Postuar mė parė nga
Rrustem Geci
Rrustem Geci
TIVARI, NJĖ KRIM I PASHKRUAR
( Poemė pėr Simfoni, Balet dhe Operė ) pjesa e I - rė
Lami, duke lavruar dhe hedhur farėn mbi tokėn e tij bisedonte me veten; Kjo tokė i ka tė katėr stinėt, secila mė e pasur s“e tjetra! Tek kjo lavėr janė tė korrat e mia, fruti i ēdo tė mbjelle. Unė po hedhi farė, por lufta kėrcėnon nė tė gjitha anėt. Kosova s“ėshtė tokė e harruar e zotave, as tokė e legjendave tė ngrėna. Shumė netė me luftė i kemi kaluar, dhe do t“i kalojmė! Po, po, edhe tė rėnėt s“janė mirė! Ankohen s“e gishtėrinjtė i kanė tė pėrgjakur, se ėndrra pėr tė pambėrritshmen si lė tė flė. Akorde tė fuqishme zjarri dhe flakėsh plasin nė mes tė reve. Ushtima gjeratoresh dhe ujėrash tė rrėmbyer pushtojnė shpirtin e Lamit. Fryj tufan i shqipeve, fryj! Fara e tė mbjellave nuk frikohet. Jam kėtu, pėr ēdo kokėrr farė tė mbjellur, jam zot i tė mbjellave tė mia. Bijtė tanė s“janė mė pak trima s“e tė atyre qė na kėrcėnojnė. Vetimat janė rrufe tė frikėshme. Kosova, ėshtė tokė me varre palė- palė. Nė kėtė ditė tė shenjtė tė zemėrimit popullor, Kosova vazhdon tė jetė nė natyrėn e saj tė pėrhershme,tragjikokomike dhe kryengritėse!..
2.
Nė Kosovė, nuk ka fushė buke
as grykė mali, dhe as breg lumi
as prag shtėpie, as gji tė nėnave
pa njė tė rėnė, tė bukur pėr liri!..
3.
Mobilizim! Pėr kė mobilizim? Kush po e organizon kėtė mobilizim! Fėmijėt tanė kush i kėrkon regrutė? Vallė, a nuk kanė bijė e bija, vendet pėrreth nesh pėr ta ēliruar veten e tyre! Kujt i duhet ky kurth; komunistėve serbė, dhe shėrbėtorve tė tyre shqiptarė. Liria e Kosovės ėshtė nė rrezik flitej nėpėr familjet shqiptare, por mungonte njė kundėrshtim i fuqishėm i armatosur. Mobilizimi pėr regrutėt e rinj ishte vetėm pėr shqiptar, dhe jo edhe pėr minoritet e tjera. Nė atė mobilizim tė vitit 1943- 1945 nė Kosovė, Kosovės ju pushkatuan 35 mijė regrutė. Njė varr i dhimbshėm edhe pėr kombet e mėdha. Me 35 mijė djem tė Kosovės mangut, Serbia Kosovėn e Aneksoi me pak krisma kaēakėsh. Kurthi serb kundėr Kosovės ishte i pėrgatitur nė Kuzhinat e Beogradit. Nga Marshi i regrutėve, Prizren - Dalmaci, prej 8750 regrutėve shqiptar, nė Kosovė u kthyen disa qindra bijė tanė. Nė Marshin, Prizren, Shkodėr, vetėm nė Tivar, u ekzekutuan 2750 shqiptarė, ndėrsa nė Anijet kurth pėr nė Dubrovnik, dhjetėra anije me regrutėt tanė u mbytėn nė det. Njė qytetar nė Shibenik tregonte babai im, pjesėmarrės i atij Marshi Famėkeq, mė pyeti? Pse jeni ardhė kėtej, kush ju ka sjellė? Unė i thashė tregonte babi, se ne jemi ardhė nė ndihmė me ju ēliru juve! Haaa! Gabim e ke! Ne kemi frikė nga ju, dhe kemi urdhėr tė ju vrasim, sepse ju do tė na i merrni edhe ato pak ushqime qė i kemi, dhe ju keni smundje mė tha Plavshiq, se ju jeni tė infektuar! Plavshiq, na tregonte babi, ma bėri edhe njė pyetje; a e keni ēliru j“u vendin tuaj, qė ishte pyetja mė e rėndė nė jetėn time. jo i thashė, lufta tek ne ende vazhdon!.
4.
Tė punosh tokėn me duart tua
dhe farėn ta hedhėsh nė arė vetė
tė korrėsh grurin kur ai piqet
nuk ka liri mė sublime nė jetė...
TIVARI, NJĖ KRIM I PASHKRUAR
Poemė pėr Simfoni, Balet, dhe Operė
Ai muaj ishte mars, ishte prill
ai vit ishte 1945, dhe ajo luftė
Kosovėn e nxorri tė humbur
me 35 mijė djem tė pushkatuar
Pėr atė kasaphane nė Tivar
Kosova pyet, pyesin familjarėt
pse djemtė tanė na u masakruan
dhe plisin nė Tivar na e shkelėn
A ka faj Tivari, apo prejardhja
pėr vrasjen e 2785 djemėve tanė
edhe dhimbjes m“ i dalin lot, e
gojės m“i merret fjala dhe qanė
Pjetri; xhelatit i tregova shenjėn
e Krishtit; por xhelati s“e njihte
atė, dhe mua mė therri si berre
mik, tė tėra zorrėt i kam nė duar!..
2.
Tė pushkatuarit shqiptar nė Tivar
Tė pushkatuar nga xhelatėt serbė
pyesnin, pėrse ne duhet tė vritemi
pėrse kjo pusi e serbėve nė Tivar
Kosovė o zemėr, mos mė mallko
dėgjoja zėrin e plagosur tė Avdiut
Se duar e kėmbė i kam tė lidhura
Fytyrėn me thika ma kanė prerė
Krimi nė Tivar mbetet gjenocid
vrasja regrutėve i duhej Serbisė
Kosovėn ta ēarmatoste nga forca
e gjallė, edhe njė Mollė tė kuqe ta
Vriste
Krimi nė Tivar ishte i menduar
ai vazhdoi pastaj nė Dubrovnik
vazhdoi nė Likė, Nish, e Beograd
deri mė 17 shkurt tė vitit 2008
3.
A kishte faj udhėheqja Kosovės
pėr masakrėn nė Tivar, them po
mobilizimin e regrutėve shqiptar
Shtabi i Kosovės e kishte bėrė
Ē“po ndodhė vallė me Kosovėn
qanin gjyshet dhe gjyshėrit tanė
Kosova na mbeti fare pa djemė
pa burra pėr ta mbrojtur vendin
Tivari ishte njė varr i projektuar
se varre tė reja hapeshin ēdo ditė
pėr ta gjunjėzuar Kosovėn , qė
Kosova tė mbetej nėn Serbi
Regrutėt tanė i vrau ushtria serbe
Me njė vendim tė Jugosllavėve
Ata u pushkatuan nga xhelatėt
qė Kosova tė mos vetėmbrohej
4.
Krimi nė Tivar mbetet i gjallė
sado qė atė e varrosėn thellė
nė Tivar nuk ka njė gur varri
pėr 2785 regrutė tė pushkatuar
Nga Kosova e deri nė Tivar
rruga ishte mė e keq se nė varr
nė atė udhė tė mundimshme
shumė nga tanėt vdiqėn rrugės
Mes plagėve dhe bajonetave
pashė nė ėndėrr vajzėn time
kjo masakėr duhet tė kujtohet
pėr tė gjithė brezat e Kosovės
Nuk njerizohen serbėt xhelat
Garashaninėt, dhe Rankoviqėt
ata vranė gjithandej Toplicėn
regrutėt tė lidhur na i therrėn
5.
Tė pushkatuarit e Tivarit thėrarsin
qė gjaku i tyre tė mos thaj
Kosovė, mblidhi pikat e gjakun tėnd
Mblidhe se ėshtė gjak i tė rėnėve
Pėr atė krim tė Serbisė nė Tivar
Kosova e Tirana duhet tė ulurasin
nė tė gjitha kancelaritė e Evropės
Pėr t“ i bėhet njė gjyq Serbisė
Serbia me pamje tė njeriut
herėt a vonė do tė pėrgjigjet
pėr krimet mbi popullin tonė
pėr gjenocidin e padėnuar serbė
Pushtimi i Kosovės nga sllavokomunistėt
Bėri qė tė ndodhė Tivari
serbėt vranė 35 mijė shqiptar tė
Kosovės, pėr tė aneksuar Kosovėn!..
6.
Prejardhja shqiptare e Kosovės
Ishin shkallėt e pushkatimit
fliste nė zjarrmi Alimaloku
pak ēaste pėrpara se tė vdiste
Ne s“kemi vrarė, as vjedhur s“kemi
i thoshte Preni plagės sė tij
ne po vdesim krejt tė pavarrosur
dhe pa njė ceremoni varrimi
Tivari ishte vetėm njė varr
varre tė reja hapeshin ēdo ditė
qė Serbia tė dėrgojė kolonėt
mbi hipoteka tė shqiptarėve
Ah, sikur tė isha pa pranga
dhe duart t“i kisha pak tė lira
do tė luftoja edhe me thikat, e
tė vdisja, me gishtin nė kėmbėz
7.
Kosovė, heshtja s“ paska duar
ngrite zėrin pėr tė rėnėt nė Tivar
Thėrrasin nėnat dhe baballarėt
Kosova, dhe tė ardhshmit e saj
Kosovė, mblidhe gjakun tėnd
Se njėgjakėsh jemi shqiptarėt
Kėtu njė kufomė, aty njė tjetėr,..
Djem tė Kosovės tė pushkatuar
Gjenocidi i organizuar i Serbisė
nuk ishte kontroll dokumenti
po ekzekutim i atypėratyshėm
ndėshkim, ndjekje,dhe pushkatim
Qėllimi i pushkatimit nė Tivar
kujtoj se ishte prejardhja jonė
ndarja e Kosovės nga Shqipėria
dhe pushtimi i tokave shqiptare
8.
Shumė nga regrutėt tanė tė therrur
zorrėt e tyre i mbanin nėpėr duar
ata fluturonin nėpėr qiejt e tyre
por fjalė nuk nxjerrnin nga goja
Nė atė pusi vrastare pėr Kosovėn
Na u mor Tivari, na u mor Ulqini
tė pushkatuarit nė Tivar, ishin gjak
I shtetit tė ardhshėm tė Kosovės
Mbi lirinė e shkelur tė Kosovės
Serbia vrau me plumb e bajonetė
me mija qemė gjysmė tė vdekur
dhe me mija qemė tė pavarrosur
Pushtimi serb shumė na ka vrarė
xhelatėt serbė edhe tani vrasin
ata po shtien nė tė gjitha anėt
edhe pas njė shekulli krimesh
9.
Pėr pushkatimet nė Tivar
dhe aneksimin e Kosovės, nga
ushtria serbo-sllave e Titos
shkrimet e mirėfillta mungojnė
Nė atė kasaphanė ēnjerėzore
prilli i detit e mban mend
ai do tė flasė nė ēdo kohė
pėr serbėt me pamje tė xhelatit
Gjenocidi i padėnuar serb nė Kosovė
vazhdon me mendėsinė e vjetėr
se krimin mund tė varrosėsh
Gropave tė fshehta tė kohės
Krimi nė Tivar mbetet i gjallė
sado qė atė e varrosėn thellė
nė Tivar nuk ka njė gur varri
pėr 2785 regrutė tė pushkatuar
10.
Ky homazh prushi dhe zemėrimi
pėr Kosovėn e vitit 1945, pėr
regrutėt e pushkatuar nė Tivar
nga ushtria dhe fallangat serbe
do ta quaja plagėn mė tė patharė
pėr tė gjithė brezat e popullit tonė
Ky homazh pėr 2785 regrutėt tanė
na bėn qė liria tė jetė e pakėnaqur
na bėn qė Kosova tė jetė nė luftė
edhe pėr Tivarin, dhe Manastirin
Prandaj, ky homazh pėr regrutėt
tė vrarė tė lidhur dhe nėn pranga
edhe fjalėn e bėjnė tė qaj e t“uluras
por, kini durim; ata do tė zgjohen
posa t“ i mbushin njėqind vjet
ata do tė ngrihen e do tė flasin, se
ishin gjak i shtetėsisė sė Kosovės
gjak i njėsimit dhe i pėrbashkimit!..
Nėpėr histori fatesh tė rėnda, nėpėr histori burgjesh, dhe dėnimesh me varje, ku humbėsve u dhunohoheshin fėmijėt, gratė, dhe u plaēkitej baza materiale, e u digjeshin shtėpitė, dhe kufomat u masakroheshin, edhe poezisė m“i dalin lot. Kosovė, dashuria ime e pėrjetėshme, ne ende kemi shumė udhė pėr tė bėrė! Shqipėri-Kosovė-Iliridė, janė bimė tė njė njė gjuhe, bimė tė njė gjaku, bimė tė njė vendi. Kosovė-Shqipėri- Iliridė, nuk mund ta pranojė asnjė falje, asnjė pajtim me serbėt, pa u bashkuar trojet tona. Udha pėr tė pranuar faljen dhe pajtimin me serbėt, do tė jetė e gjatė. Njė shekull krimesh e gjenocidi e mė shumė mbi popullin tonė, nuk falen dosido. Unė s“ kam mundėsi tė fali asnjė krim tė padėnuar, shprehet gjykatės Flamuri. Unė s“dua tė marr pjesė nė kėtė pazare tė turpshme. Liria qė e fituam, avash, avash, do tė na bėjė tė lumtur! Por, plagėt e Kosovės, qė ia bėri Serbia shtetėrore Kosovės, janė aq tė mėdha, aq tė thella, dhe aq tė gjera, sa duhet pėrshkuar udhė tė gjatė brezash shqiptar, pėr tė pranuar faljen, dhe pajtimin me serbėt! Bashkimi kombėtar nuk ka zėvendėsim! Bashkimi kombėtar do ndodhė me patjetėrsi! Mbase,
vetėm atėherė do tė kemi njė Shqipėri tė tė gjithė Shqiptarve!.. Fundi i pjesės sė parė!..
Rrustem Geci - Dortmund, 24. 10. 2015
Krijoni Kontakt