"Lërmëni pak atdhe"
Për të dytën herë, botohet në Londër antologjia e krijuesve në Mbretërinë e Bashkuar
Nga Londra
Muhamed Veliu
Promovimi i kësaj antologjie me përmbledhjet e krijimtarisë në formë poezish dhe tregimesh të 28 shqiptarëve që jetojnë dhe punojnë në Angli, është zhvilluar në bibliotekën e Wood Greenit në veri të Londrës. Në një veprimtari të gjerë kushtuar festave të Nëntorit, krijuesit shqiptarë kanë bashkëbiseduar me publikun rreth krijimtarisë së tyre, duke promovuar kështu veprën e përbashkët. Autorët janë të moshave nga më të ndryshmet, duke filluar nga më e reja, 20-vjeçarja Elona Hysa e deri te më i vjetri, Sotiraq Goge, plot shtatëdhjetëvjeçar. Ka qenë suksesi i antologjisë së parë po me të njëjtin titull botuar dy vite më parë dhe mbështetja e kompanisë mediatike "Alba-Media" që nxiti publikim e vëllimit të dytë. Jo vetëm kaq, kjo nismë letrare ka shërbyer si një nxitje e mëtejshme e krijimtarisë së disa autorëve të rinj. Mësohet se katër prej pjesëmarrësve në antologjinë e vitit 2004, tashmë kanë botuar librat e tyre të parë. Është hera e dytë që nën kujdesin e zotit Petrit Kuçana, drejtor i gazetës "The Albanian", njëkohësisht themelues i shoqatës "Edith Durham", kjo antologji shikon dritën e botimit. Pa e shfletuar mirë librin gjëja e parë që të bën përshtypje është kopertina krijuar nga hija e një njeriu që nuk mbështet askund me një background resh. Ka qenë Flori Slatina, ideatori i kësaj kopertine, e cila ka dashur të përçojë te lexuesi mesazhin se hija e personit i përngjan një poeti emigrant duke menduar. Në formën e hijes mund të jetë çdokush. Ai nuk e mbështet askund, nuk ka një bazë ku qëndron, pasi emigrantët janë në lëvizje dhe ëndërrojnë për atdheun e tyre. Kurse qielli në background-in e fotos ka një karakter universal që nuk i përket vetëm këtij emigranti, por të gjithëve. Nga kjo hije duket sikur përçohet një zë në formë lutje "Lërmëni pak atdhe"…
Kuçana, njeriu që përkujdeset ndaj fjalës shqip në dhe të huaj.
Pas shumë përpjekjesh dhe një mundi dyvjeçar për botimin e antologjisë II, Petrit Kuçana ndihet i lehtësuar. Ka përmbushur me sukses një dëshirë jo vetëm të tijën, por të të gjithë atyre emigrantëve që krijojnë dhe nuk kanë mundësi se ku t‘i publikojnë poezitë apo tregimet. Për Kuçanën, ky botim i dytë nga ana e përzgjedhjes së autorëve ka qenë i vështirë, pasi siç pohon ai, ka pasur një numër të madh të interesuarish për t‘u përfshirë në antologjinë 2006 . Ai e shikon këtë libër në vazhdën e misionit që ka shoqata "Edith Durham" që ai drejton si një mundësi e mirë për tejçimin e gjuhës shqipe dhe pasurimin e saj. Periudha dyvjeçare në mes, që nga koha kur u botua antologjia e parë, ka shërbyer si një periudhë për të sjellë një libër më dinjitoz.
"Jemi të lumtur që mundëm të botojmë antologjinë e dytë, e cila padyshim, është në një nivel akoma më të lartë se ajo e para", shprehet Kuçana, duke shtuar se autorëve u duhet një shkëndijë për të "shpërthyer". Për të, antologjia e parë ka shërbyer si një nxitje për pjesëmarrësit, të cilët vazhduan të shkruajnë. Sipas gazetarit Kuçana, iniciator dhe përgatitës i kësaj antologjie, ajo nuk është thjesht me një paraqitje të bukur grafike, por është tentuar që pesha artistike të jetë më me vlera. Pyetjes se çfarë ka dashur të arrijë me këtë botim të dytë ai përgjigjet: "Mërgimtarët e kanë të vështirë të gjejnë veten e tyre në mërgim. Kjo bëhet akoma më e vështirë për artistët. Duke parë që komuniteti është në një moshë relativisht të re, këtu dhe mundësia e integrimit në qarqet letrare artistike apo shkencore është e vështirë për t‘u integruar, atëherë ne menduan të shikojmë mundësitë e krijimit të një atmosfere, ku fjala shqipe të jetë prezente. Besuam se botimi i kësaj antologjie do të shërbente jo vetëm si kultivim vlerash në rastin konkret të atyre letrare, por edhe si nxitje për ata autorë, të cilët emigracioni i kishte bërë që të harrojnë se ka letërsi dhe fjalë shqipe".
Krijimtari në anglisht
E ndërsa dëshira për të shkruar në shqip nga më të rriturit e komunitetit shqiptar në Angli tentohet të ruhet dhe të avancohet më tej, tendenca e brezit të ri për të shkruar në anglisht është evidente. Një fakt i tillë pranohet nga Kuçana, i cili komenton duke perifrazuar një thënie të Kadaresë në Londër pak kohë më parë, se gjuha shqipe i ka të gjitha mekanizmat për t‘u përdorur e shprehur më së miri në veprat letrare nga çdo poet. Por Kuçana vetë poet, thotë se ai nuk shikon ndonjë gjë të keqe te të rinjtë shqiptarë që shkruajnë anglisht, duke theksuar se përpjekjet e shoqatës që ai drejton janë përqendruar që pikërisht këta të rinj të mos e harrojnë gjuhën shqipe dhe traditat shqiptare. "Është për të ardhur keq që këta autorë që shkruajnë në anglisht harrojnë ta përkthejnë në shqip", thotë ai.
Pak dëshirë për të lexuar
Të përfshirë në rutinën dhe vrullin e jetës në emigracion, shqiptarët kanë pak ose aspak kohë për të lexuar, por dëshira nuk mungon. Kuçana e pranon një fakt të tillë duke e parë në dy dimensione si krijues dhe drejtor i gazetës "The Albanian". "Fatkeqësisht, në komunitetin shqiptar, sikurse edhe në komunitetet e tjera, prirja për të lexuar nuk është e madhe për vetë kushtet ku ne jetojmë, ato të emigracionit. Letërsia për emigrantët do të ishte një luks. Megjithatë, ka një numër të konsiderueshëm nga të gjitha moshat që kanë dëshirë të lexojnë. Duhet një nxitje përmes veprimtarive të ndryshme për t‘i bërë njerëzit të lexojnë, pasi vlerat letrare janë pak të përfaqësuara brenda komunitetit. Me anë të gazetës, ne jemi përpjekur të shkojmë te lexuesi dhe jo të presim që lexuesi të vijë te ne, kurse për letërsisë ne u themi ja ku i keni vlerat ejani merrini".
Krenari
Botimi "Lërmëni pak Atdhe" është një përpjekje fisnike që mbart vlera për komunitetin shqiptar në Britaninë e Madhe dhe të kujton përpjekjet e kolosit të veprave shqipe, Faik Konica, i cili i mori disa franga ari borxh mbretit Zog për të themeluar në Londër gazetën "Albania", vetëm e vetëm që fjala shqipe të forcohet e jo harrohet në dhe të huaj. Është privilegj që në vitin 2006, ku identiteti shqiptarë për shumë arsye është zbehur të kesh në dorë një antologji që përçon mall dhe ndjenjë shqiptarie. Mirënjohje të gjithë atyre që gjetën kohë, shpenzuan mundin e tyre dhe me shumë sakrifica botuan antologjinë numër II në Mbretërinë e Bashkuar.
Krijuesit e "Lërmëni pak atdhe II"
Alma Verria
Aurela Morina
Agim Shabani
Bashkim Metaliaj
Behar Nelaj
Brikena Muharremi
Brunilda Sejati
Dritan Buna
Dhurata Limaja
Elona Hysa
Emanuel Bajra
Fatmir Terziu
Gazmend Kryeziu
Hyda Ismaili
Jakup Azemi
Kosta Qorosi
Marsela Hoxha
Mehmet Elshani
Nalan Maxhuni
Petrit Kuçana
Sotiraq Goge
Shpëtim Alimeta
Tomë Gjokhilaj
Tomor Bahja
© Gazeta Shqip - 2006
Përgjigju Duke Cituar
Postuar më parë nga Homza
Krijoni Kontakt