gjitha për projektin e tij të dashurisë për njerëzimin.
Në fakt, sa herë që flitet për yjet në Izrael, sigurisht që mendohet për premtimin e famshëm që i është bërë Abrahamit: pasardhës të shumtë si yjet.
Ky projekt i Zotit mbi njeriun është një ëndërr madhështie (në lartësinë e yjeve); Krijuesi që modeloi njeriun nga pluhuri i tokës është gjithashtu ai që e rrit pa u lodhur, sa herë që ishte e nevojshme për ta tërhequr drejt vetes: "Zoti i rrit të përulurit ...". Të përulurit, të vegjëlit, shpesh i takojmë në Biblën: janë ata që nuk kanë pretendime para Zotit dhe as merita që mund të pohojnë. Të pabesët, përkundrazi, nuk janë të gatshme të pranojnë dhuratat e Zotit. Në këtë fjali "Zoti i lartëson të përulurit dhe i sjell të ligjtë në tokë", ne njohim himnin e Anës, nënës së Samuelit dhe gjithashtu Magnificat, për të mos përmendur disa psalme. Jezusi gjithashtu kishte një predikim për të vegjëlit: " Në atë kohë Jezusi mori fjalën e tha:“Po të bekoj, o Atë, Zotërues i qiellit e i dheut, që i fshehe këto gjëra nga të dijshmit e nga të urtët, e ua zbulove të vegjëlve. Mirë, o Atë, pse të pëlqeu ty kështu!" (Mt 11, 25-26).
Dhe kjo është arsyeja pse kënga e mirënjohjes buron nga zemrat e besimtarëve:
“Alleluia !
Lavdërojeni Zotin sepse është mirë, është bukur t’i këndosh Hyjit tonë, është kënaqësi ta lavdërosh si i ka hije!"
Kjo është gjë e mirë në dy mënyra: së pari, sepse është një gjë e drejtë, dhe gjithashtu sepse është lumturia jonë. Njeriu është krijuar në mënyrë që lumturinë e tij e gjen vetëm në një marrëdhënie birnore me Zotin. Shën Augustini u lut kështu:
"Ti na bëre për veten tënde,o Zot, dhe zemra jonë nuk e gjen paqen derisa nuk pushon në ty".

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 5 Ord: VITI B

Më 4-2-2024.


LEXIMI I DYTË: 1 Kor. 9, 16 ... 23

16 Sepse, të shpall Ungjillin nuk është një arsye krenarie për mua, është detyrë që më duhet ta kryej: i mjeri unë nëse nuk e predikoj Ungjillin! 17 Nëse e bëj këtë me nismën time, atëherë më takon paga, por, nëse jo prej nismës sime ‑ është detyrë që më është besuar.
18 Cila atëherë është paga ime? Që, duke predikuar Ungjillin, ta jap falas, pa i përdoruar të drejtat që m’i jep Ungjilli.
19 Sepse, edhe pse unë jam i lirë prej të gjithëve, vetveten e bëra skllavin e të gjithëve që të fitoj për fe sa më shumë njerëz.
22 u bëra i ligshtë për të ligshtët. Për të gjithë u bëra gjithçka, që, të kushtojë sa të kushtojë, por ta shpëtoj ndonjërin.
23 E të gjitha këto i bëj për dashuri të Ungjillit, kështu që të kem pjesë në të.


LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJE

KENI MARRË FALAS, JEPNI FALAS!


Në disa letra të Shën Palit duket se ai krenohet që punon me duart e tij për të mos qenë një barrë financiare për komunitetin e krishterë. Duket se, në Kishën e Korintit, disa nga kundërshtarët e tij gjetën në këtë sjellje një argument kundër tij: duke qenë se Pali nuk përdor të drejtën e tij për t'u shpërblyer, kjo ndodh sepse ai dëshiron t'i shpëtojë çdo kontrolli. A është ai vërtet apostulli që pretendon të jetë?
Pali paraqet këtu arsyet e thella për sjelljen e tij. Ai tregohet kaq i painteresuar, ne e dimë se ai "nuk kalëron për vete"; ai nuk e konsideron shpalljen e Lajmit të Mirë si ushtrim të një profesioni nga i cili mund të përfitonte çfarëdolloj avantazhi, por përmbushje të misionit që i është besuar. Ai është në "shërbim komandues" dhe kjo është ajo që e bën të lirë.
“ Sepse, të shpall Ungjillin nuk është një arsye krenarie për mua, është detyrë që më duhet ta kryej: i mjeri unë nëse nuk e predikoj Ungjillin!” (v.16) Pali nuk zgjodhi të shpallte Ungjillin, ne e dimë mirë këtë; nuk ishte planifikuar në një program, mund të thuhet! Ai ishte një hebre i zjarrtë, i kulturuar, një farise: aq i zjarrtë sa filloi të persekutonte sektin më të ri të të krishterëve. Dhe pastaj konvertimi i tij i paparashikueshëm ndryshoi gjithçka; tani e tutje, ai e vuri temperamentin e tij pasionant në shërbim të ungjillit. Për të, predikimi është një dëtyrë që iu imponua gjatë thirrjes së tij: sikur, në sytë e tij, nuk mund të ishte i krishterë pa qenë apostull. Ai e di mirë se nëse është thirrur nga Zoti, është për shërbimin e të tjerëve (e atyre që “paganë” si thuhet në ledtrën e drejtuar galatasve: “… Porse, kur Atij, që më zgjodhi që në kraharorin e nënës dhe më thirri me hirin e vet, i pëlqeu ta zbulojë në mua Birin e vet për ta shpallur ndër paganë ‑ unë, menjëherë, pa u këshilluar me asnjë njeri e pa u ngjitur aspak në Jerusalem te ata që para meje ishin apostuj, shkova në Arabi dhe përsëri u ktheva në Damask” (Gal.1, 15-17).
Si mund të mos mendojmë për thirrjen e disa profetëve; Amosi, për shembull:
“Nuk jam profet
as s’jam bir profeti,
por jam tubanik e vjelës fiqsh.
Por vetë Zoti më mori
prej pas deleve
e më tha Zotynë:
‘Shko e profetizoji popullit tim, Izraelit!’ (Am. 7,14-15).
Ose Jeremia:
“Fjala e Zotit më qe drejtuar e më tha:
“Para se të të trajtoja në kraharorin amënor, të njoha
e, para se të dilje nga gjiri amënor, të shenjtërova,
të caktova të jesh profet i popujve”(Jr. 1, 4-5).
Një profet, sipas Biblës, është gjithmonë një njeri PËR të tjerët. Në Ungjillin e Markut, të cilin lexojmë në të njëjtën liturgji, Jezusi thotë qartë se ai erdhi për të shpallur lajmin e mirë.
Kjo vetëdije për përgjegjësinë e tij e bën Palin të thotë një fjali shumë të fortë që ndoshta na habit:
“I mjerë unë nëse nuk predikoj ungjillin!”
Kjo nuk do të thotë se ai ka frikë nga ndonjë sanksion ose se ndjen një kërcënim të jashtëm nëse nuk e përmbush misionin e tij; por diçka si “Po të mos shpallja Ungjillin, do të isha më i palumturi i njerëzve”: ky pasion i ri për Ungjillin është bërë natyrë e dytë të Palit. Për shkak të këtij zbulimi që ai ka bërë, ai është i etur ta ndajë ungjillin.
Pali e gjen në këtë gëzimin dhe shpërblimin e vet: thjesht duke e ditur se e ka kryer misionin e tij. Pali nuk është një predikues që shet aftësitë e tij oratorike duke dhënë leksione me pagesë aty-këtu; ai është në shërbim të urdhëruar: “Është një dëtyrë që më imponohet... Unë nuk e bëj vetë, e shkarkoj përgjegjësinë që më ka besuar Zoti”.
Kjo shprehje e fundit ishte ajo që përdorej për skllevërit; aq sa vargjet 17-18 mund të përmblidheshin si më poshtë: po ta kisha zgjedhur vetë këtë profesion, do të paguhesha si për çdo profesion tjetër; por realisht jam bërë rob i Zotit dhe robi nuk paguhet sic e dinë të gjithë! Por megjithatë shpërblimi im është i madh, sepse është një nder i madh dhe një gëzim i madh të shpall ungjillin: përktheni “Që të mos marrë rrogë, kjo është paga ime”; ky paradoks i dukshëm është përvoja e mrekullueshme e përditshme e të gjithë shërbëtorëve të ungjillit. Sepse shpërblimi është i vetmi regjim që pajtohet me diskursin për dhuratën e dashurisë së Zotit. Sigurisht, edhe ai që shpall ungjillin, duhet të jetojë dhe të sigurojë jetesën e vet; por Pali na thotë shumë fort këtu se predikimi i Ungjillit është një përgjegjësi, një mision, një thirrje dhe jo një profesion. Duke përmbushur me gjithë zemër detyrën që i është ngarkuar, apostulli kënaqet me gëzimin e dhënies: në këtë ai është imazh i atij që shpall.


KËRKESAT E JETËS VËLLAZËRORE.

Ky predikim nuk është vetëm fjalë, por edhe një sjellje e tërë:
“U bëra i ligshtë për të ligshtët. Për të gjithë u bëra gjithçka, që, të kushtojë sa të kushtojë, por ta shpëtoj ndonjërin” (v.22). Kam ndarë dobësinë e të dobëtit, për të fituar të dobëtin”; për çfarë lloj dobësie po flet? Kjo fjali pasqyron kontekstin në të cilin Pali shkruan: anëtarët e bashkësisë së Korintit nuk bënë të gjithë të njëjtin udhëtim, siç thonë ata. Disa janë ish-hebrenj që u bënë të krishterë, si Pali; por të tjerët janë ish-johebrenj. Megjithatë, ata nuk ishin paganë, në mënyrë rigoroze; ata kishin fe, perëndi, rite... Pagëzimi dhe hyrja e tyre në bashkësinë e krishterë u impononte ndonjëherë ndryshime rrënjësore në zakone. Për shembull, në fenë e tyre të lashtë, ata u ofronin flijime idhujve të tyre dhe më pas hanin mishin e kafshëve të flijuara, në një lloj vakt të shenjtë. Duke iu përmbajtur besimit të krishterë, ata padyshim i braktisën këto praktika: ne e dimë se hyrja në katekumenat impononte kërkesa shumë strikte.
Por ata mund të jenë të ftuar nga të afërm ose miq paganë.
Për shembull, kartat e ftesës u gjetën në një pritje në një tempull në Korinth, me formulimin e mëposhtëm: "Antoni, biri i Ptolemeut, ju fton të darkoni me të në tryezën e Zotit Sarapis (një nga hyjnitë e shumta të Korintit), në ambientet e Sarapionit të Klaudit...” Pastaj thuhet dita dhe ora.
Kur je i krishterë i sigurt për besimin tënd (Pavli thotë "i fortë") sipas ndërgjegjes tënde të edukuar nga katekeza e bashkësisë së krishterë, nuk mund më të pranosh këtë lloj ftese: meqenëse idhujt nuk ekzistojnë, mund t'u sakrifikosh atyre të gjitha kafshët që mund të dëshirosh sepse këto flijime nuk kanë kuptim dhe prandaj këto vakte nuk janë blasfemi kundër Zotit të të krishterëve. Një i krishterë i sigurt për besimin e tij është mjaft i lirë për këtë. Dhe ai preferon të mos mërzitë familjen ose miqtë e tij duke refuzuar një ftesë.
Por ka të krishterë që janë më pak të forte në fenë e tyre, ata që Pali i quan të dobët: edhe ata e dinë mirë se idhujt nuk janë asgjë... Por ky lloj problemi ende i shqetëson; nuk duhet as të jenë tronditur dhe as të inkurajohen që të kthehen në praktikat e tyre të vjetra. Prandaj, më të fortët duhet të sigurojnë gjithmonë që të respektojnë më të dobëtit. Këto janë bazat e jetës së vërtetë vëllazërore.
Në fakt, nga njëra anë, ata rrezikojnë të tronditen kur shohin disa të krishterë që marrin pjesë në këto bankete. Nga ana tjetër, nëse ndjekin këtë shembull, rrezikojnë të jetojnë me faj të tmerrshëm më pas. Më pas Pali u jep këshilla të mirë atyre që nuk e kanë këtë lloj skrupulli:
“Por, t’ia vini mendjen që kjo, liria juaj, të mos jetë skandal për të ligshtët. Sepse, po të shikoi ndokush ty që ke njohuri ndenjur në tryezë në shenjtërore të idhullit, a thua ndërgjegjja e tij, ngaqë ende e ligshtë, nuk do të nxitet të mendojë se është mirë të hajë flijime të idhullit?”(1 Kor. 8,9-10).
Dhe ai përfundon: "Prandaj, nëse një ushqim e shkandullon vëllain tim, jo, unë nuk do të ha mish kurrë e për këtë jetë, që të mos e shkandulloj vëllain tim”(1 Kor. 8, 13). Këtu ai thotë të njëjtën gjë me fjalë të tjera:
“U bëra i ligshtë për të ligshtët. Për të gjithë u bëra gjithçka, që, të kushtojë sa të kushtojë, por ta shpëtoj ndonjërin” (v.22).

Në kapituj 14 dhe 15 të letrës së drejtuar romakëve Pali vazhdon të flasë për të njejtin problem:
“17 Sepse Mbretëria e Hyjit nuk është çështje gjelle e pijeje, por është drejtësi, paqe dhe gëzim në Shpirtin Shenjt. 18 Kush, vërtet, i shërben kështu Krishtit, i pëlqen Hyjit dhe njerëzit e nderojnë. 19 Prandaj, të mundohemi të bëjmë të përparojë paqja e t’i japim njëri‑tjetrit shembull të mirë. 20 Mos e prish veprën e Hyjit për shkak të ushqimeve! Vërtet, të gjitha ushqimet janë të pastra, por bën keq ai që, duke ngrënë, shkandullon tjetrin” (Rm. 14, 17-20) dhe “ 1 Ne që jemi të fortë e kemi për detyrë t’i mbartim të metat e të ligshtëve e jo të kërkojmë çka neve na pëlqen. 2 Secili prej nesh të mundohet t’i pëlqejë të afërmit të vet, për të mirën e tij, që të përparojë në fe, 3 sepse as Krishti nuk kërkoi t’i pëlqejë vetvetes…” (Rm, 15.1-3).

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 5 VITI B

MË 4-2-2024.


UNGJILLI: Mk 1,29-39

29 Dhe menjëherë, posa dolën nga sinagoga, shkoi me Jakobin e me Gjonin në shtëpinë e Simonit e të Andreut.
30 Vjehrra e Simonit ishte në shtrat ndër ethe. Menjëherë I treguan për të.
31 Jezusi u afrua, e kapi për dore dhe e ngriti. E lëshuan ethet dhe u shërbeu.
32 Nëmbrëmje, në të perënduar të diellit, ia sollën para të gjithë të sëmurët dhe të djallosurit.
33 Mbarë qyteti u mblodh para derës.
34 Ai i shëroi të sëmurit‑ishin shumë dhe me sëmundje të ndryshme. Dëboi edhe shumë djaj. Por nuk i lejoi djajtë të flasin sepse e njihnin.
35 Herët në mëngjes, kur ende ishte natë, Jezusi u çua e shkoi në një vend të pabanuar e atje lutej.
36 Simoni me shokët e vet u vunë ta kërkojnë.
37 Kur e gjetën i thanë: “Të gjithë po të kërkojnë.”
38 Ai u tha: “Ejani të shkojmë gjetiu, në fshatrat e afër meqë të predikoj edhe atje. Prandaj edhe erdha”.
39 Dhe i ra kryq e tërthor Galilesë duke predikuar nëpër sinagogat e tyre dhe duke dëbuar djajtë.


LECTIO DIVINA-MEDITIMI-LUTJA.

MBRETËRIA E ZOTIT KA FILLUAR.

Kjo faqe e ungjillit pothuajse duket si një raport gazetaresk: Mark na tregon vendet dhe kohët; megjithatë, meqë objektivat e ungjilltarëve nuk janë kurrë të një natyre gazetareske, duhet të besohet se të gjitha këto detaje të registruar me një përpikëri të jashtëzakonshme, kanë një vlerë teologjike; na mbetet që ne të dimë të lexojmë mes rreshtave.
Pra, ngjarja po ndodh në Galile, në Kafarnaum; në një ditë të shtunës, pastaj në mbrëmje dhe të nesërmen; si të gjithë e dinë, dita për Judenjtë nuk fillon nga mesnata, por nga perëndimi i diellit e deri në perëndimin e diellit; e shtuna fillon të premten në mbrëmje në perëndim të diellit dhe mbaron të shtunën në mbrëmje kur shfaqen yjet e parë.
Ne gjithashtu e dimë që e Shtuna është një ditë për lutje dhe studim të Tevratit, në sinagogë dhe në shtëpi. Kjo është arsyeja pse banorët e Kafarnaumit i sjellin të sëmurët e tyre Jezusit vetëm në mbrëmjen e të shtune pas perëndimit të diellit; Marku na thotë: " Në mbrëmje, në të perënduar të diellit, ia sollën para të gjithë të sëmurët dhe të djallosurit" (Mk.1,32). Duke përcaktuar me saktësi që dielli ishte perënduar, Marku ndoshta dëshiron gjithashtu të tërheqë vëmendjen tonë në diçka: meqë dielli ishte perënduar, duhet të kuptohet se tashmë ka filluar dita e së dielës, dita e parë e javës. Dihet kuptimi që mori e diela për të krishterët e parë: simbolizon fillimin e krijimit të ri.
Gjatë pjesës së parë të ditës Jezusi bëri vetëm një gjë: shkoi në sinagogën e qytetit dhe menjëherë më pas ai u kthye në shtëpi. Nëse Marku e specifikon atë, është padyshim për të na kujtuar se Jezusi është një hebre besnik ndaj ligjit. Në mëngjes në sinagogë ai shëroi një "njeri të pushtuar prej një shpirtit të ndytë" (v. 23), siç e tha Marku; dhe lajmi që Jezusi u urdhëron shpirtrave të papastër, u përhap mënjëherë me shpejtësi ; nuk është çudi që në mbrëmje, pas mbarimit të së Shtunës, të gjithë të sëmurët dhe të pushtuarit nga shpirtra të ndytë sillen tek Ai. Në këtë mënyrë, Marku tashmë na tregon: këtu është Mesia, ai që lajmëron dhe e përmbush Mbretërinë.
Çuditërisht, demonët e njohin identitetin e Jezusit dhe Jezusi i ndalon ata të flasin: "Jezusi dëboi edhe shumë djaj. Por nuk i lejoi djajtë të flasin sepse e njihnin" (1,34).
Demonët e dinin se çfarë u zbulua gjatë Pagëzimit të Jezusit nga Gjon Pagëzuesi dhe çfarë shpirti i papastër kishte shpallur po atë mëngjes në sinagogën e Kafarnaumit: "Çka ke me ne, o Jezu Nazareni? A erdhe të na shfarosësh? Unë e di kush je: Shenjti i Hyjit!” (1,24).
Pse nga Jezusi u urdhërua shpirtit të ndytë kjo heshtje?
Në fakt Jezusi nuk erdhi të fshihej ... Ndoshta sepse banorët e Kafarnaumit nuk ishin ende gati për këtë zbulesë: ka ende shumë për të bërë përpara se të zbulohet fytyra e vërtetë e Krishtit; nuk mjafton të dish të thuash: "Ti je i Shenjti i Zotit"; këtë edhe demonët e dinin shumë mirë.
Tani për tani, të sëmurët tërhiqen nga Jezusi, por a janë ata gati të besojnë që Jezusi është Mesia, Biri i Hyjit që u bë njeri? Në këtë konsiston dykuptimësia e paqartësia e mrekullive: rreziku që të shëruarit të largohen pa u takuar me Zotin. Dhe kur Simoni donte ta mbante Jezusin duke thënë: " Të gjithë po të kërkojnë” (1,37), Jezusi ia përkujton atij çka ishte thelbësore për të: predikimi i Mbretërisë: "Ai u tha: “Ejani të shkojmë gjetiu, në fshatrat e afërme që të predikoj edhe atje. Prandaj edhe erdha” (1,38). Tani, nëse e rilexojmë fillimin e Ungjillit të Markut, për Jezusin, shpallja e ungjillit konsistonte në zbulimin se : "Koha u plotësua e Mbretëria e Hyjit është afër! Kthehuni e besojini Ungjillit!” (1,15).
Mrekullitë janë një shenjë që zbulojnë se Mbretëria e Zotit është tashmë ndër nesh; rreziku dhe e keqija mund të jenë që të harrohet mbretëria dhe të jepet rendësi vetëm mrekullive.


URGJENCA E SHPALLJES SË LAJMIT TË MIRË.

“Të nesërmen, herët në mëngjes, kur ende ishte natë, Jezusi u çua e shkoi në një vend të pabanuar e atje lutej" (1,35). Jezusi shkoi në shkretëtirë për të takuar Perëndinë; dhe posa erdhi te dishepujt e tij, ai tha:“Ejani të shkojmë gjetiu, në fshatrat e afërme që të predikoj edhe atje. Prandaj edhe erdha” (1,38).
A është lutja që e shtyn atë të shkojë diku tjetër? Duket se kjo tërheqje në heshtje nuk e dobëson zellin e tij misionar; përkundrazi e ringjall atë dhe e bën më të frytshëm.
"Jezusi nuk do të kishte shkuar aq larg në ungjillizim nëse nuk do të kishte shkuar aq larg në lutje". Në thelb, dilema “Veprim ose Soditje” është një dilemë e rremë: njëri nuk mund të shkojë pa tjetrin. "Një ungjillëzues që nuk lutet, më shpejt nuk do të ungjillëzojë më".
“Prandaj edhe erdha” (1,38). Është e pamundur të mos mendohet për insistimin e Palit për ungjillëzimit në letrën drejtuar Korintasve që është leximi i dytë i kësaj së dielës së peste të vitit B: Jezusi dhe Pali kanë të njëjtin pasion për shpalljen e Lajmit të Mirë; për ta shpallja e Ungjillit është një urgjencë e vërtetë, duket sikur një emergjencë, gjeja e vetme që nevojtet për shëlbimin e botës.
Vërejtja e fundit: shërimet e kryera nga Jezusi, me sa duket, duhet të vënë në pikëpyetje disa ligjërime tanë mbi vuajtjet; nëse Jezusi shëron të sëmurët, kjo është për shkak se sëmundja është një gjë e keqe; nëse shëron në të njëjtën kohë kur lajmëron Mbretërinë, kjo është për shkak se e keqja prish planin e Zotit dhe për këtë arsye ne duhet ta heqim qafe atë. Në leximin e parë, dëgjuam Jobin që ulërinte për vuajtjet e tij dhe në fund të librit, Zoti e lavdëron sepse guxoi të bërtasë. Vuajtja është gjithmonë një gjë e keqe, duhet të thuhet kjo gjë. Do të ishte çmenduri të guxohet të thuhet përballë një personi të sëmurë: "Gjithçka të ndodhi, është shumë e mirë" ... Është e vërtetë që disa, me hirin e Zotit, gjejnë në vuajtje një ndihmë për të përparuar shpirtërisht, por vuajtja është gjirhmonë një gjë e keqe. Dhe të gjitha përpjekjet tona për të luftuar kundër vuajtjeve të njerëzve shkojnë në drejtim të planit të Zotit. Sepse Zoti do t'i shpëtojë njerëzit: jo vetëm shpirtrat e tyre pa trup, por njëkohësisht shpirtrat dhe trupat e tyre: predikimi i ungjillit nuk është vetëm fjalë që i drejtohen inteligjencës ose ndërgjegjes; është në të njëjtën kohë dhe në mënyrë të pandashme një luftë kundër asaj që bën që njerëzit të vuajnë.

[ninoenina]

F. A. E DIELA 5 Ord. VITI B

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 5 Ord. VITI B.

MË 4 -2- 2024.


UNGJILLI: Mk. 1, 29-39.

29 Dhe menjëherë, posa dolën nga sinagoga, shkoi me Jakobin e me Gjonin në shtëpinë e Simonit e të Andreut. 30 Vjehrra e Simonit ishte në shtrat ndër ethe. Menjëherë i treguan për të. 31 Jezusi u afrua, e kapi për dore dhe e ngriti. E lëshuan ethet dhe u shërbeu. 32 Në mbrëmje, në të perënduar të diellit, ia sollën para të gjithë të sëmurët dhe të djallosurit. 33 Mbarë qyteti u mblodh para derës. 34 Ai i shëroi të sëmurit ‑ ishin shumë dhe me sëmundje të ndryshme. Dëboi edhe shumë djaj. Por nuk i lejoi djajtë të flasin sepse e njihnin.
35 Herët në mëngjes, kur ende ishte natë, Jezusi u çua e shkoi në një vend të pabanuar e atje lutej. 36 Simoni me shokët e vet u vunë ta kërkojnë. 37 Kur e gjetën i thanë: “Të gjithë po të kërkojnë”. 38 Ai u tha: “Ejani të shkojmë gjetiu, në fshatrat e afërme që të predikoj edhe atje. Prandaj edhe erdha”.
39 Dhe i ra kryq e tërthor Galilesë duke predikuar nëpër sinagogat e tyre dhe duke dëbuar djajtë.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.


Javën e kaluar ungjilltari Marku na tregoi për fillimin e jetës publike të Jezusit.
Ai na tregoi se të shtunën, së bashku me katër dishepuj të tij të parë, ai hyri në sinagogë dhe filloi të mësonte atje, por sapo hapi gojën, një i pushtuar që ishte i pranishëm në sinagogë, filloi të bërtiste dhe ta shante. Jezusi thjesht tha: "Hesht, dil nga ky njeri" dhe demoni që e pushtoi këtë person, duke e shqetësuar, doli dhe e la të qetë.
Përballë këtij fakti, të gjithë të pranishmit u habitën dhe thirrën:
"Por çfarë lloj fjale është kjo, ai urdhëron shpirtrat e ndyrë dhe ata i binden atij, ata ikin".

Të pranishmit e kuptuan se Fjala e Jezusit nuk i lë të qetë demonët që i pushtojnë njerëzit: Ku është Jezusi, nuk ka vend për demonët, siç e thamë tashmë të dielën e kaluar: le të kuptohet se nuk flitet këtu për djallin e vogël që përndiqet nga ekzorcistët.
Me fjalën “demonët” nënkuptohen të gjitha ato forca të liga që shkaktojnë sjellje çnjerëzore: krenaria, zilia, xhelozia, lidhja me paratë që gjithashtu çon deri në vrasjen e njerëzve, shthurja... Janë këta “demonët” që nxisin njerëzit t’i bëjnë ato veprime që nuk janë të denja për njeriun.
Aty ku mbërrin Fjala e Jezusit, Ungjilli i tij, këta demonë largohen!
Konkretisht, kur Fjala e Ungjillit hyn në zemër, demonët (forca të liga) nuk mund të qëndrojnë më atje.
Ajo që ndodhi në sinagogën e Kafarnaumit, është shenja e parë e asaj që Jezusi do të bëjë gjatë gjithë jetës së tij publike: me Ungjillin e tij ai do të dëbojë demonët.
Kjo ndodhi në vendin e shenjtë, në vendin e lutjes, por a predikon Jezusi dhe i dëbon demonët vetëm në vendin e shenjtë?
Le ta dëgjojmë tani se ku shkon, gjithmonë të shtunën, pas lutjes:
Në fund të liturgjisë së të shtunës, Jezusi doli nga sinagoga dhe shkoi menjëherë në shtëpinë e Simonit dhe Andreas, me Jakobin dhe Gjonin.
Në ditën e parë të jetës publike të Jezusit, ndodhën disa episode që na raporton ungjilltari Marku.
Për të kuptuar mesazhin që ai dëshiron të na komunikojë, është e rëndësishme të shkojmë përtej lajmit të thjeshtë: në fund të fundit, shërimet, si të gjitha gjestet e kryera nga Jezusi, kanë gjithmonë një kuptim simbolik; ato tregojnë se çfarë ndodh ku mbërrin Jezusi, ku mbërrin Fjala e tij, Ungjilli i tij... asgjë nuk mbetet si më parë.
Prandaj, ne do të përqendrohemi në detajet domethënëse të historisë së një shërimi që do të dëgjojmë së shpejti, një shërim që ndodhi në një vend të caktuar, jo në çdo shtëpi, në shtëpinë e Pjetrit.
Shtëpia e Pjetrit në Ungjij ka një kuptim simbolik: është komuniteti i krishterë, është kisha.
Pikërisht në këtë kishë ka një sëmundje që Jezusi dëshiron ta shërojë!
Kjo sëmundje nuk është e pranishme vetëm në komunitetin e krishterë, është e pranishme në mbarë njerëzimin, por përpara se Fjala e Krishtit të largohet nga kjo shtëpi për ta kuruar këtë sëmundje në të gjithë botën, është e nevojshme që ajo të shërohet brenda Komuniteti të krishterë, brenda kishës.
Le të dëgjojmë se çfarë sëmundje është:
“Vjehrra e Simonit ishte në shtrat ndër ethe. Menjëherë i treguan për të. Jezusi u afrua, e kapi për dore dhe e ngriti. E lëshuan ethet dhe u shërbeu” (v. 30-31).
Vjehrra e Simonit ishte në shtrat me temperaturë dhe menjëherë i treguan për të. U afrua dhe e bëri të ngrihej për dore; ethet e lanë dhe ajo i shërbeu.
Ne kemi dëgjuar tregimin më e shkurtër nga të gjitha historitë e shërimit të kryera nga Jezusi.
Është një mrekulli shumë e thjeshtë, duket të ketë pak rëndësi... këto nuk janë mrekullitë që ngjallin habinë e njerëzve.
Mirëpo, ungjilltari vendos në këtë histori disa detaje të cilat si kronikë nuk kanë asnjë rëndësi. Nëse ungjilltari i nënvizon (- dhe nuk ishte i pranishëm sepse e shkroi Ungjillin e tij 35 vjet më vonë -), nëse i kujton, do të thotë se dëshiron t’u japë këtyre detajeve vlerën simbolike që kanë.
Është një ftesë për ne që ta lexojmë këtë histori si një shëmbëlltyrë.
Para së gjithash, kush është e sëmurë dhe ku ndodh ngjarja?
Ajo gjendet në shtëpinë e Pjetrit që është bashkësia e krishterë. Dhe ajo është një grua.
Gruaja në Besëlidhjen e Vjetër është Izraeli; në Besëlidhjen e Re komuniteti i krishterë paraqitet si gra.
Edhe komuniteti i krishterë si Izraeli mund të ketë një sëmundje shumë të rëndë, mund ta ketë këtë ethe.
Në çfarë gjendje është ajo?
Ajo është në shtrat!
Ata që janë në shtrat janë të ngujuar, të paaftë për të lëvizur, nuk punojnë, nuk veprojnë, nuk e bëjnë veten të dobishëm për askënd, kanë nevojë për t'u ndihmuar, për t'u shërbyer, jo për të shërbyer... ata nuk janë krijues, nuk bëjnë asgjë të madhe.
Pse kjo grua është kështu?
Sepse ajo ka temperaturë!
Le të diagnostikojmë këtë sëmundje: çfarë bën që ajo të mos lëvizë, dhe të mos shërbëjë, por që të shërbëhet?.
Është një shtysë e keqe, është instinkti që të shtyn të robërosh vëllanë tënd, ta dominosh dhe më pas nuk bën asgjë për të, nuk të intereson se çfarë mund të ketë nevojë, sepse mendon për veten, mendon ta bësh veten të shërbehesh.
Kjo ethe është ajo që të shtyn të sillesh në mënyrë të kundërt me dishepullin e Krishtit, është ethja që të ndalon, që e bllokon
aftësinë për të dashur, pra për t'i shërbyer vëllait.
Këtë ethe e gjejmë pikërisht në shtëpinë e Pjetrit.
Edhe në kapitullin 9 Jezusi hyn në një shtëpi me dishepujt e vet: në një shtëpi, por jo në një çfarëdo, në shtëpinë e Pjetrit.
Kur arrin, ai pyet dishepujt e tij:
"Për çfarë po flisnit gjatë rrugës?"
Heshtnin se u vinte turpi, kishin diskutuar:
“Kishin biseduar kush ishte më i madhi.
Jezusi u ul, i thirri rreth vetes të Dymbëdhjetët e u tha:
“Kush dëshiron të jetë i pari, le të bëhet i sprasmi i të gjithëve dhe shërbëtori i të gjithëve” (Mk. 9, 34-35).
Kush është i pari ndër ne, që mund të dominojë mbi të tjerët dhe të shërbehet nga të tjerët?”.
Kjo është ethja që Jezusi dëshiron të shërojë, para së gjithash midis dishepujve të tij. Para se të shkojnë të shërojnë të tjerët, ata duhet ta lënë veten të shërohen nga kjo ethe... dhe ai që i shëron është Jezusi, është Ungjilli i Krishtit!
Është instiktive që ne të bëjmë të na shërbëjnë dhe pikërisht nga ky instinkt vijnë të gjitha të këqijat e botës: vjedhja, shpifja, padrejtësia, shpërdorimi i pushtetit, luftërat... të gjitha vijnë nga kjo ethe.
Le të përpiqemi të mendojmë, të ndërgjegjësohemi për këtë sëmundje... kur dikush na prezanton një mik, çfarë na vjen në mendje?
Kush e di, ndoshta ai mund të jetë edhe i dobishëm për mua, sepse kuptova se është një hidraulik i mirë; jo, ai është një shkencëtar kompjuteri dhe më duhet vetëm të rregulloj disa programe kompjuterike.
Ky është mendimi që na vjen menjëherë dhe spontanisht: si mund ta përdor tjetrin?
Megjithatë, nëse dikush më prezanton me një person në nevojë sepse e di që unë kam mundësinë dhe aftësinë për t'i ndihmuar, çfarë më vjen natyrshëm?
Mundohem të ik, dhe përbrenda them: po pse po më drejtohen mua konkretisht, nuk tregojnë një minimum diskrecion, por a mendojnë se është koha...?
Provoni të pyesni veten se çfarë ju vjen natyrshëm.
Nëse më vjen natyrshëm që duhet të shërbëhem, atëherë kam temperaturë. Nëse në vend të kësaj me vjen natyrshëm të me pyes: "Çfarë mund të bëj për këtë person që është qartësisht në nevojë", atëherë mund të jem me shëndet të mirë, të jem një fëmijë i Zotit.
Pali në "Letrën drejtuar Galatasve", kapitulli 5, 13-14 thotë:
“Vërtet, vëllezër, ju jeni të grishur në liri! Por, kini kujdes që kjo liri të mos bëhet shkak të jetoni si do trupi, por ‑ me dashuri shërbejini njëri‑tjetrit! Sepse i tërë Ligji përmblidhet në këtë urdhër: “Duaje të afërmin tënd porsi vetveten!”
“Shërbejini njëri-tjetrit. Ky është i gjithë ligji i Krishtit".
Tani le të shohim se kush mund të shërohet nga kjo ethe dhe si shërohet.
Historia na tregon për dishepujt që flasin menjëherë me Jezusin për këtë sëmundje.
Ja mesazhi i parë që vlen për ne: a doni të shëroheni nga kjo ethe?
Prezantojeni atë me Jezusin, prezantojeni atë me Ungjillin e tij, sepse është ky Ungjill që shëron sëmundjen tuaj!
Kini kujdes kujt ia prezantoni sepse mund t'ia paraqisni dikujt që nuk ju shëron nga kjo sëmundje dhe në vend që t'ju shërojë, ndoshta e përkeqëson atë.
Fakti që dishepujt ia paraqesin këtë sëmundje Jezusit, ka edhe një mesazh tjetër të rëndësishëm: si të shërohet, si duhet të përgatitet dishepulli për të kuruar këtë sëmundje që gjendet në botë dhe te vëllezërit e tij.
Përpara se të trajtoni vëllain tuaj, bisedoni me Jezusin, bëni diagnozën së bashku me Të për sëmundjen e vëllait tuaj, sepse përndryshe, nëse nuk i përshtatni mendimet tuaja me ato të Mjeshtrit, nuk do ta kuroni atë sëmundje, ndoshta do ta përkeqësoni atë.
Dhe tani le të shohim gjestet me të cilat Jezusi shëron gruan e sëmurë.
Ai nuk thotë asnjë fjalë, ai flet me gjeste, sepse i gjithë personi i Jezusit është Fjala. Ai na tregon gjithmonë diçka për Zotin dhe duhet të vëzhgohet gjithmonë me shumë kujdes ajo që ai u bën atyre që afron, atyre që i përkëdhel, atyre që i përqafon, atyre që puth, atyre që i lë që ta përqafojnë dhe ta puthin... çdo gjë në Të na flet!
Gjesti i parë që bën: i afrohet të sëmure.
Jezusi nuk largohet, nuk ka frikë, nuk turpërohet, nuk fillon të mallkojë kundër sëmundjeve të njerëzimit, kundër të keqes së botës.
Sa herë e themi edhe ne të krishterët: shikoni çfarë shoqërie të sëmurë kemi, e po behet e keqe e gjithmonë më e keqe, çfarë rini po vjen, të shikojmë kush e ka fajin, themi se ai njeri, nëse ka këtë semundje, nuk mund të ndërtojë asgjë të mirë, se ai vetë e ka kërkuar…
Kot i bëjmë këto muhabet: Le t’i afrohemi atij që është i sëmurë. Ajo përfaqëson njerëzimin me të cilin hasi Jezusi, ai nuk kishte frikë nga sëmundjet e botës sonë.
Në fakt, nuk është mirësia jonë ajo që e tërheq Jezusin, por nevoja jonë: ai erdhi të shërojë ethet tona që na bëjnë të paaftë për të qenë njerëz, domethënë për të dashur, domethënë për të shërbyer.
Mësimi për dishepullin: kushdo që ka përvetësuar mendimet dhe ndjenjat e Mjeshtrit, u afrohet atyre në nevojë, bëhet fqinj me këdo që gjendet në situata dhe kushte çnjerëzore.

Gjesti i dytë: e ngre duke e kapur për dorë.
Ky nuk është një lajm banal, por një gjest që simbolizon komunikimin e një force jetësore tek ata që janë të dobët, tek ata që janë të brishtë.
Kur një vëlla është në vështirësi, jepi një dorë, përkulu mbi të, vendose atë përsëri në këmbë.
Folja greke e zgjedhur nga ungjilltari është "egairein", e cila në Besëlidhjen e Re përdoret për të treguar ringjalljen, ringjalljen nga vdekja, nga një gjendje e mosjetës.
Kristiani është thirrur të përsërisë këto gjeste të Mjeshtrit, ai është thirrur të ringjallë çdo person që gjendet në kushte çnjerëzore në një jetë të re.
Dhe ethet e lanë.
Historitë e shërimit që tregohen në Ungjij përfundojnë gjithmonë me një demonstrim se personi është shëruar: i paralizuari merr shtratin e tij dhe largohet; i verbëri fillon të shohë dhe thotë: “Po shoh njerëz... më duken si drurë... ecin”(Mk. 8,24), Vajza e Jairit fillon të hajë...Janë shenjat që, pas mrrekullive, janë ngritur në jetë të re.
Kjo është shenja se kjo grua është shëruar, është restauruar plotësisht: fillon të shërbejë, u shërbeu atyre... nuk u shërbeu, filloi t'u shërbejë dhe vazhdon t'i shërbejë!
Jeta e re shfaqet në shërbim të vëllait, duke pyetur se çfarë mund të bëhet për ata që jetojnë përreth meje që kanë nevojë për ndihmën time.
Nëse shërohesh, nuk është se këndon edhe disa lutje: është mirë nëse këndon disa lutje, por shenja e shërimit është kur fillon të duash. Dashuria, Hyji është dashuri, bën që të ringjallesh!
Shërbimi është karakteristikë e dishepullit të vërtetë, e dishepullit të Jezusit që erdhi për të shërbyer, jo për t'u shërbyer.
Fjala që tashmë ka shëruar brenda shtëpisë së Pjetrit, tani largohet nga kjo shtëpi dhe gjen njerëzimin e sëmurë duke e pritur atë te dera.
Ata janë të gjithë të sëmurët e qytetit që përfaqësojnë të sëmurët e gjithë njerëzimit, të cilët tani presin që Mjeshtri të dalë nga ajo derë: Të gjithë presin që Ungjilli, Fjala e tij, të dalë sepse është kjo Fjalë që shëron sëmundjet e njerëzimit.
Ekonomia ka ligjet e saj dhe shumë herë janë ligje mizore, që nuk e shërojnë njerëzimin, politika ndjek parimet e saj që janë interesi i popullit të saj, i kombit të vet dhe ne e dimë se çfarë ka prodhuar kjo sëmundje e pranishme në botë, atë situatë që ne të gjithë e përjetojmë. Nuk ka nevojë që ekologët të na e vënë në dukje, të gjithë e vërejmë se si e kemi ulur botën me egoizmin tonë, nuk mendojmë më për brezat e ardhshëm.
Ja, ky njerëzim pret që Fjala të dalë nga shtëpia e Pjetrit, për të shëruar “ethet” që kanë shkaktuar të gjitha telasheve, të gjitha luftërat, të gjithë gjëra që bëjnë të vuajmë shumë.
Le të dëgjojmë se çfarë ndodh kur Fjala largohet nga shtëpia e Pjetrit:
“Në mbrëmje, në të perënduar të diellit, ia sollën para të gjithë të sëmurët dhe të djallosurit. Mbarë qyteti u mblodh para derës. Ai i shëroi të sëmurit ‑ ishin shumë dhe me sëmundje të ndryshme. Dëboi edhe shumë djaj. Por nuk i lejoi djajtë të flasin sepse e njihnin” (v. 32-34).
Mbaron kjo ditë e para e jetës publike të Jezusit dhe gjatë ditës së të shtunës, njerëzit respektuan rregullin që ndalon lëvizjen, bartjen e barrëve, trajtimin e të sëmurëve... por kur erdhi mbrëmja, dita e parë e javës, të gjithë fillojnë të lëvizin dhe i çojnë në derën e shtëpisë së Pjetrit, ku e dinë se është ai që mund t’i shërojë, të gjithë sëmurët e tyre.
Ky detaj është i rëndësishëm: të sëmurët nuk shkojnë vetëm, ka dikush që i çon të dera e shtëpisë!
Të sëmurët, praktikisht gjithmonë, sillen te Jezusi nga dikush që e kuptoi se një vella kishte nevojë tëë takojë atëë Fjalë që mund të shërojë të gjitha sëmundjet.
Të ghithë të sëmurë janë çuar të Jezusi nga dikush që ka filluar të duajë të tjerët. Përjashtojnë nga numrin vetëm të lebrozët dhe gruan qëë vuante për gjakderdhje sepse janë të papastër (por gruaja që vuante për gjakderdhje shkon drejtpërdrejt te Jezusi). Edhe gruaja Siro-feniçianë, duke qenë pagane, nuk mund të shoqërohej te Jezusi... ata janë këta njerëz të papastër që instinktivisht shkojnë në mënyrë spontane te Jezusi sepse e dinë që Ai i mirëpret ata ashtu siç janë.
Të sëmurët e tjerë shoqërohen nga dikush që e ka kuptuar gjendjen e tyre dhe i çon tek ai që mund t'i shërojë realisht e që është Ungjilli, është Fjala që del nga shtëpia e Pjetrit...megjithatë vetëm pas shërimit të vjehrrës së Pjetrit.
Kur Jezusi del, ai shëron të gjithë ata që duhet të shërohen dhe nuk i lejon demonët të flasin.
Natyrisht, siç thamë, demonët janë të gjitha këto forca të vdekjes që janë të pranishme te njeriu, këto instinkte që na largojnë nga dashuria.
Pse Jezusi nuk do që demonët të flasin për të?
Për shkak se Jezusi është në fillim të zbulesës së Zotit dhe njeriut sipas Zotit. Personi i tij mund të keqkuptohet sepse njerëzit mund ta merrnin atë si një shërues, një nga shumë shërues që qarkullonin në Palestinë në atë kohë. Një arsye tjetër mund të ishte që ai mundte të merrte si një person që duhet të ishte mik, sepse ishte një njeri i suksesshëm, me fat… Shkurt, nëse demonët do të kishin folur, do të kishin lindur keqkuptime.
Jezusi nuk lejon të flasim derisa të ketë zbuluar fytyrën e tij përfundimisht, pa mëdyshje, në kryq.
Aty na tregoi gjithçka, nuk mund të na thotë më shumë se kaq për dashurinë e Zotit dhe për njeriun e suksesshëm. Në Kalvarin me gjakun e derdhur, ka dhënë jetën e vet për njerëzimin mbarë.
Kush e ka kuptuar këtë, mund të flasë për Të, por derisa të arrijmë të shohim se ku ka arritur dashuria e tij, është më mirë të mos flasin demonët për Të.
Kështu ka përfunduar kjo ditë, të cilën Marku e vendos në fillim të Ungjillit të tij, sepse tregon se si do të jenë të gjitha ditët e jetës publike të Jezusit.
Dhe tani është natë dhe të gjithë shkojnë të pushojnë.
Le të dëgjojmë se si fillon dita në vijim:
“Herët në mëngjes, kur ende ishte natë, Jezusi u çua e shkoi në një vend të pabanuar e atje lutej. Simoni me shokët e vet u vunë ta kërkojnë. Kur e gjetën, i thanë: “Të gjithë po të kërkojnë”. Ai u tha: “Ejani të shkojmë gjetiu, në fshatrat e afërme që të predikoj edhe atje. Prandaj edhe erdha”. Dhe i ra kryq e tërthor Galilesë duke predikuar nëpër sinagogat e tyre dhe duke dëbuar djajtë” (v. 35-39).
Dhe tani Marku na tregon se si Jezusi i fillon ditët e tij... me lutje!
Lutja nuk është gjesti i thjeshtë i një shenje kryqi që i shohim njerëzit të bëjnë përpara një ndeshjeje sportive, ose që e bëjmë edhe para fillimit të një udhëtimi, ose para fillimit të punës... nëse nuk është një gjest supersticioz, është një gjest i bukur, një gjest, që na kujton se jemi dishepuj të Krishtit.
Lutja e mëngjesit do të thotë të shohim së bashku me Zotin ditën që na pret, e cila do të fillojë, do të thotë të dëgjojmë prej Tij se si duhet ta jetojmë këtë ditë dhe ndoshta duhet t'i themi: "Sot do të takoj shefin tim që është i vrazhdë. djalosh, gjithmonë nervoz” dhe do të dëgjoj nga Zoti se si duhet të sillem nëse dua të jem dishepull i Krishtit, edhe nëse instikti do të më thoshte se duhet t'i përgjigjem keq, sepse ai e meriton. Unë duhet të dëgjoj atë që më thotë Zoti, nëse nuk lutem atëherë sillem si gjithë të tjerët, jo si dishepull i Krishtit. Nëse lutem në mëngjes, dëgjoj Zotin që më thotë se cilët vëllezër jam thirrur t'u shërbej dhe me çfarë prirje duhet t'u afrohem atyre.
Dhe mos më thuaj se nuk e dëgjon Fjalën e Zotit që flet me ty, sepse nëse je dishepull, nëse e njeh ungjillin, e di se si mendon ai dhe kur ia parashtron një problem, e dëgjo atë që Ai thotë. Nëse, në vend të kësaj, nuk lutemi, gjatë gjithë ditës, e lejojmë veten të mbytemi në aktivitetet më të ndrzshëm, rrotullohemi si një verrle dhe arrijmë në mbrëmje të rraskapitur: mund të kemi fituar shumë para, por më pas i shpenzojmë këto para për të trajtuar stresin dhe kemi për të blerë barna psikotrope.
Pikerisht kjo i ndodh Pjetrit: në mengjes nuk lutet, acarohet, është në ankth sepse kur del nga shtëpia, në të cilën nuk është lutur, gjen para derës të gjithë ata njerëz që presin një shërbim: janë duke pritur për Jezusin, po prisni për Fjalën që shëron... dhe Jezusi nuk është aty.
Ja, thotë Pjetri: “Ka kaq shumë për të bërë dhe përgjegjësi i punës nuk është aty, ka shkuar të lutej”.
Pjetri nuk është shëruar ende nga sëmundja e temperatures: ai mendon se ka Jezusin në dispozicion, ai mendon se Jezusi mund të përshtatë me ëndrrat e tij, që janë ëndrrat e pushtetit... Pjetri ka ende ethe dhe për këtë arsye vrapon pas Jezusit.
Folja greke e përdorur është "katadioco" që do të thotë "të gjuash" një person.
Ja çfarë bën Pjetri, ai nuk u lut, ai është i shqetësuar! Ky është keqkuptimi i parë mes Jezusit dhe këtyre dishepujve të tij. Në fakt kur Pjetri e gjen, fillon me një qortim, i thotë: “Por tani që po bëhesh i famshëm, ti po ikësh dhe ne që kemi vënë jetën në bast për suksesin tënd, shiko, ti po ikësh!”
Është sëmundja që është ende e pranishme te shumë të krishterë të cilët dëshirojnë ta kenë Jezusin në dispozicion për projektet, ëndrrat dhe nevojat e tyre.
“Kur jemi në nevojë, i lutemi Jezusit dhe Ai duhet të jetë aty”.
Nuk funksionon kështu, nuk e detyrojmë të bëjë atë që duam, me Fjalën e tij na tregon se si jemi thirrur të jetojmë si dishepuj, si fëmijë të Zotit.
Arsyetimi I Pjetrit është shumë njerëzor: të ndalet, të shijojë suksesin që ka pasur, të gëzojë prestigjin që ka fituar edhe ai para gjithë Kapernaumit, sepse ata e dinë që ai ndjek Mjeshtrin që shëron të gjitha sëmundjet.
Jezusi shikon në shërbimin e njeriut, të çdo njeriu, drita e Fjalës që shpëton duhet të arrijë çdo njeri, është ftesa për t'u bërë i vetëdijshëm se dishepulli ka një botë të re për të ndërtuar, ai nuk duhet të ndalet në kënaqësi, në personale sukses, kjo nuk është arsyeja pse ne ndjekim Krishtin.
Ne ndjekim Krishtin dhe jemi thirrur t'i shpallim çdo njeriu këtë Fjalë që shëron të gjitha sëmundjet.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 6 VITI B

MË 11-2-2024.


LEXIMI I PARË: Lev. 13, 1-2. 45-46.

1 Zoti foli me Moisiun e me Aronin e tha:
2 “Nëse ndokujt i del në mish ose në lëkurë ndonjë enjtje, rrebull ose njollë e bardhemtë që mund të dyshohet se mund të jetë gërbulë, i tilli le të çohet tek Aroni ose te cilido prift prej bijve të tij...
45 “I gërbuluri që e ka kapur kjo sëmundje le t’i mbartë petkat e shqyera, flokët e shkapërderdhur, mjekrrën e mbuluar e të bërtasë: “I ndyri! I ndyri!”.
46 Gjatë gjithë kohës sa gërbulani është i papastër, le të jetë i papastër e le të jetojë vetëm jashtë zemërimiës”.


LECTIO DIVINA-MEDITIMI-LUTJA.

LEVITIKU, NJË LIBËR QË DUHET TË RIZBULOHET.

Libri i Levitikut nuk është fare një prej librave më të lehtë e më të lexuar të Biblës: ai përbëhet nga njëzet e shtatë kapituj plot me rregullat, shpesh herë shumë të kujdesshme deri në hollësitë më të imëta; në të shtjellohen vetëm çështjet e priftërisë dhe rregullat që duhet të respektohen në lutjen, si dhe në jetën e përditshme, në mënyrë që gjithçka të bëhet në përkim me Besëlidhjen me Zotin. Ne jemi dukshëm në prani të një rryme teologjike të veçantë, shumë klerikale, në të cilën priftërinjtë (levitët, ata që përfaqësojnë atë që ne e quajmë mjedisin meshtarak) janë ndërmjetësit e privilegjuar midis Zotit dhe njerëzve.
Nuk ka asgjë e ngjashme me librin e Ligjit të Përtërirë (që po kemi lexuar për të Dielën e katërt), që padyshim bie nën një prirje tjetër teologjike, në të cilën janë profetët ata që janë zëdhënësit e Zotit.
Duhet të theksohet se pas Mërgimit, kur nuk kishte më as mbret as profet në Izrael, ishin priftërinjtë ata që morën përgjegjësinë për mbijetesën shpirtërore dhe madje politike të Popullit të Besëlidhjes. Sepse për ta (dhe kjo është ajo që e bën bukurinë e thellë të këtij libri), nëse duam të shkojmë përtej përshtypjes së parë për të lexuar midis rreshtave, Besëlidhja e propozuar nga Zoti për Popullin e Zgjedhur është një nder dhe një domosdoshmëri jetike: Zoti i Shenjtë ( domethënë Gjithë-Tjetri) ia ofron një bashkësi të vërtetë dashurie këtij populli të vogël; prandaj ka një rëndësi të madhe për bijtë e Izraelit që të qëndrojnë të denjë për takimin me Zotin e Shenjtë.
Shumë rrallë lexohet Libri i Levitikut, por, për këtë të Dielë, na propozohet si ndërhyrje e ungjillit i cili raporton një mrekulli të bërë nga Jezusi: shërimin e një njeriu të sëmurë nga gërbula. Ne nuk mund ta kuptojmë rëndësinë e kësaj mrekullie, nëse nuk e dimë kontekstin në të cilin veproi Jezusi: sepse përshkrimet e ligjit të Levitikut në lidhje me të gërbulurit ishin akoma në fuqi në kohën e tij.
Këto regulla na duken të ashpra: ata që për një fat të keq kishin marrë këtë sëmundje, padyshim që vuanin më shumë, sepse ishin përjashtuar nga shoqëria. Ishtë me të vërtetë një vuajtje shtese. Dhe kjo vuajtje shtese ishte shumë e rreptë; posa dikush të tregonte shenja të një sëmundje progresive të lëkurës të llojit të lebrës, atij iu desh të paraqitej menjëherë te prifti që kryente një ekzaminim të rregullt dhe i cili vendoste nëse do ta shpallte atë person të papastër; deklarimi i papastërtisë ishte një përjashtim i vërtetë nga e gjithë jeta fetare, dhe për këtë arsye në atë kohë, nga e gjithë jeta shoqërore. Sepse, të jesh i papastër, do të thotë të jesh i papërshtatshëm për adhurim dhe të privohesh nga çdo kontakt me anëtarët e tjerë të Popullit të Zgjedhur që duhej të bënte gjithçka për të ruajtur pastërtinë e vet. Kështu i përjashtuar nga bashkësia e të gjallëve, vetë lebrozi mbante shenjat e zisë së tij (rroba të grisura, flokë të çrregullt...):
"I gërbuluri që e ka kapur kjo sëmundje, le t’i mbartë petkat e shqyera, flokët e shkapërderdhur, mjekrrën e mbuluar e të bërtasë: “I ndyri! I ndyri!”. Gjatë gjithë kohës sa gërbulani është i papastër, le të jetë i papastër e le të jetojë vetëm jashtë zemërimiës”(13,45-46) .
Jobi ishte një shembull i mirë i kësaj gjëje: vuante nga një sëmundje e llojit të gërbulës, ai kishte tërhequr pasojat vetë dhe ishte vendosur në vendgrumbullim mbeturinash (Jb 2, 8): ai nuk po bënte asgjë tjetër përveç se respektonte këtë legjislacion nga libri i Levitikut.
Kur njeriu i sëmurë mund ta konsideronte veten të shëruar, ai u paraqitej përsëri para priftit, i cili kryente një ekzaminim të dytë shumë të plotë dhe deklaronte shërimin dhe për këtë arsye kthimin në një gjendje pastërtie dhe në jetën normale. Ky reintegrim i të sëmurit të shëruar shoqërohej nga shumë rite të ashtuquajtura pastrimi: spërkatje, banja, flijime.


PARIMI I MASËS PARAPRAKE, PARANDALUESE.

Pse lebra mori kaq rëndësi në jetën shoqërore? Ndoshta sepse ishte një sëmundje shumë ngjitëse, të cilën askush ende nuk dinte ta shëronte. Prandaj mençuria kërkonte maturi për të ruajtur pjesën tjetër të popullsisë. Këtu përsëri kemi prova të hierarkisë së përparësive që mbizotëruan në Izrael: mirëqenia e individit duhet t'i japë vendin interesit kolektiv.
Vini re se, në këtë kohë, për të mbrojtur një popullatë nga rreziku i ndotjes bakteriale, nuk do të hezitohej të përshkruhej karantina për njerëzit tashmë të infektuar. Edhe në kohën tonë për të mbrojtur shoqëritë nga rreziku i ndotjes bakteriale, nxënësit janë ndaluar me kujdes nga shkolla kur ekziston dyshimi për meningjit, për shembull. Nëse të infektuarit janë kafshë (murtaja e shpendëve, lopa e çmendur ose të tjera), do të kryhet therja sistematike. Sidoqoftë, i vetëdijshëm se personi në karantinë vuan shumë, Shekulli ynë e menaxhon kështu atë që beson të jetë një parim i domosdoshëm i kujdesit: përjashtim të vërtetë nga shoqëria! Pushteti politik nuk heziton të miratojë masa të tilla, në emër të interesit të përbashkët.
Nga ana tjetër, spontanisht mendohej se sëmundja ishte gjithmonë pasojë e mëkatit. Sepse Zoti është i drejtë, askush nuk dyshon për këtë dhe, në atë kohë, ekzistonte një konceptim aritmetik i drejtësisë: njerëzit e mirë shpërblehen në përpjesëtim me meritat e tyre dhe të ligjtë dënohen sipas një vlerësimi të drejtë të mëkateve të tyre. Ky ligj, i cili nganjëherë quhet "logjika e ndëshkimit", pësoi, besohej, asnjë përjashtim. Aq sa, para një personi të sëmurë, nxirrej automatikisht se ai kishte mëkatuar. Prandaj, këtu përsëri kishte një sëmundje tjetër që duhej shmangur. Për këtë, për më tepër, të sëmurit nga gërbula iu desh t'i drejtohej priftit (dhe jo mjekut!) për të deklaruar sëmundjen, si dhe shërimin.
Duhet të besohet se në kohën e Jezusit gjërat pothuajse nuk kishin ndryshuar, pasi të gërbulurit ende krijuan të njëjtën neveri dhe të njëjtat masa përjashtimi. U desh një proces i gjatë të Zbulesës për të kuptuar se Zoti i mëshirshëm tërhiqet nga mjerimi (ky është vetë kuptimi i fjalës "i mëshirshëm") dhe se askush nuk përjashtohet nga dashuria e tij, gjë që Jezusi erdhi për të provuar me fjalët dhe veprimet e tij.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 6 Ord. VITI B

MË 11-2-2024


PS. 102, 2-3. 4-5. 6.13. 20-21

2 O Zot, dëgjoje lutjen time e britma ime le të mbërrijë tek ti. 3 Mos e fsheh fytyrën tënde para meje në ditën time të vështirë, prire veshin tënd drejt meje: kurdo të të thërras më dëgjo shpejt!
4 Sepse ditët e mi po zhduken si tymi, e eshtrat e mia po digjen si zjarri. 5 Zemra po më thahet si bari i kositur e po harroj të ha edhe bukën time.
6 Prej gjëmave të mia të mëdha u bëra asht e lëkurë. 13 Por ti, o Zot, qëndron për amshim, prej breznie në brezni Emri yt.
20 Sepse Zoti shikon nga Shenjtërorja e vet e lartë, nga qielli ai vrojton mbi tokë, 21 për t’i dëgjuar ofshamat e robërve, për t’i shpëtuar të dënuarit me vdekje.

LECTIO DIVINA-MEDITIMI-LUTJA.

Ne dëgjojmë vetëm disa vargje të Psalmit 102 këtë të Dielë: Psalmi është shumë më i gjatë se kaq, pasi që ka njëzet e nëntë vargje, por ky ekstrakt është mjaft përfaqësues i të gjithë: i gjithë psalmi përsërit nga një skaj në tjetrin dy gjëra të njëjta me forcë të njëjtë: një thirrje për ndihmë dhe siguria që kjo thirrje është dëgjuar. Në përgjithësi, këto janë dy aspekte shumë karakteristike të besimit hebre në të gjitha rrethanat. Sepse, në Bibël, besimtari kurrë nuk dyshon që Zoti i tij e shoqëron atë në çdo kohë dhe e dëgjon lutjen e tij.
Kush është besimtari që lutet me këtë psalm 102 e që ankohet për vështirësitë e jetës së tij? Vargu i parë, ai që quhet "mbishkrim", thotë: "Lutja e fatkeqit që çalon dhe vajton përpara Zotit". Në të vërtetë nuk thuhet kush është ky njeri i pafat: ne do të shohim më vonë se është në fakt i gjithë populli, edhe një herë.
Por le të fillojmë duke dëgjuar ankesën e tij, që është me të vërtetë shumë realiste. Sepse ai që flet në mënyrë të admirueshme, di të gjejë fjalët për të përshkruar vuajtjet e tij:
"Sepse ditët e mi po zhduken si tymi, e eshtrat e mia po digjen si zjarri. Zemra po më thahet si bari i kositur e po harroj të ha edhe bukën time. Duke bërtitur ankesën time, lëkura më ngjitet në kocka" (Ps.102, 4-5).
Ne besojmë se këtu e dëgjojmë Jobin lebroz:
"Asht e lëkurë ‑ mishi shkatërruar, s’më mbeti veç rreth dhëmbësh lëkura!"(Jb 19, 20).
Dhe ne e dimë se çfarë neveri frymëzoi kjo sëmundje:
"Të gjithë miqtë e mi më urrejnë, madje edhe ata që më pëlqejnë, janë kthyer kundër meje”.
Kështu që sapo u shfaq një shenjë e dyshimtë, e cila mund të dukej si lebra, një gjë duhej të dridhej para të tjerëve: "Ju keni gërmuar rrudha që dëshmojnë kundër meje, hollësia ime më akuzon dhe më akuzon. Por tani dhimbje më molisi, mik për shëllinë mua s’më ke lënë. Rrudhat në ballë dëshmojnë kundër meje, shpifje të rënda kundër meje thuhen”(Jb 16,6-8).
Dhe pacienti e di shumë mirë që kjo po flitet pas shpinës së tij, e ata që spekulojnë për rrjedhën e sëmundjes, i thonë atij: "Kur ndër sy i shkrihet mishi, kur kockat nën lëkurë i shihen”(Jb. 33, 21).
Dhe ja disa vargje të tjera nga Psalmi 102: “U bëra i ngjashëm me pelikanin në shkretëtirë, u bëra porsi kukuvajka në rrënoja. Rri zgjuar e rënkoj porsi trumcaku qyqevetëm mbi pullaz (v.7v). "Ha hi porsi bukë, e pijen time e përziej me lot" (v. 10). "Ditët e mia janë porsi hija e zgjatur e unë u thava porsi bari" (v.12).
Ai që drejtohet kah Zoti në këtë psalm është, pra, në ankth të madh; por kush është ky ankues? Vargjet e liturgjisë së sotme nuk lejojnë një përgjigje; nga ana tjetër, nëse lexojmë të gjithë psalmin, nuk do të ishte e mundur të gjejmë një përgjigje më e qartë: Pra mund të mendohet se ai që drejtohet kah Zoti me një ankth të madhe, i mposhtur nga vështirësive e situatës, është vetë populli i Izraelit, të përmendur këtu thjesht si "Sioni". Në fakt, evokimi i një sëmundje të tmerrshme është këtu vetëm një metaforë, një krahasim për të ngjallur dramën e madhe të përjetuar nga i gjithë populli i Izraelit. Se bëhet fjalë për njerëzit, është e qartë kur lexohen vargjet 14 dhe 15: " Ngrihu, ki dhembje për Sionin: ka ardhur koha të kesh mëshirë për të ‑ pikërisht tani është koha! Sepse shërbëtorët e tu i duan gurët e tij e u dhembet edhe pluhuri i tij".
Sa për të ditur se çfarë fatkeqësie është, dikush e kupton atë me evokimin e pluhurit dhe rrënojave: ky psalm është shkruar në një kohë kur Jeruzalemi u shkatërrua dhe banoret e tij i kërkuan Zotit që ta rindërtonte atë. Një gjë e tillë mund të na shpjegojë vargje 9 dhe 11: "Gjithë ditën më fyejnë armiqtë e mi, kur më zemërohen, e nëmin emrin tim... Për shkak të zemërimit tënd, sepse më lartësove e më mposhte".
Dhe përveç kësaj, krahasimi me barin e tharë, i cili del dy herë në këtë psalm, tashmë na vendos në shteg; Isaia e kishte përdorur atë në kohën e mërgimit babilonas; ai tha: "Thahet bari, vyshket lulja kur fryma e Zotit bie mbi të. Vërtet populli është si bari! Thahet bari e bie lulja: kurse fjala e Zotit qëndron për amshim" (Is. 40,7-8". Duke i bërë jehonë, besimtari i psalmit tonë ankohet: "Zemra po më thahet si bari i kositur" (v 5).
Për këtë mund të mendohet që njeriu i pafat që lutet me këtë psalm, është populli i Izraelit, i internuar dhe i burgosur në Babiloni, që ëndërron vetëm të kthehet në vendin e vet për të rindërtuar Jeruzalemin.
Por në të njëjtën kohë, për arsye se nuk humbet kurrë besimi, besimtari i mjerë që lutet me ketë psalm e imagjinon papaprakisht rindërtimin e Qytetit të Shenjtë:
"Paganët do ta druajnë Emrin tënd, o Zot, të gjithë mbretërit e tokës lavdinë tënde. Sepse Zoti e ndërtoi Sionin, u dëftua në lavdinë e vet" (v.16-17.
Sepse nuk ka dyshim: që nga Zbulesa e shkurretit që digjet, këta njerëz e dinë, me gjithë siguri, pa ndonjë hezitim të mundshëm, që Zoti i dëgjon lutjet tona: ai ndoshta është i heshtur, por nuk është i shurdhër. Dhe në kohët më të vështira, roli i profetëve, saktësisht, është të ringjallin shpresën. Për këtë arsye Poipulli besimtar lutet:
" O Zot, dëgjoje lutjen time e britma ime le të mbërrijë tek ti. Mos e fsheh fytyrën tënde para meje në ditën time të vështirë, prire veshin tënd drejt meje: kurdo të të thërras më dëgjo shpejt! (v.2-3).
Por ne tashmë e dimë që Zoti e dëgjon lutjen tonë dhe ne pohojmë:
"Por ti, o Zot, qëndron për amshim, prej breznie në brezni Emri yt".
Kjo është arsyeja pse, tashmë, mund të parashikohet rimëkëmbja e Jeruzalemit:
"Ngrihu, ki dhembje për Sionin: ka ardhur koha të kesh mëshirë për të‑ pikërisht tani është koha! Sepse shërbëtorët e tu i duan gurët e tij
e u dhembet edhe pluhuri i tij" (v.14-15).
"Sepse Zoti shikon nga Shenjtërorja e vet e lartë, nga qielli ai vrojton mbi tokë, për t’i dëgjuar ofshamat e robërve, për t’i shpëtuar të dënuarit me vdekje, që në Sion të shpallet Emri i Zotit e lavdia e tij në Jerusalem" (v.20-23).
Ndoshta gjëja më e mirë është që ne të gëzohemi paraprakisht që shpëtimi i dhënë njerëzve të zgjedhur është një mundësi për t'i bërë të tjerët të zbulojnë madhështinë e Zotit:
"Kombet do të kenë frikë nga emri i Zotit ...
kur Zoti do të rindërtojë Sionin.
Emri i Zotit do të shpallet në Sion
dhe lavdia e tij në Jeruzalem,
kur popujt dhe mbretëritë të bashkohen
për t'i shërbyer Zotit".

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 6 Ord…VITI B

Më 11-2-2024


LEXIMI I 2: 1 Kor, 10, 31 - 11,1.

31 Pra, në qoftë se hani, në qoftë se pini, në qoftë se edhe çkado tjetër bëni, bëni gjithçka në lavdi të Hyjit.
32 Mos jini, veç, rast shkandulli as për hebrenj, as për grekë, as për Kishën e Hyjit, 33 sikurse edhe vetë mundohem t’u pëlqej të gjithëve pa kërkuar dobinë time, por dobinë e të gjithëve, që të mund të shëlbohen. 1 Më përngjani mua, sikurse unë i përngjaj Krishtit.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

JETA JONË E PËRDITSHME NUK ËSHTË E ZAKONSHME.

Ka të paktën dy mësime në këtë tekst: një pohim teologjik, së pari, i cili duhet të na bëjë ta shohim jetën tonë të përditshme në një këndvështrim tjetër; dhe më pas një mësim sjelljeje.
Deklarata teologjike është kjo: për shkak se Zoti nuk përçmoi të bëhet njeri, asnjë aspekt i jetës tonë nuk është i përbuzur; Zoti ishte si ne në gjithçka, ne mund të jemi si ai në gjithçka. Sepse të vepruarit "për lavdinë e tij" do të thotë se çdo gjest ynë, edhe më i zakonshmi, mund të jetë një pikë ngjashmërie me Perëndinë. Ne nuk do të jemi më në gjendje të themi se ndonjë nga veprimet tona, “të hahet, të pihet apo ndonjë gjë tjetër” do të ishte, siç thuhet disa herë, “një poshtërim i zakonshëm”! Asgjë nuk është më e përbuzur apo të padenjë; çdo veprim ynë mund të jetë i denjë për Perëndinë. Meqenëse Fjala u bë njeri, siç thotë Shën Gjoni, ne e dimë se e gjithë jeta jonë në trup mund të jetë një zbulesë e Perëndisë; kur flasim për "misterin e mishërimit", duhet të themi që flkasim për "mrekullinë e mishërimit". Pra, ky është lajmi i madh për ne: gjestet tona më të zakonshme mund të jenë fetare, të përjetuara me Zotin; vetëm, nëse duam t'i besojmë Palit, të njëjtat gjeste mund të bëhen pengesë edhe për të tjerët: dhe për këtë Shën Pali shton:
“Mos jini, veç, rast shkandulli as për hebrenj, as për grekë, as për Kishën e Hyjit” (v.32). Mos u bëni pengesë për askënd!
Ky është, edhe një herë, problemi që i shtrohet ndërgjegjes së të krishterëve të rinj nga zakoni pagan i flijmit të mishit për idhujt: një mish i tillë pas flijmit mund të gjendej (të paktën pjesërisht) në treg: a mund ta hante një i krishterë? (Kapitujt 6-11 të kësaj letre të parë drejtuar Korintasve trajtojnë këtë problem të sjelljes së krishtere).
Pyetja është pjesë e një tërësie shumë më të madhe që është ajo e lirisë: në këtë temë, parimi madhështor i Palit është:
“Për gjithçka kam leje... !”
“Por gjithçka nuk më sjell dobi!”
“Për gjithçka kam leje... !”
“Por ‑ s’dua që ndonjë gjë të më sundojë”.
“Gjellërat janë për bark e barku për gjellëra... !”
“Por Hyji do t’i shkatërrojë këtë dhe ato.
E trupi nuk është për fëlligështi,
por i përket Zotit, e Zoti për trupin” (6, 12-13).
E Shën Pali e përsërit këtë mesim afërshisht me tënjejta fjalë në 1 Kor. 10,23:
“Gjithçka është e lejueshme!”
“Por gjithçka nuk ka hije!”
“Gjithçka është e lejueshme!”
“Por gjithçka nuk ndërton!”
"Gjithçka lejohet" është një mënyrë për të thënë se ai që beson në Jezu Krishtin nuk jeton nën një regjim detyrimesh dhe ndalimesh; për vetë Palin, i rritur me respektin dhe madje dashurinë më të madhe ndaj ligjit hebre, ky është një zbulim kapital. Të gjitha urdhërimet e ndërlikuara, të sakta dhe të vogla në lidhje me rrethprerjen, larjet, të shtunën…e gjithë kjo shfuqizohet: Zoti nuk kërkon asgjë, nuk kërkon asgjë nga këto. Askush nuk mund të na imponojë më detyrime në emër të Zotit, përveç njërit, atij të dashurisë. Kur ishte hebre, Pali besonte se po i pëlqente Perëndisë duke zbatuar me besnikëri gjashtëqind e trembëdhjetë urdhërimet e renditura nga mësuesit e Ligjit; sapo të bëhet i krishterë, ai zbulon se ne nuk jemi më “nën Ligj”, siç thotë ai, por “nën hir”.
“Mëkati s’do të zotërojë më me ju, pasi nuk jeni nën Ligj, por nën ndikimin e hirit” (Rm. 6,14).


GJITHÇKA LEJOHET, POR JO GJITHKA ESHTE E PERSHTATSHME.

"Gjithçka lejohet, por jo gjithçka është e përshtatshme": gjithçka lejohet, pra, por në kushte të caktuara. Liria nuk është leje për të bërë asgjë! Së pari, nuk bëhet fjalë për t'u çliruar nga ligji hebre për t'u rikthyer në një regjim tjetër detyrimesh; në letrën drejtuar galatasve, ai këmbëngul:
“Krishti na liroi që të mbeteshim vërtet të lirë.
Qëndroni, prandaj, e mos lejoni
t’ju zënë në zgjedhën e skllavërisë!” (Ga. 5,1).
Krishti na liroi, që të jemi vërtet të lirë.
Së dyti, mbetet një urdhërim, vetëm një, por që duhet të udhëheqë gjithë jetën tonë, urdhërimi për dashuri. Shën Agustini e përmblodhi doktrinën e Palit në një parim që duhet të na shërbejë si një rregull e sjelljejes dhe të na shoqërojë gjithmonë: “Duajeni dhe bëni atë që dëshironi”. Kjo do të thotë se ne jemi të lirë të marrim iniciativa, të lirë të shpikim sjelljen që na duket më e mirë në çdo rrethanë të jetës sonë, por që vetëm një shqetësim duhet të na drejtojë në zgjedhjet tona, shqetësimi për të tjerët:
“Mos u bëni pengesë askujt, as hebrenjve, as johebrenjve, as Kishës së Perëndisë”.
Mund të përkthejmë: "Mos rrezikoni të tronditeni". Në vargjet pak para leximit të ditës së sotme, Pali tha: "Të gjitha gjërat janë të ligjshme, por jo të gjitha ndërtojnë"(10,23): në kuptimin “çdo gjë lejohet, por jo çdo gjë ndërton (duke nënkuptuar bashkësinë); ka sjellje që mbjellin përçarje, dhe për rrjedhojë shkatërrojnë.
Le të kujtojmë se në të njëjtën letër drejtuar Korintasve, Pali flet për përdorimin e dhuratave të secilit, duke dhënë një kriter të vetëm: “Çdo gjë le të bëhet për ndërtim të përbashkët (në kuptimin e ndërtimit)” (1 Kor 14:26). Prandaj na takon ne të zgjedhim në çdo rrethanë sjelljen që është e përshtatshme për të ndërtuar shoqërinë tonë.
Një këshillë disi befasuese vijon: “Më imitoni”! Kjo nuk është krenari nga ana e apostullit, padyshim, por këshilla e mençur e atij që tashmë është përballur me vështirësi; ai që është hebre, por me kulturë greke dhe që bëri udhëtimin nga judaizmi në krishterim, e di mirë se ungjillizimi kërkon respekt për të gjithë në dallimin e tyre: “Përpiqem të përshtatem me të gjithë; pa kërkuar interesin tim personal, por atë të shumicës së njerëzve, që të shpëtohen. Më imitoni mua, siç imitoj edhe unë Krishtin”. Tani, çfarë bën Krishti? Ai i mirëpret të gjithë njerëzit, madje edhe të përjashtuarit, si lebrozët (në ungjillin e kësaj të diele).
Të mirëpresim pa përbuzje, të përshtatemi pa e mohuar veten, këto janë dy fjalë të bukura për sjelljen tonë të përditshme. Ne ende duhet të mësojmë të dallojmë nga dita në ditë se nga çfarë konsiston konkretisht kjo liri: Shpirti shenjt na është dhënë për këtë.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 6 Ord. VITI B

MË 11 -2-20214.


UNGJILLI: Mk. 1, 40-45:

40 Atëherë iu paraqit një i gërbulur, ra në gjunj dhe iu lut: “Nëse do, mund të më pastrosh!”
41 Jezusi pati dhembshuri, shtriu dorën, e preku dhe i tha: “Dua! Qofsh pastruar!”
42 Dhe aty për aty prej tij u zhduk gërbula dhe u shërua.
43 Jezusi menjëherë e nisi të shkojë, por i urdhëroi rreptësisht:
44 “Shih ‑ i tha ‑ mos i trego askujt, por shko, duku te prifti dhe, për shërimin tënd, kushto çka ka urdhëruar Moisiu ‑ atyre për dëshmi.”
45 Por ai, posa doli, filloi të flasë e ta përflasë ngjarjen, kështu që Jezusi s’mund të hynte më haptas në qytet, por qëndronte përjashta në vende të pabanuara. E njerëzit shkonin tek ai nga çdo anë.


LECTIO DIVINA-MEDITIMI-LUTJA.

SHERIMI I TË GËRBULURIT

Ky është udhëtimi i parë misionar i Jezusit: deri më tani ai ishte në Kapernaum, të cilin ungjilltarët e paraqesin si qytetin e tij të zgjedhur në një farë mënyre, në fillim të jetës së tij publike; Jezusi kishte bërë shumë mrekulli atje dhe iu desh të shkulte veten dhe apostujt duke thënë:“Ejani të shkojmë gjetiu, në fshatrat e afërme që të predikoj edhe atje. Prandaj edhe erdha”.
Dhe Mark shton:"Dhe i ra kryq e tërthor Galilesë duke predikuar nëpër sinagogat e tyre dhe duke dëbuar djajtë". Pra, ne jemi diku në Galile, jashtë Kapernaumit, kur një i gërbulur i afrohet.
Në të vërtetë, në këtë tregim ka dy histori: e para, ajo që hidhet jashtë në historinë e parë, është tregimi i mrekullisë; i gërbuluri është shëruar, ai rifiton lëkurën e tij të shëndetshme dhe, në të njëjtën kohë, vendin e tij në shoqëri. Por, në të njëjtën kohë me këtë histori të mrekullisë, fillon këtu një histori krejt tjetër, shumë më e gjatë, shumë më serioze, ajo e luftës së pandërprerë që Jezusi duhej të bënte për të zbuluar fytyrën e vërtetë të Zotit. Sepse, duke marrë rrezikun e prekjes së lebrozit, Jezusi bëri një gjest të guximshëm, madje skandaloz, revolucionar.
Kjo sigurisht është gjëra mbi të cilën Marku dëshiron të na tërheqë vëmendjen, sepse fjalët "pastroj" dhe "pastrim" dalin katër herë në këto rreshta: kjo do të thotë se pastërtia ishte një shqetësim i kohës; pastërtia, siç e njohim, ishte kushti për të hyrë në marrëdhënie me Zotin e Shenjtë.
Të gjithë anëtarët e Popullit të Zgjedhur ishin, pra, shumë vigjilentë për këtë temë. Dhe libri i Levitikut (nga i cili lexojmë një ekstrakt në leximin e parë të kësaj të diele) ka shumë kapituj në lidhje me të gjitha rregullat e pastërtisë. Vetë Marku e kujton këtë më vonë, në vazhdimin e ungjillit të tij: “Tashti farisenjtë dhe mbarë hebrenjtë nuk hanë bukë pa i larë duart deri në bërryl për arsye të zakoneve të të parëve. As kur kthehen nga tregu nuk hanë gjë pa u larë më parë. Janë edhe shumë gjëra të tjera që i mbajnë për shkak të traditës: larje gotash, katrovash e enësh remi (tryezash)”. (Mk 7,3-4).
Ky kërkim i pastërtisë logjikisht çoi në përjashtimin e atyre që konsideroheshin të papastër; dhe për fat të keq, në të njëjtën kohë, besohej spontanisht se trupi ishte pasqyra e shpirtit dhe sëmundja prova e mëkatit; dhe për këtë arsye, në mënyrë të natyrshme, u kërkua, për hir të pastërtisë, të shmangej çdo kontakt me të sëmurin: kjo është ajo që dëgjuam në leximin e parë: “I gërbuluri që e ka kapur kjo sëmundje, le t’i mbartë petkat e shqyera, flokët e shkapërderdhur, mjekrrën e mbuluar e të bërtasë: “I ndyri! I ndyri!”. Gjatë gjithë kohës sa gërbulani është i papastër, le të jetë i papastër e le të jetojë vetëm jashtë zemërimiës”(Lev 13,45v).
I gërbuluri, një njeri i papastër, do të jetojë i ndarë, shtëpia e tij do të jetë jashtë kampit . Kjo do të thotë që kur Jezusi dhe ky lebroz vijnë afër njëri-tjetrit, ata duhet të shmangin njëri-tjetrin me çdo kusht; që gjithashtu do të thotë, dhe kjo është një gjë e tmerrshme, nëse mendohet pak, që, në kohën e Jezusit, dikush mund të ishte i dëbuar në emër të Zotit.
I gërbuluri nuk duhet të kishte guxuar kurrë t'i afrohej Jezusit dhe Jezusi nuk duhet të kishte prekur kurrë të gërbulurin: të dy shkelën ligjin e përjashtimeve tradicionale dhe lindi mrekullia nga ky guxim i dyfishtë.
I gërbuluri ndoshta dëgjoi për reputacionin në rritje të Jezusit, që kur Marku deklaroi më herët se "Fama e tij është përhapur kudo, në të gjithë rajonin e Galilesë". Ai i drejtohet Jezusit sikur të ishte Mesia: "Ai bie në gjunjë dhe e lut atë: Nëse dëshiron, mund të më pastrosh". Nga njëra anë, ne biem vetëm në gjunjë para Zotit; dhe nga ana tjetër, në kohën e Jezusit, njerëzit mezi prisnin ardhjen e Mesisë dhe e dinin se ai do të kishte nisur një epokë të lumturisë universale; në "qiejt e rinj dhe tokën e re" të premtuar nga Isaia, nuk do të kishte më lot dhe britma (Is 65,19), as perde zie (Is 61,2). Kjo është ajo që i gërbuluri i kërkon Jezusit, shërimin e premtuar për kohët mesianike. Dhe Jezusi i përgjigjet saktësisht kësaj pritjeje: “Dua! Qofsh pastruar". Fjalë për fjalë: Unë dua, pastrohu”.
Prandaj Jezusi shpall veten, qysh prej fillimit të veprintarisë së tij, ashtu si mesinë që pritej; më vonë, ai do t'u thotë dishepujve të Gjon Pagëzuesit: “Shkoni e tregojini Gjonit çka po dëgjoni e çka po shihni: Të verbërit po shohin, të shqeptit po ecin, të gërbulurit po pastrohen, të shurdhërit po dëgjojnë, të vdekurit po ngjallen, të varfërve po u predikohet Ungjilli. I lumi ai që nuk e bjerr besimin në mua!” (Mt 11,4-5).
Ky i gërbulur është me të vërtetë i varfër: dhe nga sëmundja e tij dhe nga qëndrimi i tij duket modest: "Nëse dëshiron, mund të më kurosh". Ky hov e besimit është i mjaftueshëm që Jezusi të mund të veprojë.


LUFTA E JEZUSIT KUNDËR TË GJITHA PËRJASHTIMEVE.

Por kjo mrekulli e Jezusit është gjithashtu episodi i parë i luftës së tij të gjatë kundër të gjitha përjashtimeve: sepse ky Lajm i Mirë që ai njofton dhe lebrozi do të nxitojë të shpallë, është se tani e tutje askush nuk duhet të deklarohet i papastër dhe i përjashtuar në emër të Zotit . Përshkrimi i botës së re në të cilën «pastrohen të gërbulurit» është vërtet një «Lajm i mirë» për të varfrit: por nuk duhet të harrohet kuptimi i plotë të këtij pastrimi që nuk konsiston vetëm në faktin që të sëmurët dhe të gërbulurit shërohen, por edhe në faktin, në një kuptim teologjik, që ata që “pastrohen” rifillojnë marrëdhëniet e tyre me Zotin, bëhen përsëri «miq të Zotit».
Kjo do të thotë që nëse duam t'i ngjajmë Zotit, duhet të jemi si Jezusi,
"Sepse Zoti shikon nga Shenjtërorja e vet e lartë,
nga qielli ai vrojton mbi tokë,
për t’i dëgjuar ofshamat e robërve,
për t’i shpëtuar të dënuarit me vdekje" (Ps. 102, 20-21).
Prandaj nuk duhet të përjashtojmë askënd, por përkundrazi, duhet të jemi afër të gjithëve. Të ngjasosh me Zotin e shenjtë nuk do të thotë të shmangësh kontaktin me të tjerët, cilëtdo qofshin ata, do të thotë të zhvillojmë aftësitë tona për dashuri. Ky është saktësisht qëndrimi i Jezusit këtu ndaj të sëmurëve dhe të përjashtuarve (Mk 1,40).
Dhe Pali (në leximin e dytë të kësaj të Diele) thjesht na fton të imitojmë Krishtin:
“Më përngjani mua, sikurse unë i përngjaj Krishtit"(1 Kor. 11, 1).
Fakti mbetet që, për të shkuar deri në fund të urdhërimit të dashurisë ("Do ta duash të afërmin tënd si vetveten"), Jezusi e shkeli Ligjin në kuptimin e ngushtë e fjalës: ai sapo ka bërë një gjest të lirisë së jashtëzakonshme, që fatkeqësisht jo të gjithë janë gati të kuptojnë. Prandaj udhëzimi i heshtjes që ai i imponon të gërbulurit të pastruar: “Shih ‑ i tha ‑ mos i trego askujt, por shko, duku te prifti dhe, për shërimin tënd, kushto çka ka urdhëruar Moisiu ‑ atyre për dëshmi”.
Që nga fillimi i jetës së tij publike, përshkruhet lufta që do ta çojë atë drejt vdekjes.
Pasioni është përmendur tashmë në këto rreshta: Jezusi ulet më poshtë se një i gërbulur, i ndotur me gjak dhe pështymë, i përjashtuar më shumë se çdo tjetër, ekzekutuar jashtë Qytetit të Shenjtë, do të jetë i Dashuri i Atit, vetë shëmbëlltyra e Zotit: "I pastër", i përsosur, absolutisht i pastër, absolutisht i përsosur: “Centurioni që rrinte përballë Jezusit, kur pa se si i doli shpirti, tha: “Ky njeri paska qenë me të vërtetë Biri i Hyjit!” (Mk.15,39).

[ninoenina]

F.A. E DIELA E 6 Ord. VITI B.

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 6 Ord. VITI B.

Më 11-2-2024


UNGJILLI: Mk. 1, 4O-45

40 Atëherë iu paraqit një i gërbulur, ra në gjunj dhe iu lut:
“Nëse do, mund të më pastrosh!”
41 Jezusi pati dhembshuri, shtriu dorën, e preku dhe i tha:
“Dua! Qofsh pastruar!”
42 Dhe aty për aty prej tij u zhduk gërbula dhe u shërua.
43 Jezusi menjëherë e nisi të shkojë, por i urdhëroi rreptësisht:
44 “Shih ‑ i tha ‑ mos i trego askujt, por shko, duku te prifti dhe, për shërimin tënd, kushto çka ka urdhëruar Moisiu ‑ atyre për dëshmi.”
45 Por ai, posa doli, filloi të flasë e ta përflasë ngjarjen, kështu që Jezusi s’mund të hynte më haptas në qytet, por qëndronte përjashta në vende të pabanuara. E njerëzit shkonin tek ai nga çdo anë.


LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJE

Në këto dy diela të fundit ungjilltari Marku na tregoi për episodet e para të jetës publike të Jezusit. Kujtojmë se ai hyri në sinagogën e Kafarnaumit dhe dëboi demonin nga një i pushtuar, pastaj hyri në shtëpi dhe shëroi vjehrrën e Pjetrit nga ethet e pastaj doli në shesh ku e prisnin njerëz të prekur nga të gjitha dobësitë.
Ky është njerëzimi me të cilin hasi Jezusi: Në fund të fundit, nëse lexojmë Ungjillin, e gjejmë gjithmonë Jezusin duke takuar e duke folur me njerëz që i paraqesin nevojën e tyre dhe kërkojnë ndihmë. Është një njerëzim i sëmurë në të cilin Ai erdhi, jo për të dënuar apo gjykuar, por për të kuruar dhe shëruar.
Sot ungjilltari Marku na tregon për një shërim tjetër, për një mrrekulli që bëri për të shëruar sëmundjen më e frikshme në Izrael, “lebrën”!
Është një sëmundje që nuk vret, por e shpërfytyron njeriun, e bën atë të neveritshëm, të panjohur, të padëshiruar... lebrozi e ngjallte frikën sepse mund të infektonte njerëzit, prandaj lebrozi ishte braktisur edhe nga familja dhe margjinalizuar nga shoqëria.
Kishte dispozitë në Levitiku se si duhet të sillet një lebroz; duhej të qëndronte në pyll, larg shoqërisë, të vishte rroba të grisura, me kokën të pambuluar, të mbulonte mjekrën dhe nëse dikush i afrohej pa dashje, duhet të bërtiste menjëherë: “Ik se jam njeri i papastër”.
Normalisht këta të varfër jetonin në shpella ose kasolle, ushqimi i tyre u besohej anëtarëve të familjes ose ndonjë të mëshirshmi që u sillte ushqim, por ata nuk ua jepnin në dorë, e linin në një vend të caktuar dhe lebrozët duhej të shkonin ta merrnin atë kur këta njerëz të mëshirshëm ishin larguar.
Lebrozi, thotë Libri i Numrave duke folur për motrën e Moisiut, "është si një person, ati i të cilit i ka pështyrë në fytyrë"... i refuzuar edhe nga i ati. Libri i Jobit thotë se: "lebra është e parëlindura e vdekjes", e konsideruar të pashërueshme: në kohën kur Jezusi trajtonte një lebroz, ishte e barabartë me ringjalljen e një të vdekuri.
Le të kujtojmë përgjigjen që jep mbreti i Izraelit kur merr letrën nga mbreti i Damaskut që i thotë të shërojë gjeneralin e ushtrisë së tij, Naamanin:
"A mendon mbreti i Damaskut se jam Zot, që të mund të shëroj lebrën?"
Gjendja e lebrozëve ishte më e keqja që mund të imagjinohej: ata mbaheshin larg njerëzve dhe gjithashtu larg Zotit, sepse mendohej se kushdo i prekur nga lebra ishte mëkatar i madh dhe Zoti e kishte dënuar për këtë.
Kjo ishte arsyeja që lebrozi nuk ngjallte as dhembshuri, sepse kishte shkuar në kërkim të fatkeqësisë që i duhej të pësonte.
Për të gjitha këto, lebra ishte bërë imazhi i gjendjes në të cilën është ulur mëkatari; kush bie në degradim moral bëhet një lebroz, gjendja e lebrozit është pasqyra e gjendjes së mëkatarit.
Unë po thosha se lebra nuk vret, por bën të humbet ndjeshmëria: bën që njeriu të digjet, të lëndohet e që të mos jetë i vetëdishëm për këtë: dhe me të vërtetë, pasojat e kësaj gjëjë mund të jenë shumë të rënda.
Kjo është pikërisht ajo që ndodh me ata që humbasin ndjeshmërinë morale. Lebra bën që ata të humbasin ndjeshmërinë fizike, lebra shpirtërore bën që ata të humbasin ndjeshmërinë morale: ata nuk bëjnë më dallimin midis asaj që është e mirë dhe asaj që është e keqe, asaj që humanizon dhe asaj që degradon... Nuik njihen më si njerëz.
Ne mendojmë për njerëzit e shthurur: kriminelët e humbin aspektin njerëzor, por edhe ata që janë të pandershëm, mashtrues, mendjemëdhenj, ngatërrestarë, egoistë... humbin pamjen njerëzore, bëhen jo miqësorë, këta njerëz janë të shëmtuar", njerëz të shëmtuar nga të cilët është më mirë të qëndrosh larg”, themi ne. Nuk u besojmë këtyre njerëzve, përpiqemi të mos kemi asgjë me ta dhe i margjinalizojmë sikur të ishin lebrozë.
Le të mendojmë edhe për imazhin e njerëzimit, për imazhin e demonëve që janë të pranishëm në këtë njerëzim, sëmundjet që e mundojnë njerëzimin: por imazhi më i fortë është ai i një njerëzimi lebroz, ku ka dhunë dhe padrejtësi të çdo lloji që e shkatërojnë botën. Po, krijimi është i shkatërruar sepse të gjithë mendojnë vetëm për veten e tyre.
Ja ky njerëzim që paraqitet si i degraduar, i shëmtuar! Dhe shumë thonë se kjo lebër shpirtërore që shpërfytyron njeriun e gjithashtu njerëzimin, është e pashërueshme.
Njerëzit do të jenë gjithmonë të tillë: të këqij, egoistë, do të jenë gjithmonë në luftë me njëri-tjetrin, do të lëndojnë njëri-tjetrin... është një lebër e pashërueshme.
Kjo është pyetja: “A është vërtet e pashërueshme kjo lebër që shpërfytyron njerëzit, madje edhe njerëzimin?
Kjo është pyetja të cilës i përgjigjet pjesa e sotme ungjillore.
Është e vërtetë që kjo lebër është e pashërueshme për njerëzit, por Zoti mund të prezantojë në botë një Fjalë që shëron lebrën. Le të lexojmë në këtë këndvështrim, në këtë simbolikë, episodin që po dëgjojmë tani:
“Atëherë iu paraqit një i gërbulur, ra në gjunj dhe iu lut “Nëse do, mund të më pastrosh!”
Jezusi pati dhembshuri, shtriu dorën, e preku dhe i tha:
“Dua! Qofsh pastruar!”
Dhe aty për aty prej tij u zhduk gërbula dhe u shërua” (v. 40-42).
Në Ungjij shohim se në përgjithësi, të sëmurët nuk shkojnë vetëm te Jezusi, gjithmonë ka dikush që kujdeset për gjendjen e tyre, ka shpresën se mund të shërohet dhe i sjell te Jezusi.
Lebrozi, nga ana tjetër, shkon vetëm, askush nuk mund ta shoqëronte, sepse askush nuk mund t'i afrohej, por mbi të gjitha askush nuk ka shpresën se mund të rikuperohet në jetë, në marrëdhëniet me njerëzit dhe me Zotin.
Gjendja e tij është vërtet e dëshpëruar, ai ka humbur gjithçka: familjen, të dashurit, miqtë e tij dhe gjithashtu ka humbur marrëdhënien me Zotin; ai nuk mund të shërohet sepse vetëm Zoti mund ta shërojë, por ai nuk mund t'i drejtohet Zotit sepse e di se në gjendjen e tij ai e neverit Zotin, ai e refuzon atë, nuk mund të shkelë këmbën në tempull.
Ky është imazhi i Zotit që u fut në zemrën e këtij të varfëri!
Le të jemi të kujdesshëm, sepse është ende imazhi i Zotit, i pranishëm në zemrat dhe mendjet e shumë të krishterëve: është bindja, mënyra në të cilën konceptohet Zoti që na thotë se, nëse je i shëmtuar, i ndyrë dhe i keq, mëkatar, Ai nuk të shikon, ai dëshiron që të qëndrosh larg tij. Është ky imazh i rrëmë të Hyjit që bën të mendosh që, nëse vdes pa i kërkuar falje, ai të refuzon përgjithmonë; e që, në vend të kësaj, vetëm nëse je i bukur dhe i mirë, atëherë Ai të mirëpret në shtëpinë e tij të përjetshme, që quhet parrajsë.
Kushti i parë për t'u shëruar nga lebra, është të ndërgjegjësohesh se kjo është një imazh djallëzor i Zotit... nuk mund të shërohesh nga lebra, nëse nuk i afrohesh Zotit, nëse ndihesh i refuzuar nga Zoti.
Ky lebroz në fakt shkon te Jezusi, bën diçka që bie ndesh me dispozitat e diktuara nga feja hebraike, nga traditat e vendosura nga rabinët; ai do të arrijë shërimin pikërisht sepse ka guximin të shkëputet nga ky imazh i Zotit dhe i drejtohet Jezusit.
Ai me siguri kishte dëgjuar se Jezusi ishte një njeri i Hyjit, si Eliseu që ishte kujdesur për Naamanin.
Le të shohim se si i afrohet Jezusit.
Ai gjunjëzohet, ende nuk e di si do të reagonte Jezusi, sepse nuk mund të afrohet, po i shkel dispozitat fetare. Ai i thotë:
"Nëse dëshiron, mund të më pastrosh".
Nuk thotë më shëro, thotë më pastro: nuk mund t'u afrohet njerëzve dhe Zotit nëse është i papastër; ai thotë: “Po shoh që ti më dukesh një Zot i ndryshëm nga ai që më kanë paraqitur në mësimet e tyre rabinët… ti mund të më pastrosh”.
Tani le të shohim reagimin e Jezusit në detaje, sepse ai na tregon imazhin e vërtetë të Perëndisë, atë imazh të cilit lebrozi mund t'i afrohet me sigurinë se do të jetë i mirëpritur me dashuri nga Jezusi dhe se Jezusi do të ketë kujdesin për të.
Teksti i ungjillit thotë: "Jezusi pati dhembshuri".
Folja greke “esplankemisteis”, u lëviz me dhembshuri… por këtu ka një problem tekstual, sepse nuk duket se kjo është folja që është përdorur nga ungjilltari Marku, i cili në vend të kësaj përdori një fjalë tjetër, “orghisteis” që do të thotë “ai ishte i indinjuar”, ai ishte i zemëruar".
Kur studiuesit e Biblës përballen me dy terma dhe nuk dihet se cili prej tyre është përdorur nga ungjilltari, ata duhet të zgjedhin atë më të vështirën; mes të dyve "u lëviz me dhembshuri" ose "u indinjua" ndaj lebrozit, e dyta është sigurisht më e vështira.
Do të ishte qenë shumë më e lehtë për një kopjues, duke mos kuptuar pse Jezusi ishte indinjuar, të thotë se "ai u prek nga dembshuria". Dhe
nëse do të kishte përdorur foljen "pati dembshuri", askush nuk do t'i shkonte mend të thoshte se Jezusi "u indinjua". Le të mbajmë foljen që me siguri ishte ajo e përdorur nga Marku: "Jezusi u indinjua".
Le të përpiqemi pastaj të kuptojmë këtë shpërthim zemërimi të Jezusit, i cili u gjend përballë një lebroz të varfër që ndihet si një njeri i shkishëruar, kur në fakt ai është një person që ka nevojë për ndihmë.
Jezusi është i indinjuar sepse ky imazh i Perëndisë është futur në zemrën e këtij të varfëri.
Është indinjata e Zotit ndaj predikimit që e ka shtrembëruar identitetin e tij!
Ju them se kjo është indinjata që ndjej edhe unë kur takoj njerëz që janë distancuar nga kisha dhe nga Zoti pikërisht për shkak të këtij predikimi të një fytyre blasfemuese të Zotit; Zoti nuk është si ai që ka mësuar një traditë e caktuar!
Tani, me predikimi i Jezusit fillon përmbysja e shëmbëlltyrës së Perëndisë: Zoti i vërtetë është ai që shohim tani te Jezusi, jo ai i traditës, jo ai që kanë prdikuar rabinët, skribët, farizenjtë…
Të gjitha gjestet e fjalët e Jezusit na tregojnë si është Zemra e tij, zemra e Perëndisë së vërtetë.
Gjesti i parë: "Jezusi shtriu dorën". Nuk kishte nevojë, mjaftonte që Fjala e tij ta shëronte lebrozin! Pse Marku e kujton faktin që Jezusi shtriu dorën? Është një shprehje që e gjejmë në Besëlidhjen Vjetër: kur Zoti shtriu dorën, ai i goditi armiqtë e popullit të tij, nuk bëhet fjalë për njerëzit!
Kur Zoti në Besëlidhjen e Vjetër zgjat dorën e tij, armiqtë e Popullit të Zhgjedhur që ai i goditi, nuk ishin njerëzit, por ato forca që i shtyn njerëzit të kryejnë gjëra çnerëzore, ato forca njerëzore që shpërfytyronë fytyrën e vërtetë të njeriut! Në këtë rast nuk është lebrozi ai që goditet nga dora e Zotit, por është lebra, është ajo që shkatërron shëmbëlltyrën e njeriut që është ajo e Krijuesit të tij.
Dhe pastaj ai "e prek atë". Prekja është ndjenja që na vendos më shumë në marrëdhënie me të tjerët sepse mund t’i shikojmë, të buzëqeshim më të tjerët, t'i themi që i duam…Por derisa nuk e prekim atë, derisa nuk i përqafojmë, nuk ka përfshirje të plotë emocionale, pranim të plotë të të tjerëve.
Jezusi e prek lebrozin, e përkëdhel lebrozin... ky është Perëndia ynë, Perëndia që ne tani shohim te Jezusi i Nazaretit!
Farisenjtë e përfytyruan atë si një Zot të veçantë, të Shenjtë dhe këtu e gjejnë veten përballë një Zot që tashmë në pagëzim e vendosi veten përkrah mëkatarëve, e këtu ai bën edhe më shumë: ai e përkëdhel lebrozin.
Ai i thotë: "E dua, pastrohu!"
Dhe menjëherë lebra zhduket dhe ai shërohet!
Sipas traditës, kur një person i pastër prekte një lebroz që ishte i papastër, ose prekte diçka të papastër, nuk ishte pastërtia e tij që e pastronte papastërtinë, por ishte papastërtia që ishte më e forte dhe kalonte në atë të pastër.
Këtu, megjithatë, ndodh e kundërta, nuk është Jezusi ai që bëhet i papastër, por tek Jezusi ka një forcë që shëron çdo formë papastërtie.
Ky është Zoti të cilit mund t'i afrohemi sot, duke e ditur se Ai na përkëdhel pavarësisht nga “lebra” që ka shpërfytyruar fytyrën tonë njerëzore, fytyrën që duhet të jetë sipas imazhit dhe përngjasimit të Perëndisë:
“Le ta bëjmë njeriun në shëmbëlltyrën e në përngjasimin tonë që të jetë zotërues i peshqve të detit, i shpendëve të qiellit, i kafshëve, i mbarë tokës, dhe i çdo zvarraniku që zvarritet mbi tokë”!
Hyji krijoi njeriun në përngjasimin e vet,
e krijoi në përngjasimin e Hyjit;
i krijoi mashkull e femër” (Zn. 1,26-27).

Tani ka një reagim befasues të Jezusit ndaj lebrozit që u pastrua, ne dëgjojmë:
“Jezusi menjëherë e nisi të shkojë, por i urdhëroi rreptësisht:
“Shih ‑ i tha ‑ mos i trego askujt, por shko, duku te prifti dhe, për shërimin tënd, kushto çka ka urdhëruar Moisiu ‑ atyre për dëshmi” (v.46-47).
Duke e qortuar ashpër, ai menjëherë e përzuri jashtë dhe i tha: «Kujdes mos i thuash askujt; shko, përkundrazi, paraqitu te prifti dhe ofro për pastrimin tënd atë që ka urdhëruar Moisiu, si dëshmi për ta.
Tani ungjilltari Marku fut një varg, të cilin besoj se shumë predikues do të përpiqen ta anashkalojnë: "Duke e këshilluar rëndë lebrozin që u shërua, ai e dëboi".
Pse Jezusi e këshillon atë, e qorton dhe e dëbon?
Jezusi sapo e kishte përkëdhelur.
Këtu janë përdorur dy folje shumë të forta greke, e para "embrimaumai", fjalë për fjalë do të thotë "mërzis, rënkoj": diçka duhet ta ketë acaruar vërtet Jezusin në këtë lebroz.
Dhe më pas folja "ekballein", që do të thotë “nxjerr jashtë”, me force si në qoftë se dikush do të ishte shkelmuar.
Çfarë bëri ky lebroz për ta indinjuar kaq shumë Jezusin?
Pse e qorton ashpër?
Pse e nxjerr jashtë?
Qortimi... do të thotë se lebrozi bëri diçka që nuk duhej të bënte, duhej të ishte më i kujdesshëm, ai besonte se Zoti e kishte përjashtuar nga dashuria e tij.

Është sikur Jezusi do t’ia kishte thënë atij:
"Si mund ta mendosh këtë për Zotin? Zoti nuk përjashton askënd nga dashuria e tij në çfarëdo gjendje që të jetë!"
Ka edhe sot njerëz që janë të bindur për shkak të gjendjes së tyre, sepse kanë bërë mëkate, sepse jetojnë në gjendje mëkati, sepse nuk marrin dot sakramentet, nuk marrin dot kungimin... janë të bindur se Zoti nuk i do ata: janë të bindur që Zoti i përjashton nga dashuria e tij, që Zoti i refuzon…por si mund ta mendojnë një gjë të tillë?
Jezusi fillimisht është indinjuar me ata që folën kështu për Zotin, por qorton edhe ata që besuan në këtë katekzë.
Si mund të mendohet së Hyji përjashton dike nga dashuria e vet?
Nuk ka mëkat, nuk ka faj, nuk ka asnjë gjendje që mund të na bëjë të mos ndihemi të dashur nga Ati ynë qjellor dhe nga Jezusi!
Le të kujtojmë atë që thotë letra e parë e Gjonit, një nga frazat më të bukura në Bibël:
“Me këtë gjë e dimë a jemi prej së vërtetës. Dhe do ta qetësojmë zemrën tonë para Tij në qoftë se ajo na qorton për ndonjë gjë. Sepse Hyji është më i madh se zemra jonë dhe njeh gjithçka” (1 Gj.3,19-20).
Edhe nëse zemra jonë na qorton, le të mbajmë mend, Zoti është më i madh se zemra jonë!
Pra, edhe ne jemi fajtorë nëse i japim mbështetje kësaj marrëzie që është predikuar për Zotin. Nuk duhet të jenët dëgjuar ata që ju predikojnë këto gënjeshtra për Zotin.

Dhe pastaj e nxjerr jashtë.
Nuk thuhet se kanë qenë në një dhomë. Në fakt sipas të gjitha gjasave kanë qenë jashtë... Çfarë e nxjerr jashtë Jezusi?
Nga ai mjedis fetar të përfaqësuar nga grupët më të fortë të shoqërisë së kësaj kohe: Levitët, skribët, farizenjtë, saduqenjtë… nga ai mentalitet, nga ajo katekzë që e acaron Jezusin.
Ai thote:
“Shih ‑ i tha ‑ mos i trego askujt, por shko, duku te prifti dhe, për shërimin tënd, kushto çka ka urdhëruar Moisiu ‑ atyre për dëshmi” (v. 44), ose kundër tyre, teksti greqisht ka dy kuptime.
Ai nuk duhet të tregojë mrekullinë që mund të keqkuptohet, ai thjesht duhet të prezantohet te priftërinjtë që në atë kohë duhej të verifikonin me kujdes nëse një person ishte shëruar nga lebra dhe për rrjedhojë mund të ripranohej në shoqëri.

"Si një dëshmi për ta ose kundër tyre."
Ai duhet të dëshmojë para priftit se Perëndia nuk i përjashton lebrozët nga tempulli siç bëjnë ata, sepse Perëndia e do çdo njeri.
Dhe tani le të dëgjojmë se çfarë bën lebrozi që është pastruar:
“Por ai, posa doli, filloi të flasë e ta përflasë ngjarjen, kështu që Jezusi s’mund të hynte më haptas në qytet, por qëndronte përjashta në vende të pabanuara. E njerëzit shkonin tek ai nga çdo anë” (v.45).
Por ai u largua dhe filloi të shpallte dhe përhapte faktin, aq sa Jezusi nuk mund të hynte më në një qytet publikisht, por mbeti jashtë, në vende të shkreta; dhe erdhën tek ai nga kudo.
Lebrozi i shëruar u largua dhe filloi të zbulonte faktin, prandaj ai do të kishte shkelur urdhrin që i kishte dhënë Jezusi që të mos i tregonte askujt asgjë... por teksti origjinal grek nuk e thotë këtë!
Ai thotë jo se u largua, por “exelton”, doli!
Ai doli nga… çfarë?
Ai ishte brenda një institucioni fetar që i kishte rrënjosur ide të pakuptimta për Zotin dhe Jezusi e kishte nxjerrë jashtë, ai ishte larguar, ishte distancuar nga rrethi i atyre që do të donin ta mbanin besnik ndaj katekzës së rabinëve.
Ai ka dalë dhe jo vetëm që nuk dëshiron më të kthehet, por do që edhe të tjerët të dalin jashtë, të përjetojnë çlirimin dhe gëzimin e tij.
Dhe ai filloi të shpallte dhe të përhapej jo ngarjen, por “ton logon”, mesazhin, Fjalën e Hyjit!
Ai dëshiron që të gjithë të dinë se çfarë ka kuptuar.
Domethënë, ai shkon dhe u thotë të gjithëve:
“Shikoni, Zoti nuk është siç na mësuan, Zoti nuk i diskriminon njerëzit, ai u ofron të gjithëve dashurinë e tij. Unë isha lebroz dhe e kuptova që Ai më donte çmendurisht, këtë duhet ta dini të gjithë".

Ndoshta dikush në këtë pikë mund të ngrejë kundërshtimin:
“Por nëse Zoti i do të gjithë, edhe ata që sillen keq, atëherë unë bëj atë që dua”.
Sa bukur të jesh lebroz, apo jo?
Do të ishte sikur lebrozi i shëruar të thoshte:
"Meqenëse Zoti më do gjithsesi, unë preferoj të kthehem lebroz.
Një pakuptimësi për të cilën është më mirë të mos flitet!

Ai po thotë:
“Mos harroni, kur ndiheni lebrozë, mos u ndjeni larg Zotit”.
Pikërisht sepse ndihesh i dashuruar, do t'i afrohesh Atij që është i vetmi që mund të të shërojë, i vetmi që mund të të bëjë të bëhesh i bukur, i ngjashëm me Atin e qiellit.
Në këtë pikë, thotë ungjilltari Marku, Jezusi nuk mund të hynte më në një qytet publikisht, por duhej të qëndronte jashtë.

Për çfarë arsye?
Për shkak se u bë i papastër, ai preku një lebroz dhe për këtë arsye ai duhet të distancohet nga njerëzit e pastër.
Sa i bukur është Zoti ynë që shkon atje ku ka lebrozë, jo ku ka nga ata që e konsiderojnë veten të drejtë, por teksti përfundon duke thënë se të gjithë u dyndën drejt tij.
Ne shkojmë drejt Zotit kur kuptojmë se Ai na do ashtu siç jemi ne!

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

DIELA E PARË E KRESHMËS VITI B

MË 18-2-2024


LEXIMI I PARË: Zn. 9, 8-15.

8 Edhe këto i tha Hyji Noehit dhe bijve të tij:
9 “Ja, unë po e lidh besëlidhjen time me ju dhe me trashëgimtarët tuaj, pas jush
10 e me çdo qenie të gjallë që është me ju, qoftë ai shpend, qoftë bagëti, qoftë egërsirë e tokës që është me ju, me të gjitha gjallesat që dolën prej arkës me ju me mbarë, gjallesat e tokës.
11 Unë po lidh besëlidhjen time me ju: nuk do të sharoset më asnjë gjallesë me ujërat e përmbytjes dhe nuk do të ketë më përmbytje që shkreton tokën”.
12 Dhe Hyji tha:
“Kjo është shenja e besëlidhjes
që unë po e bëj
ndërmjet meje e juve
dhe me çdo gjallesë
që është me ju
për të gjitha breznitë e ardhshme;
13 Ylberin tim do ta vë në re
dhe do të jetë shenja e besëlidhjes
ndërmjet meje dhe tokës.
14 Kur me re ta mbuloj qiellin,
në re do të duket ylberi im,
15 do të më kujtohet besëlidhja ime me ju
e me çdo frymë të gjallë që mishit i jep jetë,
ujë përmbytjeje më s’do të ketë
për të zhdukur mbarë frymorët.


LECTIO DIVINA-MEDITIMI-LUTJA.

YLBERI, SIMBOLI I BESËLIDHJES.

Në Bibël, tregimi për Përmbytjen dhe Arkën e Noheit zë katër kapituj. Sidoqoftë, leximi ynë sot ka ruajtur vetëm disa rreshta të cilat janë të fundit, sepse ato janë më të rëndësishmet. Flitet për Besëlidhjen që Zoti i ofron Nohit dhe, përmes tij, gjithë njerëzimit.
Në këto pak rreshta, ka pesë herë fjalën "Besëlidhje": "Unë e vendos Besëlidhjen time me ty", thotë Zoti; një premtim që nuk bëhet askund tjetër përveç në Bibël: një pakt i vërtetë midis Zotit dhe njerëzve, një projekt dashamirës i Zotit mbi njerëzimin: kjo është një ide që njeriu nuk e ka gjetur kurrë me veten: ishte e nevojshme Zbulesa Biblike.
Dhe kjo Besëlidhje e përhershme midis Zotit dhe njerëzve simbolizohet nga imazhi i jashtëzakonshëm i ylberit. Padyshim ylberi kishte ekzistuar për një kohë të gjatë kur autori i Zanafillës shkroi tekstin e tij: por çfarë frymëzimi madhështor! Ky ylber që duket se bashkon qiellin dhe tokën, i cili përkon me kthimin e dritës pas trishtimit të shiut, është një simbol i bukur për Besëlidhjen midis Zotit dhe njerëzimit; pa llogaritur lojën me fjalë që është e vlefshme në hebraisht si në frëngjisht e në italisht: në të tre gjuhët, është e njëjta fjalë që përcakton ylberin dhe harkun e zjarrit që u përdor më pas për luftën: imazhi që na sugjerohet, është se Zoti e lë armën në mur.
Mesazhi i autorit biblik këtu është: Sa herë që shihni një ylber, mos harroni se Zoti është miku i njerëzve. Unë thashë "autori biblik". Ai flet për Aleancën midis Zotit dhe njerëzve, ai flet për ylberin. Por është Shpirti Shenjt që e frymëzon atë. Diku tjetër ende nuk flitet në të njëjtën mënyrë. Sepse Bibla nuk është libri i vetëm që flet për Përmbytjen, por është i vetmi që flet për të në këtë mënyrë.
Më lejoni të shpjegoj: Bibla nuk është e para që ka treguar një histori të përmbytjes: tregimi i librit të Zanafillës u shkrua midis 1000 dhe 500 para Krishtit. Sidoqoftë, shumë më parë, rreth vitit 1600 para Krishtit, në Mesopotami qarkulluan dy legjenda (ato të Atra-Hasis dhe Gilgamesh), të cilat flasin gjithashtu për një përmbytje: tregimet e përmbytjes, ata e Biblës dhe ata të Babilonisë, janë shumë të ngjashme; aq sa duket e qartë se autori biblik i kishte lexuar tregimet babilonase. Historia është shumë e ngjashme: një hero (i cili quhet Atra-Hasis ose ndryshe Outnapishtim në Babiloni, Nohei në Bibël) paralajmërohet nga hyjnia për një përmbytje të afërt. Ai ndërton një varkë dhe sjell të gjithë familjen e tij dhe ekzemplarët e të gjitha kafshëve në të; dritaret e qiellit hapen dhe përmbytja gllabëron tokën; kur shiu ndalet, barka ndalet dhe kapiteni lëshon zogj të cilët zbulojnë për të parë se ku po thahet toka. Kur toka bëhet përsëri e banueshme, heroi lë anijen me familjen e tij dhe ofron një flijim.


SHPJEGIMI I PËRMBYTJES NË MESOPOTAMI DHE NË BIBLËN.

Prandaj ka ngjashmëri të mëdha midis tregimit biblik dhe paraardhësve të tij babilonasë; por ka edhe ndryshime, dhe këta ndryshime na interesojnë. Duke i studiuar ata ndryshime mund të kuptojmë më mirë në çfarë konsiston me të vërtetë Zbulesa.
Për sa i përket shkakut të Përmbytjes, për të filluar, gjatë gjithë kësaj periudhe besohej se Zoti ishte shkaku dhe burimi kryesor i të gjitha ngjarjeve; prandaj, në tregimet babilonasë dhe biblikë, nuk ka dyshim se Përmbytja u komandua nga Perëndia; por nuk është për të njëjtat arsye: në Babiloni, thuhej se perënditë ishin të lodhur nga njerëzit që ata kishin krijuar për kënaqësinë e tyre të mirë dhe për shërbimin e tyre, dhe që, në fund të fundit, ua prishin qetësinë; në Bibël, mesazhi është krejt i ndryshëm: njerëzit nuk janë lodra të tekave të Zotit; ishte sjellja e tyre e keqe që prishi projektin fillestar; kjo është ajo që thotë Bibla: "Zoti pa se paudhësia e njerëzve përmbi tokë ishte e madhe dhe se çdo mendim i zemrës së tyre nuk synonte tjetër, por që të bëjë vazhdimisht të keqen. Zotit i erdhi keq pse e krijoi njeriun përmbi tokë. I erdhi keq thellë në zemër e tha: “Do ta shuaj prej faqes së dheut njeriun që e krijova: njeriun, bagëtitë, zvarranikët edhe shpendët e qiellit ‑ sepse po më vjen keq që i krijova” (Zn. 6,5-7)...Porse Noehi gjeti hir para Zotit" (v.8).
Që do të thotë se, për autorin biblik, para së gjithash, njerëzit janë përgjegjës për fatin e tyre; së dyti, Zoti nuk i gëlltit të pafajshmit me fajtorët.
Një ndryshim tjetër është se në fund të udhëtimit, përmbytja që kishte mbaruar, në epikën e Gilgameshit, heroi babilonas çohet në parajsë dhe vetë bëhet një perëndi: ai patjetër i shpëton fatit të njerëzimit. Bibla mëson diçka krejt të ndryshme: Nohei mbetet një njeri me të cilin Zoti rinovon planin e tij të Krijimit. Autori përdor të njëjtat fjalë për Noheion dhe Adamin: “Jini të pëlleshëm, shumohuni dhe mbusheni tokën" (Zn. 9, 2) dhe:“Shtohuni e shumohuni e mbusheni token dhe sundojeni atë!" (Zn. 1, 28). Dhe Zoti patjetër e vendosi harkun e tij në re si shenjë e besëlidhjes së Tij me njerëzimin.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 1 E KRESH. VITI B

MË 18-2-2024.


PSALMI: 25, 4-5ab, 6-7, 8-9

4 Bëj t’i njoh, o Zot, udhët e tua
e m’i mëso shtigjet e tua.
5 Më drejto me të vërtetën tënde dhe më mëso,
sepse ti je Hyji im, Shëlbuesi im,
në ty shpresoj gjithmonë.
6 Të të bien në mend mëshirat e tua, o Zot,
dhe dashuria jote që është e amshueshme.
7 Mos i kujto fajet e rinisë sime e paudhësitë:
të të bie në mend për mua sipas dashurisë sate
‑ për hir të mirësisë sate, o Zot.
8 I ëmbël e i drejtë është Zoti,
mëkatarët i kthen në udhë të drejtë,
9 të përvuajtëve u prin në drejtësi,
të butëve ua mëson udhën e vet.


LECTIO DIVINA-MEDITIMI-LUTJA.

TI JE ZOTI QË MË SHPËTON.

Psalmi 25 lexohet shumë shpesh në liturgjinë e kishës: që do të thotë se duhet të jetë për ne modeli i lutjes, më shumë se të gjithë të tjerët. Në të vërtetë, ne gjejmë të mbledhura në këtë psalm temat kryesore të lutjes dhe besimit të Izraelit. Në disa vargje që lexojmë sot, gjëjmë të paktën tre prej tyre:
Zoti na shpëton, Zoti na mëson, Zoti na do. Dhe është sepse ai na do, që na shpëton dhe na mëson.

Tema e parë: Zoti na shpëton; është artikulli i parë i besimit të Izraelit dhe folja " shpëtoj" në besimin hebre është sinonim i foljes"çliroj". Së pari, Zoti e liroi popullin e tij nga skllavëria në Egjipt; pastaj e çliroi atë nga Mërgimi në Babiloni: janë dy përvoja të ndryshme të shpëtimit e të çlirimit, të dyja shoqëruar me një zhvendosje të frikshme gjeografike; dhurata e Tokës së Premtuar, hera e parë, pastaj kthimi në Jeruzalem, pas Mërgimit Babilonas, hera e dytë.
Por ka forma të tjera të skllavërisë, dhe për këtë arsye çlirime të tjera, nga të cilat më e rëndësishmja është kjo: Zoti, duke ia zbuluar gradualisht vetveten popullit të tij, njëkohësisht e ka çliruar atë nga idhujtarja: idhujtarja, në fakt, është skllavëria më e keqe në botë. Sepse, edhe në burg ose në skllavëri, dikush mund të arrijë të ruajë lirinë e brendshme; por kur dikush është nën pushtetin e një idhulli, ai nuk ka më liri të brendshme.
A nuk do të ishte ky përkufizimi i një idhulli?: Idhulli është një gjë që i zë mendimet tona deri në marrjen e vendit të parë në jetën tonë, duke arritur, në fund të fundit, të mendojë në vendin tonë, çfarë është me e mirë për ne!
Ky Zot çlirues i fton ata që besojnë në Të, që të jenë edhe ata çlirues nga ana e tyre. Në fillim të Kreshmëve, është e dobishme të kujtohet teksti i famshëm i Isaisë:
"Vallë, a s’është agjërimi që unë zgjodha:
t’i këputësh verigat e padrejtësisë,
t’i zgjidhësh leqet e zgjedhës,
t’i lëshosh të lirë të ndrydhurit,
të copëtosh çdo zgjedhë?
A jo ta ndash bukën tënde me të uriturin,
t’i shtiesh në shtëpinë tënde skamnorët e të pastrehët?
Kur ta shohësh të zhveshurin, vishe
dhe mos e përbuz farefisin tënd.
Atëherë do të zbardhë porsi agimi drita jote,
shërimi yt do të vijë më shpejt;
para teje do të ecë drejtësia jote
e do të të përcjellë lavdia e Zotit" (Is. 58,6-8).


ZOTI UA KA MËSUAR TË PËRVUAJTURVE RRUGËN E VET.

Tema e dytë e besimit të Izraelit: Ligji është një dhuratë e Zotit: është pasoja e zbulimit që Zoti e ka çliruar popullin e tij. Ligji i është dhënë Izraelit që të mësojë të jetojë si një popull i lirë dhe që të bëhet edhe ai, kur do të vijë koha e duhur, çlirimtar:
" Bëj t’i njoh, o Zot, udhët e tua e m’i mëso shtigjet e tua ...
Më drejto me të vërtetën tënde dhe më mëso...
të përvuajturve u prin në drejtësi,
të butëve ua mëson udhën e vet...
I ëmbël e i drejtë është Zoti,
mëkatarët i kthen në udhë të drejtë".

Pasi ia diktoi Ligjin Moisiut, Zoti i tha, me siguri:
"Oh, sikur ta kishin vërtet atë mendje:
të më kishin frikë
e t’i zbatonin të gjitha urdhërimet e mia gjithherë!
Të lumë do të ishin ata dhe bijtë e tyre për jetë të jetës!" (Dt 5,29).
Dhe Moisiu u tha njerëzve:
“Mbani, pra, e zbatoni të gjitha ato që jua ka urdhëruar Zoti, Hyji juaj.
Mos e shmangni rrugën as djathtas as majtas,
por ecni drejt udhës që jua ka urdhëruar Zoti, Hyji juaj,
që të jetoni e të kaloni mirë
e të shumohen ditët e jetës suaj në tokën e trashëgimit tuaj"(Dt 5,32-33).
Duhet të nënvizohet imazhi i rrugës (i udhës, në përkthimin e Filipajt):
"Bëj t’i njoh, o Zot, udhët e tua...
mëkatarët i kthen në udhë të drejtë...
të përvuajturve u prin në drejtësi...
të butëve ua mëson udhën e vet...
Të gjitha udhët e Zotit janë mëshirë dhe e vërtetë... ".
Dhe folja "të udhëheqësh" gjithashtu ngjall imazhin e një rruge:
"Më udhëzo përmes së vërtetës tënde ...
drejtësia e Tij drejton të përulurit".
Imazhi i shtegut është tipik për psalmet pendestarë: sepse mëkati, në fund të fundit, është një rrugë e gabuar, e vështirë për të kaluar.
Ai që flet këtu dhe që i kërkon Zotit t'i tregojë rrugën e duhur ("O Zot, më mëso rrugët e tua, më lejo të njoh rrugën tënde ...") është një mëkatar që e di nga përvoja se ka shumë të bëjë me të, duke luftuar vetvetiu për të qëndruar në rrugën e duhur. Në disa gjuhet perëndimore si edhe në shqip gjithashtu, në vend të fjalës "rrugë", përdoret imazhi e shtegut për të përcaktuar sjelljen tonë morale, pasi flitet për "rrugën e drejtë". Dhe, në hebraisht, fjala "konvertim" do të thotë "kthehu". Në Bibël, mëkatari i konvertuar bën një kthesë të vërtetë; ai ua kthen shpinën idhujve, kushdo që të jenë ata, që e bënë atë skllav dhe ai i drejtohet Zotit që e dëshiron atë të lirë. Në thelb, ekzaminimi i vërtetë i ndërgjegjes mund të jetë ai që na bën të zbulojmë se çfarë na pengon të jemi të lirë, të duam Perëndinë dhe vëllezërit tanë.


MOS HARRO, O ZOT, DASHURINË TËNDE.

Tema e tretë e besimit të Izraelit: Zoti është Dashuri, ai është vetëm Dhuratë dhe Falje.
"Të të bien në mend mëshirat e tua, o Zot,
dhe dashuria jote që është e amshueshme" (v.6).
Është këtu një jehonë e përkufizimit që Zoti i dha për vetveten Moisiut në Sinai:
“Zoti, Hyji i mëshirshëm e i butë,
i durueshëm e shumë i mëshirshëm dhe i vërtetë,
që qëndron besnik me mijëra brezni,
që e duron fajin, kundërshtimin dhe mëkatin" (Da 34,6).
Që do të thotë, edhe një herë, që nuk duhet të pritet që Besëlidhja e re ta zbulojë këtë. Dashuria e Zotit pikërisht në favor të Popullin të Zgjedhur, ka qenë dhe ka vepruar gjithmonë. Besimtarët e kohës të Besëlidhjes së vjetër e kanë ditur shumë mirë: pas përvojës së çlirimit nga Egjipti, pas zbulimit të këtij Zoti që i ofron Besëlidhjen e tij popullit të tij, njerëzit ishin në gjendje të mendonin me terma të rinj mbi aktin krijues të Zotit; dhe si rezultat, konceptimi i krijimit, që e kishte populli i Izraelit, filloi të ndryshonte shumë nga ai i popujve të tjerë. Tani e tutje, besimtaret izraelitet kuptojnë se akti krijues i Zotit është një akt dashurie; Zoti nuk i krijoi njerëzit për ti kënaqur tekat e veta ose dëshirën e vet për të pasur skllevër, si besohej në Mesopotami, por i krijoi që ti donte ata, e që të ishin një shenjë e dashurisë së tij për njerëzimin. Krijimi i tyre qe për Zotin një akt dashurie.
Një dashuri për njerëzit e të gjitha vendeve dhe të gjitha kohërave: kjo shprehet në historinë e Përmbytjes, në leximin e parë e të Dielës së parë të Kreshmëve. Në Izrael, kur bëhet fjalë për Besëlidhjen e ofruar nga Zoti për Popullin e tij të Zgjedhur, nuk harrohet kurrë se në këtë Besëlidhje janë thirrur, që të hyjnë të gjithë njerëzit.
Më në fund, meqenëse Zoti është Dashuri, Ai nuk pret asgjë në këmbim: dashuria është gjithmonë falas, ose nuk është dashuri! Thjesht duhet vetëm të lihet që ajo dashuri hyjnore të na mbushë vetë. Meditimi i Psalmit 25 është padyshim mënyra më e mirë për të hyrë në Kreshmët!

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E PARË E KRESHMËVE VITI B

MË 18-2-2024.


LEXIMI I DYTË: 1 Pt. 3, 18-22.

18 E njëmend edhe Krishti një herë vdiq për mëkate (tona), i Drejti për të padrejtët që t’iu shpiente te Hyji - njëmend i vrarë në trup, por i ngjallur me anë të Shpirtit -
19 Në të edhe shkoi t’u predikojë shpritrave në burg,
20 që nuk u bindën dikur, kur duresa e Hyjit priste gjatë, në kohën e Noehit ndërsa po ndërtohej arka, në të cilën pak vetë - vetëm tetë frymë - shpëtuan me ujë.
21 Ky ujë - shëmbëllesë e pagëzimit që tani ju shëlbon: ky nuk është pastrim ndyrësie të trupit, por lutje e drejtuar Hyjit - për ndërgjegje të pastër, nëpër ngjalljen e Jezu Krishtit,
22 që, i ngritur në qiell, rri në të djathtën e Hyjit pasi i nënshtroi Engjëjt, Pushtetet dhe Fuqitë.



LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJE

KRISHTI PAJTOI TË VUAJË.


Dihet pak për rrethanat e shkrimit të kësaj letre, drejtuar nga Shën Pjetri të krishterëve në Azinë e Vogël, atë që ne sot e quajmë Turqi; supozohet se kjo është një periudhë persekutimi, pasi Pjetri thotë "Edhe Krishti vuajti".
Që shpjegon inkurajimin e dhënë në disa raste nga apostulli; për shembull:
“Në rast se ju duhet të vuani për drejtësi, të lumtur jeni... Jini gjithmonë gati të justifikoni shpresën tuaj përpara atyre që ju kërkojnë llogari për të (nënkuptohet para gjykatave)” (1 Pt. 3,14-15).
Dhe këtu fillon teksti ynë sot me fjalët "Sepse Krishti vdiq për mëkatet një herë e përgjithmonë..." Kjo fjali përkthehet si vijon: shpresa juaj bazohet në vdekjen dhe ringjalljen e Krishtit, është kjo ngjarje e Pashkëve që duhet t'ju japë gjithë guximin.
Duke evokuar vuajtjen e Krishtit, Pjetri i aplikon Jezusit imazhin e Shërbëtorit që vuan nga Isaia (Is 53):
"Ai, i drejti, vuajti për të padrejtët..."
Pjetri nuk ka nevojë për të thënë më shumë: sepse, pak më lart, në të njëjtën letër, ai zhvilloi gjerësisht këtë temë:
“21 Përnjëmend për këtë edhe qetë thirrur; sepse edhe Krishti pësoi për ju duke ju lënë shembullin që edhe ju t’i ndiqni gjurmët e tij: 22 Ai që mëkat nuk bëri dhe në buzët e tij nuk u gjet gënjim, 23 Ai që i fyer, nuk hakmerrej me fyerje dhe, i salvuar, nuk kërcënohej, por ia linte çështjen e vet Atij që gjykon me drejtësi. 24 Ai në trupin e vet i mori mbi drurin e kryqit mëkatet tona, që, të vdekur për mëkate, të jetojmë për drejtësi: me plagat e të cilit jeni shëruar. 25 Ishit po, si delet e humbura, por tani u kthyet te Bariu e Rojësi i shpritrave tuaj”(1 Pt. 2, 21-25).
Lexuesit e tij, padyshim të njohur me Besëlidhjen e Vjetër, e kuptojnë shumë mirë aludimin. Ai që profeti Isaia e quan "Shërbëtori" është i dërguari nga Perëndia: ai është i persekutuar, por vizioni i vuajtjes së tij i kthen zemrat e popullit të tij. Atëherë ky Shërbëtor i eliminuar padrejtësisht, njihet si i drejtë dhe përjeton një triumf të vërtetë: "Ai është i vendosur, i lartësuar, i lartësuar deri në skajshmëri", tha Isaia (53,1). Këtu përsëri, Pjetri, duke folur për Jezusin, shkruan:
“Në mish u vra, në frymë (domethënë nga Shpirti Shenjt) u ngjall ... (u ringjall), u ngjit në qiell, mbi engjëjt dhe të gjitha fuqitë e padukshme, në të djathtën e Zotit” (1Pt. 3,18).

Dhe e gjithë kjo ishte për ne, "për t'u prezantuar përpara Perëndisë", siç thotë Pjetri. Dhe shprehja "për ne" duhet kuptuar në kuptimin më të gjerë të mundshëm: domethënë, të gjithë, kushdo qofshim, mund të përfitojmë nga kjo vepër e Krishtit: "Në të edhe shkoi t’u predikojë shpritrave në burg, që nuk u bindën dikur, kur duresa e Hyjit priste gjatë, në kohën e Noehit ndërsa po ndërtohej arka, në të cilën pak vetë - vetëm tetë frymë - shpëtuan me ujë” (1Pt. 3,19).



SHEMBULL I TIJ MUND TË TRANSFORMOJË ZEMRAT TONA.


Pra, nëse do të duhej të përmbledhim fillimin e këtij fragmenti, mund të themi: Krishti vdiq për të gjithë një herë e përgjithmonë. Mbetet për t'u parë se si do të hyjmë në këtë shpëtim të ofruar: duke rënë dakord t'i bashkohemi Krishtit, të shartojmë veten me të në mënyrë që ai të na shndërrojë në imazhin e tij. Konkretisht, Pjetri na thotë se ky transformim ndodh "nëpërmjet Pagëzimit". Duke marrë shembullin e Noheit, ai thotë: “Nohei ndërtoi arkën, në të cilën një numër i vogël njerëzish, gjithsej tetë, u shpëtuan përmes ujit. Ishte një imazh i Pagëzimit që na shpëton tani..." Ai do të thotë këtu se të pagëzuarit janë si Nohei që del në ajër të hapur pas Përmbytjes; Nohei, ngaqë ishte një njeri me zemër të drejtë, ishte në gjendje të dëgjonte dhe të pranonte propozimin e Perëndisë për një Besëlidhje: "Ja, unë e vendos besëlidhjen time me ty..." (Zan. 9,9).
Nga ana jonë, duke dalë nga ujërat e Pagëzimit, ne mund të hyjmë në Besëlidhjen e Re: thjesht duhet të jemi gati t'i përkushtojmë veten Perëndisë me një ndërgjegje të drejtë. Të pagëzohesh nuk do të thotë të pastrohesh nga ndotja e jashtme, por t'i përkushtohesh Perëndisë me një ndërgjegje të drejtë, dhe kështu të marrësh pjesë në ringjalljen e Jezu Krishtit.
Shën Pjetri është shumë i qartë, në letrën e tij:
“Ky ujë - shëmbëllesë e pagëzimit që tani ju shëlbon: ky nuk është pastrim ndyrësie të trupit, por lutje e drejtuar Hyjit - për ndërgjegje të pastër, nëpër ngjalljen e Jezu Krishtit, që, i ngritur në qiell, rri në të djathtën e Hyjit pasi i nënshtroi Engjëjt, Pushtetet dhe Fuqitë” (3,21-22).
Këtu gjejmë në mënyrë implicite një temë tjetër të dashur për Pjetrin, atë të pengesës: për atë që beson, Jezu Krishti është një shkëmb mbi të cilin mbështetet; për ata që refuzojnë të besojnë, Jezu Krishti është guri pengues, shkëmbi që i bën ata të bien. Uji luan të njëjtin rol: shkaku i vdekjes për ata që refuzojnë të besojnë, shkaku i jetës për të pagëzuarit. Uji i mbyti bashkëkohësit e Noheit... i mbyti Egjiptianët (në kohën e Moisiut); i njëjti ujë mbante varkën e Noheit dhe mbronte njerëzit duke u tërhequr para tij dhe duke bërë ledhe në të dyja anët e kalimit të tij. I njëjti ujë mund të na bëjë vëllezër të Jezu Krishtit, nëpërmjet Pagëzimit: ne vetëm duhet të besojmë, me një "ndërgjegje të drejtë".

Që tani e tutje, ne jemi si Nohei: ai u shpëtua, u veçua, si të thuash, për të qenë shenja dhe dëshmitar i vullnetit të Perëndisë për të bërë një Besëlidhje me gjithë njerëzimin; nga ana jonë, të pagëzuar, ne jemi shenja dhe dëshmitarë të Aleancës Universale. Pjetri këmbëngul në këtë universalitet të Besëlidhjes së propozuar nga Perëndia: kjo është arsyeja pse ai vë në dukje numrin "tetë": "Kur Nohei ndërtoi arkën... një numër i vogël njerëzish, gjithsej tetë, u shpëtuan përmes ujit”.
Tetë, në Besëlidhjen e Vjetër, ishte numri i Krijimit të ri, pasi Krijimi i parë (Zanafilla 1) u zhvillua në shtatë ditë. Këta tetë njerëz (Nohei, gruaja e tij dhe tre çiftet e fëmijëve të tij) ishin ata nëpërmjet të cilëve Perëndia rifilloi projektin e tij të krijimit. Ishte ende vetëm një imazh: rikrijimi i vërtetë fillon me ringjalljen e Krishtit dhe njerëzimi i ri lind në ujërat e Pagëzimit: kjo është arsyeja pse shumë pagëzimore të krishtera të shekujve të parë ose kumbanë të kishave janë tetëkëndëshe.