Kuriozitete mjekësore!

[DI_ANA]

Efekti Mozart

Efekti Mozart, përse muzika i bën mirë trurit ?

Nuk është e nevojshme të jetë Mozarti ose Verdi, mjafton edhe një tingull i vetëm, për të sjellë në humor trurin tonë. Sipas një studimi, psikologët e Universitetit të Torontos, pohojnë se stimuli dëgjimor, kur përceptohet i pranueshëm për trurin, ndihmon në mirëqenien e shëndetit, veçanërisht të trurit. Psikologu kanadez Glenn Schnellenberg, pranon se muzika ka një efekt mirëbërës dhe potencial në kapacitetet intelektive. Bëhet fjalë për “efektin Mozart”, sipas të cilit simfonitë e kompozuara nga gjeniu austriak dhe jo vetëm ato që ka krijuar ai, përmirësojnë gjendjen mendore tek të sëmurët e prekur nga Alzheimer. Por nuk bëhet fjalë vetëm për efektin Mozart, pasi edhe kur është dëgjuar muzika e Blur, është përfituar i njëjti, efekt, pra muzika në përgjithësi, e nxitur nga një dëgjueshmëri e këndshme, përfiton të mira për shëndetin e trurit. Ky kërkim shkencor nxjerr në dukje faktin se aktivitetet jashtëshkollore, veçanërisht teatri, i cili shërben si kurë për mjekimin fëmijëve që janë të turpshëm në shoqëri.


"Shekulli Online"

[DI_ANA]

Sporti dhe shëndeti

Studimet e kohëve të fundit tregojnë se ushtrimet fizike ndikojnë për një jetë të shëndetshme më të gjatë, më të mirë dhe më të zgjuar.

Tashmë është fakt i njohur se njerëzit që merren rregullisht me sport jetojnë deri në 4 vjet më gjatë se njerëzit që bëjnë pak, ose asnjë lloj ushtrimi fizik. Doktor Jay Smith i Klinikës Mayo në shtetin Minesota, është specialialist në këtë fushë.

Ai thotë se njerëzit që bëjnë sport ka gjasa të jetojnë më gjatë. Ata gjithashtu bëjnë një jetë më cilësore. Zoti Smith thotë se kjo ndodh ngaqë ushtrimet e rregullta fizike ndihmojnë në parandalimin e sëmundjeve të zemrës dhe një sërë sëmundjesh të tjera. Ai është bashkautor i një libri të titulluar “Kulturë fizike për çdo njeri”. Ai thotë se ushtrimet e rregullta fizike i ndihmojnë njerëzit që vuajnë nga tensioni, diabeti dhe mbipesha trupore. Doktor Smith thotë se edhe njerëzit që vuajnë nga sëmundjet e zemrës dhe artriti mund të kryejnë ushtrime fizike, sigurisht të kufizuara dhe duke u këshilluar më parë me mjekun. Studime të tjera tregojnë se ushtrimet fizike janë të mira edhe për trurin. Disa ekspertë thonë se ato pakësojnë rrezikun për sëmundjen e Alzajmerit dhe pakësojnë stresin dhe depresionin.

Një studim me përfshirjen e më tepër se 10 mijë personave të moshës 35-55 vjeç për 10-15 vjet tregoi se me kalimin e viteve, tek njerëzit që bënin ushtrime fizike më pak se dy orë në javë, aftësia mendore ishte më e ulët se tek ata që bënin fizkulturë për një kohë më të gjatë dhe rregullisht. Gjithashtu, me aktivitetin e ulët fizik lidheshin kujtesa e dobët, fjalori më i kufizuar dhe Aftësitë matematikore. Shkencëtarët thonë se shoqërimi i fizkulturës me muzikë ndihmon në shtimin e energjisë dhe optimizmit. Një studim me gratë mbipeshë që ecnin rreth 5 kilometra në javë, gjysma e tyre dëgjonin muzikë dhe gjysma jo. Gratë që dëgjonin muzikë ishin më të prirura ta mbanin dietën, ta vazhdonin programin e ushtrimeve fizike dhe të humbnin më tepër peshë se sa grupi tjetër i grave që kryenin fizkulturë por pa dëgjuar njëkohësisht edhe muzikë.



marrë nga voice of america

[DI_ANA]

Arti lehtëson simptomat e alcajmerit

Ndërsa për sëmundjen e alcajmerit nuk ekziston ndonje kurë, disa shkencëtarë kanë zbuluar një mënyrë të re jo të zakonëshme për të lehtësuar simptomat e rënda të kësaj sëmundjeje.


Irena Brenton vuan nga alcajmeri. Megjithatë ajo qesh, duke komentuar rreth kësaj pikture të quajtur “Dhoma e ngrënies së mëngjesit”.


“Me siguri, artisti e ka pikturuar menjëherë pasi ka ngrënë mëngjes”, thotë Irena.

Zakonisht, pacientët me alcajmer dallohen nga ajo që mjekët e quajnë 4 A-të: Ankthi, Agresiviteti, Apatia dhe Axhitimi ose në shqip, shqetësimi i jashtëzakonshëm.

“Babai im ka qënë shkrimtar e redaktor”, thotë Sheila Barns, e cila ka humbur kujtesën afatshkurtër për shkak të alcajmerit. Ajo bisedon rreth të kaluarës ndërsa ndalon duke parë një kryevepër franceze dhe shlodhet përpara piktures “Roma duke fjetur” të Rusoit. Ajo thotë se kjo pikturë krijon paqe e besim të ndërsjellë midis kafshës dhe njeriut.

Katër A-të sikur fashiten përmballë artit, dhe pacientët gjejnë qetësi, thonë mjekët. Kujtesa emocionale gjallërohet dhe kthehet tek këta pacientë duke i bërë ata të lidhen me ngjarjet e njerëzit që kanë njohur në të kaluarën.


"Pas vizitave të tilla në muze pacentët me alcajmer ndjejnë më pak apati e Ankth", thonë pjestarë të familjeve dhe ata që kujdesen për këta të sëmurë.


Bashkëshorti i Irenës, Majron Brenton pohon se Irena filloi të flasë pas shumë kohësh dhe thotë se do të fillojë të merret me fotografi. Dikur ajo ka qënë fotografe.


Shtrohet pyetja; Përse pikturat kanë këtë efekt?. Shkencëtarët thonë se kanë zbuluar se shumë prej kujtimeve ruhen në tru si imazhe dhe nuk shkatërrohen nga alcajmeri.


Shkencëtari Xhon Zeisel thotë se alcajmeri nuk shkatërron kujtesën, por kjo sëmundje dëmton atë pjesë të trurit që i lejon njerëzit të tërheqin kujtimet. Pra nëse mund të thuhet se kujtimet mbyllen në një kuti, për të prekurit nga alcajmeri mund të thuhet se ata ka humbur çelësin e kësaj kutie. Dhe shkencëtarët thonë se arti mund të shërbejë si çelësi për hapjen e saj. Megjithatë, shkencëtarët theksojnë se këto piktura nuk janë kurë për alcajmerin, por një trajtim për lehtësimin e simptomave.

marrë nga voice of america

[DI_ANA]

Gjumi ndihmon kujtesën

Çdo njeri fle mesatarisht 6 orë në natë dhe studim i ri vë në dukje se gjumi mund të jetë kyç për përmirësimin e kujtesës.

Shkencëtarët në shkollën mjekësore të universitetit Harvard në bashkëpunim me ata të universitetit të Pensilvanisë studiuan për 1 vit e gjysëm rreth 60 të rinj për të parë e në ç’mënyrë gjumi afekton kujtesën.



Ata u dhanë personave pjesë leximi për t’i mësuar përmendësh dhe pas një pushimi 12 orësh u kërkuan atyre të thonin atë që mbanin mend.



Nga ky studim doli se ata që ishin lejuar të flinin gjatë pushimit kishin një kujtesë më të mirë sesa të tjerët që kishin qëndruar zgjuar gjatë pushimit 12 orësh.



Autorët e studimit thonë se kur personi fle pasi ka mësuar diçka të re, ky gjum ndihmon për ruajtjen e këtij informacioni në tru.

"Shekulli"

[DI_ANA]

Nje gjen kundër efekteve të alkoholit

Kohët e fundit, shkencëtarët kanë veçuar një gjen tek minjtë, i cili mund të kontrollojë reagimin e njerëzve kur ata ndalojnë pirjen e alkoholit. Shkencëtarët shpresojnë se këto studime mund t’i bëjnë ata të njihen më mirë me efektet e alkoholit tek njerëzit.

Një mbrëmje në qytet, duke pirë me miqtë mund të jetë diçka e bukur, por shkencëtarët kanë zbuluar se konsumimi i vazhdueshëm, apo në sasi të mëdhe i pijeve bën që truri t’u përshtatet efekteve të alkoholit, apo etanolit. Ky proces ndodh në qelizat e trurit të njerëzve që e pijnë rregullisht alkoholin, pijanecëve kronikë, duke krijuar një numër më të madh molekulash, që quhen receptorë. Këta receptorë mund të marrin sinjale nga qeliza të tjera. Kjo e vështirëson gjendjen për atë që vendos ta lerë alkoholin, duke e detyruar trupin e tij të tërhiqet, apo rezervohet. Ja si e shpjegon këtë proces Sid Strickland, studjues në Universitetin Rockfeller të New Yorkut: “Në se ndërpritet menjëherë etanoli, veprimi i tij në organizmin e njeriut nuk largohet menjëherë, por vazhdojnë të mbeten receptorët dhe një ndjeshmëri e lartë, e cila çon në një gjendje të acaruar të njeriut që është mësuar të pijë alkohol.” Shkencëtarët në Universitetin Rockfeller kanë studjuar efektet e alkoholit dhe mendojnë se kanë gjetur një gjen që mund të kontrollojë procesin e përshtatjes së organizmit. Gjatë konsumimit të alkoholit, gjeni i quajtur TPA, ndihmon në krijimin e një enzime, e cila krijon receptorë shtesë. Shkencëtarët thonë se përdorimi i ilaçit të quajtur Ifenprodil mund ta bllokojë gjenin TPA. Deri tani, shkencëtarët kanë mundur t’i pakësojnë simptomat e tërheqjes tek minjtë. Sid Strickland shpjegon se kjo mund t’i ndihmojë njerëzit. “Ideja do të ishte se në se një person ka abuzuar vazhdimisht me alkololin, që përmban etanol, dhe në një moment ai kërkon ta ndërpresë të pirët, ilaçi i ri mund ta frenojë prodhimin e kësaj enzime dhe kjo do të pakësonte efektet e tërheqjes së menjëhershme.” Megjithëse do të duhen vite për përdorimin e ilaçit Ifenprodil tek njerëzit, ky përbën një hap të ri për njohjen me efektet e alkoholit tek truri i njeriut.


"Zeri i Amerikes"

[DI_ANA]

Fëmijët, televizioni dhe çrregullimet e vëmendjes

Një studim i ri që doli në numrin e Prillit të “Pedriatia”, del në përfundimin që fëmijët që shikojnë televizion përjetojnë harqe të shkurtuara të vëmendjes dhe rrit në mënyrë të ndjeshme mundësitë, bazuar mbi orët para televizorit, e zhvillimit të ADD (crregullimet e vëmendjes) më vonë gjatë jetës. Akademia Amerikane e Padriatisë ka rekomanduar që fëmijët nën moshën dy vjeçare të mos shikojnë televizor dhe ky studim i ri ka përforcuar këtë rekomandim.



Publikimi i këtij studimi ndodh në të njëjtën kohë me festimin e 35 vjetorit të transmetimeve të Sesame Street. Ndihmës drejtori për kërkime në Workshopin e Sesame vuri në dyshim rezultatet e këtij studimi sepse kërkuesit nuk e dinin përmbajtjen e programacionit gjatë studimit, por vetëm duke u fokusuar në numrin e orëve që fëmija shikonte ekranin e televizorit. Programacioni i Sesame Street konsiderohet instruktive dhe edukative.



Sipas Dr. Dimitri Christakis, kërkues në Spitalin e Fëmijëve dhe Qendrën Rajonale Mjeksore në Seattle, imazhet vizive të përshpejtuara që kryesisht shihen në televizor mund të ndryshojnë zhvillimin normal të trurit. Përvec kësaj, vazhdon Dr. Christakis, koha e tepërt përpara televizorit kontribuon në obesitetin (trashje) dhe agresivitetin tek fëmijët.



Me sa duket kjo nuk është dicka e re për Dr. Lorraine Day, një kirurg i traumës ortopedike i njohur në rang ndërkombëtar dhe autore shume e shitur, ishte për 15 vjet Ndihmë Profesor në Fakultetin e Kalifornisë, Shkolla e Mjeksisë në San Francisko, dhe Zëvendës Kryetar i Departamentit të Ortopedisë. Ajo ishte gjithashtu Shefe e Kirurgjisë Ortopedike në Spitalin e Përgjithshëm të San Franciskos dhe njihet në të gjithë botën si ekperte e SIDA-s.



Sipas Dr. Day, që për më shumë se një dekadë ka mbështetur eleminimin e televizionit gjatë viteve të para të fëmijës:

"Tregohet që fëmijët shikojnë mesatarisht televizor 43 orë në javë, që është më shumë se orët e punës së një të rrituri në javë. Gjatë shikimit, ata shumë shpejt bëhen pothuajse të hipnotizuar. Është treguar shkencërisht që pas pak minutash para televizorit, truri ndryshon nga valë vigjilente të trurit (valët beta) në valë hipnotike (valët alfa), ku qendra e gjykimit të trurit anashkalohet. Kështu dhuna dhe dekadenca që sheh fëmija, anashkalon qendrën e gjykimit dhe ngulitet në trurin e fëmijës pa ndonjë aftësi nga ana e fëmijës për të vendosur nëse ajo që sheh ai është e e mirë apo e gabuar. Dhuna dhe dekadenca pranohen nga truri pa iu nënshtruar ndonjë gjykimi moral. Atëhere ajo bëhet pjesë e subkoshiencës së përhershme të fëmijës.



Opinioni i hershëm i Dr. Day për këtë cështje duket se është i njëjtë deri diku me Dr Christakis i cili ka thënë, "Truri i të sapo-lindurit zhvillohet shumë shpejt gjatë dy deri tre viteve të para të jetës. Me të vërtetë ai ‘është në ndërtim’ gjatë kësaj kohe.

___________________

marrë nga trendet.net

[DI_ANA]

Ilaçet dhe reklamat

Çfarë roli luajnë reklamat kushtuar këtyre ilaçeve dhe sa ndikohet mjeku për të mbushur recetën për ilaçe të tilla. Mjekja Denis Nishio thotë se reklamat e ilaçeve në radio apo televizion afektojnë pacientët e saj. Shpesh pacientët shkojnë tek ajo dhe i kërkojnë recetë për një lloj ilaçi që kanë parë të reklamohet në televizion.

Për të parë se çfarë ndikimi kjo reklamë ka tek mjekët, doktor Richard Kravic pranë qëndrës mjeksëore të universitetit të Kalifornisë , përdori aktorë që ishin përgatitur për të treguar shenja të shkallës së rëndë të sëmundjes së depresionit, që kërkon ilaçe, dhe shenja të një shkalle më të lehtë të sëmundjes që rrallë kërkon marrjen e ilaçeve.

Aktorë të ndryshëm që luanin këto role shkuan tek mjeku dhe bënë 3 kërkesa të ndryshme. Ata kërkuan një ilaç të njohur kundër depresionit që ata kishin parë në televizion, ose pa përmendur fare reklamën, kërkuan llojin e ilaçit. Mjekët duket se ishin të gatshëm për të dhënë recetën me ilaçin e kërkuar nga pacienti.

Gjatë studimit, doktor Kravic thotë se u vu re një numër i madh mjekësh që jepnin ilaçe të kërkuara nga pacientët që reklamën e ilaçit e kishin parë në televizion. Por rezultatet e studimit tregojnë se ndërsa pacientët që vuanin nga një depresion i rëndë përfitonin nga këto ilaçe, pacientët me gjendje të lehtë Depresioni, shkonin tek mjeku, kërkonin dhe merrnin ilaçe, megjithëse mjekët e dinin se gjendja e këtyre pacientëve nuk kishte nevojë për ilaçe të tilla.

Aktorët që luajtën role pacientësh gjatë studit vizituan 152 klinika. Mjekët ishin paralajmëruar për vizitat e tyre, por nuk u ishte thënë koha e saktë e vizitës ose cilët pacientë ishin aktorë.

"Shekulli"

[DI_ANA]

Asimetria të bën agresiv

Njerëzi me trup asimetrik kanë tendencë më të madhe ne agresione. Këtë të pakten sjell një rezulutat i një hulumtimi amerikan.

Shkencëtarët në fillim hulumtuan supozimin e pohuar më parë, që një pamje e jashtme asimetrike ka të bëj me një defekt në sistemin nervor dhe me kontrollim të pakësuar të agresionit.



Image Shkencëtarët e Universitetit të Ohio-s i matën veshët, duartë, krahet dhe këmbët e 100 personave vullnetarë dhe nga kjo përcaktuan simetrinë. Me pretekstin për t'ja u matur forcën bindëse të tyre, kërkuan nga pjesëmarrësit të bëjnë dy telefonata, në të cilat ata bashkëbiseduesit e tyre duhej ti bindnin për të dhuruar t'holla për një qëllim bamirës.



Pjesëmarrësit nuk e dinin se të dy bashkëbiseduesit në anën tjetër të telefonit punëtorë të Universitetit ishin. Njëri prej tyre refuzonte lutjën e tyre në mënyrë miqësore, ndërsa i dyti reagonte ekstrem me një vrazhdësi. Agresivitetin e pjesëmarrëseve hulumtuesit e matën se sa vrullshëm ata e hudhnin receptorin mbi telefon. Studimi rezultoi që ata persona me trup asimetrik dëgjuesen shumë më shpesh e përplasnin se sa të tjerët pjesëmarrës.



Udhëheqsja e studimit Zeynep Benderlioglu e shpjegon këtë lidhje me faktin, se asimetria formohet në mitër në kushte të pafavorshme. Kjo ndikon pra jo vetëm në dukurinë e trupit, çka edhe shifet, por gjithashtu edhe në sistemin nervor. Defektet e tilla në sistemin nervor, sipas vlerësimit të shkencëtarës, influencojnë Aftësitë e njerëzve për të kontrolluar agresivitetin e tyre.

"nga nm"

[DI_ANA]

Sex-Serialet si nxitës te apetitit

TV-Serialet si "Sex and the City" ("Sexi dhe New Yorku") siç duket i animojnë rininë për imitim të tyre. Ata e kanë "herën e parë seksuale" me herët sesa teenager që nuk përcjellin këto seriale.

Image Në këtë përfundim vijnë shkencëtarët amerikanë në një hulumtim të bërë më parë. Ata pohojnë që të rinjët, që shikojnë emisione me skena seksuale ose të paktën degjojnë veç bisedime mbi seksualitetin, kanë pastaj shumë me herët marëdhënie seksuale sesa të tjerët.



Në këtë studim shkencëtarët anketuan 1792 të rinjë në një interval prej një viti. Ata u anketuan dy herë mbi zakonet e tyre të shikimit të televizionit dhe eksperiencës së tyre seksuale. Pjesa e të rinjëve, të cilët në anketimin e parë thanë se shpesh shikojnë emisione me përmbajtje seksuale, ishte signifikant me e madhe qe pastaj një vit me vonë për herë të parë patën seks, sesa e atyre në grupin krahasues. Në Anketim u pyet për 23 emisione të preferura, të cilat sipas mendimit të shkencëtarëve shpesh tregonin veprime seksuale ose te paktën tematizonin seksualitetin, ndër këto seriale ishin edhe serialet shumë të njohura si "Friends" ose "Sex and the City".


përgaditur nga nm

[DI_ANA]

Majmunët janë gjithashtu vetëm meshkuj

Një hulumtim shkencor vërteton: Edhe majmunët janë gjithashtu vetëm meshkuj.

Majmunët shikojnë më qejf fotografi të specieve (llojëve) të njëjta femrore nga të fotografuara nga prapa - ata bile paguajnë për t'i shikuar.

Image Në një hulumtim shkencor të Universitetit Duke (North Carolina, USA) u vunë majmunët e rasës Rhesus para zgjedhjës si vijon: Ata duhet të zgjidhnin ose një sasi të madhe lëng qershie pa mundësinë për t'i shikuar fotografitë, ose një sasi të vogël lëngu, por me mundësinë për t'i shikuar fotografittë me pjesën e prapme të majmunëve të gjinisë femrore.

Robert Deane resumon, se praktikisht të gjithë majmunët hiqen dorë nga lëngu i frutave, vetëm për t'i parë fotografitë e mujmunëve femrorë. Duhet theksua se ky fenomen nuk mund të nënkuptohet si "pornografi e majmunëve". Por në bazë të kësaj mënyre majmunët më shumë testojnë gadishmërine sexuale të partnerëve potencial.



përgaditur nga nm