Serbia hap kufijte per ruajtjen e tregut ne Kosove.

[DYDRINAS]

Serbia hap kufinjte per ruajtjen e tregut

E Hene, 21 Korrik 2008

Megjithese shteti serb gjithmone ka mbajtur qendrime agresive mbi Kosoven pas shpalljes se pavaresise, tashme duket sikur gjithcka eshte e kunderta, kjo pasi Beogradi zyrtar ka vendosur hapjen e kufijve me Prishtinen per te mos humbur tregun e saj ne kete vend. Tregu i Kosoves eshte interesant per Serbine, thote Ministri serb i Tregtise, Sllobodan Milosavljevic, i cili ka vleresuar se duhet te mundesohet tregtia pa pengesa me Kosoven, sepse sic eshte shprehur ai "eshte ne interesin e Serbise qe tregun e Kosoves te mos ua leshoje prodhuesve te huaj". "Kudo qe kerkohet prodhimi serb dhe ku ekzistojne mundesite qe ai te plasohet, ai lypset edhe te shitet. Do te bej cmos qe te ndahen temat ekonomike nga ato politike, kur eshte fjala per Kosoven", ka thene ministri Millosavljeviq ne nje interviste per agjencine serbe te lajmeve "Tanjug" eshte shprehur se kur eshte fjala per politiken e shtetit nuk ka kurrfare dilemash: "Serbia nuk do ta njohe pavaresine e Kosoves dhe nuk do te beje asgje qe do ta prishte politiken e shtetit te definuar me rezolutat e kuvendit. Mirepo, kur eshte fjala per ekonomine, ajo e percjelle logjiken dhe interesat e veta", ka theksuar ministri serb i Tregtise, Milosavljevic. "Do ta ndihmojme secilin qe deshiron te blej gjithcka prej Serbise, me cfaredo marke. Nese partneri nga Kosova done ta bleje mallin prej Serbise nen ndonje etikete, dhe fabrika deshiron ta prodhoje ate dhe i perputhet ne kalkulimin e tyre te cmimeve, do ta ndihmojme ne kete dhe do ta kete mbeshtetjen e shtetit", ka nenvizuar ministri serb i Tregtise. Ai eshte shprehur gjithashtu se eshte e pranueshme edhe ndryshimi i etiketes, emrit dhe ambalazhit te mallit te caktuar nese kjo eshte ne interesin te kompanive serbe dhe te ekonomise dhe nese per shkaqe politike nevojitet per tregti te suksesshme. Pyetjes cfare do te jete "fati" i mallit qe vjen nga Kosova dhe ka simbolet e shtetesise se Kosoves, ministri serb eshte pergjigjur se zgjidhja e atij problemi do te jete "me shume ceshtje parimore se sa ekonomike". "Ne qofte se ai mall eshte konkurrent dhe e kerkojne konsumatoret ne Serbi, eshte logjike qe shteti i Serbise duhet te mundesoje qe ai mall tu vihet ne disponim te konsumatoreve ne Serbi. Ceshtja e simboleve dhe e ambalazhit eshte dic qe do te zgjidhet ne interesin e prodhuesve. Ne qofte se ai prodhues kosovare ka bleres ne Serbi, ai per shkak te interesit ekonomik, vet do ta ndryshoje ambalazhin e diskutueshem", ka sqaruar ai. Serbia, sipas fjaleve te Milosavljevicit, "nuk duhet t'ua leshoje tregun e Kosoves prodhuesve te huaj", aq me pare kur ky eshte edhe interes i Kosoves. Duket se Serbia do te luftoje vetem politikisht kunder pavaresise se Kosoves, kurse ne fushen e ekonomise Serbia per interesin e saj do te jete me tolerante.

Koha Jone

[Qyfyre]

S'njef parja as urrejtje, as nacionalizëm e as gjë tjetër.

[klaus fisher]

Serbia don te mbaje te lidhur ekonomikisht KOSOVEN pas qerres se saj.Qeveria e Kosoves cfare mund te beje qe te mos biem ne lak???

[DYDRINAS]

Serbia don te mbaje te lidhur ekonomikisht KOSOVEN pas qerres se saj.Qeveria e Kosoves cfare mund te beje qe te mos biem ne lak???

Nuk ka asgje ne dore qeveria e Kosoves ne kete drejtim, sepse ajo nuk mund te ndale rrjedhen e kapitalit, por qeveria e Shqiperise ka shume ne dore qe te beje te mundur qe shqiptaret te kontrollojne tregjet e veta.
Si behet e mundur kjo?

- autostrada Durres-Morine duhet perfunduar ne kohe dhe nuk duhet kursyer asnje mjet per perfundimin e saj, sepse ajo afron tregjet dhe i jep akses te ndersjellte biznesit te te dy aneve te kufirit dhe nga ana tjeter terheq dhe investitore strategjike;
- zgjerimin e kapacitetit te porteve shqiptare, duke ju bere lehtesirat maksimale Kosoves dhe Maqedonise per te perpunuar mallrat ne to;
- duke mos krijuar zvarritje burokratike ne pikat kufitare dhe ne dogana;
- duke stimuluar biznesin vendas qe te rrise shkembimet me Kosoven dhe Maqedonine;
- duke modernizuar infrastrukturen doganore dhe ne portat e tjera si: Qafe Prushi, Morina (ne Tropoje), Shishtaveci etj dhe duke hapur dhe pika te reja doganore me Maqedonine dhe Malin e Zi, bashke me infrastrukturen perkatese;
- duke vendosur nje kontroll europian mbi cilesine e prodhimeve, ne menyre qe ato te jene konkuruese ndaj prodhimeve serbe e te vendeve te tjera;
- etj;

[Renea]

Tregu i Kosoves eshte interesant per Serbine, thote Ministri serb i Tregtise, Sllobodan Milosavljevic, i cili ka vleresuar se duhet te mundesohet tregtia pa pengesa me Kosoven, sepse sic eshte shprehur ai "eshte ne interesin e Serbise qe tregun e Kosoves te mos ua leshoje prodhuesve te huaj".

Cka ti bejsh qe Shqiperia ska asgje cka te ofroj , dhe tani hajn fqinjet , qe me se paku dojm me ta te kemi ndonje lidhje.
Fyrom esht ne vendin e par per eksportim te mallrave ne Kosov , e dyta esht Serbia.
Shqiperia eksporton 10 her me pak mallra ne Kosov ne krahasim me Serbijen.

[DYDRINAS]

Cka ti bejsh qe Shqiperia ska asgje cka te ofroj , dhe tani hajn fqinjet , qe me se paku dojm me ta te kemi ndonje lidhje.
Fyrom esht ne vendin e par per eksportim te mallrave ne Kosov , e dyta esht Serbia.
Shqiperia eksporton 10 her me pak mallra ne Kosov ne krahasim me Serbijen.

Mos harro se Kosova ka qene qe nga koha e krijimit te Mbreterise serbo-kroate deri ne vitin 1999, pjese e nje tregu te perbashket me Serbine, Maqedonine, etj.
Ndersa Shqiperia u perpoq te merrte kete treg vetem ne vitet e Luftes se II Boterore.
Mirepo sistemi komunist dhe ekzistenca e luftes se cmendur ideologjike (aspak kombetare sic kane qejf ta paraqesin enveristat), coi ne izolimin total te kufinjve ndershqiptare.
Shqiperia vetem u izolua me tela me gjemba dhe nuk ndertoi asnje lloj infrastrukture nderkufitare deri ne vitin 1992. Ajo bente rreth 90% te tregetise me jashte, pikerisht me ish-Jugosllavine.
Kurre nuk u mendua se do te vije nje dite e tille, kur shqiptaret do te komunikojne lirshem mes veti!
Vetem pas vitit 2005 po shtrihen rruget neper Kosove, Maqedoni, Mal te Zi!
Lexo ne forum se cfare mentaliteti ekziston ende tek shume shqiptare, per faktin e shtrirjes se ketyre rrugeve me shpejtesi drejt njeri-tjetrit!
Lexo se si parti politike te caktuara kurre nuk kane dashur qe te ndertohen rruge te tilla!

Vetem per keto rruge, personalisht e krahasoj Berishen me Bismarkun!

Ai eshte i pari lider shqiptar qe e sheh tregun jo me 3.5 milione shqiptare, por me 7 milione e me tej. Shqiperi nuk fillon ne Shkoder e nuk mbaron ne Vlore!

Kjo eshte nje sfide dhe ajo duhet fituar!

[Renea]

Mos harro se Kosova ka qene qe nga koha e krijimit te Mbreterise serbo-kroate deri ne vitin 1999, pjese e nje tregu te perbashket me Serbine, Maqedonine, etj.
Ndersa Shqiperia u perpoq te merrte kete treg vetem ne vitet e Luftes se II Boterore.
Mirepo sistemi komunist dhe ekzistenca e luftes se cmendur ideologjike (aspak kombetare sic kane qejf ta paraqesin enveristat), coi ne izolimin total te kufinjve ndershqiptare.
Shqiperia vetem u izolua me tela me gjemba dhe nuk ndertoi asnje lloj infrastrukture nderkufitare deri ne vitin 1992. Ajo bente rreth 90% te tregetise me jashte, pikerisht me ish-Jugosllavine.
Kurre nuk u mendua se do te vije nje dite e tille, kur shqiptaret do te komunikojne lirshem mes veti!
Vetem pas vitit 2005 po shtrihen rruget neper Kosove, Maqedoni, Mal te Zi!
Lexo ne forum se cfare mentaliteti ekziston ende tek shume shqiptare, per faktin e shtrirjes se ketyre rrugeve me shpejtesi drejt njeri-tjetrit!
Lexo se si parti politike te caktuara kurre nuk kane dashur qe te ndertohen rruge te tilla!

Vetem per keto rruge, personalisht e krahasoj Berishen me Bismarkun!

Ai eshte i pari lider shqiptar qe e sheh tregun jo me 3.5 milione shqiptare, por me 7 milione e me tej. Shqiperi nuk fillon ne Shkoder e nuk mbaron ne Vlore!

Kjo eshte nje sfide dhe ajo duhet fituar!

Pajtohem komplet me ket qe e shkrujte , vetem duheshte te shtosh se shqiptaret u ikin prodhimit te mallrave por nga ana tjeter jan tregtar te aft , por momentalisht prodhimi ben lek .
Rruga qe po ndertohet esht akt kombetar , esht turp te kritikohet kjo veper qe ofron popujt dhe nxit zhvillimin ekonomik te te dy shteteve.

[beni33]

serbia kur te doj i hap kufijt dhe kur te doj i mbyll

por ne skemi mundesi te bejm as gje jemi te pa fuqishem

kur esht ne pytje paraja serbia ben leshime por prap ne dem te kosoves e ben ket gjest

[extreme]

keto jan vetem hapat e par ce serbia do ti bej dreit njohjes se pavarsi se Kosoves interesi ekonomik i serbis do te jet presioni kryesor i saj reth njohjes se kosoves

[klaus fisher]

Serbise po i plas zemra me dale ne Adriatik... Gjeopolitike =art i ri per ne shqiptaret .Ketu ngulmoj une per qeverite tona ; npm taksave doganore te frenojne ekspansionin ekonomik serb.

[DYDRINAS]

Serbia do të furnizojë dhe ndikojë Ballkanin

• Petrit Haliti

Radioja serbe B92 njoftoi më 23 korrik, se kompania e madhe serbe “Delta Maxi” ka blerë rrjetin tregtar “Euromax” në Shqipëri. Hyrja në tregun shqiptar shënon një avancim të mëtejshëm të pranisë dhe kontrollit të kësaj kompanie në tregun ballkanik. Kompania serbe “Delta Maxi” është kompania më e madhe private në Serbi, që merret me biznese në fusha të ndryshme si shpërndarje, prona të patundshme, prodhime të ndryshme, agrobiznes, brokerim financiar, sigurimet, etj dhe ka shtrirë rrjetin e saj të supermerkatove të tregtisë dhe shpërndarjes në Mal të Zi, Bullgari, Bosnjë-Hercegovinë, Slloveni, dhe deri më 2009-ën do të vendoset në Kroaci, Maqedoni, Rumani, Moldavi, Ukrainë, etj. Më 3 korrik, kompania serbe “Delta Maxi” krijoi një shoqëri të përbashkët me kompaninë e madhe ruse “Finstar”, për të operuar së bashku në tregun ndërkombëtar.

Ambicia ballkanike e kompanisë serbe duket të jetë e madhe, derisa ajo ka investuar 400 milionë euro për dominimin e tregut serb dhe ballkanik. Siç deklaroi në një konferencë ekonomike ndërkombëtare në Sofje, drejtori i përgjithshëm i kësaj kompanie, Dragan Filipoviç, “Delta Maxi” synon që brenda tre vjetësh të jetë në pozicion udhëheqës në tregun e Ballkanit. E parë në këndin e shoqërisë moderne europiane të tregtisë dhe konkurrencës së lirë, të shkëmbimeve dhe lëvizjes së lirë të mallrave, të ideve dhe të kapitaleve, të lirisë së investimeve të huaja etj, etj, ambicia e kompanisë së mësipërme serbe për të zënë pozicionin udhëheqës në sistemin e tregtisë me pakicë të Ballkanit, duket brenda parimeve të pranuara që të mësojnë manualet e shoqërisë së tregut.

Por edhe fanatiku më i madh i mësimeve shkollore të shoqërisë së tregut nuk mendohet se shkon deri në atë pikë, që të thotë se kapitalet, apo blerjet e mëdha të paketave kontrolluese janë produkt i një laboratori ekonomik dhe jo i interesave të një grupi, një shoqërie, një shteti apo një politike të caktuar, (qoftë edhe ekonomike). Në këtë linjë logjike, edhe politika energjike rajonale e Serbisë, e investimeve apo blerjeve masive jashtë vendit, nuk mund të veçohet plotësisht nga vizionet, idetë, mentalitetet, formimet psiko-shpirtërore apo ambiciet e klasës drejtuese të vendit, pjesë e pandarë dhe ndër kryesoret e së cilës është biznesi. Shtresa e biznesit në Beograd nuk është shkëputur nga bërja e politikës së madhe, përkundrazi, Serbia përbën një nga shembujt më të spikatur të ndërlidhjes tepër të ngushtë dhe shpeshherë të errët, të biznesit të madh me politikën dhe strukturat e ndryshme të shtetit. Në vendimmarrjet dhe formulimet strategjike të politikës së brendshme dhe të jashtme të Serbisë, shtresa e biznesmenëve dhe kompanitë më të mëdha kanë pasur dhe kanë një vulë ndër kryesoret. Nëse shohim sot një politikë të caktuar të Serbisë brenda vendit, kundrejt Kosovës, kundrejt Bashkimit Europian, kundrejt NATO-s, kundrejt Rusisë, ajo është e lidhur edhe me shprehjen e interesave apo me përfaqësimet e interesave të biznesit të madh serb. Nëse kemi parë në dekadën e fundit të shekullit të kaluar katër luftëra të përgjakshme të Serbisë kundër popujve joserbë, kundër Sllovenisë, Kroacisë, Bosnjës dhe Kosovës, për të mos i lënë ata popuj të fitojnë pavarësinë, brenda asaj politike ka qenë dhe dora, dhe interesat e biznesit të madh serb që është pasuruar me ato luftëra. Nëse shohim sot një Serbi nacionaliste, me qëndrime dhe rivendikime ndaj shteteve fqinje, nuk mund të lësh anash edhe interesat e biznesit të madh serb në këtë lloj Serbie.
Qëndrimi arrogant dhe pretendimet kolonialiste, që Serbia vazhdon të mbajë ndaj Kosovës, nuk mund të konsiderohen qëndrim i pastër dhe vetëm i grupit politik, që ka uniformën e institucioneve të zgjedhura. Përkundrazi, ai shpreh interesat dhe filozofi të përcaktuar të grupeve dhe shtresave drejtuese e vendimmarrëse të shoqërisë serbe, dhe në radhë të parë të biznesit, që nuk ka demonstruar deri tani se ka hequr dorë nga një politikë koloniale kundrejt Kosovës. Është naive të mendohet se shifra prej 160 milionë apo 200 milionë eurosh, që të thonë në Prishtinë për tregtinë “e fshehte” mes Serbisë dhe Kosovës, flet në favor të tezës së “tregtisë së shkëputur nga politika dhe nacionalizmi”. Zhvillimi i tregtisë së fshehtë mes dy shteteve, që nuk kanë marrëdhënie diplomatike, dhe e cila në fakt nuk është e fshehtë, sepse dihet dhe lejohet nga autoritetet e të dy shteteve, mund të ketë dhe ka anën tjetër të medaljes: ruajtjen e lidhjeve të ngushta të strukturave dhe njësive ekonomike, në raportet siç ishin dikur, kur jetonin në federatën komuniste, të cilën e drejtonte dhe e kontrollonte Serbia.
Edhe në qëndrimin obstruksionist që ka mbajtur Serbia ndaj marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit me BE-në, nuk janë jashtë përgjegjësisë dhe qarqet e biznesit, të cilët duhet të kishin qenë grupi më i interesuar i interesit për marrëdhënie me BE-në. Në lëkundjet strategjike që shihen në qëndrimin e Serbisë për të zgjedhur mes perëndimit dhe Rusisë, ku edhe në programin e qeverisë së re serbe të paraqitur nga kryeministri në parlament, Rusia vihet përpara Shteteve të Bashkuara të Amerikës, mishërohen edhe interesa të biznesit të madh. Qarqet më të fuqishme të biznesit serb janë të lidhura ngushtë me biznesin dhe strukturat e shtetit rus, të cilat i kanë pasuruar dhe fuqizuar kompanitë serbe, duke u përpjekur gjithmonë të mbajnë të lidhur Serbinë, politikën dhe ekonominë e saj me Rusinë, dhe jo me perëndimin dhe integrimin europian.
Në ceremoninë e nënshkrimit të marrëveshjeve vitin e kaluar për blerjen nga kompania “Delta Maxi” të rrjetit të tregtisë dhe shpërndarjes “Tropic” të “serpska republikës” në Bosnjë-Hercegovinë, ku morën pjesë kryeministri i kësaj “serpska republikës” dhe ministri i Ekonomisë së qeverisë së Serbisë, Predrag Buballo, nuk ishte e rastësishme pjesëmarrja e zyrtarëve më të lartë të shtetit në një marrëveshje kompanish private. Këtë interes të Serbisë për investimet e jashtme të “Delta Maxit” e shpjegoi ministri i Ekonomisë së qeverisë serbe, i cili deklaroi se Serbia synon të bëhet udhëheqës i rajonit dhe për këtë arsye, të investosh në ekonominë rajonale është shumë e rëndësishme.
Serbia synon të jetë shteti tregtar kryesor rajonal, që do të furnizojë dhe ushqejë Ballkanin dhe kjo nuk rrjedh nga filantropizmi i shteti serb. Ekspansioni ekonomik, tregtar apo energjetik i Serbisë në rajonin tonë, nuk mund të shihet i shkëputur nga një strategji konstante e këtij shteti për të rifituar jo vetëm pozitën dominuese ekonomike, por sidomos pozitën e ndikimit dhe të kontrollit në shtetet që dolën nga ish- Federata komuniste Jugosllave dhe gjithashtu edhe më gjerë, në rajon.
Të gjithë udhëheqësit politikë që kanë drejtuar Serbinë pas rënies së diktatorit Sllobodan Millosheviç në vitin 2000 e deri në ditët e sotme, e shprehin hapur konceptin dhe ambicien, që Serbia është dhe duhet të jetë shteti qendror dhe kryesor i rajonit. Por roli qendror apo kryesor nuk është diçka, që vetëm mendohet apo faturohet me dekrete qeveritare në Beograd apo me dekret politik në ndonjë kryeqytet europian, ku recidivet e aleancave të vjetra me Serbinë diktojnë diplomacinë e sotme. Roli drejtues apo hegjemon sigurohet përmes një strategjie të hollë dhe afatgjatë të konsoliduar të penetrimit sidomos ekonomik në vendet e rajonit në shumë drejtime.
Ekspansioni ekonomik i Serbisë në rajon është i fokusuar sidomos në disa drejtime dhe fusha jetike siç janë energjia, nafta dhe gazi, energjia elektrike, gruri dhe prodhimet ushqimore. Në fushën e energjisë, rolin qendror rajonal Serbisë po ia jep Rusia, e cila planifikon që gazsjellësit apo naftësjellësit rusë, që do të nisin nga Bullgaria apo Rumania, të kalojnë përmes Serbisë, e cila do të bëhet nyja shpërndarëse për rajonin, përveç qendër tranziti për Europën qendrore dhe perëndimore.
Ekspansioni ekonomik i Serbisë në rajonin e Ballkanit vjen nga një shtet, i cili ka krijuar dhe po krijon trazira dhe probleme stabiliteti e sigurie në rajon. Vjen nga një shtet, i cili deri tani nuk duket i interesuar të ketë stabilitet në Ballkan, vjen nga një shtet, që po lejon të përdoret si instrument i politikës së Rusisë në rajon.
Në këto kushte nuk do ishte e papritur të konstatohen përpjekje të kapitalit dhe të investimeve serbe, që të krijojnë në terren atmosfera politike të përshtatshme për interesat serbe në këtë apo atë shtet të rajonit. Nuk do të ishte e papritur të konstatohen përhapje epidemike të sponsorizimeve serbe në shoqërinë dhe mediat e këtij apo atij shteti ballkanik. Nuk do të ishte e papritur të konstatohen përpjekje për ndikim dhe krijimin e lobeve të fuqishme serbe në këtë apo atë shtet të Ballkanit.
Paraja nuk është aq naive dhe neutrale, sa mund të përpiqen ta prezantojnë në publik “teknokratët” e lobeve të mbuluara ballkanike.

Gazeta Shqiptare



P.S.

Ndersa ne i versulemi Berishes qe nga viti 1992 se pse ai po e sjell NATO-n dhe pse po ja ve bazat ushtarake ne dispozicion, pse ai po merret me Kosoven, pse ai po nderton me cdo cmim autostraden Durres-Kukes, pse ai po nderton rrugen e Arberit, pse ai po kerkon te marre pjese ne financimin e termocentralit ne Kosove, pse ul taksat, pse pse pse?

Sepse jemi ende nje popull qe nuk sheh me larg se sa aksi Tirane-Durres, se bejme nje politike qe nuk del pas Dajtit apo pertej Krrabes, se tregu mendohet vetem nga Shkodra deri ne Vlore, se fshati apo qyteti im eshte shteti dhe kombi im etj.
Fqinjet tane zhvillojne politika ekonomike dhe politike ekspansioniste, sepse ata ndonese humbin vija kufitare, nuk pranojne humbjen e lidhjeve ekonomike.
Ai qe arrin te kontrolloje tregun, ai do te jete fituesi i vertete i te gjitha zhvillimeve ne Ballkan!

[Qerim]

Vete e kemi fajin per kete. Nuk kemi arritur te thithim ne Shqiperi firma boterore si Carfur etj. Me duket normale qe te vije nje vend i pazhvilluar si Serbia te sjelle risine.Individe serioze kurre nuk do ta shisnin nje firme me te ardhme ne Shqiperi si Euromax.Keto gjera nuk jane te paramenduara por diktohen nga tregu.