Xhafer Ibrahim Deva (1904-1978)

[King Bardhyl]

Ky diskutim ka kohë që ka dalë prej teme, dhe duhej mbyllur prej kohësh.

Për të ruajtuar një balancë, komentet dhe e fundit po hiqen.
Jo për gjë po edhe në bazë të rregullores thuhet.

10. Jo ofendime personale karshi anëtarëve!

Në forum hyjnë anëtarë të moshave të ndryshme, nga krahina të ndryshme, me besime fetare të ndryshme, me nivel arsimor të ndryshem, me tradita të ndryshme, me botëkuptime të ndryshme, me eksperienca jete të ndryshme, me interesa dhe hobe të ndryshme. Ua bëjmë këtë gjë të qartë në mënyrë që të jeni të ndërgjegjshëm me shkallën e thellë të diversitetit të forumit, që është dobësia dhe në të njëjtën kohë madhështia e tij. Fakti që të gjithë marrin pjesë në forum tregon që të gjithë janë shqiptare. Pavarësisht nga dallimet dhe diversiteti në mendim dhe botekuptim, asnjëherë nuk duhet të cënoni integritetin e anëtarëve të forumit sepse nuk jeni duke diskutuar me një ekran por me mijra shqiptarë nga mbarë bota. Respekti mbi njëri-tjetrin duhet ta mbani parasysh çdo minutë që shpenzoni në forum pasi po respektuat njëri-tjetrin, keni respektuar veten dhe vendin tuaj.

Vazhdo me planin tend dhe mbaja pishen grekut.

[Neteorm]

Vazhdo me planin tend dhe mbaja pishen grekut.

Forumi nuk eshte arene, e as parlament te shprehesh mbi anetaret sic te te vije me permbare, ty e kujdo tjeter.

Ps. Ne nuk kemi per tu bere ndonjehere si popull me keto veprime se si gjykojme shqiptari-shqiptarin..
Jemi thjesht per tu ardhur keq per brezat qe leme mbas dhe na lexojne..

[King Bardhyl]

Forumi nuk eshte arene, e as parlament te shprehesh mbi anetaret sic te te vije me permbare, ty e kujdo tjeter.

Ps. Ne nuk kemi per tu bere ndonjehere si popull me keto veprime se si gjykojme shqiptari-shqiptarin..
Jemi thjesht per tu ardhur keq per brezat qe leme mbas dhe na lexojne..

Me fal por ti vetem fshin postimet qe te raporton spiridhaqi dhe nuk merr mundimin qe ti lexosh fare? Te bera nje pyetje te cilen po ta perseris. Me trego nje postim te spiridhules qe ja vlen ta lexosh ne kete teme. Nuk ke cfare te me tregosh sepse ka postuar vetem postime fyese, ofenduese dhe te felliqura. Dhe une shpjegova sipas kendveshtrimit tim arsyen sepse spiripordha sillet ne kete menyre harbute dhe e bera kete me shume korrektesi, kjo gje u pranua edhe nga spiropalla. Por per ty postimi im nuk ishte korrekt dhe pa shpjeguar perse e fshive ndersa postimet e peshtira te ketij spiuni ti nuk i fshive. Perse keshtu?

[Akuamarini]

Xhafer Deva doli ne skene pas pushtimit gjerman te Mbreterise Jusollave, me 17 prill 1941.
U shqua per organizimin e pushtetit ne rajonet Mitrovice-Podujeve-Vushtrri, pra ne ate pjesё te Kosoves qe ishte nen pushtimin gjerman.
ishte i pajisun me cilesite e ushtarit gjerman: i vendosun, guximtar, i veprimit, i disiplinuem dhe anmik i komunistave.
Pas humbjes se gjermanve humbi edhe Xhafer Deva, Armata ruse ariti ne ish Jugosllavi me marveshjen e Titos me Stalinin.
Sipse disa shkrimeve mbi 500 000 kroate qe e bene Kroacin e Madhe i zhduken (i vrane) shumicen.
Pas mbarimit tё luftes, në dhjetor te 1944, Xhafer Deva permes Kroacise u largua per nё Austri

[ilia spiro]

More ky eshte kriminel lufte, ju vazhdoni diskutimet. u be mire pas luftes IIB per disa gjera, njera nga te cilat eshte, zhdukja e krimineleve.

leri more te shajne sa te duan bijte e deves, dihet se c`jane, dhe jane aq injorante sa kujtojne se marr mundimin ti raportoj,...., jo po do flas mire per kriminelin e vrasesin e 82 shqiptareve!!!!!!!!!! ky se bashku me qazim mulletin, gjoja indiferent, per mua njelloj jane
per mua duhen hequr nga skena e historise dhe duhen cpronesuar se pari pinjollet e zogollit
gjithe bota keshtu vepron,..

[ilia spiro]

Xhafer Deva doli ne skene pas pushtimit gjerman te Mbreterise Jusollave, me 17 prill 1941.
U shqua per organizimin e pushtetit ne rajonet Mitrovice-Podujeve-Vushtrri, pra ne ate pjesё te Kosoves qe ishte nen pushtimin gjerman.
ishte i pajisun me cilesite e ushtarit gjerman: i vendosun, guximtar, i veprimit, i disiplinuem dhe anmik i komunistave.
Pas humbjes se gjermanve humbi edhe Xhafer Deva, Armata ruse ariti ne ish Jugosllavi me marveshjen e Titos me Stalinin.
Sipse disa shkrimeve mbi 500 000 kroate qe e bene Kroacin e Madhe i zhduken (i vrane) shumicen.
Pas mbarimit tё luftes, në dhjetor te 1944, Xhafer Deva permes Kroacise u largua per nё Austri

Ore, ju mund te keni shkaqet tuaja per ta lavderuar, per Shqiperine ky eshte kriminel lufte, ju vazhdoni me restaurimet...

[Akuamarini]

Gjakatar a patriot?/Përplasja për ish ministrin Xhafer Deva në Tiranë, flasin Xhufi, Godole e Kasmi

[alibaba]

LAVDI XHAFER DEVËS! NA MUNGOJNË NJERËZ GJENI SIKUR DEVA! KOMBI SHQIPTAR KA MBETUR NË DUAR TË MARROÇËVE NË TË DY ANËT E KUFIRIT!

Shikoni çfarë gjenialiteti shpreh në këndvështrimin e vte gjeopolitik:

Nji ligjëratë e mbajtun nga Xhafer Deva, i ftuem si ligjërues ne Akademinë Ushtarake ne West Point, NY, SHBA, viti 1957 :

SFONDI I DEPËRTIMIT TË SUKSESHËM TË BASHKIMIT SOVJETIK NË LINDJEN E MESME

Nuk kishte ndodhur ndonjëherë më parë që forcat ushtarake detare të Shteteve të Bashkuara të vendosura në Mesdhe, të merrnin urdhra për të bërë demonstrim force dhe për të parandaluar çdo lloj agresioni në këtë rajon, me fjalë të tjera ky ishte një hap që shkonte përtej protestave të zakonshme me fjalë, sa herë që interesat e një Fuqie të Madhe në rajone të largëta viheshin në pikëpyetje. Qeveria sovjetike reagoi ndaj këtij hapi vendimtar duke vënë në lëvizje disa luftanije në drejtim të Mesdheut, me pretekstin se do të vizitonin aleatin e vetëm, të vogël të Rusisë në Adriatik, Shqipërinë, vendlindjen time.
Një hap i tillë meriton vëmendjen më të madhe, edhe për sa u përket pasojave të mundshme, dmth., Luftës së Tretë Botërore. Si Moska edhe Washingtoni janë të vetëdijshëm për sa i përket rëndësisë së Lindjes së Mesme në rast të një konflikti të armatosur aq të tmerrshëm midis Lindjes dhe Perëndimit. Por për shkak të puseve të naftës dhe të naftësjellësve që përshkojnë vende të ndryshme të Lindjes së Mesme dhe për shkak të një rrethimi të mundshëm të aleates së Shteteve të Bashkuara, Turqisë, një hap i tillë, sigurisht, nuk është thjesht një çështje prestigji dhe ndërlikimit në këtë rajon mund të bëhen me lehtësi shumë të rrezikshme.
Si u bë e mundur që sovjetikët të vendosën në Lindjen e Mesme?
Që nga koha e Pjetrit të Madh, Katerinës dhe Romanovëve, qëllimi i regjimeve perandorake ruse ka qenë të siguronin dalje në ujërat e ngrohta, si në Veri edhe në Jug, dmth., të bëheshin zotër të Atlantikut dhe të Mesdheut. Ata thuajse ia arritën objektivit të tyre jugor me 1877, kur kreu i Ushtrisë Perandorake Ruse, mbërriti në portat e Konstantinopolit (Stambollit të sotëm), ku u ndal nga manovrat diplomatike të fuqive të mëdha të kohës. Rusia e dobësuar nuk mund të ndërmerrte një konflikt të armatosur me fuqitë e Mëdha të Evropës, që ishin të interesuara për ngushticat që mbaheshin nga otomanët e pafuqishëm, në mënyrë të veçantë Britania e Madhe. Rrjedhimisht Rusia u detyrua të pranojë vendimet e Fuqive të Mëdha të mbledhura në Konferencën e Berlinit me 1878. Rusisë iu desh të kënaqet me disa lëshime tokësore në juglindje të Rusisë, ndërsa rumunëve, bullgarëve, serbëve dhe grekëve, për mbrojtjen e të cilave Rusia gjoja i kishte shpallur luftë perandorisë Otomane, iu dha pavarësi e plotë. Rusia fitoi të drejtën e kalimit nëpërmjet ujërave nën sovranitetin e Perandorisë Otomane (Dardanelet), në bazë të Konventes së ratifikuar nga të gjitha fuqitë e interesuara për këto ujëra. Megjithate plani rus për t’u bërë zot i ngushticave përfundoi me dështim të plotë.
Asgjë nuk ka ndryshuar nga synimet politike të Rusisë që nga ajo kohë. Por pasi pat siguruar një dalje në Oqeanin Atlantik, duke vënë nën kontroll shtetet Baltike, Bashkimi Sovjetik, si vend fitues i Luftës së Dytë Botërore, nuk u kënaq me këtë fitore të madhe. Tani ky vend aspironte të mbizotëronte Mesdheun. Dhe për t’ia arritë kësaj, do të gjendej fare pranë objektivit të tij kryesor, Revolucionit Botëror.
Depërtimi rus në Lindjen e Mesme është vetëm një hallkë në zinxhirin e sundimit botëror, që është doktrina komuniste e predikuar nga Lenini, Stalini e të tjerë. Sado fantastike që mund të na duket një ambicje e tillë, lë të mos mohojmë, siç bëjmë shpesh, ato që kanë ndodhur. Mund të sjellim shumë prova që tregojnë se ne shpeshherë i nënvlerësojmë sukseset ruse. Sa herë ndodhemi përballë proceseve të spastrimit në Rusinë Sovjetike, ne jemi të prirur të mendojmë se regjimi komunist do të shembet, ose të paktën që paknaqësia e brendshme do ta detyrojë politikën ruse të hyjë në rrugën e bashkë-ekzistencës paqësore me të ashtuquajturën botën tonë kapitaliste. Dhe çdo herë ngjarjet që kanë pasuar kanë treguar që ne ishim gabuar në optimizmin tonë plot shpresa, nga mirëbesimi ynë dhe dëshira për të jetuar në paqe.
Ne duhet të mos harrojmë që duke qenë thjesht antikomunistë, ne nuk përbëjmë ndonjë pengesë të fuqishme që mund t’i presë rrugën depërtimit të rrezikshëm të Rusisë. Nuk është e mjaftueshme të jemi të vetëdijshëm për ndikimin shkatrrimtar të komunizmit mbi shoqërinë, kulturën, fenë, qytetërimin, që arrin kulmin me asgjësimin e plotë të lirisë individuale dhe të çdo gjëje që është thelbësore për ne. Ne duhet të jemi gjithashtu të vetëdijshëm për të gjitha mjetet dhe taktikat që ia bëjnë të mundur depërtimin armikut tonë. Ne duhet ta kemi të qartë se është e pakuptimët të biem në grackën e provokimeve, në kohën, vendin dhe mënyrën që rusët duan të na shtyjnë për të ndërmarrë veprime policore. Ndryshe ne vet do të rrihnim ujë në havan.
Mjeshtrit moskovitë dinë fare mirë si të shfrytëzojnë rastin dhe të zgjedhin kohën e vendin për të filluar veprimet e tyre shkatërrimtare. Terreni më i përshtatshëm për ta janë vendet me nivelin më të ultë të jetesës, në të cilat mbretëron mjerimi. Atje ata mund të veprojnë me lehtësi dhe pa i penguar njeri, për shkak të hendekut që ndan klasën sunduese nga masat e popullit. Ata shfrytëzojnë urinë. Ata kanë agjentë të stërvitur shumë mirë të rekrutuar nga radhët e intelektualëve gjysmakë por idealistë, që urrejnë klasat sunduese dhe që janë komplotistë nga natyra. Këta agjentë udhëzohen të krijojnë celula ndërmjet të rinjve dhe ta kufizojnë propagandën e tyre në përpjekjet për ta zmadhuar mjerimin ekzistues. Agjitacioni përqendrohet në jetën luksoze që bëjnë klasat sunduese dhe në faktin që mjerimi i popullit shkaktohet nga shpërdorimet e klasës sunduese. Materiali propagandistik, që është përgatitur në Moskë nga ekspertë të posaçëm për vendet përkatëse dhe në gjuhët përkatëse, përpunohet me kujdes dhe shoqërohet me ilustrime nga jeta në Rusi, ku klasat reaksionare janë zhdukur tërësisht. Vemendje e posaçme u kushtohet shkollave fillore, ku komunistët kanë si mësues agjentët e tyre të përgatitur. Këta mësues zgjedhin ndërmjet nxënësve të tyre ata elemente që mund t’u shërbejnë komunistëve. Ata ndërtojnë celula që veprojnë në qetësi. Në fazën e parë, feja nuk sulmohet drejtëpërdrejtë, por flitet shumë për dashurinë e lirë dhe për pengesat që ngre feja lidhur me martesën, etj. Meqenëse në vendet e nxehta zakonisht djemt e arrijnë pjekurinë seksuale nga mosha 10 deri në 12 vjeç, kurse vajzat nga 8 deri në 10 vjeç, tema e dashurisë së lirë është nga më tërheqëset dhe një fillim drejtë ateizmit. Mungesa e një kulture familjare në Lindje, në kuptimin amerikan dhe evropian të kësaj fjale, i le të gjitha dyert të hapura për depërtimin e një propagande të tillë shkatrrimtare drejtpërdrejtë në jetën e djemve dhe vajzave. Pasi bëhet anëtar i një celule, vajza apo djali fillon te gëzojë jetën dhe përpiqet të provojë ose vërë në jetë gjëra që feja e tij ose e saj i ndalon. Këtu ata bien ndesh me fenë dhe fillojnë ta urrejnë atë. Udhëheqsit e celulave kujdesen për edukimin e tyre të mëtejshëm në kuptimin e mirëfilltë komunist të fjalës dhe në mënyrë të ndërgjegjshme ose jo, ata të gjithë bëhen vegla të verbëta të kësaj ideologjie. Udhëheqësit e celulave atëherë fillojnë ta angazhojnë secilin anëtar të celulës në një mision individual. Mësimet e para i kushtohen përgjimit në shkollë, në shtëpi e gjetkë. Pasi janë kthyer në spiunë të shokëve të shkollës, prindërve dhe miqëve të tyre, ata janë komprometuar aq shumë, sa që nuk kanë si të dalin nga celula. Kjo shtytje sistematike drejtë kriminalitetit është një nga mjetet me të efektshme që përdorin komunistët për t’i kthyer në pasues të verbër disa nga njerëzit më të mirë e më të ndershëm. Pastaj ata i kanë të rinjët e të rejat plotësisht në duart e tyre.
Gradualisht nga shkollat fillore veprimtaria e tyre kalon në shkollat e mesme dhe në universitete dhe ç’është më e keqja në akademitë ushtarake. Spiunët e rinj të dalë nga shkollat fillore tani kanë marrë rrugën për t’i dhënë formë jetës shoqërore në vendin e tyre. Celulat në institucionet më të larta janë krejt ndryshe nga ato të fillimit. Spiunët fëmijë tani janë bërë intelektual që njohin gjuhën dhe teorinë e marksizmit. Për më tepër, përderisa të gjithë studentëve u duhet të mendojnë për të ardhmen e tyre dhe fillimi më i mirë do të ishte një punë qeverie, udhëheqësit e celulave i shfrytëzojnë së tepërmi lidhjet që kanë me zyrtarë të lart të qeverisë, për t’u gjetur atyre punë me të ardhura të larta dhe një karrierë premtuese. Çmimi që ata duhet të paguajnë për një karrierë të tillë është gjithmonë po ai: të mbeten një vegël e mirë dhe e besueshme e kryemjeshtrave në Moskë. Në ndonjë rast gjuha që ata tani dëgjojnë nga krerët e celulave është krejt e ndryshme. Dhe cilido që lëkundet do të dëgjojë një notë tmerri.
Meqë po flasim për metodat e tmerrit që përdorin krerët e celulave ndaj anëtarëve të lëkundshëm, do të ishte me mjaft interes të përmendim këtu praktikën e një terrori të tillë në vende që nuk janë nën sundimin komunist. Të gjithë anëtarët e celulave e dinë fare mirë se ata i përgjojnë dhe se nuk ka asgjë që udhëheqësi i celulës të mos dijë rreth tyre, bile edhe për sa iu përket ndjenjave të tyre më intime. Prandaj është detyrë e çdo anëtari t’i raportojë udhëheqësit të celulës dhe t’i rrëfehet lidhur me dyshimet që mund të ketë pasur në ndonjë rast, etj. Në gjuhën komuniste një rrëfim i tillë quhet autokritikë. Udhëheqësi i celulës atëherë bënë një mbledhje me të gjithë anëtarët e celulës, ku personi i lëkundët përsërit rrëfimin e tij. Zakonisht udhëheqësi i celulës përmend shembuj të ngjashëm nga letërsia sekrete komuniste për t’i dhënë zemër anëtarit të shkurajuar. Këta shembuj përpunohen nga ekspertë komunistë të rangjeve të larta, zakonisht në vende nën regjimin komunist, por shembujt i përkasin periudhës kur komunizmi në këto vende ishte ilegal. Pastaj fillojnë diskutimet dhe çdo anëtar shpreh mendimin e tij. Ndonjëherë diskutime të tilla marrin forma shumë të vrazhda dhe të gjitha të palarat e anëtarit të lëkundur dalin në shesh. Duke e vënë veten në rolin e arbitrit, udhëheqësi i celulës i jep pastaj një rast tjetër anëtarit të akuzuar të celulës, për shkak të autokritikës së tij, duke vënë në pah karakterin e tij të shkëlqyer dhe detyrat që ka kryer në të kaluarën. Ai i premton pastaj që nuk do ti vihet ndonjë shënim në biografi për sjelljen e tij, e kështu me radhë. Pastaj vazhdon diskutimi.
Diskutimi bëhet për të përcaktuar besueshmërinë e anëtarit. Megjithë deklaratat e tij për besnikëri dhe se është qind për qind një komunist i bindur, i takon udhëheqësit të celulës të japë gjykimin përfundimtar lidhur me besnikërinë e tij. Për të konfirmuar këtë besnikëri, udhëheqësi i celulës mund të kërkojë nga anëtari kryerjen e misioneve të jashtëzakonshme. Këto misione mund të shkojnë deri në vrasjen e një armiku të komunizmit, ose në kryerjen e një akti sabotazhi. Rehabilitimi përfundimtar vjen pas kryerjes me sukses të misionit. Kjo është procedura që ndiqet me komunistët e lëkundshëm.
Udhëheqësit e celulave qëndrojnë në prapaskenë dhe nuk ekspozohen kurrë. Në këtë mënyrë ata mund të kontrollojnë më mirë veprimtarinë e anëtarëve. Pasi zënë një punë në qeveri apo diku gjetkë, një anëtar i celulës bëhet një anëtar i rregullt i Partisë ilegale të qarkut të tij dhe kjo do të thotë se ai është ngritur një gradë më lartë, gjë që është nderi dhe shërbimi më i lartë që i bëhet një personi që i ka shërbyer me besnikëri kauzës së partisë. Si anëtar të partisë ata fillojnë të njihen me shokë të tjerë në qarkun e tyre. Ata marrin pjesë në mbledhjet e rregullta ku u jepet rasti të mësojnë më shumë rreth vetë partisë. Këtu ata marrin udhëzimet dhe janë në mënyrë të përherëshme në misione në sferën e punës së tyre. Ata vazhdojnë të transmetojnë informacion, nga vlerësimi i të cilit përcaktohet shkalla e inteligjencës së tyre. Është një nga parimet e sistemit komunist t’i mbajë njerëzit e vet të angazhuar në misione.
Tani që kemi arritur në këtë pikë nuk duhet të habitemi kur dëgjojmë për revolucione të papritura, përmbysje regjimesh brenda disa orësh nga disa oficerë në vende të tilla të Lindjes së Mesme, si Egjipti e pastaj Siria, e për të përfunduar kushedi se ku dhe kur. Rusët punuan në këto vende për disa dhjetëvjeçarë, siç bënë edhe në vendet e Evropës lindore dhe juglindore. Lufta e Dytë Botërore vuri në duart e tyre Vendet Baltike, Poloninë, Çekosllovakinë, Hungarinë, Bullgarinë, Jugosllavinë, Shqipërinë, etj. Në këto vende para luftës mbretëronte uria dhe mjerimi. Në mjaft nga këto vende Partia Komuniste ishte themeluar që në vitin 1920, por pa mundur t’i përmbysë regjimet ekzistuese dhe t’i zëvendësojë brenda natës me regjime komuniste. Kjo nuk i shkurajonte rusët dhe ata vazhdonin punën e tyre njëlloj jo vetëm në këto vende, por edhe në të gjithë botën. Ata janë të vetëdijshëm se një luftë e tretë do të thotë të njëjtën gjë për të gjithë: shkatërrimin total. Prandaj ata vazhdojnë veprën e tyre shkatërrimtare në emër të paqes dhe arrijnë rezultate kudo ku munden. Gjatë pushtimit të Egjiptit nga britanikët dhe të disa vendeve të Lindjes së Mesme nga francezët, rusët kishin punuar në këto vende në mënyrën e përshkruar më sipër. Të ashtuquajturit zotërit e Egjiptit të sotëm, që në të vërtetë u shërbejnë interesave të Moskës atje, Naserët, Tawfikët, Salahët, etj. janë produkt i kësaj veprimtarie këmbëngulëse të rusëve atje.
Vetëm 5 vjet më parë ne ishim dëshmitarë të një revolucioni pa gjakderdhje në Egjipt, i cili përfundoi me ekstradimin e mbretit Faruk dhe me vendosjen e republikës popullore në këtë vend. Ky revolucion drejtohej nga një grup oficerësh të rinj, të cilët kishin marrë udhëzime nga padronët e tyre rusë që të përmbysnin regjiniin ekzistues, nën udhëheqjen e një gjenerali të quajtur Mohamed Naguid, një personalitet me të vërtetë i nderuar i Egjiptit. Naguid e donte me të vërtetë vendin e tij dhe gëzonte popullaritet të madh ndërmjet egjiptianëve. Ata mundën ta tërheqin atë në planet e tyre për shkak të patriotizmit të tij dhe për shkak të sjelljes së padurueshme të mbretit Faruk. Ai bashkëpunoi me mirëbesim me klikën e atyre oficerëve të rinj për të mirën e vendit dhe të popullit të tij, por i pavetëdijshëm që ishte bërë një vegël në duart e Moskës, që ishte duke bashkëpunuar me spiunët e Moskës. Pa kaluar shumë kohë dhe vetëm tre vjet pas ardhjes në pushtet, klika e oficerëve të rinj mori urdhëra për ta burgosur Naguibin që i kishte ndihmuar të vinin në pushtet. Ai u hoq nga pushteti dhe u burgos. Pa kaluar shumë kohë pas kësaj ngjarjeje, Naseri, me cilësinë e presidentit të Egjiptit, shpalli shtetëzimin e Kanalit të Suezit. Moska kishte kapur momentin dhe rrethanat e përshtatshme politike në Mesdhe dhe Afrikën e Veriut, Marok e Algjeri. Tamam kohën kur britanikët po merreshin me problemet e Qipros dhe francezët me Algjerinë. Ndërhyrja e britanikëve dhe e francezëve nxori në dritë që nuk ishin Naseri dhe klika e tij që kishin shpallur shtetizmin e Kanalit. Ndërhyrja e armatosur britanike dhe franceze në Kanal, u prit me një deklaratë nga ana e Moskës e cila thoshte se do të vinte në veprim raketat e saj kudo që të ishte e nevojshme, në rast se britanikët dhe francezët nuk tërhiqeshin menjëherë nga ajo zonë. E vetmja e mirë që pati bota perëndimore nga kjo ishte se zbuloi se kush i drejtonte të gjitha këto. Shtetizimi i Kanalit u bë kështu një fakt i kryer. Bota kuptoi se në Egjipt nuk ishte Naseri, por Shepilovi, Hrushovi, Zhukovi e të tjerë, që flisnin në emër të të shtypurëve egjiptianë. Menjëherë pas së ashtuquajturës krizë e Kanalit, erdhi kriza e Sirisë, ku pushteti kaloi në duarët e një klike ushtarakësh. Ashtu sikurse në Egjipt, edhe në këtë vend të vogël, me 4 milionë banorë, ka një president të quajtur Shukri Couvetly, një njeri i pasur dhe rrjedhimisht antikomunist. Edhe ky njeri, si Naguibi, i siguron të gjithë se Siria nuk është satelite e Rusisë dhe se Naseri është patriot, megjithëse e di fare mirë fatin dhe arsyet e burgosjes së Naguibit. Edhe pse antikomunist, ky njeri flet në emër të një klike oficerësh të ushtrisë, që kanë kaluar nëpër të njëjtat shkolla, si Naseri me shokë. Heret a vonë fati i këtij njeriu do të jetë të paktën i ngjashëm me atë të Naguibit.
Unë mendoj se Egjipti është bazë e Rusisë, Siria do të bëhet një bazë e tillë dhe se na takon neve te gjykojmë se sa kohë do të duhet që vendet e e tjera të Lindjes së Mesme të bien në duarët e Moskës. Siç thamë, të gjitha këto ngjarje, ndodhin në suazën e përpjekjeve për zotërimin e Mesdheut, rrjedhimisht ato janë një hap drejtë mbizotërimit në Evropë.

Xhafer DEVA

* * *

- Këtë analizë politike Xhafer Deva e lexoi në Akademinë Ushtarake Amerikane në West Point. Ligjërata e tij botohet këtu për herë të parë në përkthim të lirë nga anglishtja.
(Përktheu Idriz Lamaj…Marrë nga libri i “Xhafer Deva në dritën e letrave të veta dhe zbulesa të tjera të mërgatës” me autor gazetarin veteran te “Zani i Amerikës Idriz LAMAJ.)

[Akuamarini]

Politiko-Tare: Xhafer Deva ka qenë bashkëpunëtor i Gjermanisë naziste |

[Testim]

Këta komunisto-partizanët vlleho-bullgaro-shule kanë mbetur të gjykojnë shqiptarët e vërtetë

[Testim]

lavdi xhafer devës

[Akuamarini]

Gjurmë Shqiptare - Lufta mes Shqipërisë komuniste dhe Greqisë. Faktet e panjohura më parë


Top Channel Albania

Si e sulmoi ushtria greke me 70 mijë forca Shqipërinë komuniste? Cila ishte skema e ushtarakëve shqiptarë që tronditi ushtrinë kundërshtare? Çfarë ndodhi me robërit grekë të zënë në luftë? Ndiqni të plotë videon e dokumentarit të gazetarit Marin Mema.

[Albo]

Po kush ishte nacionalisti dhe antikomunisti i përbetuarish ish Ministri i Brendhsme shqiptaro amerikani ing. Xhafer Deva



“Si e njofta Xhafer Devën? Shkruaj si njeri në moshë të kaluar, por edhe si njeri para Zotit. Zoti dhe kombi, nuk duhet të gënjehen. Xhafer Deva, kishte këto vetijet e kosovarit dhe hidheshe në luftë pa i vënë gurë ballit si asnjë tjetër, për të mbrojtur popullin e tijë. Ishte burri, shqiptari më i shkëlqyer i gjeneracionit të tijë.” - Ago Agaj, ish minister, nacionalist vlonjat(1)

“Këtu provohet se qendrimi kundrejt Kosovës, është trathëtia më e madhe e Enver Hoxhës, që dërgoj shqiptarët me derdh gjakun, për me u sigurue komunistëve jugosllav sundimin e Kosovës.”(2) Tajar Zavalani, gazetar në BBC dhe studiues, London, United Kingdom

“Ne, po largohemi nga Shqipëria jo për të shpëtuar kokën, por për të vazhduar luftën, për përmbysjen e komunizmit dhe fitoren e demokracisë në Shqipëri.” - Mit’hat Frashëri, Paris, Francë, nacionalist

Nga Klajd Kapinova

Ing. Xhafer Deva (1904-1978), ishte një ndër liderët kryesorë të diasporës shqiptaro amerikane (ishte kryetar i Organizatës “Lidhja e Tretë e Prizrenit” (1962, dhe vazhdon edhe sot 2024) me qendër në New York, SHBA,(3) u bë mbeshtësi kryesor i prof. Rexhep Krasniqit (1906-1999), për drejtimin e Komitetit “Shqipëria e Lirë”

“Free Albania" National Committee, (Komiteti Kombëtar “Shqipëria e Lirë”), ishte një organizatë politike e pas Luftës së Dytë Botërore e mërgatës shqiptare në vendet perëndimore.

Ky komitet, u mbështet fuqishëm nga CIA (SHBA), i vendosur si anëtar i Komitetit Kombëtar për një Europë të Lirë, si pjesë e projektit të madh Plani Marshall, të shpallur nga Kongresi dhe Senati Amerikan, i dominuar asokohe nga patriotët antikomunistë republikanë. Sikurse dihet, Komiteti në fjalë, synonte bashkimin dhe organizimin e mërgatës disidente politike shqiptare dhe bashkëpunimin me fuqitë perëndimore, për të përmbysur regjimin e zi komunist të Enver Hoxhës në Shqipëri.

Pas vdekjes së Mit’hat Frashërit në Francë, në tetor të vitit 1949, Hasan Dosti e mori përsipër drejtimin e Komitetit “Shqipëria e Lirë”, dhe më vonë si drejtues u bë prof. Rexhep Krasniqi (SHBA), një shqiptar nga Kosova u bë kryetar me mbështetjen e ing. Xhafer Devës, që më parë ishte vendosur në SHBA.

Jeta dhe veprimtaria e pasur nacionaliste

Xhafer Deva, ka lindur në Mitrovicë në vitin 1904, nga një familje gjakovare qytetare që kishte zbritur në Gjakovë me origjinë nga Deva e krahinës së Hasit. Një njeri i shkolluar në Stamboll, me profesion inxhinjer, ishte një poliglot në njohjen e shum gjuhëve si anglisht, gjermanisht, turqisht, frëngjisht dhe italisht.

Gjith jetën e tij, Xhafer Deva e ka shkrirë në luftë dhe përpjekje të jashtzakonshme për çlirimin e Kosovës nga pushtimi serb dhe bashkimi me Shqipërinë i të gjitha trojeve të mbetura jasht shtetit amë.

Më 09 prill 1950, Xhafer Deva i shkruan Rexhep Krasniqit, i cili në atë kohë ndodhej në Australi: “Shperthimi i një lufte në Ballkan dhe ma gjanë, nuk duhet të na gjejë të pa përgatitun. Na nuk mund të bajmë mrekulli, por me një bataljon, të cilin mund ta krijoj dhe udhëheqi, do të zbarkojmë në Tropojë dhe nga aty mund të thejmë një pikë sa me hy në Rrafsh të Dukagjinit dhe për të ngritur në këmbë mbarë Kosovën e trojet tona etnike. Më 26 qeshor 1950, pak para mesnate filloj hedhja e parashutistëve të Xhafer Devës në Shqipëri. Ata ishin të gjithë kosovarë dhe të veshur me uniformë ushtarake amerikane. Ata ishin përgatitur në një kamp ushtarak amerikan duke patur Devën ditë për ditë në fushën e stërvitjes”.(4)

Qeveria e Rexhep Mitrovicës, në të cilen Ministër i Brendëshëm ishte ing. Xhafer Deva, akuzohet nga historiografia komuniste si qeveri kuislinge. Duhet shkuar më tej strategjisë së kësaj qeverie e cila kishte për qëllim të shfrytëzonte konjukturat politike të kohës për bashkimin e të gjitha trojeve shqiptare në një shtet të vetëm. “Asnjëherë në këtë kohë në Shqipni nuk ka ekzistu një parti naziste, as nuk ka patur formacione të organizuara të rinisë shqiptare. Në asnjë godinë shtetërore ose qendër publike, përveç flamurit kombëtar, nuk është ngritun flamur i huej”.(5)

Nacionalisti flonjat Ago Agaj,(6) ndër të tjera kujton: “Si e njofta Xhafer Devën? Shkruaj si njeri në moshë të kaluar, por edhe si njeri para Zotit. Zoti dhe kombi, nuk duhet të gënjehen. Xhafer Deva, kishte këto vetijet e kosovarit dhe hidheshe në luftë, pa i vënë gurë ballit si asnjë tjetër, për të mbrojtur popullin e tijë. Ishte burri, shqiptari më i shkëlqyer i gjeneracionit të tijë”.(7) (8)

Është me të vertetë për të ardhur shum keq kur të gjith ata që gjith jetën e tyre luftuan për një Shqipëri etnike demokratike dhe kundër instalimit të murtajës komuniste në Kosovë dhe në Shqipëri të mos vlerësohen por përkundrazi të injorohen.

Kjo tregon se shoqëria jonë dhe politika në Shqipëri është tejet e infektuar nga reminishencat e regjimit komunist.

Nga ky batak që kemi rënë sa më parë duhet të ngrihemi që të rendim në rrugën e vështirë të demokracisë dhe të bashkohemi me kombet e tjera të qytetëruara.(9)

Trathëtia kombëtare nuk ka qenë kurrë dhe asnjëher në anën e nacionalistëve. Nacionalistët ishin të vendosur në idenë e tyre, të një Shqipërie etnike demokratike të bashkuar me të gjitha trojet e sajë, të mbetura padrejtësisht jashtë shtetit amë nga konferenca e Londrës e vitit 1913.(10)

Shqipëria dhe çështja kombëtare u trathëtuan nga Enver Hoxha dhe komunistët që shërbyen në veprën e tyre kriminale kundër popullit shqiptar.

“Këtu provohet se qendrimi kundrejt Kosovës është trathëtia më e madhe e Enver Hoxhës që dërgoj shqiptarët me derdh gjakun për me u sigurue komunistëve jugosllav sundimin e Kosovës.”(11)

Duhet hedhur poshtë me neveri ideja e historianëve mashtrues dhe hipokritë komunistë, që ulurijnë me histerizëm nëpër TV të kapura nga Edi Rama se nacionalistët shqiptarë me Mit’hat Frashërin, Xhafer Devën, Abaz Kupin etj., e kanë humbur luftën, shkruan studiuesi Sejdi Peka.(12)

Është një gënjeshtër monstruoze dhe trushpërlarëse. Duke u larguar nga Shqipëria pas marrjes së pushtetit nga komunistët, Mit’hat Frashëri do të deklaronte: “Ne, po largohemi nga Shqipëria jo për të shpëtuar kokën, por për të vazhduar luftën, për përmbysjen e komunizmit dhe fitoren e demokracisë në Shqipëri”.

Ata kishin humbur një betejë, por nuk kishin humbur luftën. Dhe me të vertetë, pas shumë përpjekjesh, gjakut të derdhur për lirinë e Shqipërisë, komunizmi u përmbys dhe ka fituar ideja e nacionalistëve dhe antikomunistëve shqiptarë, ideja e Mit’hat Frashërit për një Shqipëri të lirë, demokratike të bashkuar me Evropën dhe kundër murtajës bolshevike.

“Numri i të vrarve dhe i viktimave të pafajshme, që u pushkatuan nga komunistët në Kosovë dhe vise të tjera në Maqedoni e Mal të Zi, arrinë në 47.000 deri në 50.000 shqiptarë. Më se ¾ e burrave, ajka e trimave dhe patriotëve të vertetë ranë në sheshin e luftës,” shkruan nacionalisti i shquar Tahir Zajmi, Sekretar i Komitetit Qendror të Lidhjes së Dytë të Prizrenit, në veprën e tij me të njëjtin titull.(13)

Drejtuesit e Lidhjes, ata që kishin mbetur gjallë, bashkluftëtarët e Xhafer Devës, oficerët dhe luftëtarët që kishin luftuar trimërisht në formacionet e kësaj lidhje, u dorëzuan në brigadat partizane shqiptare “si shqiptari, në besë të shqiptarit”, por që ata menjëherë u dorëzoheshin forcave jugosllave, që i prisnin me thikë në dorë duke i ekzekutuar menjëher.

Në analizën e tij interesante historike, studiuesi Sejdi Peka shkruan, se në listën e gjatë me qindra mijëra dëshmorësh po përmendim vetëm disa prej tyre: Musa Shehi, Kryetari i Kuvendit të Lidhjes së dytë të Prizrenit, prof. Kol Marxhini, N/kryetar i Komitetit Qendror të Lidhjes, Aqif Bluta N/kryetar i Lidhjes, djemt e Isa Boletinit, Asllan Boletini, Mujo Boletini, Pajazit Boletini, nipat e Isa Boletinit, Kapllan Boletini, Skënder Boletini, Bedri Peja, Sekretar i Lidhjes, Uk Sadik Berisha dhe Shaban Berisha dy djemtë e Sadik Ram Berishës, udhëheqës i kryengritjes së Rrafshit të Dukagjini, Skender Curri, Esat Berisha, mulla Idriz Gjilani etj.

“Një vend nderi të posaçëm lypset dedikue batalionit “Hasan Prishtina të përbame prej të rijve në një moshë fare të njomë, që u shkri në tansi prej 300 vetësh në grykat e Podujevës në mbrojtje të një pike strategjike, kundër ushtrisë bullgare e udhëhequr prej komisarve komunist. Këte betejë të përgjakshme poeti shqiptar e ka quejt “Termopilet e Kosovës”.

Brigadat partizane shqiptare u dorëzuan forcave komuniste jugosllave që po pushtonin Kosovën edhe shumicën e oficerve të Lidhjes si: Kol. Fuat Dibra, komandant i forcave ushtarake të lidhjes dhe shtabin e tij, Kol. Asllan Vela, N/kol. Sidki Shkupi, Kap. Hajdar Planeja, Kap. Rasim Dajçi, Kap. Gjon Destanishta, Major N. Hoxha, Kap. Mark Thani, toger Nush Dobruna, N/toger Qazim Gostivari, asp. Reshit Kaçaniku etj. Të gjith këta oficerë jan dorëzue në komandën e brigadës partizane në Prizren, e cila menjëher i ka dorëzue në autoritetet komuniste jugosllave që i kan ekzekutue pa vonesë.”(14)

Masakrat, vazhduan edhe pas vendosjes së regjimit komunist serb në Kosovë. Në pranverën e vitit 1945, 8000 luftëtarë të Lidhjes së dytë të Prizrenit dhe patriot të tjerë, lulja e djalërisë kosovare, u grumbulluan në Prizren dhe në internarin Kukës, Pukë, Shkodër, në marrveshje me qeverinë komuniste të Enver Hoxhës u dërguan në Tivar dhe u ekzekutuan.(15)

Xhafer Deva dhe emri i tij, nuk mund të mbulohet me natë dhe të mbetet peng i historianëve të Institutit të studimeve marksiste leniniste.

Personalisht unë ndjehem shumë krenarë se Babaj im Iljaz Peka ka qenë bashkluftëtari dhe miku më i ngushtë i Xhafer Devës, si dy bij të trevës së Krahinës së Hasit, në “Lidhjen e dytë të Prizrenit” në luftë për kundërshtimin e instalimit të regjimit komunist në Shqipëri dhe Kosovë por edhe më vonë në kuadrin e Komitetit Shqipëria e lirë në Amerikë.(16)

“Xhafer Deva, vinte nga Polo Alto e Kalifornisë ku banonte, për t’u takuar në New York me Iljaz Pekën, që e kishte mikun e tijë më të mirë,” tregonte aktivisti antikomunist prof. Rexhep Krasniqi.(17)

Xhaferi, ishte biri i Ibrahim Devës, një tregtar i njohur nga Mitrovica. Origjina e mirëfilltë e kësaj familje është nga qyteti i vjetër i Gjakovës. Ai është shkolluar në gjuhët: shqipe, serbisht, turqisht, gjermanisht dhe anglisht.

Gjuhën angleze e ka mësuar në Stamboll, në shkollën e quajtur Robert College të Turqisë. Përveç gjuhëve, që përmendem më lart, Xhaferi zotëronte edhe gjuhën italiane, duke lexuar në origjinal shumë kryevepra letrare të autorëve latinë.

Xhafer Deva, gjatë viteve 1941-1943, kishte fituar besimin e Guvernatorit gjerman me qendër në Beograd të quajturit Noi Bayer, dhe në vjeshtën e parë të vjetit 1943, kur italianët lëshuan armët e luftës dhe iu dorëzuan armiqëve, atëherë ushtria gjermane vrapoi për arsye strategjike për të dalë në bregdetin e Shqipërisë.

Kësaj here, Guvernatori në fjalë, e dërgoi Xhaferin në Tiranë, ku zuri vendin e Ministrit të Brendshëm. Me të drejtë, vlerëson studiuesi e publicisti veteran i komunitetit tonë Idriz Lamaj, se ing. Xhefer Deva ishte një “burrë i shtetit shqiptar etnik, që në emër të atij populli luajti rolin më vendimtar në "Kohën e Shqipnisë", padyshim është Xhafer Deva".(18)

Ai, përfaqësonte grupin kosovar në mërgim, të cilët e lëshuan Prizrenin në mes të nëntorit 1944. Para largimit, u bë dorëzimi i zyrës qendrore të Lidhjes së Dytë të Prizrenit. Për sa kohë që ata qendruan në Kosovë, ing. Deva me shokët e tij, kishin qeverisur, drejtuar administratën e Kosovës, përmes zjarrit të luftës.

Kryetari Deva, me ndershmërinë që e karakterizonte, bëri dorëzimin e të gjithë mjeteve financiare të buxhetit të shtetit (thesarit), në mënyrë korrekte e transparente, duke shprehur edhe një herë moralin e lartë të një njeriu fisnik, që asnjëherë nuk tundohej nga pushteti administrativ dhe pushteti i fuqishëm i parasë.

Shpesh, figura e ing. Xhafer Devës është keqpërdorur në disa drejtime, por, ne po shpiegojmë shkurt, aspektin human të tij. Në një dorëshkrim, që kemi mundur të gjejmë në disa arkiva private, që disponon Lidhja e Prizrenit në New York, mësojmë mbi aktivitetin e ing. Xhafer Devës, e cila është e ndarë në disa pika.

Dorëshrimi, nuk ka autorësi dhe është realizuar me makinë të vjetër shkrimi, që krijon mundësinë e leximit dhe kuptimit të saktë të çdo fjale. Në dorëshkrim, Deva në veprimtarinë e tij kritikohet, se është treguar tolerant ndaj komunistëve.

Në mënyrë që lexuesit shqiptarë, të krijojë një ide më të saktë, po e citojmë faktoshkrimin mbi biografinë e ing. Xhafer Devës dhe veprimtarinë e tij si Ministër i Brendshëm në mënyrë autentike:

“S’pari, në vend që t’a shpërndante tokën e t’i kapte edhe ata komunistë që inshin mbetun të pa-kapun në kohën e Italis nga ana e policis shqiptare, aj (është fjala për ing. Devën, shënimi im K.K) hapi portat e burgut në Tiranë, tue i lirue gjith ata komunistat e rrezikëshem, të cilët në vend që të shkojnë nepër shpijat e tyne, ata dulne në mal, ku u furnizuen me arme dhe filluen akcjonet e tyne në të gjitha anët tue vra kundershtarët e tyne. Kështu jeta, malli, pasunija e popullit urtë u ba e pa-sigureme nga ana e qeveris.”

Në fillim të dhjetorit 1944, grupi kosovar i përbërë nga ing. Xhafer Deva, Rexhep Mitrovica, Tahir Zajmi, prof. Rexhep Krasniqi, Xhelal Mitrovica përshkoi udhën nëpër malet slloveno-austriake (Alpet e Europës), duke mbërritur pas një rruge të mundimshme në shtëpinë e një miku të Devës.

Më pas, ata së bashku mbërritën në Austri, duke pasur kujdes, që mos bien në sy të komunistëve rusë, që si barbarë sulmonin e shkatërronin gjithçka. Ata, pasi u stabilizuan falë ndihmës bujare të Devës, ranë në kontakt me grupet e nacionalistëve refugjatëve shqiptarë.

Edhe atyre, ing. Xhafer Deva u siguroi strehë, ushqim dhe nevoja të tjera të domosdoshme për një kohë të mirë.

Nga letrat e botuara, për herë të parë pas disa dekadave, nga studiuesi i kujdeshëm shqiptaro-amerikanë Idriz Lamaj, mësojmë, se "në mënyrë të veçantë, Xhafer Deva u kujdes për Rexhep Mitrovicën shëndetlig, të cilit, me anë miqësh përsonale i siguroi strehim në një senatorium, në një rreth të qytetit Feldkirch afër kufirit më Zvicër.

Në fund të vitit 1945 e deri në fillim të vitit 1947, Deva u tërhoq të disa miq të vet në Austrinë perëndimore, prej ku ndejti në lidhje të vazhdueshme me shokët e Grupit Kosovar dhe u përpoq të marrë lajme dhe të krijojë ndërlidhje me qendresën antikomuniste në Kosovë, Mal të Zi e Maqedoni, ku mijëra e mijëra shqiptarë kishin përfunduar nën breshërinë e skuadrave të pushkatimit dhe ndër burgje.

Lajmi i shuarjes së kryengritjes së Drenicës, nën udhëheqjen e Shaban Polluzhës, Mehmet Gradicës dhe prof. Ymer Berishës, ndjekur me vetëmohim nga masa popullore e atij rrethi, la në fushën e luftës mëse 5000 vetë dhe shkrirja në zjarr e 44 katundeve, e tronditi së tepërmi Grupin Kosovar.

Shpresa dhe premtimi, se aleatët mund të zbrisnin në Ballkan, po të kishte kryengritje të tilla të qendresës së organizuar nacionaliste në vende nevralgjike si në Kosovë, filloi të venitet, për të mos thënë se u shua..."(19)

Patrioti nacionalist ing. Deva, asnjëherë nuk u step dhe nuk tregoi shenja pesimizmi në situatën e re të zezë, të krijuar në Ballkan dhe vendlindjen e tij.

Më 1947, ai gjendet në Itali, ku takohet me patriotët: Tahir Zajmin, Ali Dragën, Xhelal Mitrovicën. Asokohe, ai tërhoqi nga Australia Rexhep Krasniqin e Rexhep Mitrovicën, të përmirësuar nga shëndeti. Gjeografia e lëvizjeve të tij sa vjen e zgjerohet, në shtete të ndryshme të botës. Ajo ishte e larmishme, dhe ai udhëtonte vazhdimisht aty ku gjendeshin shqiptarët të emigruar asokohe.

Ai duke shfrytëzuar miqësinë, që kishte me një diplomat turk (me origjinë shqiptare nga qyteti historik i Prizrenit), i siguroi Rexhep Mitrovicës një vizë, për të shkuar në Turqi. Kështu 4 nga 5 antarët e grupit kosovar, shkuan në Damask (Siri) në fund të vitit 1947.

Këtu filloi një aktivitet politik, sikurse botimi i gazetës Bashkimi i Kombit në vitin 1948, si zëdhënse e parë e nacionalizmit shqiptar, pas Luftës II Botërore. Këtu mundi të tubojë rreth vetës shumë bashkëatdhetarë dhe patriotë antikomunistë, që kishin emigruar prej kohësh.

Ai ishte përfaqësuesi më i lartë në bisedimet politike të mërgatës, për mbrojtjen e jashtme të kryengritësve antikomunistë. Shumë i madh është aktiviteti i ing. Xhafer Devës në vitet 1948-1949, ku ai përpiqej që në Komitetin Kombëtar “Shqipnia e Lirë” të përfshiheshin të gjithë viset shqiptare dhe Kosova.

Për më tepër, studiuesi Idriz Lamaj vlerëson, “Megjithëse nuk kishte asnjë lidhje me inteligjencën angleze, ai ndikoi drejtasi që çështja e Shqipërisë etnike të mos ndahej prej problemit të shtetit të cunguar shqiptar.”

U zgjodh kryetar i Kuvendit të Aleksandrisë, në kohën kur Mbreti Zogu I, ftoi të gjithë përfaqësuesit e partive shqiptare në diasporë. Ing. Deva, ndikoi fuqishëm në krijimin e bazave të rezistencës antikomuniste, në malet e Shqipërisë Veriore, ku u krijuan shumë qendra radiofonike 1944-1953, kundër regjimit antihuman komunist.

Një vit më pas futet në punë, pranë një zyre polake për refugjatët, duke ndihmuar shqiptarët të shkojnë drejt SHBA, Kanadasë, Australi, etj., mbasi kishin mbetur prej kohësh në kampet e emigracionit në Itali e Greqi.

Nacionalisti gjendet në Australi, ku themelon Organizatën "Bashkimin e Shqiptarëve në Australi". Miku i tij i ngushtë Xhelal Mitrovica, i jep jetë gazetës kuptimplote "Vatra Shqiptare".

Një udhëtim tjetër të gjatë, ing. Deva fillon në vitin 1956 në drejtim të SHBA. Asokohe në vendin e lirive dhe të drejtave të njeriut, kryeqendrën kampione të demokracisë botërore, kishin mbërritur shumë emigrantë disident politikë nga Kosova, Shqipëria dhe trojet etnike shqiptare.

Si gjithnjë, ai mbajti të ndezuar në zemër ndjenjën nacionale, finikërinë dhe traditën e pasur shqiptare, forcën e karakterit të burrërisë dhe përsonalitetin e vet, të respektuar e nderuar me mirënjohje nga të gjithë bashkëpatriotët.

Ai vazhdimisht punoi me ndershmëri çdo lloj pune në New York, Boston. Nuk i pëlqente të ishte parazit në kurriz të tjerëve dhe shtetit amerikan. Më 1960 shkoi në Kaliforni, në krahinën malore Calavera Coubty, ku qendroi pranë një miku të tij amerikan.

Si një punëtor i thjeshtë, u punësua në një stabiliment sharrash dhe lëndësh drusore, duke përsëritur të njëjtën punë pas dy dekadash, ç’ka i kujtonte sharrtarët në luginën e Ibrit në Kosovë.(20)

Si një nëpunës zyre, punoi deri sa doli në pension në vitin 1972 në Universitetin e Stanfordit në qytetin Palo Alto të Kalifornisë. Duke qenë i dashur dhe i respektuar nga të gjithë e zgjeroi shumë rrethin e miqve dhe shokëve, të cilët do të lozin një rol të rëndësishëm në përsonalitetin e tij, duke u bërë shumë i njohur në universitet.

Kësisoj, së bashku me mergatën shqiptare të SHBA, ing. Xhafer Deva do të bashkëpunonte dhe do të pranonte për hir të nacionalizmnit detyrën e Kryetarit të Lidhjes II të Prizrenit, që do të themelohet në SHBA në vitin 1962.(21)

Një ndër miqtë bashkëkohës, studiuesi e publicisti Idriz Lamaj shkruan me respekt, se: “Mërgata etnike e ndjeu vetën të entuziazmuar përsëri si në kohën e qëndresës, kur luftuan me jetën e vdekjen për të mbetur bashkë me Shqipërinë.

Me sakrifica përsonale, Xhafer Deva shkon në New York herë mbas here dhe riorganizon Lidhjen e Prizrenit në Mërgim, e cila mbështetej në të kaluarën e vet historike dhe në parimet e larta kombëtare të Lidhjes së Dytë të Prizrenit në atdhe.

Organizatës së ringjallur në New York, Deva i dha formën moderne të kohës, duke krijuar përfaqësimet, zyrën e shtypit dhe atë të kontabilitetit.

Megjithëse kjo Organizatë nuk kishte thirrë ende Kongresin e saj të parë, shtypi i Tiranës dhe i Beogradit filluan fushatën e propagandës së tyre kundër përsonit të Xhafer Devës. Nga seria e artikujve të botuar në "Veçernje Novosti" të Beogradit dhe "Zëri i Popullit" me titull "Xhafer Deva në lëvizje", shihet qartë, se ata nuk kishin harruar, se cili ishte Deva kur vihej në lëvizje.”(22)

Pas një jetë të tërë kushtuar atdheut dhe bashkimit të trojeve etnike shqiptare, pas shumë udhëtimeve me karakter nacional, pranë bashkatdhetarëve të shpërndarë nëpër botë, pas një jete të përmallshme për vendlindjen e dashur, i zhuritur me mallin për tokën ku lindi dhe u mëkua me ndjënjën fisnike të atdhedashurisë vdiq ing. Xhafer Deva, duke lënë trashëgim për bashkatdhetarët dhe emigrantët nëpër botë testamentin e vetëm të Shqipnisë etnike.

Pikërisht në pragun e 100 vjetorit të ditëlindjes së “Lidhjes Shqiptare të Prizrenit” 1878, më 25 maj 1978 mbylli sytë, një ndër udhëheqësit e flaktë të nacionalizmit ing. Xhafer Deva.

Sot hap pas hapi, po ndriçohet kontributi i madh nga studiuesit e rinj të diasporë e trojet etnike shqiptare, të mbështetur kryesisht në arkiva, kujtime të bashkëkohësve. I rëndësishëm mbetet arkivi i pasur i letërkëmbimeve, që ing. Xhafer Deva kishte pasur, me përsonalitete të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit në mërgim.

Kur të botohen letërkëmbimet që ka pasur me përsonalitetet e huaja, do te zbardhin shumë aspekte të errësuar nga historiografia komuniste.(23)




1) Prof. Rexhep Krasniqi, tek libri: “Xhafer Deva, jeta dhe veprimtaria”, fq. 73.

2) Tajar Zavalani, “Historia e Shqipërisë”, Pjesa e Dytë, fq. 278-279, London, United Kingdom, 1966.

3) Tomë Mrijaj & Klajd Kapinova, “Lidhja e Prizrenit (1962-2002) themeluesi dhe udhëheqësi Ismet Berisha”, Monografi, New York, U.S.A., 2002.

4) Idriz Lamaj, “Angazhimi i Xhafer Devës për përfshirjen e Kosovës në planin ushtarak të Washingtonit”, fq. 2.

5) Prof. Rexhep Krasniqi, tek libri: “Xhafer Deva, jeta dhe veprimtaria”, fq. 73.

6) Ago Agaj (Ramicë, 7 mars 1897 – Clearwater, Florida, 24 dhjetor 1994), ka qenë agronom, nëpunës dhe ministër i Ekonomisë Kombëtare. Ai ishte pjesëmarrës aktiv në Luftën e Vlorës, Lëvizjen e Qershorit dhe i dënuar për Kryengritjen e Delvinës. Pas ardhjes në pushtet të regjimit komunist emigroi së pari në Egjipt dhe më pas në Shtetet e Bashkuara. U lind më 7 mars 1897, në Ramicë të Mesaplikut, i biri i agait të Smokthinës, Shero Emin Agajt dhe Hyries, familje besnike dhe qehaja të oxhakut të Vlorajve. Mësimet e para i mori në Vlorë. Studimet e mesme dhe të larta i kreu në Vjenë të Austrisë për inxhinieri Agrikulture, dhe kthehet në Shqipëri më 1919. Mori pjesë në Kongresin e Lushnjes 1920 dhe Luftën e Vlorës më 1920 në çetën e Shullërit, punoi si praktikant në Silezinë e Sipërme, në Gjermani. Gjatë viteve 1920-1923, bashkëpunoi me prof. dr. Ernst Nowack (1891-1946), të Universitetit të Kölnit, për hartimin e Kartës Gjeografike, Topografike dhe Gjeologjike të Shqipërisë, dhe më 1924 bëri pjesë në Komisionin për caktimin definitiv të nomenklaturës së Hartës së Shqipërisë. Punoi edhe dy vjet në Poloni e Moldavi dhe kur kthehet në Vlorë, u emërua agronom i zyrës së bujqësisë. Ai ishte ndër nënshkruesit e mbledhjeve të opozitës në ceremonitë e zhvilluara pas vrasjes së Avni Rustemit. Aktivisti Agaj, përkrahu Lëvizjen e qershorit të vitit 1924. Prej vitit 1925-1926, bashkëpunoi me shkencëtarin zvicerian, dr. Miller, në kërkimet e shtresave vajgurore të nëntokës shqiptare, për llogari të Dutch Shell Oil Company dhe ishte prezent në hapjen e pusit të parë vajguror shqiptar. Në fund të vitit 1926 u emërua agronom në Shkodër, më vonë në Xhafzotaj, dhe Drejtor i Shkollës Bujqësore në Lushnjë dhe pas mbylljes së shkollës, shërbeu si agronom direkt në Berat, Gjirokastër dhe Delvinë. Më 1937 u ndalus për ngjarjet e kryengritjes së Delvinës, arrestohet, gjykohet dhe dënohet me tre vjet burg. Dita 7 prill 1939, kur Italia fashiste pushtoi Shqipërinë, Agajn e gjen në burg. Pas vitit 1941, ai shkoi në Mitrovicë, ku u emërua prefekt, drejtoi organizimin e administratës shqiptare, atë të xhandarmërisë vendase dhe të hapjes së shkollave në gjuhën shqipe. Në të njëjtën kohë organizon rezistencën kombëtare, se i duhet të mbrohet edhe nga sulmet e çetnikëve të Drazha Mihajloviçit, me të cilët ndërmerr edhe përpjekje direkte, derisa edhe plagoset. Në bashkëpunim me Vehbi Frashërin, bën të mundur shpëtimin e jevgjve të Mitrovicës nga "zgjidhja përfundimtare" naziste. Qeveria Kruja e emëron Drejtor të Përgjithshëm të Nozullimeve, që varej nga Kryeministria. Më 1943-1944, ishte Ministër i Ekonomisë Kombëtare në qeverinë Rexhep Mitrovicës. Më 1944 ishte inspektor epror në këtë ministri. Në qershor të vitit 1944, Agaj mori pjesë në mbledhjen e Dytë të Lidhjes së Prizrenit, si dhe në Kongresi i Dytë të saj, që u mbajt më 15 janar 1944. Pas vendosjes së regjimit komunist në atdhe, u largua fillimisht në Austri e Itali dhe më pas u vendos Egjipt. Kur u largua nga Shqiperia, ai e kishte të pamundur të marrë edhe gruan me 5 vajzat me vete, të cilat u internuan dhe vuajtën dënimet dhe persekutimin komunist, për gjatë gjithë kohës së sundimit komunist në Shqiperi. Qëndroi 25 vjet atje dhe punoi për administrimin e pasurisë së Aziz Izet Pashë Arnautit (Qiprilijve) dhe drejton sektorin Vinicole e Viticole. Gjatë qëndrimit në Egjipt Ago Agaj, përgatiti dorëshkrimin e vëllimit Lufta e Vlorës, të cilin e botoi në vitin 1969, kur ishte këtu në Amerikë. Më 1969, Ago Agaj u vendos në SHBA, ku dhe ndërroi jetë në Florida në dhjetor të vitit 1994. (Wikipedia)

7) Po aty, fq. 1

8) Po aty, fq. 116.

9) Sejdo Peka, “Xhaferr Deva dhe plani ushtarak i Uashingtonit për Kosovën”, 18-12-2009, https://www.forumishqiptar.com/threa...-1978%29/page4

10) Sejdo Peka, “Xhaferr Deva dhe plani ushtarak i Uashingtonit për Kosovën”, 18-12-2009, https://www.forumishqiptar.com/threa...-1978%29/page4

11) Tajar Zavalani, “Historia e Shqipërisë”, Pjesa e Dytë, fq. 278-279, London, United Kingdom, 1966.

12) Sejdo Peka, “Xhaferr Deva dhe plani ushtarak i Uashingtonit për Kosovën”, 18-12-2009, https://www.forumishqiptar.com/threa...-1978%29/page4

13) Tahir Zajmi, “Lidhja e Dytë e Prizrenit” Bruksel, Belgjikë, 1966.

14) Prof. Rexhep Krasniqi, tek libri: “Xhafer Deva, jeta dhe veprimtaria”, fq. 73. Kosova në vjetët 1941-1945 dhe Xhafer Deva, fq. 67-68.

15) Sejdo Peka, “Xhaferr Deva dhe plani ushtarak i Uashingtonit për Kosovën”, 18-12-2009, https://www.forumishqiptar.com/threa...-1978%29/page4

16) Po ai, po aty.

17) Prof. Rexhep Krasniqi, tek libri: “Xhafer Deva, jeta dhe veprimtaria”, fq. 73. Kosova në vjetët 1941-1945 dhe Xhafer Deva, fq. 67-68.

18) Lamaj, Idriz, “Xhafer Deva në dritën e letrave të veta dhe zbulesa të tjera të mërgatës”, New York 2002, fq. 6.

19) Lamaj, Idriz, “Xhafer Deva në dritën e letrave të veta dhe zbulesa të tjera të mërgatës”, New York 2002, fq. 8.

20) Fjala Ibër rrjedh nga fjala shqipe i bardhë, shkumbon.

21) Tomë Mrijaj & Klajd Kapinova, “Lidhja e Prizrenit (1962-2002) themeluesi dhe udhëheqësi Ismet Berisha”, Monografi, New York, U.S.A., 2002.

22) Idriz Lamaj, vepër e cituar, f. 13.

23) Klajd Kapinova, “Kryetari i "Lidhjes së Prizrenit" në mërgim ing. Xhafer Deva nga Mitrovica”, marrë nga gazeta "Illyria", Manhattan, New York