HISTORIKU
Alkooli ėshtė njė pije qė pėrmbanė etanol ose alkool etilik si pjesė pėrbėrėse.Pijet alkoolike pėrmbajnė 3-50% alkool etilik.Gjurmėt e para tė alkoolit i gjejmė 4000 vjet para epokės sonė nė Mesapotami,ku pėrdorej birra.Ndėrsa gjatė periudhės romake konsumohej vera,qė kishte njė shtrirje mė sė tepėrmi nė gjiun e Mesdheut.Fjala Alkool rrjedh nga arabishtja ALKAH ALA qė do tė thotė me u bė i zi.
ALKUH AL - nxihem.Nga shek. XVI hynė nė pėrdorim forma e sotme e fjalės alkool.
1.DEFINICIONI
Sjellje devijante karakteristike tė shoqėruara me konsumimin e tepruar tė alkoolit.
- Alkoolizmi ėshtė sėmundje kronike.
Pėrshkrimi i saj pėrfshinė dy nivele :
- shenja klinike tė rėndėsishme tė helmimit , varėsi fizike dhe sindromi i zverdhjes ,
- degradim social i pacientėve dhe familjes sė tyre.
Pėrgjithėsisht tė dy aspektet takohen nė tė njėjtėn kohė por nganjėherė njėri dominon dhe e mbulon tjetrin.
2.SI TĖ NJIHET ALKOOLIZMI ?
Alkoolizmi ėshtė njė varėsi e madhe dhe ka njė mori sjelljesh qė lidhen me konsumimin.
- helmim i shpeshtė qė pengon integrimin social ose profesional ,
- shkatėrrimi i martesės ,
- largimi nga puna si pasojė e mungesave tė pa tolerueshme ,
- kėrkimi i trajtimit mjekėsor ,
- vetlėndimi ,
- dehja ,
- pamundėsia pėr tė drejtuar makinėn nė gjendje tė dehur ,
- hospitalizimi pėr delirium ose cirozė ( SĖMUNDJE E MĖLQISĖ ).
Shpeshtėsia , ashpėrsia dhe mosha e paraqitjes sė kėtyre 8 kritereve mundėsojnė tė pėrcaktohet ALKOOLIZMI . Sa mė herėt nė jetė qė tė paraqiten shenjat , aq mė i rėndė ėshtė intoksikimi.
3.ETIOLOGJIA ( prej nga vie deri te konsumimi i Alkoolit )
E panjohur.
Disa tipare tė personalitetit dhe situatave hasen shpesh :
- izolimi , vetmia , turpėrimi ;
- depression ( gjendje e rėndė psiqike )
- papjekuria seksuale.
Nė kontekst social duket mė i favorshėm pėr shfaqjen e sindromit:
- mesi familjar i ndarė
- marrėdhėnie konflikti me prindėrit
4.FIZIOLOGJIA
Kalimi nė qarkullimin e gjakut bėhet kryesisht nė nivel tė zorrės sė hollė.Alkooli grumbullohet nė gjak sepse absorbimi ėshtė mė i shpejtė se oksidimi dhe eliminimi.
Alkooli ėshtė sidomos njė veprues depresiv i sistemit nervor qėndror :
- njė pėrqindje serike prej 0.5g/l nė gjak jep njė ndjenjė tė qetėsisė.
- 0.5 deri 1.5g/l : vėshtirėsi tė koordinimit,
- 1.5 deri 2g/l:intoksikim ( Helmim ) , sindromi i konfuzionit ( gjendje e presionit dhe hutisė );
- 3 deri 4g/l : pavetėdijen ,
- 4g/l : kjo mund tė shkaktojė Vdekjen.
Kjo pėrqindje dhe efektet e tyre janė pėrmbledhur kėtu nė mėnyrė tė pėrgjithshme ; kėto janė statistika.Kjo varet dhe ndryshon varėsisht nga personat , shprehitė dhe tolerancat e tyre.
Varėsia fizike
Individėt qė pijnė sasi tė mėdha tė alkoolit vazhdimisht rrisin tolerancėn e tyre.Dozat e marrura duhen rritur njėra pas tjetrės pėr ti arritur efektet fillestare.Kjo tolerance ėshtė si pasojė e adaptimit tė qelizave tė sistemit nervor qėndror.
Sindromi i zverdhjes
Paraqitet pas 12 deri 14 orė pas ndėrprerjes sė konsumimit.
Shenjat janė :
- dridhje ,
- djersitje ,
- ndjenjė e ligėshtisė ,
- hiperrefleksion ( Reagime tė shpejta dhe tė shpeshta ) ;
- shenja gastrointensinale ( p.sh. vjellje , tug , jashtqitje etj. ).
Gjendja halucinatore
Vjen pas konsumimit tė tepruar , tė stėrzgjatur tė alkoolit.
Shenjat janė :
- iluzione auditive ( zėra tė ndryshėm , tė frikshėm qė nuk egzistojnė )
- halucinacione ( figura tė ndryshme qė nuk ekzistojnė );
- personi ėshtė i shqetėsuar dhe tmerruar.
Delirium tremens
Ky ėshtė njė sindrom i zverdhjes sė rėndė.
Shenjat :
- konfuzion mental nė rritje ,
- ērregullim gjumi ,
- djersitje ,
- depresion i thellė.
5.MJEKIMI
Ekzistojnė disa faza tė mjekimit :
- pėrmirėsimi i ushqimit ( ushqimi duhet tė jetė i shpeshtė dhe i pasur me vitamina )
- psikoterapia ( mjekimi pėrmes bisedave qė i zhvillon psikologu )
- tė modifikohet sjellja e personit pėr ta hequr dehjen.
Ai duhet tė paralajmėrohet pėr kėtė mė vonė se do tė kontrollohet me problemin e alkoolit ( propozimi pėr tė pirė njė gotė me shokėt e tij ).Nėse rifillon tė pijė qoftė edhe njė gotė ai do tju rikthehet sjelljeve tė tij alkoolike tė mėparshme pa mundur ti kontrollojė.
- ti shprehim fjalė tė ngrohta dhe ta sigurojmė
- disulfiram : i pėrdorur nė mjekimet e dezintoksikimit
- benzodiazepine
- psikoterapi grupi.
Krijoni Kontakt