KAPITULLI I PESEDHJETE E NJE
ÇEKIÇI DHE LAVJERRESI
Ndonese pertej qellimit te ketij libri, nje paraqitje e detajuar e teorise se zhvendosjes se tokes gjehet ne librin Kur Rane Qiejte te Rand dhe Rose Flem-Ath (publikuar nga Stoddart, Canada, 1995). Sic vihet re, kjo teori gjeologjike u formulua nga Profesori Charles Hapgood dhe u mbeshtet nga Albert Einstein. Shkurtimisht ajo qe kjo teori sugjeron eshte nje rreshqitje komplete e litosferes prej 30 milje te trashe te planetit tone mbi berthamen e saj qendrore prej pothuajse 8000 milje te trashe duke detyruar levizjen e pjeseve te medha te hemisferes perendimore ne jug drejt ekuatorit e me pas drejt Rrethit Antarktik. Kjo levizje nuk eshte pare te kryet pergjate meridianit veri-jug por ne nje kurs rrotullues – boshtor, si te ishte perreth platformave qendrore qe sot njihet si Amerika e Veriut. Rezultati eshte i tille qe segmenti veri-lindje i Amerikes se Veriut (ku Poli i Veriut ka qene me pare i ndodhur ne Gjirin Hudson) terhiqet drejt jugut jashte Rrethit Arktik ne gjeresi gjeografike me te buta dhe po ashtu ne te njejten kohe segmenti veri-perendimor (Alaska dhe Yukon) rrotullohet drejt veriut ne Rrethin Arktik sebashku me pjesen me te madhe te Siberise veriore.
Ne hemisferen e jugut, modeli i Hapgood tregon se masivi tokesor te cilin ne tani e quajme Antarktika pjesa me e madhe e te cilit me pare ka qene ne gjeresi gjeografike me te buta madje me klime edhe te ngrohte, spostohet ne teresine e saj brenda Rrethit Antarktik. E gjithe levizja tregohet se ka qene ne nje rrajon prej 30 gradesh (rreth 2000 milje) dhe se ne teresine e saj eshte koncentruar midis viteve 14.500 p.e.s. dhe 12.500 p.e.s. – por me efekte te mepasshme ne nje shkalle planetare te cilat vazhduan me intervale te medha nga njeri tjetri deri pothuajse ne vitin 9500 p.e.s.
Po te supozojme se perpara zhvendosjes se kores se tokes, nje civilizim madheshtor eshte zhvilluar ne Antarktike kur pjesa me e madhe e saj ndodheshe ne gjeresi gjeografike te gjelberta dhe te kendeshme? Nese eshte keshtu atehere ky civilizim lehtesisht mund te jete shkaterruar nga efektet e zhvendosjes: vershimi i dallgeve, erera te permasave te hurrikaneve dhe stuhi elektrike, shperthime vullkanike ndersa hapen shkarjet sizmike ne gjithe planetin, erresimi i qiejve dhe perhapja e shpejte e shtresave te akullit. Per me shume ndersa mijevjecaret kalonin, rrenojat e lena pas – qytetet, monumentet, bibliotekat e medha dhe ndertimet inxhinjerike te civilizimit te shkaterruar – mund te jene varrosur edhe me poshte shtreses se akullit.
Megjithate edhe nese teoria e zhvendosjes se kores se tokes eshte e vertete, ajo qe mund te gjehet sot e shperndare neper bote jane gjurmet e mundimshme te gishterinjve te perendive. Keto jane gjurmet, ekot e puneve dhe veprave te lena nga pas prej te mbijetuareve te ish civilizimit te Antarktikes te cilet ja dolen mbane te pershkonin oqeanet e terbuar me anijet e tyre te medha dhe te vendoseshin ne toka te largeta: per shembull ne Luginen e Nilit (ose mbase fillimisht ne Liqenin Tana mbi Nilin Blu) dhe ne Luginen e Meksikes dhe afer Liqenit Titikaka ne Ande – dhe pa dyshim ne disa vende te tjera po ashtu...
Me fjale te tjera gjurmet e nje civilizimi te zhdukur mbeten zbehtesisht te dukshme gjithandej neper glob. Trupi eshte i padukshem, i varrosur nen dy milje akull te Antarktikes dhe pothuajse po aq i paarritshem per arkeologet sikur te ishte ne anen e erret te henes.
Fakt?
Apo fantazi?
E mundeshme?
Apo e pamundeshme?
Eshte nje mundesi apo pamundesi gjeofizike qe Antarktika, kontinenti i peste me i madh ne bote (me nje siperfaqe prej pothuajse gjashte milion milje katrore) te jete ndodhur (a) ne nje zone me te bute klimaterike dhe (b) te jete spostuar nga ajo zone per ne Rrethin Antarktik gjate 20.000 vjeteve te fundit?
A eshte e levizshme Antarktika?
NJE SHKRETETIRE POLARE PA JETE
‘Levizja kontinentale dhe/ose ‘pllakat tekntonike’ jane termat kyce te perdorura per te pershkruar nje teori te rendesishme gjeologjike qe eshte bere mese e kuptueshme per masat e gjera te publikut qe nga viti 1950. Nuk eshte e nevojshme qe te shpjegojme mekanizmin thelbesor ketu. Por shumica prej nesh kane dijeni qe kontinentet ne nje fare menyre ‘pluskojne perreth’, rivendosen dhe ndryshojne pozicion mbi siperfaqen e tokes. Llogjika e thjeshte konfirmon kete: nese i hidhni nje sy nje harte te brigjeve perendimore te Afrikes dhe brigjeve lindore te Amerikes se Jugut duket shume qarte se dy masivet tokesore njehere e nje kohe ishin te bashkuar. Por sidoqofte aspekti kohor gjate te ciles levizin kontinentet eshte i pamase: kontinentet zakonisht ndahen ose bashkohen me nje ritem jo me shume se 2000 mije cdo 200 milion vjet: me pak fjale, shume shume ngadale.
Pllakat tektonike dhe teoria e zhvendosjes se kores se tokes te Charles Hapgood nuk jane aspak ne kontradikte me njera tjetren. Hapgood ka theksuar se te dyja mund te ndodhin: se korja e tokes ne fakt ka ekspozuar levizje kontinentale sic deklarojne gjeologet – pothuajse ne menyre te pakuptueshme gjate miliona vjetesh – por qe ne raste te vecanta mund te ndodhe dhe shume shpejte, ne teresine e saj si zhvendosje gje qe nuk ka asnje efekt ne marrdhenien midis masiveve individuale tokesore por qe shtyn kontinente te tera (ose pjese te tyre) brenda e jashte dy zonave te fiksuara polare (rajonet pereniale te ftohta dhe te akullta qe rrethojne Polin e Veriut dhe te Jugut ne rretullimin e boshtit).
Levizje kontinentesh?
Zhvendosje e kores se tokes?
Te dyja bashke?
Ndonje arsye tjeter?
Ndershmerisht, nuk e di. Megjithate faktet e thjeshta mbi Antarktiken jane shume te cuditshme dhe te veshtira per tu shpjeguar pa perfshire disa nocione te ndryshimeve te voneshme krejt te papritura gjeologjike katastrofike. Perpara se te rishikojme disa nga keto fakte le te kujtojme se jemi duke ju referuar nje masivi tokesor qe sot eshte i orientuar nga harkimi i tokes ne menyre qe dielli nuk lind kurre gjate gjashte muajve te dimrit dhe nuk perendon kurre gjate gjashte muajve te veres (sic duket nga Poli, dielli mbetet poshte mbi horizont, ne dukje sikur pershkon nje rruge rrethore ne qiell gjate cdo 24 oreshi te dites polare).
Antarktika po ashtu eshte padyshim kontinenti me i ftohte i botes ku temperaturat ne pllajat polare zbresin deri ne minus 89.2 grade celcius. Ndonese ne zonat bregdetare eshte me bute (minus 60 grade celcius) dhe strehojne nje numer zogjsh detare, nuk ka asnje gjitar vendali dhe ka vetem nje komunitet te vogel bimesh te durueshme ndaj te ftohtit te cilat jane ne gjendje qe te mbijetojne dimrin e gjate me nje erresire pothuajse totale. Ne menyre lakonike keto jane bimet qe rrjeshton ne liste Enciklopedia Britanike: ‘Likene, myshqe, kerpudha mykore, tharm, lloje te tjera kerpudhash, alga dhe bakterie...’
Me pak fjale, ndonese e mrekullueshme po ta shohesh me syrin e nje agimi antipodean, Antarktika eshte nje shkretetire polare pa jete, teresisht e ngrire dhe mizore, pothuajse pa gjallesa sic ka qene gjate 5000 vjeteve te peroiudhes ‘historike’ te njerezimit.
Po a ka qene gjithmone keshtu?
Krijoni Kontakt