Guy de Maupassant ka lindur mė 5 gusht 1850 dhe ka vdekur mė 6 korrik 1893. Ai ka qenė njė shkrimtar francez shumė popullor i shekullit tė 19-tė dhe ėshtė konsideruar si njė prej baballarėve tė tregimeve tė shkurtra moderne. Historitė e Maupassant karakterizohen nga njė stil ekonomik dhe eficent. Shumė prej shkrimeve tė tij, janė vendosur nė sfondin e Luftės Franko-Prusiane tė viteve 1870 dhe disa tė tjera pėrshkruajnė dobinė e luftės por edhe tė vrarėt e pafajshėm. Ai ka shkruar gjashtė novela tė shkurtra.
TERROR
Atė mbrėmje kam lexuar gjatė njė farė autori.
Ishte mesnatė e thellė, dhe befas mė zuri frika.
Frikė nga kushiė Se di, por ish frikė e tmerrshme.
Duke gulēuar, duke u dridhur nga tmerri,
Kuptova se po afrohej diēka e llahtarshme ...
Mė bėhej se ndieja pas vetes dikė
Qė qėndronte nė kėmbė me fytyrė tė qeshur
Njė qeshje lemeri, stoik dhe nervoz:
Sidoqoftė, s'dėgjoja asgjė. Ē'torturė !
Ndieja tė pėrkulej, tė prekte flokėt e mi:
Dhe tė mbėshteste dorėn mbi shpatullat e mia
Dhe unė po vdisja nė tingullin e fjalės sė tij ...
Ai mbėshtetur tek unė, pėrherė e mė fort;
Dhe unė, as pėr shpėtimin tim tė pėrjetshėm,
S'do bėja asnjė veprim apo lėvizje tinėzare koke ...
Si zogj tė rrahur nga stuhia,
Mendimet mė shtilleshin trallisės nga tmerri.
Djersėt e ftohta tė vdekjes mė ngrinin gjymtyrėt
Dhe s'dėgjova asnjė zhurmė tjetėr nė dhomėn time
Pėrveē kėrcitjes sė dhėmbėve tė mi qė pėrplaseshin me tmerr.
U ndje njė kėrcitje e papritur, i ēmenduri lebetitija
Duke nxjerrė piskamėn mė tė tmerrshme
Qė ka dale ndonjėherė nga njė gjokse njeriu,
Unė rashė mbi kurriz, i ngurtė dhe i palėvizshėm.
NATĖ ME BORĖ
E madhe ėshtė fusha e bardhė, e palėvizshme, pa zė.
Asnjė zhurmė, asnjė tingull, gjithēka e gjallė ėshtė shuar
Por nganjėherė ndihet, si njė ankesė vajtuese
Ndonjė qen i pastrehė, ulėritės nė njė qoshe tė drunjtė.
Asnjė kėngė mė nė ajėr; nėn kėmbėt tona s'ka mė kashtė.
Dimri ka zbritur mbi gjithė lulnajėn;
Pemė tė zhveshura ngrenė nė horizont
Skeletet e tyre tė zbardhura si fantazma.
Hėna ėshtė e madhe dhe e zbehtė dhe duket se ngutet.
Duket sikur mėrdhih nė qiellin e madh, tė ngrirė.
Sa trishtueshėm vėshtron ajo duke pėrshkuar tokėn,
Dhe duke parė gjithēka tė shkretuar, nxiton pėr t'u larguar.
Dhe bien mi ne rrezet e ftohta qė na hedh si shigjeta,
Fantastike drita qė ajo shpėrndan duke ikur;
Dhe dėbora ndriēon larg nė mėnyrė tė kobshme,
Nė reflektimet e ēuditshme tė dritės sė zbehtė.
Oh! natė e tmerrshme pėr zogjtė e vegjėl!
Njė erė e akullt fėrgėllin dhe rend nėpėr shtigje;
Ata, duke mos e pasur mė strehėn hijesuese tė djepeve
Nuk mundin tė flenė mbi kėmbėt e tyre tė ngrira.
Nė pemėt e mėdha lakuriqe qė i mbulon akulli
Ata janė aty, duke u dridhur, pa asgjė qė t'i mbrojė;
Me sytė e tyre tė shqetėsuar ata vėshtrojnė dėborėn
Duke pritur derisa gdhihet, natėn, qė s'vjen kurrė .
ZBULIMI
Unė isha fėmijė. Unė i doja betejat e mėdha,
Kalorėsit dhe parzmoret tyre tė rėnda,
Dhe krejt trimat qė ranė atje
Pėr tė ēliruar Varrin e Shenjtė.
Anglezi Rikard bėri qė tė rrahė zemra ime
Dhe unė e doja atė, kur, pas pushtimeve tė tija
Ai kthehej dhe krahu i tij fitimtar
Kishte prerė njė gjerdan tė tėrė kokash.
Nga njė Bukuroshe unė merrja shiritat,
Njė shkop magjik ishte kordha ime;
Pastaj unė nisesha nė luftėn e luleve
Dhe tė gonxheve qė unė i hidhja nė tokė.
Zotėroja nė erėn e lirė tė qiejve
Njė bankė me myshk ku ngrihej froni im;
Unė i pėrēmoja mbretėrit ambiciozė,
Me degėt e blerta e bėja unė kurorėn time.
Isha i kėnaqur dhe i lumtur. Por njė ditė
Unė pashė tė vinte njė shoqe e re.
I ofrova zemrėn, mbretėrinė dhe oborrin tim,
Dhe kėshtjellat qė kisha nė Spanjė.
Ajo u ul nėn gėshtenjat e gjelbra;
Pasi e gjeja kaq tė bukur, besova se pashė,
Nė sytė e saj blu si njė tjetėr univers
Qėndrova ėndėrrimtar pranė saj.
Pse tė lije ėndrrėn time dhe gėzimin tim
Duke parė kėtė vajzė tė vogėl biondeė
Sepse Kolombi qe aq i shqetėsuar
Kur nė mjegull zbuloi njė botė.
GJUETAR ZOGJSH
Kupidi,gjahtar i zogjve shkon,
Kur shpatet e kodrave janė nė lulėzim,
Duke rrėmuar shkurret dhe fushėn;
Dhe ēdo mbrėmje kafazi i tij ėshtė plot
Me zogj tė vegjėl qė ai i ka kapur vetė .
Fill sapo nata shuhet, ai vjen
Shtrin me kujdes spangon e tij.
Hedh zamkėn vende vende,
Pėr tė fshehur gjurmėt, pastaj,
Shpėrndan kokrra meli a tėrshėre.
Ai zė pritė nė cep tė njė gardhi,
Shtrihet brigjeve tė pėrrenjve,
Rrėshqet, zvarritet nėn landra,
Nga frika, mos i shket kėmba
E tremb zogjtė e vegjėl menjėherė
Nėn lilakėt dhe mėtrikėt
Tinėzisht ai fsheh rrjetat e tij,
Ose nėn murrizin e bardhė
Ku bien si njė ortek,
Gardalina, trishtilė, zborakė.
Ndonjėherė me njė shkop tė pėrkulshėm,
Prej shelgu tė blertė a rozmarine
Ai gre njė grackė, pastaj i pėrgjon
Zogjtė e vegjėl vijnė me qejf
Vijne e sqepojnė kokrrėn e tyre..
Shkujdesur, i lumtur dhe i shpejtė
Afrohet ngutshėm njė zog i vogėl:
Ai shikon me pamje tė ēiltėr
Merr zemėr, shijon kokrrėn e pabesė
Dhe kėmba, fap, i bie nė lak.
Dhe Kupidi gjahtar i zogjve
Larg kodrave me lule tė freskėta,
Larg shkurreve dhe fushave
Ēdo mbrėmje kafazi i tij
Mbushet plot me zogj qė i ka kapur vetė, ai.
GJYSHI
Gjyshi po vdiste, i ftohtė, i ngrirė.
Ai ishte nėntėdhjetė vjeē.
Bardhėsi e ballit tė tij tė hirtė
Dukej e bardhė nė ēarēafėt e tij tė bardhė.
Ai hapi sytė e tij tė mėdhenj, tė zbehtė
Dhe pastaj ai foli me zė tė largėt
Dhe tė turbullt si njė rėnkim,
Ose si njė fllad nė fund tė pyjeve.
A ėshtė ky njė kujtim, ėshtė njė ėndėrrė
Nė mėngjeset me shkėlqim me diell tė fortė
Dru i tharmėtuar nėn limfė
Zemra ime rrihte nė njė gjak tė kuq.
A ėshtė ky njė kujtim, ėshtė njė ėndėrrė
Sa e shkurtėr ėshtė jeta dhe e ėmbėl !
E mbaj mend! E mbaj mend! Mė kujtohet!
Shkuan e vanė ditėt e moēme !
Isha i ri!! Mė kujtohet!
A ėshtė ky njė kujtim, ėshtė njė ėndėrrė
Vala ndien njė drithmė qė rend
Nė ēdo fllad qė ngrihet;
Zemra ime dridhej nė ēdo dėshirė.
A ėshtė njė kujtim, njė ėndėrr
Kjo frymė e zjarrtė qė na ngre lart ė
Mė kujtohet! E mbaj mend,
Forcė dhe rini! O bekime, lumturi !
Dashuria! dashuria! Mė kujtohet !
A ėshtė ky njė kujtim, ėshtė njė ėndėrrė
Gjoksi im ėshtė i mbushur me zhurma
Qė krijojnė valet nė nė breg,
Mendimi im nguron dhe mė ikėn
A ėshtė njė kujtim, apo njė ėndėrr
Qė unė po nis a pėrfundojė
Mė kujtohet! Mė kujtohet!
Do mė shtrijnė pas pak pranė njerėzve tė mi;
Vdekja! Vdekja! Mė kujtohet!
DĖSHIRAT
Ėndrra pėr dikė ėshtė, tė kishte krahė
T'i ngjitej hapėsirės me britmė tė madhe,
Tė merrte ndėr kthetrat dallandyshet e brishta
Edhe tė tretej nė mbrėmje nė qiellin e errėt.
Tė tjerėt do tė duan tė shtypin gjokse
Duke shtrirė mbi to dy krahėt e tyre tė gjatė
Dhe, pa pėrkulur belin, t'i kapin nga flegrat,
E t'i ndalin me njė goditje kuajt e tėrbuar.
Sa pėr mua, unė do tė kisha dashur bukurinė fizike:
do tė doja tė isha i bukur si zotat e lashtė,
Dhe t'u mbetej zemrave njė flakė e pėrjetshme
Me tė kujtuar nga larg trupin tim rrezatues.
Unė do tė desha qė para meje asnjėra tė mos mbetej e urtė
Tė zgjedh njėrėn sot, tė marr tjetrėn nesėr;
Sepse unė do tė desha tė kapja dashurinė nė rrugėn time,
Siē vjelim frutat duke shtrirė dorėn.
Ato, me t'i kafshuar, kanė shije tė ndryshme;
Kėto shije tė ndryshme na i bėjnė mė tė ėmbla.
Do doja tė shėtisja pėrkėdhelitė e mia endacake
Nga ballet me flokė tė zinj, nė ballet me flokė tė kuq.
Unė do tė adhuroja sidomos takimet e rrugėve,
Kėto pasione tė mishit qė njė shikim i ndez
Pushtimet e njė ēasti qė zhduket menjėherė
Puthjet e shkėmbyera pas pėlqimit tė rastit.
Do tė doja nė mėngjes tė shihja brunen tek zgjohej,
Qė tė mban tė mbėrthyer nė morsetėn e krahėve tė saj;
Dhe nė mbrėmje, tė dėgjoja fjalė me zė tė ullet
Nga bionja , balli i sė cilės argjendohet nė dritė tė hėnės.
Pastaj, pa njė shqetėsim nė zemėr, pa keqardhje pėrvėluese
Tė nisesh kėmbėlehtė drejt njė ėndrre tjetėr.
- Kėto fruta s'duhet veēse t'i kafshosh:
Do tė gjenim nė thelb njė shije tė hidhur.
ECJEJE NĖ GJASHTĖMBĖDHJETĖ VJEĒ
Toka buzėqeshtė nėn qiellin blu.
Bar i blertė ishte i mbuluar ende me pika vese.
Gjithēka qė kėndonte nė botė kėndonte dhe nė zemrėn time.
Fshehur nė njė kaēube, njė mėllenjė tallėse fishkėllente
A mė tallte ė Unė s'e mendoja fare, aspak.
Prindėrit tanė shanin, sepse ishin ishin nė luftė
Nga mėngjesi nė mbrėmje, nuk e di pėrse.
Ajo mblidhte lule, dhe ecte pranė meje.
Unė u ngjita njė pjerrėsi dhe u ulq nė myshk
Nė kėmbėt e saj. Para nesh njė kodėr e kuqe
Ikte nėn diellin deri horizont.
Ajo tha: "shini atė mal, dhe atė bar tė zverdhur
Atė pėrroskė qė rebelon kundėr udhėtarit ! "
Unė s'pashė asgjė pėrveēse ajo ishte e bukur.
Pastaj ajo kėndoi. Sa e doja zėrin e saj!
Duhet tė ktheheshin e tė pėrshkonin pyllinAtij iu
desh tė kthehej perms pyllit..
Njė frashėr i ri i sapo rėnė bllokonte gjithė rrugėn;
Ngarenda: e mbajta nė ajėr si njė qemer
Dhe me ballė tėkurorėzuar
Fėmija i bukur kaloi nėn pemė, duke nėnqeshur.
Tė tronditur se ishin krah pėr krah dhe tė ndrojtur,
Ne shihnim kėmbėt tona dhe barėrat e lagėsht.
Fushat rreth nesh ishin tė heshtura.
Nganjėherė, pa mė folur, ajo ngrinte sytė;
Pastaj mė dukej (mund tė jem i gabuar)
Qė nė zemrat tona rininore vėshtrinet tona bėnin tė lindnin
Shumė mendime tė tjera, dhe ata flisnin me zė sumė tė ulėt
Shumė mė mirė se ne, duke thėnė atė qė ne nuk guxonim.
E shtunė
Imitim gjerman
Hėna hedh
Rrezet e saj tė gjata
Dhe mbi malet
Dhe mbi fusha,
A keni dėgjuar ju
Kėtė zhurmė tė ēuditshmeė
Ėshtė falanga
E lubive.
Vallja e magjistricave
Rrotullohet,
Rrotullohet,
Rrotullohet,
Rrotullohet,
Vallja e magjistricave
Kthehet nė shqopishte.
Me kėrcime, me hedhje
Vijnė xhuxhėt;
Ikin fantazmat
Pastaj demonėt;
Dhe pėr vallėzimin,
Mė shumė se njė i varur
Zbriti
Nga trekėmbėshi .
Tė gjitha qenė tė neveritshme
Rrotullohen,
Rrotullohen,
Rrotullohen,
Rrotullohen,
Tė gjitha qenė tė neveritshme
Rrotullohen rreth zjarreve.
Janė festat tuaja,
Ejani, tė mallkuar!
Tė gijotinizuar,
Sillni kokat tuaja!
Dhe ju, korba,
Krrokisni nga gėzimi,
Sepse gjahu juaj
Del prej varreve.
Tė vdekurit nėn savanėt e tyre,
Rrotullohen,
Rrotullohen,
Rrotullohen,
Rrotullohen,
Tė vdekurit nė savanat e tyre,
Vėrtiten nėpėr natėn e qartė.
Mbreti i ferrit
I zbehtė dhe i verdhė;
Kryeson gjithēka;
Ėshtė Luēiferri.
Turma e tmerrshme
Me forcat e saj,
Nga valėt e furishme,
Trazohet e rrokulliset.
Dhe vallja e llahtarshme
Rrotullohet,
Rrotullohet,
Rrotullohet,
Rrotullohet,
Dhe vallja e llahtarshme
Vėrtitet... dhe tremb qiejt.
Por ashtu si njė ėndėrr
Ēdo gjė kaloi
Ēdo gjė pushoi,
Dita lindi.
Nė Lindje,
Qielli ėshtė rozė
Insekti flet
Me erėn.
Zėri i kėndesit kumbon
Kėndon,
Kėndon,
Kėndon,
Kėndon,
Zėri i kėndesit kumbon
I kėndon njė agimi tė bukur.
MBI ERASHKĖ
Zonjės Komteshė Potocka
Ju dėshironi poeziė Jo,
Unė s'do shkruaj mbi erashkėn qė bėn erė,
Por qė s'bėn as njė varg as njė rresht prozė;
Nuk do shkruaj, veēse emrin tim;
Qė duke i bėrė fresk fytyrės,
Syri juaj tė shikojė
Nėn flladin e freskėt, tė lehtė,
T'ju bėjė tė mendoni pėr mua, pa menduar.
1889
GUASKA
Zemra tė fryra nga keqardhja pėr tė kaluarėn!
O zemra tė mjera, plaka
Qė dikur gufonit nga hovi i dėshirave,
Si dallgėt qė rrokullisin guaskat nė rėrė
Ju dėgjoni kujtimet tuaja qė qajnė!
Kjo s'ėshtė mė kėnga triumfuese e ėndrrave
Por zhurmė e dobėt dhe vajtuese,
Gjithmonė drejt shuarjes qė s'vdes kurrė
Si ulurima e mbytur e valėve nė plazhe!
Pėrktheu nga origjinali: Faslli Haliti (Milosao)
Krijoni Kontakt