Kur tradhėtia nuk tė ēon nė divorc
A mund tė jetė tradhėtia njė arsye e vėrtetė pėr divorc?!
Pse tradhėtojmė?
Arsyet pse tradhtojmė janė po aq tė ndryshme sa dhe arsyet (nėse mund ta themi kėshtu) pse dashurojmė dhe pse duam ata qė duam. Femrat dhe meshkujt mund tė tradhtojnė pėr arsye tė njėjta, por mund tė tradhtojnė edhe pėr arsye shumė specifike, qė i pėrkasin gjinisė sė tyre.
Si meshkujt edhe femrat mund tė tradhtojnė sepse nuk provojnė mė dashuri, ndjenjė, tėrheqje mes tyre; pėr hakmarrje kundrejt partnerit (me partner do tė nėnkuptoj si femrat ashtu edhe meshkujt) qė tė ka poshtėruar apo qė nuk tė plotėson nevojat qė ke; pėr tė thyer monotoninė apo mėrzinė e njė marrėdhėnieje rutinė; nga nevoja pėr t'u ndjerė joshės, tėrheqės, i pėlqyer dhe i aftė seksualisht, nga mendimi se mund tė gjesh ilaēin pėr tė rregulluar mosfunksionimin e marrėdhėnieve seksuale, nga humbja e kontrollit, nga dėshira pėr t'u shkėputur nga njė marrėdhėnie qė nuk funksionon, etj.
Tradhėtia ndodh edhe pėr arsye tė tjera si pėr tė rifituar besimin pėrballė moshės, qė po kalon dhe humbjes sė mundėsive, pėr pasojė tė zhgėnjimeve tė vazhdueshme apo mungesa e paqes bashkėshortore apo edhe si pasojė e streseve nė punė, kuriozitetit, dėshirės pėr aventurė, etj. Ka tradhėti rastėsore dhe thjesht mishtore (qė zakonisht ndodhin nga humbja e kontrollit apo dėshira pėr tė kaluar njė gjendje jo tė mirė psiko-emocionale), ka tradhti tė zemrės, tradhėti tė vazhdueshme (me nje person apo persona tė ndryshėm) kronike apo akute, etj.
Meshkujt tradhtojnė kryesisht pėr tė rritur vetėvlerėsimin e tyre dhe pėr t'i konfirmuar vetes virilitetin e tyre (tė qenėt maēo), pėr t'u ndjerė mė tė gjallė e tė fuqishėm apo pėr tė shfryrė njė agresivitet tė thellė, tė brendshėm. Ndėrsa femrat tradhtojnė kryesisht pėr tė pėrmbushur nevojėn pėr t'u dashur, pėr t'u ndjerė joshėse, tė vlerėsuara, pėr tė marrė ngrohtėsi, embėlsi dhe pėr t'u ndjerė tė lirshme dhe tė shpenguara.
A mund tė jetė tradhėtia njė arsye e vėrtetė pėr divorc?
Vitet e fundit tradhėtia konsiderohet si njė ndėr arsyet kryesore tė divorcit. Megjithėse nė shumė vende ajo zė edhe vendin e parė, nė Shqipėri renditet e dyta pas divorcit pėr arsye tė ndryshimeve nė karakterin dhe temperamentin e partnerėve. Por gjithashtu shumė prej nesh janė dėshmitarė apo kanė dėgjuar edhe raste qė megjithėse partneri ka tradhtuar ēifti nuk ėshtė ndarė, por ka vazhduar tė qėndrojė bashkė.
Si rrjedhim nuk mund tė japim njė pėrgjigje tė saktė dhe pėrfundimtare nėse tradhėtia e ēon apo jo ēiftin nė divorc. Sigurisht do tė ishte mė mirė qė tradhtia tė mos ndodhte, nė tė kundėrt, nėse ēifti do ta vazhdojė apo jo marrėdhėnien varet nga njė sėrė faktorėsh personalė, shoqėrorė apo kulturorė. Tradhtia pėrjetohet nga individi nė njė mėnyrė shumė subjektive dhe unike qė lidhet me personalitetin, tė shkuarėn dhe eksperiencat personale, vlerėn qė i jep marrėdhėnies aktuale dhe sigurisht dashurinė qė vazhdon tė ndjejė apo jo pėr partnerin, por edhe edhe nga shoqėria qė rrethohet, mjedisi ku ėshtė rritur e jeton, profesioni, si dhe kultura qė ka.
Kush tradhton dhe kush toleron mė shumė?
Kultura jonė maskiliste (por edhe tė tjera) pėr vite me rradhė ka krijuar mite se meshkujt tradhtojnė sepse janė mė impulsivė, janė biologjikisht mė tė predispozuar, apo tradhtojnė vetėm pėr seks. Kurse pėr femrat mendohet qė tradhtojnė me ndėrgjegje, tė bindura pėr atė qė po bėjnė dhe tradhtojnė me zemėr. Mė tej kur ēifti martohet, udhėzimet e mėtejshme qė u jepen femrave janė: Tani qė u martove do e durosh burrin me gjithė tė kėqijat qė ka, Pėr hir tė fėmijėve falja gabimet qė mund tė bėjė se burrė ėshtė. Ndėrsa udhėzimet kryesore pėr meshkujt vėrtiten rreth: Edhe tani mblidh mendjen: s'ka mė lart e poshtė.
Kėto mite, nė mėnyrė tė drejtėpėrdrejtė ose tėrthorazi, pėrcjellin mesazhin se tradhtia e meshkujve ėshtė mė e tolerueshme dhe mė pak e dėnueshme, pasi gjoja ka njė natyrė thellėsisht biologjike dhe mashkulli ka nevoja fizike mė tė forta se femra. Kohėt e fundit kėtyre miteve i janė shtuar edhe mendėsi tė tjera si: njė mashkull qė nuk tradhton nuk ėshtė njė mashkull i vėrtetė; ėshtė normale qė mashkulli edhe mund tė tradhtojė se ėshtė mashkull, prandaj edhe mund t'i falet, etj.
Duket se morali dhe normat e vetė shoqėrisė sonė janė bėrė mė tolerante dhe e marrin tė mirėqenė tradhtinė mashkullore, e cila ndėshkohet moralisht mė pak se ajo femėrorja (mashkulli qė tradhton shihet si zoti, i aftė, etj. kurse femra quhet e pėrdalė). Por e gjithė kjo ėshtė thjesht mendėsi e njė shoqėrie maskiliste qė e shfaq seksin si eskluzivitet tė mashkullit, sipas sė cilit mashkulli gėzon ēdo lloj lirie ndėrsa femra jo. Kjo bėn qė arsyeja kryesore pse ėshtė rritur numri i femrave qė tradhtojnė tė jetė edhe hakmarrja. Por a ėshtė i shėndeshėm psikologjikisht ky qėndrim?
Ēfarė ndodh me partnerin e tradhtuar?
Njė shprehje franceze thotė: Zot tė lutem bėj qė gruaja tė mos mė tradhtojė, por edhe po mė tradhtoi bėj qė tė mos e marr vesh, por edhe po e mora vesh, bėj qė tė mos e besoj.
Tradhėtia shkatėrron vetėbesimin, vetėvlerėsimin, besimin tė partneri apo tė tjerė, ėndrrat, shpresat, dėshirat, etj. Tradhėtia shkakton krizė pėr identitetin personal dhe atė seksual. I tradhtuari vė nė dyshim gjithēka, qė ai/ajo ka menduar si tė rėndėsishme, joshėse apo tėrheqėse te vetja. Tradhėtia si pasojė e humbjes sė vetėvlerėsimit dhe vetėbesimit shkakton shok, zemėrim, indiferencė apo dhimbje ekstreme, ankth, tėrheqje emocionale dhe shoqėrore, rėnie tė dėshirės seksuale, ndryshim tė regjimit ditor, etj. Pra zhgėnjimet emocionale mund tė ndikojnė mbi shėndet duke krijuar stres, depresion apo rėnie tė pėrgjithshme tė imunitetit, qė e bėn individin mė tė predispozuar ndaj sėmundjeve.
Meshkujt e pėrjetojnė tradhtinė si fyerje ndaj virilitetit apo egos sė tyre mashkullore, ndėrsa femrat pėrveē fyerjes kryesisht e pėrjetojnė tradhtinė si humbje tė sigurisė, dashurisė, vetėvlerėsimit (qoftė fizik apo intelektual), apo edhe statusit social, personal.
Tradhėtia e largon vėmendjen nga partneri dhe marrėdhėnia aktuale. Kur tradhėton nuk mund tė pėrkushtohesh njėsoj nė marrėdhėnie si mė parė.
Tradhtia krijon njė trekėndėsh, qė ushtron presion tė trajtohet si i barazvlefshėm. Tensioni bėn qė vėmendja, pėrkushtimi, kėnaqėsia qė merret nga marrėdhėnia nuk mund tė jenė mė njėsoj. Humbja e vėmendjes sjell rėnien e cilėsisė sė marrėdhėnies, e cila sjell pakėnaqėsi. Kjo pakėnaqėsi interpretohet si mungesė dėshire pėr tė qėndruar me partnerin dhe rrit justifikimin pėr ta tradhėtuar. I gjithė ky skenar kthehet nė njė rreth vicioz, i cili ėshtė vėshtirė tė ndėrpritet nėse ēifti nuk bėn pėrpjekjet e duhura nė kohėn e duhur.
A mund tė falet njė tradhti?
Vėshtirė tė jepet njė pėrgjigje. Siē e pėrmenda mė lart pėrjetimi i tradhėtisė ėshtė shumė personal e si i tillė ėshtė i vetmi qė pėrcakton tė ardhmen e marrėdhėnies. Secilit prej nesh i buron impulsivisht pėrgjigja nėse mund tė falė apo jo tradhėtinė, por pak nga ne e dinė sesi do tė reagojnė realisht nėse ajo ndodh vėrtet. Shumė mund tė mendojnė se nuk e falin kurrė, por mund tė ndodhė e kundėrta si dhe anasjelltas.
Megjithatė tė gjithė duhet tė dimė qė tradhėtia kurrė nuk e forcon dashurinė dhe mbijetesėn e marrėdhėnies sė njė ēifti. Tradhėtia mund tė falet sepse dashuria pėr partnerin ėshtė shumė mė fortė sesa dėshira pėr ta braktisur atė, sepse janė fėmijėt nė mes, sepse nuk do tė humbasėsh sigurinė afektive, sociale dhe ekonomike qė tė jep marrėdhėnia, sepse edhe ty tė kanė falur dikur por kurrė sepse harrohet apo sepse nuk tė bėn pėrshtypje dhe je indiferent ndaj saj. Tradhėtia shkakton gjithmonė njė ridimensionim tė marrėdhėnies. Tradhėtia dėmton integritetin personal, i cili sjell edhe dėmtimin e integritetit tė marrėdhėnies. Humbet besimi, qartėsia, siguria, mbėshtetja, shtohen dyshimet etj., tė cilat e ndryshojnė qėllimin primar tė marrėdhėnies dhe bėhen burim stresi, shqetėsimi, ankthi, etj.. Tradhėtia tregon pamundėsinė e individit pėr tė krijuar njė marrėdhėnie tė afėrt me partnerin e zgjedhur prandaj kėrkohet zgjidhja diku tjetėr. Tradhėtia plotėson me shpejtėsi boshllėqet momentale tė marrėdhėnies, por nuk i zgjidh problemet mes ēiftit. Ajo zakonisht i shton ato.
Nėse partneri qė tradhėtohet vendos tė rikthehet nė marrėdhėnie, duhet qė pėrveē shqyrtimit tė pėrgjegjėsisė sė partnerit tė shqyrtojė edhe pėrgjegjėsitė e tij. Kur i tradhėtuari bėn sikur e fal, por realisht nuk e fal partnerin, apo kur ndėrmerr herė rolin e viktimės, herė tė superiorit, atėherė ēifti do e ketė tė vėshtirė tė vazhdojė marrėdhėnien. Nėse, pėrkundrazi, ēifti diskuton pasojat qė tradhtia ka lėnė mes tyre si dhe mėnyrėn se si mund t'i kalojnė ato, kjo mund t'i hapė rrugė njė rifillimi tė mbarė tė marrėdhėnies. Mbi tė gjitha ata duhet tė pėrpiqen tė japin dhe rifitojnė besimin dhe sigurinė mes tyre dhe jo tė keqtrajtojnė, apo tė mbajnė mėri njėri-tjetrin. Nė raste tė tilla fjalėt mund tė shkaktojnė lėndime tė mėtejshme qė mund tė ēojnė nė ndarje pėrfundimtare. Ata duhet tė pėrpiqen t'i shfaqin afeksion tė vazhdueshėm dhe reciprok njėri-tjetrit pasi vetėm kėshtu mund t'i kapėrcejnė vėshtirėsitė, qė sjell pėrballimi i situatės sė re pas tradhėtisė.
Megjithatė duhet tė kemi parasysh se edhe pas vendimit pėr tė rifilluar marrėdhėnien, partneri i tradhėtuar mund ta ketė tė vėshtirė tė falė dhe ēifti mund tė bjerė nė pėrsėritje tė gabimeve tė mėparshme, gjė qė mund ta shkatėrrojė pėrfundimisht marrėdhėnien. Pėrballimi i situatės sė re lidhet shumė jo vetėm me aftėsitė e ēiftit pėr tė qėnė pranė dhe ndihmuar njėri tjetrin, por edhe aftėsitė individuale tė secilit partner pėr tė kuptuar, pėr tė pranuar, pėr tė falur dhe pėr tė krijuar njė marrėdhėnie tė re mė tė mirė se e mėparshmja.
Psikologia: Fiorela Shalsi
Pėrgjigju Duke Cituar
Postuar mė parė nga LlaCiPaCi
Krijoni Kontakt