Enigmat

[Mister Enigma]

Ç'është kartëvizita anagramore?
Kartëvizita anagramore ose thjesht kartëvizita është një anagram i cili përmban në enigmën e dhënë një emër dhe mbiemër dhe zgjidhja e këtij anagrami është emër dhe mbiemër tjetër. Shembull ishte anagrami në këtë blog SAMI BAHTIRI që i kushtohet studiuesit tonë Sabri Hamiti. Në kartëvizitë, emri i dhënë në anagram dhe emri i zgjidhjes së anagramit duhet të jenë të një gjinie. Nëse nuk përputhen gjinitë atëherë nuk kemi të bëjmë me kartëvizitë por thjesht, me një anagram të zakonshëm. Për shembull, nuk është kartëvizitë anagrami TEMAL KABASHI (që i kushtohet këngëtares sonë të njohur, Alma Bektashi) ngase enigma e dhënë është me emër mashkulli kurse zgjidhja e anagramit është personalitet i gjinisë femërore.

[Agim Metbala]

Më heret kam potencuar se një anagram - ndërrimor, të jetë i suksesshëm, fjalët e parashtruar si pyetje (shkronjat e mëdha), duhet të jenë të lidhur biologjikisht me zgjidhjen e kërkua.
Në vijim, do ta paraqesë një anagram - ndërrimor të tillë: TAKTË -është njësi metrike në muzikë, ARIA është melodia, SOLO, vetëm (këndim nga një i vetmi këngëtar në muzikë), për të ardhur deri te zgjidhja definitive - ARTIOLA TOSKA.

Në vijim, anagrami - ndërrimori i plot.

TAKT, ARIA, SOLO...
Këndon në festivale;
Me afsh më të madh -
Kjo këngëtare shqiptare!

Zgjidhja:Artiola Toska

Në vijim anagrami - ndërrimori i dyfisht, kushtuar Republikës së Kosovës.

POSA IKE, KË BRE VULOS?
Koha e gjenocidit iku;
Pavarësinë e gëzojmë sot -
E armikun e kap paniku!

BESA KOLOS, VURE PIKË
Në çështjen tonë madhore;
flamuri në shtetin më të ri-
Do t'valoj në mënyrë madhështrore!

Zgjidhja:Republika e Kosovës

[Agim Metbala]

Enigmatë dhe lexues të nderuar, më merr mendja se mjaftë jemi ndalur në sqarimin e kësaj enigme, e në vijim do postojë edhe dy anagrame që të fillojmë me zgjidhje nga ana e Juaj e pastaj, do të kalojmë në enigmat të tjera e hajtë ta fillojmë me KARTVIZITAT që e filloi kolegu Riza BËRBATOVCI, enigmat i respektuar.

1.

TINE - ARIA, DEFI...
Edhe instrumente të tjerë;
Kjo këngëtare shqiptare -
I adhuron për nderë!

Zgjidhja?

ANA - MOZAIK MORI,
Kjo këngëtare e rrallë;
Në një festival -
Si shpërblim të parë!

Zgjidhja?

Ta lodhim pakëz së bashku trurin? Zgjidhjen do ta gjejmë pa kusht.

[Mister Enigma]

Do të theksoj vetëm edhe diçka unë. Nuk është e dosmosdoshme që fjalët e parashtruara si pyetje (shkronjat e mëdha) të jenë të lidhura biologjikisht me zgjidhjen e kërkuar. Anagrami është thjesht ndërrimi i vendeve të shkronjave. Por është diçka kulminante dhe shumë e suksesshme kur anagrami i dhënë ka lidhje substanciale me zgjidhjen e tij.
Siç thashë, edhe nëse nuk kanë lidhje enigma dhe zgjidhja e tij - kjo s'do të thotë që nuk është anagram dhe që nuk është i suksesshëm.

Zgjidhjet e anagrameve të mësipërme janë: Eneida Tarifa dhe Mariza Ikonomi.
Eneida Tarifa emrin e ka Eneda por mediumet ia shtrembërojnë emrin. Vetë e ka thënë këtë në një intervistë.

[Mister Enigma]

Ja po jap edhe unë një anagram timin që ka lidhje me përgjigjen:

DASMA ILIRE KA
Qenë ashtu si ajo shqiptare
Që e ka përshkruar i madhi
I botës së pafund letrare

Po jap edhe një kartëvizitë muzikore që e kam përpiluar para nja 13 vjetësh:

MELISA ALAJDINI

[Agim Metbala]

Mister Enigma - Riza i nderuar, të falenderohem për anagramin dhe kartvizitën e postuar, më pëlqeu shumë anagrami kushtuar Ismail Kadaresë.

Ke zgjidhur sakt anagramet e parashtruar për zgjidhje.

Tani së bashku, po kalojmë në enigmën tjetër KARTËVIZITË.

Për lexues të respektuar, edhe një herë po japim definicionin për këtë enigmë, në mënyrë që të vazhdojmë lojën.

KARTVIZITAT ENIGMATIKE

Kartëvizita enigmatike, është lloji i veçantë i enigmës dhe bënë pjesë në familjen eanagramit, pasi që përpilohet – zgjidhet me rregullat e anagramit (duke i ndërruar vëndin shkronjave).

Nnga vet emërtimi i saj – KARTËVIZITË, nënkuptohet se nga emri dhe mbiemri i dhënë, normalisht, duke ua ndërruar vendin shkronjave, vijmë deri te zgjidhja e kërkuar, pra profesionin që ushtron.

Më poshtë, po japim disa shembuj të kësaj enigme, bashkë me zgjidhje:

1. TOMOR P. ZIKO,
Me pianon e vet;
Komponon opera...
Plot pompozitet!

Zgjidhjaompozitori

2. INA B. RELA,
Në ushtrime vjen;
Pregatit vallëzimin -
Për të dal në skenë!

Zgjidhjaalerina

Me këtë rast, ftojë enigmatët e Shqipërisë, të kyçen e t'i pranojnë këto enigma më me ngulmë mbase që janë mjaft atraktive dhe zbavitëse edhe për lexues.

[Mister Enigma]

Të lumtë, Agim.
Tani do të shtoj edhe unë se kartëvizita është çdo anagram që përmban emër e mbiemër. Zgjidhja e tij mund të jetë çfarëdo por kurrsesi nuk bën të mos përputhen gjinitë e personave në enigmën e dhënë dhe në zgjidhjen e tij.
Po a e gjete, Agim, kartëvizitën time tjetër (MELISA ALAJDINI)?

[Mister Enigma]

Ja po jap edhe një palindrom:

JO, TI REMI, ATO VOTA I MERITOJ

[Agim Metbala]

Ja po jap edhe një palindrom:

JO, TI REMI, ATO VOTA I MERITOJ

Riza i nderuar, të falenderoj për kontributin që jepë në fushën e gjërë të enigmatikës.

Të dëshiroj punë edhe më të sukseshme në këtë drejtim.

Të përgëzoj për palindromin e sajuar - vetëm kush mirret me sajimin e palindromit, e kupton mundin e enigmatit se çka do të thotë të krijosh një fjali të zgjëruar, apo një frazë palindrome.

Me palindromin, do të merremi më vonë, pasi t'i kalojmë të gjitha llojet e enigmave anagramore.

Me repekt.

Agim METBALA

[Agim Metbala]

Shpresoj se së bashku e kemi kuptuar se çka do të thotë KARTËVIZË ENIGMATIKE, e tani do t'i parashtrojë dy kartëviziata si pyetje për t'i gjetur Ju zgjidhjen enigmatë dhe adhuruesit e enigmatikës.

1. SAMIR ARTI,
Me zell ligjëron;
Ky mësimdhënës-
Në shkollën tonë!

Zgjidhja?

2.RINOR TOTI,
Në uzinë ai punon;
Me makinë torno -
Metalet i lëmon!

Zgjidhja:?

[mondishall]

C'me fute pak ne loje dhe mua kete rradhe, mik Agimi!
Zgjidhja 1, mos eshte Arsimtari? Me thene te drejten ka merite gruaja ne kete gjetje.
Zgjidhja 2, duhet te jete, Tornitori.
Urime per temen interesante!

[Agim Metbala]

C'me fute pak ne loje dhe mua kete rradhe, mik Agimi!
Zgjidhja 1, mos eshte Arsimtari? Me thene te drejten ka merite gruaja ne kete gjetje.
Zgjidhja 2, duhet te jete, Tornitori.
Urime per temen interesante!

Mondi i nderuar, më vjenë mirë që fute pak në siklet, do ma dish hallin pak më shumë se sa vështirë është të krijosh një enigmë.

Ju lumtë, dë dyja zgjidhjet janë të sakta.

Ju përshëndes përzemërsisht.

Agim METBALA

[Agim Metbala]

Në vijim për sajueasit e Anagrameve - ndërrimoreve dhe dhe adhuruesit, po ju postoj disa anagrame për relaksim

Aangrami - ndërrimori i dyfisht i parë, i kushtohet skulptorit tonë me renome botërore që momentalisht jeton e vepron në Austri.

GISHTA A SEND...
Të dyjat i balanson në dorë;
Në skulpturat e tij-
Ky i madhi skulptor!

SA DESHTI NGA guri,
Gëdhendi e gëdhendi;
Figurat historike -
Nga ky vendi!

Zgjidhja?


Anagrami i dyfisht.

SE LIRIA BASH lehtë s'fitohet,
Edhe LISI, BARESHA ... thanë;
Por duhet luftuar vazhdimisht -
Për demokraci, për vatan!

Zgjidhja?

Në PARTI BIMO,
Puna nuk ec lehtë;
Sidomos kur pretendosh -
Të bëhesh president!

Zgjidhja?

[Agim Metbala]

Me kënaqësi po e postoj piramidën rekorde me trembëdhjetë kate, të sajuar nga enigmati - gjëzëtari Arbër Halilaj (edhe pse para tij këtë rekord e kanë aritur enigmatët Skender Tullumi dhe Gëzim Gjini, që të dytë nga Gjakova).

Arbërit i dëshiroj suksese edhe më të mëdha në sajimin e enigmave - gjëzave duke thyer rekorde ekzistuese.

Me respekt.



PIRAMIDA

1. Shkronja e parë,
2. Notë muzikore,
3. Shkrimtari ynë Podrimja,
4. Adelina (dim.)
5. Artiste e meriotuar shqiptare Hoxha,
6. Një glicerid, përbërësi kryesor i vajit të ullirit (kimi),
7. Emër femre latine ( shq. "luaneshë")
8. Shkrimtare gjermane e beletristikës për të rinj ("Online in love"),
9. Kombëtare,
10. Përparësi, avans, (spa.),
11. Praktika e mosdurimit, diskriminimit dhe urrejtjes,
12. Variacioni i fonemes gjatë realizimit filologjik (ose kuptimi tjetëroj loje me letra, soliteri,
13.Ndërkombëtar.

Zgjidhja. 1, A, 2, La, 3,Ali, 4,Lina, 5.Naile, 6.Oleina, 7.Leonina, 8.Ana Leoni,
9.Nacionale, 10.Antelacion, 11.Intoleranca, 12.Alternacioni,13.Internacional

I kërkoj ndjesë edhe autorit por edhe lexuesve se edhe përkundër disa tentimeve, unë nuk arijta ta dërgoj edhe rrjetin e vizatuar të piramidës.

[Agim Metbala]

Për adhurues të anagramve - ndërrimoreve, ja edhe disa angrame - ndërromore por pa zgjidhje - zgjidhja është detyra e juaj.

1.

FARA, RISHËNIM bëri,
Me ëndje një gjëzëtar;
Ndërrimorin e bukur –
Për këtë shkrimtar!

Zgjidhja

2.

PAK ARTIN ASAJOI
Ndërskena e holle?
Po, gjatë jetës së vetë –
kjo e madhe aktore!


Zgjidhja?

3.
A, HASIN PISHTARIN?
Më pyeti Dokleati
O, po, në historinë tonë-
Është shënuar emri i këtij demokrati!

Zgjidhja?

4.


Në STILIN FINAL ANON?
Jo moj e dashur Marë;
Ky ka qenë burrështeti –
E shkrimtarë i madhë!

Zgjidhja?

5.

BRITMA I HASI në jehonë,
Jehona u shkep anëembanë;
Veprat e tija plotë vlerë –
Letërsia në gji i mbanë!

Zgjidhja?

6.

MENDIME HIT i ka,
Kjo punë nuk diskutohet;
Ky shkrimtar gjakovar –
Nga të gjithë adhurohet!

Zgjidhja?

7.

JA ARTI – PASION KA!
Thonin për këtë aktore;
Derisa ajo ndër skena –
Aktronte në mënyrë madhështore!

Zgjidhja?

8.

E ANA, TAKTI
Te kjo këngëtare;
Përherë kishte –
Rëndësi të madhe!

Zgjidhja?

9

ENI, NISI BOTA shqiptare,
Delegatë si nga toka mbinë;
Ikën për në Vlorë –
E shpallën pavarësinë!

Zgjidhja?

10.

U LULI – GACA, HIRI!
Ky poet u djeg për letërsi;
Fëmijëve libra plotë perla –
U ka lënë me dashuri!

Zgjidhja?

11.

SHUTAT O TRISKA,
Dëshiron me mall;
Në koncertet e veta –
Ky tenori ynë i madh!

Zgjidhja?

12.


DASHJA IME RA,
Para përmendores;
Komandantit respekt –
Për sakrificën e fitores!

Zgjidhja?

13.

LANA, QUNI KRISI,
Boksat në përsosje;
Kundërshtarin e dërmoi –
Deri në alivanosje!

Zgjidhja?

14

LIRA, TELA... MAHI
S’ka me këtë këngëtare;
Si meteor shndrit –
Ndër skena shqiptare!

Zgjidhja?

[Agim Metbala]

Dashamirët e enigmatikës - gjëzëtarisë, shoqërimin po e vazhdojmë me kartëvizitat enigmatike.

Edhe një herë, po japim definicionin e kësaj enigme - gjëzen, në mënyrë që aty këtu edhe ndonjë lexues i ri që paraqitet, ta kuptojë këtë enigmë- gjëzë.


Kartëvizita enigmatike, është lloji i veçantë i enigmës dhe bënë pjesë në familjen eanagramit, pasi që përpilohet – zgjidhet me rregullat e anagramit (duke i ndërruar vëndin shkronjave).

Nnga vet emërtimi i saj – KARTËVIZITË, nënkuptohet se nga emri dhe mbiemri i dhënë, normalisht, duke ua ndërruar vendin shkronjave, vijmë deri te zgjidhja e kërkuar, pra profesionin që ushtron.

Në vazhdim, po ju prezentojmë për ilustrim tri kartëvizita me zgjidhje, ndërsa më poshtë, edhe tri sosh si pyetje që ju ta gjeni zgjidhjen.


1.SOTIR SAFI,
Frymëzime kërkon;
Pastaj me ëndje –
Aforizma sajon!

Zgjidhja:Aforisti


2.BASRI A. DAMO,
Me maturi or mik;
Punën realizon me sukses –
Në korin diplomatik!

Zgjidhja:Ambasadori


3.AMARDA SEBO,
Diplomacinë drejton;
Me politikë ndërkombëtare –
Shtetin tonë prezenton!

Zgjidhja:Ambasadore

Në vijim, edhe tri kartëvizita duke pritur zgjidhjen nga ana e juaj


1. RISTO U. NATA,
Me ëndje fluturon;
Gjithësinë e begatshme –
Prore e hulumton!

Zgjidhja:?

2. VISAR TIKI,
Aktet i rregullon or mik;
Sipas regullores –
E shumë me estetik!

Zgjidhja:?

3. INA B. RELA,
Në ushtrime ven;
Pregatit vallëzimin –
Për të dal në skenë!

Zgjidhjaalerina

Ju ftoj për bashkëpunim.

Përshëndesë të gjithë enigmatët - gjëzëtarët dhe adhuruesit e enigmatikës - gjëzëtarisë.

[Agim Metbala]

Ky është anagrami - ndërrimori i enigmatit Arbër Halilaj.

PREKË SALIU! BOKSOVE...
Për shtetin më të ri në botë
Tani ti e kalove
Provimin për jetë e mot.

Zgjidhja?

[Mister Enigma]

Agim, nuk dua ta bëj debat këtu por nuk është domosdoshmërisht zgjidhja e kartëvizitës profesion. Mund të jetë emër e mbiemër tjetër, mund të jetë profesion, mund të jetë një dukuri. Thelbi apo bërthama e kartëvizitës është emri dhe mbiemri i dhënë në anagram.

I gjeta disa kartëvizita në internet, disa ishin me emra dhe mbiemra, disa me profesione, e disa me dukuri.
Kur thua vetë emri kartëvizita si fjalë nuk paqyron vetëm profesionin e dikujt por edhe emrin e tij apo të firmës. Dhe kartëvizita anagramore nuk është domosdoshmërisht si kartëvizita si fjalë sepse zgjdhjet e kartëvizitave mund të jenë edhe dukuri të ndryshme.

E pashë një kartëvizitë në gjuhën sllovene zgjidhja e të cilit ishte SVEZH VETER (ajri i freskët).

http://www.telekom.si/uploads/angles...je/ar_2000.pdf

Pra mos e merr këtë si debat por vetëm dua ta jap një përkufizim më të saktë të kartëvizitës.
Gjithsesi, të kërkoj falje që të ndërhyra në temën e hapur.

Edhe MELISA ALAJDINI = Adelina Ismajli është kartëvizitë.

Zgjidhjet e kartëvizitave janë astronauti dhe aktivisti.

Po jap edhe një anagram tematik:

ADI E LA MAMIN AQ
Të mahnitur kur mësoi
Se shkrimtarja tiranase
Atë vetë si personazh e krijoi

(Adi është një personazh i shkrimtares nga anagrami).

[Agim Metbala]

Agim, nuk dua ta bëj debat këtu por nuk është domosdoshmërisht zgjidhja e kartëvizitës profesion. Mund të jetë emër e mbiemër tjetër, mund të jetë profesion, mund të jetë një dukuri. Thelbi apo bërthama e kartëvizitës është emri dhe mbiemri i dhënë në anagram.

I gjeta disa kartëvizita në internet, disa ishin me emra dhe mbiemra, disa me profesione, e disa me dukuri.
Kur thua vetë emri kartëvizita si fjalë nuk paqyron vetëm profesionin e dikujt por edhe emrin e tij apo të firmës. Dhe kartëvizita anagramore nuk është domosdoshmërisht si kartëvizita si fjalë sepse zgjdhjet e kartëvizitave mund të jenë edhe dukuri të ndryshme.

E pashë një kartëvizitë në gjuhën sllovene zgjidhja e të cilit ishte SVEZH VETER (ajri i freskët).

http://www.telekom.si/uploads/angles...je/ar_2000.pdf

Pra mos e merr këtë si debat por vetëm dua ta jap një përkufizim më të saktë të kartëvizitës.
Gjithsesi, të kërkoj falje që të ndërhyra në temën e hapur.

Edhe MELISA ALAJDINI = Adelina Ismajli është kartëvizitë.

Zgjidhjet e kartëvizitave janë astronauti dhe aktivisti.

Po jap edhe një anagram tematik:

ADI E LA MAMIN AQ
Të mahnitur kur mësoi
Se shkrimtarja tiranase
Atë vetë si personazh e krijoi

(Adi është një personazh i shkrimtares nga anagrami).

I nderuar Riza, së pari të falenderoj se në shumë mënyra ke dhënë e po jep kontribut të konsiderueshëm enigmatikës shqiptare, njëkohësisht të falenderohem se edhe në Forumin shqiptar ku kam hapur temën, je kyçur seriozisht.

Të bëjmë debat kurrësesi, por unë po i marrë mendimet tua si shumë të dobishme për definimin e definicioneve për enigmat - gjëzat e ndryshme, meqënëse teoria e enigmatikës shqiptare as ka filluar t'i bëjë hapat e parë e kjo punë i mbetet Federatës së enigmatëve të Kosovës, që së bashku me enigmatët - anëtarët e Federatës, t'i definojnë definicionet e enigmave.

Të falenderohem për angazhim dhe kontribut,

Të falenderohem për anagramin e postuar, zgjidhja është: Adelina Mamaqi .

[Agim Metbala]

Këto dy anagrame, m'i ka dërguar në emajlin privat enigmati Arbër Halilaj nga Drenasi, e unë me kënaqësi po i postoj lexuesve të të Forumit, bashkë me zgjidhjen.


HAJDAR SHANI MURA
Fitoi edhe betejen e drejtësisë.
(Ramush Haradinaj)

UKË LEGJENDARI I SHTIRUR VESËS
me bisht ndër shalë mblodhi ushtrinë
Romanin e shkroi shqiptari i besës,
Kadareja që lartësoi shqiptarinë.


(Gjenerali i ushtrisë së vdekur)

ARBER HALILAJ-Drenas