Pėrralla e evolucionit tė njeriut
Ēėshtja qė trajtohet mė shpesh nga mbrojtėsit e teorisė sė evolucionit ėshtė prejardhja e njeriut. Mendimi darvinist mbi kėtė ēėshtje thotė se qeniet njerėzore moderne qė jetojnė sot kanė rrjedhur nga disa krijesa tė ngjashme me majmunėt. Nė kėtė periudhė, e cila mendohet tė ketė filluar rreth 4-5 milionė vjet mė parė, pretendohet se kanė jetuar "forma kalimtare" midis njeriut modern dhe tė parėve tė tij. Nė fakt, ka katėr "kategori" bazė nė gjithė kėtė skenar imagjinar:
1. Australopitekėt
2. Homo habilis
3. Homo erektus
4. Homo sapiens
Nuk ekziston asnjė mbetje fosile qė tė mbėshtesė pėrrallėn e evoluimit tė njeriut. Nė tė kundėrt, regjistrat e fosileve tregojnė se nė mes njerėzve dhe majmunėve ekziston njė kufi i pakapėrcyeshėm. Pėrpara kėtij fakti evolucionistėt i lidhėn shpresat pas disa vizatimeve dhe maketeve tė fantazuar. Mbetjeve tė fosileve u hidhnin (mvishnin) maskat qė dėshironin dhe formonin fytyra imagjinare gjysėm-majmun e gjysėm-njeri.
Evolucionistėt i japin emrin "australopitek" (qė do tė thotė "majmuni i jugut"), tė ashtuquajturit paraardhės tė parė majmunor tė njeriut. Kėto qenie tė gjalla nuk ishin nė fakt asgjė tjetėr, pėrveēse njė specie e zhdukur majmuni. Kėrkimet e shumta tė Lord Solly Zuckerman dhe profesorit Charles Oxnard, dy anatomistė me famė botėrore nga Britania dhe SHBA-ja, rreth mbetjeve tė australopitekėve tregojnė se kėto qenie i pėrkisnin njė lloji majmuni tė zhdukur dhe se nuk kishin asnjė ngjashmėri me qeniet njerėzore.35
Evolucionistėt e quajnė fazėn tjetėr tė evolucionit njerėzor "homo" ose "klasa njerėzore". Sipas kėtij pretendimi, qeniet e gjalla tė serisė "homo" ishin mė tė zhvilluara se australopitekėt. Evolucionistėt i vendosėn fosilet e kėtyre krijesave tė ndryshme pranė njėra-tjetrės dhe pėrpiluan njė plan imagjinar evolucioni. Ky plan ėshtė imagjinar, sepse faktikisht asnjė lidhje evolucionare mes kėtyre klasave tė ndryshme nuk ėshtė provuar. Ernst Mayr, njė prej mbrojtėsve mė tė rėndėsishėm tė teorisė sė evolucionit nė shekullin e XX e pranon kėtė duke thėnė: "Zinxhiri qė arrin deri te Homo sapiens nė fakt ka humbur."36
Kur pėrmendin zinxhirin Australopitek > Homo Habilis > Homo Erektus > Homo Sapiens, evolucionistėt nėnkuptojnė se kėto specie kanė qenė paraardhėse tė njėra-tjetrės. Zbulimet mė tė fundit tė paleo-antropologėve tregojnė se Austrolopiteku, Homo Habilis dhe Homo Erektus kanė jetuar nė tė njėjtėn periudhė nė rajone tė ndryshme tė botės.37
Pėr mė tepėr, njė segment i caktuar njerėzish i klasifikuar si Homo Erektus ka jetuar deri nė kohėt moderne. Neandertalėt dhe Homo Sapiens Sapiens (njeriu modern) kanė bashkėjetuar nė tė njėjtėn zonė.38
Kjo, sigurisht, provon pėrfundimisht se kėto specie nuk ishin paraardhėse tė njėra-tjetrės. Stephan Jay Gould, njė prej paleontologėve tė universitetit tė Harvardit, megjithėse ėshtė evolucionist, e shpjegon qorrsokakun nė tė cilėn gjendet teoria darviniste nė kėtė mėnyrė:
Ē'mund t'i ndodhė shkallėzimit tonė, nėse bashkekzistojnė tri linja hominide (A. Afrikanus, Robust Australopitek dhe H. Habilis) qė nuk rrjedhin nga njėra-tjetra? Pėr mė tepėr, asnjė nga tė tre nuk shfaq ndonjė tendencė evolutive gjatė qėndrimit nė tokė.39
Me pak fjalė, vizatimet e krijesave imagjinare "gjysmėmajmun-gjysmėnjeri", qė shfaqen nė media apo librat shkollorė dhe, njėkohėsisht, i gjithė skenari i evolucionit njerėzor qė po mbahet gjallė vetėm me metoda propagandistike, s'janė gjė tjetėr veēse njė mit pa asnjė bazė shkencore.
Lord Solly Zuckerman, njė nga shkencėtarėt mė tė njohur e tė spikatur, e ka studiuar kėtė ēėshtje pėr vite me radhė dhe ka kryer njė punė kėrkimore 15-vjeēare mbi fosilet e Australopitekut. Edhe pse evolucionist, ai arriti nė pėrfundimin se nė tė vėrtetė nuk ekziston asnjė pemė familjare midis majmunit dhe njeriut.
Zuckerman gjithashtu ka bėrė njė "radhitje tė shkencave". Ai ndėrtoi njė "spektėr" tė shkencave, duke i radhitur ato, sipas mendimit tė tij, nga ato mė shkencoret tek ato mė jo-shkencoret. Sipas kėtij spektri, mė shkencoret, duke marrė parasysh mbėshtetjen e tyre nė argumente, ishin fizika dhe kimia. Mė pas vinin shkencat biologjike dhe pastaj ato sociale. Nė fund fare, nė pjesėn e konsideruar si "mė jo-shkencore", krahas koncepteve tė "perceptimit jashtėshqisor" dhe "shqisės sė gjashtė", vendosej dhe "evolucioni i njeriut". Zuckerman shpjegon arsyetimin e tij:
Mė pas zhvendosim kuadrin e sė vėrtetės objektive nė drejtim tė atyre fushave tė shkencės tė supozuara si shkenca biologjike, si p.sh. perceptimi jashtėshqisor apo interpretimi i historisė sė fosileve tė njeriut. Pėr ndjekėsit e kėtyre ideve nuk ekziston asgjė e pamundur. Ata janė tė gatshėm tė besojnė shumė gjėra kontradiktore nė tė njėtėn kohė.41
Siē shihet, evolucioni njerėzor nuk ėshtė gjė tjetėr veē njė pėrmbledhje e "disa interpretimeve tė paragjykuara" tė disa njerėzve qė ndjekin verbėrisht idetė e tyre.
Krijoni Kontakt