Mbi universitetet private

[Dr Rieux]

marre nga Gazeta Shqip, 8 Tetor 2007

Universitetomania jashte kontrollit

Mentor Kikia

Të dielën, kolegu ynë Henri Çili shqetësohej seriozisht në rolin e sipërmarrësit në arsimin privat, mbi përgojimin e pavend të universiteteve private. Ai reagonte ndaj një artikulli që ishte botuar një ditë më parë në gazetën "Shekulli", ku kritikohej cilësia e mësimdhënies dhe niveli akademik në universitetet private, mes të cilëve edhe në universitetin ku Çili është bashkësipërmarrës. Në fakt, askush prej nesh nuk do të qëndronte në heshtje po të na përçudnohej puna dhe vullneti, kështu që duhet ta mirëkuptojmë reagimin e tij. Nëse do të bëhej fjalë për një sipërmarrje që prodhon dyer, dritare, apo shet televizorë e lavatriçe, nuk do të merrnin mundimin t‘i shkruanim këto radhë, pasi të tilla punë i seleksionon ngeshëm vetë tregu. Por kur flasim për një universitet privat, mendojmë se çdokush mund t‘i japë të drejtë vetes të përfshihet në një debat mbi cilësinë dhe markën e kuadrove që ata përgatisin. Çili kundërshtonte pretendimin e gazetarit se, humbësit e universiteteve shtetërore, pra ata që nuk fituan konkurset, janë dyndur në universitetet private. Por a është e vërtetë kjo? Pa vënë gisht nëse studentët humbës shkuan në universitetin e Çilit apo në universitete të tjera privatë, ne duhet ta pranojmë se kjo është e vërtetë këmbë e kokë. Nxënësit, që nuk fitojnë në universitetet shtetërore, shkojnë dhe regjistrohen në universitete private. Kjo ndodh, sepse në universitetet private studentët nuk pranohen mbi bazën e konkursit, por thjesht kush të dojë të shkojë, njësoj si në një stadium ku mjafton të kesh biletën. Veç pa biletë s‘të fut njeri, duke paguar edhe bakshish, kjo është e sigurt. Këtu po, ia vlen të ndalemi. U kërkojmë ndjesë disa institucioneve private që me punë dhe mund kanë bërë emrin e tyre në tregun privat shkollor, por ka shumë të tjerë që janë shndërruar në matrapazë diplomash. Hiç të mos mërziten ata që kanë në pronësi kësi shkollash, sepse është e vërtetë. Nuk është kriteri më i rëndësishëm hapësira fizike e një universiteti, pasi jë syresh nesër mund të bëjë universitet Pallatin e Sportit apo një stadium dhe i bie që ai të jetë më i miri në tërë Evropën. Kriteri nis pikërisht në ditën e parë të shkollës, aty ku bëhet hyrja për në universitet. Me plot të drejtë ne mund të pyesim, se përse një student që nuk fiton në një universitet shtetëror duhet të futet në një universitet privat? Nëse ai nuk bëhet dot jurist në Fakultetin e Drejtësisë në Universitetin e Tiranës, përse u bëka në një universitet privat? Nuk pranoj asnjë lloj replike këtu, pasi kam njohur personalisht studentë që kanë konkurruar në universitete publike, nuk kanë fituar dhe kanë shkuar në një universitet privat, janë regjistruar dhe nuk kanë shkuar hiç fare në shkollë. Ata janë paraqitur formalisht vetëm në provime për të shkruar emrin. Padyshim që nuk e humbën vitin, pasi pronari ata i shikon si kreditorë e jo si studentë. Për të evituar reklamën dhe antireklamën, derisa bëhet fjalë për sipërmarrje private, nuk po përmendim emra institucionesh, por duhet të dini se mes këtyre universiteteve ka edhe nga ata që kanë hapur filiale në qytete të tjera të vendit, kanë thithur studentë, u kanë marrë paratë e një viti dhe ende nuk kanë siguruar një licencë për ushtrimin aktiviteti. Eshtë një syresh i tillë që bën përditë reklamë në televizor, duke na treguar salla me kompjuterë, nxënës me kollare e laboratorë me provëza e epruveta, por që tani është duke mbajtur me gënjeshtra studentët, që janë gati të padisin, pasi mësuan se diploma e tyre (diplomë i thënçin) nuk do të njihet zyrtarisht. A nuk bëri kështu edhe Sudja me Xhaferrin, që na i morën paratë ne të gjithëve, duke na thënë se janë banka e kanë nga pas "kompetentin"? Kjo është një çështje madhore, madje më e rëndësishmja për arsimin shqiptar në këtë stad. Të hapësh një universitet nuk është njëlloj si të hapësh një dyqan, një firmë ndërtimi apo një servis makinash. Pas kiosko-manisë, shqiptarët, kuptohet ata me një tjetër nivel, i kapi universitetomania, shkollomania e kopshtomania. Nuk dimë me saktësi se cilat janë kriteret që ka vendosur Ministria e Arsimit për të dhënë një licencë të tillë. Por, personalisht di me saktësi se mu përballë pallatit ku banoj, një ndërtesë ende e palegalizuar, oborri i të cilës është parking dhe lavazh makinash e tapetesh, është bërë kopsht privat. Emrin e tij e kam parë në listën e institucioneve arsimore të licencuara nga ministria. Të paktën dimë se, një ndër kushtet e licencimit është dokumenti i pronësisë apo qirasë së një ndërtese të hipotekuar, pra legale, me mjedise e hapësira të tjera. Por ai kopsht është në një ndërtesë ende të palegalizuar, madje vazhdon të shtojë ende kate, e ku në vend të mjedisit me lodra e lule, ka lavazhistë e makina. Qeveria ka krijuar lehtësira për hapjen e bizneseve, madje sipas saj këtë gjë mund ta bësh në një ditë, mjafton të regjistrohesh. Por a mjafton një ndërtesë, makar me tapi dhe një licencë për të hapur një kopsht, shkollë apo universitet? Ministria e Arsimit ka shmangur me kujdes deri tani komentet mbi këtë temë eksplozive, por s‘do të mund të bëjë pafund indiferenten. Sot në Shqipëri ka universitete ku regjistrohesh në shtator dhe paraqitesh vetëm në sezonin e provimeve. Duke shmangur përgjithësimet, ne të gjithë duhet të shqetësohemi edhe për një rast të vetëm të tillë dhe raste ka më shumë se një. Te Rruga e Kavajës në Tiranë, ekziston një grup falsifikatorësh, të cilët të japin dëftesë për çfarëdolloj shkolle të duash, të japin diploma të çfarëdo universiteti, madje edhe grada shkencore, dekorata e tituj nderi me firmën dhe vulën e Presidentit të Republikës. "Shkolla" e Rrugës së Kavajës ka pajisur me dëftesa të arsimit të mesëm gjysmën e policëve të Tiranës, por Ministria e Arsimit nuk duhet të lejojë kurrsesi që ndonjë shkollë e tillë private të zëvendësojë në rrugë zyrtare "Shkollën" e Rrugës së Kavajës, duke diplomuar të rinj të paformuar, të cilët nesër do të drejtojnë zyra shteti. Dikush mund të thotë se këto shqetësime janë alarme të pabaza, pasi, ashtu si kudo, të diplomuarit e paaftë do të mbeten pa punë, pasi tregu nuk do t‘i thithë. Për pasojë edhe universitetet do të seleksionohen vetiu, duke mbijetuar ata që bëjnë emër, ata, diploma e të cilëve "çan" tregun e punës. Por, për fat të keq nuk jetojmë as në Evropë e as në SHBA. Ne jetojmë në Shqipëri dhe kushdo që ka një diplomë, është mbështetës i zjarrtë i partisë në pushtet, është eksponent i ndonjë partize të koalicionit qeverisës dhe i takon një copë pushtet, apo ka para të blejë vendin e punës, mund ta marrë drejtimin e një zyre shteti pa problem. Ja pse universitetet dhe shkollat private në përgjithësi duhen kaluar në sitë. Kështu, është më mirë për sistemin e arsimit, është më mirë për shoqërinë dhe është më mirë për vetë universitetet, pasi do të seleksionohen tregtarët e diplomave duke mbetur shkollat e vërteta. Megjithatë, kjo gjë do të ndodhë kur në Ministrinë e Arsimit të mos bëhet më tregti licencash. Mendojmë se me këtë logjikë janë dakord Çili dhe të gjithë ata që kanë vendosur të investojnë para dhe mend në arsim, sepse shkolla nuk është vetëm një ndërmarrje fitimprurëse. Ajo është SHKOLLE.

Ndryshe...

Një natë, një TV transmetonte një mbledhje të qeverisë së drejtuar nga Adil Çarçani. Diskutohej problemi i hekurudhës Rrogozhinë-Lushnjë. Novatorët kishin prodhuar traversa betoni, për të zëvendësuar të drunjtat e kalbura. Por para se të pranohej novatorizmi i "shokëve të metalurgjisë", qeveria diskutoi për më shumë se një rë propozimin e shokut Muho, i cili tha: "Meqë janë kalbur traversat, unë them të mos harxhojmë lekë për traversa betoni, por të ulim shpejtësinë e trenit, që të mos ketë aksidente". Referuar të njëjtës kohë, dikush tregonte këtë ndodhi: "Vërja një pesë këtij studenti - i thanë një pedagogu - se është djali i Sekretarit të Parë". "Jo - tha pedagogu, edhe sikur ta di që më heqin nga puna - sepse po e diplomova, nesër ai bëhet shefi im i katedrës".

[Dr Rieux]

Nje gje qe me intereson eshte kjo puna e universiteteve private ne Shqiperi. Nuk kam asnje eksperience vetjake me to keshtu qe gjithe pershtypjet qe kam krijuar i kam me te degjuar, keshtu qe nuk e di se sa i sakte mund te jem. Por ne shumicen e rasteve perputhen me shqetesimet e ketij shkrimit me siper. Ne pergjithesi cilesia e mesimdhenies eshte shume e ulet, dhe me teper akoma cilesia e diplomave apo notave qe nxjerrin keto universitete jane shume fiktive. Ne sensin ekonomik kane dhe nje fare te drejte per kete te fundit. Duke qene universitet privat, dashur padashur studenti kthehet ne klient dhe sigurisht nuk ka tregtar qe do ta humbase klientin. Dhe kur nje klient paguan 3-6 mije euro ne vit per te marre nje diplome, atehere do zhgenjehet nqs humb nje vit dhe mbase do shkoje tek nje universitet/biznes alternativ.

Idealisht supozohet qe ato 3-6 mije euro ne vit nuk jepen per te marre diplome, por per te marre nje nivel cilesor edukimi dhe vleresimi objektiv eshte perberes i kesaj cilesie, por kur vjen puna tek xhepi, mendesia ndryshon shume lehte.

Nga ana tjeter, kam degjuar qe dhe cilesia e mesimdhenies qe ofrojne keto universitete le shume per te deshiruar. Por ajo qe me cudit eshte se taksat vjetore qe aplikohen jane goxha te majme, te pakten krahasuar me nivelin e Anglise ku studjoj une. Psh ne Angli nje vit shkollor, per vendasit dhe banoret e BE-se, ne Oksford/Kembrixh/Imperial (tre me te miret ne Angli dhe ne mos gaboj ne 10-20 te paret ne bote) ndryshon ne rendin 3000-3500£ (=4300-5000 €). Mbase ne kete shifer ka ndonje financim dhe nga shteti nuk e di, por ne Tirane Universiteti i Nju Jorkut me sa di une eshte ne kete rend ne mos me teper. Kur fut ne peshore dhe diferencen e stermadhe mes cilesive perkatese te edukimit qe merr dhe shtrenjtesine shume me te madhe te Anglise, i bie qe tek ne universitetet private e rrjepin studentin-kllient dhe i ofrojne nje cilesi shume te dobet qe nuk e perligj aspak taksen e majme.

E verteta eshte se arsimimi i larte privat ne Shqiperi sa ka filluar dhe normalisht do nje kohe qe te piqet e te stabilizohet. Me pas tregu i punes (te pakten ai privat) do ti diferencoje keta universitete ne funksion te cilesise. Disa gjera qe mund te beje MASH per mendimin tim:
Te identifikoje rastet e matrapazllekut te plote ku diplomat "shiten" ne menyre ligjore, pra (nqs e vertete) te evidentoje rastet e universiteteve fiktive.
Te kete rregulla me strikte para se te jape licensat ne lidhje me cilesine e pedagogeve/laboratoreve/bibliotekave/infrastruktures ne universitetet private. Me taksat qe marrin duhet te jene ne gjendje te ofrojne nje cilesi me te mire.
Ka ardh koha te kete nje klasifikim zyrtar te cilesise se universiteteve tek ne, shteterore dhe private, ne baze te cilsesise qe ofrojne. Kjo do te drejtonte dhe studentet ne zgjedhjet e tyre. Te pakten parimisht se ne Shqiperi shume inspektime cilesie kthehen vetem ne nje mundesi per inspektoret e rradhes qe te mbushin xhepat me ryshfete.

[fisniku-student]

Kush e kupton se si behet "Pastrimi i parave apo Larja e tyre" ateher ia vlenë sa per kurreshtje te drejtoheni kah keto "zbukurime" (U.private)

[land]

Kush e kupton se si behet "Pastrimi i parave apo Larja e tyre" ateher ia vlenë sa per kurreshtje te drejtoheni kah keto "zbukurime" (U.private)

Kur behet nje akuze e caktuar,mbeshtetet dhe me fakte,ti fakte nuk solle.......apo si gjithmone,vazhdon avazi islamik i deklaratave ne tym.

[juanito02]

Te gjithe shkollat e larta shqipe jane cerdhe hajdutesh.
Ato private te marin leke e ste ngelin kurre.
Ato te shtetit te ngelin po su dhe leke.
Per pergatije e dije i ka mare lumi te dyja

[Studenti-Te]

Ja edhe nje shkrim rreth universiteteve Private!

Fasada nuk mund ta mbulojë “dijen” zhgënjyese

Rami MISLIMI

Dilemat e maturantëve se në cilin universitet është më mirë të studiohet, shpeshherë janë të thella dhe përcillen me një milion pyetje mbi përparësitë e njërit apo të tjetrit universitet. Disa nga këta studentë të ardhshëm lodhen aq shumë duke hulumtuar kushtet dhe favoret, të cilat mund t’i ofrojë universiteti publik, apo një tjetër privat. Ky interesim, nganjëherë, të vë në siklet në përgjigjet që mund t’ia japësh, ngase informacioni që ke për të mund të jetë zhgënjyes dhe mund t’ia prishë idilën që ai ka në kokë mbi imazhin e ndonjë universiteti.

Universiteti privat shumë herë është tërheqës për maturantët me sloganet mbresëlënëse dhe më gjelbërimet rreth objekteve, ku ata do të ulen për të studiuar.
Një grumbull letrash me ngjyra reklamimesh ku fshihen zbukurimet e universiteteve private shpeshherë e mjegullojnë ëndrrën e maturantëve, duke i joshur dhe duke menduar se edhe kualiteti është i pranishëm bashkë me reklamimet.


Dyshimi dhe zhgënjimi vazhdon edhe më tutje dhe krahasimi midis universitetit publik dhe privat fiton dramacitet që ngadalë fillon të qartësojë kualitetet për të cilat është i dedikuar një universitet. Sloganet, emrat dhe hijeshinë gati gjithkush i ka të njohura, mirëpo kapacitet profesionale, kuadrin akademik, degët dhe programet akademike, vetëm stafi i di, ashtu siç janë - në një dritë tjetër, e gati zhgënjyese.
Padurimi i maturantëve bëhet akoma më i madh dhe kur afrohet data e regjistrimit. Ata tashmë kërkojnë një përgjigje, një ndihmesë në perceptimin e vlerave që posedon njëri nga universitetet, sepse dokumentet tashmë duhen të dorëzohen. Një rast të tillë pata edhe unë dhe u ndjeva ngushtë nga “këshilla” që duhej t’i jepja mbi atë se në cilin universitet është më mirë të studiojë.
Me keqardhje i tregova se në vendin ku jetojmë kemi shumë universitete private në gjuhën amtare, mirëpo për t’i sugjeruar ndonjërin nuk munda, nga se mendova se zhgënjimi do të mund ta përcillte tërë jetën. I sugjerova universitetin publik, sepse mendoja se aty do ta ketë më mirë.

Tashmë maturantët i kanë të njohura disa reklamime, por gjithashtu e dinë se profesorët janë gati të njëjtë për nga përgatitja profesionale, prandaj këtu tashmë bëhet llogari matematikore nëpërmjet së cilës mbahet llogari edhe për buxhetin familjar. Rezultatet gjithnjë shkojnë në favor të universitetit publik, ngase ata që duan të studiojnë tashmë e kanë të qartë se jo reklamimet e zbukuruara, por programet dhe stafi i mësimdhënësve e bën të jetë një universitet i suksesshëm, ose jo.
Llogaria në para tashmë duket se do ta diktojë edhe studimin. Fasadat e bukura plot megalomani boshe duket se do të anashkalohen nga ata që e kanë ndërmend të studiojnë dhe të fitojnë dije nëpër universitete. E gjithë kjo tashmë ka krijuar një situatë tjetër, që ndërlidhet me parapëlqim nga ana e studentëve të ardhshëm të universiteteve publike, të cilët i ofrojnë të njëjtat kushte mësimi, por më një çmim shumë më të ulët dhe më të kapshëm për xhepin e qytetarëve të shpartalluar ekonomikisht.

Po japim vetëm një krahasim që tregon qartë për këtë tendencë të studimit në universitete publike. Në Maqedoni harxhimet për katër vite në universitetet private sillen nga 6 mijë euro deri më 20 mijë euro. Në Kosovë shifrat janë akoma më të fryra. Po e zëmë, po të studiosh mjekësinë duhet të paguash së paku 30 mijë euro derisa të pajisesh me diplomë. Edhe në Shqipëri është i njëjti trend, e kostoja e çmimeve për të bërë shkollim universitar dita-ditës ka tendencë rritjeje.
Epo, kur të shohim këto shifra që duhet investuar, analizat janë të thjeshta, dhe të sugjerojnë studime në universitetin publike, nga se për këtë çmim astronomik në atë privat nuk garantohet ndonjë cilësi apo epërsi ndaj atyre që studiojnë në universitete publike, por shpeshherë janë në disavantazh.
Kemi raste, siç ndodh në një universitet privat këtu në Tetovë, kur ngatërrohen gjërat, punësimet. Ata që nuk i njohin ligjet kanë përgjegjësi mbi ekzekutivin. Ata që nuk njohin kompjuterin janë drejtorë të qendrave kompjuterike dhe kemi profesorë që ligjërojnë më shumë se katër lëndë obligative. Dhe këto parregullsi e këto devijime të japin një ndjenjë dhe bindje të pakontestueshme se universitetet private janë qendra thithëse të parave nga studentët.
Fatmirësisht, maturanti, me të cilin unë kisha ndërruar mendime, kishte zgjedhur universitetin publik, sepse tani edhe aty aplikohet sistemi i Bolonjës. Aty ka kompjuterë për çdo student, ndahen bursa të realta dhe privilegjet janë shumë më të favorshme dhe më praktike se ato që i ofrojnë universitetet private.

[Dr Rieux]

marre nga Shekulli, 10 tetor 2007

Reforma në arsim dhe privatët si UET

Mentor Kikia

Reforma në arsimin shqiptar dhe në veçanti arsimi privat i çfarëdo niveli, është një çështje që ia vlen të debatohet gjatë, brenda dhe jashtë grupeve të interesit. Një ditë më parë, në gazetën "Shqip", bashkëthemeluesi i një universiteti privat në Tiranë komentonte, paçka se me tone nervozizmi të pakontrolluara, shqetësimin e ngritur një ditë më parë në të njëjtën gazetë, lidhur me nivelin akademik në universitetet private dhe rolin e kontrollorit që duhet të luajë shteti në këtë sipërmarrje. Me pak fjalë, unë kërkoja që Ministria e Arsimit të forcojë kriteret e licencimit të universiteteve private dhe shkollave private në përgjithësi, pasi ato rrezikojnë të dalin jashtë kontrollit, të shndërrohen në biznese mirëfilli dhe të prodhojnë kuadro të rremë. Me pak fjalë, kërkohej eliminimi nga tregu i tregtarëve të diplomave dhe mbetja e universiteteve të vërteta, që do të shërbejnë si shtyllë serioze e arsimit shqiptar.

Por, në mënyrë të pashpjegueshme, z. Ermal Hasimja, një ndër themeluesit dhe bashkëpronarët e Universitetit Evropian të Tiranës, reagonte në mënyrë histerike dhe pa pikë edukate, a thua i kishim vënë gardhin derës së shkollës së tij (dhe jo vetëm të tij). Duke lënë mënjanë këtë çështje ("Shqip" nuk do të na e falte hapësirën për të konsumuar një gjuhë të njëjtë) mendojmë se vazhdimi i një debati për nivelin në arsimin privat është një domosdoshmëri tashmë.

Në shkrimin e parë, me titull "Universitetomania jashtë kontrollit", ne shmangëm përmendjen e emrave konkretë, për shkak të ndjeshmërisë së tregut ndaj antireklamës. Por meqë z. Hasimja identifikohet në vazhdimin e "debatit", mendoj se edhe ne mund ta përdorim tashmë këtë emër. Që prej dhjetë ditësh, me vendim të qeverisë është hapur viti akademik 2007-2008, i cili zyrtarisht fillon më 1 tetor 2007. Në cilësinë e gazetarit, u interesuam pranë Universitetit Evropian të Tiranës dhe na thanë se viti akademik ende nuk ka filluar, pasi shkolla aty nis më 15 tetor, kështu që gjithkush që dëshiron mund të shkojë të regjistrohet. Ligjësitë në një shtet veprojnë uniform në të gjithë ingranazhet përbërës të një shoqërie dhe është e habitshme se përse një universitet privat e fillon shkollën jo kur e vendos qeveria, por kur t‘u teket atyre që e drejtojnë.

Ministria e Arsimit ka njoftuar shtyrjen e hapjes së vitit akademik vetëm në Universitetin e Durrësit, pasi godina është në ristrukturim. Informalisht mësuam se shkolla nuk është hapur, pasi Universiteti Evropian i Tiranës (dhe të tjerë si ai) presin të përfundojë regjistrimi në universitetet shtetërore, të plotësohen edhe shtesat dhe të mbyllen kuotat e paplotësuara, për të marrë ç‘të mbetet. Ky argument, në fakt, rrëzon një pretendim të z. Hasimja se në universitetin e tij (dhe jo vetëm) nuk shkojnë humbësit e shtetërorëve, madje ka dhe nga ata që kanë fituar në Universitetin e Tiranës, por kanë preferuar UET-në. Ja që s‘është hiç e vërtetë, sikundër është e vërtetë gjithë ditën e ditës fakti se universitetet private mbështjellin përgjithësisht ata që nuk fitojnë në universitetet shtetërore. Madje, edhe ata që futen në këto universitete, synojnë t‘i përdorin si manovër për të kaluar sërish në universitetet shtetërore. Vetëm këtë vit ka mbi 300 studentë të Juridikut dhe Mjekësisë, të cilët nga universitetet private duan të transferohen në ata shtetërore dhe nuk ka asnjë rast të vetëm që të tregojë të kundërtën. Në cilësinë e gazetarit, ne u interesuam dhe mësuam se Universiteti Evropian i Tiranës mund të bëjë fare normalisht transferimin e një studenti, nga një universitet jashtë Shqipërisë në auditorët e tij.

E habitshme kjo gatishmëri, pasi Ministria e Arsimit ka vënë kuota strikte transferimi për universitetet shtetërore. Universiteti i Tiranës për pak u përfshi në një skandal pak vite më parë, sepse kishte transferuar nja 5 studentë shqiptarë të Maqedonisë mbi kuotat e lejuara. Madje, për të bërë këtë ka një komision që vlerëson në mënyrë rigoroze ekuivalentimin e provimeve të dhëna në universitetet e huaja. Duke lënë mënjanë UET dhe z. Hasimja, që ka guxuar të bëjë edhe pedagogun e gazetarisë pa qenë një ditë gazetar (larg qoftë po t‘i thoshin të bëhej trajner futbolli), mendojmë se debati për cilësinë e arsimit privat është një temë që vlen të trajtohet. Ndërsa gërricëm këtë çështje tri ditë më parë, një pedagog në Fakultetin e Shkencave të Natyrës, që jep Algjebër, më telefonoi dhe i revoltuar më tregoi se si e kishte pushuar nga puna pronari i një universiteti privat. "Më kërkuan t‘i kaloja të gjithë studentët, madje t‘u vija edhe nota të mira, sepse universiteti është elitar dhe studentët duhet të dalin shkëlqyeshëm". Por këtij pedagogu, që ka mbi 30 e ca vite që jep Algjebër dhe studentët nuk ngopen ta shikojnë edhe në Hagë, sepse është shumë strikt në vlerësim, nuk i bënte dora të jepte nota fiktive, ndaj dhe e dorëzoi vendin e punës, ku e paguanin tri herë më shumë se në UT.

Në Greqinë fqinje, studentët i vunë flakën Athinës në protestat kundër licencimit të universiteteve private, derisa më në fund qeveria e mori vendimin, por kushtëzoi që të diplomuarit te privatët (id‘hjotis - i thonë greqisht) të mos fillojnë punë në administratën publike, ose të konvertojnë diplomën në një universitet shtetëror. Në gjithë këtë çështje, nuk ka asgjë antiprivat, por veç një shqetësim që duhet të na preokupojë të gjithëve. Ne jemi vendi që kemi universitete private më shumë se Greqia, Italia, Franca apo edhe Britania e Madhe. Nëse Ministria e Arsimit ka nxjerrë në ankand arsimin, kjo nuk na pengon ne të tjerëve, që as shesim e as blejmë arsim, të shqetësohemi për degradimin e cilësisë së shkollës sonë të të gjitha niveleve.

Personalisht, kisha menduar se Universiteti Evropian i Tiranës mund të ishte një shkollë e mirë edhe për fëmijët e mi, pasi më lanë përshtypje të mirë themeluesit e tij, ndërsa i dëgjoja në emisionin prestigjioz "Top Show", ku një kolegu ynë dhe i tyre, duke përfituar nga të qenit kryeredaktor, i ftonte me radhë çdo natë (përveç emisionit muzikor të së premtes). Por reagimi i z. Hasimja, dje në "Shqip", më la shije të hidhur dhe ndërrova mendje. Madje, habitem ende se si ka mundësi që një djalë i ri, i arsimuar, edhe pedagog gazetarie, themelues i një universiteti, të dalë nga kontrolli e të fyejë një njeri, pa të drejta pronësie në arsim, si nazist, racist, komunist, etaist, kolektivist, trockist, titist, sepse ngrinte një shqetësim, të cilin po vazhdoj ta mbaj ngritur me pyetjen: "A i plotëson standardet arsimi universitar privat?" Përmes kësaj pyetjeje ftoj të tjerë njerëz, dashamirës të arsimit, të japin opinionet e tyre, me shpresën se të gjithë së bashku do të ndikojmë në përmirësimin e cilësisë së arsimit, si e vetmja udhë për të ndryshuar edukatën, përmirësuar shoqërinë dhe më në fund edhe imazhin e këtij vendi që është shtëpia jonë e përbashkët.

[Gunnar]

bukur i qenka pergjigj ketij karafilit te UET ky miku.

respekte plako

[Dr Rieux]

Me poshte eshte shkrimi qe i pergjigjet artikullit #1 (posti #1 ne kete teme) te z. Kikia, dhe ketij shkrimi i pergjijget me pas z Kikia ne artikullin e tij #2 (posti #7 ne kete teme). U be ca si lemsh po nejse.
__________________________________________________ __

marre nga Shqip, 9 tetor 2007

Privatofobia si sport i së shkuarës

(Reagim mbi shkrimin "Universitetomania jashtë kontrollit")

Ermal Hasimja

Do të dëshiroja ta konsideroja shkrimin e djeshëm të z. Mentor Kika "Universitetomania jashtë kontrollit" thjesht si një opinion të pasaktë e të paargumentuar mbi universitetet private. Por fatkeqësisht, ai përshtatet shumë natyrshëm brenda një ligjërimi të përgjithshëm që e shikon sektorin privat me skepticizëm apo edhe armiqësi instiktive. Shkrimi është ngjyrosur nga ky ligjërim që në titull. Megjithatë, për të shmangur analizën e tekstit do të mjaftohem duke analizuar shkurtimisht nja dy-tri prej tezave të autorit që më duken të pasakta. Paraprakisht desha të sqaroj z. Kikia se Universiteti Evropian nuk është "universiteti i Çilit", por universiteti i mbi 100 prej pedagogëve më të njohur në Shqipëri, njerëz të cilët është vështirë të gjykohen nga çfarëdo vëzhguesi.

Problemi kryesor që kam me shkrimin e z. Kikia është lehtësia joetike dhe irracionale e kapërcimit nga e veçanta tek e përgjithshmja, nga anekdota spekulative te statistika si ligj, nga rrëfimi i një fqinji te thesi i madh paradigmatik që ndërton autori për universitetet private. Kur dëshiron të kritikosh një institucion mes të tjerash duhet përcaktuar emri. Jam i sigurt se autori nuk i ka pasur të gjitha kritikat për Universitetin Evropian dhe as për disa universitete të tjera private që siç e thotë ai vetë "me punë dhe mund kanë bërë emrin e vet", megjithatë për sa kohë që nuk përdor emra, vështirë të na kursejë nga pasojat e përgjithësimit. Si pedagog me një përvojë disavjeçare edhe në universitetin publik edhe në atë privat, mund të them se problemet e shqetësimet që ngre autori janë kryesisht të pavlefshme. Dhe nuk jam i vetmi. Mjafton të pyesni studentët që i njohin të dy sektorët. Mund të jetë e vërtetë që ka universitete private që janë edhe më keq sesa universiteti publik, megjithatë sot për sot universitetet më cilësore në Shqipëri janë pa asnjë dyshim private. Sepse në to nuk futen nga 200 veta në klasë si te publiku, sepse përmes pagesave, seriozitetit dhe prestigjit universitetet private tërheqin pedagogët më të mirë, sepse po përmes pagesave dhe seriozitetit profesional këta pedagogë janë shumë më të angazhuar për të mbështetur studentët, sepse niveli i rigorozitetit është shumë më i lartë (ndryshe nga publiku ku praktikisht të gjithë diplomohen), sepse publiku është pikërisht "universitet dhomë e kuzhinë" me 0.6 m2 për student, si dhe për 1000 sepse të tjera.

Z. Kikia pretendon se ata që nuk fitojnë te publiku shkojnë te privati. Kjo presupozon se studentët e privatëve janë më të dobët. E ftoj z. Kikia të shikojë dëftesat e gjimnazit të dhjetëra studentëve tanë në Universitetin Evropian me mesatare mbi 9 që edhe pse "u ka dalë shtetërori" regjistrohen te ne. Megjithatë, më duhet të pranoj se ka diçka të vërtetë në atë që thotë autori. Po ne kemi humbës: ne japim bursa të plota për shembull studentë romë, fëmijë të policëve të rënë në krye të detyrës, studentë jetimë, ose kategori të tjera studentësh "humbës", sepse universiteti publik nuk e ndien si detyrë morale dhe sociale shkollimin e tyre. Janë studentë të cilët janë "humbës" për arsye që nuk varen prej tyre (por prej indiferencës së shoqërisë ndaj halleve të tyre) dhe që ne i kemi ftuar të jenë pjesë e "fituesve". Për këta "humbës" ne ndihemi krenarë. A kemi ne studentë që regjistrohen te ne sepse nuk futen dot te dega që kanë zgjedhur te publiku. Natyrisht kemi disa. Mos përbën kjo ndonjë problem? Mos ndoshta nuk e kanë të drejtën të studiojnë?

Nga ana tjetër, unë ndaj të njëjtin shqetësim dhe serioz madje, me z. Kikia, teksa kërkon një rol më aktiv të shtetit në monitorimin e cilësisë së universiteteve private. Po. Duhen monitoruar siç kërkon z. Kikia. Kjo është edhe në interesin e universitetit privat ku punoj, për ta dalluar atë nga të tjerët, përfshi edhe ndonjë që nuk plotëson asnjë nga kushtet e licencës që ka marrë. Madje, jo vetëm kaq. Shteti duhet të zbatojë të njëjtat parime kontrolli edhe mbi universitetin publik, pavarësisht se do t‘i duhet me shumë dhimbje të pranojë se një pjesë e departamenteve ekzistuese të tij nuk meritojnë të ekzistojnë fare. Nuk është fjala për të ndëshkuar dikë. Është fjala për të kontrolluar përputhjen e kushteve të licencës me atë që ofrohet. Edhe te publiku. P.sh. të verifikohet arsyeja përse pas disa provimesh përsëritëse praktikisht të gjithë kalojnë te publiku, ose përse aty punësohen pedagogë, shkollimi i të cilëve mund të ishte i përshtatshëm vetëm për mësues gjimnazi.

Tani më duhet të kthehem aty ku e nisa: te privatofobia. Nuk ka nevojë për ndonjë analizë të thellë për të qëmtuar mes rrënjëve të saj prirjen për ta kufizuar legjitimitetin e dijes vetëm te sektori publik (që për njerëzit nënkupton shtetëror). A nuk është ky tipari themelor i komunizmit, nazizmit, i teokracive mesjetare e bashkëkohore? Si të mos shikoj te ligjërimi kundër universiteteve private kompleksin e vjetër etatist dhe kolektivist ndaj pluralizmit dhe tregut të ideve? Thjesht, si të mos shikoj te privatofobia një sport katastrofikisht të suksesshëm të së shkuarës?

[Dr Rieux]

Hashimja ka te drejte ne nje pike kur thote se nqs kerkon te flasesh publiksht mbi nje problem te mprehte si pune e universiteteve private ne Shqiperi, dhe per me teper me nje qendrim kritik, nuk mjafton te japesh si prova, histora anonime me te degjuar. Teorikisht universitetet private ne Shqiperi nuk mund te jene vetem se faktore pozitive. Ata (presupozohet se) ofrojne nje cilesi me te mire edukimi dhe kushte me te lehta pranimi sigurisht kundrejt nje pagese te kripur per xhepat e nje shqiptari mesatar. Une personalisht nuk besoj se ka ndonje problem nese nje nxenes me mesatare 5,01 ne gjimnaz fiton (apo praktikisht e blen) te drejten e studimit ne nje universitet privat. Une kam problem kur ky nxenes fiton (pratikisht duke e blere) dhe diplomen qe me regjistrimin apo pagesen qe ben. Skandal perben, ne qofte i vertete, ai rasti i profesorit te algjebres te pushuar nga universiteti privat sepse nuk ishte doreleshuar sac i kerkohej ne dhenien e notes. Por keto gjera eshte e mira qe te behen publike ne menyre te sakte jo ne trajte thashethemesh anonime.

Shume gjera (perseri teorikisht se ne shtet jane te famshem shtremberimet kur vjen puna ne zbatim) zgjidhen nga kontrolli i MASH-it, ndaj universiteteve private dhe shteterore. Ne fund te te cilit duhet te dilet me nje renditje cilesie qe te perfshije te gjithe institucionet e arsimit te larte. Keshtu te pakten dhe ajo familje mbimesatare qe kerkon ti jape nje edukim me cilesor femijes se vet duke e cuar ne universitet privat te dije te orientohet. Sepse ne fudn te fundit universitetet private duhet te sqarojne/perligjin faktin se pse marrin nga shqiptaret pak a shume sa c'merr Kembrixhi apo Oksfordi nga anglezet.

Kur televizionet e para private nisen transmetimin ne Shqiperi, fillimisht kishin vetem emisione lajmesh dhe pjesen tjeter e mbushnin duke e lidhur me televezione te huaja, programe te vjedhura, kaseta filmash pa perkthim etj. 10-11 me vone cilesia eshte rritur ndjeshem, si nata me diten, duke e lene shume prapa televizionin shteteror qe mbahet me paret e taksapaguesve. Nje proces i ngjajshem eshte normal per cdo biznes te ri, por jane disa kufinj qe shteti nuk duhet ti toleroje. Per pjesen tjeter do kujdeset vetem sistemi privat me kalimin e kohes.