Pėr: Imazhe nga historia dhe personalitete historike Shqiptare
Nė vitin 1942 nga Ministria e Arsimt tė Mbretėrisė Shqiptare njėri ndėr mėsuesit e parė shqiptar nė Fyrom Gani Luma e merr DĖSHMINĖ pėr kryerjen e kursit pėr tė rritur pranė shkollės fillore “SKĖNDERBEJ” tė nėnshkruara nga mėsuesi Qemal Haxhihasani, nga drejtori Beqir Kllojka dhe nga Mehxhit Bekteshi inspektor i arsimit pranė Inspektorisė sė Arsimit-Prefektuar e Tetovės.
Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Rrjeti : 02-04-2017 mė 23:53
Shqiptarėt, njė prej kombeve mė tė vjetėr tė botės. Nė kėtė pėrfundim ka dalė akademiku i njohur francez Maurice Druon, duke studiuar etimologjinė e fjalės Cranaens, emri i parė i Pellazgėve Athinas.
Druon ishte nipi i shkrimtarit tė madh Joseph Kessel. Ai filloi tė shkruante pėr revista letrare nė moshėn 18 vjeēare. Mori pjesė nė ushtrinė franceze gjatė luftės sė dytė Botėrore. Nė vitin 1948 mori ēmimin “Prix Goncourt” pėr romanin e tij Les Grandes Familles (Familjet e Mėdha). Ai u zgjodh si anėtar i Akademisė Franceze mė 8 dhjetor 1966, sekretar i saj nė vitin 1985, nga ku hoqi dorė mė 2007-ėn pėr shkak tė moshės. Ishte shumė i njohur pėr shkrimet e tij shkencore dhe veēanėrisht pėr shtatė romanet e tij historike “Mbretėrit e mallkuar” qė u bėnė dhe filma. Ai ishte Ministėr i Kulturės nga viti 1973-1974 dhe deputet i Parisit nga viti 1978 mė 1981-in.
Sipas Druon, baballarėt e shqiptarėve morėn pjesė nė luftėn e Trojės. Nė kėtė pėrfundim ka dalė akademiku i njohur francez duke studiuar etimologjinė e fjalės Cranaens, emri i parė i Pellazgėve Athinas
“Tė kėrkojmė etimologjinė e emrit tė parė qė pėrcaktojnė Pellazgėt Athinas: Cranaens. Dihet se Athinasit ishin mė tė fuqishmit e Grekėve, dihet se Perėndesha Minervė ishte ajo qė i ka dhėnė emrin e vet Athinės, se kjo Perėndeshė kishte dalė e armatosur nga koka apo kafka e Jupiterit
Nė Cranaens ne i gjejmė dy rrėnjė Shqiptare «Kry» qė nė tė shumės do tė thotė «Krena» dhe ens mbrapashtesa e rrėnjės «gjins» ose «gjens» siē edhe shqiptohet nė disa zona tė Shqipėrisė. «Kréna», do tė thotė Kokė, Shef, «gjins» ose «gjens», njerėz, burra ose banorė. Crenaens ishin pra drejtuesit, kokat e burrave, njerėzit e Greqisė apo tė preferuarit e Perėndeshės Minerve.
Shqiptarėt i pėrkasin atyre kombeve qė janė mė tė vjetėr se historia, dhe baballarėt e Shqiptarėve morėn pjesė nė luftėn e Trojės, tė sunduar nga Hektori nė njėrėn anė dhe nga Akili nė anėn tjetėr.”
Pėr: Imazhe nga historia dhe personalitete historike Shqiptare
Koment: E vėrteta vonohet por njė ditė del nė shesh. Kjo thėnie ėshtė vėrtetuar shumė herė nė histori apo jo?
DFhe nė kėtė dokument qė e kam botuar mė pėrpara, askund nuk figurojnė tuqit; parashtrohet pyeja ; pse njė numėr i shqiptarėve nė Prizren, Tetovė, Gostivar dhe Shkup deklarohen si TURQ, kur nė tė vėrtet janė SHQIPTAR?!
Ja teksti;
Ja sa shqiptar ka pasur nė vitin 1908 nė Tetovė, Gostivar dhe Shkup
Bėhet publike dokumenti i cili tregon se nė vitin 1908/1909 shume qytete tė Ballkanit ishin me popullsi shumicė shqiptare.
Kjo ėshtė fotokopje e dokumentit origjinal tė statistikave tė Perandorisė Osmane, tė cilin Komisioni Shqiptar e pėrdori nė Konferencėn e Paqes nė Paris 1919, pėr t’i mbrojt territoret e banuese me shqiptar.
Statistika tė Perandorisė Osmane tė vitit 1908/1909, kopjet tyre, gjenden nė arkivat e shoqatės “Vatra’ nė Amerikė, shkruan portali malesia.org.
Nė Shkup para njė shekulli kanė jetuar 50.258 shqiptar, 9264 serbė dhe 29.080 bullgarė (asnji maqedonas, si quhen sot).
Tetova ka pas 52.076 banorė shqiptar, ndėrsa Gostivari 23.197 shqiptar. Poashtu, edhe nė kėto tė dhėna pėrdoret termi bullgarė pėr banorėt sllavė.
Siē shihet nė kėto statistika, vendet shqiptare nė Mal tė Zi, Tuzi, Gucia dhe Rozhaja, ishin me popullsi shumice shqiptare.
Sipas kėsaj statistike, Tuzi kishte 7.647 banorė dhe tė gjithė ishin tė pėrkatėsisė nacionale shqiptare.
Gucia kishte gjithsej 12.073 banorė, prej tyre 9.905 banorė apo 82,6% ishin shqiptar, 1.812 banorė apo 15,5% ishin serbė, ndėrsa tė tjerė ishin 356 banorė apo 2,9%.
Rozhaja kishte gjithsej 17.466 banorė, ku 15.032 banorė apo 86,5% ishin shqiptar, kurse 2.434 banorė apo 13,5% ishin serbė.
Tuzi ka qenė qytet 100% shqiptar. E njėjta vlen edhe pėr Kaēanikun.
Prishtina kishte 60.968 shqiptar e 11.093 serbė. Peja kishte 50.440 shqiptar e 13.303 serbė. Prizreni kishte 64.569 shqiptar, 17.219 serbė e asnji turk. Ndėrsa, Gjakova kishte 70.963 shqiptar e 687 serbė.
Pėr: Imazhe nga historia dhe personalitete historike Shqiptare
Robert Elsie
Shekulli nė mes tė vitit 1750-1850 ishin vite tė njė diversiteti ortografik tė mrekullueshėm nė Shqipėri.
Nė kėtė periudhė, gjuha shqipe po shkruhej nė gati dhjetė alfabete, njė rekord ky pėr atė kohė dhe gjuhėt evropiane.
Dhe kėto alfabete ka vendosur qė t’i studiojė e t’i sjellė nė njė libėr studiuesi i shqipes, Robert Elsie.
“Edhe njė libėr tjetėr qė sapo botova, mbi alfabetet e shqipes. Rreth viteve 1750-1850 gjuha shqipe u shkrua nė jo mė pak se dhjetė alfabete tė ndryshme. Sigurisht njė rekord pėr njė gjuhė evropiane! Ja i keni kėtu” ka shkruar Elsie derisa ka prezantuar librin 117 faqėsh “Albanian Alphabets – Borrowed and Invented”, shkruan KultPlus.
Libri prezanton kėtė laramani gjuhėsore, nga dokumentet mė tė hershme deri te fillimi i shekullit 20-tė. Adaptimet kanė ndodhur nga alfabetet latine, greke, arabe dhe alfabeti cirilik, dhe ēka ėshtė mė e rėndėsishme, edhe krijimi i njė sistemi lokal i tė shkruarit. Disa prej alfabeteve sot janė harruar madje edhe nga vetė shqiptarėt.
Sipas librit, alfabetet nė fjalė janė alfabeti i Gregorit nė Durrės, alfabeti i Dhaskal Todhrit, i Jan Vellarės, i Naum Veqilharxhit, dhe mė pas alfabetet mė tė vogla si ai i Papa Totasit, Vezo Bey dhe Konstantinit tė Beratit.
Mbarė rajoni i Kukėsit dhe Gjakovės i ka pas njohur bemat dhe urtėsinė e Beqir agė Vokshit, nip i tė zjarrtit patriot rilindas Sulejman Vokshi, figurė kryesore e Lidhjes sė Prizrenit.
Veprimtaria e sidomos, vrasja tradhėtore e kėtij personaliteti mė 1923, ėshtė shembulli se si kur forca politike tė papėrgjegjshme pėrplasen me njė oreks tė patreguar pėr tė thelluar krizėn politike, ato jo vetėm e lenė njė vend nė moēalin e prapambetjes, por e privojnė nga energjitė dhe kontributi i djemve dhe vajzave tė tij.
Pėr: Imazhe nga historia dhe personalitete historike Shqiptare
Lufta e Trojės... (luftėtarėt me Plisa) nga ILIADA AMBROZIANE shek. V p. Kr.
Preveza Abrashi
Picture XXXIV from the Ambrosian Iliad, The Capture of Dolon. Scanned from Late Antique and Early Christian Book Illumination by Kurt Weitzmann. 5th century. Ambrosian Illiad (Milan, Biblioteca Ambrosiana, Cod. F. 205 Inf.) Picture XXXIV
Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Rrjeti : 12-05-2017 mė 15:59
Krijoni Kontakt