Close
Faqja 20 prej 21 FillimFillim ... 1018192021 FunditFundit
Duke shfaqur rezultatin 381 deri 400 prej 407
  1. #381
    Gone!
    Anėtarėsuar
    02-03-2006
    Vendndodhja
    Larg nga ketu!
    Postime
    2,871
    Kjo qe thote Kadareja nuk eshte vetem karakteristike per Evropen Fishta-ne, mirepo problemi eshte se nostalgjiket serbe ne i kemi edhe te brendshem dhe ajo pendesa e "plakes se perdalur' aka Europes ne raport me serbet, po zhvillohet si gangrene edhe ne shoqerine shqiptare. Nuk jane te rralla rastet kur nga keta "gangrenxhite" tentojne te barazojne/shpikin krimin, nen pretekstin "hajt more se as ju skeni qene me te mire". Ne duhet ta crrenjosim kancerin pansllavist brenda nesh, qe po na ha perbrenda (disa here gjate historise), e tek me pas mund te fillojme te mirremi me ate te "plakes se perdalur".

    Si ajo thenia: "Zot me ruaj nga 'miqte' (ata qe flasin shqip), se nga 'armiqte' mbrohem vet"

    P.S. Shqiptareve iu duhet te bejnje nje hap gjigand, per nje kapercim tej-ballkanik dhe te lidhen direkt me popujt europian aty ku edhe e kane vendin, sepse "Ballkani" edhe shqiptaret nuk kane asgje te perbashket.
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Rina_87 : 15-06-2010 mė 04:38

  2. #382
    Pasioni pėr shkencėn Maska e KILI MERTURI
    Anėtarėsuar
    23-01-2008
    Vendndodhja
    evropė
    Postime
    1,838
    Njė analiz e drejt e tė shkuares sė afėrme dhe tė sotmes.

    Problemi qėndron nė atė se sa ka jehon ky mendim , kjo mėnyr e tė analizuarit tė situates , sidomos tė asaj aktuale.


    Politika nė Kosovė ka harruar se ka pas luftė kėtu.
    Polirika ka harruar se shkau ishte dhe ėshtė armiku ynė.

    Duhet tė shpresojm se kjo politik antishqiptare dhe e korruptuar tė fundoset sa mė parė!


    Kili
    SHQIPĖRIA ETNIKE ĖSHTĖ GJAKU IM QĖ NUK FALET!
    BAC, U KRYMB , E KA NIS MI ARDH ERĖ!
    Nė dreq tė mallkuar tė gjithė antishqiptarėt dhe tradhtarėt e kombit!

  3. #383
    i/e regjistruar Maska e gjirfabe
    Anėtarėsuar
    23-06-2004
    Vendndodhja
    Boston, MA
    Postime
    576

    Shtypi boteror per Kadarene .

    “E penguara” e Kadaresė nė listėn e romaneve mė tė mirė nė Francė.


    Gazeta e Parisit “Le parisien” e datės 16 shtator 2010, rekomandon pėr
    lexuesit zgjedhjen e saj pėr pesė romanet mė tė mirė tė huaj tė botuar nė
    Francė. Mes 5 mė tė mirėve ėshtė pėrzgjedhur dhe romani “E penguara” e Ismail
    Kadaresė, e cila sipas kėsaj gazete qėndron e 4-ta nė top listėn e saj.

    Kjo listė ėshtė nxjerrė nga 200 romanet e huaj qė u botuan nė fillim tė stinės
    letrare “l’entréé litteraire” pėr kėtė vit. Janė letėrsitė e katėr vendeve qė
    pėrfaqėsohen nė listė: ShBA, Angli, Spanjė dhe Shqipėri. Meqenėse ShBA
    pėrfaqėsohet nga dy shkrimtarė, numri i shkrimtarėve qė “Le parisien” sugjeron
    pėr lexuesit, si romanet mė tė mirė tė shkrimtarėve tė huaj nė Francė, ėshtė
    pesė. Ata janė: amerikani Richard Russo me veprėn “Mallkimi i Kepit”. Dhe
    bashkėkombėsi i tij Jim Harrison, me njė pėrmbledhje novelash, “Lodrat e natės”.
    Spanjolli David David, me romanin “Tė dish tė humbėsh”; shkrimtari i madh
    shqiptar Ismail Kadare, me romanin e tij “E penguara”; dhe anglezi Marcel
    Theroux, me romanin “Nė veri tė botės”.

    Gazeta prestigjioze “Le parisien” e quan listėn e saj “zgjedhje e peshave tė
    rėnda” (la selection entre poids lourds) tė pesė romaneve tė huaj, ku pėrfshihet
    edhe “E penguara” e shkrimtarit Ismail Kadare. Nė hyrje tė listės “Le parisien”
    shkruan: “Midis 200 romaneve tė huaj qė u botuan kėtė stinė, pesė autorė, dy
    amerikanė, njė anglez, njė spanjoll dhe njė shqiptar, shkaktojnė njė kėnaqėsi tė
    tillė leximi, saqė vetvetiu nxitet dėshira pėr ta ndarė kėnaqėsinė me tė tjerėt.

    Sipas vetė shkrimtarit Ismail Kadare, “Libri flet pėr njė njeri tė penguar.
    Zakonisht nė traditėn e letėrsisė botėrore pengesėn e krijon fati, kėtu ėshtė
    pėrshkruar njė pengesė e njė tipi tė ri mė tė vonshėm se fati, pengesa e
    shtetit. I kushtohet tė gjitha vajzave shqiptare qė kanė pėsuar internimin dhe
    jo njė emri, apo njė tjetri. Vajzat shqiptare kanė thithur brengėn shqiptare”.
    Nė pamje tė parė, ky libėr mund tė duket si njė roman, ku, veē tė tjerash,
    flitet pėr nostalgjinė e Tiranės. "Kafe Flora", kryqėzimet e rrugėve rreth
    sheshit “Skėnderbej”, kopshtet e Akademisė, nė ish-Pallatin Mbretėror, gjethet e
    rėna nė parkun pėrballė hotel "Dajtit". Kjo nostalgji epokash tė pėrziera pėr
    kryeqytetin e vendit, merr njė ngjyrim tė skajshėm dramatik kur jepet nėpėrmjet
    vizionit tė njė vajze qė e ka tė ndaluar tė shkelė nė kryeqytet. Kjo ėshtė "e
    penguara", vajza tetėmbėdhjetėvjeēare, e cila, ashtu si personazhet antike qė
    ngrihen kundėr fatit, pėrpiqet tė kapėrcejė pengesėn e shtetit.

    Nė kėtė roman tė fundit, qė pėrbėn njė nga kulmet e artit tė Kadaresė, kthjelltėsia dhe stili luksoz tė kujtojnė bukurinė diamantine, qė kontraston shpesh me tragjedinė.

  4. #384
    Pasioni pėr shkencėn Maska e KILI MERTURI
    Anėtarėsuar
    23-01-2008
    Vendndodhja
    evropė
    Postime
    1,838
    Itali, Ismail Kadare nderohet me cmimin Lerici Pea ‘10




    ITALI- Shkrimtari Ismail Kadare nderohet nė Itali. Cmimi Lerici Pea qė kėtė vit shėnon edicionin e tij tė 57-tė, iu dha poetit dhe shkrimtarit shqiptar Ismail Kadare, shkruan sot agjencia italiane Ansa. 4 herė kandidat pėr cmimin Nobel, anėtar nderi i Akademisė Franceze, Kadare nisi tė shkruajė poezi qė nė shkollėn e mesme, nė qytetin e tij tė lindjes Gjirokastėr.

    I diplomuar fillimisht pėr letėrsi nė Tiranė, mė pas vazhdon studimet nė Universitetin Gorki tė Moskės, ndėrsa nė 1990 fiton tė drejtėn e azilit nė Francė, aty ku jeton edhe sot. Ansa ndėr tė tjera, shkruan se shkrimtari vazhdon tė shprehė publikisht mospėlqimin nė drejtim tė politikanėve komunistė shqiptarė.

    “Dhėnia e cmimit Lerici Pea 2010 autorit Kadare- shkruhet nė motivimin e cmimit- nėnkupton rolin e poezisė dhe letėrsisė si instrument lirie, duke u bėrė mbėshtetje pėr tė gjithė njerėzit e botės, tė cilėve iu mohoen liritė themelore”.

    Cmimi i poezisė “Lerici Pea” ėshtė krijuar nė vitet 1952-1954, me emrin “Lerici”, emėr tė cilit nė 1958 iu shtua dhe pjesa “Pea” nė nder tė Enrico Pea, njė ndėr themeluesit e cmimit, i cili nė atė kohė u zhduk nė mėnyrė tė mistershme. Qėllimi i cmimit ėshtė promovimi i poezisė, nė vecanti i poetėve tė rinj, eksperimentimi i gjuhėve tė reja poetike dhe njohja e poetėve tė mėdhenj.
    (m.a/BalkanWeb)

    Kili
    SHQIPĖRIA ETNIKE ĖSHTĖ GJAKU IM QĖ NUK FALET!
    BAC, U KRYMB , E KA NIS MI ARDH ERĖ!
    Nė dreq tė mallkuar tė gjithė antishqiptarėt dhe tradhtarėt e kombit!

  5. #385
    i/e regjistruar Maska e Brari
    Anėtarėsuar
    23-04-2002
    Postime
    18,826
    gsh


    Ismail Kadare

    Bisedat tabu me Azem Shkrelin pėr lirinė nė '72


    04/10/2010 - 14:47



    Ismail Kadare

    "Nga tė rrallėt njerėz nė botė, qė e pata si vėlla" Kemi qenė miq njė kohė tepėr tė gjatė, qysh nga viti 1972. E mbaj mend mirė kėtė sepse isha pėr herėn e parė nė Kosovė dhe deri pak para vdekjes sė tij, njė kohė gati tridhjetėvjeēare, mund tė them se ka qenė, ka qėlluar tė jetė miku im mė i ngushtė nga shkrimtarėt e Kosovės Azem Shkreli, mik i dashur, mik i vėrtetė, mik nga ana njerėzore dhe nga idetė, gjithashtu. Kemi bėrė biseda tė pafundme bashkė, kemi biseduar, mund tė them ēdo gjė me tė.
    Pikėrisht kujtimi im i parė, sepse shpeshherė kujtimet e para janė mė tė paharrueshmet, ėshtė ai kur kam ardhur nė Kosovė vetėm nė vitin 1972, me rastin e vėnies, mesa mė kujtohet, nė skenė tė dramės "Gjenerali i ushtrisė sė vdekur", qė e organizonte Azemi. Isha, si tė thuash, mysafiri i tij, si institucion, por u bėra pėr shembull, mysafiri i tij njerėzor nė radhė tė parė. Dhe kujtimi im i parė ishte se kam qėndruar gati njė javė nė Kosovė dhe ēdo ditė, pothuajse ēdo ditė dilnim bashkė tė dy, vetėm me makinėn e tij dhe ajo ka qenė njė mrekulli mund tė them, jashtė ēdo protokolli, jashtė ēdo syri tė jashtėm, jashtė ēdo pėrgjimi...se kishte pėrgjim, dihet, edhe nė Shqipėri, edhe nė Kosovė nė atė kohė dhe ēdo ditė kalonim orė tė tėra. Dhe unė e kam parė tė gjithė Kosovėn me sytė e mi, sigurisht, por edhe me sytė e tij, se ishte ai qė ma tregonte, por qė ai ishte si shkrirje, njė infuzion. Dhe kemi biseduar, natyrisht tė gjitha, nga mė tė ēuditshmet, mė delikatet. Kjo ėshtė edhe karakteristikė e kėtij kujtimi.
    Ditėn e dytė ose tė tretė, maksimumi, mė kujtohet se midis nesh u bė biseda mė delikate e asaj kohe, biseda mė tabu, mė e ndaluar nė botė, qė ishte: ēėshtja e lirisė sė Shqipėrisė. Sepse sigurisht, nė fillim u bė biseda e natyrshme, qė do tė bisedonim pėr mungesėn e lirisė nė Kosovė dhe ēfarė po bėhej pėr t'u kapėrcyer disi-disi ajo barbari e deriatėhershme me aktivitete kulturore ose afrim kulturor me kulturėn shqiptare. Por ne kaluam pastaj nė temėn qė ishte mė delikatja, pra mė tabu nga tė gjitha - mungesa e lirisė nė Shqipėri, gjė qė nuk flitej nė atė kohė dhe ishte e kuptueshme tė mos flitej midis shqiptarėve tė Shqipėrisė dhe tė Kosovės, sepse kėtu ishte njė mungesė lirie, e ndryshme nga mungesa juaj (nė Kosovė). Mungonte pra liria, por nė mėnyra tė ndryshme. Liria ėshtė njė, por ajo mund tė mungojė nė mėnyra tė ndryshme. Mungesa juaj nuk ngjante me mungesėn tonė, ishte tjetėr gjė. Ne pra, e kapėrcyem kėtė gjė dhe folėm, folėm gjerėsisht, unė i shpjegova se si, gjithashtu nė Shqipėri ka njė mungesė lirie, qė ėshtė po aq tragjike sa mungesa nė Kosovė, por e njė sensi tjetėr, e njė drejtimi tjetėr. Prandaj biseda jonė kishte, do tė thosha njė karakter disi misterioz, nė kėtė kuptim, qė as unė, as ai dhe as njeri nė botė nuk mund ta gjente atė enigmė se ēfarė ka tė pėrbashkėt kjo mungesė. Se diku, nė njė zonė tjetėr tė largėt, ajo kishte diēka tė pėrbashkėt, liria ka diēka tė pėrbashkėt. Psenė nuk mund ta gjenim ne, as unė, as ai dhe asnjė njeri nė botė, sepse asnjė njeri nė botė nė vitin 1972 nuk kish parashikuar qė njė ditė komunizmi do tė binte. Pra, ne e pėrfytyronim jetėn tonė, jetėn e Shqipėrisė, jetėn e Kosovės. Ne, si tė thuash, gjithfarė gjėrash mund tė mbėrrinim, por jo atė kryesoren - rėnien e komunizmit, ku ishte edhe misteri, ku ishte edhe enigma, ku ishte edhe kyēi qė nuk lejonte lirinė e njėrit dhe tė tjetrit. Pikėrisht pėr kėtė, pra, edhe pėrdora fjalėn misteri, sepse kėtė gjė qė rrinte nė mjegull e fshehur, kėtė s'e kuptonte, nuk mund ta gjente asnjėri. Kėtė nuk e dinin as organizmat e zbulimit mė tė sofistikuar perėndimor. Nuk kanė parashikuar qė komunizmi do tė binte nė atė kohė, kurrsesi. Prandaj, kjo ishte shumė interesante qė ne, si tė thuash, flisnim pėr diēka tjetėr, gėzonim veten tonė nė afrimin e lirisė sė Kosovės e tė Shqipėrisė, ēka ishte, si tė thuash, njė ushqim zėvendėsues pėr lirinė, nuk ishte liria e vėrtetė, por ishte njė lloj e tretė, si tė thuash, qė i ngjante lirisė, por nuk ishte ajo. Prandaj thashė, po kthehem, pėrdora fjalėn misteri dhe enigma, kjo ishte. Dhe kjo ishte, do tė thotė, biseda jonė e pafundme, tė pafundme me ato mijėra kilometra qė kemi bėrė bashkė nėpėr Kosovė dhe u pasuruam nga kjo gjė. Mė vonė kur jemi takuar, kur ra komunizmi, e kemi kujtuar atė kohė, por s'kishim faj, s'mund tė na shkonte nė mend, askujt nuk i kishte shkuar qė do tė binte komunizmi dhe atje ishte zgjidhja. Pa rėnė komunizmi, s'kishte liri as pėr Kosovėn, as pėr Shqipėrinė, me sa duket.
    Jam takuar disa herė me tė. Jemi takuar nė Paris. Jam takuar nė Gjermani. Kemi shkuar te shtėpia e tij. Atė herė kemi qenė bashkė me bashkėshortet tona. Nė Kosovė prapė, pas kėtij takimi kam shkuar herėn e fundit qė kam qenė nė Kosovė, gjatė kohės sė robėrisė, ka qenė viti 1980, fundi i vitit ose nė prag tė ngjarjeve. Ishte edhe ai njė kujtim shumė i bukur dhe Azemi gjithmonė ishte i pranishėm. Jemi takuar nė Shqipėri, ka ardhur disa herė. Domethėnė, kam takime tė shumta me tė, tė shumta. Gjithmonė takoheshim me tė njėjtėn dėshirė, me tė njėjtėn kėnaqėsi, me tė njėjtin kuriozitet. Dhe ai ishte gjithmonė ai qė ishte, i pandryshueshėm dhe marrėdhėnia midis nesh ishte e pandryshueshme, gjithmonė e thellė, e sinqertė, interesante, plot pasuri intelektuale…
    Smajl Smaka: Pa xhelozi dhe diēka tė ngjashme?
    Ismail Kadare: Absolutisht, as s'mund tė kuptohej. Ai ishte, mund tė them, njėfarė, e pėrdor rrallė, qė e kam njė njeri si vėlla. Ka njerėz qė e pėrdorin dhe pėr ēdo njeri thonė vėlla, por ishte ai nga tė rrallėt njerėz nė botė, qė e pata si vėlla. 2 prill 200

  6. #386
    ISMAIL KADARE: "Kam vendosur te heq dore nga letersia"


    Shkrimtari i mirenjohur shqiptar, Ismail Kadare ka vendosur te heqe dore pergjithmone nga letersia artistike. Ndersa ne vitin 1997, shkrimtari me i njohur shqiptar kishte hequr dore nga shkrimi i poezive duke bere nje perjashtim vetem me 2005, tani vjen dhe largimi nga letersia artistike ndaj lexuesve shqiptare dhe nga e gjithe bota do t'u mungojne romanet e Kadarese.

    Pohimin, z.Kadare e beri ne nje interviste per gazetarin Blendi Fevziu, per emisionin "Opinion" ne TV Kombetar Klan. Ne kete interviste, z.Kadare flet edhe per marredheniet e tij me bashkeshorten Elena, duke komentuar debatet e shumta te diteve te fundit pas publikimit nga e shoqja te librit me kujtime. Shkrimtari tregon se e kane quajtur "qejfli femrash", kurse komenton dhe perfoljet per lidhje te mundshme me femra te tjera. Kadare thote se "ato ishin perrallat me te marrezishme qe kam lexuar ne jeten time" dhe thekson se emrat e publikuar ne media nuk ekzistojne ne kete bote sepse jane personazhe librash duke vleresuar se personazhet ne librat e tij ia kane shnderruar ne te dashura.

    Me poshte mund te lexoni intervisten e plote qe shkrimtari Ismail Kadare, i dha gazetarit Blendi Fevziu, per emisionin "Opinion" ne TV Kombetar Klan

    Ne kete interviste, z.Kadare flet edhe per marredheniet e tij me bashkeshorten Elena, duke komentuar debatet e shumta te diteve te fundit pas publikimit nga e shoqja te librit me kujtime. Shkrimtari tregon se emrat e publikuar ne media nuk ekzistojne ne kete bote sepse jane personazhe librash duke vleresuar se personazhet ne librat e tij ia kane shnderruar ne te dashura



    Ka filluar panairi i librit dhe eshte nje nga mundesite tuaja me te mira per t'u takuar me lexuesit. Ju jeni gjithmone ne Tirane, kur zhvillohet panairi i librit...

    Po. Perpiqem te jem dhe kam qene gjithmone ne Tirane. Eshte ndoshta veprimtaria kryesore ku une marr pjese ne Shqiperi.

    Kesaj here ne fakt nuk jeni vetem ju me nje liber, me nje ribotim qe eshte "Mosmarreveshja", i ripunuar besoj?

    Po, i plotesuar.

    Por eshte edhe nje liber shume interesant i bashkeshortes tuaj, Helena Kadare "Kohe e Pamjaftueshme". Perse Helena Kadare vendosi te shkruaje kujtimet. Ishte nje shtyse e juaj, apo vendim i saj?

    I saj padyshim. Ka nje kohe shume te gjate qe i ka filluar kujtimet, 15 vjet.

    Ju vete, keni vendosur te shkruani kujtime?

    Jo.

    Keni thene disa here qe nuk doni te shkruani kujtime. A mbeten kujtimet e Helena Kadare korpusi kryesor i memorieve tuaja njekohesisht?

    Mbeten apo nuk mbeten kjo nuk ndryshon asgje ne vendimin tim per te mos shkruar kujtime.

    Perse ne fillim kujtimet e zonjes Kadare u botuan ne frengjisht dhe me pas ne shqip?

    U botuan keshtu, natyrshem nuk ka ndonje arsye te vecante.

    A ishte botuesi juaj qe insistoi?

    Po ishte ai. Ka degjuar qe prej kohesh qe Helena po shkruan kujtime dhe tha kam qejf t'i botoj. Ky botim ishte edhe nje lloj testi per to. Si jane keto kujtime, ne nivel evropian ose...

    Si ishte reagimi?

    Shume i mire. Njezeri pershtypjet ishin te mira.

    Zakonisht kur shkruan kujtime eshte nje moment delikat, sepse perfshin miq, marredheniet me ta, te njohur. Si kane reaguar ata pas botimit?

    Autori eshte marre me kete. Zakonisht kane reaguar absolutisht pozitivisht. Ne keto kujtime ka edhe shume personazhe te huaj, qe jane gjalle.

    Ne momentin qe ju tha se donte te shkruante kujtimet, zonja Kadare thote 15 vjet me pare gjate pushimeve ne Dubrovnik te Kroacise - cili ishte reagimi juaj? Ishit dakord, ishit hezitues apo e inkurajuat?

    Tani, ka kaluar shume kohe por nuk kam qene hezitues pos as entuziast te thuash nuk kam qene, sepse e di qe eshte nje gje shume e veshtire.

    Perse eshte e veshtire?

    E di qe kujtimet jane te veshtira, sidomos kur ka kapercime epokash, kapercime mendesish, domethene vizioni i botes ndryshon. Ndryshon vizioni jo aq sa tek autori i kujtimeve por tek lexuesit. Krijojne te gjitha kujtimet, kur kalon nga nje epoke qe pati nje thyerje dramatike ne mes, tek nje epoke tjeter, veshtiresohet dyfish.

    Ky ka qene shkaku qe edhe ju vete nuk doni te shkruani kujtime?

    Jo. Une nuk mendoj se kam ndonje kerkese te brendshme si krijues, qe te shkruaj kujtime. Ne kete liber, ka disa qe mund te quhen kujtime ose disa tekste te mia. Aty ne vend ti mendoja per kujtime, se vec mund ti botoja, jane rreth 70 faqe ndoshta, ja kam bere dhurate bashkeshortes, po te donte ti botoje. Ndoshta plotesonin nje fare tabloje, po ajo nuk kishte qene e pranishme.

    Ju i lexuat kujtimet perpara se ato te botoheshin?

    Pjese-pjese po. Por i kam lexuar teresisht ne frengjisht sepse ishte me e lehte te merrja nje distancim nga to.

    Pra ju lexuat botimin e publikuar ne France, jo doreshkrimin?

    Te pergatitur po, per ta pare ne menyre sa me gjakftohte sepse gjuha e huaj te ndihmon per kete gjakftohtesi.

    A kishit sugjerime per te hequr apo per te shtuar?

    Po, i kam thene te heqe nje pjese.

    Pse, ishin delikate, perfshinin miq, te aferm?

    Jo delikate, kryesisht pjese qe lidheshin me familjen me fisin dhe m'u duk se ishin mjaft te gjata. Ndoshta me ndihmoi dhe kjo, me shtyu, duke menduar e perceptuar nje njeri publik qe do e merrte ne dore, por pastaj ajo me gjakftohtesi vendosi vete per versionin ne shqip dhe pergjithesisht i hoqi ato.

    Meqe ju thoni se kishte disa pjese te zgjatura per fisin per familjen, duket se ne pershkrimin e saj, zonja Kadare e pershkruan pak cuditshem familjen tuaj, familjen ku ajo hyri per te jetuar...

    Kjo eshte e vertete, por ajo nuk do ta kishte ndoshta kete liri per ta pershkruar cuditshem, sic thoni ju, ne qofte se nuk do ta kishte pasur kete liri prej kohesh prej meje. Une nuk kam qene i shquar per te bere himne per familjen, per njerezit e mi, sic ndodh zakonisht ne Ballkan. Sidomos ne Ballkan, cdo njeri kur shkruan apo thote sa fisnik e kisha gjyshin, sa e mire ishte nena, sa i mencur babai, a thua se njerezit s'gabonin kurre....Une kam qene krejt i lire, e kam vertetuar kete gje ne vepren artistike kryesisht sepse nuk kam shkruar kujtime. Kam qene i lirshem fare. Nuk me vinte zor qe ne "Kronike ne gur" ka skena groteske, ku perfshihet i gjithe qyteti dhe familja ime bashke me to, fisi im.

    Cili ka qene reagimi i tyre ne momentin e leximit te ketyre librave?

    Keto kane ndodhur shume kohe perpara, keshtu qe reagimi i tyre ka qene pakez... prinderit e mi kishin gjithashtu nje lloj do te thosha, vizioni te ftohte per keto gjera, sic e ka tradite ky qytet. Nuk e merrnin tragjikisht kete gje, eshte e shkruar, eshte pune e djalit, e shkrimtarit, quajeni si te doni, ne nuk perzihemi, e di ai.

    Nuk ka qelluar ndonjehere te thoshin, qe eshte perfshire familja, na ke krijuar probleme me fisin...

    Jo, vetem heren e pare kur une botova vjershen e pare, isha i vogel fare, isha adoleshent. Per te imituar, e kam thene, sidomos shkrimtaret ruse qe ishin ne mode ne ate kohe me emer, patronim dhe mbiemer, vura emrin e babait, Ismail H. Kadare. Ata u tallen me mua, se nuk dija te shkruaja, ishte nje vjershe budallaqe te them, e njembedhjetevjecari, pa asnje kuptim dhe ia treguan shoket ne kafene, i thane qe e beri djali te ka vene edhe emrin. Ai me tha, bej c'te duash, por emrin tim mos e ver me.

    Po nuk ju penguan me fare? Nuk ju thane, behu mjek, arkitekt...

    Hic fare, absolutisht, asnjehere, sepse une isha i vogel kur fillova te botoj ne shtyp. Isha ende 12-13 vjec dhe vetvetiu e mora ate rruge dhe nuk me nderhyri asnjeri.

    A ka qene atmosfera aq e cuditshme ne familjen tuaj sa e pershkruan edhe bashkeshortja juaj, qe gjithsecili ishte indiferent ne raport me veprat e tjetrit?

    Pak a shume ishte ashtu. Ishte ashtu sigurisht dhe une duke shkruar, sepse kjo atmosfere eshte e volitshme per letersine, ndoshta dicka mund te kem theksuar me shume e me pak. Por nje atmosfere e tille i shkon letersise objektivisht.

    Pra thelbi eshte real?

    Po absolutisht.

    A duket here-here nga vepra juaj por dhe kujtimet e zonjes Kadare qe ka pak nje ere marrezie ne gjithe ato raporte?

    Po duket, une e kam pranuar kete gje dhe ne Gjirokaster, pothuajse kjo eshte e pranuar qe e kishte kete permase. Por qe ishte nje marrezi e bukur. Ne nje sens gati, gati artistik. Njerezit ishin te cuditshem, sepse duke qene shtepi te medha kishin nje jete individuale shume te theksuar.

    Te izoluar brenda banesave te tyre?

    Nuk mund te thuhet e izoluar, por nje jete me identitet ne cdo shtepi. Ne Gjirokaster ishte e zakonshme te thuhej, se tek X e kane keshtu zakonin, tek Y e kane ndryshe, tek Z...., po them per mbiemra tek Angonatet, Mezinatot, Shtinot.

    Ishte ndryshe stili i jetes?

    Kishin doket e tyre, nje minikanun i vogel. Madje ne Gjirokaster ka pasur edhe alfabete sekrete ne familje. Nje familje per shembull kishte alfabetin e saj sekret, per disa gjera.

    Nga shkrimet tuaja, kam kuptuar se kishin edhe hyrje sekrete?

    Po sigurisht, hyrje sekrete kishin pjesa me e madhe e shtepive. Tani vone madje eshte zbuluar dhe hyrje sekrete ne shtepine time. Gjate riparimit te shtepise sime, tani vone arkitekti zbuloi. Une s'e dija, kishte humbur zanafilla e kesaj hyrjeje. Ishte nje porte, po te hapej ajo te conte ne nje tunel dhe tani po e shohin se ku te conte ai tunel, shume larg.

    Pra dhe shtepia juaj kishte hyrje sekrete?

    Po absolutisht, kishte nje dalje sekrete.

    Kjo eshte ajo atmosfera pak shekspiriane qe krijohen brenda...

    Krijohej shume lehte kjo atmosfere. Gjirokastra ishte nje qytet, qe nga kjo pikepamje nxiste fantazite krijuese, ta shtynte me dore.

    A ishte pak qytet meskin Gjirokastra?

    Nuk ishte meskin, ishte i cuditshem. Nje qytet i cuditshem e perjashton meskinitetin.

    Cdo te thote i cuditshem?

    Do te thote jashte normalitetit. Sepse derisa cdo shtepi kishte doket e saj, prirja per te respektuar nje tradite, gershetohej me prirjen per ta thyer ate.

    Ishte e veshtire te ishe femije ne Gjirokaster?


    Une e kam shkruar, qe ishte veshtire qe te ishe femije, por e kam shkruar me nje vizion te mevonshem. Sinqerisht, se femijeria atje ishte pak si ne teater, ishte shume kurioze. Shikoje gjera te cuditshme, dhe nuk e ndjen femija ate qe mund te quhet drame, tragjedi. Femijeria ime ka kaluar ne ate qe quhet fundi i luftes se dyte boterore, dhe kishte avione qe vinin e iknin, ushtri mund te thuhej teatri i luftimeve.

    Nuk duhet te ishte nje teater, ndoshta per nje femije mund te ishte teater...

    Po per femijet ishte teater.

    Po per te rriturit besoj ka qene...

    Po sigurisht, bombardimet jane te veshtira gjithmone, por kishte dhe ne to nje lloj shmangie nga rregulli, bombardohej aeroportit ushtarak. Rralle here kur kercenohej qyteti qe duhet te beheshe trysni, fillonin bombardoheshin pjeset periferike, lagjet per tu treguar banoreve qe ne do tu shembim tani ne qofte se nuk behet kjo apo ajo. Une e kam pershkruar kete edhe ne librat e mi.

    Kur ky realitet i Gjirokastres, gjysme i marre sic e thoni ju, gjysme teatral, mberriti ne nje bote tjeter sic ishte Tirana, si u perball? Per shembull zonja Kadare thote se nena juaj qendronte per nje kohe te gjate bashke me gra gjirokastrite perballe hotel "Dajtit" per te pare hyrjet e daljet ne hotel, cfare ishte kjo?

    Kjo ishte nje gje qe une nuk e kam marre vesh asnjehere. Sepse e kam pyetur nenen dhe tha ashtu, perdori nje shprehje 'ndrit syte" domethene i jap drite syve. Ushqen syte me pamje te reja te panjohura, nje bote qe per te ishte e cuditshme. Nuk e kam marre vesh, mahnitej nga kjo gje apo ishte kritikuese... ndjente kenaqesine te rrinte atje.

    Ndryshe flet per babane tuaj qe degjonte lajmet nga bota dhe kishte nje pasion te madh, po nuk donte t'ia dinte fare per rreth?

    Fare. Ai ishte nje njeri qe ka punuar tere jeten ne gjyq, nje njeri i mesuar te rije ne sallen e gjyqit e te degjoje sekrete te medha. Gjirokastra ishte plot me sekrete dhe me gjyqe te pafundme, mistere. Me kujtohet qe ime me, nje lloj pakenaqesie te vazhdueshme kishte se ai nuk tregonte asgje ne shtepi. Sa ndodhte nje skandal ne qytet, vinin njerezit dhe e pyesnin, time me he se ti di? Ai s'tregonte asgje, ja plaste shpirtin.

    Po ishte shume e rende ne Gjirokaster te mos tregoje asgje?

    Kjo ishte nje nderim te institucioneve tradicionale. Qyteti kishte dicka arkaike, ndaj nuk ishte arkaik dhe meskin se qytetaret i nderonin institucionet.

    Ne pergjithesi a ishte kurioz qyteti?

    Ishte. I kishte te dyja edhe shperfilles dhe kurioz, ishte veshtire ta kanalizoje.

    A qarkullonin lajmet?

    Per tim ate, kurioziteti ishte nje dobesi e njerezve. Kur kalonte per shembull dhe shikonte grate ne shtepi qe benin muhabet, kalonte me nje shperfillje dhe shkonte ne dhomen e tij se i dukej si pune boshe kjo. Nje pune e nivelit pa dinjitet fare.

    Po si e kishte kete pasion per lajmet nga bota?

    Ate e kishte ne pergjithesi. Gjirokastra ishte qytet nderkombetar nga kjo ane. Kishte nje kuriozitet nderkombetar te habitshem. C'behet? Si shkon lufta? Kush po humbet?

    Edhe kuriozitete qe nuk kishin lidhje me jeten e perditshme?

    Per shembull paradigma te tilla si fronti i dyte, gjermani, rusi. I degjoja ne muhabetet e tyre. Degjonin radion ata qe kishin. Nje pjese e shtepive kishin radio dhe merrnin vesh dhe transmetonin lajmet boterore. Por ishte dhe koha e mbushur me lajme edhe une mendoj se kjo ka qene edhe ne qytete te tjera, por ne Gjirokaster kjo ishte ne nivelin me te larte te mundshem.

    Zonja Kadare thote qe ju kishit nje raport shume te cuditshem me parane. Qe femije filluat te botonit vjersha me honorare dhe fitimet ishin me te medha se ato qe siguronin prinderit tuaj...

    Po eshte e vertete kjo.

    Kjo krijoi nje lloj indiference te raportit tuaj me parane?

    Kjo ma permbysi problemin e parase pergjithmone. Une mora honorare kur asnje femije nuk i jepeshin.

    Cfare moshe ishit kur i moret?

    12 vjec. Dhe meqenese nuk mund ti merrja me coi im ate ne poste dhe me tha cfare jane keto para? Nga te vijne? Ku di une thashe. Ato ishin nga Komiteti Qendror i Rinise, qe ishte revista "Pioneri". Hodhi firmen babai, se une nuk e kuptoja, isha i vogel. Ai nuk i mori, me tha ku do t'i vesh. Une i mbaja parate ne biblioteken e vogel qe kisha, i futja atje ne flete sipas ngjyrave. Numrat nuk i kuptoja se nuk i prishja, ne Gjirokaster nuk mund te prishje para.

    Dhe per cfare sherbenin keto para?

    Hic asgje. Here pas here babai m'i kerkonte nepermjet nenes, si hua, si borxh dhe i merrte sepse une nuk e dija se si prisheshin parate.

    Dhe ky raport vazhdoi dhe me pas?

    Ky raport vazhdoi gjithmone sepse pastaj une erdha ne Tirane student. Kisha para dyfish sepse botoja libra, honoraret ishin kolosale ne Shqiperi ne krahasim me rrogat. Ishin shume te medha, model sovjetik, nje nga budallalleqet e kohes dhe nje vjershe paguhej nuk ta merr mendja sa shume. Parate i dergoja ne shtepi, prishja sa me duheshin dhe ndihmoja familjen sepse nuk prishja dot aq shume.

    Zonja Kadare thote se ne Moske me honorarin qe moret per librin nuk dinit si ta prishnit?

    Absolutisht. Ishte nje shume e madhe, mesa me kujtohet 40 mije rubla. Mora madje me duket, paradhenie per pjesen e pare dhe nuk dija si ta prishja sepse libri doli kur ika une dhe pjesen e dyte nuk e mora. Madje nje here kur kam kaluar ne Moske, kisha thene do te shkoj tek ajo arka, dhe me doli nga mendja.

    Dhe ky raport me parane ka mbetur indiferent qe nga ajo kohe?

    Vetvetiu, te krijon nje largim. Une nuk merrem me to, merret ime shoqe me administrimin e shtepise. Nuk me bie rasti. Jam marre kur duhet te firmos fatura apo gjera.

    Zoti Kadare, nje nga pjeset interesante te kujtimeve te bashkeshortes tuaj eshte se familja e saj i bente presion te mos martohej me ju? Pse ky mosbesim?

    Shumica e familjeve do te kishin kete mentalitet. Nje shkrimtar i ri, nje poet i ri, ne nje fare menyre quhej nje njeri joserioz. Shkrimtar, firifiu, poet.

    A ishit ju joserioz?

    Une nuk kam qene me shume joserioz se te tjeret, sa nje pjese e te rinjve. Ishte nje joseriozitet pozitiv, nje i ri e ka gjithnje kete permase jo serioziteti.

    E kishit problem kete qendrim te familjes?

    Fare, hic. Une e perjetoja kete gje si nje gje, ku marrin vesh ata. Shume familje ne ate kohe, moda ishte qe kerkonin dy profesione, inxhiniere dhe mjeke. Dhenduret e tjere quheshin joserioze. Sidomos ne te artit, ishim te humbur.

    Ishte nje paragjykim i pergjithshem ky?

    Ishte pothuajse i pergjithshem. Nuk kishte autoritete artistike ose letrare. Ishin si te thuash, te politizuar ne ate fare menyre qe nuk zgjonin asnje interes, qofte tek vajzat apo tek familjet. Ne ate kohe, nenkryetari i komitetit ekzekutiv, ishin figura qe nuk terhiqnin asgjekund. Ishin figura qesharake ne Rusi per shembull. Ishin model demode me kasketa.

    Kush ishin njerezit e preferuar ne ate kohe?

    Ne ate kohe njerezit e preferuar ishin, arti kryesisht ne radhe te pare, shkencetaret e afte. Artet dhe letersia mbushnin ate boshllekun e jetes.

    A kishte paragjykim familja e zonjes Kadare edhe nga jeta qe ju kishit bere?

    Ata nuk dinin asgje, vetem se kam qene student jashte. Nje pjese quheshin me nam te keq. Nuk e di pse. Ndoshta se disa tregonin disa gjera te paperfytyrueshme, degjuesit i zmadhonin e keshtu me radhe. Kur vjen nga nje vend ku s'te ka pare njeri, s'te njeh njeri, njeriu ka prirjen te shpike. Keshtu ka lindur letersia ne fakt nga udhetare qe vijne nga larg, se ata perfitojne nga mungesa e te tjereve, ngjarjet i shpik, i shton, i zmadhon, deformon. Studentet shqiptare ne ate gjendje u gjenden, gjysmedramatike - gjysmekomike.

    A ishit ju ne ate kohe, qejfli femrash?

    Nuk eshte e vertete. Kete "nam" mua ma ka nxjerre nje film francez. Qe ju e keni nxjerre te paret ne Shqiperi, Televizioni Klan. Une kisha xhiruar nje film qe do te prishej ne qofte se nuk do te kthehej ne sistemin e sotem. Ishte shume e veshtire, rashe ne kontakt me nje rrjet televiziv, ata me thane e kthejme ne. I moren minutat qe i dhate ju.

    Po ne mes te femrave jeni ne fakt, a ishin te bukura?

    Ashtu kane qelluar. Eshte jeta e nje te riu, e rendomte. Nuk ka asgje te tepruar. Une sigurisht do te xhiroja, se vajzat i njihja.

    A pati nje traume, dalja e shqiptareve dhe shkuarja ne Moske, ne raport me femrat?

    Varet se ne cfare vendi kane shkuar. Zakonisht, studentet qe shkonin jashte, misteri kryesor ishte vete jeta. Ajo qe mungonte ne Shqiperi. Cdo vend ishte me liberal se Shqiperia. Ti je i huaj, je ne nje vend shume me te zhvilluar se Shqiperia.

    Ishin vertete te gjitha vendet me te zhvilluara se Shqiperia?

    Te gjitha vendet komuniste, ishin me te lirshme se Shqiperia. Pa asnje diskutim.

    Edhe jeta erotike, marredheniet mashkull-femer ishin me te clireta?

    Teper me e cliret se ne Shqiperi.

    Ne Shqiperi ishte tabu?

    Nuk ishte tabu, por ishte e pazhvilluar, vete ngushtesia e vendit, ashpersia e njerezve qe krijohej prej halleve te jetes, e zbehte.

    C'ndodhte me keta te rinj shqiptare qe gjendeshin befas ne keto vende?

    Po te marrim nga vendet lindore, me te zhvilluarat ishin Polonia, Hungaria Cekia, Rusia, kishte nje gje te vecante. Dy qytetet kryesore ku kishte studente shqiptare, Moska dhe Leningradi ishin si parajse per studentet, kishin lirine morale, sepse Rusia ne ate kohe bashke me vendet e tjera kryesonte liberalizmin. U denuan krimet e Stalinit. Atehere ka qene nje habi, qe si eshte e mundur qe nje sistem komunist te denoje krimet e veta. Imagjinoni te ndodhte kjo ne Shqiperi, qe vdiq sunduesi, vjen pasardhesi pas 6 muajsh dalin peshperimat e para qe jane bere krime dhe se do te denohen. Pastaj ndodh nje kongres qe i denon zyrtarisht. Imagjinoni cfare do te ngjaste ne Shqiperi po te ndodhte kjo. Studentet qe shkonin nga vende te vogla te medha perfitonin shume nga kjo.

    Ishin femrat ruse me te disponueshme apo terhiqeshin me shume nga te huajt?

    Vajzat ruse, kane namin e vajzave per dy gjera, shume te bukura pergjithesisht dhe kryesisht ishin shume te embla dhe shume femerore.

    Edhe mendje-hapura?

    Pa diskutim edhe te emancipuara. Ishte pjesa me e emancipuar e shoqerise. Terheqja me te huajt, luanin me faktin se ishin me te clireta nga ana psikologjike. Kishin disa vlera te padiskutueshme universale. Mua me ka ardhur keq pardje, se nje miku im me thote se me kujtohet se kur po behesha gati te shkoja ne Moske, se me tha Kadareja se kujdes se jane spiune vajzat. Kurre une se kam thene kete gje te tille. Se une kam guxuar te shfaq admirimin per vajzat ruse ne ate kohe.

    Po pasiqe u rikthyet ne Moske a gjetet te njejten atmosfere?

    Sigurisht. Une kam pyetur edhe te huajt kur rikthehen, se gjejne nje atmosfere disi te ndryshuar. Ata thoshin se ka nje adaptim te jetes ruse ndaj asaj perendimore, jo per mire. Kane nje nam te mire vajzat ruse.

    A keni qene nje koleksionist femrash ne ate kohe?

    Jo nuk eshte e vertete. Une nuk jam koleksionist

    Madje nga librat tuaj, perceptohet se nuk e pelqenit te thonit se ishit poet, madje e fshihnit?

    Kjo pershtypje eshte krijuar nga ky film. Se te japesh 3-4 vajza rresht duket si koleksion.

    Ju talleni pak me shkrimtaret sovjetike, por a mos keni rene edhe ju ne kete kurth dhe ne vetvete ishit nje lloj koleksionisti?

    Po jam tallur edhe me veten. Ne nje liber kam nxjerre veten se si nje idiot bera kete gje. Por koleksionimi eshte varferi. Ato mund te kene vertete femra, por qe te mburresh eshte mjerim. Ka shume meshkuj qe duan te flasin, te reklamojne, eshte ne te gjithe boten si fenomen, c't'i besh.

    Ju nuk e keni pasur kete pasion?

    Une kete pasion nuk e kam pasur. Fakti qe ne librin tim, "Muzgu i perendive te stepes" qe e shkrova sapo u ktheva nga Moska, une e kam ironizuar kete gje, e kam nenkuptuar.

    Por kur keni qene ne Moske, keni rene edhe ju prč?

    Po sigurisht qe kam rene. Eshte psikoza e shokeve. Cfare eshte kjo psikoze? Eshte e shtune, ikim e dalim per qejf. Ti nuk do se ke lene takim me vajzen qe te pelqen shume. Por presioni shoqeror eshte kaq i forte tek te rinjte, sa thone: prape ti me ate? Hajde gjejme nje tjeter. Te gjesh nje tjeter, te rri mendja tek ajo. Eshte nje budallallek i pafund. Mirepo te rinjte, bien ne keto psikoza. Une e kam kuptuar qe ishte nje marrezi, derisa e shkrova.

    Po kur u kthyet ne Shqiperi, nga gjithe kjo jete e hapur ne Moske, si e gjetet realitetin shqiptar?

    Shume te trishtuar nga cdo pikepamje. Te vish nga Moska ne vitet '60 qe ishte nje feste e vazhdueshme. Instituti Gorki ne Moske, ka qene ne qender, fasada e jashtme e bukur, ti ishe i huaj, nuk hyje ne thelbin e problemeve apo jeten e tyre.

    Ju keni treguar se keni qene edhe ne shtepite e vajzave, ne familjet e tyre....

    Te gjitha vajzat te ftonin ne shtepi. Kishin shume qejf.

    Shkonit?

    Po.

    Ishin njerez te ftohte?

    Jo te ftohte, po te huaj. Ato shikonin me kuriozitet, me cudi. Rusia ishte vend i madh, nuk dallonin shume, te huajt i fusnin ne nje kategori, dhe kishte paragjykim per te huajt, mosbesim. Vajzat e thyenin kete gje, ishin si misionare. Kishin nje rast per te shprehur ate dhembshurine e tyre, u dukej se ti je atje, ata jane te gjithe mosbesues, sikur i thonin vajzes, c't'u desh qe u ngaterrove me nje te huaj. Te them dicka qe nuk e kam thene kurre, me kujtohet me coi nje vajze tek shtepia e saj. Ishin te kulturuar, shume me shume se c'prisja une. Ishin nena, babai dhe gjyshja. Me pyeten nga je? Nga Shqiperia. Me thane, i juaji eshte Gjergj Kastriot Skenderbeu?. Po i thashe. Me habiti pak, se nuk para njihej dhe shkoi ne raftin e bibliotekes dhe gjeti tregimet e librin anglisht dhe e shfletoi e u kujtua. Pra kishte zbulime te papritura.

    A e paragjykonin ruset Shqiperine?

    Jo, nuk e njihnin shume. Per ruset mendimi ishte roze per Shqiperine, pergjithesisht. E perfytyronin prane Italine. Per Italine cuditerisht kishte nje respekt tradicional.

    Shqiperia hynte ne kete admirim?

    Donte nuk donte edhe Shqiperia hynte ketu.

    Ne kujtimet e saj, zonja Kadare, permend disa incidente qe ju keni pasur ne jeten tuaj bashkeshortore. Nuk jane shume, diku tek 5 faqe. Perse nje person duhet te tregoje historite, uljet dhe ngritjet e jetes bashkeshortore?

    Ka disa modele kur shkruhen kujtime te tilla. Nje model eshte ai tradicional, ballkanas. Zakonisht shkruajne grate per burrat, kurse burrat per grate ndodh shume rralle. Kjo eshte universale dhe po vazhdon. Nje model eshte qe burri del si model i virtytit, mencurise, moralitetit, etj. Eshte nje model pothuajse i diskretituar, sepse eshte skematik. Cfare jane keto familje qe jetojne si ne parajse? Qe cdo gje shkon vaj, ose tregojne vetem vuajtje politike. Modeli i kundert eshte qe burri eshte nje horr i madh, aventurier qe i ka dale emri ne 50 gjyqe, 3 divorce, etj. Ky ndodh sot dhe po eshte aq i mjerueshem sa tjetri sepse shfrytezohet skandali per njohje. Eshte edhe nje zgjedhje e mesme qe eshte me e besueshme, realiste dhe tregon atmosfere te vertete dhe te besueshme. Nuk ka familje qe te mos kete acarime, dyshime, keqkuptime. Nuk ka te tilla. Disa dihen nga ciftet, disa nuk dihen. Ju me thate, ka pese faqe. As 1% nuk ka ne kete liber, faqe te ashtuquajtura roze.

    Gjithsesi njerezit nuk jane mesuar me histori te tilla kur dikush i permend?

    Nuk jane dhe histori, se une nuk di te kete nje histori serioze atje, dramatike. Qe une shkova te jetoj me nje grua tjeter, me zor u pajtuam, morem avokatin apo beme skandal.

    Ka rrefime xhelozie te gruas tuaj...

    Keto jane te padenja per t'u biseduar. Une te them te drejten nuk do te kisha deshire te flisja per to. Jane qesharake ne krahasim me nje jete njerezore. Si mund te quhet nje keqkuptim, a, b apo c, te quhet drame mes ciftit. Ciftet tona qe vriten dhe priten per keto probleme, cdo t'i quajme.

    Shtypi botoi shume emra pas publikimit ne faqet e para...

    Ato ishin perrallat me te marrezishme qe kam lexuar ne jeten time. Nga me absurdet. Jane qenie njerezore, qe nuk ekzistojne ne kete bote. Sepse jane personazhe librash. I marrin personazhet ne librat e mi dhe i kthejne ne gra.

    Kam pershtypjen se ju nuk keni shkruar shume per dashurine?

    Kjo eshte e vertete. Dhe kjo tregon se une kam qene shume i terhequr nga kjo, i rezervuar. Me eshte bere "verejtje" nga kritika boterore qe Kadareja merret pak me keto gjera. Keto jane marrezira, nuk eshte e denje qe ne te dy te flasim per to.

    A u befasuat kur i pate?

    Hic fare. Cfare ishin ato? Asgje. Pse une paskam vallezuar me nje vajze ne ditelindje? E cfare pastaj. Nje dyshim. Mund t'i hiqte, me gershere dhe ja iken.

    Po pse nuk i hoqet, apo menduat se ishin te parendesishme?


    Ishin kaq joserioze ne nje liber, sa qe nuk e menduam fare. Ishin gjera fare normale per nje cift. Ishte joserioze te merreshe me to. Une se mendova fare. Botuesi francez, tha te kete dicka, sepse publiku perendimor nuk di asgje c'ndodh ne keto familjet shqiptare ne komunizem. Si jane? Na mendojne se jemi neper aksione, duke uleritur tere diten, duke u vrare, burgosur. Por ka dhe nje jete normale qe ata jane te etur ta dine. Dhe ndoshta kjo ka ndikuar. Ai ka biseduar me Helenen kur ka dhene materialet qe te kete pak nga keto gjera. Te mesojme, sepse ishte shume terheqese per ta qendrimi i familjes se Helenes ndaj meje. Sepse ne Perendim kjo eshte e kapercyer, u dukej cudi.

    Pra kur pate gjithe keto emra...

    Gra qe nuk ekzistojne as si emer, as si qenie, qe nuk i kam njohur kurre. Grate qe kam njohur kane qene mikesha te familjes, ato emra qe dolen eshte turp te flasesh per to.

    A keni qene ju gjate jetes tuaj nje mashkull i interesuar per femrat?

    Une kam qene nje mashkull normal per femrat qe me pelqenin si cdo njeriu tjeter. Natyra ime ka qene pergjithesisht e rezervuar, e permbajtur dhe jo grykese, asnjehere. Statusi i nje shkrimtari te njohur qe une e fitova shume shpejt, te detyron te kesh nje sjellje edhe me te permbajtur.

    Por ama edhe te jesh i rrethuar me admirim...

    Tjeter pune ajo. Ti do te besh sikur nuk e veren ate admirim sepse behesh qesharak. Sepse ne qofte se po te ecesh ne rruge do te gjenden gjithmone 3 vajza, qe kerkojne autografe, kerkojne fotografi dhe ne qofte se ti ngazellehesh nga kjo gje, te ndritin syte e jep shenja, ti do s'do duhet te jesh i permbajtur. Te detyron statusi i shkrimtarit te njohur qe ti te besh sikur nuk e veren kete gje, dhe te behet natyre e dyte. Nuk te shkon ty ajo gje, sepse eshte fare pa dinjitet. Eshte nje detyrim, humbje lirie, qe te vjen, te paguash taksen e njeriut te njohur. Ne ate kohe ishin me te rralle njerezit e tij. Je i detyruar te vendosesh nje mbrojtje.

    A keni qene ne jeten tuaj i provokuar nga femrat?

    Jo. Une e di c'do te thote nje ngacmim femeror. Eshte shume e natyrshme. I kam mbushur mendjen vetes, se kjo nuk ka pse te me krijoje mua asnje trysni te brendshme.

    Zoti Kadare, pati edhe nje reagim te kundert. Pati njerez qe keto permendje emrash, u xhelozuan se ju japin pamjen e nje mashkulli te suksesshem?

    E para une nuk kam moshe per keto. T'i kthehem kesaj historie eshte nje budallallek. Por ka nje te vertete ne mes, ka shkrimtare ose krijues, te cilet perpiqen ta mbushin ate qe mungon ne vepren e tyre, peshen, seriozitetin, njohjen, shitjen me keto qe thame, episodet roze, skandalet. Sic ju thashe, ka shkrimtare qe ndahen nga grate dhe e shfrytezojne kete situate per 15 vjet shitje librash. Aq sa lexuesi thote po boll se u ngopem me keto, tani duam disa te tjere qe ndahen. Dhe shkruajne grate nga njera ane, burrat nga ana tjeter, sa i nxjerrin syte njeri-tjetrit.

    Pse kjo nuk ju ngjall ndonje interes?

    Nje shkrimtar serioz nuk ka nevoje per keto, kurre. Kjo eshte nje varferi. Por ka njerez qe ju duket se jane ne qender te vemendjes me kete, eshte nje snobizem i lejueshem njerezor. Eshte vanitoz. Shume njerez kane qejf te jene ne qender te vemendjes, deri tek kriminelet dhe vrasesit, kane kenaqesi kur dalin ne televizor, deri ketu shkon puna. Eshte ne natyren e njeriut. Eshte nje gje e mjerueshme.

    A keni pare ju, apo keni pasur frike gjate viteve te diktatures, qe keni qene nje shkrimtar i njohur, se femrat, provokimet e tyre mund te kene qene te futura nga sigurimi?

    Me ka shkuar mendja sepse ishin histori qe qarkullonin. Cdo njeriu i shkonte ne mendje.

    Kjo pengonte marredheniet normale me to?

    Nuk kishte nevoje te pengonte, por ...

    I ka perdorur regjimi komunist keto metoda?

    Duhet t'i kete perdorur.

    Po ne Bashkimin Sovjetik?

    Me siguri i ka perdorur. Jane te njohura rastet, sepse ruset i kane perdorur shume. Ka qene kaq e njohur kjo.

    A ka pasur gra te rendesishme ne jeten tuaj?

    Nuk e kam menduar kete gje. Ne radhe te pare eshte gruaja ime sigurisht.

    Si ka qene jeta juaj me Helena Kadarene?

    Ka qene nje jete pergjithesisht e pasur, harmonioze, aq sa eshte harmonioze nje jete e gjate e nje cifti. Mund te kete pasur acarime si cdo familje. Ne nuk kemi pasur asnjehere nje krize serioze. Madje serioze eshte nje fjale shume e rende, ne nuk kemi pasur asnjehere krize.

    Madje eshte perdorur edhe fjala divorc se fundmi nga shtypi...

    Kemi qeshur te dy kur e pame qe u perdor fjala divorc.

    A jeni i lumtur sot pas shume vitesh nga njohja me te?

    Sigurisht qe jam i lumtur. Ndonese nisi keshtu si e rastesishme, ka qene shansi im ne jete.

    Ne kujtimet e saj, zonja Kadare tenton te sqaroje edhe nje opinion qe ka qarkulluar ne Shqiperi para viteve '90, qe ju nuk keni qene asnjehere modest, por mendjemadh e gati - gati arrogant. A eshte e vertete qe ju jeni pak i ftohte ne raportet me njerezit, shoqerine?

    Kjo ka dy ane. Une mund ta kem kete cen apo mungese. Njerezit keshtu ndahen, ne disa me te ngrohte apo te ftohte. Gjate gjithe perandorise komuniste, ne shkrimtaret i jemi nenshtruar nje trysnie e presioni te neveritshem ne lidhje me modestine. Cdo tirani ne bote nuk duron dot dinjitetin e krijuesit, shkrimtarit, filozofit, artistit, piktorit, fizikantit etj. Nuk duron dot autoritet paralel ndaj shkrimtaret kane qene nen survejimin e pushtetit si konkurrent, si force alternative. Dhe kjo shprehej me parullen e neveritshme te modestise, se shkrimtari duhet te jete modest, duhet te shkoje ne popull, te mesoje nga populli. Me fal, cdo te mesoje nga populli nje shkrimtar, nuk ka gje me qesharake. Cfare do te mesosh? Kjo vetvetiu te krijon nje reagim kunder kesaj. Une jam shkrimtar, cfare je ti qe me jep kete keshille. Po jam mendjemadh meqe e quan mendjemadh ti, sepse jam dinjitoz dhe duhet te quhem mendjemadh.

    Te njejten akuze keni pasur edhe me politiken. Zonja Kadare thote se ju keni qene indiferent ndaj politikes, ose i ftohte ne marredhenie me politikanet...

    Kjo eshte nje cilesi qe buron nga brenda, nga profesioni. Ne qofte se ti je nje krijues serioz, ti krijon nje bote paralele, do apo s'do krijon nje konflikt te heshtur, te mbuluar me strukturat shteterore. Keshtu qe do te jesh vetvetiu i ftohte ne kete. Une nuk jam kunder politikes.

    Ju intereson personalisht politika?

    Me intereson aq sa i intereson qytetarit ne pergjithesi, aq sa lidhet me fatet e vendit, me te cilat letersia do apo nuk do lidhet. Por une jam kunder modes, qe politika eshte e poshter, prostitute, qe politikanet jane keshtu ose ashtu. Eshte nje fatkeqesi ne qofte se politikanet jane keshtu apo ashtu. Ne fund te fundit, per mua si njeri i qyteteruar, shkrimtar, krijues, politika eshte nje gje normale. Politika vjen nga fjala police qe eshte qytetari, ndergjegje qytetare, dihet se ne antikitet kur jane vene rregullat e para te demokracise, themelet ishin dy institucionet e medha qe drejtonin qytetin. Ishin demagoget, qe ishin politikanet ne ate kohe dhe hipokritet qe ishin aktoret, quheshin te tille se luanin. Kjo eshte burimi dhe nuk ka pse te jesh kunder kesaj. E keqja eshte e keto jane deformuar.

    Ka pasur ne shtyp kritike ndaj jush qe thone se ju keni tentuar te hyni ne politike para viteve '90. A eshte e vertete kjo?

    Kjo nuk eshte fare e vertete. Jane fantazi e njerezve qe ngrihen dhe ngrysen me endrren per te pasur pushtet. Dhe ai s'mund ta besoje kurre qe ka njerez qe nuk duan pushtet. Dhe une nuk jam i vetmi, ka plot te tille. Mirepo ai qe jeton me kete, nuk e beson dot kurre. Kohet e fundit, se me ngjallet mua here pas here ky thashetheme, thuhet se Kadare do te behet President. Thote qe jo, po aty e ka mendjen, shprehen. 1000 vjet sikur te jetoj mua s'do me shkoje mendja kurre per kete gje dhe nuk me ka shkuar kurre. Jo se jam njeri i jashtezakonshem nga ana morale apo etike, por sepse nuk eshte natyra ime kjo.

    C'domethene nuk eshte natyra juaj?

    Nuk eshte natyra ime.

    Ka shkrimtare qe jane bere presidente....

    Po ka sigurisht. I vetmi i suksesshem ne keto kohe eshte Haveli, qe ka qene nje shkrimtar me aktivitet letrar te admirueshem. Eshte presidenti Evropian qe meriton admirimin tone dhe nje statuje ne mes te Tiranes, per qendrimin qe ka mbajtur ndaj Shqiperise dhe Kosoves. Ai ishte dramaturg shume i mire. Ju siguroj qe mua kurre nuk me ka shkuar mendja per keto poste. Jam i bindur edhe i sterbindur qe edhe po te ma kerkojne, edhe sikur te ma quajne krim, une nuk do ta pranoj kete gje dhe do ta marr persiper se do te me falni por krim nuk e marr dot persiper.

    A eshte e vertete qe Edi Rama jua ka kerkuar disa here kete?

    Jo jo, nuk eshte e vertete. Kujtimet e time shoqeje jane keqinterpretuar. Gjate nje vere, ne vitin 2007 kane marre njeri pas tjetrit per te ma propozuar kete gje, tre njerez. Kane qene Edi Rama me e-mail, meqenese nuk kishim muhabet bashke, e quajti jokomode te me drejtohej direkt ne telefon. Iu drejtua Helenes, e kishte me lehte. Pas gjysme ore, ose 40 minuta, ka marre Sali Berisha me te njejtin propozim. Madje ende sot une nuk e di, a kishte ndonje konsulence te perbashket apo jo. Edi Rames, iu dha pergjigje nga Helena, se nuk ka asnje shans. Berishes ia dhashe vete, se do te me kuptoni, nuk eshte per mua, mos kini shprese tek kjo gje, hiqni cdo parashikim. I treti ishte At Zef Pellumbi ne prag te vdekjes. "Biri jem", - tha, "pranojeni per te miren e kombit". Me nje ze qe une edhe sot nuk e harroj, se ishte shume prekese, qe nje njeri qe ndahej nga kjo bote kishte merak per kombin dhe i dukej se une mund t'i jepja nje zgjidhje. Une i dhashe nje pergjigje jo, por shume me te zbutur sigurisht se sa te tjeret, ai me zor merrte fryme. Njerez qe kane qene aty tek shtrati i tij kur ai ma beri kete kerkese, ma pohuan per kenaqesine time ate interpretim qe i dhashe une. Ketu u mbyll kjo histori pergjithmone. Por historia nuk mbyllet ne kokat e te tjereve. Ndaj perfitoj nga ky rast ta them se eshte nje vendim i prere dhe i sterprere.

    Ju keni pasur nje takim shume te perfolur me Enver Hoxhen. A mos duket se nga ky takim, ndryshe nga komentet shume kritike qe ju keni bere, del shume pozitiv dhe me ngjyra roze ne kujtimet dhe menyren si keni rrefyer?

    Ka dy rrefime, eshte e vertete ajo qe kam shkruar une. Por ju harroni dhe te gjithe harrojne se ai kujtim eshte shkruar kur Enver Hoxha ishte gjalle ne '84-en. Komiteti Qendror i PPSH organizoi nje thirrje qe njerezit qe kane takuar Enver Hoxhen te shkruajne. Pra e detyruar. M'u drejtuan dhe mua, qe "shoku Kadare ju e keni takuar dhe duhet te lini nje pershtypje", pa asnje nderhyrje se si duhet bere kjo. Une kam shkruar rreth 10 faqe dhe i dorezova. Ato jane botuar disa here dhe jane shkruar ne kete kushtezim, qe ai do t'i lexonte. Une nuk mund te shkruaja qe perpara meje ishte ai, njeriu sundues prej te cilit varej fati, etj. etj. kam shkruar ne menyre kronikale ate qe ndodhi. Cfare bisede beme? Une nuk kam folur ne ate takim, ai foli vazhdimisht, ato qe ka thene jane te verteta, ato qe kam thene une per ato qe tha ai, po ashtu jane te verteta.

    Ju mendoni se ishte vete Enver Hoxha i interesuar per t'i lexuar keto mendime?

    Kete nuk e di. Gjeja e pare qe mendova kur shkrova, ishte qe disa do t'i lexojne. Ime shoqe ka pershkruar pak a shume qe eshte e njejta gje.

    Por ju jeni perfshire ne komentet ne ate qe mund te quhet deviacioni seksual i Enver Hoxhes, homoseksualizmin e tij. Madje keni pasur edhe nje replike me Arshi Pipen...

    Kjo eshte bazuar e gjitha ne moskuptim, keqkuptim, apo mashtrim nuk e di. Une nuk jam marre kurre me kete gje. Ne kete gje me ka futur nje replike me Arshi Pipen. Sepse ai per te me bere nder, sipas mendjes se tij, qe ne vitet '80 shkroi qe Kadare ne "Kronike ne gur" ka folur indirekt, terthorazi, por pothuajse hapur per homoseksualizmin e Enver Hoxhes. Kjo nuk eshte e vertete, as me ka shkuar nder mend. Libri eshte, eshte botuar pese here, si paskam folur, ku eshte? Nuk me ka shkuar kurre nder mend. Thashethemet kane qarkulluar. Ne mendjen time, kjo ka qene gjeja me e parendesishme, ne te gjitha kuptimet. E para eshte e pavertetuar dhe kjo nuk i heq apo vendos asgje personazhit historik. E cfare po te ishte? Hicgje. Per nje mendje te prapambetur do te ishte ndonje gje. Une kurre nuk jam marre me kete, sepse te merresh me kete gje, do te thote qe te mos merresh me thelbin e nje sundimi. Kjo gje, jo vetem qe s'i ben dem, por ka mundesi te krijoje simpati per te ne Evropen e sotme. Sepse kjo te jep idene e nje njeriu te ndryshem, qe ka guximin t'i kaperceje tabute. Ky thashethem nuk eshte perhapur aq shume, sepse nuk eshte marre me seriozitet, por aq sa eshte perhapur po njerezit thone po mire, paska qene interesant. Sigurisht per nje mentalitet provincial do te thoshin qe ou, pa shiko s'e dinim. Une nuk jam marre kurre me kete. Me duket e padenje si bisede, se na tregon vogelsine tone para historise. Te kujton pak a shume anekdotat per Skenderbeun, Ismail Qemalin. Pse ky qenka faji i tij (Enver Hoxhes)?

    Ne kujtimet e zonjes Kadare thuhet se ju jeni takuar ne vitin 1981 me Martin Camaj, i arratisur. Si u takuat me te?

    Eshte merite e tij. Une kam qene ne Frankfurt i ftuar nga panairi i librit dhe ishte hera e pare qe Shqiperia pranonte te conte nje delegacion. Ishte e shkruar qe prania ime ishte e detyrueshme. U pranua. Drejtori i panairit me thirri per takim koke me koke ne dreke dhe shpjegoi misterin. I jam drejtuar vete, - tha, - Enver Hoxhes, duke i thene shprese per botimin e veprave te tij. Ky drejtor, djallezor, iu drejtua me kete shkrese dhe ketu shpjegohet misteri pse Shqiperia mori pjese. Pas kesaj filloi botimi i veprave te tij ne Zvicer dhe u botua nje pjese e veprave te tij. Martin Camaj erdhi ne Frankfurt dhe ne nje konference u paraqit dhe me tha, une jam Martin Camaj, a me njeh? Po i thashe. Biseduam ne kembe 3-4 minuta. Jam shume i gezuar qe ju takoj tha, kaq. Me vone une kam pasur shkembim mendimesh me te, nepermjet ish ambasadorit te Gjermanise ne Tirane, Verner Daun, ai filloi te vinte ne Paris me sillte lajme prej tij, i conte mendimet e mia atij. Dhe jam i lumtur t'i transmetoj mendimin tim per novelat e tij. Ai u gezua shume dhe na ftoi per dreke. Caktuam dhe dreken, por ai vdiq nje jave para saj dhe nuk u takuam kurre.

    Si erdhi lajmi ne Shqiperi qe ju u takuat me te?

    Nuk e di se si u mor vesh. Une them se vec prej atyre qe quheshin miqte gjermane se nuk ka njeri tjeter.

    Ju thirren dhe ju terhoqen verejtje per kete?

    Po, por nuk ishte ndonje gje kush e di se cfare, traumatike. Me thane se ju jeni takuar me nje armik. Nuk e dija i thashe.

    Ne kujtimet e zonjes Kadare, ka nje pjese ku ju i thoni nje dite se qe sot une nuk do te shkruaj me proze artistike, letersi...

    Po ia kam thene.

    Eshte e vertete qe ju nuk do te shkruani me letersi?

    Po eshte e vertete.

    Perse?

    Letersi artistike kam thene, romane. Une e kam braktisur njehere poezine, ne vitin 1997 dhe bera nje perjashtim ne vitin 2005. Por letersi mund te shkruaj, letersi eseistike per shembull.

    Jeni i bindur?

    Po jam i bindur.

    Kishte ndonje shkak?

    Nuk kam deshire te shkruaj.

    Ka pasur nje lloj rihimnizimi te ceshtjes se Haxhi Qamilit ne Shqiperi qe ju e perfshini edhe ne librin mosmarreveshja qe vrasja e Haxhi Qamilit ka qene nje lloj atentati ndaj myslimanizmit shqiptar? Cili eshte mendimi juaj per kete?

    Ky eshte nje mashtrim i ndyre. Eshte jashtezakonisht percares, antishqiptar dhe antikombetar. Haxhi Qamili asnjehere nuk ka perfaqesuar edhe ne mendjen shqiptare perfaqesuesin e islamizmit, kurre. Dokumentet per te, komentimet apo theniet ne histori nuk kane qene keshtu. Haxhi Qamili ka qene nje shef bandash proturke, kunder pavaresise se Shqiperise ateheree proturke, osmane. Nuk ekziston asnje dokument qe ky perfaqeson islamizmin shqiptar. Kur u ndesh ne fillim, kur beri vrasje dhe tortura i beri kunder myslimaneve shqiptare, se ne ato zona veproi. Nuk ka ndonje ndeshje te tille se ai ngriti flamurin dhe po sulmon te krishteret. Haxhi Qamilin e mbyten shqiptaret myslimane, e zune rob, e torturuan madje, nje Osman Bali, qe shquhet si vrasesi dhe torturuesi i tij. Ketu kombi shqiptar tregoi nje nivel jashtezakonisht te larte, te asaj qe ne e quajme harmoni fetare, nuk e lejoi kete njeri. Ishin myslimanet qe u ndeshen me te, e urryen, e kapen dhe e vrane. Ndaj te ngrihet kjo ceshtje, eshte shume e trishtueshme, dhe i rrezikshem eshte provokim kombetar. Shteti shqiptar do te ishte e udhes, te nxirrte ligje te perkohshme, ne bashkepunim me lejen nderkombetare per nje rreptesi te vecante per 3-4 vjet per provokim i rende kombetar dhe antikombetar. I ve zjarrin ketij problemi, te paqene dhe teresisht i rrezikshem.

    Para disa kohesh Ministri i Arsimit i Turqise se sotme, kerkoi rishikimin e teksteve shkollore gjate vizites zyrtare ne Kosove ne favor te nje fryme, me pak antiosmane....

    Une jam kunder kesaj gjeje, sepse nuk me duket etike nga ana nje shteti qe t'i kerkoje nje shteti tjeter qe te rishikoje programet ne favor te tij. Se dyti ky nuk eshte favor per te, por favor per nje sistem qe Turqia vete e ka permbysur. Atehere zoteri c'do te besh ti, eksperimente me vende te tjera, te mesosh provincat te bejne dicka qe ti vete e ke permbysur. Eshte fyerje per historine shqiptare. Problemi eshte a ka qene sundim, apo ka qene administrim? Ka qene absolutisht sundim. Kjo eshte nje bisede e shemtuar. Nje komb ecen perpara se di te mbylle disa dosje, e nuk i hap. Eshte nje dosje e mbyllur. Perse duhet te rihapen vazhdimisht. Ne cfare bejme, ne rihapim dosje dhe keto nuk na lene te ecim para.

    Zoti Kadare, ju permendni diku, edhe zonja Kadare po ashtu, "popujt e Shqiperise". C'domethene popujt e Shqiperise?

    Ne konceptin tim ndoshta kjo eshte dicka e ardhur nga nje vizion artistik i botes. Po qe eshte i vertete. Cdo popull, sic ka historia, epoka te ndryshme ka dhe popuj te ndryshem. Disa jane me te perparuar, disa ecin mbrapa, bien dhe ngrihen. Breza si te thuash.

    Perse Shqiperia ka nje mosmarreveshje?

    Keshtu e kane sjelle rrethanat qe une nuk jam ne gjendje t'i zberthej.

    Jeni i bindur qe ekziston nje mosmarreveshje shqiptare?

    Po jam i bindur dhe mendoj se edhe mendimi i pergjithshem i shtetit shqiptar, e pranon se ne e kemi kete mungese. Eshte nje mungese, nje cen kombetar qe ne duhet ta ndreqim.

    Doja t'ju pyesja per librin tim, a kishte gjera te reja ne kete tekst?

    Ju ma dhate doreshkrimin, por e kam lexuar te gjithe. Nga ky liber per cudine time, sepse mendoja se i dija keto gjera, kishte gjera qe nuk i kam ditur. Ose disa i kam ditur, por jo kaq qarte dhe kaq te dokumentuara. Kete ben ky liber, ka plotesuar dicka.

    A ka shume gjera te pazbardhura historia e Shqiperise? Ajo e viteve te komunizmit?

    Kjo e viteve te komunizmit, sigurisht qe ka te pazbardhura. Kurse historia tjeter mire ose keq eshte e zbardhur. Teza e rishikimit te historise eshte e gabuar. Sepse historia nuk eshte e shkruar, eshte e rishkruar sepse pasurohet me dokumente.


    Koha Jone
    Mos shkruaj gjė kur je me nerva, sepse, ndėrsa plaga e gjuhės ėshtė mė e keqe se e shpatės, mendo ē’ka mund tė jetė ajo e pendės

  7. #387
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    20-07-2009
    Postime
    9

    Unė Nuk Tė Besoj Ty

    Unė nuk tė besoj ty Janulla.
    Prė herė tė parė po tė njoh dhe lexova pothase tė gjitha akuzat tua dhe shkrimet tuaj nė net. Sikur ti tė ishe e ndershme dhe sikur kėto qė i shkruan dhe ke shkruar tė ishin tė vėrteta,ti nuk e kishe hapur kėtė ēėshtje fare. Ti me kėtė letėr ke spiunuar Kadarenė e madh dhe vėrteton se kėtė traditė e paske nga sistemi i kaluar si spiune. Vetėm njė pėrvojė spiunazhi,njė pėrvojė e gjatė e sherbimit sekret do e kish menduar tė shkruaj njė letėr tė tillė komisionit pėr ndarjen e ēmimeve nė letėrsi. Nėse vėrtetė djali yt ėshtė dėmtuar si "Shkak i Kadaresė " a mendon ti se me kėto shkrime po e dėmton vajzėn e Kadaresė- Gresėn. Edhe ajo ėshtė fėmijė i dikujt,edhe ajo ka ndjenja,moral dhe tani sigurisht ėshtė nėnė dhe nė moshė. Sikur Gresa do e donte Ronaton,kurrė nuk do e kishit dėmtuar,pėr hirė tė saj. Nuk ka elemente dashurie nė mes jush. Ju nuk silleni si ndaj dashurisė sė humbur apo tė penguar siq shpreheni ju,por silleni sikur ndak armikut. Pse e bėni publike kėtė ēėshtje kaq tė ndieshme?! Sikur tė kishte pasur sado pak dashuri midis jush nuk do e bėnit. Pėr kokėn time,kjo duket njė tendencė ndaj familjes Kadare,tė cilen are nuk e njos siē nuk tė njoh ty,por nė shkrimet tuaja duket qartė tendenca e juaj,ndersa Kadare ėshtė Kadare si nė pėrgjigjen tuaj ashtu edhe nė letėrsi dhe nė jetė.
    Mė vjen keq pėr djalin tuaj qė po bėhet objekt manipulimi nga vetė ju si nėnė,por edhe mė keq po mė vjen nga vajza e Kadaresė ,emri i sė ciles zihet nė gojė nga nivelet mė tė ulta njerėzore.
    Do kisha dashur qė fjalė tė tilla tė mos zėmė nė gojė,se ne para se gjithash jemi shqiptar dhe nė moral jemi tė ndieshėm.
    Letra e juaj dėrguar komisionit pėr ndarjen e ēmimeve ėshtė njė gabim i madh zonja Janulla Rrapi.
    Citim Postuar mė parė nga XH.GASHI Lexo Postimin
    Shko thuj tjeter kuj spiun o idiot o hakubeti laknave lexo letren idiot,une se kam shkruar.
    Letra e Janulla Rrapit adresuar Komitetit pėr vlerėsimin e kandidatėve pėr Ēmimin Nobel


    Tė nderuar zonja dhe zotėrinj

    Quhem Janulla Rrapi dhe jam nėna e njė djali tė sėmurė, viktim e torturave tė pa reshtura tė sistemit shnjerėzor komunist, qė mbizotėroi fatin e popullit tė mjerė. Pas vdekjes sė tim shoqi nė vitin 1977, mua mė ra bara e rėndė qė tė risja dy fėmijėt e mi, djalė e vajzė, qė ata tė gėzonin jetė mė tė bukur. Unė isha shumė krenare me talentin qė tregoi im bir nė shkollėn e muzikės dhe me disa role kryesore filmash. Por, paralelisht me ate krenari nėne, mua m’u pėrplasėn vuajtje dhe dhimbje tė mėdha. Djali im 18 vjeēar Renato, atė kohė ra nė dashuri me zonjushėn Gresa Kadare, e bija e shkrimtarit tė mirėnjohur shqiptar Ismail Kadare, i cili, kur mori vesh, urdheroi tė bijėn qė tė mos takohej mė me tim bir. Meqė ajo ishte 6 muajshe shtatėzane dhe priste me endėrra e dėshira tė pafajeshme pėr frutin e dashurisė sė tyre, i jati e detyroi vajzėn ta abortonte filizėn e barkut tė vet, gjė qė la shumė bashkėqytetarė tė habitur nga ky akt kriminal, i egzekutuar pre njėrit nga shkrimtarėt qė shihej prej tė gjithėve si njė liberal, e sidomos nė ēėshtje dashurie.
    Nė orėn 5 tė mėnjezit nė 24 prill 1984, shtėpia jonė u rrethua me mbi 40 policė tė armatosur e tre xhipsa tė mbushur me agjentė me tesha civile, e tė udhėhequr prej vet Ismail Kadaresė dhe Sigurimit tė Shtetit dhe ministri Hekuran Isaj, pėr tė na internuar nė fshatin Kosovė tė rrethit Elbasan. Atje na futėn nė njė barakė tė vogėl, pa ujė, pa nevojtore, e me ēati qė ridhte brenda.
    Mbas shumė kėrkesave dhe me urdhėr tė Ramiz Alisė, u kthyem. Pa u vonuar, policia sekrete ndėrhyri pėr tė mos e pranuar djalin nė konkurs tė Institutit tė Lartė tė Arteve, me qenė se kishte qenė nė internim. Hapi dosjen e Renatos me akuzėn se gjoja im bir e kish kėrcėnuar me thikė dashnoren e tij, sipas sė cilės e arrestuan e burgosėn, e rahėn mizorisht sa mė pastaj e mbyllėn me detyrim nė psiqiatrikun e Elbasanit.
    Kur lėvizjet e para demokratike nė Shqipėri shembėn diktaturėn gjysėm shekullore nė 1990, dhe ku vetė Kadareja i frikėsuar nga e ardhmja kerkoi azil politik nė Francė, unė e ēova djalin nė Greqi pėr kura shėndetėsore dhe atje kėrkuam azil politik nė SH.B.A. Mjekėt nė Amerikė, qė e morėn pėrsipėr ēėshtjen shėndetėsore tė tij, vunė re qė ato dėmtime tė mėdha psiqiatrike ishin shkaktuar nga goditje tė rėnda nė kokė me mjete metalike prej egzekutusve tė torturave dhe dozave tė elektroshokut.
    Renatua edhe sot e kėsaj dite ri i mbyllur nė njė dhomė pa dashur tė shohė njeri nga frika e tmerrit qė ai ka pėrjetuar, vetėm e vetėm se iu pėrgjegj ndjenjes mė fisnike tė njeriut, dashurisė sė pastėr e tė pa fajshme ndaj vajzės sė atij dhe pėr ta dėmtuar pėr jetė djalin tim, krimi i tė cilit ishte dashuria.
    Ėshtė e kuptueshme, nė tė njejtėn kohė, qė zoti Kadare, si ēdo kriminel tjetėr i njohur, i ka mohuar dhe i mohon tėrė akuzat e nxjera nė pah kohėt e fundit, bile dhe nga dosjet e hapura nga ish Shefi i Sigurimit - Zyliftar Ramizi - se vetė Kadareja ka qenė bashkėpunėtor i veēantė nė Shėrbim tė Sigurimit. Si do tė shpjegohej ndryshe fuqija e tij e padiskutueshme, kur bėhej fjalė pėr zhdukje tė jetėve njerėzore tė varura prej vendimit tė tij vetiak.
    Prandaj edhe unė po ju drejtohem juve, tė nderuar zoterinj, tė vini dorėn nė zemėr, dhe si bijė nėnash qė jeni, dhe pėr hatrin e tyre, qė janė dergjur mbi kryet kur ju ishit ende tė mitur, qė ato nėna ju ushqyen me gjakun dhe qumėshtin, a do t’ja mohonit kėrkesėn mė tė dhimbėshme, qė tė ndėrhyni pranė gjithė organeve pėrkatėse botėrore, qė kriminelit Ismail Kadare t’i jepet denimi i merituar pėr ato sėrish krime qė ai ka kryer kundėr djalit tim tė pafajshėm, kundėr vajzės sė tij tė dashuruar, kundėr njė fėmije qė s’ju dha rasti tė dilte si tė gjithė nė dritė dhe kundėr humanizmit nė botė. Kusurin une ia kam lėnė ndėrgjegjės tuaj fisnike, por, nėse kombi shqiptar do tė pėrfaqėsohet nga kriminelė tė tillė, kjo do tė thotė qė prapambetja jonė ėshtė e justifikuar.
    Me respekt pėr ate qė unė jam e bindur qė ju do e bėni, dhe pėr dhimbjet e mėdha tė tim biri e tė mijat, si nėnė me pėrvoja tė hidhura, unė mbetem qytetare e ndershme dhe e drejtė, pa e ndyrė dorėn me gjakun e tė tjerėve.

    Me respekt Janulla Rrapi. New Jork 9. 11. ‘96.

  8. #388
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    29-11-2010
    Postime
    16,200

    Pėr: Ismail Kadare

    KADARE dhe "NOBELI"


  9. #389
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    29-11-2010
    Postime
    16,200

    Pėr: Ismail Kadare

    Kadare i pashtershem ne pasurimin e shqipes

    Interviste e studiueses Natasha Sotiri - 2008

    http://www.arkivalajmeve.com/Kadare-...shqipes.64402/

  10. #390
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    29-11-2010
    Postime
    16,200

    Pėr: Ismail Kadare

    Ky dimėr

    Ē’i gjatė ish ky dimėr, ē’i pafund.
    E lodhur pudra mbi fytyrėn tėnde.
    I mpirė ėshtė gėzimi, thua s’ngjallet dot.
    Apo si ai q’u dergj nga njė lėngatė e gjatė.
    S’do mėkėmbet kurrė ashtu siē qe?

    Ē’i gjatė ish ky dimėr, ē’i ftohtė ish.
    Nė pusin e ndėrgjegjes mezi ndihen
    Tinguj kambanash si rėnkim tė mbyturish.
    Ato gjithashtu vdiqėn, dot s’i ngjall,
    Sa gjėra u vyshken, mė e keqe se vetė vdekja
    Ish vyshkja e tyre e ngadaltė, o zot.

    Ē’i gjatė ish ky dimėr, ē’i pashpresė ish.
    Kinezėt qė s’duken mė nė udhėkryqe rrugėsh
    Por vetė ata s’kanė vdekur: qelqe dritaresh
    Tė stilit q’ata sollėn vezullojnė ngriraz
    Duke dėrguar ftohtėsinė e tyre
    Mbi mijėra fytyra si prej maske kalimtarėsh

    Sa kohė vallė do t’i duhet
    Genit tė rracės atė maskė ta shpėlajė?
    Apo nė luftėn e maskės me lėkurėn
    Maska do tė fitojė mė nė fund?

    Ē’i gjatė ish ky dimėr, ē’i acartė ish,
    Mbi varrin e tiranit monoton
    Shiu po bie. Ka gjumė a s’ka nėn dhč?

    Ē’i gjatė ish ky dimėr, ē’i vrerosur ish.
    E lodhur pudra mbi fytyrėn tėnde.
    Nėn pluhur tempujsh, i lodhur shpirti im.

    http://www.kultplus.com/poezi/ky-dimer/

  11. #391
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    29-11-2010
    Postime
    16,200

    Pėr: Ismail Kadare

    New York Times: “Ismail Kadare pėrballet me tė mbinatyrshmen… “E Penguara” do t’i japė Nobelin!”

    Konica.al

    – Nga Cynthia Haven, New York Times (23 Shkurt 2018) –

    Lexuesit e Ismail Kadaresė habiten ēdo vit kur komiteti Nobel e anashkalon atė. Autori i parė i madh i Shqipėrisė tashmė ėshtė fitues i ēmimit Man Booker International, Jerusalem Prize dhe plot nderimeve tė tjera – ēmimi suedez duket se po vonon shumė pėr maestron 82-vjeēar. “E Penguara”, botuar nė shqip nė vitin 2009, mund tė rindezė shpresat mbarėbotėrore.

    Tema gjithėpėrfshirėse e Kadaresė dhe konteksti pėr pjesėn mė tė madhe tė punės sė tij ėshtė diktatura e Enver Hoxhės prej katėr dekadash, regjimi grotesk, paranojak dhe stalinist i tė cilit torturoi e internoi mijėra njerėz. Megjithatė, “E Penguara” – e vendosur nė vitet 1980 pėrballė njė grupi hetuesish, tė dėbimit dhe tė jetės nė mėrgim me forcė – gjithashtu ofron njė rrėfim mė tė zjarrtė.

    Historia fillon thjesht: Njė studente e artit kėrkon nga njė dramaturg i mirėnjohur t’i nėnshkruajė njė libėr pėr miken e saj tė largėt. Por mbishkrimi i tij hap njė derė qė do ta ēojė atė nė kufinjtė e dashurisė, vdekjes, kohės dhe njė lloj shkatėrrimi torturues, duke e lėnė heroin e pamundur tė Kadaresė, Rudian Stefa, gjysmė tė ēmendur, duke murmuritur fraza tė pakuptimta latine dhe shqipe arkaike.

    Rudiani, i cili bėhet objekt i dėshirės pėr dy vajzat e reja, ėshtė egoist, me temperament tė paqėndrueshėm, herė pas here i dhunshėm, por i talentuar. Autoritetet kanė bllokuar skenarin e tij tė ri sepse pėrfshin fantazmėn e njė partizani tė Luftės sė Dytė Botėrore, i cili dyshon pėr vrasėsit e tij. Diktatet e realizmit social nuk lejonin mbinatyroren nė skenė.

    Sigurisht, Rudiani ėshtė thirrur pėr t’u marrė nė pyetje, nė njė vend ku pyetjet lėnė “gjak nė dysheme”. Por zyrtarėt nuk synojnė dorėshkrimin e tij, as lidhjen e tij me studenten e artit – por mė tepėr miken e tij enigmatike, “Linda B.,” e cila kreu vetėvrasje me librin e tij tė nėnshkruar nė posedim tė saj.

    Pasioni i Lindės pėr njeriun qė nuk ka takuar kurrė do tė sfidojė vdekjen. Ndėrkohė, makthi i saj i jep lėvizje skenarit, sė bashku me dėshirėn e saj ekstreme dhe tė idealizuar pėr kryeqytetin shqiptar Tiranėn, larg plazhit provincial ku ajo dhe familja e saj borgjeze janė internuar pėr shkak tė lidhjeve tė tyre me monarkinė e dėbuar.

    Kadare po i shtrin edhe mė tej kufijtė e gjuhės shqipe, njė gjuhė letrare relativisht e re, ku gjithēka ėshtė e re e qė mund tė rithuhet nė njė mėnyrė tė re. Ai ėshtė i pari nga shkruesit e kėsaj gjuhe qė e ka ngritur atė nė njė lartėsi ndėrkombėtare. Por si pėrshkruhet diēka pėrtej fjalėve? “Mė mirė nėse nuk e dini” ėshtė njė frazė e pėrsėritur nė libėr, sė bashku me variacionet e “ėshtė e komplikuar”.

    Dy vajzat, “vajzat e socializmit, siē ėshtė fraza,” e zgjidhin trekėndėshin e dashurisė tyre tė pėrjetshme me njė altruizėm mahnitės metafizik. Dhe ato i pėrgjigjen padrejtėsisė dhe shtypjes jo me anė tė rezistencės apo hakmarrjes, por me njė pėrgjigje krejtėsisht tė re dhe tė pakushtėzuar qė e lė lexuesin tė ndezur, duke kapėrcyer madje edhe atė qė e vlerėsojmė si “liri”. Nė fjalėt e Kadaresė, ato lėvizin “pėrtej ligjeve tė kėsaj botė.”

    Kadare ka komentuar lidhjet unike tė gjuhės sė tij amtare me greqishten antike dhe nė tė kaluarėn ai ka pėrdorur alegorinė dhe mitin pėr tė maskuar kuptimin dhe pėr t’iu shmangur censurės. Lexuesit perėndimorė mund t’i gjejnė kėto aluzione frustruese indirekte, por Kadare ėshtė mėsuar tė rrėfejė nė mėnyrė tė pandjeshme, madje edhe nė njė epokė post-totalitare ku ēdo gjė ėshtė e mundshme.

    Ai i kthehet nė mėnyrė tė pėrseritur te legjendat rreth Orfeut, pėr shembull, shtimi i dy vargjeve tė lirikėn tradicionale – nė tregimin e Kadaresė, njė zbulim rrėnjėsor qė shkakton njė skandal burokratik nė Olimp. Autori nuk e lidh historinė e tij me atė klasiken shumė ngusht, por paralelet janė tė dukshme – pėr Rudianin me fantazmėn e tij tė ndaluar; dhe pėr Kadarenė, i cili dikur frymėzonte me mesazhet e tij qė nuk kapeshin dot prej censorėve komunistė.

    Dy vargje e shtuara mund tė shkaktojnė mė shumė se dhimbje koke te shkrimtarėt, gjithsesi. Ndoshta ata krijojnė njė tingull krejtėsisht tė ri, pėrtej kufijve tė dėgjimit njerėzor. Nė fund tė fundit, ishte vibrimi qė qortoi Cerberin, qenin e Hadesit, dhe e shpėtoi Euridikėn e dashur tė Orpheut nga nėntoka.
    Nė fund tė kėsaj historie Kadare i lejon personazhet e tij tė shkelin natyrėn dhe vdekjen, duke i bėrė jehonė gjurmėve tė Orfeut. Euridika e Rudian-it i tregon atij udhėtimin e saj tė tejfjalshėm pėr tė ardhur tek ai – tė ftohtit, qenve dhe telit me gjemba qė shtrihet kudo. Ėshtė njė pėrfundim qė ndriēon faqet e fundit si njė flakė qė shkėlqen nė alabastėr.
    [Konica.al]

    http://konica.al/2018/02/new-york-ti...-jape-nobelin/
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga sirena_adria : 27-02-2018 mė 09:00

  12. Anetarėt mė poshtė kanė falenderuar sirena_adria pėr postimin:

    bili99 (28-02-2018)

  13. #392
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    29-11-2010
    Postime
    16,200

    Pėr: Ismail Kadare

    Helena Kadare: Ismail Kadare nuk po shkruan. Nobelin ka tre vite qe nuk e presim me

    Nga Fatmira Nikolli - " Koha Jone " / Tetor 2020

    Nėse do tė kėrkohej jė pėrkufizim pėr tė pėrshkuar Helena Kadarenė, nė arealin shqiptar, nė raportin me shqiptarėt kėtej e andej kufirit, nė atė qė ajo pėrfaqėson nė letrat e nė mendimin shqip, si gruaja nė hije pranė Ismail Kadaresė, dhe si gruaja qė jep dritė pranė tij, me gjasė, ajo do tė merrte padyshim, rolin e mbretėreshės. Vetė Kadare, te “Mosmarrėveshja” ėshtė marrė gjatė me figurėn ‘emblematike’ tė Geraldinės. E kam gjetur atė qasje tė Kadaresė pėr Geraldinėn si qasjen qė shumė shqiptarė, kanė pėr Helenėn. Pavarėsisht herėve qė e duam apo nuk e duam Ismail Kadarenė, herėve qė mburremi pėr tė e herėve qė e kritikojmė pėr jetėn a veprėn, pavarėsisht mėnisė mė njė anė dhe ēmimit qė i japim letėrsisė sė tij, pavarėsisht debateve a dokumenteve mbi a pėr Ismail Kadarenė, Helena ka qenė gjithnjė aty, e pacenuar dhe e pacenueshme, siē kishte qenė mė 1939 e pas, Geraldina pavarėsisht qasjes qė shqiptarėt e sistemet politike, patėn pėr Zogun. Si njė marrėveshje e heshtur, Helena, njėsoj si Geraldinė, ka qenė e paprekshme me profilin e njė zonje qė nuk duhet cenuar.

    Ky paralelizėm i saj me Geraldinėn, qė mund tė ngjajė i pagjasė pėr shumė kėnd, prej kohėsh mė sillet nė mendje, si paralelizmi qė e pėrcjell mė sė miri, portretin e njė zonje, qe ecėn ngadalė, qe flet ngadalė, qė kumton shkurt, qė rri nė hije, duke lėshuar dritė, qė hesht e buzėqesh, qė pėrgjigjet me etikė, qė shkruan bukur, qė pėrkthen mirė, qė ka gjurmė kudo, por qė nuk i bėrtet. Ajo ka e ka ditur gjithnjė barrėn e detyrėn e saj, njė mbretėreshė, gjithnjė e di. Ndaj kur mbrėmjen e sė enjtes, ecte drejt sallės sė rezervuar pėr njė takim pėr tė, tek e shihja qė vinte e kujdesshme me tė gjithė, imagjinova pėr njė ēast si do tė kishte qenė jeta e saj, nėse nuk do tė ishte martuar “nė atė derė tė rėndė” , nėse do tė huazonim vargjet e popullit pėr Geraldinėn, marrė nga “Mosmarrėveshja” e Kadaresė. Por Helena Gusho e kish kėrkuar pothuaj me ngulm kėtė fat tė sajin dhe kur i ish dashur tė zgjidhte, krejt e re, ajo e kish bėrė zgjedhjen e saj. Disa dekada, nė njė mbrėmje organizuar pėr tė, ajo ende ruan tė njėjtin profil, pa u penduar dhe pengje, siē do tė bėnte njė mbretėreshė.

    Kėta muaj tė vėshtirė, mes pandemisė e frikės, i ka kaluar nė Shqipėri. Njė vilė nė Qerret e rrethuar me pisha, ėshtė holli i saj i ditėve e netėve, qė ajo e quan internim. Si natyrė vivide, Helena ka dashur gjithnjė tė dalė e tė takohet me miq, tė bisedojė e tė ndajė kohė, ndaj izolimi, ėshtė pėr tė njė internim. “Unė kėto kohė kam lexuar libra shumė tė bukur, qė gjithnjė i kam shtyrė me idenė se kam kohė. Kohė nuk ke asnjėherė dhe unė u them tė gjithė atyre qė duan tė shkruajnė, tė shkruajnė se nuk do kenė mė kohė. Do t’i shtysh tė gjitha gjėrat e tjera qė tė arrish tė bėsh atė qė do. Kjo ishte kohė shumė e mirė pėr tė lexuar, se jemi tė izoluar e nuk na vjen asnjė njeri. Po bėhemi pak tė egėr, si ‘fshatarė’ qė jemi atje. Qerretas”, thotė me tė qeshur. ndan me ne, edhe njė lajm, qė ėshtė nė shumė kuptime, i mezipritur. “Kam bėrė edhe ca tregime. Po tė bindem do i botoj.

    Asnjėherė nuk i botoj pėrnjėherė, se s’jam e sigurt, ndaj do t’i mbaj edhe pak e t’i shikoj, po tė bindem do i botoj”,-thotė ajo. Njė prej librave tė pėrkthyer vitet e fundit, nėn titullin “Njė grua nė Berlin”, ajo sjell fate tė trishta grash, nė njė kohė paslufte si pėr tė nxjerrė nga harresa, ato qė vuajtėn. Kur e pyet pėr atė libėr, Helena thotė se “libri ‘Njė grua nė Berlin’ qė kam pėrkthyer, ėshtė njė libėr shumė i bukur. Ėshtė historia e njė gruaje shumė interesante. E vetmja lidhje qė kam unė me tė, ėshtė qė ajo ka qenė redaktore dhe punonte nė njė shtėpi botuese. Ajo ka mbajtur njė ditar dhe tregonte tmerret qė pėrjetuan gratė kur hyri ushtria ruse. Njė numėr shumė i madh i tyre, u pėrdhunuan. Kur fillimisht doli libri, qė e nxori njė botues, doli me pseudonim. Ato kujtime e egėrsuan Gjermaninė, vendi u vu kundėr asaj gruaje, sepse nuk e pranonte kėtė fakt. E akuzuan madje, edhe si grua tė pėrdalė”,- tregon Helena. Ndėrsa flet, pėr atė grua tė ‘panjohur’ mes mijėrave dhe pėr fatet e tė tjerave si ajo, me njė zė tė qetė e tė shtruar, duket se Helena, ju bėn njė homazh, grave tė panjohura si autorja, qė e morėn me vete, heshtjen dhe frikėn. “Vetėm pasi vdiq, kujtimet dolėn me emrin e saj tė vėrtetė. Ėshtė njė libėr qė duhet ta lexojnė tė gjithė”,-tha ajo.

    NOBELI NUK PRITET MĖ

    Vetėm njė javė mė parė, Nobeli ringriti sėrish bastet pėr Ismail Kadarenė. Por shkrimtari ka kohė qė nuk e pret mė. Helena rrėfen copėza pėrditshmėrie, pėr pritjet e Nobelit.
    “Ka tre vite qė nuk e presim mė Nobelin, sepse pėr 30 vite, kudo qė ishim na merrnin gazetarėt nga e gjithė bota dhe na pyesnin, ku do tė jetė zoti Kadare, nė orėn 13:00, sepse kjo ishte ora kur jepej ēmimi. Vinin gazetarėt edhe nė Tiranė kur ishim, por kryesisht nė Paris vinin dhe prisnin ose telefonin nga e gjithė bota. Bėhej ky ritual dhe nė orėn 13:00 telefoni pushonte, sepse merrej vesh kush ishte. Ka tre vite qė sinqerisht nuk e presim. Pėr mua dhe shumė dashamirės tė Ismailit, mendojmė se duhej ta merrte prej kohėsh. Nuk e ka marrė. Por nuk ėshtė ndonjė kujė. Do tė ishte shumė mirė pėr vendin tonė”,– tha ajo.

    E pyetur se si pėrballohen lajmet nė media, dhe raportimet pėr tė, qoftė edhe lajme qė dalin mbi dhe pėr diktaturėn, ajo tregoi ritet e tij tė kahershme si pėr tė mėnjanuar shkrimtarin nga ndodhitė e zakonshme.

    “Ismaili punonte nė shtėi, ishte nė profesion tė lirė. Unė para se tė shkoja nė shtėpinė botuese, i ndizja njė zjarr nė oxhak dhe kur ulej atje thoshte ‘jam njeriu mė i lumtur nė botė’. Shkruante dy orė nė ditė gjithmonė, kur them dy orė, ai shkruante ēdo ditė, edhe mė 1 janar, ai shkruante, qoftė edhe 2 faqe. Ishte i sėmurė nėse nuk shkruante tė paktėn dy faqe. Punonte ngadalė dhe pėr dy faqe qė do tė shkruante kishte 20 faqe shėnime.Unė si redaktore qė isha, vija dhe i thosha, ēfarė ke bėrė, bobobo, i thosha qė kjo ose ajo nuk thuhej. Ai mė thoshte shih nėse tė pėlqejnė, mos mė thuaj a bėhet a nuk bėhet, duhet apo nuk duhet. Ai vetė ishte i lumtur, ndėrsa unė dija dhe shihja ēfarė thuhej jashtė”-tregoi Helena.

    KOHĖ TĖ VĖSHTIRA

    Kohėt e vėshtira, pėr tė cilat kanė folur tė dy, nė intervista e nė librin me kujtime ‘Kohė e pamjaftueshme’ Helena i solli nė vėmendje pėrmbledhtazi, si pėr tė hequr njė barrė qė e ka mbajtur gjatė mbi supe.

    “Kur ishte ajo ēėshtja e ‘Pashallarėve tė kuq’, tė gjithė u larguan. Unė e dija qė kjo ishte sjellja qė duhej bėrė, nga kolegėt e tė tjerė. Kjo ishte njė tronditje. Nuk mė erdhi keq nga kolegėt, e dija qė duhej tė distancoheshin, sigurisht mikeshat e mia tė tėrė jetės, nuk m’u larguan, por kėtė qė e ndjeja, nuk e pėrcillja nė shtėpi, por rrija me tmerr se ēfarė do tė ndodhė. E lija atė (Ismail Kadarenė) tė fluturonte me atė lumturinė e tij, nuk ia thosha kėtė gjė. Fillonte pėrpjekja tjetėr, sigurimi i ushqimit pėr familjen, qė ai nuk duhej ta dinte dhe as nuk donte ta dinte edhe po tė doja unė. Kjo ishte situata. Mbi tė gjitha, qė vajzat nuk duhej ta kuptonin qė ne kishim njė hall”, tregoi Helena, duke rrėfyer barrėn e njė gruaje qė ndėrsa dilte nga kėshtjella ku ishte mbreti, shihte e dėgjonte pėrreth. Njė prej kohėve mė tė vėshtira qė ajo kujton, ėshtė ajo qė e quajti “kur vrau veten ose u vetėvra Mehmet Shehu, ishin ditė tė vėshtira. Shumė, shumė tė vėshtira se kishim mik djalin e tij tė vogėl, Bashkimin”.

    KOHĖ PA SHKRIME

    Ismail Kadare nuk ka asnjė libėr nė dorė tani. Helena e pohon drejtpėrdrejt pa drojė e pa pezėm kur pyetet. “Jo nuk ka asgjė nė dorė tani, dhe unė pėr t’ia lehtėsuar, i them qė gjithēka e ke shkruar, mos u mėrzit qė nuk po shkruan mė”. Kadare, qė nė dekada ka qenė autori me vepra tė botuara brenda e jashtė vendit, mė i pėrkthyeri e mė i ndjekur nga kritika, erdhi mbrėmė i pėrskajuar nga bashkėshortja, nė tė mirat dhe tė metat e tij, siē vjen te “Kohė e pamjaftueshme”.

    “Asnjėherė nuk pranonte ai vėrejtje. Ai dhe unė zemėroheshim. Por bindej. Unė ia kam shtypur gjithė veprėn se nė Francė nuk kishte njeri qė dinte shqip. Por kur e shihja qė i kishte bėrė tė gjitha, nuk i thosha, e paske bėrė atė qė tė kam thėnė. E lija pa ia vėnė nė dukje kėtė gjė”. E pyetur pėr ndėrhyrjen nė vepra, ajo ripohoi, se “vetėm artistikisht i ka punuar. Absolutisht asnjėherė nuk ka ndryshuar atė drejtim qė i ka dhėnė”,-tha ajo.

    Mandej, ajo pati njė ndalesė mbi veprėn ‘Koncert nė fund tė dimrit” tė Kadaresė, duke kujtuar se si u prit nė Francė. “Njė kritik nė Francė, Stéphane Courtois, ai qė ka shkruar ‘Librin e zi tė komunizmit’ tha qė nuk kam lexuar libėr mė antikomunist se ky. Nė Shqipėri ka tė tjerė qė kanė tjetėr mendim, por po e them kėtė. Se asgjė s’ka ndryshuar pėrveē anės artistike, qė sa herė ka mundėsi, e bėn”,-tregoi Helena.

    Ajo iu pėrgjigj pyetjeve pa mėri e pa mllef, pa ironi e pa qesėndi, duke ruajtur portretin e njė zonje, qė mbetet zonjė pavarėsisht situatave, siē ka ditur tė bėjė gjithnjė prej kur ishte krejt e re.


    https://kohajone.com/helena-kadare-i...k-e-presim-me/

  14. #393
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    29-11-2010
    Postime
    16,200

    Pėr: Ismail Kadare

    Ismail Kadare ‘pushton’ ballinėn e revistės “Word Literature Day”

    Janar 2021


    Ismail Kadare ėshtė shkrimtari i cili nėpėrmjet namit tė tij letrar ktheu sytė e botės nė drejtim tė Shqipėrisė, shkruan KultPlus.

    Tė njėjtėn autori nga Gjirokastra ėshtė duke e bėrė edhe nėpėrmjet aktualiteteve tė reja.

    Njė lajm i mirė erdhi nga revista letrare “Word Literature Day”, nė tė cilėn Kadare na shfaqet nė kopertinė.

    Kėtė ‘nder’ krahas veprimtarisė sė madhe, Kadare e fitoi edhe pėr shkak tė ēmimit tė madh letrar “Neustadt Prize Laureate”. / KultPlus.com


    https://www.kultplus.com/libri/ismai...iterature-day/

  15. #394
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    29-11-2010
    Postime
    16,200

    Pėr: Ismail Kadare

    "KADARE ĖSHTĖ SI BALZAKU"

    Pse duhet tė lexojmė Ismail Kadarenė?


    Nga David Bellos - Janar 2021

    https://konica.al/2021/01/pse-duhet-...mail-kadarene/

    Arsyeja kryesore dhe mė e rėndėsishmja, pse duhet tė lexojmė Ismail Kadarenė ėshtė se, ai ėshtė njė rrėfimtar i shkėlqyer. Rrėfen histori tė mrekullueshme – dhe rrėfen shumė.

    Nė disa aspekte, Kadare ėshtė si Balzaku. Por, Balzaku u kufizua nė njė vend tė quajtur Paris dhe nė njė kohė, nė vitet 1820 (me vetėm disa ekskursione nė provincat franceze dhe nė Rilindje), ndėrsa Kadare na ēon kudo: nė Egjiptin e lashtė, nė Kinėn moderne, nė njė vendpushim turistik nė Balltik, nė Moskė dhe Austri dhe nė Perandorinė Otomane. Ka njė aftėsi gati si tė Zhyl Vernit, pėr tė udhėtuar nėpėr botė.


    Nėse lexoni Ismail Kadarenė, pėrshkoni tė gjitha epokat qė nga shpikja e shkrimit: nga Keopsi qė ndėrton Piramidėn e Madhe te debatet mbi trashėgiminė e Enver Hoxhės nė Shqipėrinė e viteve 1980-tė, e deri te ngjarjet dhe situatat qė ndodhin nė Evropėn Perėndimore pas rėnies sė komunizmit.

    Numri mė i madh i historive tė Kadaresė, ndodhin nė shekujt nėntėmbėdhjetė dhe njėzetė. Ngjarjet e “Prilli i thyer” zhvillohen nė vitet 1930, “Kronikė nė gurė” nė vitet 1940, “Gjenerali i ushtrisė sė vdekur” nė vitet 1950-tė, “Vajza e Agamemnonit” nė vitet 1970-tė.

    Kėto rrėfenja tė lejojnė tė lexosh historinė e Shqipėrisė – dhe tė botės – pėrmes prizmit tė prozės letrare. Kjo ėshtė njė arsye e fortė, pse duhet ta lexoni Kadarenė dhe pse mė pėlqen kaq shumė ta bėj. Kadare ka krijuar, le tė themi, njė univers paralel, qė ka njė marrėdhėnie tė thellė me atė ku jetojmė. Ėshtė e gjithė bota, e kthyer nė formė letrare.

    Natyrisht pėrveēse romancier, Kadare ėshtė lėvrues i shumė gjinive. Ai ėshtė dramaturg dhe eseist, dhe pėr disa kohė ka qenė edhe gazetar dhe redaktor. Nė fillim tė njė karriere tė gjatė, ai u bė menjėherė i famshėm si poet – si poeti i ri i madh i Shqipėrisė moderne. Por, lexuesit e gjuhės angleze mund ta njohin vetėm si prozator. Kjo s’ėshtė ndonjė hata, sepse deri tani pjesa mė e madhe e veprimtarisė sė tij letrare ka qenė nė gjininė e romanit.

    Por, Kadare nuk shkruan vetėm njė lloj romani.

    Disa nga historitė e rrėfyera janė tė vogla, vetėm pesė faqe tė gjata, si “Ėndėrr mashtruese”; tė tjerat janė saga tė mėdha qė shtrihen nė mė shumė se pesėqind faqe. Nė mes, qėndrojnė historitė e gjata, si “Vajza e Agamemnonit” dhe pastaj, janė disa romane qė, Kadaresė i pėlqen t’i quajė “romane tė shkurtėr”, (mikro-romane) siē ėshtė “Fluturimi i shtergut”. Ka romane me gjatėsi standarde, si “Prilli i thyer” e pastaj, romanet-sagė, ku pėrfshihet “Koncerti” dhe “Dimri i madh”.

    Pra, sa i pėrket formave tė njohura romanore, ėshtė njė larmi e jashtėzakonshme tė tillash pėr t’u hulumtuar brenda njė vepre qė nė vetvete, hulumton tė gjithė botėn.

    Ėshtė e zakonshme ta lexosh Kadarenė, si shkrimtar qė flet pėr jetėn e tij nė Shqipėri, nėn regjimin e Hoxhės. Ka sigurisht, njė tė vėrtetė nė pikėpamjen qė tė gjitha vendet dhe kohėt e ndryshme tė universit tė Kadaresė, janė imazhe tė zhvendosura tė njė vendi dhe kohe tė veēantė. Por, nuk tė duhet ta dish kėtė dhe as nuk ke nevojė ta vėsh re, nė mėnyrė qė ta lexosh Kadarenė. Mund t’i lexosh historitė e Kadaresė, thjesht si krijime letrare. Ai ka aftėsinė tė tė ngjallė kėrshėrinė pėr fantazmat, pėr nuset qė kalojnė qindra kilometra brenda natės me njė kalė qė rend me galop, pėr tė vdekur qė ngrihen nga varri…dhe pėr tė gjitha llojet e gjėrave qė s’para e tėrheqin njė lexues racional modern, si unė. Por, njėsimi qė ai i bėn mitit me folklorin dhe me portrete tė mendjeve moderne dhe realiteteve vendase ėshtė aq mjeshtėrore, sa unė e gjej veten tė zhytur nė kėtė lloj bote dhe kėshtu ndodh me ēdo lexues. Universi i Kadaresė, ka shumė nivele qė pėrfshijnė atė joracional, transhendent dhe tė ēuditshmen.

    Njė nga tiparet mė tė goditura dhe tė vazhdueshme tė botės sė Kadaresė ėshtė prania e pėrhershme e disa miteve tė Greqisė sė lashtė: jo tė gjithė mitologjisė greke, por e atyre miteve qė dramatizojnė urrejtjet familjare dhe efektin helmues, korruptues dhe tė frikshėm tė afėrsisė me pushtetin.

    Tipari i dytė qė ėshtė gjithmonė i pranishėm te Kadareja, janė rrėfenjat popullore ballkanase. I quaj “ballkanase” dhe jo thjesht shqiptare, sepse kėto rrėfenja popullore ekzistojnė edhe nė shumė gjuhė tė tjera tė rajonit. Nė tė vėrtetė, Kadare dramatizon pikėrisht ēėshtjen e origjinės etnike tė kulturave ballkanike nė romanin “Dosja H”, njė nga rrėfenjat e tij mė magjepsėse, mbėshtetur nė gjetjet historike tė folkloristėve amerikanė nė tokat kufitare shqiptare nė vitet 1930.

    Veēoria e tretė mbizotėruese qė dua tė pėrmend, ėshtė se Kadare hulumton gati nė ēdo histori tė rrėfyer, marrėdhėniet midis vetjakes dhe politikes. Jo politikes nė kuptimin e ēėshtjeve aktuale apo partiako-politike, por politike nė kuptimin e gjerė, domethėnė sesi grupet dhe individėt i manipulojnė tė tjerėt dhe ushtrojnė pushtet mbi ta.

    Veēori tjetėr e botės sė Ismail Kadaresė – le ta quajmė Kadariana – ėshtė moti, qė, siē kanė thėnė tė tjerėt, funksionon pothuajse si njė personazh mė vete. Moti nė Kadarianė ėshtė gjithmonė i kobshėm dhe kjo e bėn klimėn e Skocisė, tė duket po kaq e butė sa riviera italiane. Si lexues, mėsohesh shpejt me pėrmasėn gati komike tė kronikave klimaterike tė Kadaresė (mjegull, shi i imėt, shtrėngatė, dėborė, mot i ftohtė, qiell me re), pasi klima e Shqipėrisė ėshtė nė tė vėrtetė mė shumė si riviera italiane se sa brigjet e Loch Lomond-it. Ato s’janė pėrshkrime tė pėrpikta tė ndonjė skene ku ndodhin ngjarjet, por treguesit kryesorė tė gjendjes shpirtėrore, e cila tė tregon se nuk do tė lexosh njė histori tė lumtur. Por, bėjnė shumė mė tepėr sesa kaq: ata ju thonė se, s’do tė ketė asnjė shoqe flokėverdhė ndanė traktorėve shndritės qė sjellin tė korrat e grurit tė pjekur nga dielli dhe se vepra, nuk do tė ketė skoda me normat e imponuara nė letėrsinė shqipe nga doktrinat sovjetike tė realizmit socialist. Kjo ėshtė nė tė vėrtetė, njė mėnyrė shumė e stėrholluar pėr tė gdhendur njė pozitė unike kritike brenda njė shoqėrie ku kritika ishte, le tė themi, seriozisht e nėnvlerėsuar.

    Shumė nga personazhet njerėzore tė Kadaresė, shpesh s’janė tė sigurt nėse janė zgjuar apo nė gjumė. Hyrjet tipike nė jetėn e brendshme tė protagonistėve fillojnė me: “Iu duk se…”, “S’ishte fort i sigurt nėse…,” dhe kėshtu me radhė. Kufiri midis tė qenit nė gjendje tė shohėsh qartė dhe pamundėsisė pėr ta bėrė kėtė, s’ėshtė kurrė plotėsisht i dallueshėm. Kėshtu, kur tė keni mbaruar sė lexuari njė roman, pavarėsisht nėse ėshtė ritregimi i njė legjende si “Kush e solli Doruntinėn” apo rikrijimi gati historik, si te “Gjenerali i ushtrisė sė vdekur”, s’jeni shumė tė sigurtė nėse keni parė apo jo, njė ėndėrr. Kadare na shtyn vazhdimisht, tė vėmė nė dyshim ndryshimin midis gjendjes sė zgjimit dhe ėndėrrimit, duke na bėrė tė reflektojmė pėr mėnyrat me tė cilat jeta ėshtė si njė ėndėrr dhe nė ēfarė mėnyre makthet janė si jeta.

    Prandaj s’ėshtė pėr t’u habitur qė “Pallati i ėndrrave” (titulli i motėrzmit tė parė, ishte “Nėpunėsi i pallatit tė ėndrrave”) ėshtė kolona qendrore e botės shumėplanėshe tė trilluar tė Kadaresė: njė roman qė nė qendėr tė njė shoqėrie ogurzezė dhe tė paparashikueshme autokratike ka njė institucion tė pėrkushtuar ndaj manipulimit tė ėndrrave, ndėrsa nė qendėr tė kėtij institucioni ėshtė njė i ri i ndjeshėm dhe i hutuar, qė me tė vėrtetė s’e di se ēfarė po bėn ose pse pėrfundon duke u bėrė strumbullari i tė gjitha ngjarjeve.

    Nė fund, nė rast se e gjithė kjo ju frikėson, pasi s’mund tė tėrhiqeni menjėherė nga mendjet e mjegullta qė enden brenda dhe jashtė peizazheve tė ėndrrave ku bie shi dhe dėborė, duhet tė shtoj dhe vėrtet tė kėmbėngul qė, rrėfimi i Kadaresė ėshtė me tė vėrtetė mjaft argėtues. Duhet ta lėsh veten tė zhytet thellė nė kėtė univers paralel, por pasi ta bėni, do tė zbuloni njė humor dredharak, pėrtallės, qė pėrcillet si nga situatat ashtu edhe nga fjalėt. Ndoshta ēuditėrisht, stėrhollimet e humorit dredharak tė Kadaresė vijnė edhe nė pėrkthim tė larmishėm.

    Kadare ka thėnė nė mė shumė se njė rast, se lexuesit dhe kritikėt e tij s’duhet t’i kushtojnė vėmendje tė tepėrt kontekstit. Nė mbėshtetje tė kėsaj mėnyre leximi, do tė theksoja se mėnyra e rrėfimit dhe natyra e historive qė rrėfen Kadareja, s’ka ndryshuar aspak gjatė gjashtėdhjetė viteve tė fundit, edhe pse konteksti shoqėror, gjeografik dhe politik ka ndryshuar nė mėnyrė tė jashtėzakoshme. Ėshtė sikur e gjithė bota imagjinare e Kadaresė tė jetė shfaqur plotėsisht e formėsuar qė nė fillim fare dhe se dyzet apo pesėdhjetė historitė dhe romanet qė ai ka rrėfyer qysh atėherė, s’janė veēse pjesė tė njė tėrėsie mė tė madhe, tė ndėrlidhur dhe tė pandryshueshme.

    Ajo qė thekson ndėrlidhshmėrinė e opusit tė veprės sė Kadaresė ėshtė ripėrdorimi sistematik i vendndodhjeve, objekteve, historive dhe aluzioneve. Nė Murin e Madh, pėr shembull, ekziston njė simbol qė rikthehet tek “Ura me tri harqe”; te “Dosja H” ėshtė njė han qė rishfaqet nė disa histori tė tjera; te “Qorrfermani”, ėshtė njė djalosh qė do tė bėhet mė vonė, protagonist i “Pallatit tė ėndrrave” dhe nė atė roman, kėndohen disa kėngė epike qė na ēojnė sėrish te “Dosja H”…

    Kjo ėshtė njė teknikė si e Balzakut me “personazhet e rishfaqura” nė “Komedinė njerėzore”, por pėr mendimin tim, te Kadareja ėshtė shumė mė e mprehtė, pasi nuk lidh edhe aq subjektet rrėfimore tė romaneve sesa tėrė strukturėn e tyre tė aluzioneve dhe referencave. Kjo pėrbėn njė arritje tė jashtėzakonshme dhe gjithashtu do tė thotė qė secila histori qė lexon, nuk ėshtė vetėm ajo histori – ėshtė njė kontribut nė kujtesėn tėnde dhe nė kuptimin e historive tė tjera qė ke lexuar, qė forcon ndjenjėn e pėrgjithshme se vėrtet je nė njė botė tė ndryshme, qė ėshtė ēuditėrisht, si ėndėrr.

    Sigurisht, sa mė shumė qė lexon, aq mė shumė pėrkap mijėra fije qė lidhin sė bashku, veprat e Kadaresė.

    Pėr fat tė keq, deri mė sot ėshtė pėrkthyer nė anglisht, vetėm rreth njė e treta e saj. Kjo ėshtė njė arsye mjaft e mirė pėr tė mėsuar frėngjisht, nėse nuk provoni tė mėsoni gjuhėn shqipe, aq sa tė jeni nė gjendje pėr tė lexuar kėtė mjeshtėr tė madh tė letėrsisė moderne evropiane. Le tė shpresojmė, se ėshtė edhe njė arsye mjaft e mirė, qė botuesit britanikė dhe amerikanė tė porosisin njė mori pėrkthimesh tė reja, pasi janė nxitur nga dhėnia e Ēmimit Neustadt.


    Princeton, New Jersey

    David Bellos ėshtė profesor i letėrsisė frėnge dhe letėrsisė krahasuese nė Princeton University dhe pėrkthyes i shumė autorėve nga frengjishtja. I shkolluar nė Oksford,Bellos ėshtė autori i biografive tė Georges Perec dhe Jacques Tati, i njė studimi pėr Romain Gary-n dhe njė hyrjeje nė studimet e pėrkthimit. Libri i tij i fundit ėshtė njė studim i kryeveprės sė Viktor Hygosė, Tė mjerėt. (Granit Zela, exlibris)



    https://konica.al/2021/01/pse-duhet-...mail-kadarene/
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga sirena_adria : 10-01-2021 mė 18:32

  16. #395
    Promete (i lidhur) Maska e Kryeplaku
    Anėtarėsuar
    12-09-2002
    Vendndodhja
    nė realitetin e hidhur
    Postime
    2,202

    Pėr: Ismail Kadare

    Une jam lexues i rregullt. Gjate jetes i kam lexuar pa frike nja 1000 tituj. Kadareja eshte prozator i mire, por une kam vendosur mos ta lexoj me.

    I kam lexuar 7 libra Kadarese dhe vetem dy me pelqyen, Kronike ne Gur dhe Prilli i Thyer.

    Shkaqet perse vendosa te mos vazhdoj leximin e Kadarese jane keto:

    1) Ai njeri rishkruan veten vazhdimisht.

    2) Vepra e Kadarese eshte e mbushur me gabime historike, ose me sakte ka shume anakronizma ose pikepamje komuniste te ngjarjeve historike.

    3) Humori kadarean shume here nuk ka as leksion dhe as kripe... ben humor vend e pavend dhe leksionet e vetme jane ato te komunizmit: psh. tallja e turkut, grekut, anadollakut dhe fshatarit.... gjera me te cilat jemi regjur ne komunizem. Ne letersine evropiane sarkazma shume here eshte leksion me vete, kurse ne rastin e Kadarese sarkazma vetem leksion nuk eshte.... eshte thjesht tallje dhe zbavitje.

    4) Une nga 7 libra qe i lexova Kadarese nuk mora ndonje mesim. Mund te kete nja dy gjera qe nuk i dija per Oroshin dhe Gjirokastren ne ata libra, mirepo ajo kohe qe harxhova per te mesuar dy gjera per Oroshin dhe Gjirokastren, mund te ishte harxhuar per te mesuar ca gjera per Elbasanin, Korcen, Beratin, etj.

    Shkurt muhabeti, Kadareja nuk edukon askend (ajo qe ai quan edukim nuk eshte gje tjeter pervecse historiografia komuniste e Shqiperise). Ka ca tipa qe thone qe jane edukuar nga Kadareja, keta jane zakonisht njerez te klaneve tiranase, njerez pra qe kane kontribuar ne ate gjendje mendore dhe kulturore te Shqiperise.

    Sidoqofte eshte artist, por arti i tij nuk ka ato vetite transhendente qe duan t'i veshin disa. Eshte art per t'u zbavitur dhe per t'i sjelle dobi Kadarese dhe rrethit te tij. Nese Kadareja ka marre kaq shume fame ne bote, kjo nuk do te thote qe ai po i ben reklame te madhe shqiptarise, kjo do te thote qe shqiptaria po punon shume ne nje drejtim te vetem: ne drejtimin e Kadarese.

    Pacavura anakronistike, fjala bie, Ura me Tri Harqe eshte botuar ne 14 gjuhe te huaja, ndonese nuk ka as vlera historike dhe as artistike... si disa vepra shqipe qe kane dalur jashte tregut ne Tirane, e jo me te jene botuar ne 14 gjuhe. Duket qarte pra qe Kadareja punon per Shqiperine aq shume sa punon Shqiperia per Kadarene.

  17. 2 antarėt mė poshtė falenderuan Kryeplaku pėr mendimin e shprehur nė kėtė postim:

    ATMAN (15-05-2021),Neteorm (17-01-2021)

  18. #396
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    29-11-2010
    Postime
    16,200

    Pėr: Ismail Kadare



    Kadare me romanin "Muzgu i perėndive te stepės" nė: «Das Literarische Quartett», ZDF

  19. #397
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    29-11-2010
    Postime
    16,200

    Pėr: Ismail Kadare



    “Fjala ėshtė si bleta, ka edhe mjaltin, edhe thumbin”. Kadare feston ditėlindjen e 86-tė

    28 Janar, 2022

  20. #398
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    29-11-2010
    Postime
    16,200

    Pėr: Ismail Kadare



    Letėrsi 12 - Ismail Kadare: ambasadori i letrave shqipe. Studim teksti i njė poezie.

    Prill 2021

  21. #399
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    29-11-2010
    Postime
    16,200

    Pėr: Ismail Kadare



    Kadare pėr Arshi Pipėn: Falė pėrkthimit tė tij vepra ime ėshtė bėrė e njohur nė botė

    Maj 2022

  22. #400
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    29-11-2010
    Postime
    16,200

    Pėr: Ismail Kadare



    Pse Kadare vendosi tė rikthehet nė Shqipėri?

    Maj 2022

Faqja 20 prej 21 FillimFillim ... 1018192021 FunditFundit

Tema tė Ngjashme

  1. Premisa tė gabuara
    Nga Arrnubi nė forumin Komuniteti musliman
    Pėrgjigje: 3
    Postimi i Fundit: 30-04-2012, 18:25
  2. Pėrgjigje: 10
    Postimi i Fundit: 06-10-2011, 14:03
  3. Leter drejtuar Ismail Qemal bej Vlores
    Nga Brari nė forumin Problematika shqiptare
    Pėrgjigje: 0
    Postimi i Fundit: 28-11-2006, 14:14
  4. A po realizohet teoria e konspiracionit hebre?
    Nga DEN_Bossi nė forumin Problematika shqiptare
    Pėrgjigje: 9
    Postimi i Fundit: 20-11-2006, 12:27
  5. Historia fetare pėrmes historisė dramatike (nga Ismail Kadare)
    Nga macia_blu nė forumin Toleranca fetare
    Pėrgjigje: 23
    Postimi i Fundit: 13-01-2004, 12:15

Regullat e Postimit

  • Ju nuk mund tė hapni tema tė reja.
  • Ju nuk mund tė postoni nė tema.
  • Ju nuk mund tė bashkėngjitni skedarė.
  • Ju nuk mund tė ndryshoni postimet tuaja.
  •